رفتن به مطلب

معنای برنامه ریزی و نقش آن در توسعه شهری


ارسال های توصیه شده

برنامه ریزی شهری، عبارت است از تأمین رفاه شهرنشینان از طریق ایجاد محیطی بهتر، مساعدتر، سالم تر، آسان تر، مؤثرتر و دلپذیرتر. برنامه ریزی شهری یک فرآیند پوینده و گویاست، به دلیل آنکه روابط انسانی ویژگی پویایی آن را تضمین می کند. جهت تأمین نیازهای خدمات شهری و در نظر گرفتن عوامل مختلف اقتصادی و اجتماعی در یک سیستم برنامه ریزی شهری جامع و پویا، مشخص کردن سیاست ها و برنامه های توسعه شهری، هماهنگ کردن آن ها با سایر برنامه های عمرانی در سطح منطقه ای و کشوری، و تنظیم برنامه ها و طرح ها در دوره های زمانی معین از اولویت ویژه ای برخوردار است.

 

42giq2cymz3y4gndnnn.jpg

 

برنامه ریزی شهری، پویاست و علت پویایی آن ارتباطش با شهر به مثابه یک موجود زنده است. برای مثال مکانیسم اقتصادی که به صورت ارزش زمین، اجاره بها، مخارج ساختمان و غیره سبب تحرک شهر می شوند بخشی از نظام پویای شهری است که در کنار ابعاد اجتماعی، کالبدی، مدیریتی، زیست محیطی کلیت شهر را تشکیل می دهند.

 

برنامه ریزی شهری با آینده نگری خاصی در جهت توسعه شهر، با بهره گیری از آمار و اطلاعات و در دست داشتن نبض موضوعات اجتماعی، اقتصادی و فیزیکی شهر، به تجزیه و تحلیل آنها پرداخته و با بهره گیری از امکانات و تبدیل محدودیت ها به فرصت ها، با ارائه طرحی جامع و گویا با در نظر داشتن کیفیت برتر زندگی برای شهروندان به ارائه پیشنهاد می پردازد. ارائه طرح پیشنهادی براساس مطالعات وضع موجود است و برنامه ریزی شهری با بهره گیری از اطلاعات و آمار وضع موجود، به ارائه طرحی منجر می شود که بتواند وضعیت و امکانات فیزیکی شهر را با عوامل اقتصادی و اجتماعی آن مطابقت داده و با پیش بینی وضع آتی شهر به بهتر ساختن شرایط بپردازد. مطالعه وضع موجود می تواند از دیدگاه های مختلفی مانند مطالعات تاریخی، چگونگی رشد شهر یا عوامل مؤثر در توسعه ادواری آن، بررسی های اقتصادی، خصوصیات مسکن و معماری شهر، بررسی راه ها و ارتباطات شهری، تأسیسات مختلف زیربنایی و عمومی و فرهنگی و اجتماعی مورد ارزیابی واقع شود. مطالعه و نحوۀ کاربرد اراضی شهری، در صد اشغال هر نوع از کاربری های زمین، سرانه ها، تراکم های مسکونی و شهری موجود، از جمله مهمترین قسمتهای شناخت اولیه می باشد.

 

مطالعه وضع موجود شهر این کمک را به برنامه ریز می کند که بداند طرحی که ارائه می دهد برای چه جمعیتی و با چه خصوصیاتی است و طرح پیشنهادی دارای چه امکانات و محدودیت های فیزیکی، اقتصادی و اجتماعی است و چگونه باخصوصیات و هویت مردم شهر و جمعیت آینده آن مطابقت می یابد. به عنوان مثال، اگر برنامه ریز در زمینه مسکن شهر به ارائه برنامه ای اهتمام ورزیده است،آیا برنامه پیشنهادی او پاسخگوی سئوالات زیر خواهد بود:

 

 

  1. این برنامه ریزی با خصوصیات جمعیتی هماهنگ است؟ و این بدان معنی است که آیا مردم از نظر اجتماعی حاضر به پذیرش طرح پیشنهادی او هستند؟
  2. از نظر اقتصادی و با توجه به قیمت زمین و نوع درآمد خانوارها، اجرای پروژه امکان پذیر است؟ (تحقق پذیری)
  3. آیا نوع مسکن پیشنهادی از نظر طبیعی و فیزیکی قابلیت اجرایی لازم را از نظر هماهنگی با اقلیم منطقه، شیب زمین یا توپوگرافی آن، نوع مصالح، نوع معماری و… دارا می باشد؟
  4. در رابطه با بعد خانوار، آیا تراکم مسکونی پیشنهادی در ارتباط با جمعیت موجود ساکن در شهر و جمعیت آیندۀ آن پاسخگو خواهد بود؟
  5. آیا نوع تراکم های مسکونی پیشنهادی در سطح شهر، تضادهای اجتماعی را باعث نخواهد شد و مناطق ایزوله یا گتو را به وجود نخواهد آورد؟
  6. در رابطه با وضع موجود مساکن، در صورتی که برنامه ریزی مسکن بخواهد به مرحله اجرا درآید، چه مناطقی را از نظر نوسازی و بهسازی شهری اولویت خواهد داد و این برنامه تا چه اندازه قابلیت اجرایی خواهد داشت؟ آیا اثرات مثبت و منفی آن مورد مطالعه قرار گرفته است؟
  7. آیا استانداردهای پیشنهادی می توانند عملکرد خوبی داشته باشند؟ همچنین در رابطه با بعد خانوار، نوع محلات، خصوصیات اجتماعی مردم، قیمت منطقه ای زمین، نوع درآمد و مانند آن ها، آیا می توانند به نحو چشمگیری به حل مشکلات و معضلات مسکن در سطح شهر بپردازند؟
  8. آیا مطالعات وضع موجود مسکن وجوه مترتب را از نظر تقسیم بندی محلات شهری و نوع آن ها در سطح شهر مورد توجه قرار داده است؟ آیا در برنامه ریزی آتی، به این خصوصیات توجه گردیده است؟ آیا ایجاد محلات جدید مسکونی مغایرتی با محلات دیگر ندارند؟
  9. تعداد مسکن مورد نیاز بر چه اساسی در وضع موجود قرار دارد و در آینده نزدیک، چه تعداد واحد مسکونی احتیاج است؟ آیا ایجاد این تعداد مسکن با سایر نیازهای جمعیت مطابقت دارد؟
  10. آیا استقرار واحدها و مجموعه های مسکونی در رابطه با تأسیسات مورد نیازشان و با فواصل لازم قرار می گیرند و آیا شهر، گسترش این تأسیسات را اجازه می دهد؟

 

به طور کلی برنامه ریزی شهری، ضمن آنکه می تواند از سادگی برخوردار باشد، به طور عملی نکاتی دقیق و بسیار مهم را در خود نهفته دارد که اگر مورد مداقه واقع نشوند، موفقیت طرح ها را تحت تأثیر قرار می دهند. اصل مطالعاتی یک طرح جامع و برنامه ریزی به منظور تأمین آینده بهتر برای شهرها، شامل موارد بسیاری می شود. برنامه ریزی شهری شامل مجموعه مطالعات، اقدامات و فرآیندهای مختلف فضای، مالی در بسترهای شهری است و دارای فرضیه های مختلف در خصوص مدیریت می باشد. طبیعت توسعه های شهری و فضایی در این خصوص نیازمند برنامه ریزی ویژه ای در زمینه های شهری است.

 

منبع: پژوهشکده شهرسازی و معماری سپیدار

  • Like 2
لینک به دیدگاه

سلام

شایداینی که می گم اصلاربطی به موضوع نداشته باشدولی نمی شودتهران رابازسازی کردطوری که خیابانهادارای یک نظم طبقه بندی شده باشند.

2214232_221.jpg319038_542.jpg

  • Like 2
لینک به دیدگاه
×
×
  • اضافه کردن...