بررسی مواد موثره گیاه کرفس کوهی

[masi eng 47044]

واژه odoratissima در نام علمی کرفس کوهی از دو بخش odorat به معنای معطر و tissima به عنوان صفت برترین به کار می‌رود(Stream، 1973). گیاهان آروماتیک به دسته‌ای از گیاهان اطلاق می‌گردد که حاوی ترکیبات معطر و یا به عبارتی اسانس هستند. امروزه استفاده از روغن‌های اسانسی در صنایع بهداشتی- آرایشی، غذایی و دارویی به قدری وسیع است که در بسیاری از کشورها مقادیر زیادی از این اسانس‌ها و یا ترکیب‌های تشکیل دهنده آنها به صورت سنتزی تهیه می‌گردد (میرزا و همکاران، 1375). آمریکا بزرگ ترین واردکننده مواد آروماتیک می‌باشد و بعد از آن ژاپن قرار دارد (احمدی، 1384). اسانس‌های طبیعی به دلیل عدم خطرات ناشی از آلودگی با مواد شیمیایی و نیز بو و اثر ویژه‌ای که در ترکیبات سنتزی به خوبی وجود ندارد، بسیار قابل توجه هستند(میرزا و همکاران، 1375). روغنهای فرار یا روغن‌های اسانسیکه در بعضی کشورها به نام روغن‌های اتری و گاه هم اسانس نامیده می‌شوند (دادخواه تهرانی، 1378) عامل ایجاد رایحه در گیاهان می‌باشند ترکیبات معطر گیاه یکی از پدیده‌های جالب متابولیسم گیاهان می‌باشد(Cowan، 1999). اسانس‌ها در گیاهان سبب جذب حشرات می‌گردند و در نتیجه امر گرده افشانی را تسهیل می‌نمایند و از طرفی باعث دور کردن بعضی از حیوانات و آفت‌های گیاهی می‌شوند، تصور می‌شود یک لایه هوای اشباع از بخار اسانس باعث نفوذ کمتر گرما می‌شود و در نتیجه گیاه را از صدمات ناشی از افزایش دما حفاظت می‌نماید.بسیاری از ترکیبات آروماتیک موجود در گیاهان فعالیت‌های دارویی نیز نشان می‌دهند، به عنوان مثال این ترکیبات دارای فعالیت آنتی اکسیدانی هستند و برگ‌ها و گل‌های آنها به طور گسترده‌ای در طب سنتی و رایحه درمانی استفاده می‌شوند (Codd، 1972). دم نوش بذر کرفس باعث میشود انسان خواب راحت و آرامی داشته باشد این ماده حاوی 3-2% اسانس می‌باشد که غنی از لیمونن (60%)، سلنین (10%)، فوروکومارین و گلیکوزیدهای فروکومارین و فلاونوئیدها می‌باشد (Kitajima، 2003). سدانولید و سدانونیک انیدرید عامل ایجاد بوی ویژه دانه کرفس می‌باشند(Papamichail، 2000).