Mohammad Aref 120452 اشتراک گذاری ارسال شده در 19 فروردین، ۱۳۹۴ مباحث مربوط به توسعه شهری پایدار، دیدگاه‌های مربوط به تحول و بهبود شهر مدرن را انسجام بیشتری بخشید و به ظهور ایده‌های جدید در شهرسازی منجر شد که از میان آن‌ها، ایده ای که بر افزایش تراکم شهری و استفاده از آن در ساماندهی شهری تأکید دارد، ایده ای با نام شهر فشرده است که سعی دارد با تحول در عناصر فرم کالبدی شهر، زمینه پایداری بیشتر آن را فراهم سازد. ادبیات برنامه ریزی از دهه ۱۹۹۰ به بعد، شهر فشرده را مورد توجه قرار داده است. شهر فشرده مفهومی است که برای رسیدن به توسعه پایدار در محیط‌های شهری ارائه شده و برای مقابله با اثرات منفی اجتماعی، اقتصادی و زیست محیطی گسترش افقی شهر مطرح گشته است. برتون شهر فشرده را جایی می‌داند که تراکم در آن بالا و چیدمان کاربری‌ها ترکیبی است، سیستم حمل و نقل عمومی خوبی دارد و پیاده‌روی و دوچرخه‌سواری را مورد تشویق قرار می‌دهد. مشاجره بر سر این‌که واقعاً یک شهر فشرده چیست و این‌که چگونه بسیاری از اشکال شهری به عنوان فشرده در نظر گرفته می‌شوند در ادبیات برنامه‌ریزی شهری در ۱۵ سال اخیر ادامه داشته است. عده‌ای بر این باور هستند که منظور اصلی از شهر فشرده همان شهرهای متراکم قرون وسطایی است که هیاهوی فعالیت در داخل دیوارهای شهر برقرار است. شهر فشرده طبق تعریف الکین بایستی فرم و مقیاسی داشته باشد که مناسب برای پیاده روی، دوچرخه سواری و حمل و نقل عمومی همراه با تراکمی که باعث تشویق تعاملات اجتماعی گردد، باشد. به عقیده پلات و لارکهام یکی از مشکلات کلیدی شهر فشرده این است که مفاهیم متضاد و گوناگونی را در بر دارد. در تعریفی از فرم شهر فشرده، تأکید بر رشد مراکز شهری موجود و زمین‌های بازیافتی و در عین حال اجتناب از گسترش و پخش شدن در حاشیه پررنگ می‌نماید. به طور کلی سه بعد شهر فشرده از نظر برتون (۲۰۰۲) عبارتند از: شهر پرتراکم، شهر با کاربری ترکیبی، شهر با تشدید کاربری‌ها. رسیدن به الگوی شهر فشرده از طریق متراکم کردن شهرهای موجود و بهره‌برداری بهینه از زمین قابل دستیابی است و زندگی در ساختمان‌های مرتفع تشویق می‌شود. از آن‌جا که یکی از اهداف اصلی شهر فشرده کاهش اثرات منفی توسعه شهری بر روستاهای پیرامون می‌باشد، رشد آینده شهری بایستی در داخل زمین‌های موجود اتفاق بیفتد. [h=3]چالش‌های شهر فشرده[/h]در طول دهه ۱۹۹۰ اعتقاد راسخی در مورد توانایی شهر فشرده در فراهم کردن شرایط برای توسعه شهری پایدار وجود داشت. این رویکرد به اندازه‌ای مسلط بود که هیچ‌کس باور نمی کرد که مخالفتی با این الگو وجود داشته باشد. اما مطالعات در مکان‌هایی که سیاست‌های شهر فشرده اجرا شد، نشان داد که منافع و مزیت‌های برشمرده برای آن محقق نشده است. در نتیجه ابهامات زیادی که در مفهوم شهر فشرده وجود داشت در سه زمینه انتقاداتی بر این مدل وارد شد: صحت آن: یعنی این‌که آیا فشردگی شهری باعث رسیدن به منافع و مزیت‌های برشمرده شده برای آن خواهد شد؟ قابلیت اجرا یا تحقق‌پذیری: این‌که آیا می‌توان آن را اجرایی کرد؟ مقبولیت یا قابلیت پذیرش: این‌که آیا فشردگی شهری باعث یک واکنش شدید سیاسی توسط ساکنین محلی در برابر تغییرات برون‌زا نخواهد شد؟ بنابراین حتی اگر سیاست‌های شهر فشرده نیز با موفقیت اجرا شود، ممکن است از دیدگاه مردم قابل قبول نباشد. در نتیجه انتقادهای زیادی که بر شهر فشرده شد، بسیاری از محققان در جستجوی رویکردهای جدیدی برای ترویج یا ارتقای پایداری شهری می‌باشند: اگر گسترش افقی ناپایدار است و اگر فشردگی شهری پیچیده و سئوال برانگیز است پس چه روش و رویکردی باید در جستجوی توسعه شهری پایدار اتخاذ شود؟با این همه یکی از قوی ترین مدافعان رویکرد «شهرفشرده»، کمیسیون جامعه اروپا می‌باشد که در سال ۱۹۹۰ با انتشار گزارشی تحت عنوان «مقاله‌ای سبز در مورد محیط شهری» به تبیین آن پرداخت. در گزارش مزبور به شهر به مثابه یک منبع نگریسته می‌شود که می‌بایست با توجه به محدودیت ارزش آن، در استفاده نهایت دقت به عمل آید. در نتیجه انجام آزمون کارایی برای ایده شهر فشرده، پژوهش‌های تطبیقی در زمینه رابطه فرم شهری و کارایی انرژی مصرف شده، نشان می‌دهد که از بین الگوهای مختلف فرم شهری، الگوی متمرکز «شهرفشرده» بازدهی بیشتری را نشان می‌دهد. [h=3]منابع:[/h] اسدی، ایرج (۱۳۸۳): شهر فشرده: شکل شهری پایدار، ماهنامه شهرداریها، سال ششم، شماره ۶۴، شهریورماه. عزیزی، محمد مهدی (۱۳۸۲): تراکم در شهرسازی: اصول و معیارهای تعیین تراکم شهری، انتشارات دانشگاه تهران. مثنوی، محمد رضا (۱۳۸۲): توسعه پایدار و پاردایم‌های جدید توسعه شهری: شهر فشرده و شهر گسترده، نشریه محیط شناسی، شماره ۳۱، صص ۱۰۴-۸۹.[*=left]Tasi, Yu-Hsin, (2005): Quantifying Urban Form: Compactness versus Sprawl, Urban Studies, Vol. 42و No 1, pp 141-161. منبع: پژوهشکده شهرسازی و معماری سپیدار 2 لینک به دیدگاه
ارسال های توصیه شده