بذر جعفری

[masi eng 47044]

جعفری گیاهی علفی و معطر از خانواده Apiaceae ( چتریان ) میباشد که بومی مناطق مدیترانه ای و اروپا میباشد.

این گیاه به دلیل داشتن برگهای خوراکی امروزه به طور گسترده در خاورمیانه ، اروپا و آمریکا کاشته میشود و به عنوان چاشنی در سوپ ها ، خورش ها و سالاد مورد استفاه قرار میگیرد. در گذشته های دور گیاه جعفری به نام های خطاسالیون و مغدانوس معروف بوده است.

این گیاه معطر در چهار فصل سال موجود میباشد و بهترین نوع جعفری در کشور ما در شاهرود میروید.

جعفری گیاهی 2 ساله و علفی میباشد که بین 10 تا 70 سانتیمتر ارتفاع دارد و بین 10 تا 50 سانتیمتر گستردگی آن میباشد.

این گیاه بدون کرک بوده و دارای ریشه هایی ضخیم میباشد.

برگ‌های آن به رنگ سبز تیره و دارای بریدگی‌های لوزی یا مثلث شكل است‌.

گل‌های جعفری كوچك به رنگ مایل به سبز و به‌صورت چتر می‌باشد میوه آن كوچك به درازای 2 میلی‌متر و به قطر ی1 میلی‌متر و دارای بوئی معطر است.

شرایط محیط رشد گیاه جعفری :

خاک : خاک شنی ، ماسه ای ، مرطوب ، غنی و خوب زهکشی شده.

این گیاه در خاک اسیدی ، خنثی و قلیایی رشد میکند.

نور: آفتابی - نیم سایه .

بهتر است این گیاه در مکانی آفتابی قرار داشته باشد.

دما : دمای بین 22 تا 30 درجه مناسب است.

آبیاری : به صورت متوسط صورت گیرد.

گیاه جعفری از نظر ویتامین و مواد معدنی بسیار غنی و شامل ویتامین A -ویتامین C -آهن – پتاسیم – سدیم و کلسیم -ویتامین B1 و B2 – فسفر – خاکستر – هیدراتهای کربن و مقدار کمی پروتیین است.

خواص داروئی

. تخم جعفری از نظر طب قدیم ایران گرم و خشك است‌.

. ضد نفخ شكم است‌.

. شریان‌ها و رگ‌ها را تمیز می‌كند‌.

. ادرار‌آور و قاعده‌آور است.

. برای درمان تب نوبه به‌كار می‌رود‌.

. در قدیم‌الایم برای سقط جنین شیاف تخم جعفری را در داخل مهبل قرار می‌دادند.

ـ خواص ریشه جعفری:

. ریشه جعفری اشتهاآور است‌.

. ادرارآور و قاعده‌آرو است.

. سنگ كلیه را دفع می‌كند.

. برای درمان اسهال باید ۲۰ گرم ریشه جعفری را در یك لیتر آب دم كرده و تنقیه كنید.

. دم كرده ریشه جعفری برای درمان تنگی نفس به‌كار می‌رود.

. برای درمان سرخك مفید است.

ـ خواص برگ و ساقه جعفری:

. برای رفع لكه‌ها و جوش‌های صورت دم‌كرده جعفری را روی پوست صورت بمالید‌.

. برای روشن شدن رنگ پوست مقداری جعفری را در نیم لیتر آب به مدت ۵ دقیقه بجوشانید و صبح و شب صورت خود را با آن بشوئید بعد از یك هفته پوست صورت شما روشن می‌شود.

. دم‌كرده جعفری ضد تب است.

. دم‌كرده برگ جعفری برای بواسیر و سنگ كلیه مفید است.

. خوردن چای جعفری به هضم غذا كمك می‌كند.

. بعد از خوردن سیر برای برطرف كردن بوی دهان جعفری بجوید.

. جعفری نفس را خوشبو می‌كند.

. برای درمان ضرب‌خوردگی و خون‌مردگی له شده برگ و ساقه جعفری را روی عضو ضرب دیده بگذارید.

آفات و امرا ض : در مورد این گیاه مراقب بیماری های نقطه برگ و پوسیدگی ساقه باشید.

از شپش ها و سوسک ها این گیاه را حفظ کنید .

تکثیر : تکثیر این گیاه به روش کاشت بذر است و بهتر است در اواخر بهار و یا تابستان صورت گیرد.

هر يك گرم بذر جعفري تقريبا" 650 دانه دارد.

براي كاشت جعفري از بذوري استفاده كنيد. كه اندازه مناسب ، ضد عفوني شده با قارچكش و كيفيت بالا از نظر يكنواختي جوانه زني بذر داشته باشند.نشاء كاري در مقايسه با كشت مستقيم بذر بهتر است چون جوانه زني بذر جعفري ممكن است 20 تا 25 روز طول بكشد . بذر كاري مستقيم مي تواند برداشت محصول را به تاخير اندازد.

در كشت مستقيم در هر 30 سانت طول رديف 15-20 بذر قرار مي دهند و فاصله رديف ها 45 سانتي متر مي باشد و عمق كاشت بذر كمتر از يك سانتي متر است. براي جلوگيري از سله بندي، سطح خاك را تا تثبيت گياهچه جعفري مرطوب نگه داريد.

در هنگام نشا كردن فاصله بوته ها روي رديف 15 تا 20 سانت است. خاك مناسب براي كشت جعفري خاك ترد بازهكشي خوب مي باشد. مقدار ماده آلي خاك را بايد افزايش داد چون جعفري به خاك مرطوب براي رشد بهتر نياز دارد.

نياز كودي آن به ازت بين 90 تا 112 كيلوگرم، به فسفر (P2C5 ) بين 90 تا 135 كيلوگرم، به پتاسيم (K2O ) بين 56 تا 112 كيلوگرم، به گوگرد 20 تا 30 كيلوگرم در هكتار مي باشد.

رطوبت خاك را در حد يكنواخت براي رشد بهتر جعفري و افزايش قابليت استفاده عناصر غذايي حفظ كنيد . خاك سبك به دفعات آبياري بيشتر نياز دارد.

برگهاي جعفري حدود 3 ماه بعد از كاشت آماده براي مصرف مي باشد و در هر هكتار تقريبا" 5/2 تا 5/7 تن برگ جعفري بدست مي آيد . براي مصرف سبز و تازه تعدادي از برگ هر بوته يا يك شاخه كامل داراي برگ چيده مي شود.