درگذشتگان سینمای‌ جهان در سال ۲۰۱۴

[Lean 56968]

گروه فرهنگ و هنر: سال ۲۰۱۴ هم به مانند همه سال‌ها، خبرهای خوب و بد زیادی داشت و از جمله خبرهای بد، درگذشت چهره‌های مختلفی بود که در یاد و خاطره سینمادوستان حک شده‌اند؛ از مرگ‌های طبیعی آن‌ها در سنین کهولت تا خودکشی‌های تلخ در سنین جوانی.

[TABLE=align: center]

[TR]

[TD]

 

[/TD]

[/TR]

[/TABLE]

 

آلن رنه، فیلمساز معروف فرانسوی، در اول مارس ۲۰۱۴ در سن ۹۱ سالگی در پاریس درگذشت؛ تنها دو سه هفته پس از نمایش آخرین فیلم‌اش، «زندگی رایلی» در جشنواره برلین. تاریخ سینمای فرانسه با نام آلن رنه پیوند تنگاتنگی دارد؛ فیلمسازی که با چند مستند درخشان نظیر گوئرنیکا (درباره تابلوی معروف پیکاسو به همین نام) تا شب و مه (درباره هولوکاست) جای خود را برای همیشه در تاریخ سینما ثبت کرد و با دو بلند اولش، هیروشیما عشق من و سال گذشته در مارین باد به ترکیب شگفت انگیزی از واقعیت و رویا آن هم به شیوه‌ای شخصی رسید که این دو فیلم را - چه دوستشان داشته باشیم یا نه- به شدت متمایز و کم نظیر جلوه می‌دهد. رنه حال و هوای غریب فیلم‌های اولیه‌اش را در یکی دو دهه بعد ادامه داد و فیلم‌های رمز آلود متفاوتی نظیر موریل را هم به کارنامه‌اش اضافه کرد اما سال‌های آخر فیلمسازی‌اش، به نوعی به ترکیب تئا‌تر و سینما علاقه عجیبی نشان داد. فیلم‌های آخر رنه کمدی‌های‌ گاه دیدنی‌ای هستند درباره دنیای تئا‌تر. در «زندگی رایلی» و فیلم قبل‌تر، «شما هنوز هیچ چیز ندیده‌اید»، همه چیز به غایت تئاتری است؛ تلاشی متفاوت که برخی را خوش آمد و برخی را نه. میکلوش یانچو، معروف‌ترین فیلمساز مجاری، هم در سی و یکم ژانویه در سن ۹۲ سالگی در بوداپست درگذشت.

 

یانچو با فیلم‌هایی چون سرخ و سیاه (۱۹۶۷) و سرود سرخ (۱۹۷۲) به دلیل جو سیاسی جهان با تحسین زیادی روبه‌رو شد اما این روز‌ها کمتر نامی از او برده می‌شود و با آنکه تا پیش از مرگ هنوز به فیلمسازی ادامه می‌داد، فیلم‌هایش چندان مورد توجه واقع نشد.

با این حال فیلم‌هایی چون سرخ و سیاه که امروز به دلیل مضامین ایدئولوژیکشان کهنه به نظر می‌رسند، تجربه‌های جذابی از سبکی هستند که به شدت متکی بر نماهای بسیار بلندی است که امضای یانچو را شکل می‌دهند.

 

برنده اسکاری که از امید می‌گفت

یکی از بهت‌آور‌ترین اخبار عالم سینما، خودکشی مالیک بن جلول، مستندساز سوئدی در سیزدهم ماه مه در ۳۶ سالگی بود. بن جلول یکی از زیبا‌ترین مستندهای تاریخ سینما را به تازگی خلق کرده بود: «در جست‌و‌جوی شوگرمن»؛ داستان زیبای خواننده‌ای که در آمریکا تنها پنج نسخه از صفحه‌هایش را فروخته بود، اما در آفریقای جنوبی از پس چند دهه میلیون‌ها طرفدار یافته بود، بی‌آنکه خود بداند. تنها یک سال قبل، بن جلول روی صحنه مراسم اسکار حاضر شد تا جایزه اسکار بهترین مستند را به حق دریافت کند، اما جسد سازنده فیلمی پر از امید که اشک را از چشمان تماشاگرش سرریز می‌کند، زیر یکی از پل‌های استکهلم پیدا شد؛ با انبوهی اما و اگر و داستان سرایی درباره علت این خودکشی.

 

مرگ در اتاق دربسته

رابین ویلیامز که همیشه خنده بر لب‌های تماشاگرانش می‌آورد، در خانه‌اش در یازدهم اوت در سن ۶۳ سالگی خودکشی کرد. این ستاره سینما از مدت‌ها قبل از مشکلات روحی رنج می‌برد، بی ‌آن که کسی از آن خبر داشته باشد. ظاهراً مشکلات مالی هم به دیگر مشکلات او علاوه شده و نتیجه‌اش از دست رفتن یکی از مشهور‌ترین بازیگران سینماگران کمدی است که با فیلم‌هایی چون خانم دات فایر (۱۹۸۹) و انجمن شاعرانه مرده (۱۹۹۳) جاودانه شد. جسد فیلیپ سیمور هافمن هم که این سال‌ها به جمع بازیگران تراز اول هالیوود پیوسته بود، در دوم فوریه در آپارتمانش در نیویورک پیدا شد، در حالی که بسته‌های مواد مخدر در کنارش بود. این بازیگر چهل و شش ساله از مدت‌ها قبل از مشکل اعتیاد رنج می‌برد، اما نقش‌های او در فیلم‌هایی چون «کاپوته» در نقش ترومن کاپوته نویسنده معروف، و «کوهستان سرد»، او را در سینما جاودانه کرد.

 

خداحافظ خانم باکال

یکی از آخرین بازمانده‌های دوران طلایی هالیوود در دهه چهل، در دوازدهم اوت در سن هشتاد و نه سالگی درنیویورک درگذشت: لورن باکال، همبازی و همسر همفری بوگارت. باکال زیبا تنها نوزده سال داشت که در نقش روبه‌روی همفری بوگارت در «داشتن و نداشتن» (۱۹۴۴، ساخته هوارد هاکس بر اساس داستانی از ارنست همینگوی) ظاهر شد و با آنکه بوگارت بیست و پنج سال از او بزرگ‌تر بود، عاشق هم شدند و سال بعد ازدواج کردند. حاصل این عشق، چندین فیلم تراز اول در تاریخ سینماست که بوگارت و باکال در آن‌ها می‌درخشند، فیلم‌هایی چون خواب بزرگ (۱۹۴۶)، گذرگاه تاریک (۱۹۴۷)، کی لارگو (۱۹۴۸).

 

و دیگران...

مایک نیکولز، فیلمساز آلمانی/ آمریکایی- نوزده نوامبر در سن هشتاد و سه سالگی- سازنده فیلم‌های تحسین شده‌ای چون کچ ۲۲ (۱۹۷۰) و فارغ التحصیل (۱۹۶۷). ریچارد آتن برو، بازیگر و کارگردان انگلیسی- بیست و چهارم اوت در سن نود سالگی- برنده اسکار برای ساخت فیلم گاندی (۱۹۸۳) و شناخته شده برای بازی در فیلم‌هایی چون پارک ژوراسیک (۱۹۹۳). ماکسیمیلیان شل بازیگر و کارگردان اتریشی/ سوئیسی- اول فوریه در سن هشتاد و سه سالگی- برنده اسکار بهترین بازیگر مرد برای فیلم دادگاه نورنبرگ (۱۹۶۱) پل مازورسکی، فیلمساز آمریکایی- سی‌ام ژوئن در سن هشتاد و چهار سالگی- شناخته شده با فیلم‌هایی چون زن شوهر نکرده (۱۹۷۸). الی والاس، بازیگر آمریکایی- بیست و چهارم ژوئن در سن نود و هشت سالگی- شناخته شده برای نقش‌هایش در فیلم‌هایی چون «خوب، بد، زشت» (۱۹۶۶)، «هفت دلاور» (۱۹۶۰) و «بیبی دال» (۱۹۵۶).

 

میکی رونی، بازیگر آمریکایی- ششم آوریل در سن ۹۳ سالگی- بازی در بیش از سیصد فیلم طی هشتاد سال، از جمله عزیزان در آغوش (۱۹۳۹) و کمدی انسانی (۱۹۴۳). باب هاسکینز، بازیگر انگلیسی- بیست و نهم آوریل در هفتاد و یک سالگی- شناخته شده برای فیلم‌هایی چون چه کسی برای راجر ربیت پاپوش دوخت (۱۹۸۸) و مونالیزا (۱۹۸۶). گوردون ویلیس، فیلمبردار آمریکایی- هجدهم مه در سن هشتاد و دو سالگی- شناخته شده برای فیلمبرداری مجموعه پدرخوانده‌ها و فیلم‌های معروفی از وودی آلن؛ نظیر منهتن (۱۹۷۹) و آنی هال (۱۹۷۷).