مقاله ✿◕ ‿ ◕✿ همه چیز درباره f-35 مدرن‌ترین و گران‌ترین جنگنده ساخت بشر ✿◕ ‿ ◕✿

[YAGHOT SEFID 29302]

از قدیم الایام بشر همواره تمایل داشته تا آسمان‌ها را نیز همچون زمین به تسخیر خود درآورد؛ این آرزو سرانجام در نیم قرن اخیر به واقعیت تبدیل شد. در این مقاله قصد داریم شما را به طور خلاصه با مدرن‌ترین و گران‌ترین جنگنده ساخت بشر یعنی F-35 ملقب به Lightning یا صاعقه آشنا کنیم. اولین بار استفاده گسترده و موثر از هواپیماهای جنگی به جنگ جهانی دوم بازمی‌گردد؛ در واقع اولین بار ارزش بالای نیروهای رزمی هوایی در جنگ جهانی دوم مشهود شد. البته در جنگ جهانی دوم هواپیماها برای نیروی رانش خود از موتورهای ملخی استفاده می‌کردند و هواپیماهای به اصطلاح ملخی دارای بیشینه سرعت زیر یک ماخ هستند( یک ماخ برابر با سرعت صوت در هوای مورد بررسی است) جالب است بدانید که اولین بار استفاده از موتور جت در هواپیماهای جنگی به اواخر جنگ جهانی دوم بازمی‌گردد؛ زمانی که نیروهای آلمانی به شدت در محاصره نیروهای ارتش سرخ بودند مهندسین آلمانی توانستند اولین هواپیماهای جنگنده با پیش‌رانش جت را بسازند که با وجود زمان کارکرد کم آن گروه از هواپیماها باز تأثیر شگرفی بر نتیجه نبردهای هوایی داشت، البته افسوس که دیر به کار گرفته شدند!

بعد از پایان جنگ جهانی دوم تمام دولت‌ها که از تأثیرگذاری نیروی هوایی به‌خوبی آگاه شده بودند، شروع به انجام پژوهش‌های بزرگی در راستای گسترش و ارتقای نیروی هوایی خود کردند که نهایتاً منجر به پیشرفت افسارگسیخته این نیرو ظرف مدت 50 سال شد به‌گونه‌ای که امروزه بعد از فنّاوری زیردریایی‌ها، هواپیماهای جنگنده از پیشرفته‌ترین فنّاوری‌ها در بعد سلاح‌های نظامی محسوب می‌شوند. در ادامه با یکدیگر به برخی از ویژگی‌های پیشرفته‌ترین و گران‌ترین هواپیمای جنگنده ساخت بشر یعنی F-35 می‌پردازیم.

---

[h=3]مشخصات عمومی[/h] اف-35 صاعقه ( F-35-Lightning): هواپیمای اف-35 ساخت شرکت Lockheed Martin با همکاری شرکت‌های بزرگ دیگر همچون نورتون گرومن واقع در آمریکاست،F-35 یک جنگنده نسل پنجم و تک‌سرنشین و تک موتوره و اولین جنگنده چندمنظوره نسل پنجمی محسوب می‌شود. البته در راستای ساخت این هواپیما تقریباً یک ائتلاف بین‌المللی برای سرمایه‌گذاری در این پروژه عظیم شرکت داشته‌اند که از جمله آن کشورها می‌توان به انگلستان، دانمارک، کانادا، ترکیه، ایتالیا، استرالیا، اسرائیل و … اشاره کرد. از ویژگی‌های این هواپیما می‌توان به‌صورت کلی به مافوق صوت بودن، رادارگریز بودن، چندمنظوره بودن ( برتری هوایی، فرماندهی نیروها، حملات هوا به زمین، حملات هوا به دریا، جنگ الکترونیک )،عمودپرواز بودن (در برخی از مدل‌ها)، دارای کابینه مجهز به آخرین سامانه‌های جنگی و چندبعدی، چابکی بسیار زیاد، توانایی پرواز و فرود بر روی باندهای کوتاه ( ویژه استفاده در ناوهای هواپیمابر) اشاره کرد. در کل به ادعای شرکت Lockheed Martin شرکت سازنده اف-35 این جنگنده تنها هواپیمای نسل پنجم چندمنظوره جهان محسوب می‌شود.

[h=3]مشخصات هندسی[/h] از نظر ابعادی این جنگنده دارای 15.6 متر طول و 4.36 متر ارتفاع و فاصله بین دو بال 10.7 متر و مساحت سطح بال 42.7 مترمربع و طول دم افقی 6.65 متر و وزن خالی 32300 پوند و ظرفیت حمل 13100 پوند سوخت و توانایی حمل 6800 کیلوگرم مهمات است.

---

[h=3]نوع تسلیحات مورداستفاده[/h] درباره تسلیحات مورداستفاده در جنگنده‌ها می‌شود بحث‌های فراوانی انجام داد ولی اگر بخواهیم به‌صورت عمومی صحبت کنیم این تسلیحات به سه گروه عمده تقسیم‌بندی می‌شوند که عبارت است از تیربار هواپیما که برای جنگ‌های در فاصله کوتاه مورداستفاده قرار می‌گیرد، موشک‌های هوا به هوا که برای جنگ‌های هوایی برای فاصله‌های متفاوت مورداستفاده قرار می‌گیرند (که البته این موشک‌های هوا به هوا خود به دو دسته راداری و حرارتی تقسیم‌بندی می‌شوند)، و همچنین موشک‌های هوا به زمین که آن‌ها نیز تقسیم‌بندی‌های خود را دارند. در کل این جنگنده به‌صورت استاندارد توانایی حمل 2 موشک فوق پیشرفته هوا به هوای AIM 120 و همچنین دو بمب هوشمند قابل هدایت 1000 پوندی GBU-32 است.

در نتیجه این ترکیب‌بندی سلاح‌ها، این هواپیما قادر است هم در هوا و هم بر روی زمین بسیار خطرناک ظاهر شود. جای ذکر است که این جنگنده با مقداری تغییر در ساختار نرم‌افزاری و همچنین سخت‌افزاری قادر به حمل انواع دیگر موشک‌های راداری مثل sparrow نیز هست ولی موشک‌های ذکرشده از کارایی فوق‌العاده‌ای برخوردار هستند. البته زمانی به قدرت واقعی این سلاح‌ها پی می‌بریم که بدانیم این هواپیما دارای رادارهای بسیار قوی و همچنین سیستم کنترل بسیار هوشمند است.

[YAGHOT SEFID 29302]

[h=3]نیروی پیش‌رانش[/h] در رابطه با نیروی پیش‌رانش نیز بایستی بدانید که نکته اصلی و برگ برنده در جنگ‌های نزدیک هوایی توان شتاب‌دهی موتور جنگنده به جنگنده است؛ چرا که در درگیری‌های نزدیک تغییر جهت‌های ناگهانی و شتاب گیری‌های آنی رمز مورد اصابت قرار نگرفتن است وگرنه موشک‌های حرارتی و یا راداری با میانگین سرعت 4 ماخ بدون شک شما را شکار خواهند کرد.

حال در رابطه با شتاب‌گیری آنی در موتورهای جت از سیستم پس‌سوز استفاده می‌شود که البته تا حدود 50% توان موتور را بالا می‌برد ولی در عوض مصرف سوخت را به‌شدت افزایش می‌دهد لذا خلبانان از سیستم پس‌سوز صرفاً در جنگ‌های هوایی نزدیک یا به اصطلاح Dogfight استفاده می‌کنند، البته استفاده از سیستم پس‌سوز برای طولانی‌مدت غیرقابل استفاده است زیرا مواد مورداستفاده در ساخت موتور هواپیما تحمل چنین دمای تولیدی را نخواهند داشت. این جنگنده جهت نیروی پیش‌رانش خود از موتور بسیار قوی و پیشرفته F135-PW-600 استفاده می‌کند که این موتور توان تولید 38000 پوند تراست برای رانش و تا 40000 پوند تراست برای برخاستن را دارا است.

---

[h=3]مقایسه چند ویژگی با چند جنگنده [/h] از دیگر ویژگی‌های این هواپیمای جنگنده بیشینه سرعت 1.6 ماخ در حالت بارگذاری حداکثری سلاح است؛ البته از این نظر سریع‌ترین در جهان محسوب نمی‌شود زیرا هواپیماهای دیگر نیز وجود دارند که از اف-35 سریع‌تر هستند. برای مثال جنگنده اف-14 که در اختیار نیروی هوایی جمهوری اسلامی ایران نیز است ( اف-14 در سال 2006 از نیروی هوایی آمریکا بازنشسته شد و جای خود را به اف-22 داد) دارای بیشینه سرعت 2.2 ماخ است و یا اینکه هواپیمای میگ-25 روسیه نیز که البته آن هم در اختیار ارتش ایران است دارای بیشینه سرعت 3.2 ماخ است. البته سرعت بیشینه برای جنگ‌های هوایی فاکتوری مهم محسوب می‌شود ولی عامل تعیین‌کننده و برگ برنده محسوب نمی‌شود زیرا رادار و سلاح‌های بهتر در جنگ‌های هوایی عوامل به مراتب مهم‌تری هستند. بنابراین شرکت Lockheed Martin تصمیم گرفت تا از صرف هزینه‌های اضافه برای افزایش سرعت این جنگنده جلوگیری کند ولی در عوض بر روی دیگر ویژگی‌های تعیین‌کننده آن سرمایه‌گذاری کند.

اف-35 دارای شعاع عملیاتی تقریبی 833 کیلومتر است که از این نظر نیز جزو بیشترین‌ها محسوب نمی‌شود زیرا برای مثال اف-14 دارای شعاع عملیاتی تقریبی 1000 کیلومتر است. ولی بهینه‌سازی‌های مهندسی ایجاب می‌کرد که شعاع عملیاتی این جنگنده در این حد باقی بماند؛ البته نبایستی فراموش کرد که این کلاس جنگنده‌ها توانایی سوخت‌گیری هوایی را دارند بنابراین با سوخت‌گیری هوایی شعاع عملیاتی این نوع هواپیماها بی‌نهایت می‌شود.

---

[h=3]هزینه پروژه F-35[/h] در رابطه با هزینه‌های مربوط به فاز تحقیقات و ساخت اف 35 منابع مختلف دیدگاه‌های متفاوتی داشته‌اند ولی آنچه از پنتاگون شنیده می‌شود این است که پروژه اف 35 پرهزینه‌ترین پروژه تاریخ دفاعی ایالات متحده امریکا و به طبع آن تمام جهان محسوب می‌شود برای اینکه بهتر بتوانید در رابطه با هزینه‌های ساخت این جنگنده آشنا شوید هزینه ساخت چند جنگنده را برای شما بیان می‌کنیم. F-16 (ساخت آمریکا) هزینه ساخت هر واحد تقریباً 17 میلیون دلار F-15c (ساخت آمریکا) هزینه ساخت هر واحد تقریباً 30 میلیون دلار F-22 ( ساخت آمریکا) هزینه ساخت هر واحد تقریباً 150 میلیون دلار (در سال 2009) F-14 Tomcat ( ساخت آمریکا) هزینه ساخت هر واحد تقریباً 40 میلیون دلار ( البته ارتش شاهنشاهی ایران برای بستن قرارداد برای خرید چنین جنگنده‌هایی مجبور به پرداخت 2 برابر قیمت آن‌ها شد! یعنی f-14 های ایرانی حدود 80 میلیون دلار برای هر واحد ارزش دارند.) T-50 ( ساخت روسیه) هزینه ساخت هر واحد در حدود 100 میلیون دلار پیش‌بینی شده است F-35c (ساخت آمریکا) هزینه تقریبی ساخت هر واحد آن حدود 160 میلیون دلار البته این پیش‌بینی برای سال 2013 است.

لازم به ذکر است که این هزینه‌های گفته‌شده صرفاً هزینه‌های ساخت آن قبیل هواپیماها است و هزینه‌های نگهداری که به‌صورت سالانه محاسبه می‌شود جداگانه باید بررسی شود. در آن زمینه F-14 و همچنین f-35 جزو گران‌ترین‌ها محسوب می‌شوند و دلیل اصلی بازنشستگی زود f-14 از نیروی هوایی آمریکا نیز همین موضوع بوده است. در کل هزینه تمام‌شده پروژه F-35 که با مشارکت اعضای ناتو و اسراییل در حال پیگیری است چیزی در حدود یک تریلیون دلار یا هزار میلیارد دلار برآورد شده است که البته این هزینه هرسال نیز در حال افزایش است.

[Avicenna 12]

بی-۲ اسپیریت

 

(به انگلیسی: B-2 Spirit، به‌معنای شبح)، نام بمب‌افکن رادارگریز چندمنظوره شرکت نورتروپ گرومن با کمک شرکت بوئینگ است که توانایی پرتاب جنگ‌افزارهای هسته‌ای و متعارف را دارد. این هواپیما قابلیت حمل هشتاد بمب هوشمند ۲۳۰ کیلویی JDAM با سیستم جی‌پی‌اس یا ۱۶ بمب هسته‌ای ۱۱۰۰ کیلویی کلاس D83 را دارد.B۲ با سوخت گیری اولیه بیش از ۱۱ هزار کیلومتر را طی می‌کند و اگر سوخت‌گیری هوایی کند، می‌تواند به هر نقطه در کره زمین سر بزند. این بمب افکن در ارتفاع ۵۰۰۰۰ پایی به دور از چشم رادارهای دشمن می‌تواند بمب‌های زیادی را رها کند.

پروژه تولید بمب‌افکن بی۲ در دوران حکومت کارتر آغاز شد. این بمب افکن همچنان گران‌قیمت‌ترین هواپیمایی است که تا حالا ساخته شده و هزینه تولید هر فروند آن بر اساس قیمت‌های سال ۱۹۹۷ حدود ۷۳۷ میلیون دلار بود. اما هزینه فروش با توجه به قیمت قطعات یدکی، تجهیزات، و پشتیبانی نرم‌افزاری در سال ۱۹۹۷ به ۹۲۹ میلیون دلار می‌رسید. در صورتی که هزینهٔ کل پروژه تولید این بمب‌افکن شامل تحقیقات، پیشرفت، مهندسی و آزمایش‌ها هم منظور شود، هر فروند از این هواپیما با بهایی معادل ۲٫۱ میلیارد دلار ساخته شده و هزینه کل پروژه بر اساس دلار سال ۱۹۹۷ معادل ۴۴ میلیارد و ۷۵۰ میلیون دلار است.هزینه‌های عملیاتی و سرمایه‌ای بسیاری بالای این هواپیما موجب شد که پروژه بی۲ در کنگره آمریکا و ستاد مشترک وزارت دفاع بسیار بحث‌انگیز باشد. در ابتدا سفارش تولید ۱۳۲ فروند از این بمب‌افکن به نورتروپ داده شده بود اما پایان جنگ سرد و فروپاشی شوروی نیاز به این هواپیما را که برای نفوذ به فضای هوایی شوروی و بمباران مراکز حساس آن طراح شده بود، به شدت کاهش داد و در نهایت تنها ۲۱ فروند از این بمب‌افکن تولید شد. سانحه سال ۲۰۰۸ یکی از آن‌ها را نابود کرد و ۲۰ فروند دیگر همچنان در خدمت نیروی هوایی ارتش قرار دارند. ارتش آمریکا نخستین بار از این بمب‌افکن در سال ۱۹۹۹ در جنگ کوزوو استفاده کرد و سپس در جنگ افغانستان، جنگ عراق و جنگ ۲۰۱۱ لیبی نیز از آن‌ها بهره برد.

 

مشخصات

 

همچنین نسل دوم این بمب افکن دارای خاصیت رادار گریزی بهتری است که می‌تواند در مقابل سیستم‌های ضد هوایی مقاوم باشد. بدنهٔ هواپیما از مواد خاصی ساخته شده که امواج رادار را جذب می‌کند. دودهای حاصل از موتور قبل از اینکه خارج شوند، کاملا" سرد می‌شوند تا رادای‌های حرارتی نتوانند مسیر هواپیما را پیدا کنند. همان طور که در تصاویر هواپیما ملاحظه می‌کنید، سکان عمودی وجود ندارد. به این نوع شکل، طرح بال پرنده می‌گویند که در آن همه چیز بر روی بال هواپیما نصب می‌شود. B۲ برای چرخش و غلت زدن، مرکز ثقل خود را تغییر می‌دهد. تمام این ویژگی‌ها سبب شده‌اند که B۲ مانند یک روح با آزادی عمل بالا، آسمان را سیر کند.این بمب افکن در سال ۱۹۹۷ معرفی شد و تعداد ۲۱ عدد از آن تاکنون ساخته شده‌است. از این میان یک فروند به‌نام «شبه کنزاس» در ۲۳ فوریه ۲۰۰۸ کمی پس از برخاست، با باند پرواز برخورد کرد و کاملا نابود شد. دو خلبان آن پیش از این سانحه از هواپیما بیرون آمدند و جان سالم بدر بردند. این حادثه از پرهزینه‌ترین حادثه‌های دنیا بشمار می‌آید.هزینه‌های نگهداری این هواپیما هم بسیار زیاد است. هزینه نگهداری هر فروند بی ۲ در هر ماه ۳٫۴ میلیون دلار است و پس از هر ساعت پرواز بایستی ۶۰ ساعت نفر فعالیت تعمیراتی و نگهداری بر روی آن انجام شود. با توجه به اینکه عملیات‌های بی ۲ معمولاً بیش از ۳۰ ساعت طول می‌کشند، بایستی پس از هر مأموریت ده‌ها روز فعالیت تعمیراتی بر روی آن‌ها انجام شود.

همچنين اين هواپيماي بمب افکن، به عنوان يک هواپيماي ميان قاره ا شناخته مي شود، چرا که برد بدون سوخت گيري آن حدود 9.600 کيلومتر بوده و در صورت سوخت گيري هوايي مجدد، داراي برد نامحدود گشته و توانايي سفر به هرجايي در دنيا را خواهد داشت. پنهان کاري اين هواپيما در مقابل حتي سيستم هاي بسيار پيشرفته راداري دنيا، ترکيبي از کاهش اشعه هاي گرمازاي مادون قرمز، صداهاي حاصله از موتور ها و ويژگي هاي بصري يا ديداري که با چشم قابل روئيت است، مي باشد. البته جنبه هاي مختلفي از راز هاي پنهان کاري اين هواپيما، جزو اسرار و اطلاعات طبقه بندي شده اند و اينک، ما تنها مي دانيم که استفاده از مواد کامپوزيتي در بدنه، لايه هاي ويژه جذب امواج روي بدنه و سرانجام طرح بال پرنده، همه و همه به مخفي بودن هر چه بيشتر اين بمب افکن کمک مي نمايند. ممکن است شما هم دقت کرده باشيد که اين بمب افکن، داراي سکان عمودي، افقي و يا پايدار کننده هاي ثبات و حتي نشاني از بدنه هواپيما نيست. اين چنين طراحي جالب و زيرکانه اي، به طرح بال پرنده موسوم است که در آن، هواپيما به شکل يک بال که تمامي تجهيزات در اين بال تعبيه شده اند طراحي مي گردد و امکان پيچش و غلت خوردن توسط تغيير مرکز ثقل هواپيما و يا سطوح کنترلي انتهاي اين بال پرنده صورت مي گيرد، که از مزاياي چنين طراحي، مي توان به کاهش سطح برخورد امواج راداري اشاره نمود.در اين هواپيما، صداگيرهاي ويژه اي براي موتورهاي آن در نظر گرفته شده و گازهاي موتور نيز قبل از آزاد شدن در فضا، به طور کامل سرد مي گردند و اثر مادون قرمز آنان به طور کامل رفع مي گردد. همچنين اين بال پرنده در قسمت انتهايي به شکل دندان اره اي طراحي شده که اين نيز خود نوعي کمک به ويژگي پنهان کاري اين بمب افکن است. سپيريت قادر به حمل بازه گسترده اي از انواع بمب هاي هدايت ليزري، بمب هاي جي دم و مارک و بمب هاي هسته اي است که توانايي فوق العاده آن را به طور قابل توجهي مشهود مي سازد، چرا تمام اين تسليحات نيز در محفظه هاي داخلي حمل مي شوند. اين هواپيما، به صورت مشترک ميان شرکت هاي مشهور آمريکايي نورث روپ گرومن، بوئينگ، هيوز و لينک ديويژن طراحي و ساخته شده است.براي پيشرانش اين هواپيما، از چهار موتور توربوفن F-118 جنرال الکتريک با قدرت هر يک 17.300 پوند بهره برداري مي شود که همانطور که در بالا ذکر گرديد، تدابير ويژه اي در خروجي هاي اين موتورها به کار رفته است. طول اين بمب افکن حدود 20 متر و طول دو سر بال آن 52.12 متر است که از اين نظر، هواپيمايي بيشتر در عرض است و به خاطر طرح بال پرنده، جاي تعجبي هم ندارد. حداکثر وزن برخاست اين هواپيما، گاه به حدود 152 تن هم مي رسد و داراي سقف پروازي معادل 15 کيلومتر است. اين بمب افکن، با وجود پيچيدگي نسبي بيشتر نسبت به اسلاف خود، تنها داراي دو خدمه در مقابل براي مثال پنج خدمه براي هواپيماي بي 52 است که خود نکته اي قابل توجه است. در اين بمب افکن، خلبانان در کنار هم، سرخلبان سمت چپ و مسئول تسليحات نظامي در سمت راست، قرار مي گيرند. مهم ترين عمليات اين هواپيما به زماني باز مي گردد که در عمليات آمريکا بر ضد صربها، اين هواپيما از ايالت ميسوري آمريکا برخاسته و پس از بمباران کوزوو در شرق اروپا، با موفقيت به همان نقطه مراجعت نمود.

اسپیریت در مقایسه با دیگر بمب افکن‌های آمریکا

 

این هواپیما در مقایسه با دیگر بمب افکنهای عمده آمریکایی مانند بی 52 و بی 1 بی، قابلیت انعطاف پذیری بسیاری را با خود به همراه دارد و قابل‌ترین گونه در میان بمب افکن‌های سرنشین دار است. مهمترین ویژگی این بمب افکن، مخفی بودن آن از دید رادار است که توانایی بی نظیری در انهدام ارزشمندترین پایگاه‌های دشمن حتی در قلب پدافندهای هوایی بسیار سنگین به این هواپیمای بمب افکن می‌دهد. این ویژگی ها، تماماً موجب شده اند که بی 2 به عنوان تنها بمب افکن قرن بیست و یکم شناخته شود. ویژگی‌های پنهان کاری، آیرودینامیکی و توانایی حمل مقدار زیادی تسلیحات، این بمب افکن را از سایر بمب افکن‌های موجود در خدمت متمایز و جدا می سازد. بدین وسیله، این هواپیما قادر است به دور از ترس از شناسایی به وسیله رادار دشمن، در ارتفاعات بالا به عملیات و تجسس پرداخته و آزادی عمل فوق العاده‌ای نیز داشته باشد.

قیمت بی ۲

بمب افکن B-2 اسپیریت با قیمت تقریبی 2 میلیارد دلار آمریکا با احتساب هزینه‌های پروژه تولید این هواپیما هم اکنون به عنوان گران قیمت‌ترین هواپیمای جهان شناخته می‌شود. این قیمت برابر با قیمت یک کشتی جنگی بزرگ آمریکایی است.

 

ماموریت‌ها

 

یکی از مهم‌ترین ماموریت‌های B۲ بمباران مراکز نظامی صربستان در جنگ کوزوو در سال ۱۹۹۹ بود. در هشت پرواز اولیه، B۲ سی وسه درصد اهداف را نابود کرد. در این پروازها B۲ از پایگاه خود در Missouri بر می‌خاست، منطقهٔ مورد نظر را بمباران می‌کرد و سپس به آشیانهٔ خود در آمریکا باز می‌گشت بدون اینکه توقفی در جایی داشته باشد.ماموریت بعدی در افغانستان بود که ۳ بمب افکن B۲ طی ۳ روز مناطق مربوط به طالبان را بمباران کردند.آخرین بهره گیری‌ها از B2 Spirit در عراق بود، که طی پروازهای ۳۰ ساعته و حتی ۵۰ ساعته، B۲ بیش از ۱٫۵ میلیون پوند مهمات را در عراق رها کرد.یک فروند از این هواپیمای بمب افکن در یکی از ماموریت های خود در تاریخ 4 اسفند 1387 سقوط کرده است.

ویژگی‌ها

 

 

• خدمه: ۲
  
• طول: ۲۱ متر
  
• ارتفاع: ۵٫۱۸ متر
  
• مساحت بال‌ها: ۵۲٫۴ متر
  
• وزن خالص (بدون مهمات): ۷۱٬۷۰۰ کیلوگرم
  
• وزن با مهمات: ۱۵۲٬۲۰۰ کیلوگرم
  
• بیشینه وزن برخاست: ۱۷۰٬۷۰۰ کیلوگرم
  
• پیشرانه: ۴ موتور General Electric F118-GE-100
  
• حداکثر سرعت: ۱۰٬۰۱۰ کیلومتر بر ساعت (۰٫۹۵ ماخ)
  
• برد: ۱۱٬۱۰۰ کیلومتر
  
• ظرفیت مهمات در هر بال:۳۲۹ کیلوگرم در متر مربع
  

 

 

منابع:

برای مشاهده این محتوا لطفاً ثبت نام کنید یا وارد شوید.

• ورود
• یا
• ثبت نام

 

[نیلوفر 0 413]

رادار گریزی و پنهان کاری مهم ترین ویژگی است که اونا رو از سایر جنگنده ها متمایز میکنه ، هیچ جنگنده ای نمیتونه اونا رو ببینه و شکار کنه