جستجو در تالارهای گفتگو

اهداف تاریخچه و سوابق موقعیت و جانمایی مشخصات رودخانه مشخصات حوضه آبریز موقعیت سد ویژگی‌ها اثرات جانبی اهداف تولید انرژی برق‌آبی به میزان 4500 گیگاوات ساعت در سال کنترل سیلاب‌های فصلی رودخانه کارون و آب‌های خروجی از سد‌های بالا دست تنظیم آب کشاورزی پایین‌دست ایجاد جاذبه‌های گردشگری تاریخچه و سوابق پس از بررسی توانایی بالقوه برق‌آبی حوضه آبریز رودخانه کارون در سال‌های دهه40‍ هجری شمسی (60 میلادی) مساله توسعه و ایجاد مخازن ذخیره‌ای بزرگ بین کیلومتر 490 رودخانه (محل کنونی سد مخزنی شهید عباسپور) و کیلومتر 800 رودخانه از اولویت خاصی برخوردار گردید. جهت توسعه رودخانه کارون در بخش بین گتوند و سد شهید عباسپور ( کیلومتر 371.6 رودخانه)، پیشنهاداتی توسط شرکت "هارزا" در سال 1346، "موننکو" در سال 1354 و "ایکرز" در سال 1361 ارائه شد. اولین ساختگاه در پایین دست سد شهید عباسپور، پروژه "گدارلندر" می‌باشد که مطالعات آن توسط مشاورین مشانیر - لامایر انجام گردیده است. همچنین 3 ساختگاه پایین دست نیز توسط این مشاورین مورد بررسی قرار گرفت که موقعیت تقریبی آنها عبارتست از: گزینه 1: کیلومتر 440 رودخانه گزینه 2: کیلومتر 419 رودخانه گزینه 3: شامل 2 زیرگزینه کیلومتر 383 رودخانه و کیلومتر 377 رودخانه در نهایت قرارداد خدمات مهندسی پروژه "گتوندعلیا" توسط کارفرما با مشاورین مشانیر-کایتک منعقد می گردد که هدف از آن بررسی و امکان سنجی اجرای طرح در ساختگاه فعلی بوده است. در مجموع مطالعات اولیه توسط شرکت های مشانیر و کایتک چین در سال 1376 پایان و توسط شرکت لامایر مورد بازنگری قرار گرفت. در سال 1382 شرکت مهندسی مشاور مهاب قدس به عنوان مشاور طرح جهت تکمیل مطالعات مرحله دوم و نظارت بر عملیات اجرایی انتخاب گردید. عملیات احداث تونل‌های انحراف طرح سد و نیروگاه گتوندعلیا در اردیبهشت ماه سال 1376 و عملیات اصلی ساختمانی سد در سال 1380 آغاز شد و انحراف کامل آب رودخانه نیز پس از پایان عملیات اجرایی فرازبند، در اردیبهشت ماه سال 1382 صورت گرفت. به طور خلاصه: در سال 1376 مطالعات اولیه طرح توسط شرکت‌های مشانیر و کایتک چین پایان یافته و توسط شرکت لامایر مورد بازنگری قرار گرفت. در اردیبهشت همان سال عملیات انحراف آب با حفر تونل‌های انحراف آغاز گردید. در سال 1382 با انحراف جریان رودخانه کارون به داخل تونل‌های انحراف بستر رودخانه مسدود گردید. در سال 1382 فرازبند طرح احداث گردیده و به دنبال آن عملیات حفاری نیروگاه نیز آغاز شد. در پاییز سال 1384 اولین درفت تیوب نیروگاه در واحد چهارم نصب گردید. در نیمه اول سال 1385 عملیات خاکریزی هسته رسی بدنه سد آغاز شد. موقعیت و جانمایی ساختگاه طرح سد و نیروگاه آبی گتوند علیا در نقطه جغرافیایی به طول خاوری 48 درجه و 56 دقیقه و 10 ثانیه و عرض شمالی 32 درجه و 16 دقیقه و 8 ثانیه و در فاصله 380 کیلومتری از مصب رودخانه کارون و در 10 کیلومتری شمال شرقی شهرستان گتوند واقع در استان خوزستان قرار دارد. مشخصات رودخانه رودخانه کارون از کوه‌های زاگرس جنوبی در نواحی کوهرنگ، ارمند، خرسان، ونگ و بازفت سرچشمه گرفته و پس از طی مسافتی در حدود 800 کیلومتر در امتداد شمال‌شرق به جنوب‌غرب، در خرمشهر به اروندرود و سپس به خلیج‌فارس می‌ریزد. این رودخانه از نظر حجم آبدهی، بزرگترین رودخانه ایران محسوب می‌شود. متوسط آبدهی دراز مدت سالیانه رودخانه کارون در محل احداث سد، 453 مترمکعب بر ثانیه و حجم آورد سالیانه آن بیش از 14میلیارد متر مکعب می‌باشد. مشخصات حوضه آبریز مساحت حوضه آبریز در محل ساختگاه سد در حدود 32425 کیلومترمربع می‌باشد. دبی متوسط سالانه رودخانه کارون در محل سد (بر اساس یک دوره آماری 40 ساله) معادل 453.9 مترمکعب بر ثانیه و متوسط بارش سالانه در حدود 372.7 میلی‌متر می‌باشد. موقعیت سد همانطور که در شکل مشاهده می‌شود، این سد، سد بلندی است که در آخرین نقطه رودخانه کارون قبل از ورود به دشت خوزستان ساخته می‌شود و در پایین دست آن سد مخزنی دیگری ساخته نخواهد شد. ویژگی‌ها بلندترین سد خاکی در دست احداث دارای بزرگترین مخزن آبی کشور پس از کرخه بزرگترین مخزن آبی بر روی رودخانه کارون انتهایی‌ترین سد و نیروگاه در پائین دست رودخانه کارون دارای نقش تعیین‌کننده در افزایش قدرت مانور سدها و نیروگاه‌های بالادست دارای بزرگترین تونل‌های آب‌بر نیروگاه‌های آبی در کشور از لحاظ طول و سطح مقطع دارای بیشترین میزان تولید انرژی برق آبی در میان نیروگاه‌های برق آبی کشور دارای یکی از عمیق‌ترین دیوار آب‌بند در میان سدهای خاکی جهان دارای سیستم منحصر به فردآب‌بندی ترکیبی دیوار آب بند و پرده آب بند اثرات جانبی طرح سد و نیروگاه گتوند علیا در زمان ساخت و اجرا با بکارگیری نیروهای بومی، تاثیر مهمی در اشتغال‌زایی در منطقه داشته و به‌طور مستقیم و غیرمستقیم توانسته 6000 نیروی انسانی را مشغول به کار نماید. همچنین با اجرای این طرح ظرفیت برق کشور به میزان 2000 مگاوات - با احتساب طرح توسعه - افزایش قابل ملاحظه‌ای خواهد یافت که این افزایش ظرفیت می‌تواند در تامین برق صنعتی و خانگی کشور مؤثر واقع شود. علاوه بر آن منبع مهمی از نظر ذخیره آب ایجاد خواهد شد که 4.5 میلیارد مترمکعب حجم این منبع تاثیر فوق‌العاده‌ای بر رشد صنایع مرتبط با آب به ویژه ماهیگیری و آب‌رسانی به زمین‌های کشاورزی و به‌طور غیرمستقیم با ایجاد جاذبه‌های طبیعی نقش عمده‌ای را در جذب گردشگران به منطقه ایفا خواهد نمود. در مجموع مهمترین تاثیرات اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی طرح عبارتند از: اشتغال‌زایی ایجاد جاذبه‌های گردشگری افزایش ظرفیت برق‌آبی کشور رشد صنعت و تکنولوژی برق‌آبی افزایش قدرت عمل و ارتقاء مشاوران و پیمانکاران داخلی فعال نمودن کارخانجات سازنده تجهیزات انرژی ارتقاء جایگاه بین‌المللی کشور با توجه به ارتقاء صنعت آب و برق کشور محرومیت‌زدایی غیرمستقیم از طریق رشد منابع برق کشور ایجاد منبع بزرگ آبی جهت استفاده و بهره‌برداری‌های مختلف از قبیل شرب، آبیاری زمین‌های کشاورزی،گسترش صنعت ماهیگیری و.... ایمن نمودن زمین‌های پایین‌دست در مقابل سیلاب‌های مخرب رودخانه کارون منبع: توسعه منابع آب و نيروي ايران