جستجو در تالارهای گفتگو

بافت های فرسوده در شهرهای ما با مسائلی چند بعدی و چند انضباطی و بسيار پيچيده مواجهند. با توجه به اين که عملاً دوازده سال است وارد مداخله در بافت های فرسوده شهرهای کشور شده ايم، تاکنون دستاوردهای قابل قبولی بدست نياورده ايم. نحوه برخورد با بافت های فرسوده در جبهه های گوناگون بايد همزمان عمل کرد. بدليل حجم عظيم بافت های فرسوده فرصت و زمان کافی نداريم. در اين رابطه چند کار اصلی را بايد توامان انجام دهيم: توجه به قوانين و مقررات در اين مقوله نیازمند به يک قانون جامع در نحوه مداخله در بافت های فرسوده شهرهای کشور هستيم که بايد توسط وزارت مسکن و با همکاری دستگاه های ديگر بويژه شهرداری ها اقدام گردد. قانون مذکور بايد در درون خود منعطف باشد. همچنين در اجرای اين قانون شورايی که اختيار تغيير و اصلاح موارد را داشته باشد، بايد شکل بگيرد و اين موضوعات را تکامل دهد. 12 عنوان بدون در نظر گرفتن تقدم و تأخر، مواردی هستند که می بايست برای تدوين قانون نحوه مداخله در بافت های فرسوده مورد توجه قرار گيرند: 1-ساختار مديريت و مداخله روش های آن 2-طراحی و برنامه ريزی فرآيندی 3-منابع مالی و فاينانس (مديريت منابع) 4-نحوه تملک و چگونگی فرآيند آن 5-نحوه برخورد با تاسيسات زيربنايی و زيرساخت ها (وضع موجود قبل از مداخله، دوران مداخله و بعد از مداخله) 6-اجرا و فرآيند و نحوه آن 7-تجربه جهانی و بومی کردن 8-مشارکت با تاکيد بر نقش محوری شهرداری ها 9-حفظ ارزش های ميراث فرهنگی و تاريخی 10- مسائل حقوقی- قضائی 11- فرهنگ سازی و بسترسازی اجتماعی 12- برنامه مالی- اقتصادی مداخله يا نگاه تراز صفر ايجاد مديريت ويژه در بطن کار ايجاد سازوکار مديريتی، برنامه ريزی، طراحی و هماهنگی بصورت تعاملی، جزء الزامات کار است. مقدم بودن ضمانت اجرايي به دليل اينکه کار مقياس محلی دارد، شهرداری و مديريت شهری بايد نقش محوری و اصلی داشته باشند. در واقع بايد محوريت و مديريت کلان اين کار با شهرداری و با مشارکت دستگاه ها و نهادهای ذيربط اعم از دولتی، عمومی، خصوصی و NGO انجام گيرد. امر بازسازی، بهسازی و نوسازی در بافت ها، مديريت جمعی و مشارکتی (با تاکيد بر مشارکت مردمی) را می طلبد و اين همان ضمانت اجرا است. مورد توجه قرار دادن انواع مداخله مداخله مستقيم يا بنيادی حتماً نيازمند منابع مالی، مديريت واحد و کار جدی است. مداخله مستقيم راه حل ساده ای نيست. تخريب کامل يک بافت هيچ وقت موفقيت آميز نبوده است. چرا که نه توان کف بر کردن و نوسازی کامل وجود دارد و نه می توان و صحيح است مردم را از محيط زندگی خود بيرون برانيم. اگر مداخله مستقيم انجام نشود، عملاً بازسازی و نوسازی در بافت صورت نمی پذيرد ولی اين مداخله بايد حداقل و در مقياس بسيار محدود و با رويکرد تحريک توسعه و بسترسازی برای کاراصلی با توانمندی مالی، مديريتی و اجرائی باشد. بسترسازی اين کار نيازمند يک سری گروه های بخش خصوصی توانمندی است که هم قدرت ارتباط با مردم و تعاملات اجتماعی و هم توانايی مالی، فنی- مهندسی و اجرايی را داشته باشند. با انگيزه های مادی، معنوی و اجتماعی بايد مداخله گران بخش خصوصی را تجهيز، توانمندو تشويق کرده و بکار گيريم و بر کار آنها نظارت کنيم. بزرگترين اشتباه سازمان هايي که مسئوليت امر مداخله در بافت های شهری را برعهده دارند، وارد شدن خود سازمان در امر مداخله است. در اين موضوع، مسئله سازماندهی و مديريت، مسئله مهمی در امر مداخله است. مديريت شهری و متوليان اين امر در شهرداری ها بايد شناخت کاملی از پديده داشته باشند. هر کس بدون تجربه موثر نمی تواند در اين امر موفق باشد. اين موضوع ديگر تحمل سعی و خطا ندارد، سال هاست در بافت های شهری به اشتباه رفته ايم، ديگر کافی است! تملک بزرگترين اشتباه تملک قبل از طرح و برنامه است. در واقع اول مديريت و سازماندهی، دوم طرح و برنامه و بعد تملک. تملک بايد همراه با برنامه های از پيش انديشيده شده باشد. در غير اين صورت مداخله با شکست مواجه می شود. جايگاه واژگان در امر مداخله برای مداخله در بافت ها عناوين بهسازی، بازسازی و نوسازی با تعريفی که شورای عالی شهرسازی و معماری مصوب کردند را نمی توانيم تعريف کامل و جامعی بدانيم. مداخله در بافت ها ابعاد مختلف اجتماعی، اقتصادی و... و از جمله کالبدی دارند که رويکرد اصلی، توانمندسازی بافت شهری برای احياء زندگی پويا و بازگشت حيات شهری است که به مرور زمان آن را از دست داده اند و توانايی توسعه درون زا را ندارند، بايد در اينجا اصل بر مشارکت مردم و بر سپردن کار به دست مردم و ساکنان استوار باشد، مگر ضرورت بر انجام مداخله مستقيم باشد. واژه های تعيين شده، تعريف ناقصی دارند و زياد تاثيرگذار نيستند، بايد به اصول که همان توانمندسازی است، برگرديم. نحوه بسترسازی برای سرمايه گذاری بخش خصوصی مداخله در بافت ها بايد سودآور باشد. اين سود در درجه اول برای Developer و در درجه دوم برای مردم (ساکنان) بايد وجود داشته باشد تا انگيزه تحول و مداخله ايجاد شود. مديريت شهری و شهرداری ها، در بازتوليد نوسازی بافت های فرسوده شهری نبايد انتظار کسب درآمد از طريق ساخت و ساز در بافت ها را داشته باشند. مديريت شهری برد خود را در شهر بايد، نوسازی و احيای بافت های فرسوده بداند. سوبسيدهای دولت يکی ديگر از ابزارهای موثری است که می تواند در اين زمينه تاثيرگذار باشد. در اين رابطه مسئله مهم ديگر، باصطلاح تراز صفر در فرآيند مداخله در بافت ها است، از مداخله در بافت که به عمران و بهسازی می انجامد نبايد انتظار درآمدی برای شهرداری داشت وليکن با سوبسيدهايی که به جريان مالی ونقدينگی مورد نياز مداخله تزريق می شود بايد سعی در حصول تراز صفر داشته باشيم، نه چيزی بگيريم و نه چيزی بدهيم. سمانه کریمی-دانشجوی کارشناسی ارشد مدیریت شهری- دانشگاه علامه

ظهور نظريات «توسعه درون زا» از اوايل قرن بيستم تاكنون نياز به مرمت بافت هاي فرسوده دروني شهرها را الزامي مي كند. بافت هاي واجد ارزش، با وجود ارزش هاي محتوايي (تاريخي، فرهنگي و اجتماعي) از نظر ريخت شناسي بافت و الگوي نوسازي دچار آشفتگي هاي بصري و عملكردي هستند. براي حل مساله اين بافت ها تاكنون رويكردهاي متفاوتي تحت عنوان موزه اي، توانمند سازي و اُرگانسيتي اتخاذ گرديده است؛ رويكرد اُرگانيستي كه با جامع نگري سعي در تكيه بر ميراث موجود در بافت هاي فرسوده واجد ارزش و تلفيق اقتصاد و فرهنگ و احياي پايدار بافت هاي تاريخي از طريق تعيين نقش آن ها در سازمان فضايي شهر دارد، با تئوري هاي جديد ساماندهي شهري از جمله «توسعه خلاق» همخوان است كه يكي از روش هاي پياده سازي توسعه خلاق برنامه ريزي گردشگري بافت هاي فرسوده مي باشد. اين مقاله با بررسي نظريات نوين توسعه بويژه توسعه خلاق با رويكرد گردشگري و تدوين مدل (SZCD)، كه مدلي براي شناسايي پهنه هاي زمينه ساز توسعه خلاق بافت فرسوده با رويكرد گردشگري در برنامه ريزي شهري با استفاده از تحليل سلسله مراتبي (AHP) است. عوامل، معيارها و شاخص هاي مدل در محدوده امامزاده يحيي را استخراج كرده و نتيجه را در قالب پهنه زمينه ساز توسعه پيشنهاد كرده است. کلمات کلیدی: توسعه خلاق، پهنه هاي زمينه ساز، گردشگري، مدل شناسايي پهنه هاي زمينه ساز توسعه خلاق (SZCDM)، تحليل سلسله مراتبي (AHP)، تهران نویسندگان: محسن رفيعيان ، محمدرضا بمانيان، مجتبي رفيعيان دانلود مقاله

هجمه فرهنگی و اجتماعی از زمان بحران صنعتی شدن و مناسبات آن و سرازیر شدن محصولات ناشی از آن به کشورها ، آغاز گردید که به لحاظ وجود ساختار اقتصادي ، اجتماعی و فرهنگی شهرهاي ما، که سنتی بودند بر تمامی روابط شهري تأثیر گذاشت و چه ره سنتی شهر را بدون برنامه ریزي دستخوش تغییرات بی قاعده نمود . بستر سازي فرهنگی یک واقعیت جوهري در احیا و ساماندهی شهري است . امروزه در فرهنگ معماري و شهرسازي ما این یک اصل پذیرفته و بدیهی است که ضرب آهنگ حیات شهر را مردمان ساکن در شهر با اندیشه، فعالیت، اقتصاد و مناسبات اجتماعی – فرهنگی خود ایجاد و تنظیم می نمایند . امروزه فرآیند مرمت شهري در فضایی مجرد و ویژگی هاي تاریخی، اجتماعی و فرهنگی شهر با دیدي ابزاري مورد توجه قرارگرفته است و نه به عنوان عناصر اصلی و تار و پود بافت شهري . بافت هاي قدیم نیاز به تداوم حیات دارند . و ارتقاء کیفیت اجتماعی در آنها باید مورد توجه قرار گیرد و این امر در گرو روزآمدکردن آن ها با دید هویت فرهنگی است .ارزش فرهنگی در معماري و شهر سازي در بافت هاي شهري و ترکیب و پیوستگی آن در توسعه هاي جدید یک ارزش است و این موضوع محدود به بافت تاریخی نیست ،واحدي است که به زمان محدود نمی شود . و حرکتی جاري است که باید ادامه پیدا کند. کلمات کلیدی: بافت فرسوده، اجتماع، فرهنگ، هویت، بهسازي نویسندگان: احمد حیدری، ایمان طبسی دانلود مقاله

نوسازی بافت های فرسوده شهری با توجه به اهمیت آن در ارتقا کیفیت زندگی ساکنان شهر از یکسو و بازتولید ارزش های اقتصادی برای پیشبرد اهداف توسعه ای جامعه از سویی دیگر توجه مدیران و پژوهشگران عرصه شهری را به خود جلب کرده است. این امر نه تنها در کشورهای در حال توسعه بلکه در کشورهای توسعه یافته نیز به عنوان یکی از اهداف حوزه مدیریت شهری قرار گرفته است. در این میان طیف گسترده ای از اندیشه های راهبردی و اجرایی جهت تحقق فرآیند نوسازی مورد تجربه قرار گرفته است که شاکله اصی رویکردهای نوین بر ایجاد و تقویت بسترهای توسعه ای در مقیاس محلی و بر پایه مشارکت های درون زای مردمی استوار است. در ایران نیز طی دهه گذشته تجارب متفاوتی مدنظر قرار گرفته است که در مواردی با تخریب و بازسازی کامل و در دیگر موارد بر بهسازی و ساماندهی فضاهای فرسوده استوار بوده است. نتایج مطالعات نشان می دهد که برنامه های نوسازی به اتخاذ رویکردی چندجانبه احتیاج دارند. رویکردهای کالبدمحور که در پی اجرای استانداردهای شهری در محلات، محرک اولیه نوسازی هستند ولی به الزامات اجتماعی - اقتصادی توجهی ندارند نمی توانند در دستیابی به اهداف توسعه ای خود به صورت پایدار و همه جانبه موفق باشند. اهمیت توجه به مواردی نظیر توجه به نظرات ساکنین محله و افزایش ظرفیت های اجتماعی و نهادی آنها، توجه به ابعاد اقتصادی و ارتقاء ظرفیت های اقتصادی محله، توجه به فرآیندهای اجرایی و پیوند طرح با واقعیت و زمینه های اجرایی و در نهایت تحریک مردم ساکن و گروه های ذینفع و ذی نفوذ برای ارتقاء شرایط محیطی مواردی هستند که در برنامه اقدام، با توجه به مطالعات انجام شده در محله خانی آباد و برگزاری نشست های گروهی، به آن اشاره گردیده است. انجام پاره ای از اقدامات کالبدی در تقویت شاخص های هویتی، بهبود مرکزیت های مکانی و اجتماعی، بهبود شبکه های دسترسی و الگوهای تجمیع و یکپارچه سازی قطعات از جمله اقدامات منتج از فرآیند مطالعاتی انجام شده به شمار می رود. کلمات کلیدی: بافت فرسوده، نوسازی شهری، برنامه ریزی وطراحی مشارکتی، پتانسیل های اجتماعی و اقتصادی نویسنده: مهندسان مشاور دیارگاه شهر دانلود مقاله

بافت هاي فرسوده در كنترل انبوه‌سازان ليلا درخشان منبع

نیاز به مسکن در تمامی دوران ها جزو ملزومات اصلی زندگی بشر بوده است و در اصل 31 قانون اساسی جمهوری اسلامی ایران نیز ، داشتن مسکن متنایب با نیاز حق هر فرد و خانوار ایرانی به حساب آمده است . و دولت موظف است با رعایت اولیت اقشار کم در آمد و نیازمند زمینه ی اجرای این اصل را فراهم سازد. با توجه به جوان بودن جمعیت کشور و تقاضای انباشته شده ی سال های گذشته و با استناد به سند چشم انداز از افق 1404 زمانی کشور در حوزه ی مسکن به توسعه یافتگی دست می یابد که شاخص تراکم خانوار در واحد مسکونی به یک رسیده و هر خانوار ایرانی دارای یک مسکن باشد . خوب زیستن و بهتر زیستن جمعیت ها وملت ها در فضاهای قابل سکونت جهان بستگی به برخورداری از محیط مساعدی دارند که درآن فرد فرد انسان می توانند بر حسب خواسته ها وسلیقه های شخصی خود به میزانی کمتر یا بیشتر از آن چه مجموعه ی مقررات ومحدودیت های ثبت شده یا ضمنی و اداب ورسوم رایج مکن می سازد ،از موقعیت هایی که در طبیعت در اختیار آنان گذاشته بهره مند شوند. ریشه های ذاتی و غریزی گرایش های فرد در دسترس و بهره وری از شرایطی هرچه بهتر از یک سو به عنوان خصلت اولیه ی موجودات زنده در طبیعت جستجو میشود و از سوی دیگر در پیوستگی ممتد با آن چه ساخته و پرداخته ی محیط فرهنگی ومدنی افراد است در چهارچوب شالوده های محیط اجتماعی قابل بازشناسی است . رشد شهرهای جدید در بطن خود مقارن با فرسودگی ساختمان ها و بالا رفتن عمر آن هاست . دراین میان علاوه بر تأثیر بصری نامطلوب بافت های کهنه و فرسوده ،کاهش ضریب مقاومت در برابر بلایای طبیعی و همچنین مقاومت شدید این بافت ها در به جریان درآمدن خدمات شهری سبب شده بخش عمده ای از فضای شهری که از نظر فرهنگی- تاریخی باید به نوعی ما را به گذشته مرتبط نماید و حلقه ی اتصال ما به هویت مان باشد عملاً به معضلی برای شهر های بزرگ یا در حال پیشرفت تبدیل شده است . كارشناسان بر این باورند كه وجود بافت های فرسوده و سكونتگاه های غیرمجاز در كشور، یكی از بیماری های شهری است كه از لحاظ اقتصادی، اجتماعی، بهداشتی، فرهنگی و امنیتی بسیاری از ناهنجاری های موجود كشور را در دل خود نهفته دارد و برای حل این گونه معضلات و تامین امنیت جانی شهروندان در مقابل ساخت و سازهای بی كیفیت، قدیمی و فرسوده باید این مناطق بهسازی و نوسازی شود. براساس گزارش های رسمی تاكنون ۱۱۲ هزار هكتار بافت فرسوده و سكونتگاه غیررسمی در كشور شناسایی شده است كه از این میزان ۶۵ هزار هكتار مربوط به بافت فرسوده و مابقی مربوط به سكونتگاه های غیررسمی در كشور است و نزدیك به ۹ میلیون نفر در بافت های فرسوده شهری در سطح كشور سكونت دارند. نویسنده: مظهر احمدی دانلود مقاله