جستجو در تالارهای گفتگو

پژوهشگران ایرانی با استفاده از یک پلیمر مصنوعی زیست تخریب‌پذیر و عسل به عنوان یک پلیمر طبیعی در طی فرایند الکتروریسی، وب نانولیفی حامل دارو برای کاربرد پوشش زخم تولید کردند. دستاورد‌های این تحقیقات که بخشی از پروژه دکترای هما مالکی از دانشکده مهندسی نساجی دانشگاه امیرکبیر است، می‌تواند امکان تولید و کاربرد در پوشش زخم و تولید لایه‌های ترمیمی را فراهم کند. فناوری نانو یک فناوری نوظهور و بین‌رشته‌ای است که در حوزه‌ی وسیعی از علوم مختلف مورد توجه قرار گرفته است. یکی از مهمترین انواع نانوساختارها، نانوالیاف است. هنگامی که قطر الیاف از مقیاس میکرومتر به مقیاس نانومتر تبدیل می‌شود، خواص شگفت‌انگیزی مشاهده می‌شود. این خواص برجسته باعث می‌شود که الیاف نانو انتخاب مناسبی برای بسیاری از کاربردهای مهم در فناوری‌های پیشرفته باشند. قطر کم نانوالیاف، سطح مخصوص بالا، انعطاف‌پذیری و خصوصیات مکانیکی مطلوب و ماهیت متخلخل سازه‌های نانولیفی باعث می‌شود که الیاف نانو انتخاب مناسبی برای بسیاری از کاربردهای مهم در پزشکی باشند. شباهت ساختار بافت طبیعی به الیاف در مقیاس نانو، از مهمترین دلایلی است که دانشمندان به استفاده از آنها در زمینه پزشکی تمایل نشان داده‌اند. نانوالیاف الکتروریسی شده به طورگسترده‌ای در تولید داربست‌های مهندسی بافت، ابزارهای انتقال و رهایش دارو، پوشش زخم و کاشتنی‌ها مورد استفاده قرار می‌گیرند. به نوشته سایت نانو، در سال‌های اخیر طیف گسترده‌ای از مواد بیولوژیک و ترکیبات زیست‌ تخریب‌پذیر برای تولید نانوالیاف، الکتروریسی شده‌اند. در این پژوهش، با استفاده از یک پلیمر مصنوعی زیست تخریب‌پذیر و یک پلیمر طبیعی در طی فرایند الکتروریسی، وب نانولیفی حامل دارو برای کاربرد پوشش زخم تولید شد. عسل به عنوان ماده التیام بخش زخم در طب سنتی ایران و با توجه به خواص ضدمیکروبی و ضد التهابی آن، به عنوان یک پلیمر طبیعی، در کنار (PVA)، به عنوان یکی از اجزای این لایه قرار گرفت. پلی وینیل الکل یک پلیمر آبدوست و نیمه‌کریستالین است که به دلیل خواص زیست سازگاری، زیست تخریب پذیری و عدم سمیت، در کاربردهای پزشکی مورد توجه قرار گرفته است. از (Dexamethasone Sodium Phosphate (Dex-P به عنوان یک داروی ضدالتهاب استفاده و رفتار رهایش آن بررسی شد. دکتر علی‌اکبر قره‌آقاجی، عضو هیات علمی دانشگاه صنعتی امیرکبیر، درباره مراحل تحقیقات این پژوهش توضیح داد: در راستای رسیدن به هدف مورد نظر، محلول‌های عسل/PVA پس از تعیین شرایط بهینه، آماده‌سازی و الکتروریسی شد. برای تولید نمونه‌های حامل دارو، محلول‌های عسل/PVA با نسبت‌های 0/100 و 20/80 حاوی 5 ، 10 و 15 درصد Dex-P تهیه و الکتروریسی شد. مورفولوژی نانوالیاف تولید شده (با/بدون دارو) به کمک میکروسکوپ الکترونی و میکروسکوپ نیروی اتمی مورد مطالعه قرار گرفت و پروفایل و کینتیک رهایش دارو از نمونه‌های بدون/حاوی عسل به صورت برون تنی انجام شد. وی با اشاره به استفاده از عسل به عنوان یک ماده طبیعی در کنار یک پلیمر مصنوعی برای تولید نانوالیاف طی فرایند الکتروریسی به عنوان یکی از ویژگی‌های این پژوهش، افزود: از گذشته‌های دور از عسل به عنوان یک ماده شفابخش در درمان و التیام انواع زخم‌ها استفاده شده است. گزارش‌های متعددی از اثرات شفابخش عسل در متون پزشکی به جامانده است که از عسل به عنوان اولین پوشش زخم نام می‌برد. عسل دارای خاصیت ضدمیکروبی و ضد التهاب است و مقالات زیادی در زمینه تأثیرگذاری عسل در از بین بردن عفونت‌ها و جلوگیری از عفونی شدن زخم‌ها منتشر شده است. بنابراین تلفیق خصوصیات بی‌همتای نانوالیاف و خواص طبی عسل با تولید پوشش زخم در طی فرایند الکتروریسی، ویژگی برجسته این کار به شمار می‌رود. عضو هیات علمی دانشگاه صنعتی امیرکبیر تصریح کرد: نتایج تصاویر SEM و AFM نشان داد که الیاف کاملا یکنواخت و دارای سطحی نسبتا صاف بوده است. اما در نانوالیاف حاوی 60 درصد عسل بیدهای دوکی شکل مشاهده شد. همچنین با افزایش میزان عسل در مخلوط، قطر نانوالیاف کاهش یافت. نانوالیاف حامل دارو نیز دارای سطحی نسبتا صاف و یکنواخت بوده و با افزایش میزان دارو قطر نانوالیاف کاهش یافت. بررسی رفتار رهایش دارو نشان دهنده یک رهایش ناگهانی اولیه بود. نتایج تجزیه و تحلیل‌های آماری نشان داد که حضور عسل تأثیر معناداری در فرایند و رفتار رهایش دارو نداشته است. بنابراین نانوالیاف الکتروریسی شده حاوی عسل گزینه‌ای مناسب برای تولید و کاربرد پوشش زخم است. وی تاکید کرد: با استفاده از دستاوردهای این پژوهش می‌توان امکان ترمیم سریع‌تر یک زخم با کمک عسل را فراهم آورد که خود عسل بعنوان یک داروی شناخته شده در طب سنتی بوده و در این تحقیقات با تحویل دارو همراه شده است. نتایج این کار تحقیقاتی که با هدایت دکتر علی اکبر قره آقاجی و همکاران وی در دانشگاه‌های امیرکبیر، تهران و Twenteکشور هلند صورت گرفته، در مجله Applied polymer science منتشر شده است. منبع: پینا

پژوهشگران ایرانی موفق به تولید پوشش‌های نانولیفی ضدمیکروب با قابلیت ترمیم زخم های سوختگی درجه سه ‏شدند.‏ پژوهشگران ایرانی با توجه به خاصیت بیولوژیکی کیتوسان و خواص ضد میکروبی بالای آن و همچنین ویژگی‌های نانوالیاف ‏چون تخلخل و ساختار سه بعدی، موفق به تولید پوشش‌های نانولیفی ضدمیکروب با قابلیت ترمیم زخم‌های سوختگی درجه سه ‏شدند. اعمال این پوشش نانولیفی بر روی بریدگی‌ها و سوختگی‌های عمیق سبب می‌گردد سیگنال‌های بیوشیمیایی لازم جهت ‏تسریع بهبود ایجاد شده و ترمیم زخم سریع‌تراتفاق بیافتد.‏ هرساله سوانح مختلف سوختگی که منجر به ایجاد سوختگی‌های درجه سه با وسعت زیاد می‌گردد جان تعداد زیادی از ‏انسان‌ها را به خطر می‌اندازد. در این موارد همواره عفونت و تجمع میکروب در زخم‌های سوختگی ترمیم را با مشکلات زیادی ‏روبرو ساخته و در بعضی موارد منجر به مرگ بیمار می‌گردد. از این رو تولید پوشش‌های زخم‌بند مناسب با قابلیت ضد میکروبی ‏بالا و جذب چرک و عفونت از اهمیت بسیار بالایی برخوردار است.‏ دکتر عادله قلی پور کنعانی دانش آموخته ممتاز مهندسی شیمی نساجی دانشگاه صنعتی امیرکبیر، توضیح داد: «هدف اصلی ‏این کار تحقیقاتی، تولید داربست‌های زیست سازگار و ضد میکروب از پلیمر بیولوژیک کیتوسان به شکل پوشش‌های نانولیفی ‏متخلخل با قابلیت بالا در خارج‌سازی چرک و عفونت است که در نتیجه منجر به ترمیم زخم‌های سوختگی درجه سه می‌گردد. ‏با این هدف از مخلوط پلیمرهای زیست سازگار طبیعی کیتوسان و مصنوعی پلی وینیل الکل استفاده شد و به‌وسیله‌ی فناوری ‏نانو به پوشش‌های نانولیفی تبدیل شد که به صوت داربست برای ترمیم زخم‌های ‏سوختگی درجه سه مورد استفاده قرار گرفت.»‏ این پوشش‌ها به دلیل آبدوستی و تخلخل بالا توانایی خارج نمودن عفونت و خون را از سطح زخم داشته و از طرفی سبب ‏می‌گردند سطح زخم رطوبت لازم را برای ترمیم سریع‌تر دارا باشد. از طرف دیگر ویژگی منحصربه‌فرد نانویی بودن امکان ایجاد ‏ساختار مشابه ماتریس خارج سلولی بافت پوست را به داربست می‌دهد در نتیجه این پوشش‌های نانولیفی قابلیت جذب ‏فیبروبلاست به لایه درم را داشته که در نتیجه کلاژن زایی و ترمیم با سرعت زیاد انجام می‌شود.‏ قلی پور کنعانی ویژگی اصلی این طرح را تلفیق خواص بیولوژیکی عالی کیتوسان با ویژگی‌های منحصربه‌فرد نانوالیاف و ‏دستیابی به داربست زیست سازگاری دانست که می‌تواند هم به صورت داربست بدون سلول و هم داربست به همراه سلول بنیادی برای ‏ترمیم زخم‌های برشی و سوختگی تمام عمق مورد استفاده قرار می‌گیرد.‏ قلی پور کنعانی افزود: «مهمترین ویژگی که فناوری نانو به داربست حاصل داده است، ایجاد یک شبکه سه بعدی متخلخل ‏متشکل از نانوالیاف است که امکان شبیه‌سازی فضای ماتریس خارج سلولی طبیعی را به داربست می‌دهد و سلول‌های ‏فیبروبلاست به سمت لایه درم جذب می‌شوند. در نتیجه سلول‌ها در این فضای مشابه به راحتی به رشد، انتشار و چسبندگی بر ‏داربست می‌پردازند تا در نهایت تمامی ساختار را پرکرده و ترمیم در حد عالی کامل می‌شود.»‏ این طرح تحقیقاتی قبلاً منجر به ثبت سه اختراع در زمینه ساخت و کاربردهای پزشکی شده است و نتایج اخیر این طرح نیز ‏در بررسی‌های پاتولوژی نشان دهنده اثربخشی بسیار خوب زخم‌های سوختگی ترمیم شده با داربست نسبت به گروه کنترل بوده ‏و البته حضور سلول‌های بنیادی در نمونه‌های ترمیم شده با داربست با سلول به دلیل امکان کلاژن‌سازی بیشتر منجربه سطوح ‏ترمیم بسیار بهتری شده است.‏ پوشش نانولیفی حاصله به دلیل تخلخل بالا و همچنین ویژگی هیدروژل بودن پلیمر مورد استفاده، پس از جذب رطوبت و ‏چرک متورم شده و یک گپ بسیار کوچک بین پوشش و سطح زخم ایجاد می‌شود که این امر به همراه ویژگی تخلخل داربست ‏سبب عبور و مرور اکسیژن بر روی زخم در ضمن مرطوب نگه داشتن سطح آن می‌گردد. از طرفی پوشش مورد استفاده خود ‏دارای خاصیت ضد میکروب بوده و مانند سایر پانسمان‌ها نیاز به اعمال پمادها و آنتی بیوتیک‌ها ندارد. همچنین به دلیل حضور ‏الیاف در مقیاس نانو و از جنس پلیمر زیست سازگار سبب ایجاد پاسخ‌های ایمونولوژیک و آلرژیک نمی‌شود و برعکس به بدن القا ‏می‌نماید که بافتی مشابه بافت اصلی در محل زخم قرارگرفته و در نتیجه سبب می‌گردد سیگنال‌های بیوشیمیایی لازم جهت ‏تسریع بهبود ایجاد شده و ترمیم زخم سریع‌تراتفاق بیافتد.‏ نتایج این کار تحقیقاتی که به دست دکتر عادله قلی پور کنعانی و همکاران وی در دانشگاه صنعتی امیرکبیر، دانشگاه علوم ‏پزشکی ایران و مرکز قلب تهران صورت گرفته است، در مجله ‏IET nanobiotechnology‏ (جلد 6، شماره 4، دسامبر 2012) ‏منتشر شده است. علاقمندان می‌توانند متن کامل مقاله را در صفحات 129 الی 135 همین شماره مشاهده نمایند.‏ منبع: مجله بسپار