چک لیست برق و تاسیسات الکتریکی

[seyed mehdi hoseyni 27119]

نکاتی که در ابتدای شروع به کار عملیات ساختمان، رعایت آن ها الزامی است:

 

• حتی المقدور از برقکاران مجاز که دارای گواهینامه انجام کار از سازمان فنی و حرفه ای و یا نظام کاردانان ساختمان می باشند استفاده گردد.
  
• صاحبکار متعهد شود که تذکر دهد، ابتدای کار حتما بالابر مجهز به کلید محافظ جان شود. بالابرها خیلی اوقات جریان نشتی دارند و باعث شوک کارگر و سقوط وی می شوند. همچنین تمامی دستگاه های الکتریکی با بدنه فلزی مثل دستگاه جوش در عملیات ساختمانی یا ارت شوند یا مدار تغذیه آن ها کلید محافظ جان داشته باشد.
  
• لازم به ذكر است كه در صورت اجرای موارد فوق بدون هماهنگی با مهندس ناظر كه باعث بروز هر گونه مشكل و تخلف اجرایی گردد مهندس ناظر هیچ گونه مسئولیتی را در آن خصوص بر عهده نخواهد داشت.
  

 

حریم:

 

• رعایت حریم شبکه های توزیع برق از ساختمان برای ولتاژ 220 تکفاز یا 380 سه فاز برابر 1.5 متر می باشد (در مناطق شهری با مجوز شرکت برق 130 سانتی متر) و حریم 20 کیلو ولت 3 متر می باشد.
  

نکته: حریم ولتاژ 220-380 برای ساختمان های داخل شهر به دلیل گرانی زمین با تخفیف و مجوز شرکت برق، 1.3 متر می باشد.

 

چاه ارت:

 

• چاه ارت توسط شرکت های دارای تاییدیه اجرا شود . حداکثر مقاومت چاه ارت 2 اهم و برای چاه ارت کارتکس چاه ( کارتکس مهر و امضا شده همراه با آدرس و شماره ثبت شرکت مجری چاه ) اخذ شود و کپی آن نزد ناظر باقی بماند(کپی را کارفرما یا شرکت مجری قبلا تهیه کند) .
  
• ساختمان های 12 واحدی به بالا یا با مصرف بیش از 70 کیلو وات، صفحه ارت 70 در 70 سانتی متر با ضخامت 5 میلی متر و سیم 50 میلی متر مربع برای چاه ارت لازم دارند و ساختمان های کوچکتر یک صفحه مسی 50 در 50 سانتی متر با ضخامت 5 میلی متر و سیم حداقل 25 میلی متر مربع نیاز دارند.
  
• چاه ارت معمولی باید با یك رشته سیم مسی نمره25 میلی متر مربع به شینه ارت تابلوی كنتور وصل گردد و این سیم از چاه که خارج می شود در قسمت های قابل دسترس باید داخل یک غلاف یا لوله یا داکت عایق قرار گیرد.
  

هم بندی:

هم بندی اصلی و اضافی به منظور هم ولتاژ کردن تجهیزات برقی انجام شود. (همه وسایل فلزی مانند اسکلت ساختمان و نرده های فلزی با یکدیگر و با شینه چاه ارت همبندی شوند).

نکته: تست چاه ارت باید با جدا شدن سیم همبندی اصلی شینه ارت از اسکلت ساختمان و سایر وسایل فلزی انجام شود. چون مقاومت خود چاه به تنهایی باید زیر 2 اهم شود.

نکته: هنگام تست چاه ارت باید سیم چاه ارت کامل از شینه ارت جدا شود، چون هنگام تست ارت ولتاژ و جریانی به سمت زمین تزریق می شود که اگر سیم چاه ارت به شینه ارت ساختمان متصل باشد ممکن است به لوازم الکتریکی ارت شده در ساختمان آسیب برسد.

تابلو برق:

 

• تابلوهای برق ورودی و خروجی از پایین و بالا و از نوع دیواری و دسترسی از جلو می باشند و باید به گونه ای ساخته شوند كه حداقل درجه حفاظت رطوبت و گردوخاک IP44 را داشته باشند؛ یعنی از آب باران و برف و پاشش مقطعی آب در امان باشند.
  
• بدنه تابلوهای برق از ورق با ضخامت 1.5میلی متر با رنگ كوره ای مناسب پخته شده بوده و به لولا و قفل و نوار پلاستیكی و پلاك و گلند نگهدار کابل های ورودی و خروجی مناسب مجهز شود.
  
• كابل ورودی تابلوهای برق حداقل باید مقطعmm² 3*10 را دارا باشند.
  
• کف تابلو فیوز از کف تمام شده باید 170 سانتی متر فاصله داشته باشد و از لوله آب و گاز 150 سانتی متر فاصله داشته باشد.( در شرایط خاص فاصله از کف می تواند بین 150 تا 180 سانتی متر انتخاب شود).
  
• در تابلو برق سیم های نول توسط ترمینال پیچی یا شینه عایق دار به هم متصل شوند و از به هم تابیدن سیم ها و نوارچسب کاری کردن آنها خودداری گردد.
  
• سیم PEN شرکت برق باید ابتدا به شینه ارت تابلوکنتور متصل گردد. سپس شینه نول تابلوی اصلی یاMDP:Main Distribution Panel توسط سیم لخت مسی نمره 25 میلی متر مربع باید به شینه ارت متصل گردد یا از ترمینال ریلی های DIN جدید استفاده گردد که از پشت ترمینال نول و ارت به هم متصل می شوند.
  
• در تابلوهای برق و جعبه فیوزها(جعبه کلیدهای مینیاتوری) جهت اتصال سیم های ارت از شینه ارت استفاده شود. در تابلوهایی که شینه فاز نداریم شینه ارت باید از نوعی انتخاب شود که حداقل بتواند 1.5 برابر جریان نامی کلید اصلی ورودی تابلو را دائما تحمل کند.
  
• كلیه ترمینال ها و سر سیم ها باید دارای شماره بوده و كلیه المان ها پلاك نویسی گردند. (مثلا کولرهای بام بصورت کولر طبقه 1 واحد سمت چپ از دید ناظر وارد شونده به درب اصلی مجتمع پلاک نویسی شود)
  
• كلیه پیچ و مهره های استفاده شده در تابلوها باید از نوع گالوانیزه (ضد زنگ)باشند.
  
• جهت كابل های ورودی وخروجی باید محل بست كابل و گلند کابل در نظر گرفته شود و شمش كشی مناسب جهت تسهیل سر كابل بندی انجام پذیرد.
  
• كلیه تابلو های برق بایستی دارای شمش نول و ارت جداگانه بوده و شمش ارت آن به زمین اتصال یابد.
  
• سطح مقطع شمش نول حداقل نصف سطح مقطع شمش یا شینه فاز بوده و سطح مقطع شمش ارت و نول یكی باشند.
  
• نکته: شینه فاز باید باید از نوعی انتخاب شود که حداقل بتواند 1.5 برابر جریان نامی کلید اصلی ورودی تابلو را دائما تحمل کند.
  

 

 

• كلیه قسمت های فلزی تابلوهای توزیع فرعی ، سینی های كابل ، اسكلت فلزی ساختمان و . . . باید به سیستم اتصال زمین متصل گردند.
  
• اتصال سیم ها به شینه ها (شمش های مسی تابلو) و مصرف كننده های دیگر فقط به وسیله پیچ و مهره مجاز است.
  
• تابلو برق یا آمپلی فایر سیستم آنتن مرکزی داخل خرپشته باشد. ( در فضای آزاد نباشد یا اگر در فضای آزاد بود حداقل IP44 را دارا باشد).
  
• حداقل ارتفاع نصب تابلوهای برق توكار یا روكار از محور افقی آن 150 تا 180 سانتی متر است.
  
• حداقل ارتفاع نصب جعبه تقسیم های توكار یا روكار 220 سانتی متر است.
  
• به منظور جلوگیری از خطرات جانی و مالی بعد از سفت كاری ساختمان باید نسبت به اخذ انشعاب كنتور برق اقدام شود و به هیچ وجه نباید از انشعاب های غیر مجاز (همسایگان و...) استفاده شود كه در صورت مشاهده مراتب به مراجع ذیصلاح اطلاع داده می شود.
  
• برای جلوگیری از افت ولتاژ باید كنتور برق در نزدیكترین محل به تیر برق نصب شود .
  
• حداقل فاصله كنتور برق 60 سانتی متر تا تأسیسات آب و 130 سانتی متر تا تأسیسات گاز باشد(1.5 متر با هر یک از آنها توصیه می شود) و 1.5 متر هم جلوی کنتور باید فضای باز وجود داشته باشد.
  
• فاصله کابل تغذیه کنتور تا تیر شرکت برق نباید بیشتر از 25 متر باشد. اگر بیشتر بود، تیرگذاری شود.
  
• برای مشترکین مجتمع که جمع قدرت قراردادی آنها بیش از 250 کیلووات یا بیش از 10 طبقه می باشد سیستم باسداکت BUSDUCTتوصیه جدی شده است که باسداکت ها حداکثر هر 3 متر باید در نصب افقی پایه نگهدارنده داشته باشد و باسداکت با دیوار حداقل 10 سانتی متر فاصله داشته باشد که هوا اطراف آن جریان یابد و خنک شود.
  
• لبه های کناری باسداکت از شیار حفاظتی دیوار حداقل 2 سانتی متر فاصله داشته باشد. جعبه های انشعاب باسداکت (Tap off)در تمام طبقات باید 140 تا 180 سانت از کف تمام شده فاصله داشته باشد.
  

 

لوله گذاری:

 

 

 

چک لیست برق و تاسیسات الکتریکی(گردآوری: ایمان سریری، مدرس دوره های ارتقا پایه نظام مهندسی خراسان رضوی)

 

در همه لوله های برق، سیم کشی سه سیمه باشد(فاز،نول، ارت). مگر اعلام حریق دو سیمه که البته اعلام حریق دارای اندیکاتور در ساختمانهایی که هر طبقه بیش از 1 واحد است سه سیمه می باشد.

 

• عبور لوله برق از کف حمام و آشپزخانه و دستشویی و مکان های مرطوب و دارای آب ریزش ممنوع است .
  
• مسیر لوله برق از روی دیوارها به صورت مورب و افقی ممنوع است. (ممکن است در آینده روی آن میخ کوبیده شود) لوله برق بر روی دیوارها فقط باید بصورت عمودی توزیع شود.
  
• قطر لوله باید حداقل 30 درصد از قطر دسته سیم ها یا کابل ها بیشتر باشد. معمولا لوله كشی سیستم های روشنایی و پریزهای برق با لوله های P.V.C سخت نمره 13.5 PG برای چهار سیم و با نمره ی PG 16 برای شش سیم انجام می شود. (قطر لوله PG13.5 دو سانتی متر، قطر لوله PG16 دو و نیم سانتی متر، قطر لوله PG21 سه سانتی متر و PG29 چهار سانتی متر می باشد).
  
• لوله كشی سیستم های پریز برق و تلفن می تواند از كف انجام گیرد. ولی باید سریعا به تایید دستگاه نظارتی رسانیده شود و روی آن را با ملات ماسه سیمان ماهیچه كشی كرد که با رد شدن کارگران در کارگاه ساختمانی از روی آن، به لوله ها آسیب نرسد و دوپهن و له نشود.
  
• لوله كشی هایی كه در سقف كاذب انجام می شود، ترجیحاً از مسیرهای مشخص و مشترك و با بست و ساپورت و زانوی مناسب انجام گردد که هنگام پیچ کردن یا میخ کوبیدن در سقف، مسیر مشخص باشد و هنگام فنر زدن در لوله ها، لوله از زانو در نیاید.
  
• استفاده از لوله های خرطومی پلاستیكی از سال89 ممنوع شده است، چون بسیار کم استقامت هستند مخصوصا بعد از گذشت چند سال به شدت شکننده می شوند و عبور فنر از آن باعث شکسته شدن آن می شود و در حریق به سرعت شعله ور می شوند و باعث گسترش حریق و دود شدید می شوند. البته اگر لوله خرطومی استاندارد و ضد حریق بود استفاده از آن مجاز است ولی قیمت آن از لوله PVC بیشتر می باشد.
  
• لوله های فلزی و پوشش های فلزی سیم های عایق دار، نباید به عنوان سیم برگشت جریان، سیم نول یا سیم محافظ مورد استفاده قرار گیرد.
  
• سطح لوله های برق باید در دیوارها حداقل 1.5 سانت زیر سطح تمام شده قرار گیرد و لوله های کار شده در کف، 3 سانت زیر سطح تمام شده باشد.
  

 

گردآوری: ایمان سریری، مدرس دوره های ارتقا پایه نظام مهندسی خراسان رضوی