معرفی پژوهشکده بیوتکنولوژی تولید مثل

[masi eng 47044]

مركز تحقیقات بيولوژي و بیوتكنولوژی تولیدمثل و نازايي در سال ۱۳۷۷، به همت جمعی از متخصصان علوم پایة پزشكی و درمان ناباروری، با تصویب هیأت امنا جهاد دانشگاهی تأسیس شد. در تاریخ ۱۹/۴/۷۸، مجوز تأسیس مركز تحقیقات بیوتكنولوژی تولیدمثل، به استناد رأی شورای گسترش دانشگاه‌های علوم پزشكی وزارت بهداشت درمان و آموزش پزشكی، از سوي وزیر محترم بهداشت درمان و آموزش پزشكی وقت، صادر شد.

اين پژوهشكده، هم‌اكنون با برخورداری از شش گروه پژوهشی ایمونولوژی‌تولیدمثل، غددتوليدمثل و آندرولوژي، جنين‌شناسي، ژنتیک‌توليدمثل و بيوتكنولوژي، عفونت‌هاي توليدمثل، حقوق و اخلاق زیستی طرح‌های پژوهشی متعددی را دربارة موضوعات مرتبط با اولویت‌ها و محورهای فعالیت خود، با تأمین بودجه از منابع داخلی و بین‌المللی، در دست انجام دارد. از جمله وجوه متمايز كنندة اين پژوهشكده، همكاری و فعالیت پژوهشي متخصصان علوم پایة پزشكی، (جنین شناسی، ایمونولوژی، ژنتیك، بیوشیمی، بیولوژی سلولی و مولكولی و متخصصان بالینی، زنان و زایمان و نازایی، آندرولوژی، غدد درون‌ریز، عفونی و بیماری‌های گرمسیری و ...) ، در كنار یكدیگر، در انجام طرح‌های پژوهشی و درمانی است. با توجه به نوپايي نسبی علوم تولیدمثل و ناباروری و گسترش سریع آن در دودهة گذشته، گستره‌اي وسیع از پژوهش‌ها فراروی محققان قرارگرفته است كه البته، دستیابی و برنامه‌ریزی برای تمام این جنبه‌ها امكان پذیر نیست. از اين‌رو، این پژوهشكده اولویت‌های تحقیقاتی خود را، در حیطة تولیدمثل و ناباروری، بر محورهاي سقط مكرر، اندومتریوز، ناباروری با علت نامشخص، سلول‌های بنیادی، حیوانات ترانسژنیک، جنین، ناباروری در مردان و زنان با علل ژنتیکی و عفونت تولیدمثل متمركز كرده است.

تاكنون با تلاش اعضاء محترم هیأت علمی این پژوهشكده، از طرح‌های متنوع تحقیقاتی پايان یافته و یا در دست اجرا، تعداد زیادی مقالة داخلی، مقالة بین‌المللی، خلاصه مقاله‌هاي داخلی و خلاصه مقاله‌هاي بین‌المللی منتشر شده است.

از موارد قابل توجه در فعاليت‌هاي این پژوهشكده، تأسیس مركز فوق تخصصي درمان ناباروری و سقط مكرر ابن‌سینا است كه با همكاری مركز درمان ناباروری لوبك (Lubeck) آلمان و زیرنظر دانشمند برجسته و از پيشگامان IVF در ایران، پروفسور صفا الحسنی، تأسیس شد.

[masi eng 47044]

امروزه، توانایی بیوتکنولوژی و مهندسی ژنتیک در تولید و تغییر موجودات زنده در جهت کمک در تولیدمثل ، حیات و خدمت به انسان،‌ شگفت‌آور است. بیوتکنولوژی، به عنوان فنی که از سلول‌های موجودات زنده و محتوای آن در تولید مواد و یا توسعه روشی استفاده می‌کند، در سال‌های اخیر با به کارگیری اصول ژنتیک و مهندسی ژنتیک به بیوتکنولوژی مولکولی متحول شده است. به‌ویژه، کاربرد بیولوژی مولکولی در تولیدمثل، گامت‌ها و تشکیل و تکوین جنین بسیار چشمگیر بوده است. پیشرفت سریع علم ژنتیک و بیوتکنولوژی از یک رو و کاربرد آن در روش‌های نوین تولیدمثل، سلول‌های اولیة جنینی و جنین از سوی دیگر،‌ باعث شده است که تکنیک‌ها و روش‌هایی جدید در زمینة تشخیص و دوران پیشگیری، ابداع شود. در این زمینه، می‌توان از تکنولوژی ترانسژنیک، همسان‌سازی، تشخیص قبل از تولد، لانه‌گزینی جنین و ژن‌درمانی از طریق سلول‌های جنسی نام برد که از اهداف و ضرورت‌های تشکیل این گروه است.

 

زمینه و محور فعالیت‌ گروه:

 

1. سقط مکرر
   
2. جنبه های ژنتیکی تولیدمثل مردان
   
3. آندومتریوز
   
4. تشخیص نقایص ژنتیکی جنین (pgd, pnd)
   
5. غربالگری نقایص ژنتیکی زوج های نابارور
   
6. بررسی زمینه های ژنتیکی در رابطه با سرطان های مورد مطالعة پژوهشکده
   

[masi eng 47044]

در دنیای امروز، با وجود پیشرفت سریع علم در زمینة پیشگیری و درمان بیماری‌های عفونی، این بیماری‌ها در ابتلاء جوامع بشری و ایجاد اپیدمی‌ها، مرگ و میرها، ناهنجاری‌های مادرزادی، سقط و ناباروری از اهمیتی ویژه‌ برخوردارند. اگرچه با ایجاد روش‌های تشخیصی نوین و دقیق و درمان‌های پیشرفته، برخی از بیماری‌های عفونی تحت کنترل قرار گرفته‌اند، ولی با توجه به بیماری‌های عفونی نوپدید و بازپدید مانند HIV، STIs، سل و ...، بیماری‌های عفونی، این‌بیماری‌ها، هم‌چنان، مهم تلقی می‌شوند. امروزه، عفونت‌های تولیدمثل، شامل عفونت‌های انتقال یابنده از راه تماس جنسی، عفونت‌های منجر به ناباروری و سقط جنین، عفونت‌های دوران بارداری و انتقال یافته از مادر به جنین، توجه جهان را به خود جلب کرده است. از آنجا که بیماری‌های عفونی به سهولت قابل انتقال‌اند و این انتقال هم به‌صورت عمودی و هم به‌صورت افقی امکان‌پذیر است، توجه به این گروه از بیماری‌ها در پیشبرد سلامت عمومی، اهمیتی ویژه‌ دارد. پژوهشگاه ابن‌سینا، در راستای فعالیت‌های علمی پژوهشی خود و با توجه به نیاز جامعه تصمیم به راه‌اندازی «گروه عفونت‌های تولیدمثل» گرفت تا در این زمینه‌ها به فعالیت‌های علمی ـ پژوهشی بپردازد.

 

زمینه و محور فعالیت‌ گروه:

 

1. شناسایی عفونت‌های منتقله از راه تماس جنسی
   
2. شناسایی عفونت‌های مادری موثر بر جنین
   
3. شناسایی عفونت‌های منجر به ناباروری
   
4. پیشبرد روش‌های تشخیصی و درمانی سل ژنیتال
   
5. پیشبرد روش‌های تشخیصی و درمان‌های هرپس ژنیتال و سایر اعضاء خانواده هرپی ویروس
   
6. گسترش ارتباطات علمی پژوهشی آموزشی در سطح منطقه‌ای و کشوری
   

[masi eng 47044]

در اواسط قرن نوزدهم، دانشمندان ماهیت زنده و مستقل اسپرم و تخمک را در مفاهیمی نزدیک به امروز پیشنهاد نمودند. با فاصلة اندک، نقش این دو یاختة جنسی در تشکیل زیگوت و رویان مشخص شد. بعدها در اواسط قرن بيستم، محققين با پديد آمدن حوزه مشتركي از علايق در زمينه شناخت مكانيسم و پاتوژنز برخي شرايط و بيماريهاي محدود كننده و آسيب رسان قدرت تناسلي مردانه، به انجام پژوهش در مسير مشترك و متمركزي ادامه دادند و واژه آندرولوژي در مفهوم امروزی گسترش پیدا کرد و به تدريج با ورود دانشمندان مختلف از علوم زيستي، ژنتيك و حتي روان شناسان، تبديل به يك بستر علمي پويا و گسترده گردید كه در آن با بهره گيري از فن آوري هاي مختلف، سلامت توليد مثلي جنس مذكر در طول دوره زندگي (تولد، بلوغ و حتي سنين کهولت)را رصد نموده و ضمن واكاوي شرايط توليد مثلي در ارتقاي سلامت و باروری و بهبود كيفيت زندگي افراد نابارور يا در معرض خطر ناباروري تلاش مي كند. از آنجائيكه توليد اسپرم سالم بعنوان سلول جنسي فرد مذكر، يكي از مهمترين معيارهاي سلامت توليد مثلي افراد محسوب می شود امروزه علاوه بر بررسي اختلالات آناتوميك، هورموني و ساختاري در سطح ارگان هاي توليد مثلي، ارزيابي هاي مولكولي و عملكردي اسپرم جايگاه مهمي در سنجش سلامت باروری مردان بر عهده دارد. بطوريكه در حال حاضر بخش عمده اي از فضاي پژوهشي در آزمايشگاه هاي آندرولوژي به ارزيابي هاي كيفي اسپرم و آناليز مايع مني و ارتباط اين پارامترها با باروري اختصاص مي يابد. پس از تولد اولين نوزاد حاصل از لقاح آزمايشگاهي (IVF) موسوم به "test tube baby" در سال 1978 و استفاده گسترده از روش هاي كمك باروري و سپس بكارگيري روش ميكرواينجكشن (ICSI)، اهميت كيفيت اسپرم و مراتب تأثير آن بر نتايج حاصل از لقاح و متعاقباً سلامت جنين و بارداري موفق بيش از پيش مورد توجه قرار گرفت. بطوريكه امروزه تحقيقات زيادي در راستاي تعيين بهترين شاخص هاي ارزيابي كيفي اسپرم و ارتباط ويژگي هاي فيزيكوشيميائي و حتي فرا ساختاري آن با شاخص هاي جنين شناختي در حال انجام است.

به دنبال كنجكاوي پژوهشگران نسبت به شناخت مكانيسم هاي لقاح، مراحل روياني و اندام زايي، ابعاد مولكولي رشد و تكوين جنين نيز در كانون توجه قرار گرفت و پيشرفت آن منجر به شكل گيري جنين شناسي مدرن شد. در اين مسير با فراهم شدن تولید، رشد، نگهداری و حتی دستکاری جنین در خارج از بدن در محیط آزمایشگاه منجر به گسترش فوق العاده این علم در ابعاد متنوع از جمله کلونینگ(همانند سازی)،حیوانات تراریخته و سلول های بنيادي جنيني و بالغین گردیدو در سال هاي اخير حوزه هاي بينابيني در این حیطه نیز گسترش زیادی یافته است كه با تعريف كاربري هاي مختلف از جمله سلول درماني افق هاي درماني جديدي فرا روي اين علم قرار داده است.

پژوهشگاه ابن‌سینا با برخورداری از ظرفیت‌های سخت‌افزاری و نیروی انسانی کارآمد و پرتوان، گروه پژوهشی جنین‌شناسی و آندرولوژي را، به عنوان یکی از گروه‌های پژوهشکدة بیوتکنولوژی تولیدمثل، راه‌اندازی نموده است. محققین این گروه، با انجام پژوهش ‌های بنیادی، کاربردی و بالینی روی مکانیسم‌های مولکولی لقاح، روند تکوین جنین و تأثیر عوامل محیطی بر کارایی دستگاه تولید مثل و قدرت باروری انسان، در توسعه و ارتقای روش هاي كمك باروري و حفظ باروري می کوشند. پژوهشگران کارآزموده این گروه در این مسیر با بررسي شرایط بلوغ آزمایشگاهی گامت ها تحت روش ها و تیمارهای مختلف سعی در بهبود روش های انتخاب بهترین گامت برای بکارگیری در روش های کمک باروری دارند. بدین منظور تحقيقات گسترده در اسپرماتوژنز، آثار مداخله هاي آزمايشگاهي بر پارامترهاي اسپرم و مكانيسم مولكولي لقاح در کارنامه پژوهش های این گروه می باشد.

از سویی دیگر محققین این گروه با دستیابی به دانش فنی كشت و پيوند سلول هاي بنيادي بيضه و نیز انجماد قطعات بافتی گنادهای جنسی گام هایی اساسی در مسیر حفظ باروری کودکان و بالغین در معرض ناباروری از قبیل بیماران سرطانی تحت شیمی و پرتو درمانی برداشته اند. در ادامه این موفقیت ها راه اندازی بانک بافت های تولید مثلی بعنوان ماحصل عملی و کاربردی پژوهش های این گروه در مرکز فوق تخصصی درمان ناباروری و سقط مکرر ابن سینا، نشانی از اراده و پایبندی مجموعه ابن سینا در طراحی و انجام پژوهش های کاربردی منجر به هدف نهایی ارتقای سلامت آحاد جامعه می باشد.

تلاش در جهت توليد حيوانات شبيه سازي شده و تراريخته به عنوان بيوراكتور توليدی فراورده هاي بيولوژيك و دارویی و هم چنین پژوهش های کاربردی در مسیر تمایز و توسعه کاربری های بالینی سلول هاي بنيادي جنيني و بالغين از دیگر محورهای تحقیقاتی پژوهشگران این گروه می باشد. این گروه ارتباط منسجمی را با بخش جنین شناس و آندرولوژی مرکز فوق تخصصی درمان ناباروری و سقط مکرر ابن سینا داشته و بخشی از فعالیت های این گروه معطوف گسترش و ارتقاء خدمات قابل ارایه به زوجین نابارور می باشد.

 

زمینه و محور فعالیت گروه:

فعاليت هاي پژوهشي:

 

1. بهره گیری از روش های کمک باروری در انسان و حیوانات با هدف ارتقای بازده تولید مثلی
   
2. کشت و پیوند سلول های بنیادی بیضه و تخمدان
   
3. تولید حیوانات شبیه سازی شده و تراریخته به عنوان بيوراكتور به منظور توليد فراورده هاي بيولوژيك
   
4. شناخت و بهبود عوامل تاثيرگذار در جهت ارتقاي قابليت حياتي جنين هاي شبیه سازی شده
   
5. شناخت و بهبود تغييرات اپي ژنتيك لازمه رشد و تكامل جنين هاي توليد شده در شرايط آزمايشگاهي (بويژه جنين هاي شبيه سازي شده ترانسژنيك)
   
6. تهیه بانک سلولهای جنسی و جنینی در انسان و حیوانات (با اهداف تجاری و تحقیقاتی(
   
7. ابقای گونه های جانوری در معرض خطر انقراض
   
8. ایجاد لاین های سلولی با منشا سلول های بنیادی جنینی (در حیوانات مزرعه ای و آزمایشگاهی(
   
9. توليد موش هاي knockout و knockin
   
10. مطالعات کاربردی در زمینه سلول هال بنیادی
    

[masi eng 47044]

مركز تحقیقات بيولوژي و بیوتكنولوژی تولیدمثل و نازايي در سال ۱۳۷۷، به همت جمعی از متخصصان علوم پایة پزشكی و درمان ناباروری، با تصویب هیأت امنا جهاد دانشگاهی تأسیس شد. در تاریخ ۱۹/۴/۷۸، مجوز تأسیس مركز تحقیقات بیوتكنولوژی تولیدمثل، به استناد رأی شورای گسترش دانشگاه‌های علوم پزشكی وزارت بهداشت درمان و آموزش پزشكی، از سوي وزیر محترم بهداشت درمان و آموزش پزشكی وقت، صادر شد.

اين پژوهشكده، هم‌اكنون با برخورداری از شش گروه پژوهشی ایمونولوژی‌تولیدمثل، غددتوليدمثل و آندرولوژي، جنين‌شناسي، ژنتیک‌توليدمثل و بيوتكنولوژي، عفونت‌هاي توليدمثل، حقوق و اخلاق زیستی طرح‌های پژوهشی متعددی را دربارة موضوعات مرتبط با اولویت‌ها و محورهای فعالیت خود، با تأمین بودجه از منابع داخلی و بین‌المللی، در دست انجام دارد. از جمله وجوه متمايز كنندة اين پژوهشكده، همكاری و فعالیت پژوهشي متخصصان علوم پایة پزشكی، (جنین شناسی، ایمونولوژی، ژنتیك، بیوشیمی، بیولوژی سلولی و مولكولی و متخصصان بالینی، زنان و زایمان و نازایی، آندرولوژی، غدد درون‌ریز، عفونی و بیماری‌های گرمسیری و ...) ، در كنار یكدیگر، در انجام طرح‌های پژوهشی و درمانی است. با توجه به نوپايي نسبی علوم تولیدمثل و ناباروری و گسترش سریع آن در دودهة گذشته، گستره‌اي وسیع از پژوهش‌ها فراروی محققان قرارگرفته است كه البته، دستیابی و برنامه‌ریزی برای تمام این جنبه‌ها امكان پذیر نیست. از اين‌رو، این پژوهشكده اولویت‌های تحقیقاتی خود را، در حیطة تولیدمثل و ناباروری، بر محورهاي سقط مكرر، اندومتریوز، ناباروری با علت نامشخص، سلول‌های بنیادی، حیوانات ترانسژنیک، جنین، ناباروری در مردان و زنان با علل ژنتیکی و عفونت تولیدمثل متمركز كرده است.

تاكنون با تلاش اعضاء محترم هیأت علمی این پژوهشكده، از طرح‌های متنوع تحقیقاتی پايان یافته و یا در دست اجرا، تعداد زیادی مقالة داخلی، مقالة بین‌المللی، خلاصه مقاله‌هاي داخلی و خلاصه مقاله‌هاي بین‌المللی منتشر شده است.

از موارد قابل توجه در فعاليت‌هاي این پژوهشكده، تأسیس مركز فوق تخصصي درمان ناباروری و سقط مكرر ابن‌سینا است كه با همكاری مركز درمان ناباروری لوبك (Lubeck) آلمان و زیرنظر دانشمند برجسته و از پيشگامان IVF در ایران، پروفسور صفا الحسنی، تأسیس شد.