نظرات حوزه مديريت شهرسازي در خصوص حدود صلاحيت مهندسان شهرساز

[Abo0ozar 8,637]

مهندس شيرزاد يزداني

 

 

نكاتي چند در خصوص اصلاح جدول شماره 15 حدود صلاحيت مهندسان شهرساز

 

1- در حال حاضر متاسفانه تفكيك اراضي توسط افراد زير انجام مي گيرد.

 

الف) بنگاههاي معاملات ملكي

 

ب) كارمندان اداري ثبت

 

ج ) كارمندان شهرداري ها

 

د) نقشه برداران تجربي

 

و) افراد (مالكان) خرد

 

در قياس با فارغ التحصيلان كارشناسي ارشد شهرسازي (گرايش برنامه ريزي شهري) مي توان گفت كه حذف اين گروه ازانجام عمل تفكيك آثار سوء و جبران ناپذيري به دنبال خواهد داشت.

 

2-فارغ التحصيلان مقطع كارشناسي شهرسازي با همه مشكلات موجود در ساختار اين رشته و نظر به اين كه دانشكده ها و دانشگاهها مداوماً در حال برنامه ريزي مجدد درسي براي اين مقطع هستند اولين دوره هاي فارغ التحصيل شدن شان به سالهاي 82 و 83 بر مي گردد . يعني هنوز فارغ التحصيلان اين مقطع نمي توانند عضوسازمان نظام مهندسي شوند با در نظر گرفتن معيار تجربه اين نگراني حادتر مي شود.

 

3- همانطور كه از آمار و اطلاعات موجود بر مي آيد تعداد طراحان شهري در كشور بسيار ناچيز بوده و حتي به تعداد شهرداري ها و سازمان هاي موثر در امر شهرسازي فارغ التحصيل كافي در گرايش برنامه ريزي شهري نيز وجود ندارد . به عنوان مثال در استان مازندران با 51 نقطه شهري و چندين شهرك مصوب و صدها مجتمع و هكتارها زمين خارج از محدوده قانوني كه روزانه در حال تفكيك شدن غير اصولي هستند حتي يك طراح شهري وجود ندارد و حتي با وجود دانشكده هنر و معماري و رشته شهرسازي هنوز فارغ التحصيلي كه بتواند قانوناً وارد اين حرفه شود وجود ندارد. درمقابل در اين استان 22شهرساز داراي پروانه اشتغال (برنامه ريزي شهري) و چند شهرساز بدون پروانه اشتغال وجود دارنــد. اين مهندسان تعيين صلاحيت شده در بالاترين و مرتبط ترين بخش هاي تصميم ساز و تصميم گير براي توسعه و عمران شهري نظير سازمان مسكن وشهرسازي ، استانداري ، بنياد مسكن و شهرداريها و مهندسان مشاور مشغول به فعاليت بوده و سالياني است كه از خدمات آن ها بهره گرفته مي شود.

 

4- نكته قابل توجه ديگر اين است كه كارشناسان ارشد شهرسازي با گرايش برنامه ريزي شهري هم اكنون در بسياري از دانشگاههاي سراسري ، آزاد و ... استاد و مدرس بوده و كارشناسان شهرسازي به نوعي خروجي علمي اين عزيران مي باشد .قدري دور از ذهن به نظر مي رسد كه استاد حق كاري را نداشته باشد ولي شاگردانش چرا ؟

 

5- اگر كارشناسان ارشد شهرسازي با گرايش برنامه ريزي شهري نتوانند نقشه تفكيكي ارايه نمايند. پس فارغ التحصيلان دكتري شهرسازي نيز نبايست بتوانند اين امر را انجام دهند . بنابراين نتيجه مي گيريم كه دكتر شهرساز در اين مملكت نمي تواند و يا نبايد نقشه تفكيكي تهيه كند.

 

6- همانطور كه از جدول شماره 15 گزارش « شيوه نامه » بر مي آيد برنامه ريزان شهري بيشتر دربرنامه ها و طرح هايي مي توانند دخالت كنند كه جنبه حقوقي و عمومي داشته و هيچ اجباري به استفاده از آنان در تهيه طرح هاي مذكور براي مهندسان مشاور به لحاظ قانوني وجود ندارد و در مقابل معماران ، طراحان شهري و در آينده نه چندان دور شايد كارشناسان شهرساز علاوه بر اينكه در تهيه طرح هاي توسعه از سطوح ملي تا محلي حق كاركردن دارند در بسياري از امور ديگر كه مربوط به خدمات مرتبط به ساخت وساز مي گردد نيز در آمد خواهند داشت . به عبارتي تنها منبع در آمدي غير عمومي براي كارشناسان ارشد شهرسازي با گرايش برنامه ريزي همين تهيه و امضاء نقشه هاي تفكيك اراضي است كه حذف اين درآمد نيز باعث تشديد جنگ زرگري موجود بين برنامه ريزان شهري ، طراحان شهري ، معماران و ... شده و سبب حذف و نااميدي بخش عمده اي از بدنه فني شهرسازي در كشور مي شود .

 

7- تبصره 2 ماده 12 آئين نامه اجرايي قانون نظام مهندسي و ساختمان اجازه مي دهد كه در مواقعي كه در برخـي تخصص ها كمبـود وجود دارد مي توان از رشته هاي مرتبـط استفاده نمــود . البتــه برنامه ريزان شهري خود را نه تنها مرتبط بلكه رشته اصلي در اين خصوص مي دانند و تجارب ساليان اخيردر حوزه مشاوره و مديريت دولتي و كارشناسان اين ادعا را تائيد مي نمايند.

 

8- با عنايت به اينكه بر اساس جدول شماره 15 شيوه نامه حدود صلاحيت مهندسان شهرساز در سه شاخه شهرسازي ، شهرسازي – برنامه ريزي شهري و شهرسازي – طراحي شهري تفكيك شده است و صلاحيت هررشته مشخص شده است بعنوان نمونه شاخه عمومي شهرسازي صلاحيت كليه موارد مورد نظر و طراحــي شهري و برنامه ريزي شهري صلاحيت عناوين خاص را دارند با عنايت به اينكه بيش از 80 درصد دروس اين دو رشته مشترك بوده و جدا كردن موارد عام مورد صلاحيت رشته شهرسازي مانند تفكيك اراضي شهري ، برنامه ريزي انطباق و ... معني ندارد نمونه آن رشته مهندسي عمران با دوگرايش تخصصي خاك و پي و سازه مي باشد ولي صلاحيت هاي آنها در شيوه نامه جدا نشده است .

 

9- پيشنهادمي گردد صلاحيت هاي عمومي رشته شهرسازي براي رشته شهرسازي و شهرسازي با گرايش هاي تخصصي برنامه ريزي شهري و طراحي شهري براي كليه فارغ التحصيلان رشته شهرسازي كه درك و مفهوم از فضا را دارند در جدول صلاحيت هاي رشته شهرسازي اضافه شود ولي بعضي از موارد خاص مانند طرح جزئيات شهرسازي يا آن قسمت از انطباق طراحي شهري كه به جزئيات ساختمان مي پردازد مانند خط آسمان ، بدنه ، .... و در صلاحيت رشته شهرسازي – طراحي شهري و مواردي مانند طرح آماده سازي با نگاه برنامه يزي در صلاحيت شهرسازي – برنامه ريزي تعريف شود .

 

10- در ضمن با استناد به بند 4-7 صفحه 12 شيوه نامه مبني بر اينكه تراكم ساختماني ، كاربري ، رعايت حقوق همسايگي .. مربوط به احداث مجتمع ها و مجموعه هاي ساختماني و استفاده از مهندسين شهرسازي و بعضاً ترافيك پيشنهاد مي گردد از رشته تخصصي شهرسازي به معني عام (اعم از برنامه ريزي شهري و طراحي شهري) جهت كنترل نقشه هاي ، مدارك ارسالي به شهرداريها مانند سطح اشغال ، كاربري ، پاركينگ، نحوه استقرار ، رعايت همجواري با ساختمانهاي مجاور و ... در جدول صلاحيت هاي رشته شهرسازي اضافه شود.