سینوزیت حاد

[masi eng 47044]

تعريف :

سينوزيت بيماري سينوس هاي هوايي است که در آن يک يا چند عدد از سينوس ها دچار التهاب مي شوند . سينوزيت حاد معمولاً ۸-۳ هفته طول مي کشد در حاليکه سينوزيت مزمن دوره طولاني تری دارد .

علائم و نشانه ها :

علائم کلاسيک سينوزيت عبارتند از احتقان بيني ، ترشحات سبزرنگ بيني ، درد در صورت يا دندان ها ، درد چشم ها ، سردرد و سرفه هاي شبانه . بعضي بيماران همچنين از تب ، بي حالي ، بوي بد دهان و گلو درد شکايت دارند ، سينوزيت معمولاً بدنبال يک سرماخوردگي که پس از ۷-۵ روز خوب نشده است و يا بدتر شده است ديده مي شود . تشخيص سينوزيت مزمن کمي سخت تر است . علائمي که در بالا ذکر شد به شکل خفيف تر اما طولاني تري وجود دارد . سينوزيت مزمن در افرادي که آلرژي دارند شايعتر است .

 

علل و عوامل خطر ساز :

چهار جفت سينوس در اطراف حفره بيني قرار دارد . اين سينوس ها توسط مجاري ريزي به بيني راه دارند . سينوس هاي بيني حفراتي در درون استخوان هاي صورت هستند که توسط يک لايه مخاط مفروش شده اند . سينوس ها به طور طبيعي ترشحات موکوس ( مخاطي ) توليد مي کنند که بدرون بيني تخليه مي شوند . سينوزيت ( التهاب سينوس ها ) معمولاً وقتي رخ مي دهد که حداقل يکي از سه حالات زير رخ دهد :

۱ - منفذ سينوس ها بسته شود .

۲ - مژک هاي سلولهاي مخاطي که باعث حرکت موکوس به خارج از سينوس مي شوند درست کار نکنند .

۳ - مقدار زيادي موکوس توليد شود . اين حالت معمولاً التهاب سينوس ها است .

هر نوع ترکيبي از حالات فوق مي تواند باعث سينوزيت شود.

 

دلايل متفاوت بروز سينوزيت

:

سينوس ها حفره هاي بسته اي هستند که يک روزنه ( مجراي ) کوچک به سوي بيني دارند . ده هزار ليتر هوايي که روزانه استنشاق مي کنيم ابتدا توسط بيني قبل از اين که وارد اين مجراها شوند ، تصفيه ، گرم و مرطوب مي شوند . هنگامي که مخاط بيني احتقان پيدا مي کنند هوا ديگر داخل سينوس ها نمي شود ، بنابراين آنها محل مناسبي براي رشد باکتري ها و عفونت هاي گوناگون مي شوند . برخي از عوامل نيز بروز اين حالت را تسهيل مي کنند . اين علت ها عبارتند از :

زکامي که خوب مداوا نشده است : پنج تا ده درصد از زکام هايي که در درمان آنها بي توجهي شده به صورت سينوزيت در مي آيند . اگر شما مستعد ابتلا به اين نوع عفونت هستيد ، زکام خود را قبل از اين که سينوس هايتان درگير شوند ، درمان کنيد (به وسيله قطره هاي ضدعفوني کننده ، داروهاي استنشاقي و ... )

عامل محيطي : سرما ، اتمسفر مرطوب يا خيلي خشک ( فضاي بسيار گرم ، هواي راکد اتاق و ... ) تغييرات اقليمي شديد ، آلودگي هوا و ... عواملي هستند که اهميتشان با توجه به حساسيت هر شخص تغيير مي کند .

آرژي : آلرژي تمام مواد حساسيت زا ( پشم گربه ، حشرات و ... ) نيز مي توانند مؤثر باشند .

عفونت دندان : دندان هاي آسيا و پيشين فک بالائي نزديک به سينوس هاي فکي آرواره اي هستند . دو حالت وجود دارد ؛ يا دندان عفونت دارد و يا با آمالگامي پر شده که يک قسمت از آن وارد يکي از مجاري سينوسي آرواره اي شده است . در صورت احتمال چنين پيشامدي حتماً با دندانپزشک مشورت کنيد . با اين حال حتي با مداخله اي دکتر ممکن است سينوسي که منشأ آن عفونت دنداني است باز هم تداوم پيدا کند .

بروز سينوزيت بر اثر يک ناهنجاري کالبد شناختي ( آناتوميک ) ، مادرزادي و يا سانحه : انحراف تيغه بيني ، مجراهاي سينوسي بسيار تنگ ، پوليپ بيني ( که معمولاً منشآ آلرژي دارد ) نيز مي تواند اتفاق بيفتد .

بعضي مردم اصلاً دچار سينوزيت نمي شوند در حاليکه بعضي ديگر مکرراً دچار سينوزيت مي شوند . ( مثل آنهايي که سيستيک فيبروزيس دارند ) سينوزيت معمولاً بدنبال عفونت تنفسي مثل سرماخوردگي بوجود مي آيد . عفونت راههاي تنفسي فوقاني يا واکنش هاي آلرژيک باعث التهاب و تورم بافت هاي اطراف منافذ سينوس ها و بسته شدن آنها مي شود . بسته شدن سينوس ها باعث تجمع موکوس در آنها مي شود که در نتيجه آن سينوس ها جايي بسيار مناسبي براي رشد باکتريها و قارچ ها مي شود .

افرادي که داراي ضعف سيستم ايمني هستند در معرض خطر بيشتري براي ابتلا هستند.

همانطور که اشاره شد شايعترين دلايل سينوزيت عفونت راههاي تنفسي فوقاني و رينيت ... آلرژيک مي باشد . عوامل خطرساز ديگر شامل سابقه آسم ، استفاده بيش از حد از داروهاي دکونژستان ، انحراف تيغه بيني ، تومورهاي بيني يا صورت ،پوليپ هاي بيني ، جسم خارجي و ... مي باشند .

عوامل فوق به طور معمول باعث بسته شدن منافذ سينوس ها مي شوند . و بدنبال آن سينوزيت رخ مي دهد . بيماريهايي که باعث ضعف سيستم ايمني مي شوند و بيمار را مستعد به ابتلا به بيماريهاي عفوني مي کنند . اين بيماريها عبارتند از : ابتلا به ايدز ، سرطان و بيماريهايي که جهت درمان آنها از شيمي درماني يا داروهاي تضعيف کننده سيستم ايمني مثل کورتون استفاده مي شود . بعضي بيماريهاي ژنتيکي که باعث اختلال کارکرد مژک هاي سلولي معروف به سلياها مي شوند نيز جزء عوامل خطر سينوزيت محسوب مي شوند . اين بيماريها عبارتند از بيماري سيستيک فيبروزيس ، سندرم کارتاژنر و سندرم سلياي غيرمتحرک . به خاطر داشته باشيد که بيماريهاي فوق افراد را مستعد به ابتلا به سينوزيت مي کنند چرا که آنها باعث مي شوند سينوس ها جاي مناسبي براي رشد باکتريها و ديگر عوامل بيماريزا بشود و همه افراد مبتلا به يکي از بيماريهاي فوق الزاماً دچار سينوزيت نخواهند شد .

 

علت و سازوکار بیماری

ریشهٔ عفونت حاد سینوسی مانند عفونت گوش میانی (otitis media) است. در حالت عادی گوش میانی و سینوسها استریل هستند، اما در نزدیکی آنها در دهان و بینی باکتریهای گوناگونی میزیند. در شرایط عادی، مژکهای ریز مخاط را در طول پوشش بینی و مجراهای تنفسی حرکت میدهند و سینوسها را پاک نگاه میدارند. این مژکهای ضرباندار با حرکات ریتمیک به سمت عقب و جلو بهمانند یک جاروب میکروسکوپی موکوس، میکروبها، ذرات محرک، گردوغبار و مواد حساسیتزا را به دام انداخته و بهسمت سوراخهای بینی و یا پشت حلق و معده میرانند.[۹] هنگامیکه عملکرد این مژکها مختل شود، عفونت میتواند مستقر شود. در پی یک سرماخوردگی معمولی، کاهش عملکرد مژکها ممکن است به باکتریها اجازه دهد که در سطوح غشای مخاطی سینوسها باقی بمانند و سینوس چرکین ایجاد کنند. ارگانیسمهای ایجادکنندهٔ سینوزیت شامل Haemophilus influenzae، Streptococcus pneumoniae، Staphylococcus aureus، Streptococcus pyogenes و بسیاری از باکتریهای بیهوازی حساس-به-پنیسیلینِ دیگر هستند.[۱۰] منشأ سینوزیت همچنین میتواند وجود دندان عفونی باشد.

نشانهها

نشانههای مشترک شامل درد صورت، سردرد، و تب در پی بیماری پیشین ویروسی دستگاه تنفس بالایی هستند. در معاینات فیزیکی، افراد مبتلا به سینوزیت، معمولاً دارای تب، ترشح بینی، و حساس شدن سینوسها هستند. نتیجهٔ معاینه میتواند توسط عکسبرداری اشعهٔ اکس از سینوسها و کشت مواد بهدستآمده از سینوسها تأیید شود.[۱۴]

 

درمان

درمان سینوزیت حاد در وهلهٔ اول بر رفع عفونت ارگانیسم با استفاده از آنتیبیوتیکهای سیستمی مانند پنسیلین و ترغیب زهکشی سینوسها با استفاده از قطرههای رگتنگکنِ (vasoconstrictor) بینی و مواد تنفسی است. اگر عفونت پابرجاماند، چرک موجود در هر سینوس ممکن است نیاز باشد که توسط یک جرّاحی جزئی که به نام لاواژ (lavage) شناخته میشود، که در آن سینوسها توسط آب یا محلول آبنمک شستشو میشوند، برطرف شود.

پيشگيري :

عفونت هاي راههاي هوايي و آلرژي هارا بخوبي درمان کنيد .

از سيگار کشيدن و آلودگي هاي محيطي اجتناب کنيد .

از دماي بالا يا پائين ( تغييرات شديد دماي محيط ) پرهيز کنيد چرا که باعث افزايش درد سينوس ها مي شود .

از آنجا که رطوبت باعث رقيق شدن موکوس و راحت تر تخليه شدن آن مي شود بهتر است از بخور استفاده کنيد تا باعث مرطوب شدن سينوس هايتان شود . همچنين توصيه به مصرف مايعات فراوان سودمند است .

استفاده از دکونژستان ها در هنگام عفونت مجاري هوايي ممکن است احتمال ابتلا به سينوزيت را کاهش دهد .

[masi eng 47044]

[h=2]سینوزیت مزمن[/h]

علت و سازوکار بیماری

سینوزیت مزمن ممکن است به دنبال حملههای پیدرپی یا نادیدهانگاشتهشدهٔ سینوزیت حاد بروز کند، بهویژه در صورت وجود نقصهای تنفسی یا زهکشی بهدلیل پلیپهای بینی یا مجراهای بستهشدهٔ سینوسی. سینوزیت مزمن همچنین ممکن است بهدلیل آلرژی به موادی مانند قارچها یا گردهها ایجاد شود.

پیشگیری

درمان مناسب سینوزیت چرکی زیرحاد بهترین روش برای پیشگیری از سینوزیت مزمن چرکی است]

 

نشانهها

نشانههای سینوزیت مزمن شامل گرایش به سرماخوردگی، تخلیهٔ چرکین بینی، مشکل در تنفس، ازدستدادن بویایی، و گهگاه سردرد هستند. باید توجه داشت که در بسیاری از موارد سردردهای سینوزیتی در واقع میگرن هستند.

 

درمان

برای درمان سینوزیت مزمن در ابتدا از آنتیبیوتیکها (از جمله کلاریترومایسین)، کشت ارگانیسمها (باکتریها یا غیره)و لاواژ استفاده میشود.

اگر درمان با آنتیبیوتیک یا لاواژ مکرر شرایط را بهبود نبخشید، اسپریهای استروئیدی ممکن است برای بهبود ورم و آنتیهیستامینها برای بهبود واکنشهای آلرژیک تجویز شوند. البته آنتیهیستامینها بهعنوان یک عارضه، میتوانند موجب ترشح موکوس خشک و غلیظ شوند. در حالتهای شدید جرّاحی اِندوسکوپیک ممکن است برای برطرفسازی گرفتگیها نیاز باشد.

درمان در طب سنتی

1-ریختن روغن گل بنفشه یا سیاه دانه یا ترکیب (عسل و عرق نعناع )در بینی سه روز، روزی دو قطره ( البته یه خورده درد داره که طبیعیه)

 

 

2- مالیدن روغن سیاهدانه یا گل بنفشه یا بادام تلخ یا زیتون روی سینوس ها و بادکش سینوس

 

 

3- بخور نعناع و اوکالیپتوس و آویشن 3 شب

 

 

4-سیب روزی سه عدد با پوست و حجامت عام

 

 

5- در صورت مقاومت به درمانهای بالا حجامت سینوس یا زالو درمانی سینوس درمان سینوزیت نیز میباشد.

[masi eng 47044]

[h=2]دستهبندی سینوزیت[/h]

براساس موقعیت

در هـر طرف صورت ۴ عدد سینوس وجود دارد که عبارتاند از:

 

۱- سینوس فکی (maxillary sinuses): در زیر چشم و در استخوان گونه واقع است. سینوزیت فکی باعث ایجاد درد و احساس فشار در گونهها میشود (دنداندرد و سردرد).

 

۲- سینوس پیشانی (frontal sinuses): در بالای چشم و در استخوان پیشانی قرار دارد.سینوسهای پیشانی تا سن ۵-۱۰ سالگی وجود ندارند. این سینوسها از سن ۷ سالگی به بعد پدید میآیند. سینوزیت پیشانی باعث ایجاد درد و احساس فشار در بالای چشمها میشود (سردرد).

 

۳-سینوس پرویزنی (ethmoid sinuses): بین چشم و بینی و در استخوان پرویزنی واقع است. سینوسهای فکی و پرویزنی از بدو تولد وجود داشته و تا ۱۸ سالگی به رشد خود ادامه میدهند. سینوزیت پرویزنی باعث ایجاد درد و احساس فشار بین بینی و چشمها میشود(سردرد).

 

۴- سینوس شبپرهای (sphenoid sinuses): در پشت سینوس پرویزنی و چشم و در مرکز استخوان جمجمه، زیر غدهٔ هیپوفیز قرار دارد. سینوسهای شب پرهای در سنین بلوغ ظاهر میگردند. سینوزیت شب پرهای باعث ایجاد درد و احساس فشار پشت چشمها میشود.

 

براساس دوره

سینوزیت براساس دورهٔ بیماری به سه دستهٔ حاد (کمتر از ۴ هفته)، زیرحاد (۴ تا ۸ هفته) و مزمن (بیشتر از ۸ هفته) تقسیم میشود.

[masi eng 47044]

سینوزیت قارچی، علائم و راه درمان آن

 

 

 

باور رایج اینست که سینوزیت، یک عفونت باکتریایی یا ویروسی است، اما تحقیقات جدید نشان میدهند که بعضی از سینوزیتها، عفونت قارچی هستند. در سینوزیتهای حاد که به آنتیبیوتیکها و داروهای ضداحتقان پاسخ نمیدهند، احتمالاً سیستم ایمنی بدن به یک قارچ واکنش نشان داده است و حفرههای سینوسها تحریک شده است.

سینوزیت قارچی هنگامی روی میدهد که یک ارگانیسم قارچی، به حفرههای سینوسها حمله کند. خیلی عجیب نیست که قارچها وارد راه تنفسی ما شوند چون محیط اطراف، پُر است از این ارگانیسمها و ما هر روز آنها را تنفس میکنیم. اما هنگامی که سیستم ایمنی ضعیف شود، قارچها در حفرههای سینوسی مرطوب و تاریک رشد میکنند.

نشانههای سینوزیت قارچی

متأسفانه راه سریع و آسانی برای تشخیص سینوزیت قارچی از انواع دیگر سینوزیت وجود ندارد. نشانههای انواع سینوزیتها مشابه یکدیگرند و اغلب، افراد به بیش از یک نوع آن مبتلا میشوند. به عبارت دیگر سینوزیت ممکن است باکتریایی، ویروسی یا قارچی باشد اما معمولاً ترکیبی از اینهاست. بعضی اوقات سینوزیت با یک عفونت ویروسی شروع میشود و پس از آن باکتریایی یا قارچی میشود. برای تشخیص نوع سینوزیت باید به پزشک مراجعه کنید و آزمایش شوید.

درمان سینوزیت قارچی

برخلاف سینوزیت باکتریایی، سینوزیت قارچی به آنتیبیوتیک پاسخ نمیدهد، همینطور داروهای ضداحتقان نیز بر آن اثر ندارد. بنابراین درمان آن دشوار است.

در این موارد جراحی آندوسکوپیک بهترین راه درمان است. اما احتمال برگشت سینوزیت بعد از جراحی وجود دارد.

چون عامل اصلی این نوع سینوزیت، قارچ است، بهتر است برای جلوگیری از ابتلا به آن محل زندگی خود قارچزدایی کنید. محیط مرطوب، اصلیترین عامل رشد قارچها است. بنابراین محیطهای مرطوب منزل مانند دستشویی، حمام، آشپزخانه محل رشد قارچها هستند، همینطور رختخواب، بالش،مبل

‎

ها و هر چیزی ممکن است محل رشد قارچ باشد

برای کاهش قارچ در منزل موارد زیر را رعایت کنید:

• محلهای مرطوب را تا حد امکان تمیز نگه داید.

• وقتی رطوبت هوا مناسب است، از دستگاه بخور برای مرطوب کردن هوا استفاده نکنید (استفاده از دستگاه بخور هنگام زمستان که هوای خشک سینوسها را تحریک میکند میتواند مفید باشد)

• گلهای خانگی و گلهای خشک شدهی کمتری را در منزل نگه دارید، زیرا هر دو این گلها جاذب قارچ هستند.

• شیرها و لولههای آبی را که نشتی دارند تعمیر کنید.

پرتال قاره رتبه شماره یک تبلیغات و نیازمندی در ایران

• در زمستان از پوشیدن چکمههای مرطوب در خانه پرهیز کنید.

• حولههای مرطوب را در حمام رها نکنید، به سرعت آنها را خشک کنید.