امواج ماکروویو در مقابل سوسکــ چهارنقطه ای حبوباتـــــ

[BISEl 3637]

خبـــ ... شنیــدیم که

خون در مقابل خون

قتل در مقابل قتل

و بله ... امواج در مقابل سوسکـــ چهارنقطه ای

  Coleoptera Bruchidae

Callosobruchus maculatus

 

 

این حشره یکی از مهمترین آفات حبوبات مخصوصا  لوبیا چشم بلبلی در مزرعه و

 انبارمیباشد و به خاطر حساس بودن این محصول همه ساله خسارت زیادی به آن وارد می 

شود. آلودگی از مزرعه آغاز شده و آفت همراه با محصول در مراحل مختلف نشو و نما به 

انبار،منتقل می شود. در شرایط مناسب از نظر دما و رطوبت ،نشو و نما و خسارت حشره

در انبار ادامه می یابد. به منظور جلوگیری از انتقال آفت به انبار و همچنین کاهش خسارت 

،مبارزه شیمیایی در مزرعه، باید انجام شود، ولی با این وجود همراه محصول برداشت شده با آلودگی زیادبه انبار منتقل می شود.که در اون صورت امواج عجب راهیه !

مناطق انتشار

این حشره در اغلب نقاط دنیا از جمله آمریکا، جزایر هاوایی، اروپا،اطراف دریای مدیترانه، آفریقا، هندوستان،مالزی، چین، ژاپن و ایران دیده می شود

گیاهان میزبان

 

سوسک چهار نقطه ای حشره است چند خوار که آن از دانه های بقولات مختلف مانند لوبیا،  نخود، ماش، عدس، باقلا و غیره تغذیه می کند. بعضی از انواع لوبیا از جمله این آفت مصون هستند، در صورتی که بعضی دیگر مانند لوبیای چشم بلبلی، به شدت به آن مبتلا  میشوند.این امر سبب شده است که کشاورزان در سالهای اخیر در بعضی از مناطق ایران، از کشت این محصول روگردان شوند.

مرفولوژی

 

حشرات کامل کوچک و به طول 2 تا 5 میلیمتر هستند. رنگ آن بسیار متغیر بوده و اغلب به  رنگ های قرمز، سیاه، سفید و بلوطی دیده می شوند. سر سیاه رنگ و شاخک 11 بندی و همه بندهای شاخک به رنگ قرمز روشن می باشند. بدن کشیده و بالپوش ها کوتاهند و در  نتیجه بالپوشها تمام شکم را نمی پوشانند. طول هر بالپوش تقریبا" دو برابر پهنای آن بوده  و در روی هر کدام از آنها دو لکه وجود دارد که یکی در وسط به رنگ سیاه و دیگری در  انتها به رنگ قهوه ای متمایل به سیاه می باشد.رنگ عمومی بالپوشها نیز قهوه ای مایل به  قرمز است. پیش قفس سینه به شکل مخروط ناقص و به رنگ قرمز روشن و یا قهوه ای دیده می شود..ساق پای عقبی بسیار قوی است. افراد نر نسبت به ماده ها کوچکتر و رنگ  آنها نیز قرمزتر می باشد. تخمها به شکل نیمه کروی است که یک طرف آنها گرد و به طرف  دیگر نوک تیز می باشد.طول تخم در حدود نیم میلیمتر می باشد.

بیولوژی و خسارت حشرات ماده اغلب دانه هایی را برای تخمریزی انتخاب می کنند که لارو  بتواند از آنها تغذیه کند و اگر این انتخاب با دقت کافی انجام نشود لارو جوان ضمن کندن دالان برای نفوذ به دانه،در آغاز کار از بین می رود حشرات کامل برای تغذیه رغبتی نشان نمی دهند، و یا حداقل در انبارها چیزی نمی خورند، به طوری که افراد قادرند 40 تا 50 روز را بدون تغذیه سپری نمایند. و در صورتی که به مواد غذایی مطلوب، دسترسی داشته باشند 50 ا 90 روز نیز زنده می مانند. دمای محیط در طول عمر حشرات بالغ بسیار موثر است، به طوری که میانگین طول عمر حشرات بالغ در دماهای 15، 27و 34درجه سانتیگراد به ترتیب 26، 10و 7 روز بوده است. فعالیت حشره ماده از مزرعه آغاز می شود.این حشرات اندکی بعد از ظهر جفتگیری کرده و متعاقب آن تخمریزی می کنند. تخمریزی حشره ماده دو روز بعد از جفتگیری شروع می شود. حشره ماده، تخم های خود را به صورت انفرادی روی غلافهای کاملا رسیده و یا در انبار روی دانه های بقولات قرار می دهد و آنها را به وسیله ماده لزجی به سطح دانه ها می چسباند. روی هر غلاف معمولا" بیشتر از 2 تا 3 عدد تخم دیده نمی شود. ولی در انبارها اگر تراکم جمعیت آفت زیاد باشد ممکن است تمام سطح دانه ها پوشیده از تخم شود. حشره ماده معمولا" از تخمگذاری روی دانه هایی که لاروها به خوردن آن رغبت نشان نمی دهند خودداری می کند. ولی به نظرمیرسد این انتخاب تنها در شرایط عادی و در صورت وجود مواد غذایی امکان پذیر باشد،زیرا  بررسی های آزمایشگاهی نشان داده که اگر تراکم جمعیت آفت زیاد و مواد غذایی به اندازه کافی موجود نباشد حشره ماده روی تمام دانه های بقولات حتی رویی دیواره ظروف  شیشه ای و سطوح ابزار و لوازم مختلف تخمریزی می کنند. لارو سن یک که بعد از 3تا 4 روز از تخم بیرون می آید بدون اینکه در سطح دانه نمایان شود از محل زیر پوست تخم، مستقیما" به درون دانه نفوذ می کند.این لارو که شبیه لارو سوسک لوبیا است دارای پاهای قفس سینه ای سه مفصلی کوتاه و نسبتا" قوی است، اما بعد از استقرار در داخلدانه،پوستاندازی کرده و به تیپ لارو کرمی شکل فاقد پا تبدیل می شود. طول دوره رشد لاروی بسیار متفاوت است و بر حسب شرایط اکولوژیک محیط،در تابستان 17-22روز به طول می انجامد، ولی در زمستان ممکن است چندین ماه طول بکشد. در طول این مدت لارو  3 تا 4بار پوست اندازی می کند و لارو سن آخر برای شفیره شدن در زیر پوست دانه متوقف می گرد. مرحله شفیرگی نیز بر حسب شرایط محیط 3 تا 53 روز طول می کشد. مدت زمان نشو ونمای یک نسل کامل در شرایط مساعد 20 روز است ولی در شرایط نامناسب بسیار طولانی بوده و گاهی تا یک سال نیز به طول می انجامد. کاهش میزان رطوبت نسبی سبب طولانی شدن دوره رشدی و کوتاه شدن طول عمر حشره کامل می شود.به گزارش باقری زنوز به نقل از لارسون و فیشر (1944)، حشره ماده در طول زندگی خود می تواند به طور متوسط 100 عدد تخم بگذارد، ولی در صورت بالا بودن دمای محیط و وجود رطوبت نسبی کافی، این تعداد تا 200 عدد نیز می رسد.

 

 

 حــــالا قتل با امـــواج چی میگـــه ؟میگــــه ;

 

"برای مقابله با این آفات، اغلب از سموم شیمیایی استفاده می‌شود. ولی خود این سموم، امروزه به معضل بهداشتی و زیست‌محیطی حادی تبدیل شده‌اند که باید برای آن چاره‌ای اندیشید. در این راستا، محققانی از دانشگاه فردوسی مشهد، در پژوهشی نوین و جالب، سعی کرده‌اند تا با استفاده از امواج مایکروویو، به کنترل این‌گونه آفات بپردازند.بدین منظور، آن‌ها، توجه خود را معطوف به ﯾﮑﯽ از مهم‌ترین این آفات، یعنی «ﺳﻮﺳﮏ ﭼﻬﺎر نقطه‌ای ﺣﺒﻮﺑﺎت» کرده‌اند که از ﺣﺒﻮﺑﺎت ﻣﺨﺘﻠﻒ ﻣﺎﻧﻨﺪ ﻣﺎش، ﻋﺪس، ﺑﺎﻗﻼ و اﻧﻮاع ﻟﻮﺑﯿﺎ ﺗﻐﺬﯾﻪ ﮐﺮده و ﺑﺎﻋﺚ ﮐﺎﻫﺶ وزن، ﮐﯿﻔﯿﺖ ﻏﺬاﯾﯽ و ﺑﺎزارﭘﺴﻨﺪی ﻣﺤﺼﻮل می‌شود.برای انجام این پژوهش، پژوهشگران جمعیت اولیه‌ای از آفت مورداشاره را از آزﻣﺎﯾﺸـﮕﺎه حشره‌شناسی داﻧﺸﮕﺎه ﻓﺮدوﺳﯽ ﻣﺸﻬﺪ ﺗﻬﯿﻪ کردند و آن‌ها را روی ﺑﺬور ﻟﻮﺑﯿـﺎ چشم‌بلبلی رﻗﻢ ﻣﺸـﻬﺪی ﭘﺮورش دادند. وقتی این حشرات در طی 2 روز، به رشد کامل رسیدند، از آن‌ها برای اﻧﺠﺎم آزمایش‌های اﺻﻠﯽ استفاده شد.طی این آزمایش‌ها، محققیان از اﻣﻮاج ﻣﺎﯾﮑﺮووﯾﻮ با توان‌های مختلف و همچنین طی زمان‌های گوناگون استفاده کردند تا اثر کشندگی این امواج را بر ﺳﻮﺳﮏ ﭼﻬﺎر نقطه‌ای ﺣﺒﻮﺑﺎت بیازمایند و بهترین حالت را انتخاب کنند.نتایج این آزمایش‌ها نشان داد که ﻫﺮ دو ﺟﻨﺲ ﻧﺮ و ﻣﺎده این حشره، در ﻫﻤﻪ توان‌های مورد بررسی امواج مایکروویو و ﺑﺎ اﻓﺰاﯾﺶ ﻃـﻮل ﻣـﺪت ﭘﺮﺗﻮدﻫﯽ، دچار مرگ‌ومیر شدید می‌شوند. هرچند بر اساس نتایج، ﺣﺴﺎﺳﯿﺖ حشرات نر نسبت به این امواج، ﺑﯿﺸﺘﺮ از حشرات ﻣﺎده ﺑﻮد.طبق این یافته‌ها، هر چه محققان توان اﻣﻮاج ﻣﺎﯾﮑﺮووﯾﻮ را افزایش دادند، زﻣﺎن رﺳـﯿﺪن ﺑـﻪ ﺣﺪاﮐﺜﺮ ﺗﻠﻔﺎت در این حشرات ﮐﺎﻫﺶ ﯾﺎﻓﺖ. به‌گونه‌ای ﮐﻪ در ﺗﻮان 90وات،ﺣـﺪاﮐﺜﺮ ﺗﻠﻔﺎت ﺣﺸﺮات در مدت 960 ثانیه پرتودهی حاصل شد، درحالی‌که در ﺗﻮان 900 وات، این زمان به 85 ثانیه رسید.این پژوهشگران با توجه به نتایج جالبی که از آزمایش‌های خود به دست آورده‌اند، اظهار کرده‌اند که اﻣﻮاج ﻣﺎﯾﮑﺮووﯾﻮ به‌ویژه در توان‌های ﺑﺎﻻ از ﭘﺘﺎﻧﺴﯿﻞ ﺧﻮﺑﯽ ﺑﺮای ﮐﻨﺘﺮل ﺳﻮﺳﮏ ﭼﻬﺎر نقطه‌ای ﺣﺒﻮﺑﺎت برخوردار هستند و با استفاده از اﯾـﻦ اﻣـﻮاج می‌توان در مدت‌زمان ﮐﻮﺗﺎﻫﯽ و ﺑﺪون به‌جای ﮔـﺬاری ﭘﺴﻤﺎﻧﺪﻫـﺎی ﺷﯿﻤﯿﺎﯾﯽ روی ﻣﻮاد ﻏﺬاﯾﯽ، ﺟﻤﻌﯿﺖ این آفت را به‌خوبی ﮐﻨﺘﺮل کرد.نتایج این تحقیق که علاوه بر ابعاد زیست‌محیطی، دارای اثرات مهمی بر حفظ منابع غذایی انسان است، می‌تواند در آینده برای کنترل آفات انباری حبوبات مختلف مورد استفاده قرار گیرد.نتایج این پژوهش در مجله ﺣﻔﺎﻇﺖ ﮔﯿﺎﻫﺎن (ﻋﻠﻮم و ﺻﻨﺎﯾﻊ ﮐﺸﺎورزی) منتشر شده است."

 

منابع:کپی پیست ایسنا دنیای حشرات با قطره ای تصرفــ