دانلود مقالات همایش در جستجوی شهر فردا

[Mohammad Aref 120452]

رویكردی نوین جهت ساماندهی فضاهای شهری (مطالعه موردی: مركز محله باغ فیض تهران)

 

فضاهای شهری از دیرباز نقش مهمی در تعاملات اجتماعی مردم داشته و به عنوان مركز ارتباط و تحول در شهرها عمل نموده اند و توجه به این فضاها و طراحی و ساماندهی مطلوب آنها همواره امری ضروری بوده است. نوشهرگرایی از جمله جنبش هایی است كه در اواخر دهه 1980 با هدف ایجاد فرم شهری مطلوب و در جهت ارتقای کیفیت محیطی فضاهای شهری شکل گرفت. یکی از رویکردهای نوین برگرفته از این جنبش که به دنبال ساماندهی فضاهای شهری از طریق ضابطه مندسازی آنها می باشد، کدهای فرم مبنا است. هدف از پژوهش حاضر، بکارگیری کدهای فرم مبنا جهت ساماندهی و ارتقای کیفیت محیطی مرکز محله باغ فیض واقع در منطقه پنج شهر تهران می باشد. لذا پژوهش حاضر توصیفی – تحلیلی از نوع توسعه ای – کاربردی بوده و در این راستا نخست از طریق پیمایش محلی، شرایط موجود خیابان بررسی شده و تحلیل می گردد. سپس کدهای فرم مبنا جهت ضابطه مندسازی فضا و عناصر موجود در آن ارائه می گردد. نتایج پژوهش نشان می دهد كه استفاده از این رویکرد نوین به عنوان یک روش ضابطه مند، به خوبی می تواند سبب ارتقای کیفیت محیطی مركز محله گردد.

 

کلیدواژه ها: کدهای فرم مبنا، فضای شهری، نوشهرگرایی، محله باغ فیض

 

نویسندگان: فائزه بهنامی فرد، محمد عارف خیابانی

 

دانلود مقاله

[Mohammad Aref 120452]

آسیب شناسی بافت تاریخی شیراز از منظر تعاملات اجتماعی به منظور توسعه الگوی بازآفرینی خلاق

 

بافت های موجود در شهرهای تاریخی کشور دارای ارزش راهبردی خصوصاً به لحاظ اقتصاد و پیشبرد فرایند خلاقیت و نوآوری هستند که متأثر از عواملمتعددی در طول زمان دستخوش تغییرات ناخوشایندی گردیده است که این تغییرات سبب فرسایش بافت می شود. شکل گیری بافت های فرسوده در مرکز شهرها ناشی از ضعف زیرساخت های شهری، عدم وجود کاربری های متناسب با روح زمان، کاهش مطلوبیت سکونت و فراغت و عدم وجود کاربری های چند عملکردی با هدف تلفیق کار با تفرج می باشد. فضاهای درون شهرها که هسته های اولیه و اصلی تشکیل شهرها بوده اند دارای ظرفیت های بالایی برای بالفعل کردن خلاقیت از طریق ایجاد تعاملات و برهم کنش های فضایی هستند. شیراز به عنوان مهد فرهنگ و هنر با زمینه های تاریخی ارزشمند، ظرفیت هایی برای ایجاد، گسترش و غنی سازی تسهیلات و امکانات فرهنگی را داراست. لذا پژوهش حاضر با استفاده از روش توصیفی- تحلیلی و بررسی متون سعی دارد به شناخت آسیب ها و معضلات و عوامل بوجود آورنده فرسودگی در بافت تاریخی شیراز بپردازد، و سپس با توجه به نیازهای نسل های حاضر و نقش ویژه فرهنگ در احیای بافت های تاریخی راهکارهایی برای بارزنده سازی بافت تاریخی شیراز بر اساس الگوی شهر خلاق ارائه دهد. الگویی که در آن راه حل های باز و خلاقانه، بامشارکت گروه های مختلف شهروندان، به عنوان صاحبان و استفاده کنندگان اصلی شهر و تعامل آنها با مسئولین اجرایی، صاحبان مشاغل و حرفه ها، جایگزین راه حل های بسته مدیریتی پیشین می شود و حل مسائل شهری را با بهره گیری از توان محیطی و ذهنی گسترده ای از هنرمندان، اندیشمندان و متخصصان امکان پذیر می کند.

 

کلیدواژه‌ها: بافت تاریخی، بازآفرینی خلاق، توسعه شهری، تعاملات اجتماعی، آسیب شناسی

 

نویسندگان: زهرا صادقی، کیارش محمدنژاد

 

دانلود مقاله

[Mohammad Aref 120452]

مکان های سوم: بازتعریفی از مکان های اجتماعی در شهر یزد

 

استفاده و تخصیص فضاهای عمومی،مسئله ای اساسی است که باید در مطالعات زندگی روزانه کسانی که در شهرها زندگی می کنند، مورد بررسی قرار گیرد. استفاده و تخصیص از فضاهای عمومی تجربه ای است که برای تمامی افراد یکسان نیست؛ زیرا متغیرهایی نظیر سنف جنس، گروه های اجتماعی و اقلیت های قومی و نزادی بر چگونگی استفاده از آن، اثر می گذارند. در حالی که فضا راگسترده ای باز و انتزاعی می بینیم، مکان بخشی از فضاست که به سویله شخص یا چیزی اشغال شده است و دارای بار معنایی و ارزشی ست. برهم کنش افراد در این محیط، بلادرنگ است که ویزگی های آن را متمایز از مناطق اطراف می کند. مکان سوم به عنوان جایی برای برقراری تعاملات اجتماعی و متفاوت از محل کار یا محل سکونت، در اواخر قرن بیستم، توسط الدنبرگ مطرح شده است. در این مکانها دیده می شود، هم سطحی و برقراری عدالت و فاصله گرفتن از تفاوت های طبقاتی و اجتماعی است. در این پژوهش، سع بر آن است تا با روشی مروری- تحلیلی و بر پایه توصیف داده های اسنادی، به تعریف و بازتعریف مفهوم مکان سوم به عنوان ظرفی برای مظروف روابط اجتماعی پرداخته شود. سوالاتی که این پژوهش به دنبال دارد، عبارتند از: آیا در شهرهای امروزی ما مکان های سوم در دسترس شهروندان هستند؟ آیا فضاهای موجود با معیارهای تعریف یک مکان سوم همخوانی دارند؟ آنچه این پژهش به دنبال دارد، ارتقای ارزش مکان هایی برای تعامل و برقراری روابط پایدار اجتماعی است، از اینرو با استفاده از تکنیک های مشاهده و پرسشنامه در چند فضای شهری یزد به عنوان مکان های سوم، سعی در بازتعریف مکان های اجتماعی در شهر یزد و توصیف این مکان ها داشته است.

 

کلیدواژه‌ها: مکان، مکان سوم، مکان اجتماعی

 

نویسندگان: ریحانه حسین زاده، سیدجواد قریشی خوراسگان

 

دانلود مقاله

[Mohammad Aref 120452]

مکان یابی فضاهای انعطاف پذیر شهری در راستای ارتقاء ایمنی شهری در برابر بحران (نمونه موردی: خیابان چهارباغ عباسی اصفهان)

 

مطالعه حاضر با تمرکز بر یکی از اصلی ترین محورهای شهر اصفهان، خیابان چهارباغ عباسی، واقع در بخش مرکزی و قدیمی شهر و با توجه به اینکه این منطقه دارای بالاترین میزان سرانه کاربری مسکونی و پایین ترین میزان سرانه فضای سبز و پارک ها در بین مناطق چهارده گانه شهر اصفهان می باشد به بررسی این مسئله می پردازد که دانش شهرسازی و به طور اخص، کالبد شهر، محورهای ارتباطی و تأسیسات و تجهیزات شهری در کنار یکدیگر، چگونه می تواند در کاهش آسیب های ناشی از زلزله تأثیرگذار باشد. به بیان دیگر هدف این پژوهش، افزایش کارایی محور انتخابی در زمان بروز بحران و کاهش خسارات و صدمات جانی و مالی و افزایش امنیت و به اضافه حداقل زمان خدمات رسانی بعد از بحران و اقدامات لازم برای بازگشت به وضعیت عادی می باشد. در بخش مبانی نظری، مفاهیمی در باب فضاهای باز شهری و فضاهای انعطاف پذیر و اثرات اینگونه فضاها بر کاهش اثرات مخرب زلزله ارائه می گردد. روش تحقیق به صورت توصیفی- تحلیلی و روش تحلیل سلسله مراتبی ANP و نتایج حاصل از پرسش نامه (اساتید) برای سنجش و مقایسه اسیب پذیری ناشی از زلزله در محدوده های انتخابی استفاده شده است. نتایج نشان می دهد که محدوده شماره 2 دارای بیشترین میزان آسیب پذیری در زمان وقوع بحران می باشد؛ در این راستا برای کاهش اثرات مخرب بحران دو فضای باز شهری انعطاف پذیر در محدوده مورد نظر پیشنهاد می گردد.

 

کلیدواژه‌ها: مدیریت بحران، فضاهای باز و انعطاف پذیر، محور چهارباغ عباسی

 

نویسنده: سیده فاطمه پورمرشد

 

دانلود مقاله

[Mohammad Aref 120452]

نامکان ها در فضای شهری گم شده

 

مکان ار ترکیب اشیاء طبیعی و انسان ساخت، فعالیت ها، عملکردها و معانی بوجود می آید و تجربه آن می تواند از یک اتاق تا یک قاره را دربر گیرد. نامکان ها مرکز، میدان و حد و مرزی ندارند. نامکان جایی است که شما از آن عبور می کنید. فن آوری های اخیر ارتباطات و حمل ونقل، جغرافیای جدیدی ایجاد کرده که کمتر بر اساس مرزهای زمینی و بیشتر بر مبنای جریان اطلاعات و نشانه ها است. در نیم قرن اخیر، چدیده ناشهری و ناشهریت بخش اعظم چیکر شهرهای کوچک و بزرگ، قدیمی و جدید ما را دربر گرفته است. بی آنکه ما در ایران وارد عصر سوپر مدرنیته شدیم. اکنون فضاهای شهری کشور مملو از نامکان هااست، و رفتار شهرنشینان ایرانی به این نامکان ها معانی تازه قابل پژوهشی بخشیده است، به طوری که ناشهر گردی در نامکان ها بخش اعظم زندگی گروهی از شهرنشینان ایرانی را پرکرده است. بر این اساسف تحقق نامکان ها درون فضاهایی شکل می گیرد که از هویت، تاریخ و ارتباط تهی می باشد. شکل گیری این چنین نامکان هایکی از محصولات عصر سوپر مدرنیته است.عصری است که در آن قسمت هایی از مکان در فضا به نامکان تبدیل می شود. از این رو موضوع این تحقیق با نمونه مورد مطالعه (شهر مشهد) می تواند در پیشبرد این امر نقش شایان توجهی را ایفا کند. همچنین پرداختن به طراحی فضاهای شهری با شناسایی نامکان ها، امری جدید در جهت ایجاد محیطی مناسب جهت افزایش تعاملات اجتماعی افراد محسوب می شود.

 

کلیدواژه‌ها: فضا (Space)، فضای شهری (Urban space)، مکان (Place)، نامکان (Non place)، شهر مشهد (Mashahad City)

 

نویسنده: اسفندیار جاسمی زرکانی

 

دانلود مقاله

[Mohammad Aref 120452]

نحوه ایجاد حکومت های محلی و یکپارچه سازی مدیریت شهری در شهرهای ایران (نمونه موردی: شهرستان میاندوآب)

 

منظور از حکومت های محلی، نهادهای عمومی و مردمی هستند که در مقیاس محلی به ارائه خدمات به شهروندان می پردازند. و هدف از این پژوهش نحوه ایجادحکومت های محلی در شهرهای کشور در چارچوب قانون اساسی نظام جمهوری اسلامی ایران، و نحوه یکپارچه سازی مدیریت شهری با حکومت های محلی و ایجاد همکاری بین نهادهای ارائه دهنده خدمات به شهروندان است. روش تحقیق در این پژوهش از نظر هدف کاربردی و از لحاظ ماهیت، تحلیلی و توصیفی می باشد. نتایج حاصل از یافته های تحقیق نشان می دهد که ایجاد حکومت های محلی و یکپارچه سازی مدیریت شهری در شهرستان میاندوآب باعث ارتقاء سطح خدمات ارائه شده به شهروندان و در نتیجه رفاه اقتصادی و اجتماعی را دربر دارد.

 

کلیدواژه‌ها: ایجاد حکومت های محلی، مدیریت یکپارچه شهری، شهرستان میاندوآب

 

نویسنده: علی سنایی

 

دانلود مقاله

[Mohammad Aref 120452]

نحوه جلب مشارکت پایدار مردمی در حوزه های خدمات شهری

 

توسعه شهری از طریق اتخاذ یک مدیریت یکپارچه و مشارکتی شهری محقق می شود. از آنجا که بخش دولتی در اکثر جوامع با محدودیت های اعتباری مواجه است. فرهنگ سازی و بسترسازی مناسب برای مشارکت کل جامعه در ساخت محیط زندگی و پایدار نمودن آن یکی از مهمترین راهکارهای توسعه شهر محسوب می شود. از طریق توسعه فرهنگ مشارکت، انگیزش، تدوین و اجرای طرح جامع توسعه شهری، ایجاد و تقویت فضای کارآفرینی، اطلاع رسانی، ایجاد زیرساخت های قانونی، مدیریت خلاق و داشتن طرح های فنی و اقتصادی می توان مشارکت بخش خصوصی محلی را در پروژه های شهری بالاخص خدمات شهری متناسب با نیاز محلی ترغیب نموده یا در واقع مشارکت شهروندان را در خدمات شهری به صورت پایدار جلب کنیم. در یک نگاه سیستمی و علت و معلولی توسعه شهری خود منجر به توسعه ملی و کشور خواهد شد. بدین جهت سیاست گذاران و مدیران ارشد شهری باید بکوشند با نگاهی کلی نگرانه و توسعه گر سیستمی به جذب و جلب تمامی مشارکت های ممکن و ازاد سازی پتانسیل های موجود و خلق توانایی های جدید بپردازند. ساختار زندگی شهری شرایطی را بوجود آورده که منافع عمومی در مقابل منافع فردی رنگ باخته است. با توجه به مهاجرت های وسیع از روستا به شهر و همچنین به منظور توسعه و تقویت میزان احساس تعلق محله ای شهروندان با ارائه آموزش های عمومی در ارتباط با فرهنگ شهرنشینی و پایبندی به قوانین و مقررات شهری و آموزش حقوق زندگی شهری به شهروندان وهمچنین مطلع نمودن آنان از عملکرد شهرداری و برنامه های شهرداری زمینه مشارکت اجتماعی آنها را بالا خواهد برد. لذا این مقاله با رویکرد تحلیلی و بررسی اسنادی، درنظر دارد که نقش مشارکت مردم را در به ثمر رسیدن اهداف خدمات شهری به اجمال بررسی کند و بر این اساس به نحوه جلب مشارکت پایدار مردمی در حوزه های خدمات شهری پرداخته، لذا از مطالعه توصیفی برای جمع آوری داده استفاده شده.

 

کلیدواژه‌ها: مشارکت، شهروند، توسعه، نقش، خدمات شهری

 

نویسنده: رقیه عبدالله زاده

 

دانلود مقاله

[Mohammad Aref 120452]

نقش باورها و هندسه باغ ایرانی در طراحی فرش باغی

 

باغ ایرانی با تاریخ درخشان خود در قرون و اعصار گذشته از برجسته ترین گونه های باغ سازی در جهان شناخته شده است. در معماری این باغسازی از هندسه مسطحه و دیگر دیتیلها (جزئیات) و عناصر معماری اصیل ایرانی یکی از بهترین الگوهای منظر سازی به کار برده شده است. حصول تعامل هندسه و تفکر در هنر معماری ایرانی با طبیعت است، به لحاظ زیبایی در نقشهای مانند گل و مرغ و دیگر عوامل هنری نقش فرشهای ایرانی نیز از این هنر در طبیعت باغسازی بی بهره نمانده است به طوریکه امروز چه نقش باغات در محوطه سازی بنگریم و چه نقش فرش ها را در سالن خانه آن لذت و روح افزایی را در وجودمان احساس میکنیم. باغ و فرش ایرانی واضحترین آثار هنری ایران می باشند که ریشه در فرهنگ کهن دارند و با اعتقادات و باورهای ایرانیان در دوران مختلف پیوند خورده است. در این مقاله هدف یافتن هندسه حاکم بر باغ ایرانی و تعمیم طرح هندسی باالخص هندسه تذهیبی مورد استفاده در باغ و متعاقب آن در فرش ایرانی می باشد. از این رو مقاله حاضر با بررسی مباحث نظری و بررسی موردی و مقایسه طرح باغ ها و فرض هایی که از محوطه سازی باغی الهام گرفته اند پاسخگوی این سوال می باشد که تاثیر اعتقادی زیبایی نقش در هندسه باغ ایرانی و در فرش ایرانی موجب آوردن فرش با طبیعت پر گل و با طراوت بداخل خانه ایرانی بوده است. فرضیه مقاله استخراج شده عملا ساماندهی هندسه حاکم بر باغ ایرانی و هماهنگی طرح کلی قالی ایرانی و برداشت نقش از ساختار کلی باغ ایرانی است.

 

کلیدواژه‌ها: فرش، باغ ایرانی، معماری، هندسه، هندسه مسطحه، باورها واعتقادات

 

نویسنده: محمدامین صافی

 

دانلود مقاله

[Mohammad Aref 120452]

نقش رسانه ها در تبیین سیاست های شهر فردا و دگردیسی های آن

 

امروزه دنیا، دنیای ارتباطات است و یک سازمان بدون داشتن رسانه کارآمد نمی تواند به توفیقاتی که مدنظر دارد، نیز دست پیدا کند. تمامی فعالیت های موجود برای تبیین شهر الکترونیک و چسم انداز فردای آن را بایستی در ذیل وجود رسانه ها و قدرت آنها خلاصه کرد، چراکه برای تبیین پیشبرد اهداف شهر الکترونیک بایستی از ظرفیت عظیم رسانه ها نیز بهره برد. رسانه ها و به خصوص اینترنت در افزایش آگاهی افراد جامعه نقش بسزایی دارند و جامعه ای که در آن دانائی و میزان دسترسی و استفاده مفید از دانش وجود دارد، می تواند نقش محوری و تعیین کننده ای در تبیین سیاستهای شهر فردا بازی کند. فعالیت های جاری در یک شهر الکترونیک را می توان به مجموعه متفاوتی تقسیم کرد که اعم آن عبارتند از: فعالیت های بانکی، فعالیت های اداری، فعالیتهای تجاری، فعالیت های تفریحی، کسب اطلاعات، فعالیتهای علمی، فعالیت های آموزشی، فعالیتهای سیاسی، فعالیتهای مسافرتی، کاریابی و درخواست کار، فعالیت های درمانی و فعالیت های تصمیم گیری. مهمترین و در عین حال مستقیم ترین شرط برای گسترش خدمات الکترونیک و برون رفت از قالب سنتی شهرهای امروزی، گذشته از ابعاد فنی و زیرساخت های تکنولوژی، تحقق شهروند الکترونیک است. شهروند الکترونیک به معنای عام آن یعنی کسی که با حداقل مهارت های رایانه، اینترنت و تلفن همراه و در شکل جامع آن، فناوری اطلاعات و ارتباطات آشنایی نسبی داشته باشد. رسانه ها می توانند زمینه هایی را برای افزایش مهارت های شهروندی ایجاد کنند همچنین نقش و مساعدت رسانه ها و وسایل ارتباط جمعی بدون شک در توسعه و فرهنگ سازی شهر فردا نمود واقعی می یابد.

 

کلیدواژه‌ها: شهر فردا، رسانه و شهر فردا، شهر الکترونیک، شهر اسلامی

 

نویسنده: حمیدرضا عراقی

 

دانلود مقاله

[Mohammad Aref 120452]

نقش رنگ در زیباسازی، سیما و منظر شهری (مطالعه موردی: شهر بیرجند)

 

زیباسازی شهری به کلیه اقدامات آگاهانه ای گفته می شود که به ارتقاء کیفیت محیط شهری و ارتباط بیشتر شهر و شهروند بیانجامد. منظر شهر می تواند به عنوان ابزاری مؤثر در وسعت بخشیدن به تجربیات زیباشناسانه شهروندان، خصوصاً در ارتقای تصویر ذهنی جامعه از خویش نقش بسزایی داشته باشد. بدیهی است که آنچه به شهر هویت می بخشد و برای ساکنان شهر آسایش را به همراه می آورد، انبوه ساختمان ها و ترافیک در فضای شهری نمی باشد، بلکه منظر شهری و زیباسازی آن می باشد. رنگ ها زبان احساسات ما هستند و می توانند زندگی شهری را سرزنده کنند. همچنین رنگ ها از ارکان مهم بیان هویت و خوانایی در زیباسازی شهرها به شمار می روند. اما در شهر بیرجند کمتر از عامل رنگ جهت ایجاد حس سرزندگی و هویت استفاده شده است، بدین خاطر امروزه شهر بیرجند دارای اغتشاشات رنگی زیادی می باشد. این در حالی است که در بسیاری از شهرها در سایر کشورها به کارگیری مناسب رنگ به عنوان مظهری از پیوند بین انسان و محیط ساده ترین و مؤثرترین عامل در جهت سرزندگی وخوانایی شهر مورد استفاده قرار گرفته است. این مقاله با استفاده از مطالعات کتابخانه ای و مشاهدات میدانی ابتدا بهاهمیت رنگ در خواناییف هویت بخشی و زیباسازی شهر می پردازد و سپس تجربه سایر شهرها در این زمینه را مورد بررسی قرار می دهد و در نهایت راهکارهایی را ارائه می دهد که مهمترین آنها تهیه «طرح جامع رنگ شهر: با توجه به اقلیم، فرهنگ و هویت محله های بیرجند در راستای هویت اسلامی- ایرانی می باشد.

 

کلیدواژه‌ها: رنگ، زیباسازی، سیما، منظر شهری

 

نویسندگان: حسن دلاکه، محمدرضا میرزائی، ارزو مؤمنیان

 

دانلود مقاله

[Mohammad Aref 120452]

نقش سیستم حمل ونقل شهری جهت امداد و نجات شهروندان پس از بروز سوانح طبیعی در شهر تهران

 

یکی از موضوعاتی که بیشتر شهرهای جهان با آن دست به گریبانند موضوع سوانح طبیعی است. سانحه یا بحران، رویداد یا واقعه ای ناگهانی است که با آسیب های انسانی و مادی گسترده و یا زمینه بروز این گونه آسیب ها همراه بوده و نیازمند انجام اقدامات فوری است. پس از رخداد هر سانحه ای درشهرها، تمامی سیستم های شهری تحت تأثیر رخداد اتفاق افتاده دچار تغییرات کوچک و بزرگی می شوند که بعضا، مدیریت شهری را به چالش می کشند، یکی از سیستم هایی که باید به صورت کارآمد در هنگام بروز سوانح و بعد از آن به ارائه خدمات به شهروندان حادثه دیده بپردازد سیستم حمل و نقل شهری است. مدیریت سیستم حمل و نقل شهری و راه های دسترسی اعم از کوچه ها، خیابان ها، بزرگراه ها، سیستم های ریلی درون شهری و برون شهری در ارتباط تنگاتنگ با یکدیگر بوده و در هنگام بروز سانحه باید به صورت برنامه ریزی شده قابلیت ارائه خدمات لازم برای امداد و نجات و دسترسی های لازم شهروندان به مراکز خدمات رسان را داشته باشند.

 

کلیدواژه‌ها: سوانح طبیعی، حمل و نقل شهری، امداد و نجات

 

نویسنده: فرزانه احمدزاه کیسمی

 

دانلود مقاله

[Mohammad Aref 120452]

نقش عناصر و اجزا تشکیل دهنده فضای شهر بر سیما و منظر شهری با تأکید بر نقش جداره ها، نمونه موردی: بافت تاریخی شهر یزد

 

منظر یک شهر مجموعه ای از عوامل طبیعی و مصنوع است که تحت تأثیر ویژگی های خاص طبیعی، فرهنگی، اجتماعی و اقتصادی آن شهر خاص شکل گرفته و محل به عینیت درآمدن مشخصات خاص آن شهر است.جداره های شهری می توانند بخش مهمی از منظر و سیمای شهری را بعهده دار باشند. این نماها هر روزه در محضر دیده گان هزاران بیننده در اجرای رسالتی که به عهده دارد کوشاست. این عناصر بخشی از سیمای شهر را تشکیل می دهد که همواره زیبایی، هماهنگی و تناسب آنها موجب چشم نوازی محیط شهری شده و در کنار عوامل دیگر، محیطی دلپذیر و فضای مناسب جهت زندگی شهری را فراهم می سازد. طبعاً شکل گیری عناصر بصری که تصویر هر شهر را بهوجود می آورند خاطره هایی را برای هر بیننده در ذهن باقی می گذارند. جداره های شهر عناصری هستند که توانایی و ظرافت فراوانی برای تأمین اهداف ساماندهی منظره شهری دارند،اهداف سهگانه زیباسازی، هویت بخشی و خواناسازی محیط، دارای مهمترین کارکرد آنها در شهر است. آلودگی بصری که در سطح شهرها از جمله شهر یزد دیده می شود، در دراز مدت انسان را دچار پریشانی ذهنی و روحی می کند. به همین منظور، جایگاه نماهای شهری و نقش روانشناسی محیط در محیط های شهری در جهت ارائه راهکارهایی برای هماهنگ و هدفمند کردن آنها ضروری می باشد. به همین منظور، برای داشتن منظر شهری مطلوب با بکارگیری فرهنگ، هویت و نمادهای ایرانی شکل گرفته، می توان معماری بومی ایرانی را الگویی برای دیدگاه های جدید طراحی معماری امروز بکارگرفت. در این مقاله، روش تحقیق نیز با توجه به نظری بودن موضوع پژوهش، به صورت اسنادی (مطالعات کتابخانه ای) می باشد. همچنین سعی شده است ابتدا اهمیت و لزوم به کارگیری نمای ایرانی- اسلامی در جداره های سیمای شهر در راستای دست یابی به اصول توسعه پایدار شهری و به کارگیری اصول و ضوابط شهری در مناطق مختلف شهر یزد بررسی و سپس عواملی که می تواند موجب تشویق شهروندان به رعایت این ضوابط شود را پیشنهاد دهد. یافته های این مقاله مبین این امر است، که افزایش کیفیت محیطی از طریق جداره ها به معنای اخص آن، می تواند به عنوان یک عامل مهم در افزایش هویت در شهر مؤثر واقع گردد.

 

کلیدواژه‌ها: جداره ها، ایرانی- اسلامی، شهر یزد، الودگی بصری

 

نویسندگان: محمدرضا پیرنیا، محدثه زارع

 

دانلود مقاله

[Mohammad Aref 120452]

نقش فناوری نانو در معماری و تأثیر آن بر اقتصاد پایدار

 

تحولات و پیشرفت های اخیر باعث بوجود آمدن اثرات منفی بر محیط زیست شده است. به دنبال به حداقل رساندن این اثرات و به منظور افزایش بهره وری و اعتدال، بحث فناوری های نوین و انرژی های پاکمطرح می شود. هدف از این تحقیق بررسی تأثیر فناوری ناانو در معماری پایدار و تأثیر استفاده از مواد و مصالح نانو بر محیط پیرامون است. در این پژوهش می توان اظهار داشت که نانو تاکنون توانسته پاسخگوی شماری از اهداف معماری پایدار از قبیل صرفه جویی در مصرف انرژی، تولید انرژی های فناناپذیر و تجدید شوند، حفاظت از منابع محیط زیست، پیشگیری و رفع آلودگی های زیست محیطی و کاهش تدثیر ساخت و ساز بر محیط پیرامون باشد و می توان آن را به عنوان یک الگوی مناسب جهت معماری پایدار مطرح نمود. تحقیق حاضر به روش توصیفی تحلیلی به تعاریفی از معماری پایدار و چگونگی دست یابی به این نوع معماری و به معرفی فناوری نانو و م واد و مصالح این فناوری نوین می پردازد که بتوان آن را در معماری فردا تزریق نمود. و همچنین بهذکر نمونه هایی از ساختمان هایی که با استفاده از اصول فناوری نانو در راستای تحقق معماری پایدار ساخته شده اند، که به عنوان نمونه می توان به ساختمان کلیسای جوبیلی در رم ایتالیا به دلیل استفاده از نانو بتن خود تمیز شونده اشاره کرد.

 

کلیدواژه‌ها: معماری پایدار، نانوتکنولوژی، مواد و مصالح نانو، معماری فردا

 

نویسندگان: سمیه بای، ابوالفضل بالارستاقی، وحید علاالدین، سعید وطن خواه

 

دانلود مقاله

[Mohammad Aref 120452]

نقش مسجد در افزایش سرمایه اجتماعی در شهرهای اسلامی

 

سرمایه اجتماعی را می توان در پیوند، تعامل، کنش و روابط افراد جامعه با یکدیگر جستجو نمود. البته در این میاننباید از نقش نهادهای مدنی و دموکراتیک و نیز دولت در تقویت چنین فضاهایی غافل شد. یکی از این فضاهای با ارزش که نقش بسیار مؤثری در افزایش سرمایه اجتماعی در میان مردم دارند، نهادهای دینی و مذهبی هستند که تداوم حضور بناهای مذهبی در فرم و ساختار شهر از زمان ایجاد اولین شهرهای اسلامی تاکنون با حیات آنها همراه بوده است. این پژوهش، ضمن معرفی عملکردهای مسجد در شهرهای اسلامی به یافتن ارتباط میان این عملکردها و جایگاه مسجد با سرمایه اجتماعی در شهرهای اسلامی می پردازد. به همین منظور، سعی شده که با استفاده از روش اسنادی و جمع آوری اطلاعات اولیه پرداخته و از طریق مشاهده و استفاده از منابع کتابخانه ای عوامل سرمایه ساز در مسجد و نقش آن در افزایش سرمایه اجتماعی مورد بررسی و تحلیل قرار گیرد. یافته های این تحقیق بیانگر این مطلب است که حضور این کاربری بیشتر به دلیل اعتقاد مسلمانان به حضور این بنا در شهرهای اسلامی است و مسجد، به عنوان مهمترین سرمایه هویت بخش دینی و فرهنگی، موجب تقویت روح جمع گرایی، انعطاف و نظم پذیری مسلمانان شده و نشانی از هویت و عدالت در اسلام است. در واقع، مساجد در محلات شهری می توانند ضمن برطرف نمودن تضادهای موجود در جامعه، بر انسجام اجتماعی تأکید کرده و به عنوان کانون تجمع مردم در یک مکان، حرکات و رفتارهای مذهبی و اجتماعی و سیاسی مردم را هماهنگ سازند.

 

کلیدواژه‌ها: سرمایه اجتماعی، مسجد، تعاملات اجتماعی، شهرهای اسلامی

 

نویسندگان: رقیه خواجوند بدیعی، ندا صفری چابک

 

دانلود مقاله

[Mohammad Aref 120452]

نقش مشارکت شهروندان در بهبود مدیریت شهری

 

با توجه به این که شهرها مجموعه هایی بسیار پیجیده و پویا هستند هدایت آنها با مشکلاتی روبه رو است که برای حل این مشکلات برنامه ریزان و مدیران شهری تلاش کرده اند تا سیستمی متناظر با این پیچیدگی ها ایجاد کنند. قهرمان اصلی جامعه مدنی، شهروندی است که مشارکت از جمله حقوق اساسی وی به شمار می رود. به این ترتیب در مدیریت شهری مفاهیمی چون شهرسازی مشارکتی، مشارکت، اداره مردمی شهر، نهادهای مردمی و مانند این ها شکل می گیرد. در این پژوهش مطالعات انجام شده و اطلاعات جمع آوری شده توسط بررسی مطالعات کتابخانه ای قرار دارد و روش بررسی یافته ها به صورت کیفی می باشد. ضهروندان بر این عقیده اند که با مشارکت آنها و اتخاذ تصمیمات صحیح توسط مدیران شهری می توان نابرابری های اجتماعی را به حداقل رساند. پژوهش حاضر به بررسی نگرش مثبت نسبت به مدیریت شهری، جایگاه مشارکت شهروندان و رضایت شهروندان از خدمات شهری پرداخته است. هدف اصلی این پژوهش، آگاهی دادن راجع به عملکرد فرایند مردم سالار موجود در شهر توسط سیاست های شهری و ایجاد زمینه هایی برای مشارکت شهروندان در امور شهر به منظور استفاده از توانایی های آنان و نیز شناخت مشکلات آنان از نزدیک می باشد.

 

کلیدواژه‌ها: شهرسازی مشارکتی، مشارکت، اداره مردمی شهر، نهادهای مردمی

 

نویسنده: زهرا رضایی زنگنه

 

دانلود مقاله

[Mohammad Aref 120452]

نقش مکان های سوم شهری در بهبود تعاملات اجتماعی

 

شهر هم بر فرهنگ تأثیر دارد و هم خود از آن تأثیر می گیرد. در واقع شهر تعداد زیادی از فرهنگ های مختلف را در فضای محدودی جمع می کند که این تعامل سبب پیدایش نوآوری و ظهور اشکال فرهنگی جدیدی می شود. اما همین ویزگی می تواند تنش و تضاد را نیز سبب شود. یکی از دلایل اصلی پیدایش شهر، برقراری ارتباط و ایجاد تعامل بین انسان ها است که تبادلات فرهنگی را نیز به دنبال دارد. ری اولدنبرگ معتقد است که شهر نیاز به مکان های سوم دارد تا بتواند کار خوب را خوب انجام دهد. مکان سوم، مکان عمومی یا نیمه عمومی است که این مکان نه خانه است (مکان اول) و نه محل کار (مکان دوم) بکله جایی است که مردم برای گفتگو یا برقراری رابطه صمیمانه دور هم جمع می شوند. در شهرهای امروزی، خلاء نوع مکان های سوم زیاد به چشم می خورد و فقدان آنها فشار روانی و ناکامی را در بین مردم بروز می دهد. مقاله حاضر که بیشتر بر روش مطالعه اسنادی و بررسی متون استوار بوده و با توجه به ماهیت داده های تحقیق، شیوه پژوهش کیفی خواهد بود. این نوشتار ضمن بررسی متأخرترین ایده ها در صدد آنست که به معرفی و بررسی این مکان های سوم در شهر بپردازد و ویزگی های این فضاهای عمومی را بیان کند.

 

کلیدواژه‌ها: شهر، فرهنگ، تعاملات اجتماعی، ارتباط، مکان سوم

 

نویسندگان: سیدمحمود تقوی سنگدهی، عباس ترکاشوند

 

دانلود مقاله

[Mohammad Aref 120452]

نقش منظر مثمر شهری در هم پیوندی شاخص های توسعه پایدار

 

امروزه تحقق پایداری یکی از مهمترین دغدغه های بسیاری از حوزه های دانش به شمار می رود و چنانچه رویکردهای تخصصی طراحی شهری به مفهوم پایداری بی توجه باشد در زمان فشارهای فزاینده جمعیتی بر منابع طبیعی و فرآیندهای بوم شناسی و روند گرم شدن کره زمین از معنای چندانی برخوردار نخواهد بود. بر این اساس در این پژوهش موضوع مناظر شهری پایدار و به طور خاص منظر شهری مثمر که با افزودن زیر ساخت های سبز جدید به شهرهای در حال توسعه منجر به حیات و پویایی شهرها می شود بررسی می شود. این منظر با ارائه راهکارهای منسجم زیربنای پایداری شهری جدید را خلق کرده و به بازتعریف کارکرد فضاهای بازشهری می پردازد. پرسش اصلی در این پژوهش که روش تحقیق آن به صورت مطالعات کتابخانه ای می باشد چرایی حضور و تلفیق گیاهان مثمر در بستر شهرها و نقش آنها در توسعه پایدار شهرها و یکپارچه سازی توسعه شهرها و تحقق پایداری محیطی اجتماعی و اقتصادی می باشد.

 

کلیدواژه‌ها: پایداری، توسعه پایدار، کشاورزی شهری، منظر مثمر شهری

 

نویسندگان: مهدیه خاکپور، علیرضا خاکپور

 

دانلود مقاله

[Mohammad Aref 120452]

نقش هویت در ساختار شهری و معماری امروز ایران

 

امروزه محیط اجتماعی شهر کمتر قابل درک است و معماری به رغم تفاوت های سرزمینی که در شکل آن تأثیر فراوانی داشته، دارای ویزگی های ذاتیف پویا و تدریجی است، که آن را هویت می نامند. مقوله ای به نام «هویت» سابقه ای به بلندای تاریخ دارد و بیش از آنکه معطوف به گذشته باشد، به بینش افراد مرتبط است، زمان حال را در بر می گیرد و تقاضا برای بهره مندی از آن ریشه در نیازهای فردی و جمعی شهروندان در محیط شهری دارد، بنابراین هویت یک فضای شهری در فرآیند تجدید حیات شهری، بنا به بار معنایی و تصوری که از آن در ادبیات شهرسازی می شود، حائز اهمیت می باشد. در این مقاله با استفاده از مطالعه اسنادی و کتابخانه ای با بررسی موضوعاتی همچون: واژه شناسی و مفاهیم هویت در دوران مدرن و پس از آن، مؤلفه های مؤثر در هویت، هویت ملی بر ساخته عصر جدید معماری و شهرسازی، بحران هویت در معماری معاصر ایران، این نتیجه حاصل شد که، شهرها به واسطه تأثیر متقابل دینامیکی جهانی،تقابل محلی و ملی در سازماندهی و کنترل تولید و توزیع و همچنین بر اساس ساختارها و سیاست های حکومتی شکل می گیرند و از آنجایی که هویت امری صلب نمی باشد و در طول زمان با انسان و باورهایش متحول می گردد، در ایران امروز با بهره گیری از نظام معنایی و نظام اندیشی معنایی طی یک فرایند تاریخی با وصل کردن خودبه هویت معماری و شهرسازی اصیل ایرانی می تواند در عصر معاصر به صورت بدیل زنده سیاسی جلوه نماید.

 

کلیدواژه‌ها: هویت ملی، بحران هویت، ساختار شهری ایران، معماری معاصر ایران

 

نویسندگان: فائزه اسدپور، عاطفه اسدپور، امیر حبیبی

 

دانلود مقاله

[Mohammad Aref 120452]

نیازگاه هویت شهری با شناخت دیروز برای امروز و فردا

 

شهر امروز، یک اتفاق نیست. شکل آن معمولاض پیش بینی نشده است، اما اتفاقی نیست. شهر امروز، محصول تصمیم هایی است که برای نیل به هدف یا هدف هایی منفرد و مجزا اتخاذ می شوند. امروزه، اکثریت قریب به اتفاق آنچه در مورد فضا و مکان و معیارها و مبانی و تکنیک های طراحی و روش های ارزیابی و تعریف آنها مطرح اند، بر آرا غربیان استوارند، و به همین جهت است که شکل گیری فضاهای شهری جدید، توسعه فضاهای شهری موجود و حتی ارزش یابی فضاهای شهری تاریخی ایرانی، بر اساس همین مطالعات و اسناد و مدارک که در دسترس قرار دارند، انجام می شود. بر اساس موارد مطروح بر نظرگاه شهر امروزی با پیوندی در ریشه های سنت و اسلامی به ساختار این پژوهش سامان می دهیم که با استناد بر مکتوبات گذشته و سیری بر نظرات صاحبات قلم در این حوزه می باشد و در بیان آن از اندیشگاه صاحب نظران این حوزه به عنوان جمع بندی تفاسیر مفروض گاه برخواهیم داشت.

 

کلیدواژه‌ها: هویت، اسلامی، طراحی، شایسته، محرمیت

 

نویسندگان: سیدعلی سیدیان، محمدرضا مفیدی

 

دانلود مقاله

[Mohammad Aref 120452]

هویت شناسی شهر فردا مبتنی بر رویکرد زیبایی شناسانه اندیشمندان اسلامی

 

نبود تکیه گاه هستی شناختی و اعتقادی به عنوان پشتوانه، انسان و محیط زندگی او را در عصر نوگرایی دچار تزلزل در هویت نموده است. کم رنگ شدن هرآنچه که روزگاری پاینده و جاودان شمرده می شد، و ترقی و توسعه بر پایه شکاکیتی بی سرانجام، دستیابی به هویتی اصیل و پایدار را دشوار نموده است. انکار بنیادهای راستین انسانی، معرفتی و اخلاقی، بی آنکه جایگزینی متقن برایش بیان شود، شهر امروزین را در مسیر از خود بیگانگی، برای دست یابی به شهر فردا رها ساخته است. در نگاهی زیربنایی، هویت شهر فردا ماحصل نگرش پسینی یا پیشینی انسان به هویت خویش، بویزه در حوزه زیبایی شناسی است. سیر استکمالی جوامع و شهرها در چهار وجه متمایز: تکامل در ابزار، تکامل در روابط، تکامل در علم و آگاهی و تکامل در تحقق معنای انسانی، و توفیق نسبی شهر فردا در سه وجه نخست، بی حضور عامل چهارم، به سیری قهقرایی می انجامد. مفهوم زیبایی به عنوان یکی از ارکان انسانی هویت شهر فردا، در فرهنگ اسلامی متناظر مفهوم وجود و مراتب وجود و خالق وجود تبیین می شود. در این پژوهش بر مبنای این اصل، به دور از دیدگاه حصری و یک جانبه، در یک بستر مجرد نظری، به تحلیل هویت زیبایی در شهر فردا به شیوه «از مفهوم به مصداق» پرداخته خواهد شد. نتایج برآمده این دیدگاه قادر است پشتوانه محکمی برای دستیابی به هویتی جامع و مانع، با جهت گیری از زیبایی شناسی ماهیتی به سمت زیبایی شناسی وجودی شهر فردا باشد.

 

کلیدواژه‌ها: شهرفردا، هویت وجودی، زیبایی شناسی، رویکرد پسینی، رویکرد پیشینی

 

نویسندگان: سیدمحمدمهدی حسینی کیا، اکبر اسدی

 

دانلود مقاله