EN-EZEL

“خیال قدیم” موسیقی بسیار سوزناک اثر حسام اینانلو است. این موسیقی از بخش دوم آلبوم “پشت پرچین سخن” انتخاب شده است. بخش اول با نوازندگی مجید درخشانی (تار) به همراه دو ساز تبلا و ساکسیفون و بخش دوم با نوازندگانی حسام اینالو (کمانچه) و همایون نصیری (سازهای کوبه ای) اجرا شده است. در موسیقی ای که من انتخاب کرده ام شما صداسازهای کمانچه و کمانچه آلتو با نوازندگی حسام اینالو را می شنوید و ساز کوبه ای جز در قسمت ابتدایی خلق صدایی ندارد. این اثر برای من بسیار سوزناک بوده و من از این دست موسیقی ها بسیار لذت می برم. امیدوارم برای شما نیز مورد قبول واقع شود.

سعید فرج پوری از نوازندگان سرشناس کمانچه و آهنگسازان موسیقی سنتی ایران محسوب می شود. همچنین او یکی از اعضای گروه موفق دستان است و به همراه این گروه کنسرت های فراوانی را با خوانندگانی نظیر محمدرضا شجریان،شهرام ناظری و همایون شجریان و… برگزار کرده است. ایشان ضمن نوازندگی در آهنگسازی نیز موفق بوده اند و آثاری نظیر غوغای عشقبازان (محمدرضا شجریان) و دریای بی پایان (سالار عقیلی) و… را در کارنامه دارند. ایشان همچنین در موسیقی کردی نیز آثاری را با خوانندگان محلی خلق کرده اند. در زمینه نوازندگی کمانچه دو آلبوم از سعید فرج پوری در بازار موجود است به نام های “کمانچه نوازی” و “تکنوازی کمانچه” . آلبوم اول بیشتر حول اجرای موسیقی های کردی با کمانچه است و آلبوم دوم در زمینه موسیقی سنتی اجرا شده است. برای آشنا شدن با شیوه نوازندگی ایشان موسیقی ای از دو نوازی کمانچه و تنبک را از آلبوم دوم یعنی “تکنوازی کمانچه” انتخاب کرده ام. در این موسیقی که مقدمه ضربی نام در دستگاه ماهور نام دارد ، داریوش زرگری با ضرب تنبک سعید فرج پوری را همراهی میکند. امیدوارم از شنیدن آن لذت ببرید.

تدريس كمانچه شیوه آموزش کمانچه چند وقتی است که تغییر کرده و از حالت قدیمی آن عبور کرده و بسیاری از نوازندگان امروزی با این شیوه نوازندگی میکنند . این تغییرات هم در نحوه گرفتن ساز و هم در نحوه نوازندگی ساز است. یکی از تاثیرگذارترین افرادی که تحول عظیمی در آموزش کمانچه ایجاد کرده است ، اردشیر کامکار می باشد که با کوشش فراوان و ممارست در آموزش ، شاگردان موفق بسیاری تربیت کرده که امروزه از آهنگسازان و نوازندگان خوب در عرصه موسیقی می باشند. خوشبختانه هنوز خود اردشیر کامکار آموزش کمانچه دارند و در تمامی سطوح این کار را انجام می دهند ولی توصیه می شود که دوستداران مکتب ایشان در سطوح بالاتر به کلاس ایشان رفته و در مراحل مقدماتی و چند کتاب اول با شاگردان ایشان کلاس انتخاب کنند. کتاب های آموزش کمانچه ، کتاب های ویولن هنرستان نوشته روح الله خالقی است که اکثر اساتید با این کتاب آموزش را شروع می کنند. البته کتاب های دیگری هم هستند ولی کتاب هنرستان رایج و اکثرا آموزش داده می شود. از شاگردان خوب اردشیر کامکار که روش و شیوه ایشان را دنبال می کنند "شروین مهاجر" و "احسان ذبیحی فر" می باشند. کسانی که قصد دارند از سطوح ابتدایی شروع به یادگیری اصولی و حرفه ای ساز کمانچه کنند ، توصیه می شود به آنها مراجعه کنند. حسام اینانلو ، از نوازندگان و آهنگسازان خوب کمانچه است که خود در بخش آموزش دارای سبک و اصولی خاص می باشد. ایشان هم از شاگردان اردشیر کامکار و سامرحبیبی بوده و اصول ردیف و بداهه نوازی را نزد استاد مرحوم محمدرضا لطفی آموزش دیده است و در این چند ساله با انتشار آلبوم های خوب و آهنگسازی های موفق و همکاری با اساتید مجرب ، در راه آموزش هم اقدامات مهمی انجام داده است. ایشان هم در تمامی سطوح آموزش کمانچه دارند و چندین سال است که به صورت پایه ای و بر اساس شیوه و متدی حرفه ای ، اقدام به آموزش ساز کمانچه برای سنین کودکان و نوجوانان کرده است ، به خانواده هایی که قصد دارند فرزندان خود را از سنین کودکی به ساز کمانچه ترغیب کنند توصیه می شود که به این کلاس مراجعه کنند و همچنین کلاس های تخصصی ایشان در زمینه بداهه نوازی یکی دیگر از اقدامات مهم ایشان در زمینه آموزش می باشد. یکی دیگر از اساتیدی که تمامی زندگی خود را صرف کمانچه کرده است ، سامر حبیبی می باشد. سامر خود دغدغه زیادی در آموزش و حتی ساخت کمانچه دارد و امروزه یکی از اصولی ترین و حتی می توان گفت که بهترین سازنده ساز کمانچه است. ایشان با شناخت عمیق اجزا ساز کمانچه و دغدغه ای که در این ساز دارند ، در آموزش هم به همین منوال هستند و شاگردان ایشان هم از آموزشی اصولی و حرفه ای بهره می برند. متاسفانه ایشان به دلیل سازسازی و کنسرت های متعدد در خارج از کشور ، پذیرای شاگردان زیادی نخواهد بود ولی توصیه می شود که حتما دوره ای خدمت ایشان برسید و یا حداقل از سازهای ایشان دیدن کنید. اساتید دیگری هم در ساز کمانچه حضور دارند که دارای شهرت زیادی هستند ولی از نظر اصول آموزش طبق بررسی های انجام شده توصیه می شود که به اساتید زیر مراجعه شود. جهت مشاهده اطلاعات بیشتر و تخصصی بر روی استاد مورد نظر کلیک کنید. اردشیر کامکار حسام اینانلو سامر حبیبی شروین مهاجر احسان ذبیحی فر

کیهان کلهر یکی از سرشناس ترین موسیقیدانان ایرانی در خارج و داخل از کشور به شمار می رود. عمده شهرت کیهان کلهر در ایران برای همکاری با استاد شجریان در کنسرت ها و آلبوم شب سکوت کویر و شهرت جهانی او برای همکاری با گروه هایی نظیر بروکلین رایدر و جاده ابریشم و… است. صدای کمانچه کلهر بسیار زیباست ولی به نظر من ایشان این صدا را از دوست دارانش دریغ میکنند! از استاد تکنوازی های کمانچه بسیار کم انجام داده اند و اصلاً آلبومی ویژه تکنوازی کمانچه ندارند. شاید بهترین آلبومی که بتوانید تکنوازی ایشان را بشنوید ، آلبوم های شجریان و یا آلبوم تنها نخواهم ماند باشند که آنها نیز ویژه تکنوازی نیستند. (در آلبوم تنها نخواهم ماند شاه کمان نواخته اند) برای پیدا کردن تکنوازی ای زیبا از کمانچه ، جستجو زیادی انجام دادم که در نهایت تصمیم گرفتم، تکنوازی ای که استاد کلهر در رادیو npr انجام داده اند را برای دوستداران صدای کمانچه و کیهان کلهر و شاید ساز سوخته منتشر کنم. این تکنوازی زیبا با کیفیت عالی را تقدیم میکنم به شما ! منتظر نظراتتان هستم!

در خدمت شما هستم با معرفی علی اکبر شکارچی و هدیه کردن تکنوازی زیبایی در مایه افشاری از این استاد. علی اکبر شکارچی از هم نسل های محمدرضا لطفی که اتفاقاً در گروه عارف با آن مرحوم همکاری های فراوانی داشتند. علی اکبر شکارچی متولد ۱۳۲۸ در لرستان در کنسرت ها و آلبوم های زیادی به همراه گروه عارف شرکت داشته است ولی تعداد آلبوم هایی که خودش آهنگسازی آنها را برعهده داشته باشد کمتر است. یکی از این آلبوم ها “عاشقانه” نام دارد که شامل تکنوازی کمانچه و دونوازی تنبک و کمانچه است. من از این آلبوم موسیقی ای در مایه افشاری به نام “درآمد آواز افشاری” برایتان انتخاب کرده ام که میتوانید تکنوازی کمانچه ایشان را بنشوید. مسلماً لذت خواهید برد.

استاد بي بديل كمانچه ايران - مرحوم استاد علي اصغر بهاري این را دیگر همه می دانیم كه استاد علی اصغر بهاری حلقه اتصالی است میان كمانچه نوازان عهد قاجار و نسل امروز. او نوع نگاه مردم به كمانچه را آنگونه كه خود متعهدانه به این ساز می نگریست، تغییر داد. پیرنیاكان درباره استاد بهاری می گوید: او یكی از باتقواترین استادان موسیقی ماست. متن زیر بخش هایی از سخنان استادانی است كه در روز بزرگداشت وی ایراد كرده اند. ● پیرنیاكان و استاد بهاری یك روز به اتفاق حسین علیزاده و مجید درخشانی برای دیدن استاد شهنازی به منزلش در آبسرد دماوند رفتیم. وقتی رسیدیم ایشان گفتند از آقای بهاری خبری دارید، گفتیم نه. گفت خوب است به اتفاق به منزلش برویم. استاد شهنازی نشانی را بلد بودند و پیش افتادند. وقتی در زدیم جوانی در را باز كرد. استاد شهنازی به او گفت به آقای بهاری بگویید فلانی آمده است. چند دقیقه پس از رفتن آن جوان، دیدیم كه استاد بهاری نفس زنان خود را به دم در رساند و استاد شهنازی را در آغوش گرفت. او جوری به استقبال آمد كه گویی یك مقام بلند پایه مملكتی در منزلش را زده بود. وقتی در اتاق دور هم نشستیم، آقای علیزاده به استاد بهاری گفتند می خواهم مصاحبه ای بكنم و بعد صحبت ها شروع شد. ایشان در لابه لای حرف هایشان گفتند: من از آقای شهنازی خیلی استفاده كردم و در واقع شاگرد ایشان بودم. استاد شهنازی تعارف كردند و گفتند: نه آقا، ما با هم همكار بودیم. اما استاد بهاری گفت: نه آقای شهنازی بگذار این جوان ها بدانند كه من یك دوره ردیف را پیش شما كار كردم. ● علی اكبر شكارچی: بهاری خونگرم و بی ادعا بود «علی اكبر شكارچی» چهره نام آشنای كمانچه نوازی معاصر معتقد است «تجلیل از بهاری، تجلیل از موسیقی ایران است و امروز كه این برنامه به یادبود استاد برگزار می شود، نشانه قدرشناسی ملت ایران است». شكارچی همچنین یادی از كمانچه نوازان فقید چند سال اخیر همچون كامران داروغه و محمد طغانیان (نوازنده محلی) كرد و سپس در سیری گذرا بر زندگی استاد بهاری، ادامه داد: «بهاری، استادی مهربان بود كه موسیقی را از دایی ها و از پدربزرگش آموخت. بهاری همه شاگردان خود را بسیار دوست می داشت و هرگز نمی شد كه از زبان او برتری كسی را با فرد دیگری شنید». شكارچی، استاد بهاری را تنها حلقه اتصال نسل كمانچه نوازان عهد قاجار با نسل امروز عنوان كرد و افزود: «رشد و پیشرفت كمانچه نوازی نسل بعد از دهه ۵۰ متأثر از سه شیوه نوازندگی است؛ اول نوازندگی محلی كه در اقصی نقاط ایران با گویش ها و لحن های مختلف جریان دارد، دوم نوازندگی با لحن آذری كه هابیل علی اف نماینده شاخص آن هستند و سوم نوازندگی دستگاهی كه استاد بهاری به عنوان تنها منبع زنده در عصر حاضر آن را نمایندگی كردند و اینك به همت استاد بهاری است كه در حوزه موسیقی شهری، نوازندگان شاخصی این ساز را زنده نگه داشته اند». ● كیهان كلهر: استاد بهاری موجب شد من از صدای كمانچه خوشم بیاید «وقتی پنج ساله بودم استاد را در تلویزیون در حال نواختن كمانچه می دیدم، اما هرگز فرصت نشد تا از او درس بگیرم ولی باید بگویم كه او موجب شد من از صدای كمانچه خوشم بیاید. نسل ما در هر حال مدیون این مرد بزرگ است، چه آنها كه شاگردش بودند و چه آنها كه مانند من چنین توفیقی را پیدا نكردند». ● بهاری از زبان خودش: «سال ۱۲۸۴ شمسی در تهران به دنیا آمدم. پدرم نایب محمدتقی خان كه صاحب مختصر ملك و زمینی در شمیران بود تربیت مرا تا سن ۱۳ سالگی برعهده داشت. زمانه و ایام، اما با پدرم سرسازگاری نشان نداد و به یكباره مالباخته و ورشكسته گردید. مادرم گوهر خانم فرزند میرزاعلی خان، نوازنده چیره دست كمانچه ناگزیر همراه خانواده به خانه پدری پناه برد. از این زمان به بعد زیرسایه پرهنر پدربزرگم با عالم موسیقی انس و الفت گرفتم. آنجا بود كه برای نخستین بار مونس صدای گوش و دلنواز كمانچه میرزاعلی خان شدم. نه فقط او كه صدای ساز دایی بزرگم رضاخان كه ماهرانه كمانچه می نواخت و نیز نواختن ماهرانه به وسیله دایی دیگرم اكبرخان، مرا با این ساز رابطه و عشقی جانانه بخشید. خدا بیامرزد مادرم را وقتی به شور و عشق من نسبت به موسیقی مخصوصاً كمانچه آشنا شد، از پدربزرگم میرزاعلی خان خواست به من كمانچه نوازی را تعلیم دهد. او مدت دوسال با حوصله و صبر تمام زیر و بم های ساز كمانچه را به من آموخت تا آن كه سرانجام ادامه تعلیم مرا به دایی ها سپرد. مدت چهارسال نیز در خدمت دایی ها به تكمیل معلومات و تمرین ساز كمانچه پرداختم. در سن ۱۶ سالگی همكاری خود را با اركستر كوچكی كه بیشتر برای اجرای موسیقی مناطق نفت خیز جنوب می رفت، آغاز كردم، درست همان ایامی كه مصادف شد با بیماری و مرگ پدرم و اداره امور زندگی از سوی من كه پسر بزرگ خانواده بودم. چند سال بعد با رواج ویلن به جای كمانچه و پیانو به جای سنتور من نیز مدتی كمانچه را زمین گذاشته به نواختن ویلن مشغول شدم. درك محضر استاد دلسوخته رضا محجوبی، سهمی همیشه ماندنی دربالا بردن سطح آگاهی من نسبت به موسیقی ایرانی به حساب می آید و جالب تر آن كه او پس از اتمام دوره تعلیم من، آنچنان از حاصل كار دل خشنود بود و راضی كه تمامی شهریه ای را كه پرداخته بودم یكجا به من باز گرداند؛ پیشكش صله جانانه ای كه هرگز از خاطرم نمی رود. ۲۷ ساله بودم كه به مشهد مقدس رفتم و با امكاناتی محدود كلاس تعلیم موسیقی را در آن شهر دایر كردم. دو سال بعد به تهران برگشتم، ایامی بعد با گشایش رادیو مرا نیز به همكاری فراخواندند. حوالی سال ۱۳۳۲ بود كه بعداز سالها دوری از كمانچه با عشق و ارادت تمام دوباره این ساز را دست گرفتم، یعنی روزگاری كه این ساز داشت فراموش می شد و اغلب به دیده تحقیر به آن نگاه می كردند و بی پرده و آشكار كمانچه را سازی خاص نوازنده های دوره گرد قلمداد می نمودند. من تمام سعی و تلاش خودم را وقف احیای این ساز كردم و در رادیو به اجرای برنامه با كمانچه پرداختم. سازی مهجور كه بعد ازیك دوران طولانی تحقیر و گمنامی با مدد از عشق من به كمانچه، از طریق رادیو به گوش همگان رسید. خدا را سپاس می گویم كه به سهم و بضاعت ذوق هنری خویش توانستم آبرو و اعتباری دوباره به این ساز ببخشم و بی آنكه قصد خود خواهی در میان باشد كمانچه را از مرگ و فراموشی نجات دادم. كمانچه كه زنده شد دانشگاه تهران بعداز چند سالی مرا برای تعلیم هنرجویان طالب یادگیری این ساز دعوت كرد، در راه به ثمررساندن وظیفه و تعهد خود نسبت به تعلیم كمانچه از نثار هیچ ذوق و تلاشی كوتاهی نكردم، حاصل سال های تعلیم من تربیت هنرجویانی بود صاحب ذوق كه هركدام به سهم استعداد خویش در زمینه این ساز خوش درخشیدند و چه بسیار كه صاحب نام و شیوه و شگردی نیز گردیدند. در سالیان زندگی هنری ام، خاطرات بسیاری از همكاری با یاران هنرمندم همانند زنده یادان صبا، عبایی، علی اكبر خان شهنازی، دوامی، اقبال و محمودی خوانساری در خاطر و خیالم مانده است كه نقل آنها در این مختصر نمی گنجد. سال ۱۳۴۶ با دعوتی كه رادیو فرانسه برای اجرای تكنوازی با كمانچه از من به عمل آورد با این ساز غریب و تنها در سالن «دولاویل» كه بیش از سه هزار نفر جمعیت مشتاق در آن گردهم آمده بودند به اجرای برنامه پرداختم كه شور و غوغای بسیاری را برانگیخت... بعداز آن با اجرای برنامه در كشورهایی چون آلمان، انگلستان، ایتالیا و هلند ارزش و اعتبار كمانچه را به سهم خویش نزد جهانیان آشكار ساختم. همكاری جدی من با تلویزیون زمانی آغاز شد كه برنامه هایی را به تكنوازی با كمانچه اختصاص دادند و بعد از آن به عضویت مركز حفظ و اشاعه موسیقی، رادیو و تلویزیون و نیز مكتب صبا درآمدم. درمجموع از حاصل سالیان طولانی خدمت و ادای دین و تعهدم به موسیقی پرحرمت و با اعتبار و سنتی سرزمینم در پیشگاه خدا و بندگان خدا به سهم ناچیز خودم احساس سرفرازی می كنم، چرا كه همه گاه حرمت موسیقی ایران را پاس داشته و عمری به آن به چشم عبادت نگریستم». ● شخصیت هنری استاد آنچه از زندگی و رفتار هنری ایشان و از دوستان و شاگردان و نزدیكان آن بزرگوار شنیده می شود، به معنی واقعی كلمه گواهی است بر زندگی درویشانه استاد بهاری چه از نظر معنوی و چه از نظر مادی. یكی از شاگردان ایشان در این باره می نویسد: «به یاد دارم در حضور ایشان در مركز حفظ و اشاعه موسیقی ایران در مورد نحوه تقسیم درآمد گروه « استادان موسیقی ایران» به سرپرستی فرامرز پایور می گفتند: «قرار براین شد كه درآمد به نسبت سابقه و نوع ساز تقسیم شود ولی من با این كار مخالفت كرده و نظر براین شد كه درآمد به صورت مساوی تقسیم شود»، در موردی دیگر استاد بهاری در راهنمایی اینجانب درباره طی طریق در عالم هنر فرمودند: پسرم كمانچه سازی است بی نظیر مانند اسبی است وحشی، اگر توانستی این اسب را رام كنی همراه و دمساز تو خواهد شد وگرنه برزمینت خواهد انداخت. این ساز اگر در دست نوازنده رام شد آنچنان توان و قدرت و ظرافت دارد كه می شود با آن گفت وگو كرد و شاید به خاطر همین توانایی است كه در بعضی موارد آوازخوان ها از همراهی با آن طفره می روند و در مورد دارایی و مال و ثروت فرمودند: پول و ثروت بیش از اندازه چه از راه درست و چه از راه غلط انسان را فاسد می كند پس هرگز به دنبال آن مباش. ● ریتم در آثار استاد بهاری از نگاهی كلی به مبحث ریتم در شرق می توان گفت، انسان شرقی نگاهی بسیار عمیق و عارفانه به لحظه ای كه زندگی در آن جریان دارد داشته است و بدین سبب ناخودآگاه به دنبال روشی رفته است كه بتواند از لحظه و زمانی كه خود در آن جاری و ساری است نهایت لذت و بهره را ببرد. اما درمورد استاد بهاری به تحقیق می توان گفت او یكی از نوادر نوازندگان معاصر است كه در كارهایش چه در بخش های آوازی و چه در بخش های ضربی نمودهای بسیار زیبا و مثال زدنی اجرا شده است.

بهترين منبع جهت يادگيري دستگاه ها وتحرير ها و رديف نوازي

ساز کمانچه در منطقه لرستان دارای سابقه تاریخی است اصولا در لرستان تمام مردمی که به موسیقی علاقمند هستند حتما دارای کمانچه ای در خانه هستند و در آن منطقه کمانچه سازهای فراوانی وجود دارند که نوع کمانچه آنها به صورت بلندگو بوده و دهنه آن پوست و قسمت روبروی کاسه طنین پشت باز است و صدای آن خیلی با قدرت از آن خارج می گردد . کمانچه در لرستان دارای سه سیم بوده که سیم سوم به صورت مضائف به هم می پیچیدند و در قدیم از سیم های برق استفاده می شد . اينگونه تعريف شده که کمانچه از سازهاي زهي قديم ايران و در واقع نوع تکامل يافته شادروان خالقي در کتاب سرگذشت موسيقي ايران، کمانچه را تکامل يافته رباب مي‌نامد. ساز اخير رباب که اول دو سيم داشته و بعدها يک سيم ديگر به آن اضافه شده است و با کمانه به صدا در مي‌آمده و همان است که ما امروز کمانچه مي‌گوييم و به همين جا اضافه مي‌کند از دوره صفويه به بعد کمانچه يکي از ارکان موسيقي ايران به شمار آمده است. اين کمانچه‌ها صدايي پر قدرت و شفاف دارند و چون کاسه سبک دارند، اجراي قطعاتي که نياز به چرخيدن سريع کمانچه دارد بر روي اين کمانچه ها آسانتر است و اين امتيازي است براي اين نوع کمانچه . همچنین در گذشته لرستان ، هنرمندان با استعدادی همچون اختیار بنیادی ، شاه حسن ، همت علی سالم ، حسین سالم ، پیرولی کریمی ، علی کریمی ، علیرضا حسینخانی ، علی خان شفاهی ، رحمان نوازنده ، استوار کاکاوند ، استوار رسولی ، ماشاالله سبزواری ، سبزعلی درویشیان ، غلام جمشیدی ، نریمانی ، قورچ علی راچ ، صید محمد خان شهبازی و ... در پیشرفت این ساز نقش مهمی داشتند .

كمانچه لري(پشت باز) کاسه صوتی این ساز از چوب توت است که با برش‌هایی از عاج تزیین شده است.معمولاً از زیر شیطانک کمانچه تا زیر دهانه کاسه در کمانچه‌های پشت بسته 28/5 و در کمانچه‌های پشت باز 31 سانتی متر است که این اندازه‌ها در کمانچه‌های نقاط مختلف کشور نسبی هستند ترکیب صدایی کمانچه آن را از نوع سازهای زیر صدا قرار داده البته در کمانچه‌های آلتو یا باس صدا نسبتاً یک اکتاو بم تر است در قدیم کمانچه را سه تار پارسی می گفتند کمانچه را معمولاً با دو کوک چپ و راست کوک می‌کنند چپ کوک معمولاً برای همراهی با خوانندگان زیر صدا (عمدتاً خانمها) و راست کوک معمولاً برای همراهی و جواب آواز بم صداها (عمدتاً آقایان) البته تمامی مطالب گفته شده نسبی هستند مثلاً در بعضی نقاط ایران ممکن است طول دسته کمانچه به 35 سانت هم برسد .این ساز علاوه بر شکم-دسته و سر-در انتهای تحتانی ساز پایه ای نیز دارد که روی زمین یا زانوی نوازنده قرار می گیرد.شکم ساز کروی و مجوف است که مقطع نسبتا کوچکی از آن در جلو به دهانه ای اختصاص یافته و روی دهانه پوست کشیده شده این پوست معمولاً پوست دل گاو، پوست ماهی، پوست آهو و غیره می‌تواند باشد و بر روی پوست-خرکی-تقریبا شبیه به خرک تار و نه کاملا عمود بر سیم ها قرار گرفته است. دسته ی ساز-در واقع لوله ای تو پر-و به طور نامحسوس به شکل مخروط وارونه خراطی شده است.انتهای بالائی این لوله مجوف شده و در طرف جلو شکاف دارد که نقش جعبه ی گوشی ها را می یابد-دسته فاقد دستان است. دسته کمانچه بر خلاف کاسه تقریباً در یک شکل ساخته می‌شود. جنس دسته از چوب گردو و قطر آن در شیطانک 37 میلی متر و در محل اتصال به کاسه 31 میلی متر است. طول دسته کمانچه 31 سانتی متر است.سر ساز متشکل از جعبه ی گوشی ها که در دو طرف آن هر یک دو گوشی کار گذارده شده و یک ((قبه))که در بالای جعبه قرار گرفته است.سر در واقع ادامه ی خراطی شده ی دسته است.طول ساز از ته پایه سر قبه حدود 80 سانتی متر است.قسمت اصلی کمانچه کاسه آن است که به صورتهای مختلف ساخته می‌شود. کاسه کمانچه هنوز از نظر جنس چوب، اندازه‌ها و شکل یکسان و تثبیت شده نیست. از نظر شکل، کاسه‌ها را به صورت کروی یا مخروط ناقص درست می‌کنند. کاسه‌هایی که به شکل مخروط ناقص هستند اکثرا پشت باز ساخته می‌شوند. استفاده از این کمانچه‌ها در قسمت‌های مرکزی ایران به خصوص در لرستان متداول است. این کمانچه‌ها صدایی پر قدرت و شفاف دارند و چون کاسهٔ سبک دارند، اجرای قطعاتی که نیاز به چرخیدن سریع کمانچه دارد بر روی این کمانچه‌ها آسانتر است و این امتیازی است برای این نوع کمانچه. این کمانچه‌ها اغلب سه سیم دارند ولی این روزها به تدریج دارای چهار سیم می‌شوند. کمانچه‌های پشت باز معمولاً از چوب توت و به صورت یک تکه ساخته می‌شوند. کاسه‌های کروی به دو صورت یک تکه و ترکه‌ای هستند، در کمانچه‌های ترکه‌ای کاسه از به هم چسبیدن ترکه‌هایی که در روی قالب خم شده‌اند ساخته می‌شود. ضخامت این کاسه‌ها کم است و به همین دلیل کاسه سبک است و چرخیدن کمانچه به سهولت صورت می‌گیرد. کاسه‌های یک تکه از چوبهای مختلف ،معمولاً از گردو خراطی می‌شود. وزن کاسه از کاسه‌های ترکه‌ای بیشتر و چرخش کمانچه تا حدی مشکل است.صدای این نوع کمانچه‌ها زیاد مطلوب نیست، کمانچه‌هایی ساخته می‌شود که تقریبا کروی است و از چوب توت به صورت دو تکه ساخته می‌شود، این کمانچه‌ها چون دست باز هستند در تنظیم شکل و ضخامت و اندازه‌های دهانه کمانچه دقت بیشتری دارند و خوش صدا هستند.قطر بیرونی کاسه کمانچه موسیقی سنتی معمولاً 20 سانتی متر است، در حالی که در مناطق مختلف ایران اندازه کاسه کمانچه متفاوت است، ترکمنها کمانچه با کاسه‌های بسیار کوچک می سازند. در نقاط دیگر دنیا نیز که سازهایی شبیه به کمانچه ما دارند کاسه‌ها کوچک و غالبا از پوست نارگیل ساخته می‌شود.کمانچه ی امروزی دارای چهار سیم است(می گویند که کمانچه در قدیم فقط سه سیم داشته-احتمالا از زمان ورود ویولن به ایران-به تقلید از این ساز-سیمی بر کمانچه افزوده اند.)و کوک(یا نسبت فاصله ی سیم ها به یکدیگر)در دستگاه های مختلف موسیقی ایران تفاوت می کند.معمول ترین کوک این است که سیم های اول و دوم نسبت به هم فاصله ی ((چهارم یا پنجم)) داشته-سیم سوم یک اکتاو بم تر از سیم اول- و سیم چهارم یک اکتاو بم تر از سیم دوم باشد. طرز نواختن_نوازنده ی ساز در حالت نشسته پایه ی کمانچه را روی زمین یا زانو قرار می دهد- در صورتی که پایه ی ساز نوک تیز باشد-آن را روی زمین می گذارند-در این صورت نوازنده روی زمین می نشیند.در هر حالت- ساز در موقع اجرا کمی حول محور خود می چرخد و همین عمل تماس آرشه را با سیم ها آسان تر می سازد.نوازنده ساز را به طور قائم به دست چپ می گیرد و انگشتان همان دست را روی سیم ها در طول دسته می لغزاند و آرشه را به دست راست گرفته به سیم ها تماس می دهد. آرشه کمانچه، که اسم اولیه اش کمانه بوده است، تشکیل شده است از یک چوب که از یک طرف انحنا دارد با بلندی 60 سانتی متر و موی دم اسب. موی آرشه کمانچه بر خلاف سازهای زهی غربی بر روی چوب محکم کشیده نمی‌شود، بلکه نوازنده است که به هنگان نوازندگی به تناسب احساس فشار را بر روی سیم تغییر می دهد. چگونگی صدای کمانچه به عواملی بستگی دارد که بعضی از آنها از این قرارند:جنس چوب، ضخامت در نقاط مختلف کاسه، شکل کاسه، اندازه‌های کاسه، چگونگی سطح کاسه از نظر تراش، نوع و ضخامت پوست، جنس و شکل و اندازه و محل قرار گرفتن خرک، چگونگی شیطانک، جنس سیم، زاویه اتصال دسته به کاسه.برای ساختن کمانچه‌ای با صدای دلخواه ضمن در نظر داشتن عواملی که گفته شد سالها تجربه لازم است. این ساز نقش تکنوز و همنواز-هر دو را به خوبی می تواند اجرا کند.کمانچه- سازی ملی(و شهری) است.نوازندگان مطرح حال حاضر اين ساز عبارت‌اند از اردشیر کامکار، داود گنجه‌ای، کيهان کلهر، سعيد فرج پوري، علی اکبر شکارچی، فرج علیپور، هادی منتظری و سینا جهان آبادیکمانچه با صدای تو دماغی مربوط به سبک قدیم این ساز و در واقع شیوهٔ کمانچه نوازی استاد اصغر بهاری است. اما امروز غیر از این سبک شیوهٔ کمانچه نوازی نوین هم وجود دارد که کیهان کلهر آن را بارورتر کرده.

اینگونه تعریف شده که کمانچه از سازهای زهی قدیم ایران و در واقع نوع تکامل یافته رباب، کاسه گرد و پایه آهنی دارد و مانند تار و ویولن سیمهای آن را با گوشی محکم و کوک می کنند. کمانی که با آن کمانچه را می نوازند کمانه نام دارد و همان است که در ویولن کلمه فرانسوی آرشه به معنی کمان کوچک جای آن را گرفته است. شادروان خالقی در کتاب سرگذشت موسیقی ایران، کمانچه را تکامل یافته رباب می نامد. ساز اخیر رباب که اول دو سیم داشته و بعدها یک سیم دیگر به آن اضافه شده است و با کمانه به صدا در می آمده و همان است که ما امروز کمانچه می گوییم و به همین جا اضافه می کند از دوره صفویه به بعد کمانچه یکی از ارکان موسیقی ایران به شمار آمده است. قسمت اصلی کمانچه کاسه آن است که به صورت های مختلف ساخته می شود. کاسه کمانچه هنوز از نظر جنس چوب، اندازه ها و شکل یکسان و تثبیت شده نیست. از نظر شکل، کاسه ها را به صورت کروی یا مخروط ناقص درست می کنند. کاسه هایی که به شکل مخروط ناقص هستند اکثرا پشت باز ساخته می شوند. استفاده از این کمانچه ها در قسمت های مرکزی ایران به خصوص در لرستان متداول است. این کمانچه ها صدایی پر قدرت و شفاف دارند و چون کاسه سبک دارند، اجرای قطعاتی که نیاز به چرخیدن سریع کمانچه دارد بر روی این کمانچه ها آسانتر است و این امتیازی است برای این نوع کمانچه. این کمانچه ها اغلب سه سیم دارند، ولی این روزها به تدریج دارای چهار سیم می شوند. کمانچه های پشت باز معمولا از چوب توت و به صورت یک تکه ساخته می شوند. کاسه های کروی به دو صورت یک تکه و ترکه ای هستند، در کمانچه های ترکه ای کاسه از به هم چسبیدن ترکه هایی که در روی قالب خم شده اند ساخته می شود. ضخامت این کاسه ها کم است و به همین دلیل کاسه سبک است و چرخیدن کمانچه به سهولت صورت می گیرد. کاسه های یک تکه از چوبهای مختلف ،معمولا از گردو خراطی می شود. وزن کاسه از کاسه های ترکه ای بیشتر و چرخش کمانچه تا حدی مشکل است. صدای این نوع کمانچه ها زیاد مطلوب نیست، کمانچه هایی ساخته می شود که تغریبا کروی است و از چوب توت به صورت دو تکه ساخته می شود، این کمانچه ها چون دست باز هستند در تنظیم شکل و ضخامت و اندازه های دهانه کمانچه دقت بیشتری دارند و خوش صدا هستند. قطر بیرونی کاسه کمانچه موسیقی سنتی معمولا ٢٠ سانتی متر است، در حالی که در مناطق مختلف ایران اندازه کاسه کمانچه متفاوت است، ترکمن ها کمانچه با کاسه های بسیار کوچک می سازند. در نقاط دیگر دنیا نیز که سازهایی شبیه به کمانچه ما دارند کاسه ها کوچک و غالبا از پوست نارگیل ساخته می شود. دسته کمانچه بر خلاف کاسه تقریبا در یک شکل ساخته می شود. جنس دسته از چوب گردو ، و شکل آن مخروط ناقص و قطر آن در شیطانک ٣٧ میلی متر و در محل اتصال به کاسه ٣١ میلی متر است. طول دسته کمانچه ٣١ سانتی متر است. در گذشته کمانچه دارای سه سیم بوده است، گاهی دو سیم اول و دوم مضاعف انداخته می شد و احتمالا در تبعیت از ویولن به چهار سیم تبدیل شده است. بنابراین چهار سیم و در نتیجه چهار گوشی بر روی دسته کمانچه قرار می گیرد، و این سیمها پس از رد شدن از روی شیطانک و عبور از روی دسته و کاسه به سیم گیر وصل می شوند. بر روی دهانه کمانچه پوست کشیده می شود و این پوست معمولا پوست دل گاو، پوست ماهی، پوست آهو و غیره می تواند باشد. خرک بر روی پوست قرار می گیرد و سیم ها با فشار خرک را به پوست می چسبانند. کمانچه به وسیله یک پایه که در قسمت سیمگیر به کاسه وصل شده است، روی پای نوازنده قرار می گیرد. آرشه کمانچه، که اسم اولیه اش کمانه بوده است، تشکیل شده است از یک چوب که از یک طرف انحنا دارد با بلندی ٦٠ سانتی متر و موی دم اسب. موی آرشه کمانچه بر خلاف سازهای زهی غربی بر روی چوب محکم کشیده نمی شود، بلکه نوازنده است که به هنگان نوازندگی به تناسب احساس فسار را بر روی سیم تغییر می دهد. چگونگی صدای کمانچه به عواملی بستگی دارد که بعضی از آنها از این قرارند: جنس چوب، ضخامت در نقاط مختلف کاسه، شکل کاسه، اندازه های کاسه، چگونگی سطح کاسه از نظر تراش، نوع و ضخامت پوست، جنس و شکل و اندازه و محل قرار گرفتن خرک، چگونگی شیطانک، جنس سیم، زاویه اتصال دسته به کاسه. برای ساختن کمانچه ای با صدای دلخواه ضمن در نظر داشتن عواملی که گفته شد سالها تجربه لازم است.

با سلام تاپيك فوق جهت آشنايي هنرجويان و هنر دوستان با سازهاي آرشه اي(سازهاي زهي) نظير كمانچه،كمانچه آلتو،ويولن و ويولن سل برقرار شده مطالب آموزشي و نت هاي مرتبط با اينگونه سازها را تا جايي كه در حد توان اين بنده حقير باشد در اين تاپيك قرار ميدهم اميدوارم مورد عنايت اهالي هنر قرار گيرد

به شرف و انسانیت دوستان عزیزی که بعد از دیدن متن پیغام های خصوصی این حقیر در ملا عام فریاد اعتراض بر افراشتند درود میفرستم:icon_gol: ستارالعیوب بودن" اینان معنی این حرف را نمی فهمند". یعنی آنجا که خداوند حریم شخصی بنده را نگه میدارد و حرمت برآن قائل می شود اینان سعی در پرده درانیدن دارند..خداوند با دمیدن روح خود در انسان آنرا حریمی مقدس قرار داده است آنان که به کنکاش در درون انسانها می پردازندنقض ستارالعیوب بودن میکنندو این یکی از مشخصه ها ی مهم شیطان و کارگزاران اومی باشد.

میگم دادا بزار برسی یه نفس تازه کنی تا شما سری به تالار بزنی و گرم فعالیت بشی جزوه هم میدیم خدمتتون

پنجشنبه چهارم خرداد 1391 دایی جانشین احتمالی قلعه نویی در تراکتورسازی در حالی که به نظر می‌رسد امیر قلعه‌نویی به زودی تراکتورسازی را ترک خواهد کرد تازه‌ترین خبرها حاکی از آن است که جانشین وی کسی نیست جز علی دایی. امیرقلعه‌نویی اگر چه با تراکتورسازی روند خوبی را پشت سر گذاشت و موفق شد این تیم را به عنوان نایب قهرمانی لیگ برتر برساند اما شایعات جدی که درباره پیوستنش به استقلال مطرح شده مسئولان رده بالای استان آذربایجان شرقی را برآن داشته است که در خصوص روشن شدن تکلیف جانشین امیر واکنش نشان دهند. مدیران بلند پایه باشگاه تراکتورسازی حالا قصد دارند علی دایی را به تبریز بیاورند. البته نه علی دایی و نه مدیران باشگاه تراکتورسازی این خبر را تایید یا تکذیب نکرده‌اند.دایی در حال حاضر در ایران به سر نمی‌برد اما به محض اینکه به ایران بیاید مذاکره تراکتورسازی با وی آغاز خواهد شد. شاید علی دایی هم بی علاقه نیست که با مردم تبریز پس از کشمکش‌هایی که طی سال‌های اخیر داشته است به نوعی آشتی کند. شاید جامی که حتی امیر قلعه‌نویی نتوانست برای پرشورترین هواداران فوتبال ایران بیاورد علی دایی در لیگ دوازدهم به ارمغان بیاورد. شاید!

جمعه پنجم خرداد 1391 دایی گزینه اول تراکتورسازی شد علی دایی که در فاصله یک هفته مانده به پایان لیگ یازدهم توانست راه آهن را در لیگ برتر نگه دارد، حالا با پیشنهادهای زیادی برای فصل بعد رو به رو شده است. به نوشته تماشا: علی دایی که در فاصله یک هفته مانده به پایان لیگ یازدهم توانست راه آهن را در لیگ برتر نگه دارد، حالا با پیشنهادهای زیادی برای فصل بعد رو به رو شده است. جدی ترین باشگاهی که قصد دارد هدایت تیم فصل آینده اش را به دایی بسپارد، تراکتورسازی است. آنها تلاش زیادی کردند تا قرارداد امیر قلعه نویی، سرمربی فصل گذشته خود را تمدید کردند اما هر روزکه می گذرد مذاکرات آنها بیشتر به بن بست می خورد. گفته می شود قلعه نویی دوست دارد فصل بعد را در استقلال سرمربیگری کند و به همین دلیل شرط هایی برای مدیران تراکتورسازی گذاشته که آنها نتوانند آن را برآورده کنند. ظاهرا مدیران تراکتورسازی که از تمدید قرارداد با قلعه نویی ناامید شده اند، حالا به دنبال علی دایی هستند تا شاید بتوانند او را برای فصل بعد روی نیمکت نشینان ببینند. محمد دایی، برادر علی دایی با تایید این خبر گفت: «یک صحبت هایی شده ولی به دلیل اینکه برادرم هم اکنون در سفر است، هنوز صحبتی نشده است. علی آقا چند روز دیگر به ایران برمی گردد و درمورد آینده اش تصمیم می گیرد.» اما این تنها تیمی نیست که می خواهد دایی را به خدمت بگیرد. گفته می شود دایی جزو 3 گزینه نهایی سرمربیگری تیم ملی سوریه است و ممکن است او هدایت این تیم را به عهده بگیرد. البته دایی معتقد است برادرش دوست دارد در ایران مربیگری کند: «چند هفته پیش فدراسیون فوتبال سوریه نماینده ای را به ایران فرستاد تا با علی مذاکره کند. البته این را باید بگویم که او دوست دارد در ایران مربیگری کند ولی هنوز آینده او مشخص نیست.» به جز تراکتورسازی و تیم ملی سوریه، یک تیم قطری هم از مشتریان جدی دایی است. مع مولا در لیگ های قطر و امارات از ستاره ها استفاده می شود تا بتوانند سکوهای استادیوم هایشان را پر کنند. محمد دایی این پیشنهاد را هم تایید می کند ولی ادعا می کند نام این تیم را نمی داند: «به جز تراکتورسازی و تیم ملی سوریه برادرم از لیگ قطر هم پیشنهاد دارد ولی من نام آن را نمیدانم تا چند روز دیگر تکلیف دایی برای فصل بعد مشخص می شود.

جمعه بیست و دوم اردیبهشت 1391 علی دایی: خیلی‌ها منتظر بودند سقوط راه‌آهن را جشن بگیرند/ خودم را گم نکنم، سقوط نمی‌کنم سرمربی تیم فوتبال راه‌آهن با اشاره به اینکه خیلی‌ها منتظر بودند تا سقوط این تیم را جشن بگیرند، گفت: راه‌آهن در نیم فصل دوم روند صعودی داشته نه اینکه مانند برخی از تیم‌ها روند سقوطی داشته باشد. به گزارش خبرنگار مهر، علی دایی در نشست خبری پیش از دیدار این تیم برابر شاهین بوشهر ضمن بیان مطلب فوق گفت: در این بازی آخرمان در لیگ، نمی‌دانیم تیم شاهین چه شرایطی دارد و اینکه از کدام بازیکنانش در این مسابقه استفاده خواهد کرد. به هرحال سعی می‌کنیم در این بازی به نفراتی که کمتر در این فصل بازی کردند، میدان بدهیم ولی هدف اصلی‌مان رسیدن به پیروزی است. وی با ابراز تاسف از اینکه تا به امروز تنها 32 تا 33 درصد از پیش قراردادهای بازیکنان تیم راه آهن پرداخت شده است، افزود: فردا فصل تمام می‌شود اما هنوز بازیکنان‌مان بخش اعظمی از مطالبات‌شان را دریافت نکرده‌اند. البته از بازیکنانم متشکرم که در این شرایط که حتی برخی از آنها شاید پول توی جیبی هم نداشتند، با غیرت بازی کردند. سرمربی تیم راه‌آهن با بیان اینکه بازیکنانش با توجه به مشکلات موجود و تحمل سختی‌ها کار بزرگی کردند و خدا را باید شاکر بود با تلاش آنها تیم راه آهن در لیگ برتر باقی ماند، اظهار داشت: خیلی‌ها آماده بودند سقوط راه‌آهن را جشن بگیرند ولی ما تمام برنامه‌های آنها را به هم ریختیم. اول فصل هم گفته بودم اگر کارمان را درست انجام داده و حق را ناحق نکنیم، مطمئنا نتیجه لازم را کسب می‌کنیم که خدا را شکر توانستیم در این شرایط سخت در لیگ برتر بمانیم. وی ضمن یادآوری اینکه تیم‌ها برای حضور در لیگ برتر نیاز به برنامه‌های آماده‌سازی 6 هفته‌ای دارند اما راه‌آهن چنین فرصتی نداشت، افزود: پس از نتایجی که در هفته‌های قبل گرفتیم، خوشبختانه توانستیم برابر پرسپولیس سه امتیاز بگیریم و اگر برابر شاهین هم پیروز شویم، در نیم فصل دوم جزو چند تیم بالای جدول خواهیم بود که موفقیت بزرگی برای تیم راه‌آهن است. دایی موفقیت تیم راه‌آهن را مدیون تلاش کادرفنی، همکارانش و بازیکنان تیم دانست و افزود: پس از پایان لیگ بیشتر دنبال مطالبات بازیکنان خواهم رفت تا بتوانم حق آنها را بگیرم. ضمن اینکه بعد از این بازی در مورد آینده‌ام تصمیم گیری خواهم کرد اما اگر وضعیت راه‌آهن به این شکل باشد، به هیچ عنوان در این تیم نخواهم ماند. وی صحبت‌هایش را اینگونه ادامه داد: اگر شرایط راه‌آهن بهتر شد و مسئولان قول‌هایی که در ابتدای فصل دادند اما عمل نکردند، را عملی کنند، دوست دارم در این تیم بمانم زیرا تیمی که ساختم فصل آینده جواب خواهد داد. ما یکسری نقاط ضعف داشتیم که با برگزاری تمرینات آنها را برطرف کردیم و قطعا با جذب نفرات جدید تیم‌ راه‌آهن فصل آینده عملکرد بسیار بهتری را به نمایش می‌گذارد. سرمربی تیم راه‌آهن همچنین تاکید کرد: راه‌آهن در نیم فصل دوم روند صعودی داشته نه اینکه مانند برخی از تیم‌ها روند سقوطی داشته باشد! ما روز به روز بهتر شدیم! و در صورت برد شاهین، با کسب نتایج خوب فصل را به پایان می‌رسانیم. من باید دست تک تک عوامل باشگاه از مسئولان تدارکات تا مدیرعامل را ببوسم که در این مدت و در روزهایی که مالکان باشگاه ما را تنها گذاشتند، در کنارمان بودند و در حالیکه بخش اعظمی از مطالبات‌شان را دریافت نکردند، برای موفقیت تیم تلاش کردند. "بهتر است خودتان مالکان باشگاه راه آهن را پیدا کرده و در مورد مشکلات موجود از آنها سوال کنید"، دایی با بیان این جمله در خصوص بحث انتقال تیم راه‌آهن اظهار داشت: من از این مسائل اطلاعی ندارم که تیم به مشهد یا شهرهای دیگر منتقل خواهد شد. یکی از دلایلی که در راه‌‌آهن ماندم این بود که با حمایت مالکان جدید، این تیم فعالیتش را در تهران ادامه داد. دایی در پاسخ به این پرسش که خوشحالی شما پس از گل‌های راه‌آهن برابر پرسپولیس حاشیه‌های بسیاری را به همراه داشته است، خاطرنشان کرد: خیلی‌ها ابتدا دنبال سقوط راه‌آهن بودند و وقتی دیدند نتیجه‌ای نگرفتند، از طریق دیگر وارد عمل شده و شروع به بیان این خوشحالی‌ها کردند. من بار دیگر تاکید می‌کنم که همیشه خودم را پرسپولیسی می‌دانم اما نسبت به جایی که در آن کار می‌‎کنم تعهد، وجدان و غیرت دارم. وی با تاکید مجدد بر اینکه آن خوشحالی‌ها برای برد راه‌آهن بوده است نه باخت پرسپولیس، افزود: این دو مقوله از هم جداست و آنهایی که این مسائل را نمی‌فهمند، آن را بیان می‌کنند. من نمی‌توانم فیلم بازی کنم و به خاطر گل‌های راه‌آهن توی سرم بزنم، لطفا همه چیز را با هم قاطی نکنید. امسال ثابت کردم اگر سه نفر دوست داشتند پرسپولیس موفق شود، یکی از آنها من بودم. نمی‌گویم نفر اول بودم اما همین که در ابتدای فصل اعلام کردم حاضرم بدون دریافت حقوق در پرسپولیس مربیگری کنم، علاقه‌ام را به این تیم نشان دادم. سرمربی تیم فوتبال راه‌آهن در پایان گفت: من راضی‌ام به رضای خدا، قسمتم این بود که در این فصل در پرسپولیس نباشم. همین جا اعلام می‌کنم تا خودم را گم نکنم، هیچ وقت سقوط نخواهم کرد. دیدار تیم‌های فوتبال راه‌آهن و شاهین بوشهر از هفته سی و چهارم رقابت‌های فوتبال لیگ برتر باشگاه‌های کشور ساعت 17 فردا جمعه در ورزشگاه اکباتان تهران برگزار می‌شود.

سه شنبه نوزدهم اردیبهشت 1391 دایی:می‌خواهند من را جلوی مردم قرار دهند / کجای دنیا مربی که دو جام آورده را از تیم کنار میگذارند؟ شادی‌های علی دایی در بازی پرسپولیس – راه‌آهن و اظهار نظر او در کنفرانس خبری با واکنش‌های متفاوتی روبرو شده. بعضی‌ها به دایی حق داده‌اند چون تیمش در خطر سقوط بوده و بعضی‌ها هم حق نداده‌اند چون معتقدند یک پرسپولیسی تحت هیچ شرایطی نباید از باخت پرسپولیس خوشحال شود. با این حال علی دایی همچنان روی حرف‌هایی که زده ایستاده و باز هم تاکید می‌کند که پیروزی راه‌آهن مقابل پرسپولیس، او را حسابی خوشحال کرده است. بعد از بازی دیروز انتقاداتی از شما شده که چرا جلوی پرسپولیس تا این حد شادی می‌کردید؟ - کسی که باورهایش با خدا باشد و همه چیز را به آن بالایی بسپارد، خدا هم حقانیت را نشانش می‌دهد. من باید چه کار می‌کردم؟ باید گریه می‌کردم؟ کسی به این فکر می‌کند که تیم من در خطر سقوط بوده و اگر نتیجه نمی‌گرفت در هفته آخر کارمان به اما و اگر می‌کشید؟ مگر من در فصل جاری دنبال این بودم که پرسپولیس نتیجه نگیرد یا این‌که دوست داشتم نتیجه بگیرد؟ مگر من امسال از پرسپولیس حمایت نکردم؟ شما ببینید وقتی پرسپولیس نتیجه نمی‌گیرد و می‌بازد چه افرادی چقدر انتقاد کرده‌اند. ولی من از تیم حمایت کرده‌ام. و طوری حمایت کرده‌ام که حرف‌های من حاشیه نسازد. در حالی که می‌توانستم بیایم حرف بزنم و تیم را نقد کنم اما این کار را نکردم. شما ببینید وقتی دنیزلی آمد اولین نفری بودم که حمایت کردم. می‌دانم مربی بزرگی است و آمده به تیم کمک کند. دنیزلی را از ته دل دوست دارم. او کسی است که بشیکتاش را قهرمان ترکیه کرده. حرفم از گذشته‌ها نیست، بلکه همین دو سال قبل این کار را کرده. چنین آدمی وقتی مربی پرسپولیس شده می‌توانم چشمم را ببندم و از او انتقاد کنم؟ از طرفی رویانیان آمده و دارد برای پرسپولیس زحمت می‌کشد. بازیکن خوب و مربی خوب آورده. من هم از دنیزلی هم از رویانیان حمایت کرده‌ام. من گفتم رزومه کاری این آقا مشخص است. حرفی بزنید که منطقی باشد. من نمی‌توانستم حرفی بزنم که اوضاع را بدتر از چیزی که هست کند؟ من همیشه دوست داشتم پرسپولیس نتیجه بگیرد. تمام صحبت‌های شما درست. ولی با این حال نمی‌توانستید جلوی پرسپولیس خوشحالی نکنید؟ - همیشه نسبت به جایی که در آن کار می‌کنم تعصب قلبی دارم. نمی‌توانم تعصبم را کمرنگ کنم. من در شرایطی دنبال نگه داشتن تیم راه ‌آهن بودم که امسال بدترین اتفاقات برای ما رخ داده. هفته قبل شما نمی‌دانستید چه اتفاقاتی برای ما افتاد. آقا جون من نمی‌توانم مثل خیلی‌ها ادا و اطوار در بیاورم. نمی‌توانم در طول فصل مصاحبه کنم و برای پرسپولیس حاشیه بسازم اما در روز بازی تیمم با پرسپولیس، فیلم بازی کنم. من علی دایی هستم. با تمام وجود کار کردم که نتیجه بگیرم چون تیم من داشت سقوط می‌کرد. اگر سقوط می‌کردیم کسی می‌آمد بگوید شما تیم‌تان مشکل داشته و به بازیکنان‌تان حقوق نداده بودند؟ همه می‌گفتند دایی تیم را انداخت. من بیایم در طول فصل حاشیه درست کنم برای پرسپولیس و مصاحبه کنم. بعد بیایم جلوی پرسپولیس بایستم و فیلم هندی بازی کنم خوب است؟ من در طول فصل از تیم و مربی و بازیکنان پرسپولیس حمایت کردم. همین الان همه می‌گویند پرسپولیس تیم خوبی دارد ولی دیدید که من دیروز گفتم پرسپولیس بازیکن خوب زیاد دارد. وقتی تیم من جلوی تیم بزرگی مثل پرسپولیس نتیجه گرفته نباید خوشحال می‌شدم؟ امسال سخت‌ترین سال فوتبالی من بوده. تیمی را تحویل گرفته‌ام که آخرین تیمی بوده که بازیکنانش را جذب کرده. از بین بازیکنانی که در بازار نقل و انتقالات بوده‌اند باید یک سری را انتخاب می‌کردم. همین امسال یک سری از بازیکنان را گذاشته‌ام در زمین که اولین تجربه آن‌ها در لیگ برتر بوده. با این مشکلات تیم را نگه داشته‌ام بعد بیایم فیلم بازی کنم که خوشحال نیستم؟ این فشاری که روی من بوده را هوادار واقعی درک می‌کند و فوتبالی‌ها درک می‌کنند. ولی یک سری‌ها دنبال این هستند که من را جلوی مردم قرار بدهند. من آدم روراستی هستم. خدا می‌داند که من خوشحال شدم در این بازی نتیجه گرفتم. حالا بیایم فیلم بازی کنم که بگویم ناراحتم پرسپولیس گل خورده؟ ولی در بازی رفت شما واکنشی به گلی که تیم‌تان به پرسپولیس زد نداشتید. - حقیقت این است که بازی رفت تیم من گل زد به پرسپولیس. آن موقع فشار و حساسیت نبود. من برای این‌که کسی ناراحت نشود خوشحالی نکردم. ولی دیروز فشار زیادی روی من بود. حالا بیایند هوادار را تحریک کنند علیه من، به کجا می‌رسند؟ کجای دنیا می‌آیند مربی که دو تا جام آورده برای تیمش را بگذارند کنار؟ دیروز خدا حقانیت را روشن کرد. من باید بگویم اهل فیلم بازی کردن نیستم. اگر در تشتک سازی هم مربیگری کنم به آن تیم عرق دارم و تعصب. من آرزویم این بوده که راه‌آهن ببرد و در لیگ بماند. و در عین حال آرزویم این بوده پرسپولیس نتیجه بگیرد. ولی پرسپولیسی‌ها یک فصل ناکام را گذراندند. کسی به این فکر می‌کند که من اگر دیروز می‌باختم کارم در هفته آخر به اما و اگر می‌کشید؟ من فکر می‌کنم یک سری‌ها برای این‌که سرپوش بگذارند روی یک سری مسائل و فضا را عوض کنند، حالا شادی کردن دایی را علم کرده‌اند که ذهن‌ها برود سمت دایی. اگر این‌طوری مشکلات حل می‌شود، بگذارید همه ذهن‌ها بیاید سمت من. فکر می‌کنم با این بحث‌هایی که مطرح می‌شود حاشیه‌های تیم روز به روز بیشتر می‌شود. حالا یک سری‌ها دارند با این مسائل آرامش را از تیم می‌گیرند. شما ببینید پرسپولیس چطوری الغرافه و الشباب را می‌برد، اما بعدش دوباره وارد فضای ناکامی می‌شود. چه کسانی از ناکامی پرسپولیس منفعت می‌برند؟ چه افرادی دامن می‌زنند به حاشیه‌ها که تیم نتواند موفق باشد؟ این‌ها دنبال ذهنیت عوض کردن هستند و این‌که حاشیه‌های تیم بیشتر شود. تیم من برده. فنی هم برده نه به کمک داور. کسی از این موضوع صحبت نمی‌کند که خوب بازی کرده‌اند. در مورد بهادر عبدی که هت تریک کرده صحبت نمی‌کنند. بیایند بگویند این تیم امسال هفت ملی‌پوش تحویل داده. 3 بازیکن در تیم بزرگسالان و 4 بازیکن در تیم‌های ملی رده‌های پایه. با معرفی کردن چهار تا جوان به فوتبال ایران، این ماندگاری برای من خیلی شیرین‌تر است. کسی نمی‌آید از ارزش‌های فنی این کار صحبت کند. مگر تیم من کهکشانی بود؟ سه چهار تا بازیکن نامدار داشتیم. این‌هایی که دنبال این مسائل هستند دشمن پرسپولیس هستند. یکی از صحبت‌هایی که مطرح شده، در مورد این است که گفتید خدا به من عزت داده که الان بالای سر پرسپولیس هستم. - ما موقعیت‌هایمان را یکی پس از دیگری از دست دادیم. ولی من بالای پرسپولیس نایستادم. راه‌آهن رفت بالای پرسپولیس. خواست خدا بود سرنوشت راه‌آهن بکشد به بازی با پرسپولیس. از نظر من این یک پیام دارد و حقانیت ما را نشان می‌دهد. من نظرم را صاف و ساده گفتم. می‌توانستم فیلم بازی کنم اما نکردم. خواست خدا بود که راه‌آهن از پرسپولیس بهتر نتیجه بگیرد. من دنبال این نبودم که پرسپولیس بیاید پایین جدول ولی این اتفاقی است که افتاده. من نباید شادی می‌کردم؟ من با این بازیکنان زندگی می‌کنم. بعد که تیمم می‌برد گریه کنم؟ ریا کنم و تظاهر؟ یا این‌که صادق باشم؟ من دنبال تحریک کردن هوادار نبودم. هوادار خودش هم می‌داند. اگر رسانه‌ها از من انتقاد دارند انتقاد کنند. واقعیت‌های دیگر را هم بگویند. دیروز شعار می‌دادند راه‌آهن به دسته اول خوش آمدی، راه‌آهن بای بای. چرا دیروز این چیزها بود و در بازی رفت نبود؟ به این دلیل که یک سری از لیدرهای قبلی بودند. این‌ها دنبال پرسپولیس نیستند. این‌ها دوست دارند پرسپولیس نتیجه نگیرد و رویانیان موفق نباشد. بعد در بازی با راه‌آهن می‌آیند و پرسپولیس را تشویق می‌کنند که من تضعیف شوم. دیروز یکی از بازیکنان پرسپولیس (شیث رضایی) سمت شما نیامد و از سکوهای روبروی جایگاه تشویق شد. من نمی‌خواستم راجع به این مسائل صحبت کنم اما این کارها یعنی چی؟ چه پیامی دارد؟ این توهین‌هایی که می‌کنند و این پلاکاردهایی که می‌آورند چه معنایی دارد؟ این 10 تا لیدری که دنبال منافع آقایان هستند دنبال این کارها هستند. در بازی‌های دیگر این کار را نمی‌کنند. این‌ها دنبال منافع رویانیان نیستند. مسائل قدیمی را علم می‌کنند و به آن می‌پردازند. به نظر من این اتفاقاتی که در بازی دیروز افتاد زنگ خطری است برای رویانیان. این نظر شخصی من است. ببینید این‌ها از اول بازی چطوری جبهه‌گیری کردند علیه من و تیم من. ولی من حواسم جمع تیمم بود. خیلی چیزها را بعد از بازی به من گفتند که حواست بود این حرف‌ها را زدند؟ گفتم نه. من عاشق تیمم بودم و دوست داشتم تیمم بماند. اگر سقوط می‌کرد امروز خیلی حرف‌های دیگر در مورد من می‌زدند. الان که مانده‌ایم می‌گویند چرا شادی کرد و چرا ناراحت نشد. اگر من در جایی که کار می‌کنم عشقی نباشد کار نمی‌کنم. بعد از بازی شعارهایی علیه محمد نوری و غلامرضا رضایی دادند. این شعارها حاوی این پیام بود که این بازیکنان با شما همکاری کرده‌اند. - من چه حرفی باید بزنم؟ این‌ها 10 تا لیدر هستند. این‌ها جیره‌خوارهایی هستند که قبلا در موردشان صحبت کرده‌ام. این کارشان یعنی حاشیه برای پرسپولیس. با این کار تمرکز دو بازیکن خوب را قبل از بازی فولاد و الشباب به هم می‌زنند. کاش دیروز امکاناتی داشتیم که میزان دوندگی را نشان می‌داد و مشخص می‌شد که کی بیشتر دویده. کسی که فیلم بازی را ببیند، می‌بیند که محمد نوری و غلامرضا رضایی داشتند خودشان را می‌کشتند. این‌ها می‌خواهند حاشیه‌های جدید درست کنند. دفعه قبل هم که پنالتی را گل نکرد آمدند این حرف را زدند که تو با علی دایی هستی. بعضی‌ها از این حرف‌ها می‌زنند که بازیکنان خوب را از کار بیندازند. مگر علی کریمی دیروز برادرش توی گل نبود؟ مگر دو تا پاس گل نداد؟ چرا زحمتی که این بنده‌های خدا می‌کشند باید این‌طوری نادیده گرفته شود؟ اصلا مگر پرسپولیس فقط بازی دیروز را باخته که این حرف را می‌زنید؟ این‌ها دنبال تخریب دایی هستند. دوست داشتند تیم دایی 6 تا گل می‌خورد و سقوط می‌کرد. ولی تیم ما چون برده، این مسائل را مطرح می‌کنند. بازیکنان پرسپولیس هم آن‌قدر با غیرت هستند که با تمام وجود کار می‌کردند. مگر شکوری از زمان سایپا شاگرد من نبوده؟ یکی این‌که دنبال تخریب علی دایی هستید و یکی هم دنبال حاشیه‌های جدید برای پرسپولیس هستید که رویانیان و دنیزلی را تضعیف کنید. من این‌قدر در این فوتبال بوده‌ام که وقتی از این اتفاقات می‌افتد، می‌فهمم سرچشمه‌اش چیست. به نظرم باشگاه باید اقدام کند در این زمینه. می‌توانند راحت از جایگاه فیلم بگیرند. مگر چقدر تماشاگر داشت بازی دیروز؟ پیگیری کنند که چه کسانی شعار دادند و شعارهایشان چه تبعاتی دارد برای پرسپولیس. بعد هم جلوی آن‌ها را بگیرند. رویانیان گفته بود لیدرها را اخراج کرده‌ام اما چند بازی است که آن‌ها روی سکوها هستند. - من نمی‌خواهم دخالت کنم. این‌که چی شده که آن‌ها رفته‌اند و برگشته‌اند، صلاح با خود رویانیان است. این‌ها تعدادشان 10 نفر هم نیست. بررسی کنید که کدام مدیرها را کوبیده‌اند و کدام‌ها را تشویق کرده‌اند. اهدافشان مشخص است. کارهایشان خیلی مشخص است. ضرباتی که این‌ها به پرسپولیس زده‌اند کاملا مشخص است. این‌ها ناراحت بودند که تیم دایی در لیگ برتر ماند.

سه شنبه نوزدهم اردیبهشت 1391 دایی، باقری و کریمی مقابل رئال مادرید کویتی‌ها تصمیم گرفته‌اند درمسابقه برای خداحافظی یک بازیکن کویتی از چند ستاره آسیایی استفاده کنند و به همین منظور برای علی دایی، کریم باقری و علی کریمی دعوت‌نامه فرستاده‌اند. به گزارش خبرآنلاین: کویتی‌ها تصمیم گرفته‌اند درمسابقه برای خداحافظی یک بازیکن کویتی از چند ستاره آسیایی استفاده کنند و به همین منظور برای علی دایی، کریم باقری و علی کریمی دعوت‌نامه فرستاده‌اند. قرار است رئال مادرید 15 می مصادف با 26 اردیبهشت به کویت بروند. این مسابقه برای خداحافظی یک بازیکن کویتی برگزار می‌شود. کویتی‌ها تصمیم گرفته‌اند در این مسابقه از چند ستاره آسیایی استفاده کنند و به همین منظور برای علی دایی، کریم باقری و علی کریمی دعوت‌نامه فرستاده‌اند. از آنجا که 26 اردیبهشت مصادف است با روز آخر مسابقات لیگ قهرمانان آسیا، کویتی‌ها درخواست کرده‌اند رئال مادرید دو روز دیرتر به آسیا بیاید تا مسابقه 28 اردیبهشت برگزار شود. رئال مادرید هم تلویحا با این موضوع موافق کرده اما هنوز نظر قطعی نداده است. اگر قرار باشد این مسابقه 26 اردیبهشت برگزار شود علی کریمی به کویت نمی‌رود. حتی در صورتی که مسابقه 28 اردیبهشت برگزار شود، باز هم ممکن است کریمی به کویت نرود. اما کریم باقری و علی دایی به کویت خواهند رفت. البته هنوز مشخص نیست که دایی در این مسابقه به میدان برود. شاید او فقط به کویت برود که مهمان ویژه باشد. اما کریم باقری حتما بازی می‌کند.

یکشنبه هفدهم اردیبهشت 1391 دایی: پرسپولیس مربی نداشت آن بالاها بود/ اگر نامردی کنید جوابش را خواهید دید! سرمربی تیم فوتبال راه آهن مهمترین مشکل پرسپولیس در شرایط فعلی را نداشتن آرامش توصیف کرد و گفت: پرسپولیس اگر مربی نداشت و در آرامش فقط خوب تمرین می کرد امروز آن بالای جدول بود. به گزارش خبرنگار مهر علی دایی پس از برتری 4 بر 3 تیمش مقابل پرسپولیس با بیان این مطلب افزد: قبل از هر چیز دوست دارم به بازیکنانم از صمیم قلب این پیروزی را تبریک بگویم چرا که آنها امروز با تمام وجود خود بازی کردند. سرمربی تیم فوتبال راه آهن با تاکید بر اینکه تیمش در نیمه اول برتر از پرسپولیس بوده و حریف از روی غافلگیری به گل اول رسیده است گفت: در نیمه دوم تیم ما باهوش و منطقی بازی کرد و راه پرسپولیس را بستیم ماحصل این بازی خوب 3 گل بود که متاسفانه دو بار روی بازی مستقیم و ارسال از جناحین دروازه ما باز شد. دایی خاطرنشان کرد: خدا را شکر می کنم که امروز این عزت را به ما داد تا بتوانیم برنده شویم شاید هفته قبل می توانستیم برنده شویم اما از فرصت های گل خود استفاده نکرده، پنالتی ما گرفته نشد و ... تا اینکه امروز خدا مقدر کرد تا برنده از زمین خارج شویم. دایی از اظهارنظر پیرامون تیم پرسپولیس خودداری کرد کرد و گفت: پرسپولیس امروز سعی خود را کرد اما به نتیجه نرسید . در کل دوست ندارم در خصوص تیم پرسپولیس حرف بزنم و تمایل دارم در مورد توانایی های بازیکنان راه آهن بگویم. شما اسامی بازیکنان دو تیم پرسپولیس و راه آهن را با هم مقایسه کنید آن وقت به نتیجه می رسید که تیم ما چطور برنده شده است. من امروز دوست دارم از همت و تلاش بازیکنانم حرف بزنم. بچه های من امروز با غیرت بازی کردند و شایسته پیروزی بودند. سرمربی تیم فوتبال راه آهن در پاسخ به این پرسش که "علی دایی بازیکن و مربی محبوبی در تیم پرسپولیس بوده و اینکه امروز بعد از گلزنی مقابل پرسپولیس شادی کرد آیا باعث نمی شود از محبوبیتش کاسته شود؟" گفت: اصلا و ابدا نمی توانم در زندگی ام برای احدی فیلم بازی کنم. امروز یکی از حساس ترین بازیهای دوران فوتبالم را پشت سر گذاشتم چرا که برای بقا می جنگیدیم. من یک پرسپولیسی هستم اما امروز سرمربی راه آهنم و باید برای این موفقیت این تیم تلاش کنم من نمی توانم چون مقابل پرسپولیس بازی می کنم برای تیمم کم بگذارم و بروم کنار که پرسپولیس گل بزند. من یک پرسپولیسی ام اما امروز همه کار کردند که راه آهن این تیم را شکست دهد. وی ضمن یادآوری اینکه تیمش با وجود مشکلات زیاد مهیای دیدارمقابل پرسپولیس شده است گفت: حق تیم راه آهن این بود که جزو 7،8 تیم بالای جدول باشد اما متاسفانه اتفاقاتی افتاد که ما را از این هدف دور کرد، اتفاقاتی که نمی خواهم به آنها بپردازیم. علی دایی که ظاهرا بسیار از پیروزی خوشحال بود گفت: آنروزی که از پرسپولیس رفتم خیلی ها حرف و حدیث هایی را درست کردند اما امروز خدا این عزت را داد که در جدول آمدم بالای پرسپولیس! اینها همه کار آن بالایی است. امروز ثابت شد که اگر نامردی کنید جوابش را خواهید دید و حق را نمی شود پایمال کرد و خورد. دایی عملکرد شاگردانش را ستود و افزود: من از ته قلبم پرسپولیس را دوست دارم و اگر دقت کرده باشید امسال یک کلمه هم در مورد این تیم حرف نزده ام چه زمانی که آقای استیلی سرمربی این تیم بود و چه امروز که آقای دنیزلی هدایت تیم را برعهده دارد. اعتقاد دارم آن کسی که پرسپولیس را دوست دارد باید از این تیم حمایت کند اما متاسفانه امروز اینطور نیست. به نظر من این سکوها همیشه خط گرفته و افرادی خاص را تشویق می کند امروز هم خط گرفته بودند تا از فردی خاص حمایت کنند. وی بزرگترین معضل پرسپولیس را حضور تعدادی از لیدرها خواند و گفت: این لیدرها که تعدادشان هم به 10 نفر هم نمی رسد آرامش را از پرسپولیس گرفته اند. سرمربی پیشین تیم فوتبال پرسپولیس تاکید کرد: مردم را به امان خود رها کنید مطمئن باشید آنها بهترین حمایت را از تیمشان می کنند و به ورزشگاه می آیند و از بازیکنان محبوب تیم خود پشتیبانی می کنند. دایی یادآور شد: فکر می کنید چرا ما آخر فصل گذشته موفق شدیم و اکثر بازی هایمان را بردیم؟ فقط به خاطر اینکه آرامش داشتیم و در آرامش کار می کردیم. اگر به این پرسپولیس آرامش برگردد و آنهایی که منافع شان را از راه نادرست بدست آورده اند را قیچی کنند قطعا پرسپولیس درست می شود. دایی در خاتمه خاطرنشان کرد: پرسپولیس با این بازیکنان خوبی که دارد اگر مربی هم نداشت و با آرامش فقط خوب تمرین می کرد امروز آن بالا بود نه پائین جدول. شما نگاه کنید کجا در ورزشگاه یک بازیکن خاص را حمایت می کنند و علیه دیگر بازیکنان شعار می دهند. اینها را درست کنید مطمئن باشید پرسپولیس درست می شود. دیدار تیم های فوتبال پرسپولیس و راه آهن در هفته سی و سوم رقابتهای لیگ برتر عصر یکشنبه با پیروزی 4 بر 3 شاگردان علی دایی به پایان رسید.

یکشنبه هفدهم اردیبهشت 1391 دایی و کریمی بعد از 6 سال هم بازی می شوند به گزارش سرویس ورزشی جام نیوز، پس از گذشت 6 سال از زمان برگزاری جام جهانی 2006 آلمان و آخرین حضور همزمان علی دایی و علی کریمی در ترکیب تیم ملی ایران، سرمربی سابق و کاپیتان فعلی پرسپولیس بار دیگر همبازی می شوند. قرار است روز پنجم خرداد ماه سال جاری به مناسبت بزرگداشت «سمیر سعید» دروازه بان کویتی که ماه گذشته در حادثه رانندگی کشته شد مسابقه بین تیم های منتخب خلیج همیشه پارس و منتخب جهان در کشور کویت برگزار شود. از همین رو مسئولان برگزاری این مسابقه از میان ستارگان ایرانی علی دایی و علی کریمی را برای حضور در ترکیب تیم منتخب خلیج پارس برگزیدند. یاسر القحطانی، محمد نور، اسماعیل مطر و عبدالحرمن خلقان نیز جمعی از بازیکنان برجسته کشورهای حاشیه خلیج فارس هستند که از سوی شرکت هت تریک به عنوان مسئول برگزاری این مسابقه دعوت نامه دریافت کردند. گفتنی است تیم ملی ایران هفتم خرداد ماه در یک بازی تدارکاتی باید به مصاف تیم ملی عراق برود و همین موضوع ممکن است مانع از حضور علی کریمی در ترکیب تیم منتخب خلیج پارس شود.

واکنش دایی به تمدید قانون منع جذب دروازه بان خارجی به گزارش سرویس ورزشی جام نیوز، علی دایی در نشست خبری پیش از بازی فردا با پرسپولیس گفت: «به خاطر اینکه خودمان را در لیگ تثبیت کنیم نیاز مبرم به سه امتیاز داریم و یک امتیاز هم ما را راضی نمی‌کند. اتفاقات خیلی بدی در این هفته برای تیم ما افتاد و دو روز از بهترین روزهای تمرین را از دست دادیم.» وی ادامه داد: «قبلاً هم گفته بودم چک تا زمانی که نقد نشود پول نیست و همین اتفاق برای بازیکنان راه‌آهن افتاد. خوشبختانه بازیکنان به خاطر رفاقت، حق نان و نمک و یا احترام در دو روز گذشته تمرین کردند و با این شرایط خودمان را برای مسابقه با پرسپولیس آماده کردیم تا سه امتیاز را بگیریم.» دایی در پاسخ به این سؤال مبنی بر اینکه شما و پرسپولیس برای بقا می‌جنگید و نظرتان در این مورد چیست عنوان کرد: «پرسپولیس شرایط سقوط کردن ندارد که بخواهد برای آن بجنگد، این تیم با 39 امتیاز خودش را در لیگ تثبیت کرده است. بازیکنان پرسپولیس انگیزه فراوانی دارند زیرا در چند بازی که نمی‌خواهم بگویم بازی بد، امتیازهایی را از دست دادند و اکنون برای آبرویشان می‌جنگند. پرسپولیس همیشه پرسپولیس بوده و شرایط ما سخت‌تر از آن هاست. متأسفانه شرایطی پیش آمد که نتوانستیم کار کنیم. به هر حال فردا با تمام توان در زمین حاضر می‌شویم و بازیکنان راه‌آهن با تعصب، عرق تیمی و علاقه به خودشان هم که شده سعی می‌کنند سه امتیاز بازی را بگیرند.» دایی در مورد ارزیابی‌اش از لیگ برتر یازدهم گفت: «این شاید یکی از تنها لیگ‌هایی بود که سه تیم بالای جدول این همه در حاشیه امنیت قرار گرفتند به طوری که اگر دو بازی پایانی خود را هم ببازند به رده چهارم سقوط نمی‌کنند. این نشانگر قدرت این تیم‌ها است که توانسته‌اند خوب کار کنند و خوب نتیجه بگیرند و از سایر تیم‌ها خودشان را جدا کنند. لیگ فراز و نشیب زیادی داشته و در این جلسه نمی‌توان به همه اتفاقات پرداخت.» وی اظهار داشت: «اتفاقات نادری هم در فوتبال این فصل رخ داد که نمونه‌اش بازی با مس سرچشمه بود که هنوز جواب درست و حسابی به ما در مورد این بازی نداده‌اند. این اتفاق جزو نوادر فوتبال دنیا بود که برای ما پیش آمد و یا اینکه در بازی با تراکتورسازی در حالی که ما میزبان بودیم زمین و زمان و مکان عوض شد. در مورد این مسائل خیلی می‌توان صحبت کرد.» دایی در مورد اینکه شانس قهرمانی کدام تیم بیشتر است گفت: «با توجه به بازی‌هایی که سپاهان دارد، شانس سپاهان برای قهرمانی بیشتر است.» سرمربی راه‌آهن در مورد مطالبات خود از فدراسیون فوتبال و پرسپولیس گفت: «در مورد مطالباتم فدراسیون در حقم اجحاف کرد، البته هر وقت اراده کنم می‌توانم از طریق فیفا به حقم برسم. من رعایت خیلی از مسائل را کردم که بحث طلبم را در فیفا مطرح نکردم اما یکسری اخبار در سایت‌ها می‌خوانم که انگار فدراسیون فوتبال دوست دارد من به دنبال مطالباتم بروم و آن را بگیرم.» سرمربی راه‌آهن در مورد ممنوعیت جذب دروازه‌بان خارجی خاطرنشان کرد: «متأسفانه به جای آنکه از جملات بزرگان استفاده شود، سوءاستفاده می‌شود. اگر بحث حمایت از کار و سرمایه داخلی است چرا فقط جذب گلر خارجی ممنوع است؟ این همه بازیکن و مربی خارجی در لیگ داریم چرا فقط جذب دروازه‌بان خارجی ممنوع می‌شود؟ ما می‌توانیم به جای یک دروازه‌بان خارجی یک بازیکن خارجی دیگر بیاوریم زیرا طبق قانون تیم‌ها می‌توانند چهار بازیکن خارجی جذب کنند. چه فرقی می‌کند که ما دروازه‌بان، مدافع یا مهاجم خارجی بگیریم؟ کجای این حمایت از کار و سرمایه ایرانی است؟ سرمربی تیم ملی و اکثر دستیارانش خارجی هستند. این حرف‌ها چیست که از خودمان در می‌آوریم. این جملات خنده‌دار است و باعث پس‌رفت فوتبال ما می‌شود.» دایی تاکید کرد:‌ «در مورد حمایت از سرمایه و کار ایرانی آن بخش که به زندگی مردم ما مربوط می‌شود باید عمل کنیم. بر فرض 18 تیم لیگ دسته یک دروازه‌بان خارجی نگیرند مگر چقدر سرمایه می‌شود؟ در قانون هم نیامده به غیر از گلر، چهار بازیکن خارجی بگیرید. این حرف‌ها از کجا در می‌آید و با چه منطق و فکری چنین مسائلی مطرح می‌شود؟» وی تصریح کرد: «شما از ریاست محترم فدراسیون فوتبال بپرسید چه فرقی بین گلر، مدافع یا مهاجم خارجی است؟ هر تیم می‌تواند چهار بازیکن خارجی بگیرد، هیچ منطقی پشت این حرف‌ها نیست، منطقی که باعث پیشرفت فوتبال ما شود، مگر ما از تکنولوژی و علم خارجی‌ها برای پیشرفت استفاده نمی‌کنیم تا بهتر شویم یا همه را از خودمان می‌آوریم؟ چرا این مسائل را قاطی حرف بزرگان می‌کنید؟» دایی گفت: «وقتی SMS این خبر برایم آمد خنده‌ام گرفت. اگر قرار است حضور دروازه‌بان خارجی ممنوع شود جذب سایر بازیکنان خارجی را هم ممنوع کنید تا ما بدانیم چه باید کنیم. این تصمیم برای عناد و مخالفت با تمام دلسوزان فوتبال گرفته شده است. مگر عملکرد دروازه‌بان خارجی پرسپولیس در بازی با الهلال را ندیدید؟ آیا عملکرد او بد بود؟ حضور یک گلر خارجی مانع آبروریزی بزرگ شد و بعد می‌گوییم نباید دروازه‌بان خارجی بگیریم. پشت این حرف‌هایی که زده می‌شود هیچ منطقی حاکم نیست.»

معرفی کتاب این اثر با بهره گیری از بهترین منابع موجود در زمینۀ منطق فازی، مرجعی مناسب برای یادگیری اصول و مبانی منطق فازی و آشنایی با روش های استدلال فازی در نرم افزار MATLAB می باشد. در این راستا مباحث مطروحه در این کتاب به نرمی از مرز بین تئوری و عمل عبور کرده و دانش پژوهان را ضمن آشنایی با مفاهیم اولیه، در مسیر عملیاتی نمودن ایده ها و آموزه ها هدایت می کند. برای نیل به این هدف این کتاب در دو بخش کاملاً مستقل از هم سازماندهی شده است. بخش اول با عنوان مبانی پایه منطق فازی، ترجمۀ دقیقی از 4 فصل اوّل کتاب «عصبی-فازی و محاسبات نرم،رهیافتی محاسباتی برای یادگیری و هوش ماشین » نوشتۀ راجر ژانگ،تیسای سان و اِیجی میزوتانی می باشد. در این بخش سعی شده تا خواننده با تاریخچه و مفاهیم پایۀ مجموعه ها و منطق فازی و روش های استنتاج فازی از دیدگاه ریاضیاتی و تئوریک آشنا شود. در بخش دوم با عنوان آشنایی با جعبۀ ابزار منطق فازی در MATLAB ، خواننده پس از آشنایی مختصر با MATLAB و ابزار های آن، با جعبۀ ابزار منطق فازی در MATLAB آشنا شده و نحوۀ ایجاد انواع سیستم های استنتاج فازی را روی خط فرمان و در محیط Simulink فرا می گیرد. در نهایت و در فصول پایانی، خواننده با روش مدلسازی ANFIS و کلاسترینگ فازی آشناخواهد شد. در این بین نکتۀ حائز اهمیت در استقلال کامل دو بخش این کتاب است. این استقلال به گونه ای است که خواننده قادر است بی آنکه خللی در فهم مطالب ایجاد شود،با صرفنظر از بخش اول مستقیماً به مطالعۀ بخش دوم اهتمام ورزد. نهایت اهتمام و توجه گردآورنده این اثر در فرآهم آوردن یک مرجع مناسب منطق فازی در محیط های آکادمیک، فصل بندی مناسب و حرکت از اصول پایه به سمت محیط عملیاتی، تمرین های متنوع و مثال های روان و کاربردی، استفاده از منابع معتبر دانشگاهی و سادگی نثر کتاب، ویژگی هایی هستند که این کتاب را از سایر منابع موجود متمایز می سازند. امید است این اثر در ارتقای هر چه بیشتر سطح علمی دانش پژوهان موثر باشد. منطق فازي در MATLAB گردآوري و تدوين: مصطفي كيا ويراستار: پيمان عمراني شابك: 0-90-5237-600-978 تعداد صفحات: 304 آنچه در اين كتاب مي خوانيد: فصل اول:مقدمه اي بر منطق فازي و محاسبات نرم فصل دوم: نظريه مجموعه هاي فازي فصل سوم: قواعد و استدلال فازي فصل چهارم:سيستم هاي استنتاج فازي فصل پنجم:اشنايي مقدماتي با MATLAB فصل ششم:منطق فازي فصل هفتم: جعبه ابزار منطق فازي در MATLAB فصل هشتم:ايجاد سيستم هاي استنتاج فازي با استفاده از جعبه ابزار منطق فازي فصل نهم:ايجاد سيستم هاي استنتاج فازي با استفاده از توابع سفارشي فصل دهم:منطق فازي روي خط فرمان MATLAB فصل يازدهم:منطق فازي در محيط SIMULINK فصل دوازدهم:استنتاج فازي به روش سوگنو فصل سيزدهم:ANFIS فصل چهاردهم: كلاسترينگ فازي فصل پانزدهم: شبيه سازي سيستم هاي استنتاج فازي با استفاده از ماشين استنتاج فازي

منطق فازی به زبان فارسی فايل ضميمه Chp1_FuzzySets.pdf (127.7 كيلو بايت, 160 نمايش) سیستم فازی به زبان لاتین فايل ضميمه fuzzy-logic-systems.pdf (453.6 كيلو بايت, 119 نمايش)

منطق فازی و هوش مصنوعی‌ حتماً بارها شنیده‌اید که کامپیوتر از یک منطق صفر و یک تبعیت می‌کند. در چارچوب این منطق، چیزها یا درستند یا نادرست، وجود دارند یا ندارند. اما انیشتین می‌گوید: آنجا که آن‌ها مطمئن هستند، نمی‌توانند به واقعیت اشاره داشته باشند.> هنگامی که درباره درستی یا نادرستی پدیده‌ها و اشیایی صحبت می‌کنیم که در دنیای واقعی با آن‌ها سروکار داریم، توصیف انیشتین تجسمی است از ناکارآمدی قوانین کلاسیک در علم ریاضیات. از این رو می‌بینیم اندیشه نسبیت شکل می‌گیرد و توسعه می‌یابد. در این مقاله می‌خواهیم به اختصار با منطق فازی آشنا شویم. منطقی که دنیا را نه به صورت حقایق صفر و یکی، بلکه به صورت طیفی خاکستری از واقعیت‌ها می‌بیند و در هوش مصنوعی کاربرد فراوانی یافته ‌است. کجا اتومبیل خود را پارک می‌کنید؟ تصور کنید یک روز مطلع می‌شوید، نمایشگاه پوشاکی در گوشه‌ای از شهر برپاشده است و تصمیم می‌گیرید، یک روز عصر به اتفاق خانواده سری به این نمایشگاه بزنید. چون محل نمایشگاه کمی دور است، از اتومبیل استفاد همی‌کنید، اما وقتی به محل نمایشگاه می‌رسید، متوجه می‌شوید که عده زیادی به آنجا آمده‌اند و پارکینگ نمایشگاه تا چشم کار می‌کند، پر شده است. اما چون حوصله صرف وقت برای پیدا کردن محل دیگری جهت پارک اتومبیل ندارید،با خود می‌گویید: سرانجام در گوشه‌ای از این پارکینگ محلی را پیدا می‌کنید که یک ماشین به طور کامل در آن جا نمی‌شود، اما با کمی اغماض می‌شود یک ماشین را در آن جای داد، هرچند که این ریسک وجود دارد که فضای عبور و مرور دیگر خودروها را تنگ کنید و آن‌ها هنگام حرکت به خودرو شما آسیب برسانند. اما به هرحال تصمیم می‌گیرید و ماشین خود را پارک می‌کنید. بسیارخوب! اکنون بیایید بررسی کنیم شما دقیقاً چه کار کردید؟ شما دنبال جای توقف یک اتومبیل می‌گشتید. آیا پیدا کردید؟ هم بله، هم نه. شما در ابتدا می‌خواستید ماشین را در جای مناسبی پارک کنید. آیا چنین عملی انجام دادید؟ از یک نظر بله، از یک دیدگاه نه. در مقایسه با وقت و انرژی لازم برای پیدا کردن یک مکان راحت برای توقف خودرو، شما جای مناسبی پیدا کردید. چون ممکن بود تا شب دنبال جا بگردید و چنین جایی را پیدا نکنید. اما از این نظر که اتومبیل را در جایی پارک کردید که فضای کافی برای قرارگرفتن ماشین شما نداشت، نمی‌توان گفت جای مناسبی است. اگر به منطق کلاسیک در علم ریاضیات مراجعه کنیم و این پرسش را مطرح نماییم که قبل از ورود به پارکینگ چند درصد احتمال می‌دادید جایی برای پارک ‌کردن پیدا کنید، پاسخ بستگی به این دارد که واقعاً چه تعداد مکان مناسب (فضای کافی) برای توقف خودروها در آنجا وجود داشت؟ اگر به حافظه خود رجوع کنید، شاید به یاد بیاورید که هنگام ورود به پارکینگ و چرخیدن در قسمت‌های مختلف آن، گاهی خودروهایی را می‌دیدید که طوری پارک کرده‌اند که مکان یک و نیم خودرو را اشغال کرده‌اند. بعضی دیگر نیز کج و معوج پارک کرده بودند و این فکر از ذهن شما چند بار گذشت که اگر صاحب بعضی از این خودروها درست پارک ‌کرده بودند، الان جای خالی برای پارک کردن چندین ماشین دیگر هم وجود داشت. با علم ریاضیات و آمار و احتمال در مواجهه با چنین شرایطی قادر به پاسخگویی نیستیم. اگر قرار بود بر اساس منطق صفر و یک یا باینری کامپیوتر، روباتی ساخته شود تا اتومیبل شما را در یک مکان مناسب پارک‌ کند، احتمالش کم بود. چنین روباتی به احتمال زیاد ناکام از پارکینگ خارج می‌شد. پس شما با چه منطقی می توانستید اتومبیل خود را پارک‌ کنید؟ شما از منطق فازی استفاده کردید. دنیای فازی‌ می‌پرسم پاسخ می‌دهی: نیمه‌ابری. می‌پرسم آنچه که دیروز به من گفتی، راست بود؟> پاسخ می‌دهی: بیشتر آن حقیقت داشت. ما در زندگی روزمره بارها از منطق فازی استفاده می‌کنیم. واقعیت این است که دنیای صفر و یک، دنیایی انتزاعی و خیالی است. به ندرت پیش می‌آید موضوعی صددرصد درست یا صددرصد نادرست باشد؛ زیرا در دنیای واقعی در بسیاری از مواقع، همه‌چیز منظم و مرتب سرجایش نیست. تئوری مجموعه‌های فازی و منطق فازی را اولین بار پرفسور لطفی‌زاده در رساله‌ای به نام در سال 1965معرفی نمود. از نخستین روز تولد اندیشه فازی، بیش از چهل سال می‌گذرد. در این مدت نظریه فازی، چارچوب فکری و علمی جدیدی را در محافل آکادمیک و مهندسی معرفی نموده و دیدگاه دانشمندان را نسبت به کمّ و کیف دنیای اطرافمان تغییر داده است. منطق فازی جهان‌بینی بدیع و واقع‌گرایانه‌ای است که به اصلاح شالوده ‌منطق علمی و ذهنی بشر کمک شایانی کرده ‌است. کاربردهای منطق فازی‌ منطق فازی کاربردهای متعددی دارد. ساده‌ترین نمونه یک سیستم کنترل دما یا ترموستات است که بر اساس قوانین فازی کار می‌کند. سال‌هاست که از منطق فازی برای کنترل دمای آب یا میزان کدرشدن آبی که لباس‌ها در آن شسته شده‌اند در ساختمان اغلب ماشین‌های لباسشویی استفاده می‌شود. امروزه ماشین‌های ظرفشویی و بسیاری از دیگر لوازم خانگی نیز از این تکنیک استفاده می‌کنند. منطق فازی در صنعت خودروسازی نیز کاربردهای فروانی دارد. مثلاً سیستم ترمز و ABS در برخی از خودروها از منطق فازی استفاده می‌کند. یکی از معروف‌ترین نمونه‌های به‌کارگیری منطق فازی در سیستم‌های ترابری جهان، شبکه مونوریل (قطار تک ریل) توکیو در ژاپن است. سایر سیستم‌های حرکتی و جابه‌جایی بار، مثل آسانسورها نیز از منطق فازی استفاده می‌کنند سیستم‌های تهویه هوا نیز به وفور منطق فازی را به‌کار می‌گیرند. از منطق فازی در سیستم‌های پردازش تصویر نیز استفاده می‌شود. یک نمونه از این نوع کاربردها را می‌توانید در سیستم‌های اجسام و تصاویر(3) مشاهده کنید که در روباتیک نیز کاربردهایی دارد. به طور کلی خیلی از مواقع در ساختمان سیستم‌های تشخیص الگوها (Pattern Recognition)مثل سیستم‌های تشخیص گفتار و پردازش تصویر از منطق فازی استفاده می‌شود منطق فازی و هوش مصنوعی‌ جالب‌ترین کاربرد منطق فازی، تفسیری است که این علم از ساختار تصمیم‌گیری‌های موجودات هوشمند، و در راس آن‌ها، هوش انسانی، به دست می‌دهد. شاید یکی از جالب‌ترین کاربردهای منطق فازی هوش مصنوعی در بازی‌های رایانه‌ای و جلوه‌های ویژه سینمایی باشد. فیلم ارباب حلقه‌ها را بخاطر بیاورید. شاید اگر بگوییم ارباب حلقه‌ها فیلمی تقریبا مجازی است، سخنی به گزاف نگفته باشیم. بیشتر قسمت‌های این فیلم اساسا درون کامپیوتر خلق شده‌اند و واقعیت خارجی ندارند. کارگردان فیلم نزد یک متخصص جلوه‌های ویژه رفت و از او خواست که نرم‌افزاری بسازد که بتواند 70 هزار سوارکار زره‌پوش در حال حرکت را همچنان که به کشتار و خونریزی مشغولند، شبیه سازی کند. در این برنامه متخصصان کامپیوتر و انیمیشن ابتدا موجوداتی را به صورت الگو ایجاد کرده بودند و سپس به کمک منطق فازی مصداق‌هایی تصادفی از این موجودات خیالی پدیدآورده بودند که حرکات تصادفی- اما از پیش تعریف شده‌ای ‌-‌ در اعضای بدن خود داشتند. این موجودات در حقیقت دارای نوعی هوش مصنوعی بودند و می‌توانستند برای نحوه حرکت دادن اعضای بدن خود تصمیم بگیرند. در عین حال تمام موجوداتی که در یک لشکر به سویی می‌تاختند یا با دشمنی می‌جنگیدند، از جهت حرکت یکسانی برخودار بودند و به سوی یک هدف مشخص حمله می‌کردند. این ساختار کاملا‌ً پیچیده و هوشمند به فیلمسازان اجازه داده بود که این موجودات افسانه‌ای را در دنیای مجازی کامپیوتر به حال خود رها کنند تا به سوی دشمنان حمله کنند و این همه بی‌تردید بدون بهره‌گیری از منطق فازی امکان‌پذیر نبود. شرکت Massive Software که به دلیل به‌کارگیری منطق فازی برای ایجاد هوش‌مصنوعی در طراحی لشکریان فیلم‌ ارباب حلقه‌ها برنده جایزه اسکار شد، بعداً این تکنیک را در فیلم‌های دیگری همچون I.Robot و King Kong نیز به‌کار برد. استفاده از منطق فازی برای هوشمند‌کردن موجودات نرم‌افزاری تنها گونه‌ای از کاربردهای این نظریه در هوش ‌مصنوعی است. منطق فازی در هوشمند ساختن روبات‌های سخت‌افزاری نیز کاربردهای زیادی دارد.

منطق فازی یا Fuzzy Logic در سال 1965 توسط دکتر لطفی زاده معرفی شد. منطق فازی در واقع میگه که یه گزاره لزومی نداری یا درست باشه یا غلط (صفر باشه یا یک) ممکنه مثلا یه گزاره 0.7 درست باشه! درکش یه مقدار در ابتدا سخته! بگذارید یه مثال بزنم، شما از دوستتون می پرسید بنظرت حسین بلنده یا نه؟ دوستتون جواب میده ایییی، بلند نیست اما کوتاه هم نمیشه بهش گفت! اما در منطق باینری (یا منطقی که اکثر ما باهاش تو کامپیوتر آشنا هستیم) هیچ وقت برای یه گزاره همچین جوابی نمیده. توی منطق باینری ما میگیم اگه قد مساوی یا بلند تر از 175 بود بگو بلند اگه کوتاه تر بود بگو کوتاه! اما آدم اینطوری نیست منطقش مثل مثال قبلی که زدم. حالا این سوال پیش میاد که ما در حال حاضر از همین منطق باینری جواب های خیلی خوبی میگیریم، فازی به چه دردی میخوره؟ برای جواب به این سوال یه مثال دیگه میزنم! مثلا یه شرکت می خواد یه کارخونه بزنه در فاصله ی ماکزیمم 200 کیلومتری تهران، که به تولید کننده ی یه مدل مواد اولیه نزدیک تر از 10 کیلومتر باشه و قیمت زمین هم اونجا هر چی کمتر باشه بهتر.اول یه بار با منطق باینری میریم پیش، اولین نمونه فاصلش با تهران 190 هست و با مواد اولیه هم 9 کیلومتر فاصله داره و قیمت زمین هم اونجا 2000 واحد هست، چندین تا نمونه دیگه هم برسی میشن که دو شرط اول رو ندارن، در آخر هم یه نمونه پیدا میشه که فاصلش تا تهران 201 کیلومتر هست و فاصلش با مواد اولیه 3 کیلومتره و قیمتش هم 1000 واحده! طبق منطق باینری این نمونه رد میشه چون فاصلش 201 هست و بیشتر از 200! اما حالا فرض کنید خود شما دارین تصمییم میگیرین، می یاین می بینید دو شرط آخر این مورد خیلی بهتر از اولین نمونس و تنها مشکل شرط اوله که 1 کیلومتر بیشتر از اون چیزیه که میخواین، با خودتون میگید خوب 1 کیلومتر در مقابل اون شرایط خوب که چیزی نیس و این مورد آخر رو انتخاب می کنید! منطق فازی دقیقا همینو میگه! یعنی مثل منطق باینری که کاملا سخت گیرانه شرایط رو چک میکنه عمل نمی کنه بلکه مثل مغز آدم انعطاف پذیره. این روزا تو خیلی چیزها از منطق فازی استفاده میشه، مثلا چند تاشون که شاید جالب باشن اینان: ترمز های ABS و سیستم کروز. دوربین ها ماشین ظرف شویی آسانسور ها ماشین لباس شویی بازی های رایانه ای شناخت الگو ها سیستم های تهویه فکر کنم تقریبا فایده ی منطق فازی جا افتاده باشه. برای شروع استفاده از منطق فازی باید یه سری مفاهیم اولیه رو یاد بگیریم. ببینید منطق فازی در واقع یه راه ساده برای رسیدن به یه نتیجه ی قطعی هستش بر اساس ورودی های ناقص، خطادار یا مبهم! از یه سری قانون خیلی ساده هم پیروی می کنه: كد: IF x AND y THEN z IF a OR b THEN c همونطور که می دونید if در زبان برنامه نویسی چیز جدیدی نیست! اما با یه مثال ساده شاید بشه فرقش رو نشون داد. در نظر بگیرید دارید یه سیستم تهویه طراحی می کنید، توی سیستم های فازی بجای استفاده از شرط هایی مثل temprature>60C یا 30C كد: IF temperature IS very cold THEN stop fan IF temperature IS cold THEN turn down fan IF temperature IS normal THEN maintain level IF temperature IS hot THEN speed up fan دقیقا مثل وقتی که شما توی ماشین نشستین، می بینید هوا خیلی گرمه بدون اینکه دمای دقیق توی ماشین رو بدونید کولر ماشین رو روشن می کنید و روی دمای کم میگذارید! اگر دقت کنید هیچ ELSEای وجود نداره، چون دما می تونه هم سرد باشه هم متوسط با درجه های مختلف! اپراتور های AND، OR و NOT که باهاشون توی منطق باینری آشنا هستیم توی منطق فازی هم وجود دارن. قبل از تعریف این عملگر ها باید بدونیم مجموعه های فازی یا Fuzzy sets به چه معنی هستند. همونطور که گفتیم توی منطق فازی درجه ی درستی لزوما نباید 0 یا 1 باشه و یه گزاره می تونه مثلا 0.3 درست باشه. بعد گفتیم که تو منطق فازی می تونیم از هوای گرم یا قد بلند صحبت کنیم، اما باید اول اونارو برای سیستم فازیمون تعریف کنیم! هر کدوم از این دسته ها یه مجموعه ی فازی رو تشکیل میدن. در واقع یه مجموعه ی فازی یه جفت (A, m) هست که A یه مجموعه هست و m یه تابع با دامنه ی A و برد [0,1]. به ازای هر x عضو A، m(x) درجه ی عضویت یا درستی x رو نشون میده! می دونم یه کلمه از چند تا جمله ی قبل نفهمیدین الان بصورت نمودار میبینیدشون و می فهمید که چیز خیلی پیچیده ای نیست!اتفاقا من می خواستم همین الان بگم که هیچی نفهمیدم " اون که 100 البته. اما عجیبه فقط شما می خواستید اینو بگید. " ... " عزیزان من، بابا اگه با هم کاری دارید برید بیرون حرفاتونو بزنید، انقدم به هم نچسبین... " ببخشید، مربوط به درس بود حرفمون! " میشه بگین چی بوده بقیه هم استفاده کنن؟ " امممم... بله، ازم پرسیدن عینکمو چن خریدم، منم با توجه به منطق فازی گفتم زیاااااد! " باز جوابت کمی امیدوار کننده بود. " خوب حالا که تعریف فازی ست هارو فهمیدیم میریم که اونارو توی نمودار ببینیم و عملگر هارو هم از روی شکل و با توجه به تعریفشون بررسی کنیم: به عنوان مثال این شکل مجموعه ی فازی جوان رو نشون میده، شما وقتی از دوستتون می پرسین بنظرت علی جوونه؟ دوستتون اگه علی 17 سالش باشه میگه آره، اگه 25 سالش باشه میگه اییی، آره هنوز میشه بهش گفت جوونه، اگه 28 سالش باشه میگه خیلی جوون نیس و اگه 50 سالش باشه میگه نه! این مجموعه ی فازی هم در واقع همین رو میگه! همونطور که میبینید قبل از 20 سال m(B) یک هست، یعنی 0 تا 20 کاملا عضو مجموعه ی جوان هست، هر چی که میریم جلوتر عضویت توی مجموعه ی جوانی کمتر شده، توی 25 سالگی درجه ی عضویت یا درستی 0.5 هست و توی 28 سالگی 0.2 و بعد از 30 سالگی 0 که یعنی از این سن به بعد اصلا جوان نیست! بنظرم الان یکم بهتر مطلب جا افتاده باشه! حالا فرض کنید دو تا مجموعه ی فازی زیر رو داشته باشیم: مجموعه ی اول رو در ابتدا در نظر میگیریم. تعریف NOT توی شکل بصورت زیره: یا به عبارتی: كد: NOT A = (1 - m(A)) خوب حالا دو مجموعرو که بالاتر نمودارشون هست رو در نظر بگیرین، تعریف AND روی اون دو مجموعه بصورت زیره: یا به عبارتی: كد: A AND B = minimum(m(A), m(B)) OR هم قاعدتا تا الان حدس زدید به چه صورت خواهد بود: كد: A OR B = maximum(m(A), m(B)) خوووووب! اینم مقدماتی بود از منطق فازی. البته اینا مفاهیم خیلی اولیه ی منطق فازی بودن، اما توی کار از همین مفاهیم خیلی ساده و ترکیبشون میشه نتایج خیلی عاقلانه ای گرفت. ما تا اینجا فقط به پروسه ی Fuzzification پرداختیم! بعد از اینکه عملیات فازی روی سیستم انجام شد در نهایت یه جواب قطعی می خوایم. برای رسیدن به یه جواب قطعی از پروسه ی Defuzzification استفاده میشه. منبع: سیاوش محمودیان - بلاگ - مقدمه ای بر هوش مصنوعی