دغدغه ی نوجوانی، جستجوی زیبایی

[Dreamy Girl 6672]

دختر دوازده ساله‌ام نگران ظاهر و قیافه‌اش است. در اینترنت و مجلات به دنبال تصاویر ستاره‌های خوش‌اندام می‌گردد و خودش را با آنها مقایسه می‌کند. مدام جلوی آیینه می‌ایستد و با صورت و موهایش ور می‌رود و‌ سعی می‌کند خودش را شبیه هنرپیشه دلخواهش بیاراید و زیبا شود، اما هیچ وقت به رضایت نمی‌رسد و با اعصاب خردی و کنایه به خود، که «من کجا و فلانی کجا!»، دست از کارش برمی دارد و... اما چند دقیقه بعد، باز روز از نو و روزی از نو.

 

همه تلاشش این است که معایب ظاهرش را که از نظر خودش مناسب نیست، پنهان کند. به دور از چشم من و پدرش‌ برای کمتر کردن سرخی جوش‌هایش، کرم پودر می‌زند و به مدرسه می‌رود. بدون آرایش از رفتن به هر مهمانی امتناع می‌کند و حتی گاهی ساعت‌ها وقتمان را تلف می‌کند و آخر سر می‌گوید: «من هنوز آن مدلی که دوست داشتم نشدم، شما بروید.»

 

 

امروز با هزار اشتیاق، لباسی را می‌خرد و فردا با هزار ایراد آن را کنار می‌گذارد و هرگز‌ تن نمی‌کند و می‌گوید: «این لباس به من نمی‌آید و زیبایم نمی‌کند، می‌خواهم یکی بهتر از این بخرم و...»؛ امسال هیچ لباسی برازنده‌اش نبوده و نیست.

اندام خوبی دارد، اما چون فکر می‌کند چاق است، رژیم می‌گیرد؛ آن هم رژیم‌های سخت! یکپارچه استخوان شده ولی باز به دنبال لاغری است و دوست دارد مانکن‌تر شود.

بسیار تلاش کرده‌ام او را از این کارها منصرف کنم، اما بیهوده بوده، هر روز بدتر از روز قبل می‌شود و بیشتر تمایل به این کار نشان می‌دهد...

شناخت و پذیرفتن تغییرات جسمی از ویژگی‌های دوران بلوغ است و حتی یکی از مهم‌ترین دغدغه‌های فکری نوجوان نیز به شمار می‌آید. توجه بیش از حد به وضع جسمانی، که به خاطر تغییرات مختص این دوران برای نوجوان ایجاد شده مثل بزرگ‌شدن بینی، رشد نابرابر اندام‌ها، جوش‌های صورت و...‌ باعث می‌شود نوجوان به طور محسوسی دچار ضعف اعتماد به نفس شده و به موجب آن نیز در صدد رفع ایرادهای ظاهری بر ‌آید تا شاید مرهمی برای نازیبایی‌های خود بیابد و تغییرات جسمانی نه چندان مطلوب، کمتر مورد توجه قرار گیرد.

والدین چه کنند؟

 

 

ریشه‌یابی کنید

گرایش نوجوانان به استفاده از لوازم آرایش‌ و آرایش‌های مختلف مو و صورت، لباس‌های گوناگون و تناسب اندام و... صرفا برای جلب توجه و ابراز وجود است. شدت این رفتارها، با توجه به میزان اعتماد به نفس در نوجوان در نوسان است، هر چه اعتماد به نفس کمتر باشد، تمایل به این رفتارها بیشتر می‌شود. پس بر شما والدین هوشیار واجب است ریشه این نوع رفتارها را در علل کاهش اعتماد به نفس جستجو کنید و درصدد رفع آنها برآیید.

 

 

با او هم صحبت شوید

در این دوران، فرزندان به توجه بیشتری نیاز دارند و خواهان روابط عاطفی عمیق‌تری نیز با والد هم جنس خود هستند. زمان‌هایی را صرفا به او اختصاص دهید و فقط به موضوعات یا فعالیت‌هایی که مورد نظر اوست، بپردازید. در فرصتی مناسب با فرزندتان راجع به تغییرات جسمانی دوران بلوغ گفت‌وگو کنید و به او این باور را تزریق کنید که ظاهر بخشی از وجود آدمی است و همه شخصیت در آن، تعریف نمی‌شود.

 

 

منبع ارزش‌گذاری خود را مشخص کنید

بسیاری از ما هنگام تمجید یکی، بیشتر به ظاهر او توجه می‌کنیم و از آن باب، فرد را می‌ستاییم یا از خود دور می‌کنیم. اگر بیش از حد به این موضوع اهمیت بدهید و ارزش‌گذاری افراد را بر این اساس، معیار خوب و بدی بدانید، قطعا به طور ناخودآگاه به فرزندتان یاد داده‌اید که هر چه زیباتر و خوش‌تیپ‌تر، با ارزش‌تر و محبوب‌تر!

پس سعی کنید بیش از توجه به ظاهر و تاکید بر آن، به خصوصیات اخلاقی و شخصیتی افراد توجه کنید و اهمیت آنها را بیشتر یادآور شوید.

 

 

محبت کنید

از وقتی فرزندتان بزرگ شده است، چند بار او را در آغوش گرفته‌اید؟ چند بار از ظاهر او تعریف کرده‌اید؟ چندبار دست‌ نوازش به سرش کشیده‌اید؟ چند بار با کلام شیرین، تغییرات جسمانی‌اش را گوشزد کرده‌اید؟ و...

نوجوان برای کسب اعتماد به نفس و پذیرش خود نیازمند توجه و حمایت عاطفی از جانب والدینش است. تا جایی که ممکن است نیاز به توجه فرزندتان را اقناع کنید و با القای انرژی مثبت و امیدی سرشار به او پیش بروید. یادتان باشد، شما زمانی تاثیرگذار هستید که ویژگی‌های مثبت دختران را ببینید، بگویید و تحسین کنید.

 

 

زبان خوش داشته باشید

سرزنش، انتقاد، بیان سخنان کنایه‌آمیز، مقایسه نابجا، نصیحت‌های مدام و... منجر به کاهش اعتماد به نفس در نوجوان می‌شود. فراموشتان نشود که والدین بیش از حد سرزنشگر و منتقد، راه مصالحه را به روی فرزند می‌بندند و موجب خشم، لجبازی، نافرمانی و دوری فرزند می‌شوند. توصیه می‌شود به افکار، کلام و عقاید نوجوان احترام بگذارید و در صورت ارتکاب رفتار اشتباهی، به جای تحقیر و بیان عبارات گزنده که گاهی کل شخصیت او را زیر سوال می‌برد، تنها آن رفتارخاصش را مورد انتقاد قرار دهید و بس.

 

 

به رفتارهای مثبت او بیشتر توجه کنید

به جای توجه به رفتارهای منفی و صفات ناخوشایند نوجوان، بر رفتارها و صفات مثبت او توجه کنید و آنها را مورد تاکید و تشویق قرار دهید. مثلا به او بگویید: «چقدر لذت بردم وقتی پیش مهمان‌ها خوب صحبت کردی» تا این که از مدل مو‌ یا آرایش او بسیار تعریف کنید.

نکته: اشتباه نکنید، منظور ما این نیست که به رفتارهای خودآرایی نوجوان توجه نکنید بلکه هدفمان این است که آن را پررنگ نکنید و به جای آن بر دیگر ابعاد مثبت شخصیت او انگشت بگذارید و با بزرگنمایی آن، در جهت پیشرفت رفتار پیش بروید.

 

 

اعتماد به نفس‌اش را تقویت کنید

به او کمک کنید خود را دوست داشته باشد، خود را آن‌گونه که هست و به نظر می‌رسد دوست داشته باشد. با دوست داشتن خود او می‌تواند اعتماد به نفس مثبتش را افزایش دهد و با اظهارنظر دیگران یا مشاهده ستاره‌های تلویزیونی و سینمایی و... کمتر دستخوش تاثیر و تغییر قرار گیرد.

 

 

واقعیت را به او نشان دهید

گاهی نوجوان، غرق در تخیلات ایده‌آل خود می‌شود و نمی‌تواند مرز بین واقعیت و خیال را درک کند، تصویر بدنی از خود مجسم می‌کند که شاید فرسنگ‌ها با واقعیت دور است. بهتر است او را با ماهیت حقیقی عکس مانکن‌هایی که می‌بیند، آشنا کنید و به او بفهمانید که تنها درصد کمی از مردم تناسب اندام دارند و بسیاری از تصاویری را که او ایده‌آل خود‌ تصور می‌کند و به دنبالش است در حقیقت این چنین نیستند و توسط بسیاری از تکنیک‌های کامپیوتری ایده‌آل‌سازی و دستکاری شده‌اند، ایده‌آل‌هایی که خارج از استانداردهای واقعی هستند و برای جلب توجه و فریب چشم طراحی شده است.

 

 

الگوی خوبی باشید

یادتان باشد ‌چگونه رفتار می‌کنید، رفتار نوجوان، نشان‌دهنده آیینه رفتار شماست، رفتار شما بیش از گفتارتان بر او تاثیر می‌گذارد و الگوی عملش می‌شود. اگر برای بیرون رفتن زمان زیادی را صرف خودآرایی تان می‌کنید ‌ یا مدام جلوی آیینه هستید یا وقت خود را در آرایشگاه‌ها یا فروشگاه‌های لباس و... می‌گذرانید، هرگز از او انتظاری جز این نداشته باشید، شما الگوی او بوده‌اید و قطعا او نیز صورت پیشرفته‌تری از الگوی خود خواهد بود.

نسرین صفری‌/‌ مشاور خانواده