مقاله مقالات همایش معماری و شهرسازی و توسعه پایدار

[pari.v 10304]

ارائه راهکارهایی جهت توسعه پایدار گردشگری شهر چناران با استفاده از مدل SWOT

 

درحال حاضر صنعت گردشگری یکی از منابع مهم تولید درآمد،اشتغال و ایجاد زیرساخت ها برای نیل به توسعه پایدار محسوب می شود.سرمایه گذاری در صنعت گردشگری دارای آثار و تبعات اقتصادی،اجتماعی و حتی کالبدی است از این رو با توجه به آثار ارزشمند تاریخی به یادگار مانده ار نیکانمان در برخی شهرهای میهن کهن ما ایران و هم چنین جاذبه های طبیعت گردی همراه با جلوه های زیبای زندگی، فرصت مناسبی برای توسعه شهری پایدار بر پایه گردشگری پدید آورده است. چناچه از این فرصت به درستی و به شکل مناسب بهره برداری گردد، بهبود وضعیت اقتصاد شهری و ارتقاء سطح زندگی و کاهش مهاجرت را به همراه دارد. شهر چناران در شمال غربی استان خراسان رضوی از جمله شهرهای دارای میراث ارزشمند گردشگری و جادبه های زیبای طبیعت گردی کشور است و امکان استفاده از گردشگری آثار و جاذبه های طبیعی آن در جهت توسعه پایدار شهری مورد مطالعه قرار گرفته است. مقاله حاضر بر اساس روش توصیفی تحلیلی تهیه شده است و هدف آن شناخت عوامل و زمینه های قدرت،ضعف،فرصت و تهدید موثر بر توسعه پایدار گردشگری شهر با استفاده از مدل SWOT و ارائه راهبردهایی جهت توسعه پایدار گردشگری شهری چناران می باشد.

 

كلمات كليدی:توسعه پایدار شهری،گردشگری شهری،شهر چناران،جدول SWOT

 

نویسندگان: محمدرضا مبهوت، نرگس قدمگاهی

 

دانلود مقاله

[pari.v 10304]

نقش عوامل اقلیمی در طراحی ساختمان های پایدار )نمونه موردی : شهر نور)

 

هر اهمیت تاثیر نوع اقلیم بر طراحی ساختمان, لزوم بررسی و تحقیقات جامعی را در این زمینه ایجاب نموده است. به خصوص کشور ایران که دارای تنوع اقلیمی بسیاری می باشد لذا, نیاز به انجام مطالعات بسیاری در زمینه ی معماری همساز با اقلیم مخصوص خود را دارد و به نظر می رسد , طراحی مطلوب و شایسته در هر خطه و اقلیم, نیاز به درک چالشهایی دارد که معماری برای رسیدن به پایداری, با آن دست به گریبان بوده است. از این رو در این مقاله, با تحلیل و توصیف شرایط موجود و مطالعه نتایج تحقیقات قبلی در این حوزه و بررسی موضوعاتی همچون مفهوم پایداری, معماری و اصول طراحی پایدار , ویژگی های محیطی، جغرافیایی و اقلیمی شهر نور و معماری منطقه پرداخته شده است و با برداشت های میدانی درجهت طراحی بهتر , راهکار های پیشنهادی طراحی اقلیمی در ساختمان های شهر نور بر اساس الگوی پایدار نیز ارائه گردیده است و این نتیجه حاصل شد که با ترکیب قوانین و راهکارهای سنتی با فنون و روشهای جدید و نو می توان بر روی طراحی ساختمانهای پایدار در شهر نور با عملکرد بهتر و موثرتر، تاثیرگذار بود.

 

کلمات کلیدی:اقلیم،معماری،ساختمان،پاید ار،شهر نور

 

نویسنده: فائزه اسدپور

 

دانلود مقاله

[pari.v 10304]

نقش فرهنگ بر معماری بومی مسکن مشهد

 

آنچه انسان را از سایر موجودات متمایز می سازد فرهنگ است.علاوه بر این،فرهنگ وسیله ای برای تمایز انسان های جوامع مختلف از یکدیگر بوده،مهم ترین عامل هویت ساز جوامع و اقوام گوناگون است. فرهنگ امروزین ما نتیجه ی برخورد انسان با طبیعت طی وقوع حوادث متعدد در طول تاریخ است . وضعیت فرهنگ بومی ساکنان هر سرزمین را می توان نتیجه ی این تقابل و انتخابات روش مردم بومی ، در همزیستی با امکانات طبیعی ، دانست که بر حسب پیشرفت های تجربی علمی ساکنان آن ، امروزه شاهد انواع فرهنگ های بومی در نقاط مختلف جهان می باشیم . همین امر اهمیت و جایگاه ویژه بررسی عوامل فرهنگ ساز را برای شناخت هویت شهری مشهد نمایان می سازد. بنابراین در این مقاله سعی شده با استفاده از منابع میدانی و کتابخانه ای و اسنادی میزان اهمیت فرهنگ و تاثیر آن را در معماری بومی مشهد بررسی نموده و راهکارهایی را ارائه نماییم.

 

کلمات کلیدی: مسکن ، فرهنگ ، تیپولوژی مسکن ، معماری بومی

 

نویسنده: معصومه ناصری

 

دانلود مقاله

[pari.v 10304]

نقش مجسمه هاي شهري در شكل گيري معناي هويت در شهرسازي معاصر

 

هرجا بحث از فضاي هويت مند مي شود، در واقع موضوع سخن يك مكان است. براي بررسي نقش مجسمه هاي شهري در شكل گيري معناي هويت در شهرسازي معاصر، مطالعه پيشينه و تاريخچه آنها و دلايل پيدايش آنها در شهر ضروري به نظر مي رسد . بروز بحران هويت مي تواند زمينه ساز تلاش براي احراز هويت باشد . مكان وجهي از فضاست كه به وسليه شخصي يا چيزي اشغال شده است و داراي بار معنايي و ارزشي است . به عبارتي مكان محل تلاقي فرم، عملكرد و معناي فضاست . بنابراين فرم، عملكر محل نصب و معناي نهفته در مجسمه هاي شهري مي تواند در شكل گيري و همسو بودن با هويت معنايي موجود در شهرسازي يك شهر نقش عمده ايي را عهده دار باشد . هدف از اين پژوهش، مطالعه نقش اين مجسمه ها در معناي هويت شهرسازي بوده و روش تحقيق نيز به صورت كتابخانه ايي و ميداني بوده و نتايج پژوهش نشان مي دهد اين مجسمه ها هستند كه مي توانند در تثبيت و يا برهم زدگي معناي هويت در يك شهر نقش عمده ايي را دارا باشند.

 

کلمات کليدي: مجسمه هاي شهري، هويت، معنا، شهرسازي

 

نویسنده: الهام شاه حسينی

 

دانلود مقاله

[pari.v 10304]

نقش مدیریت شهری در کنترل ترافیک و ارائه راهکارهایی برای رفع موانع و چالش های ناشی از آن )نمونه موردی شهر داراب(

 

گسترش روزافزون اتومبیل و عدم توسعه متوازن شهر باعث شده تا معابر شهری پاسخگوی نیازهای ترافیکی شهر داراب نباشد. به همین دلیل هدف از این تحقیق ارزیابی نقش مدیریت شهری در کنترل ترافیک و ارائه راهکارهایی برای رفع موانع و چالش های ناشی از آن)نمونه موردی شهر داراب( می باشد که به شناسایی عواملی که مانع دستیابی به اهداف برنامه های تفضیلی و جامع توسعه شهر داراب در مدیریت شهری و حمل و نقل عمومی ترافیک پرداخته شده است. این پژوهش از نوع مطالعات توصیفی تحلیلی مبتنی بر مطالعات کتابخانه ای و مشاهدات میدانی است و از دو نرم افزار AHP و GIS به اولویتبندی شاخص های مورد نظر و تعیین موقعیتشان پرداخته است. نتایج نشان می دهد که بر اساس معیارهای مورد نظر خیابان 22 بهمن به دلیل دسترسی به بازار بیشترین ترافیک و بلوار بسیج به علت دوری از مرکزشهر کمترین ترافیک دارد و در نهایت پیشنهاداتی برای حل این مشکل ارائه شده است.

 

کلمات کلیدی: مدیریت شهری، کنترل ترافیک، شهر داراب، AHP، GIS

 

نویسندگان: فاطمه حیدری، زینب رستگاریان، اکبر کیان

 

دانلود مقاله

[pari.v 10304]

نقش های عملکردی مساجد در معماری و شهرسازی جامعه اسلامی

 

در قرآن کریم از مسجد تحت عنوان بیت الله و خانه خدا نام برده شده است و در احادیث و روایات اسلامی، نیز مساجد به عنوان خانه های خدا در روی اولین مسجد رسمی مسلمانان، ». هر جا که نماز بگذارید، همانجا مسجد است « زمین ذکر شده اند. در حدیثی از پیامبر )ص( روایت شده که فرمودند مسجد قُبا بود که بدست آنان در مدینه ساخته شد. پیش از ظهور اسلام، بر روی زمین دو مسجد مهم و با عظمت با نام مسجدالحرام و مسجدالاقصی وجود داشته است. همزمان با ظهور اسلام، اقوام و ملل گوناگون جهان آن روز بر حسب دیانت هایی که داشته اند، دارای معابد و پرستشگاههایی بودند که هیچکدام از آنها نه از نظر شکل و ساختمان ظاهری و نه از نظر عملکرد، مشابهتی با مساجد مسلمین نداشته اند. مسجد به طور قطع بنای مذهبی اصلیِ اسلام است که از بین کار کردهای متعدد آن، والاتر از همه، کارکرد عبادت جمعی آن است. در صدر اسلام، مساجد نقش های عملکردی مختلفی داشته، هم محل خواندن نماز جماعت و دعا و طلب استغفار بود و هم مدرسه تعلیم و تربیت و خودسازی؛ هم مرکز قضاوت و دادگستری بود و هم دانشگاه نظامی و محل فراگرفتن درس جهاد و شهادت طلبی در راه پیشرفت اسلام. از آنجا که مساجد امروزه معمولا با هزینه های بالایی احدا می شوند؛ می توان با حفظ عملکرد غالب برای آن ها که همانا نمازگزاردن و پرستش خداوند بوده عملکرد های مختلفی را که مساجد در صدر اسلام در جامعه اسلامی داشته اند را دوباره احیا کنیم و نقش همه جانبه مساجد را در جامعه اسلامی بیش از پیش پرفروغ گردانیم.

 

کلید واژه: مسجد ، عملکرد، معماری اسلامی، روایت، قرآن، اسلام، جامعه اسلامی

 

نویسندگان: دکترمصطفی رجائی پور، مهندس مجید یزدانی، زهرا زندی گوهر ریزی

 

دانلود مقاله

[pari.v 10304]

نگاهی به چالش های زیست محیطی در کشورهای اسلامی

 

كشورهاي جهان اسلام، علي رغم تنوع بالاي فرهنگي و گستردگي مکاني بسيار زیاد، همانند دیگر كشور هاي دنيا، با فشار بي سابقه اي ناشي از تغييرات زیست محيطي مواجهند. از این رو در تحقيق حاضر به بررسي چالش هاي زیست محيطي كشورهاي اسلامي در سه محور كلي مشکلات زیست محيطي كشورهاي اسلامي، وضعيت زیست محيطي كشورهاي اسلامي در مقایسه با سایر كشورهاي جهان و آموزش و پژوهش در بخش محيط زیست كشورهاي اسلامي پرداخته مي شود. یافته هاي تحقيق نشان مي دهند كه كشورهاي جهان اسلام در تمامي محورهاي فوق داراي مشکلات عدیده اي بوده و چالش هاي زیست محيطي در اغلب این كشورها مورد غفلت واقع شده است. از جمله علل این ناهنجاري ها مي توان به نقش تقسيم كار بين المللي و استعمار، عدم اجراي صحيح تعاليم زیست محيطي اسلامي، ناكارآمدي دولت هاي اسلامي در توجه به محيط زیست و ضعف علمي و تکنولوژیکي كشورهاي اسلامي اشاره كرد.

 

کلمات کلیدی: چالش های زیست محیطی، کشورهای اسلامی، پایداری زیست محیطی، عملکرد زیست محیطی

 

نویسندگان: حسن رضایی نیا، زکیه آفتابی

 

دانلود مقاله

[pari.v 10304]

نگرش معماري به كاربرد خاك مسلح در كالبد پلها و روگذرهاي شهري

 

در سال هاي اخير رشد جمعيت به همراه ورود انواع وسايل نقليه در زندگي موجب افزايش روزافزون سفرهاي درون شهري گرديده كه با ظرفيت ترافيكي معابر موجود شهرها خصوصا تقاطع ها متناسب نمي باشد موجبات مشكلات زيادي را در تردد فراهم نموده يكي از را حل هاي اين مشكل ساخت پل ها وروگذرهاي سواره رو ميباشد كه بكارگيري آنها ضمن روانسازي ترافيك علاوه بر زيباسازي محيط و ايجاد فضاهاي سبز كمتريت تاثير را در تغيير كالبد معماري محل داشته باشد. كاربرد خاك مسلح يكي از روش هاي مناسب و نوين در اين زمينه مي باشد.در اين روش كه از تلفيق خاك و عناصر كشسان از جمله ژئوسنتتيك ها (مثل الياف شبكه ها و بافت هاي پليمري( استفاده و بدنه هاي عظيم خاكي جهت مسير حركت در فضاي سه بعدي به شكل دلخواه به صورت بهينه ايجاد مي گردد .ازمزاياي ارزشمند اين روش بكارگيري خاك كه عنصري طبييعي و ارزان و داراي پتانسيل رويش گياهان است مي باشد .در اين مقاله ابتدا مروري خواهيم داشت بر معماري انواع پل ها و روگذرها شهري از منظر تپولوژي و زيباسازي سپس ضمن بيان خواص خاك مسلح و قابليت هاي كاريردي آن در زمينه ايجاد كالبد معماري اين عناصر تشريح مي گردد . باشد تا از اين طريق مهندسين معمار بتوانند از اين طريق خلاقيت هاي ذهني خود را در اين زمينه.

 

کلمات کلیدي: تقاطع غیر همسطح، خاك مسلح، معماري، زيبا سازي

 

نویسندگان: دکتر غلامرضا پورابراهیم، امید پورابراهیم

 

دانلود مقاله

[pari.v 10304]

ویژگی های معماری برون مرزی (با نگاه ویژه به معماری سفارتخانه های ایران در سایر کشورها)

 

معماری برون مرزی در این نوشتار به معنای معماری بناهای خارج از مرزهای هر کشور است که از نمونه های آن می توان به بنای سفارت خانه ها، کنسولگری ها و غرفه های هر کشور در نمایشگاه های جهانی، مقابر شخصیت های علمی ، فرهنگی و هنری مدفون در خارج از مرزهای آن کشور، اشاره داشت. دیپلماسی یکی از عوامل مهم نشان دهندة هویت یك حکومت است که تاریخچه ای دیرین و به قدرت تاریخچة شهرها دارد؛ بناهای دیپلماتیك و خصوصاً سفارتخانه ها نمایندة یك کشور بیگانه در پایتخت یا در شهرهای مهم کشور میزبان هستند و زمین آنها خاك کشور بیگانه محسوب میشود و دولتها در امور داخلی آنها دخالت نمیکنند. مهمترین عامل در طراحی چنین فضایی تصویری است که کشور مهمان میخواهد در کشور میزبان ارائه کندومهمترین بنای دیپلماتیك سفارتخانه است که این بخش از سفارت حفاظت شده و دسترسی به آن کنترل شده است. بنای دیپلماتیك دیگر، کنسولگری است که گاه در ساختمان سفارت و گاه مستقل است. کنسولگریها که به امور مراجعان بومی و هموطنان خود می پردازند مراجعان بیشتری از سفارتخانه ها دارند . خانة سفیر در درجة اول محل سکونت و در درجة دوم محل برگزاری ضیافت های تشریفاتی و جلسات گردهمایی با دیگر سفرا، سیاستمداران و شخصیت های برجستة هر دو کشور مهمان و میزبان است. تصوراولیه بر این است که سفارتخانه باید مثل قلعه ای نفوذناپذیر باشد؛ اما با توجه به اینکه هر سفارتخانه ای درخارج از ایران تمثیلی است ازخانه ایران؛ جایى است که نه صرفاً مسائل سیاسى بلکه تمام مسائل فرهنگى مربوط به ایران مطرح مى شود و در نتیجه طرح ساختمان آن باید حس دعوت کنندگی را به مخاطب غیر ایرانی القاء کند؛ مثل این است که خیابان امتداد پیدا کرده و وارد خانه شده است. در این مقاله سعی بر این است که ابتدا تعاریف در زمینه معماری برون مرزی با محوریت سفارتخانه ارائه شود و در نهایت با بررسی نظرات در این زمینه و ویژگی نمونه های اجرا شده ؛ مولفه های تاثیر گذار در طراحی سفارتخانه ها تبیین شود.

 

واژه های کلیدی: معماری دیپلماتیك، معماری برون مرزی، دیپلماسی، سفارتخانه، معماری ایران

 

نویسندگان: مجید یزدانی، شیوا شرافت نیا

 

دانلود مقاله

[pari.v 10304]

ویژگی های اقلیمی مناطق کوهستانی ایران وتاثیرش در طراحی معماری )نمونه موردی: بناهای مسکونی شهر بیجار(

 

برای حس کامل اقلیم باید یک تعریف درست از اقلیم ومخصوصا اقلیم مناطق سرد داشته باشیم لذا اقلیم مجموعه ایی از شرایط غالب آب وهوایی

را میگویند واقلیم مناطق کوهستانی شرایط جوی سرد داشته که برای رسیدن به حد آسایش زندگی، خواه ناخواه باید از انرژی های سوخت های فسیلی برای گرمایش در فصلهای سرد سال استفاده کنیم از این رو طراحی معماری در این نوع مناطق حائز اهمیت بسیاری است که باشناخت اقلیم منطقه حاصل شده و به طراحی معماری بوم آوربا استفاده از انرژی های پاک ومصالح با ضریب حرارتی زیاد می انجامد که در کل طراحی معماری پایدار باید مدنظر باشد.

شهربیجار نیز بنابه داشتن ویژگی های مناطق سرد دارای اهمیت بیشتر در طراحی معماری ساختمان هایش است از این رو در سال های اخیر بسیاری ازمعماران ایرانی خواسته اند از این الگوی معماری استفادکنند امابه دلیل نشناختن ویژگی های اقلیمی، محیط زیست ومصالح بوم آور نتوانستن به این مهم برسند.

راه حل ارائه شده این است که برای طراحی در هر منطقه اقلیمی اول بایدشرایط آب و هوایی ویژگی های محیط زیست منطقه را مورد تجزیه و تحلیل قرار داده وبعد با فن آوری های نوین و رعایت کامل مبحث 19 قانون مقررات ملی ساختمان و...وترکیب واختلاط این مباحث توانست به ساختمان هایی با فن آوری نوین و پایدار در برابرشرایط جوی منطقه رسید.

 

کلمات کلیدی: اقلیم، معماری ،مناطق کوهستانی سرد

 

نویسندگان: نرگس زنگنه ، هادی صادقی

 

دانلود مقاله

[pari.v 10304]

هسته شکل گیری شهر بجنورد و روند توسعه آن در دوره اسلامی

 

خواستگاه اوليه بجنورد بر مبناي نيازهاي دفاعي و نظامي در منطقه بوده است. هسته اوليه شهر در محلي بنام « جريان جرمغان» قرار گرفته بود كه در هجوم مغولان به خراسان به كلي از بين رفت وپس از آن شهر در جائي بنام «بیژن یورت« (بیژن گرد) بوجود آمد كه به مرور زمان اهميت خود را از دست داد در آغازين سالهاي قرن دوم هجري با ظهور دولت طاهريان اين منطقه نيز جزئي از ناحيه آن دولت مي شود و تحت قلمرو وكنترل مركزيت نيشابور قرار مي گيرد. اين مقاله كه به صورت تحليلي توصيفي ميباشد ، به شرح اين موضوع ميپردازد كه عوامل تأثيرگذار بر شکل گيري شهر بجنورد چيست، هسته تاريخي آن كدام است و روند توسعه و گسترش شهر در دوره اسلامي چگونه رقم خورده است.

 

کلمات کلیدی: بجنورد، هسته شکل گیری،روند توسعه، دلایل گسترش

 

نویسندگان: زهره فاضل زاده ، عبداله نصرالهی

 

دانلود مقاله

[pari.v 10304]

هویت فرهنگ وسنت الگوی تدوین تعلق فضایی به خانه های ایرانی

 

خانه فضایی است مرتبط که آدمی از دیرباز به طور روزمره از آن تاثیر گرفته و بر آن تاثیر می گذارد و خانه اولین فضایی است که آدمی احساس تعلق فضایی را در آن تجربه می کند. احداث یک خانه پدیده ای فرهنگی محسوب شده و شکل و سازمان فضایی آن به شدت تحت تاثیر فرهنگی است که به آن تعلق دارد. از طرفی دیگر با بررسی آموزه های دینی و اسلامی در ارتباط با ویژگی های خانه مطلوب با مقولاتی مانند توصیه به داشتن حریم خانه، پرهیز از اشتراک متقابل، نور در خانه، پرهیز از بیهودگی، ایجاد آرامش، امنیت، سکون و ... مواجه می شویم. لذا با توجه به فرهنگ غنی ایران زمین و همچنین براساس موارد مطرح شده در مسکن مطلوب در اسلام، نیاز به شناخت و بیان عناصر و ویژگی های موجود در طراحی مسکن ایرانی براساس فرهنگ ایرانی و مباحت مطرح شده در دین و شریعت، احساس می شود. از این رو مقاله حاضر با هدف تبیین الگوهای طراحی مسکن با توجه به مقوله فرهنگ با در نظر داشتن مفاهیمی چون قلمرو، مقیاس انسانی، خلوت و ... به نگارش درآمده است. نتایج نیز بیانگر آن است که در الگوهای طراحی معماری مسکن علاوه بر جنبه سرپناه بودن خانه به عنوان نقش اصلی آن، جنبه والای خانه که ایجاد محیطی مطلوب برای زندگی براساس فرهنگ ایرانی است، نیز بایستی بیش از پیش مورد توجه قرار گیرد.

 

کلمات کلیدی: خانه ایرانی،هویت فرهنگ،هویت سنت،تعلق فضایی.

 

نویسندگان: عباس حسین زاده، امیراحسان پویان، الهه سادات موسوی سروینه باغی

 

دانلود مقاله

[pari.v 10304]

ارتقاء آسایش بصری شهروندان با تاکید بر الگوهای بومی خط آسمان در منظر شهری با استفاده از روش AHP (نمونه موردی: خیابانامام خمینی مشهد(

 

بررسي مسئله خط آسمان در منظر شهري داراي ابعاد زيادي است كه شناخت و ارائه ي راهكار جهت اصلاح آنها مي تواند نقش به سزايي در جهت يهبود وضعيت محيط داشته باشد.بي توجهي به اين مقلوله ي مهم سبب شده تا شاهد اغتشاش بصري و مشكلات متعددي در شهرها باشيم.هدف از اين پژوهش بررسي عوامل مرتبط با خط آسمان در منظر شهري است تا از طريق آن وضعيت آسايش بصري شهرنشينان در وضعيت بهتري قرار گيرد.بر همين اساس، تحقيق حاضر به بررسي جايگاه ساختما ن هاي بلند مرتبه در منظر شهري با هدف روشن تر ساختن ابعاد مسئله مي پردازد . بررسي چگونگي قرار گيري خط آسمان در شهر مي تواند از منظرهاي مختلف مورد بررسي قرار گيرد.به منظور جمع آوري داده ها از روش هاي كيفي از جمله مشاهده، مصاحبه و پرسشنامه استفاده شده و تجزيه و تحليل آنها بر اساس تحلیل کمی Crosstab(Phi and Cramer's V) و Frequency انجام شده است.براي ارزيابي سناريو هاي پيشنهادي نيز روش AHP مورد استفاده قرار گرفته است.در نهايت اين مقاله به ارائه ي راهكارهايي جهت شكل گيري خط آسماني مناسب و يک كل منسجم در بخش ابتدايي خيابان امام خميني مشهد پرداخته است كه مي تواند در افزايش كيفيت كالبدي و ارتقاء آسايش بصري در اين خيابان موثر باشد.

 

کلمات کلیدی: آسایش بصری،اغتشاش بصری،خط آسمان،منظر شهری

 

نویسندگان: سیدامیر کابلی فرشچی، کرامت الله زیاری، محمدرضا مبهوت، علی احمدی رستگار

 

دانلود مقاله

[pari.v 10304]

ارتقاء مولفه هاي كيفيت محيط شهري در ورودي شهرها نمونه مورد مطالعه : ورودي شهر مشهد از سمت جاده سرخس )شهر رضویه(

 

يكي از مباحث مهم شهری در دوارن معاصر كيفيت فضاهای شهری و راهكارهای ارتقاء آن مي باشد، و ورودی شهرها به عنوان اولين مكاني كه مخاطب در ورود به شهر با آن مواجه مي شود كيفيت فضايي آن بسيار حائز اهميت مي باشد، ورودی شهرها دارای راز و رمز های بيشماری است، ويژگي های ساختار كالبدی فضايي ورودی های شهرهای ايران، همواره تجلي عناصر محيطي، اجتماعي، فرهنگي آن بوده است. در طي اين مقاله به بررسي مولفه های كيفيت، و به ارائه طريق در جهت ارتقاء كيفيت محيط و ورودی شهر مشهد از سمت جاده سرخس پرداخته شده است. روش تحقيق توصيفي تحليلي بوده واز تكنيكه های تركيبي (Mixed Method) استفاده شده است و جمع آوری داده ها از بين كتب و مقالات بوده است، نتايج حاكي از آن است كه ورودی شهر مشهد از سمت جاده سرخس از كيفيت مناسبي برخوردار نمي باشد و نياز به ساماندهي در اين بخش مي باشد.

 

واژه هاي كليدي : ورودي شهر، كيفيت فضاهاي شهري ، مولفه هاي كيفيت ، ساختار كالبدي فضایی

 

نویسندگان: شهاب عباس زاده، مجيد یزدانی، جواد حسينی شاخن

 

دانلود مقاله

[pari.v 10304]

ارزیابی اقلیم و معماری پایدار مناطق سرد (نمونه موردی شهر کلات نادری)

 

هنر و معماری در ایران از سابقه ای کهن برخوردار است بطوری که اصول معماری ایرانی ریشه معماری جهان شده است. هدف این مقاله ارزیابی اقلیم و معماری پایدار مناطق سرد در شهر کلات می باشد که ضمن حفظ هویت های فرهنگی در ساخت و ساز، کاهش مصرف منابع طبیعی، ارتقاء سطح زندگی همواره اصولی چون مردم واری، درونگرایی، استفاده از مصالح بومی و ... رعایت شده است. این پژوهش با روش توصیفی تحلیلی مبتنی بر مطالعات کتابخانه ای و میدانی بررسی شده است. نتایج نشان می دهد کاربرد مصالح بومی و استفاده بهینه از زمین و محیط در ساخت و ساز بناها در نهایت دقت از جنبه اقتصادی باصرفه ، در صورتی که معماری مدرن شهر کلات باعث غفلت از مصالح و معماری بومی شده، بدین سان به ارتباط معماری بومی و تأثیر آن بر استفاده بهینه پتانسیل های محیطی مناطق سرد اشاره شده و به تبع آن به بررسی راهکارهای طراحی کالبد بناها و شهرها متناسب با این اقلیم پرداخته شده است.

 

کلمات کلیدی: اقلیم و معماری پایدار مناطق سرد، شهر کلات

 

نویسندگان: زینب رستگاریان، فاطمه حیدری، اکبر کیانی

 

دانلود مقاله

[pari.v 10304]

ارزیابی شاخص های شهر دوستدار کودک از منظر معماری و شهرسازی اسلامی در عصر جدید

 

کودک امروزی به دلیل معماری خاص شهری و در کنار آن تربیت های خاص، کمترین میزان تعامل و برخورد را با اطرافیان دارد و متأثر از بینظمی معماری شهری و فشارهای روانی حاصل از آن، دچار مشکلات عدیده ای است. کودکان و نوجوانان با عنوان اعضای جامعه ما با مجموعهای از خواسته ها و نیازهای خاص خود، استفاده کنندگان محیط ساختگی ما می باشند.

هدف مقاله حاضر، ارزیابی ویژگی ها و شاخص های شهر دوستدار کودک و تطبیق آنها از نگاه معماری و شهرسازی اسلامی می باشد که روش تحقیق در این پژوهش، توصیفی تحلیلی مبتنی بر مطالعات کتابخانه ای اسنادی و تطبیقی می باشد و سؤال پیش روی تحقیق به شرح زیر میباشد:

 

• شاخص های دوستدار کودک در معماری و شهرسازی اسلامی از چه جایگاهی برخوردار می باشند؟
  

 

با توجه به چارچوب نظری تحقیق، فرضیه این پژوهش بدین صورت مطرح می گردد:

 

• به نظر می رسد با توجه به اینکه در تعالیم اسلامی نیز توجه ویژهای به دوران کودکی شده است با این وجود در طراحی فضاهای شهرها توجه چندانی به فاکتورها و شاخصهای مناسب کودکان نمی شود.
  

 

نتایج نشان می دهد، محیط های شهری، فضای زندگی روزمره برای همه شهروندان است و لذا باید توانایی پذیرش کلیه افراد و گروههای سنی و اجتماعی و همچنین تأمین نیازها و خدمات رفاهی مربوط به آنها را داشته باشد. در این میان کودکان به عنوان آسیبپذیرترین اعضای جامعه نیازمند مراقبت و حساسیت بیشتری هستند. فضاهای شهری محیط های فرهنگساز و تاثیرگذاری هستند که در شکلگیری فضای ذهنی جامعه نقش اساسی دارند که شهرهای اسلامی هم از این قاعده مستثنی نیستند . اسلام تاکید میکند که طراحی شهرها باید به گونه ای باشد که نیازهای اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی تمام جامعه را برآورده سازد.

 

وازگان کلیدی: شهر دوستدار کودک، شاخصهای شهر دوستدار کودک، شهر اسلامی، معماری اسلامی، کودک

 

نویسندگان: علی اسماعیل زاده کواکی، محمدعلی میرشکاری، مینا امیری نژاد

 

دانلود مقاله

[pari.v 10304]

ارزیابی کمی میزان توسعه شهر با استفاده از سنجش از دور )مطالعه موردی: شهر ورامین(

 

بر اثر فعالیت های انسانی و پدیده های طبیعی چهره ی زمین همواره دستخوش تغییر می شود. بررسی این تغییرات اطلاعاتی راجع به نحوه گسترش و توسعه پایدار پارامترهای شهری و میزان آن جهت مدیریت و برنامه ریزی در اختیار کارشناسان و مدیران قرار می دهد. استفاده از داده های چند زمانه سنجش از دور و بکارگیری تکنیک های تشخیص تغییرات می تواند در نظارت دقیق و مفید منابع کمک شایان توجهی نماید. لذا هدف از این تحقیق ارزیابی کمی میزان توسعه شهر ورامین با استفاده از تصاویرماهواره ای با روش طبقه بندی با استفاده از الگوریتم بیشترین شباهت می باشد که بدین منظور از تصاویر سنجنده TM ماهواره لندست با بازه زمانی 19 ساله استفاده شده است. نتیجه تحقیق توسعه حدود 30 درصدی مناطق شهری را در بازه زمانی 19 ساله نشان می دهد که بیشتر این تغییرات شامل تغییر از پوشش گواهی به مناطق مسکونی می باشد.

 

کلمات کلیدی: توسعه پایدار، تصاویر ماهواره ای، سنجش از دور، بیشترین شباهت

 

نویسندگان: فرزاد مرادی ، محمد حسین مختاری، علی اردکانی

 

دانلود مقاله

[pari.v 10304]

ارزیابی اثرات مثبت ومنفی بلندمرتبه سازی باتوجه به اهداف توسعه پایدار شهری نمونه موردی: منطقه 9 شهر مشهد

 

در دهه هاي اخير کلان شهرها به نحو بي سابقه اي گسترش يافته اند. اين گسترش کالبدي در بسياري از موارد بيش از افزايش جمعيت بوده است؛ ترافيك بالاي درون شهري و جدايي بيش از حد محل کار و مسكن، آلودگيهاي زيست محيطي و توسعة بيروية شهرها بر روي اراضي زراعي، اتلاف وقت، سوخت و انرژي و... همه مولود گسترش ناموزون شهري است. بلند مرتبهسازي يكي از راهكارهاي مناسب در جهت کنترل و توسعة شهرها مي باشد که از سوي کارشناسان و متخصصين امور شهري همواره مورد تأکيد قرار گرفته است و به منظور بهره برداري از اراضي مرکز شهر و در پي توجه به اقتصادشهرمطرح گرديد.لذا در راستاي حل مسائل امروزي وآيندۀ شهر،راهبرد شهرفشرده وپروژه هاي بلندمرتبه سازي مي تواند محور توسعه آتي شهرها قرارگيردو برنامه ريزي مناسب جهت رشد عمودي شهر با توجه به توسعه پايدار شهري، نيز خود موضوع ديگري بوده که از اهميت دو چندان برخوردار مي باشد. در اين مقاله سعي بر آن است که به بررسي اثرات مثبت و منفي اين پديده درمنطقه 9 شهر مشهد )به عنوان دومين کلانشهر کشور که پايتخت معنوي ايران نيزمي باشد(، پرداخته شود و در انتها درجهت نيل به اهداف توسعه پايدار شهري راهكارها و پيشنهاداتي ارائه گردد.

 

واژه های کلیدی : منطقه 9 شهر مشهد، بلند مرتبه سازی، تراکم،توسعه پایدار شهری

 

نویسندگان: محمدرضامبهوت، فهیمه سروش، سحررحمانی

 

دانلود مقاله

[pari.v 10304]

ارزيابي فضاي جلوخان (دم در)

 

تحقق اهداف غیر کالبدی )اجتماعی، رفتاری( در طرح های مسکن و مجموعه های مسکونی عموما به دلیل عدم شناخت و معرفت لازم قرین توفیق نبوده است. واحد همسایگی به عنوان کوچکترین تقسیم شهری که امروزه مبنای تخصیص خدمات شهری و تعریف مدول ساخت شهر واقع شده، اولین سطحی است که معنای زندگی جمعی را تبلوری کالبدی می بخشد.

توجه به فضای دم در در واحد همسایگی با مفهوم پیکره ای واحد که در آن همسایگی و مفاهیم مرتبط با آن نقش تعین کننده ای را ایفا می کند، تا اندازه زیادی آن را مقوله ادراکی می سازد و بنابراین اندازه گیری آن را دشوار می کند. این کیفیت که به عوامل متعددی چون فرهنگ، ویژگیهای فیزیکی، وضع اقتصادی ساکنین، ساختار و بافت شهر و ... وابسته است مساله این پژوهش را به سمت بررسی عوامل مؤثر در ایجاد کیفیت مناسب فضای جلوخان پیش می برد.

در بررسی "رفتارهای مردم در فضای دم در" متغیر مستقل فضای دم در و متغیر وابسته استفاده مردم از فضای دم در و متغیر مداخله گر شرایط زندگی هر فرد، شغل، جنسیت، میزان سواد، موقعیت اجتماعی و اقتصادی و ... می باشد.

حال این سوال مطرح است که چگونه رفتار افراد در فضای جلوخان خانه با هدف بالا بردن کیفیت رفتارهای مطلوب در واحد همسایگی را ارتقاء داد؟

 

کلمات کلیدی: جلوخان واحد همسایگی رفتارهای همسایگی

 

نویسندگان: مسعود مدبّر، دکترمهدي سعدوندي

 

دانلود مقاله

[pari.v 10304]

از خاطره انگیزی تا هویت بومی با معماری نمادین

 

پرسش از هویت در عرصه معماری ایران، از چالش میان دو رویکرد سنتی بودن و معاصر بودن زاده می شود و اینکه معماری ما چقدر باید برگرفته از معماری سنتی یا بومی باشد و چقدر وابسته به تکنیک و اندیشه های معاصر دنیا؛ جهت معنا بخشی به محیط، باید به هویتی دست یافت که برای انسان قابل پذیرش باشد. دستیابی به معماری با هویت، مستلزم ایجاد پیوند مطلوب با گذشته است. شار لازم برای کاربرد هر مکانی به معنی واقعی کلمه خاطره است. لذا به نظر می رسد که معماری امروز ایران می بایست به دنبال راهکاری برای پیوند دوباره این هنر با فرهنگ وسنت از یکسو و علوم نوین ساختمان از سوی دیگر باشد تا نه تنها فن و تکنولوژی بلکه زیبایی و هنر جایگاه خود را در معماری بدست آورند. مطابق مطالعات توصیفی تحلیلی که بر اساس فرضیه "بکارگیری نشانه ها در هویت بخشی به معماری معاصر موثر است" شکل گرفته است، این تحقیق بیان میدارد استفاده نمادین از نشانه های سنتی و بومی در معماری کنونی، علاوه بر خاطره انگیزی در تصورات ذهنی مخاطب، می تواند گامی در جهت ارتقای هویت معماری و معنا بخشی به آن باشد.

 

کلمات کلیدی: فرهنگ، هویت، خاطره، نشانهها

 

نویسندگان: محیا ادیمی، مریم شفیعی ماتک

 

دانلود مقاله