جستجو در تالارهای گفتگو

رودکی ، شاعر، خواننده و موسیقی دان تاجیک ، پایه گذار شعرکلاسسیک فارسی در بیش از هزار سال پیش است. ازحدود صدهزارشعراو،حدود 1000شعر بجامانده که در ژانرهای گوناگون سروده شده اند. زبان فارسی نو بعدها شامل زبان دری،زبان فارسی ، و زبان پارسی شد . اونه تنها شاعری متفکر بلکه استادی درشعر اروتیک استتیک است . وی غیرازانتقاد از بی عدالتی و زورگویی ،دارای جهانبینی پانته ایستی (طبیعت خدایی ) نیز بود . رودکی ، شاعر، خواننده و موسیقی دان تاجیک ، پایه گذار شعرکلاسسیک فارسی در بیشاز هزار سال پیش است. ازحدود صدهزارشعراو،حدود 1000شعر بجامانده که در ژانرهایگوناگون سروده شده اند. زبان فارسی نو بعدها شامل زبان دری،زبان فارسی ، و زبانپارسی شد . اونه تنها شاعری متفکر بلکهاستادی درشعر اروتیک استتیک است . وی غیرازانتقاد از بی عدالتی و زورگویی ،دارایجهانبینی پانته ایستی (طبیعت خدایی ) نیز بود . ابوعبدالله جعفربن رودکی درسال 859 میلادی در رودک سمرقند بدنیا آمد ودرسال941 درآنجا درگذشت . به روایت تاریخ ،اودر8سالگی حافظ قرآن بود و شعرمیسرود. وی درموسیقی ، شاگرد بختیار، استاد فلوت آن دیار بود ، جکومت سامانیان در قرن 9 و 10برای شکوفایی فرهنگی جامعه حود کوشید تا ادبیات اسلامی را باادبیات پیش از اسلامآشتی دهد. دردربار نصر دوم، ابول فضل بلعمی وزیر مشوق ادبیات و افرادی چون رودکیبود. بامرگ بلعمی حضوراودر دربار پایان یافت و در سال 937 رانده شد و به روستایمحل تولدش بازگشت ودرفقر درگذشت . ازرودکی غیراز غزل وجملات قصار،اشعاری درباره عشق و شراب و اشعاری مدحی بجامانده . غیر ازکتاب عشقی سندبادنامه ، رودکی افسانه های2000ساله کتاب کلیله و دمنهرا که اززبان سانسکریت ترجمه شده بودند ، به شعردرآورد. کتاب کلیله و دمنه افسانههایی بودند اززبان یا پیرامون حیوانات و جانوران . شعراومیان لذت جویی طبیعی وبیان بدبینی و یاس نوسان دارد. ازجمله دیگر موضوعات اشعارش ، جستجوی سعادت ، اهمیتعشق ، دانش ، تجربه ، هنر،مرگ اجتناب ناپذیر، بی وفایی روزگار و سایر موضوعاتمرکزی زندگی انسان هستند.ساده گی غزلهای رودکی بعدها مورد تقلید شاعران جوان آینده قرار گرفت .ازآنزمانزبانی که الفبای آن عربی و فارسی بود و قوانین جدید هنرشعرسرایی را تعریف نمود ،شعرفارسی را تحت تاثیر خود و اشعار رودکی قرار داد. چنانچه کوری و نابیناییمادرزاد رودکی صحت داشته باشد ، اورا مهمترین شاعر نابینای ادبیات جهان درکنارهومر،شاعریونانی ، میدانند. دولت حاکم آنزمان برای تبلیغات سیاسی خود به مداحیشاعرانی چون رودکی نیز نیاز داشت . ----------------------------------- شمس الدین محمد حافظ ، مهمترین شاعرفارسی زبان واستادغزل است . اونه تنها زیبایی های زندگی ازجمله عشق و شراب را به آواز درآورد بلکهبه انتقاد از ریای دینی و اسلام نمایی فریب آمیز پرداخت. باوجود لباس عرفانیاشعارش ، او آزاداندیشی و انتقاد اجتماعی را تبلیغ میکند . غزلهای او اوج ادبیاتفارسی و شعرکلاسیک فارسی را نشان میدهند. غیراز عشق و شراب ،دوستی و زیبایی طبیعت،او به موضوعات دین ،ادبیات ،و حاکمان نیز میپردازد. سمبل ها و استعاره هایگوناگون دراشعارش موجب شدند که ازشعراوتفسیرهای گوناگون بشود. آثار او بدون شک ،بخشی از ادبیات جهانی هستند . خواجه و حافظ دو لقب احترام آمیز هستند که او مفتخربه آنان شد. اوبا کمک زبان عالم غیب خود، عشق و شراب را درکامل ترین فرم درادبیاتفارسی مطرح نمود. دیوان حافظ همچون کتاب قرآن ، مهمترین کتاب کتابخانه های خصوصیگردید. بعدازمرگ حافظ ،اشعارش که شامل 600-500 غالبا غزل هستند ، درسال 1390 میلادیدر دیوانی گرد آوری شدند.موضوع غالب اشعار طبیعت گرایانه عرفانی او عشق و شرابهستند. عرفان اسلامی اشعارش نشانه توانایی اودربازی با زبان فارسی و عربی است.شیراز محل زندگی حافظ ، آنزمان محل روشنفکری و فرهنگی مهمی بود . اودر شعرش تجربههای انسانی را نیز بصورت شعرمطرح می نماید. حافظ زبان فارسی را به نقطه عالیخودرساند چون شعرش دارای دوصفت اعتبارجهانی و زیبایی ابدی است . مانیفست اخلاقیحافظ و انتقادش از روحانیون مسلمان نما و دربار،موجب خشم قدرتمندان گردید. امروزهاشعارحافظ غیر از ایران ، درافغانستان ،پاکستان ، هند ، ترکیه ، وکشورهای آسیایمرکزی خوانندگانی دارند. موضوع متضاداشعار حافظ شامل – احساس و عقل ، این جهانی و آن جهانی ، لذتیوآموزشی ، و رنجی و سعادتی ، هستند . اوخالق اشعاری اروتیک ،عشقی و لذت جویانهنیزاست .حوضه اشعار اواز شوق ذوب باخدا ، تا لذت جویی درزندگی ،وسعت دارد. محتوایقوی ، طنززبانی ، نقل قولهایی بازی گرانه ازشعرسنتی ایرانی ،باعث بی نظیری شعراوشده اند. منقدین مدعی هستند که بدون شناخت عرفان اسلامی و صوفی گری،شعرحافظ قابلفهم نیست ، چون او احتمالا خود عضو یک محفل صوفی بوده است. ازاینکه خدا و معشوقهرا با یک ضمیرمطرح میکند ، نشان ازبه اوج رساندن عشق انسانی واحترام به معشوقه رانشان میدهد. چون زبان فارسی فقط یک ضمیرسوم شخص مفرد یعنی "او" دارد ،مترجمین غربی مدعی هستند که عشق او گاهی هم جنس گرایانه نیز میتواند استنباط گردد.حافظ میان عشق به خدا و عشق به انسان فرقی نمی گذاشت . درنظراو که لقب زبان عالمغیب گرفت ، همه چیز روی به وحدت دارد ،ازجمله – نزدیکی مرگ ،لذت زندگی ، مستی ووحی ، رستاخیز، هنر، زندگی و غیره . اوتاثیرعمیقی روی ادبیات وشاعران غرب از جمله گوته و دیوان شرق و غرب اشگذاشت. گوته میگفت که شعر حافظ ساختاری دیالکتیکی و محتوایی انتقادی شکاکانه دارد.مترجمین مشهوری مانند ریکرت نخستین باراشعارحافظ رادراروپا به زبان آلمانی ترجمه وموجب معروفیت وی شدند. اودر بعضی ازاشعارش غیرازبیان شوروشوق و بی خیالی ، بهتحسین بعضی ازحاکمان زمان خود نیز میپردازد. بخشی ازاشعاراو مداحی هستند ، چونادیبان آنزمان ازنظرمادی یاوابسته به مدارس آموزشی درس قرآن و اسلام بودند ، و یادر دربار حاکمان درجلسات فرهنگی شرکت میکردند. حافظ میان سالهای 1390-1325 میلادیدرشیراز درشرایط فقرزندگی نمود. چون او پدرش رادر کودکی ازدست داد ،مادرش اورابرایآموزش علوم اسلامی به مدرسه فرستاد. بعدها گویا او در مکاتب اسلامی ، قرآن درسمیداد . او گاهی روابط حسنه ای بادربار حاکمان داشت و گاهی به سبب توطئه روحانیوندولتی ، بدلیل آزاداندیشی و یا به اتهام بی ایمانی ، اورا طرد نمودند ، گرچه حافظهمیشه علاقمند بود که عضو محفل فرهنگی دربارباشد. سرانجام اودرسال 1369 میلادی دردربار حاکمی بنام مظفرالدین ،قربانی سیاسی شد و با کمک نظامیان و روحانیوندربار،وادار به گوشه گیری گردید . نصرت شاد باشگاه نویسندگان آزاد