برنامه ریزی اسان برای کنکوری های 95

[behrad-zamani 51]

برنامه ریزی آسان برای کنکوری های 95

 

 

آيا برنامه‌ريزي مشكل است؟

 

 

 

 

واقعيت اين است كه همه مشكلاتي كه در ارتباط با برنامه‌ريزي براي ما پيش مي‌آيد، ناشي از عدم شناخت صحيح ما از مفهوم برنامه‌ريزي است. اغلب ما فكر مي‌كنيم برنامه‌ريزي است. اغلب ما فكر مي‌كنيم برنامه‌ريزي يعني جدول‌ها، خانه‌ها و خطوطي كه مجبوريم خود را در آن‌ها محبوس كنيم، چهار خانه‌هايي كه انعطاف‌پذيري و نشاط را از زندگي مي‌گيرند. به طور خلاصه، برنامه‌ريزي يعني تنظيم راه‌هايي براي رسيدن به هدف. بدون داشتن هدفي مشخص، برنامه‌ريزي بي‌معني است. با اين تعريف پي مي‌بريم معاني ديگر برنامه‌ريزي يك مشت جدول، نوشته، چهارچوب و . . . چقدر سطحي است.

بنابراين هسته اصلي برنامه‌ريزي، هدفمند بودن است و لازمه هدفدار بدون، برنامه‌ريزي است. مي‌توان گفت برنامه‌ريزي نتيجه طبيعي يك زندگي جهت‌دار است. عامل ديگر، داشتن انگيزه است. بدون انگيزه هيچ كاري انجام نمي‌شود و اگر انجام شود، به درستي صورت نمي‌گيرد.

فعاليت بدون انگيزه يعني درس خواندن به اجبار

انگيزه، موتور محركه همه فعاليت‌هاي ماست و هدف، جهت‌دهنده آن فعاليت‌ها» اولين قدم در برنامه‌ريزي، احساس ضروري برنامه‌ريزي است. البته اين حرف بديهي است، اما با همه بديهي بودن آن، در عمل ديده مي‌شوند،

از مهم‌ترين دلايل ضرورت برنامه‌ريزي، مي‌توان به موارد زير اشاره كرد:

1- برنامه‌ريزي نتيجه داشتن هدف است، بنابراين داشتن برنامه (كوتاه مدت يا بلندمدت) نشانه‌اي از زندگي هدفدار است.

 

2- برنامه‌ريزي باعث مي‌شود زندگي را طبق ميل خودمان اداره كنيم و بر زندگي مسلط باشيم، برنامه‌ريزي نشاني از اراده ما در زندگي است، به عكس بي‌برنامگي يعني باري به هر جهت بودن، يعني مقهور زندگي بودن، يعني هر چه شد باداباد.

 

3- برنامه‌ريزي ميزان و درجه‌اي است كه به ما نشان مي‌دهد چقدر به هدف نزديك يا از آن دور شده‌ايم.

4- برنامه‌ريزي موجب مي‌شود حداكثر استفاده را از فرصت‌هايمان بكنيم و وقت‌هاي تلف شده زندگي كه بعدها بزرگ‌ترين تاسف ما خواهند بود، به حداقل برسند.

 

5- برنامه‌ريزي به ما شور و نشاط و نيرو مي‌دهد، زيرا در هر قدم شاهد پيشرفت هرچند كوچك خود هستيم و به ما اميد مي‌دهد، زيرا در پي رسيدن به نتيجه‌اي هستيم.

 

6- برنامه‌ريزي، موفقيت در زندگي فردي و اجتماعي را در خود دارد، زيرا در يك برنامه‌ريزي خوب هميشه موقعيت‌ها و شرايط مختلف از قبيل اوقات فراغت، سرگرمي و ورزش، ديدار دوستان و ميهماني‌ها، درس و تحصيل و . . . . را در نظر مي‌گيريم و وقت كافي براي پرداختن به همه آنها را خواهيم داشت. بنابراين هيچ‌وقت احساس نمي‌كنيم از چيزي عقب افتاده‌ايم.

 

 

مشكل عدم جديت در اجراي برنامه و در كل زندگي به شخصيت افراد باز مي‌گردد كه براي مشخص شدن آن به چند عامل مهم در

نكاتي كه در يك برنامه‌ريزي بايد رعايت شوند، به شرح زير است:

 

 

1- قبل از هر چيز براي طرح يك برنامه كامل، لازم است فهرستي از فعاليت‌هاي ضروري و روزمره خود را تهيه كنيد و در برنامه خود براي هر يك از فعاليت‌ها برحسب اهميت، زمان مشخصي را اختصاص دهيد، بديهي است در هر زمان فعاليت به خصوصي اهميت بيشتري دارد، مثلا در حال حاضر كه شما قصد برنامه‌ريزي براي درس خواندن را داريد، اين فعاليت‌ مهم‌ترين كار شماست و در مرحله بعد، فعاليت‌هايي را در نظر بگيريد كه به فعاليت اصلي شما مستقيماً مربوط مي شود و در انجام هر چه بهتر آن، موثر است. به اين ترتيب استراحت و تفريح و ورزش جزو مهم‌ترين فعاليت‌ها بعد از درس خواهند بود و شما در برنامه‌ريزي خود بايد آن‌ها را از ياد نبريد. يك برنامه خوب، طوري طرح مي‌شود كه تعادل در آن رعايت شود و اين احساس به شما دست ندهد كه انجام يك وظيفه شما را به كلي از زندگي جدا كرده است.

 

2- دومين گام شما در برنامه‌ريزي جامع، بررسي دقيق فعاليت‌ اصلي يعني درس خواندن است، شما بايد براي خود دقيقاً مشخص كنيد كه از درس خواندن چه منظوري داريد.

 

4- اولين برنامه خود را به صورت آزمايشي طرح كنيد. به اين ترتيب كه برنامه‌ هفتگي يا دو هفتگي خود را در ابتدا با اين هدف كه قصد برطرف كردن اشكالات برنامه را داريد اجرا كنيد، ممكن است در حين طرح برنامه برخي از كارها در نظر گرفته نشوند يا حتي زمان در نظر گرفته شده براي مطالعه يك درس مناسب نباشد، بنابراين در اولين اجراي برنامه، يعني يك يا دو هفته اول اشكالات را برطرف كنيد.

 

 

5- حتماً زماني براي مرور درس‌ها در نظر بگيريد، يكي از مهم‌ترين روش‌هايي كه مورد تائيد آزمايش‌ها و نظريه‌هاي جديد روان‌شناسي نيز هست، مرور كردن است. هرچه بيشتر مرور كنيد مطالب مطالعه شده بهتر فهميده مي‌شوند، بهتر به حافظه سپرده مي‌شوند. بهتر يادآوري مي‌شوند و ديرتر فراموش مي‌گردند. اگر بتوانيد در طول هفته، شب‌ها قبل از خواب آن چه را كه در طول روزهاي قبل مطالعه كرده‌ايد مرور كنيد بسيار مفيد است اما مرور انتهاي هر هفته يا هر دو هفته حتما لازم است، از جمله خط كشيدن زير مطالب، يادداشت‌برداري، تهيه كارت‌هاي يادآوري كه مطالب بسيار مهم در‌ آن‌ها نوشته شده و . . .

جزو روش‌هاي معمول مرور كردن هستند كه شايد شما تاكنون برخي از آن‌ها را انجام داده‌ايد.

 

 

6- برنامه‌هاي اجرايي خود را براي دوره‌هاي يك هفته يا دو هفته‌اي طرح كنيد. اين گفته به اين معني نيست كه هر دو هفته يك بار يك برنامه جديد داشته باشيد، بلكه برنامه درسي شا به طور كلي براي چند ماه طراحي مي‌شود؛ اما بهتر است مشخص كنيد مثلا در هر دو هفته چه مطالبي را بايد مطالعه كنيد. اين نوع برنامه‌ريزي چند حسن دارد: يكي اين كه اگر برنامه بلند مدت باشد به تدريج وقفه‌هايي در اجراي آن به وجود مي‌آيد، درس‌هايي خوانده نشده و طي چند ماه حجم زيادي تكاليف انجام نشده، يا در ساعات آزاد همان هفته خوانده شود و يا در نهايت در ساعات آزاد هفته آينده جبران گردد. البته يادآور مي‌شويم كه مرور بايد در طول زمان و در طي كل ماه‌هاي اجرايي برنامه صورت گيرد، همان‌طور كه مي‌دانيد مرورهاي اوليه قدري تلاش مي‌خواهد و هرچه بيشتر باشد راحت‌تر خواهد بود طوري كه در مراحل آخر يك كتاب چند صد صفحه‌اي به راحتي مرور خواهد شد.

 

 

7- يكي ديگر از روش‌هايي كه به فهم عميق مطالب كمك مي‌كند و در ضمن درس خواندن را خاطره‌انگيز و لذت‌بخش مي‌سازد، مطالعه با يك دوست يا چند تن از دوستان است. به شما توصيه مي‌كنيم حتماً دربرنامه‌ريزي خود براي اين منظور وقتي را در نظر بگيريد، البته اين روش بسته به روحيه شما ممكن است از مطالعه هر روز با يك نفر از دوستان ، تا يك باز در هفته تغيير كند ، حتي مي توانيد برنامه ريزي درسي تان را با د وستا خود تنظيم كنيد و قرار بگذاريد تا در مرور درس ها با هم همكاري كنيد . اگر اين مقدار هم براي شمام مقدور نيست .، حداقل با يكي از دوستان خود در جريان برنامه و كارهاي درسي باشيد .

 

 

8- يكي ديكر از توصيه هاي مهم در يادگيري مطالب قرار دادن استراحت كوتاه در حين مطالعه است . عادت كنيد بعد از هر نيم ساعت يا يك ساعت مطالعه ‌به خصوص مطاللعه درسي يك استراحت بازده و كارآيي مطالعه و يادگيري شما را افزايش مي دهد .

 

9- از اجراي برنامه تان ارزيابي داشته باشيد در انتهاي هر روز برنامه آن روز را مرور كنيد و اگر احتمالاً در اجراي برنامه مشكلي وجود داشته ، بررسي احتمالا ً در اجراي برنامه مشكلي وجود داشته بررسي كنيد چرا اين مشكل به وجود آمده و چگونه مي توان آن را برطرف كرد ، در صورت لزوم مي توانيد در برنامه ، تجديد نظرهاي مختصري داشته باشيد ، با انجام اين عمل پس از چند هفته برنامه شما نثبيت خواهد شد ، اما شما ارزيابي خود را ادامه دهيد .

 

 

10- شما هم به طور طبيعي به بعضي درس ها علاقه بيشتري داريد و به بعضي كمتر و بعضي از درس ها براي شما سخت تر از درس هاي ديگر است ،‌ حتماً در برنامه ريزي خود اين مطلب را در نظر داشته باشيد كه در يك روز درس هاي سخت و آسان كنار هم مطالعه شوند .

 

11- حجم درسي را كه براي هر روز در نظر مي گيريد ،‌با توجه به توانايي خود تعيين كنيد، اين موضوع البته از چند جهت قابل ملاحظه است ،يكي اين كه ما معمولا‌از توانايي خود ارزيابي درستي نداريم . از ترس اين كه مبادا تا پايان سال فرصت چند بار دوره كردن را نداشته باشيم ، گاه حجم درس ها را آن قدر زياد درنظر مي گيريم كه نرسيدن به آن ها به تدريج باعث دلسردي ما مي شود ، از طرف ديگر گاه با دست كم گرفتن خود حجم بسيار ناچيزي از درس ها را تعيين مي كنيم كه باعث به هدر رفتن وقت مي شود و يك مطلب بسيار ساده را بارها دوره مي كنيم كه اين نيز ، باعث كسالت و خستگي مي شود .

 

 

12-براي هر پيشرفت قابل ملاحظه ، براي خود پاداش در نظر بگيريد ، البته نبايد اين پاداش ها بيش از حد تكرار شوند زيرا تأثير خود را از دست مي دهند مثلاَ پاداش مي تواند هر هفته يا هر دو هفته يك بار درنظر گرفته شود .