تاریخچه شب یلدا

**ENG.SAHAND** · 25 آذر، ۱۳۹۳

شب

برای مشاهده این محتوا لطفاً ثبت نام کنید یا وارد شوید.

، درازترین شب سال و یکی از بزرگترین جشن های ایرانیان است. ایرانیان همواره شیفته شادی و جشن بوده اند و این جشن ها را با روشنایی و نور می آراستند. آنها خورشید

را نماد نیکی می دانستند و در جشن هایشان آن را ستایش می کردند. در درازترین و تیره ترین شب سال، ستایش خورشید نماد دیگری می یابد. مردمان سرزمین ایران با بیدار ماندن،

طلوع خورشید و سپیده دم را انتظار می کشند تا خود شاهد دمیدن خورشید باشند و آن را ستایش کنند. خوردن خوراکی ها و مراسم دیگر در این شب بهانه ای است برای بیدار ماندن.

برای مشاهده این محتوا لطفاً ثبت نام کنید یا وارد شوید.

ریشه کلمه

برای مشاهده این محتوا لطفاً ثبت نام کنید یا وارد شوید.

متعلق به زبان سریانی است و به معنای تولد یا میلاد است. در برخی منابع آمده است که پس از مسیحی شدن رومیان، سیصد سال پس از تولد عیسی مسیح، کلیسا

جشن تولد مهر را به عنوان زاد روز عیسی پذیرفت، زیرا زمان دقیق تولد وی معلوم نبود. در واقع

برای مشاهده این محتوا لطفاً ثبت نام کنید یا وارد شوید.

یک جشن آریایی است و پیروان میترائیسم آن را از هزاران سال پیش در ایران برگزار

می کرده اند. وقتی میترائیسم از تمدن ایران باستان به سایر جهان منتقل شد در روم و بسیاری از کشورهای اروپایی روز 21 دسامبر به عنوان تولد میترا جشن گرفته می شد ولی پس

از قرن چهارم میلادی در پی اشتباه محاسباتی، این روز به 25 دسامبر انتقال یافت و از سوی مسیحیان به عنوان روز کریسمس جشن گرفته شد. از این روست که تا امروز بابا نوئل با

لباس و کلاه موبدان ظاهر می شود و درخت سرو و ستاره بالای آن هم یادگاری از کیش مهر است.در ایران و سرزمین‌های هم‌فرهنگ مجاور، از شب آغاز زمستان با نام «شب چله» یا

«شب

برای مشاهده این محتوا لطفاً ثبت نام کنید یا وارد شوید.

» نام می‌برند که همزمان با شب انقلاب زمستانی است. به دلیل دقت گاهشماری ایرانی و انطباق کامل آن با تقویم طبیعی، همواره و در همه سال‌ها، انقلاب زمستانی برابر

با شامگاه سی‌ام آذرماه و بامداد یکم دی‌ماه است. هر چند امروزه برخی به اشتباه بر این گمانند که مراسم شب چله برای رفع نحوست بلندترین شب سال برگزار می‌شود؛ اما می‌دانیم

که در باورهای کهن ایرانی هیچ روز و شبی، نحس و بد یوم شناخته نمی‌شده است. جشن شب چله، همچون بسیاری از آیین‌های ایرانی، ریشه در رویدادی کیهانی دارد.خورشید در

حرکت سالانه خود، در آخر پاییز به پایین‌ترین نقطه افق جنوب شرقی می‌رسد که موجب کوتاه شدن طول روز و افزایش زمان تاریکی شب می‌شود. اما از آغاز زمستان یا انقلاب

زمستانی، خورشید دگرباره بسوی شمال شرقی باز می‌گردد که نتیجه آن افزایش روشنایی روز و کاهش شب است. به عبارت دیگر، در شش‌ماهه آغاز تابستان تا آغاز زمستان، در هر

شبانروز خورشید اندکی پایین‌تر از محل پیشین خود در افق طلوع می‌کند تا در نهایت در آغاز زمستان به پایین‌ترین حد جنوبی خود با فاصله 5/23 درجه از شرق یا نقطه اعتدالین برسد. از

این روز به بعد، مسیر جابجایی‌های طلوع خورشید معکوس شده و مجدداً بسوی بالا و نقطه انقلاب تابستانی باز می‌‌گردد. آغاز بازگردیدن خورشید بسوی شمال‌شرقی و افزایش طول

روز، در اندیشه و باورهای مردم باستان به عنوان زمان زایش یا تولد دیگرباره خورشید دانسته می‌شد و آنرا گرامی و فرخنده می‌داشتند.در گذشته، آیین‌هایی در این هنگام برگزار

می‌شده است که یکی از آنها جشنی شبانه و بیداری تا بامداد و تماشای طلوع خورشید تازه متولد شده، بوده است. جشنی که از لازمه‌های آن، حضور کهنسالان و بزرگان خانواده، به

نماد کهنسالی خورشید در پایان پاییز بوده است، و همچنین خوراکی‌های فراوان برای بیداری درازمدت که همچون انار و هندوانه و سنجد، به رنگ سرخ خورشید باشند.تنوع برگزاری

برای مشاهده این محتوا لطفاً ثبت نام کنید یا وارد شوید.

یکی از آیین های شب

برای مشاهده این محتوا لطفاً ثبت نام کنید یا وارد شوید.

در ایران، ت

برای مشاهده این محتوا لطفاً ثبت نام کنید یا وارد شوید.

با دیوان

برای مشاهده این محتوا لطفاً ثبت نام کنید یا وارد شوید.

است. مردم دیوان اشعار لسان الغیب را با نیت بهروزی و شادکامی می گشایند و

برای مشاهده این محتوا لطفاً ثبت نام کنید یا وارد شوید.

دل خویش را از او طلب می کنند. در

برخی دیگر از نقاط ایران نیز شاهنامه خوانی رواج دارد. نقل خاطرات و قصه گویی پدر بزرگ ها و مادر بزرگ ها نیز یکی از مواردی است که

برای مشاهده این محتوا لطفاً ثبت نام کنید یا وارد شوید.

را برای خانواده ایرانی دلپذیرتر می کند.

اما همه این ها ترفندهایی است تا خانواده ها گرد یکدیگر جمع شوند و بلندترین شب سال را با شادی و صفا سحر کنند.در سراسر ایران زمین، جایی را نمی یابید که خوردن هندوانه در

شب

برای مشاهده این محتوا لطفاً ثبت نام کنید یا وارد شوید.

جزو آداب و رسوم آن نباشد. در نقاط مختلف ایران، انواع تنقلات و خوراکی ها به تبع محیط و سبک زندگی مردم منطقه مصرف می شود اما هندوانه میوه ای است که هیچ گاه

از قلم نمی افتد، زیرا عده زیادی اعتقاد دارند که اگر مقداری هندوانه در شب چله بخورند در سراسر چله بزرگ و کوچک یعنی زمستانی که در پیش دارند سرما و بیماری بر آنها غلبه

نخواهد کرد.یکی از دلایل گرفتن جشن دراین شب زاده شدن ایزدمهر است.مهر به معنای خورشید و یکی از بغان ایرانی و هندی است و تاریخ پرستش به سال ها پیش از زرتشت می

رسد. پس از ظهور زرتشت، این پیامبر ایرانی خدای بزرگ را اهوارمزدا معرفی کرد. ایزدان و بغان را به دو دسته اهورایی و دیوانی تقسیم کرد. در باور زرشتی، بغان تیره اهورایی ستوده

و تیره دیوانی نکوهیده شود. یکی از ایزدان اهواریی مهر ایرانی و هنی بود. مهر ایزدی نیک است و قسمتی از اوستا به نام او، نام گذاری شده است. در مهریشت اوستا آمده است:

«مهر از آسمان با هزاران چشم بر ایرانی می نگرد تا دروغی نگوید».ایزد مهر در یکی از شهرهای خاوری ایران از دوشیزه ای به نام ناهید زاده شد. پس از مدت اندکی کشور به کیش

مهرپرستی گروید. مهرپرستی از مرزهای ایران فراتر و به رم رفت. پادشاهان رم به آن گرویدند و دین رسمی رم شد. «یولیانوس» یا «ژولیان» یکی از پادشاهان رومی گروه گروه مردم

ترسا را به دین مهر می کشاند و دعوت می کرد. هنوز هم نیایش های این شاه رومی با مهر برجاست. «ای پدر در آسمان نیایش مرا بشنو» «یولیانوس» در این نیایش خدا را پدر می

نامد. این اسمی بود که ترسایان به تقلید از مهرپرستان بر خدای خود گذاشتند. رومیان سال های بسیار تولد مهر و شب چله را جشن می گرفتند و آن را آغاز سال می دانستند. حتی پس

از گسترش دین مسیحیت، باز کشیشان نتوانستند از گرفتن این جشن ها جلوگیری کنند و به ناچار مجبور شدند به دروغ این شب را زادروز تولد عیسی معرفی کنند تا روز 25 دسامبر را

به بهانه تولد عیسی جشن بگیرند نه تولد ایزدمهر،‌ هنگامی که به آیین و مراسم مسیحیان در کریسمس نگاه می کنیم بسیاری از نشانه های ایرانی این مراسم را در می یابیم. ایرانیان

قدیم در شب چله درخت سروی را با دو رشته نوار نقره ای و طلایی می آراستند. بعدها مسیحیان درخت کاج را به تقلید از مهرپرستان و ایرانیان تزیین کردند. مهر از دوشیزه با کره ای به

نام آناهیتا در درون غاری زاده شد که بعدها مسیحیان عیسی را جایگزین مهر و مریم را جایگزین آناهیتا قرار دادند. یکی دیگر از وام گیری های مسیحیان از مهرپرستان، روز مقدس

مسیحی یعنی یکشنبه است.Sunday به معنی روز خورشید یا مهر است که روز مقدس مهرپرستان بود. ارنست رنان درباره آیین مهرپرستی گفته است:‌ «اگر عیسویت به هنگام

گسترش خود بر اثر بیماری مرگ ماری باز می ایستاد، سراسر جهان به آیین مهر می گروید»

پیشاپیش یلداتون مبارک

**ENG.SAHAND** · 25 آذر، ۱۳۹۳

جشن

برای مشاهده این محتوا لطفاً ثبت نام کنید یا وارد شوید.

در بین دیگر اقوام باستان نیز رایج بوده است. در روم باستان و همزمان با ترویج مسیحیت، پرستش

برای مشاهده این محتوا لطفاً ثبت نام کنید یا وارد شوید.

(خورشید شکست ناپذیر) ایزد

برای مشاهده این محتوا لطفاً ثبت نام کنید یا وارد شوید.

رومی بسیار شایع بود و رومیان میلاد او را در زمان انقلاب زمستانی جشن میگرفتند. سول اینویکتوس در آیین

برای مشاهده این محتوا لطفاً ثبت نام کنید یا وارد شوید.

رومی نیز نقشی ویژه داشت و حتی میتراس (معادل یونانی

برای مشاهده این محتوا لطفاً ثبت نام کنید یا وارد شوید.

ایزد باستان ایرانی) لقب خورشید شکست ناپذیر را داشت. محققان معتقدند که مسیحیت غربی چارچوب اصلی خود را که به این دین پایداری و شکل بخشیده به مذاهب پیش از مسیحیت

برای مشاهده این محتوا لطفاً ثبت نام کنید یا وارد شوید.

از جمله

برای مشاهده این محتوا لطفاً ثبت نام کنید یا وارد شوید.

مدیون است و برای نمونه تقویم کلیساها، بسیاری از بقایای مراسم و جشنهای پیش از مسیحیت بخصوص

برای مشاهده این محتوا لطفاً ثبت نام کنید یا وارد شوید.

را در خود نگاه داشته است و کریسمس به عنوان آمیزه‌ای از جشن‌های ساتورنالیا و زایش

برای مشاهده این محتوا لطفاً ثبت نام کنید یا وارد شوید.

در روم باستان در زمان قرن چهارم میلادی با رسمی شدن آیین مسیحیت و به فرمان

برای مشاهده این محتوا لطفاً ثبت نام کنید یا وارد شوید.

به عنوان زادروز رسمی مسیح در نظر گرفته شد.

برای مشاهده این محتوا لطفاً ثبت نام کنید یا وارد شوید.

هنگام توسعهٔ آیین‌های رازورزی در

برای مشاهده این محتوا لطفاً ثبت نام کنید یا وارد شوید.

و سرزمین‌های تحت فرمانروایی

برای مشاهده این محتوا لطفاً ثبت نام کنید یا وارد شوید.

و پیش از از پذیرفتن آیین مسیحیت، رومیان هر ساله در روز ۱۷ دسامبر در جشنی به نام

برای مشاهده این محتوا لطفاً ثبت نام کنید یا وارد شوید.

به سیاره

برای مشاهده این محتوا لطفاً ثبت نام کنید یا وارد شوید.

(ساترن)، ایزد باستانی زراعت، احترام می‌نهادند. این جشن تا هفت روز ادامه می‌یافت و

برای مشاهده این محتوا لطفاً ثبت نام کنید یا وارد شوید.

را شامل می‌شد. از آنجا که رومیان از

برای مشاهده این محتوا لطفاً ثبت نام کنید یا وارد شوید.

در محاسبات خود استفاده می‌کردند روز انقلاب زمستانی به جای ۲۱ یا ۲۲ دسامبر حدوداً در ۲۵ دسامبر واقع می‌شد.

برای مشاهده این محتوا لطفاً ثبت نام کنید یا وارد شوید.

^[

برای مشاهده این محتوا لطفاً ثبت نام کنید یا وارد شوید.

^]

برای مشاهده این محتوا لطفاً ثبت نام کنید یا وارد شوید.

، باستان‌شناس

برای مشاهده این محتوا لطفاً ثبت نام کنید یا وارد شوید.

و بنیان‌گذار میتراپژوهی مدرن و دیگر میتراپژوهان همفکر او مفاهیم آیین میترایسم روم را کاملاً برگرفته از آیین

برای مشاهده این محتوا لطفاً ثبت نام کنید یا وارد شوید.

و ایزد ایرانی

برای مشاهده این محتوا لطفاً ثبت نام کنید یا وارد شوید.

(مهر) می‌دانند اما این ایده از دهه ۱۹۷۰ میلادی به بعد به شدت مورد نقد و بازبینی قرار گرفته است و اکنون به یکی از مسائل بسیار مجادله‌برانگیز در زمینه پژوهش ادیان در دنیای روم و

برای مشاهده این محتوا لطفاً ثبت نام کنید یا وارد شوید.

تبدیل شده است.

برای مشاهده این محتوا لطفاً ثبت نام کنید یا وارد شوید.

جشن تولد میترا تنها آئینی نیست که به مسیحیت راه پیدا کرده است. میان سنت های مسیحیان و آئین میترائیسم شباهت‌های زیادی وجود دارد. امروزه تمام مسیحیانی که تولد عیسی مسیح را جشن می گیرند هنوز هم در روز جشن شومینه و شمع‌هایشان را روشن نگاه می‌دارند،

برای مشاهده این محتوا لطفاً ثبت نام کنید یا وارد شوید.

را با چراغهای کوچک نورانی تزئین می‌کنند، شب زنده داری می‌کنند و غذاهای مخصوص و ویژه می‌خورند؛ به دید و بازدید یکدیگر می‌روند و این مناسبت را در کنار دوستان و اقوامشان جشن می‌گیرند؛ درست نظیر همان سنتی که ایرانیان باستان در شب یلدا بر‌گزار می کردند. کریسمس و یلدا تنها نمونه‌ای از بسیاری از باورها، آداب و رسوم، نمادها، داستان‌ها و افسانه‌های مشترکی هستند که مردم ملل مختلف و مذاهب مختلف را به هم پیوند می‌زنند.

**ENG.SAHAND** · 25 آذر، ۱۳۹۳

[h=3]

برای مشاهده این محتوا لطفاً ثبت نام کنید یا وارد شوید.

[/h]

برای مشاهده این محتوا لطفاً ثبت نام کنید یا وارد شوید.

کف زنی یا بیخ زنی در شب چله در

برای مشاهده این محتوا لطفاً ثبت نام کنید یا وارد شوید.

.

در خراسان واژه یلدا بکار برده نشده در تمام ادوار تاریخی تا آنجا که اسنادشفاهی و مکتوب وجود دارد

برای مشاهده این محتوا لطفاً ثبت نام کنید یا وارد شوید.

یا چله نشینی بکار رفته و در این شب طولانی آیین‌های و مراسم‌های خاصی وجود داشته که شاید در سایر مناطق ایران کمتر مرسوم بوده است به آن شب چراغانی یا شب چراغ می‌گفتند. از آنجا که هر میهمانی برای رفتن به شب نشینی، چراغی را همراه خود می برده و بدلیل فراوانی چراغ‌ها عبارت چهل چراغ که نشانه کثرت است بکار می‌بردند.

در

برای مشاهده این محتوا لطفاً ثبت نام کنید یا وارد شوید.

یکی از سنتهای مهم برگزاری مراسم سرحمومی در شب چله بوده است. سرحمومی مراسمی است که داماد در حمام عمومی مردانه و عروس در حمام زنانه طی مراسم با شکوهی به حمام می‌بردند و با رقص و پایکوبی و چوب بازی مراسم حنا بندان بعد از شستن و کیسه کشی داماد انجام می‌دادند و در مراسم حنا بدان آواز امشب حنا می‌بندیم... بر دست و پا می‌بندیم ... را بصورت گروهی می‌خواندند. و درپایان لباس نو بر عروس و داماد و اقوام نزدیک آنها می‌پوشیدند این مراسم گاهی تا سحر طول می‌کشید و مقدمه مراسم عروسی در بعد از ظهر روز بعد بود. افراد دعوت شده در صحن حمام جمع می‌شدند اما جوانان و افراد غیر مدعو تا پایان مراسم در بیرون از حمام جمع می شدندو شوخی و بازی سیاه بازی و انتر بازی در می‌آوردند.

هدیه دادن داماد برای نامزدش نیز یک امر اجباری بوده است در این شب به داماد این امتیاز بزرگ داده می‌شد که با بردن هدیه برای نامزدش بتواند شب در خانه بااو در یک اتاق و دوتایی بخوابد. داماد تا قبل از شب زفاف فقط در مناسبتهای خاص و از جمله شب چله مجاز به خوابیدن با نامزدش بوده است که به آن نامزد بازی می‌گفتند. در شهرهای

برای مشاهده این محتوا لطفاً ثبت نام کنید یا وارد شوید.

خواندن

برای مشاهده این محتوا لطفاً ثبت نام کنید یا وارد شوید.

در این شب مرسوم است. یکی از آیین‌های ویژه شب چله در

برای مشاهده این محتوا لطفاً ثبت نام کنید یا وارد شوید.

و

برای مشاهده این محتوا لطفاً ثبت نام کنید یا وارد شوید.

برگزاری مراسم «کف زدن» است. در این مراسم ریشه گیاهی به نام چوبک را که در این دیار به «بیخ» مشهور است، در آب خیسانده و پس از چند بار جوشاندن، در ظرف بزرگ سفالی به نام «تغار» می‌ریزند. مردان و جوانان فامیل با دسته‌ای از چوب‌های نازک درخت انار به نام «دسته گز» مایع مزبور را برای ساعتها هم می‌زنند تا به صورت کف سفت درآید و این کار باید در محیط سرد صورت گیرد تا مایع مزبور کف و سپس سفت شود خشک شده آن مانند گز اصفهان می‌شود. کف آماده شده در پایان با مخلوط کردن شیره شکر آماده خوردن شده و پس از تزیین با مغز گردو و پسته برای پذیرایی مهمانان برده می‌شود. در این میان گروهی از جوانان قبل از شیرین کردن کف‌ها مجاز هستند با پرتاب آن به سوی همدیگر و مالیدن کف به سر و صورت یکدیگر شادی و نشاط را به جمع مهمانان می‌افزایند.

برای مشاهده این محتوا لطفاً ثبت نام کنید یا وارد شوید.

انار شب چله

یکی دیگر از جشنهای ایرانی

برای مشاهده این محتوا لطفاً ثبت نام کنید یا وارد شوید.

است که عکس چله زمستان است و آن طولانی ترین روز سال است که هنوز هم در خراسان جنوبی گرامی داشته می‌شود.

برای مشاهده این محتوا لطفاً ثبت نام کنید یا وارد شوید.

[h=3]اصفهان[/h]شب یلدا (شب چله) در

برای مشاهده این محتوا لطفاً ثبت نام کنید یا وارد شوید.

اصفهان: مانند سایر مناطق ایران فامیل و بستگان به خانهٔ پدر بزرگها یا مادر بزرگها می‌روند ودور هم پای کرسی جمع می‌شوند. صاحب خانه هم با آجیل و میوه از مهمانها پذیرائی می‌کند آنها تا پاسی از شب و گاهی تا نزدیک صبح می‌نشینند، شاهنامه می‌خوانند و فال حافظ می‌گیرند. بزرگترها داستان یا خاطره نقل می‌کنند. تازه دامادها با هدیه یا خوانچه به خانه عروس می‌روند. آجیل شب یلدا:کشمش، گردو، بادام، قیسی، برگه زردآلو یا برگه گلابی، جوزقند و انجیر و خرما است. میوه شب یلدا:انار، هندوانه، سیب، گلابی انباری (سیبری) است. نوشیدنی شب یلدا:بطور معمول چای و شربت و چنانچه برف باشد مخلوط برف و شیره انگور. غذای شب چله (یلدا):چنانچه مقدور باشد پلو ماهی و در غیر اینصورت یکی از غذاهای محلی:مانند کوفته، گندی،دلمه، چرب و شیرین و . . .

[h=3]استان آذربایجان (شرقی و غربی)[/h]در

برای مشاهده این محتوا لطفاً ثبت نام کنید یا وارد شوید.

و

برای مشاهده این محتوا لطفاً ثبت نام کنید یا وارد شوید.

رسم بر این است که در این شب

برای مشاهده این محتوا لطفاً ثبت نام کنید یا وارد شوید.

تزیین شده به خانهٔ تازه‌عروس یا نامزد خانواده بفرستند.

برای مشاهده این محتوا لطفاً ثبت نام کنید یا وارد شوید.

در سینی خود هندوانه‌ها را تزئین می‌کنند و شال‌های قرمزی را اطرافش می‌گذارند. درحالی که مردم شمال یک ماهی بزرگ را تزئین می‌کنند و به خانهٔ عروس می‌برند.

[h=3]استان کردستان[/h]در کردستان نیز مانند سایر

برای مشاهده این محتوا لطفاً ثبت نام کنید یا وارد شوید.

این آیین تاریخ کهنی دارد که به همان نام قدیمیش "شو چله"خوانده می شود و در شهر سنندج مرکز

برای مشاهده این محتوا لطفاً ثبت نام کنید یا وارد شوید.

از قدیم اکثر خانه ها غذای دلمه و نان سنگک یرای پذیرایی از مهمان ها آماده می کنند و این به صورت سنتی در این شهر تبدیل شده است.

[h=3]استان بوشهر[/h]مردم

برای مشاهده این محتوا لطفاً ثبت نام کنید یا وارد شوید.

نیز همچون دیگر هموطنان ایرانی، این آیین کهن را با رفتن به خانه بزرگ ترها می‌گذرانند.

برای مشاهده این محتوا لطفاً ثبت نام کنید یا وارد شوید.

در شب یلدا در بوشهر کاربرد زیادی دارد.

[h=3]استان مازندران[/h]در مازندران شب یلدا بسیار با اهمیت و گرامی داشته می‌شود. در این شب همه مردم به خانه پدر بزرگها و مادر بزرگها رفته و ضمن دورهم‌نشینی و خواندن فال حافظ و فردوسی‌خوانی به خوردن تنقلات و میوه جات خصوصاً" انار و هندوانه و ازگیل می‌پردازند و با خوردن و

برای مشاهده این محتوا لطفاً ثبت نام کنید یا وارد شوید.

و شنیدن صحبتها و داستان‌های بزرگترها، شب را به صبح می‌رسانند و معتقدند که صبح بعد از یلدا روز پیروزی خورشید بر سیاهی و تاریکی‌ها است.

[h=3]استان فارس[/h]سفرهٔ مردم

برای مشاهده این محتوا لطفاً ثبت نام کنید یا وارد شوید.

مثل سفرهٔ نوروز رنگین است. مرکبات و هندوانه برای سرد مزاج‌ها و خرما و

برای مشاهده این محتوا لطفاً ثبت نام کنید یا وارد شوید.

برای گرم مزاج‌ها موجود است.

برای مشاهده این محتوا لطفاً ثبت نام کنید یا وارد شوید.

جزو جدانشدنی مراسم این شب برای شیرازی‌هاست. البته خواندن حافظ در این شب نه تنها در شیراز مرسوم است، بلکه رسم کلی چله‌نشینان شده‌است.

[h=3]استان همدان[/h]

برای مشاهده این محتوا لطفاً ثبت نام کنید یا وارد شوید.

فالی می‌گیرند با نام فال سوزن. همه دور تا دور اتاق می‌نشینند و پیرزنی به طور پیاپی شعر می‌خواند. دختر بچه‌ای پس از اتمام هر شعر بر یک پارچه نبریده و آب ندیده سوزن می‌زند و مهمان‌ها بنا به ترتیبی که نشسته‌اند شعرهای پیرزن را فال خود می‌دانند. همچنین در مناطق دیگر همدان تنقلاتی که مناسب با آب و هوای آن منطقه‌است در این شب خورده می‌شود. در

برای مشاهده این محتوا لطفاً ثبت نام کنید یا وارد شوید.

و

برای مشاهده این محتوا لطفاً ثبت نام کنید یا وارد شوید.

، گردو و کشمش ومویز نیز خورده می‌شود که از معمول‌ترین خوراکی‌های موجود در این شهرستانهاست.همچنین در

برای مشاهده این محتوا لطفاً ثبت نام کنید یا وارد شوید.

میوه وتنقلات برای دختری که نامزد شده ازطرف خانواده دامادبرده می شودو این ازرسوم قدیم به جامانده است.

[h=3]استان اردبیل[/h]در

برای مشاهده این محتوا لطفاً ثبت نام کنید یا وارد شوید.

رسم است که خانواده‌ها شب یلدا دور هم جمع می‌شوند و تا پاسی از شب با هم شب نشینی می‌کنند. هنداونه، انار، پرتقال، تخمه، ماهی پلو و... از جمله خوراکی‌هایی است که در

برای مشاهده این محتوا لطفاً ثبت نام کنید یا وارد شوید.

مرسوم هست، ودر شب یلدا برای تازه عروس هندوانه تزئین می‌کنند و به همراه هدایای دیگر از طرف خانواده داماد فرستاده می‌شود.

[h=3]استان گیلان[/h]در

برای مشاهده این محتوا لطفاً ثبت نام کنید یا وارد شوید.

هندوانه را حتماً فراهم می‌کنند و معتقدند که هر کس در شب چله هندوانه بخورد در تابستان احساس تشنگی نمی‌کند و در زمستان سرما را حس نخواهد کرد. «

برای مشاهده این محتوا لطفاً ثبت نام کنید یا وارد شوید.

»(آو= آب و کونوس = ازگیل) یکی دیگر از خوردنی‌هایی است که در این منطقه در شب یلدا رواج دارد و به روش خاصی تهیه می‌شود. در فصل پاییز،

برای مشاهده این محتوا لطفاً ثبت نام کنید یا وارد شوید.

خام را در خمره می‌ریزند، خمره را پر از آب می‌کنند و کمی نمک هم به آن می‌افزایند و در خم را می‌بندند و در گوشه‌ای خارج از هوای گرم اتاق می‌گذارند.

ازگیل سفت و خام، پس از مدتی پخته و آبدار و خوشمزه می‌شود. آوکونوس در اغلب خانه‌های گیلان تا بهار آینده یافت می‌شود و هر وقت هوس کنند ازگیل تر و تازه و پخته و رسیده و خوشمزه را از خم بیرون می‌آورند و آن را با گلپر و نمک در سینه‌کش آفتاب می‌خورند. در

برای مشاهده این محتوا لطفاً ثبت نام کنید یا وارد شوید.

در خانواده‌هایی که در همان سال پسرشان را داماد یا نامزد کرده‌اند رسم است که طبقی برای خانواده نوعروس می‌فرستند. در این طبق میوه‌ها و خوراکی‌ها و تنقلات ویژه شب چله به زیبایی در اطراف آراسته می‌شود و در وسط طبق هم یک ماهی بزرگ (معمولاً

برای مشاهده این محتوا لطفاً ثبت نام کنید یا وارد شوید.

) تازه و خام همراه با تزیین سبزیجات قرار می‌گیرد که معتقدند باعث خیر و برکت و فراوانی روزی زوج جدید و همچنین سلامت و باروری نوعروس می‌گردد.^[

برای مشاهده این محتوا لطفاً ثبت نام کنید یا وارد شوید.

^]

[h=3]استان خوزستان[/h]مردم

برای مشاهده این محتوا لطفاً ثبت نام کنید یا وارد شوید.

تا سحر انتظار می‌کشند تا از قارون افسانه‌ای استقبال کنند. قارون در لباس هیزم‌شکن برای خانواده‌های فقیر تکه‌های چوب می‌آورد. این چوب‌ها به طلا تبدیل می‌شوند و برای آن خانواده، ثروت و برکت به همراه می‌آورند.^[

برای مشاهده این محتوا لطفاً ثبت نام کنید یا وارد شوید.

^] به خانه بزرگترها رفته و دور هم جمع شده به شوخی خنده گذرانده، اجیل هندوانه انار شیرینی و خرما و لبو و اش وشیرینی‌های مختلف از جمله خوراکی‌های این آیین کهن است.

[h=3]استان قزوین[/h]مردم استان قزوین نیز همچون دیگر هموطنان ایرانی، این آیین کهن را با رفتن به خانه بزرگ‌ترها می‌گذرانند. به عقیده بزرگ‌ترها آوردن میوه‌های مختلف خشک و تر و میوه‌های سرخ‌فام که به "شب چره" معروف است، همراه با خوراکی‌های دیگر شگون داشته و زمستان پر برکتی را نوید می‌دهد. در بعضی مواقع که مادر بزرگ‌ها در آوردن تنقلات تاخیر می‌کنند کوچکترها شعر "هر که نیارد شب چره - انبارش موش بچره" سر می‌دهند، که مادربزرگ در آوردن "شب چره" تعجیل می‌کند. دراین شب اغلب مردم قزوین با خوردن سبزی پلو با ماهی‌دودی و سپس هندوانه، انار، انواع تنقلات از جمله کشمش، گردو، تخمه، آجیل مشگلکشا و انجیر خشک، شب نشینی خود را به اولین صبح زمستانی گره می‌زنند. به عقیده مادر بزرگ‌های قزوینی اگر دراین شب ننه سرما گریه کند باران می‌بارد، اگر پنبه‌های لحاف بیرون بریزد برف می‌آید و اگر گردنبند مراوریدش پاره شود تگرگ می‌آید. یکی دیگر از آداب و رسوم "شب یلدا" فرستادن "خونچه چله" از سوی داماد به عنوان هدیه زمستانی برای عروس است. در این خونچه برای عروس پارچه، جواهر، کله‌قند و هفت نوع میوه مثل گلابی هندوانه، خربزه، سیب، به با تزئینات خاصی فرستاده می‌شود.

ورود

تاریخچه شب یلدا

ارسال های توصیه شده

ENG.SAHAND 31645

لینک به دیدگاه

ENG.SAHAND 31645

لینک به دیدگاه

ENG.SAHAND 31645

لینک به دیدگاه

سایت نواندیشان

انجمن نواندیشان

جریان فعالیت های من

کسب درآمد کنید