سياراتي كه خلاف جهت ستارگانشان حرکت می کنند

[YAGHOT SEFID 29302]

سياراتي كه خلاف جهت ستارگانشان حرکت می کنند ... :icon_gol: ستاره شناسان يك گروه از سيارات غيرمعمولي را در دوردست پيدا كرده اند. يافتن اين دسته از سيارات در اعماق فضا، موجب شده برخي از ستاره شناسان در توجيه اين شرايط نظراتي مطرح كنند و حتي برخي از ستاره شناسان را به تفكر دوباره درباره نحوه شكل گيري سيارات واداشته است. يكي از اين نظرات به تازگي در اجلاس ستاره شناسان در گلاسكوي اسكاتلند مطرح شده است.

 

سياراتي كه درباره آنها صحبت شد به اين خاطر غيرطبيعي هستند كه به شكل برعكس حول ستارگانشان مي چرخند يا حركت مي كنند. در منظومه شمسي ما، همه هشت سياره اصلي- پلوتون ديگر به عنوان سياره اصلي شناخته نمي شود- در يك جهت دور خورشيد مي گردند. يعني اگر به قطب شمال خورشيد نگاه كنيم مي بينيم كه اين سيارات برخلاف جهت عقربه هاي ساعت مي چرخند. خود خورشيد هم در همان جهت مي چرخد.

 

دانشمندان عقيده دارند كه همه سيارات منظومه شمسي از باقي مانده هاي يك ديسك عظيم كه ميلياردها سال قبل به آهستگي به دور خورشيد حركت مي كرده، تشكيل شده اند. اين ديسك بيشتر از گاز و گرد و غبار تشكيل شده بود. همان طور كه خرده هاي ديسك حركت مي كردند، سيارات تشكيل شده كه شامل زمين ما هم مي شود، در همان جهت آنها مي گشتند و حالا هم به همين رويه ادامه مي دهند.

 

 

 

 

این تصویر از سیاره ای گرفته شده که مداری برعکس مدار سیارات دیگر دارد. ستاره میزبانش به راست می چرخد، ولی این سیاره به سمت چپ می گردد

 

به اين ترتيب در حال حاضر هم مسير همه سيارات در يك صفحه (در همان صفحه ديسك) است. يك صفحه كاغذ تخت و بسيار بزرگ را ترسيم كنيد كه وسط خورشيد را قطع مي كند و تا انتهاي منظومه شمسي گسترش مي يابد. اگر همه سيارات در همين صفحه كاغذ بگردند، پس همه مدارهايشان هم روي آن خواهد بود.

 

اين نظريه در مورد منظومه شمسي كاربرد دارد. اما ستاره شناسان نمي دانند كه آيا سيستم هاي سياره اي اطراف ساير ستارگان هم به همين ترتيب عمل مي كنند يا نه.

 

همين تابستان سال گذشته بود كه ستاره شناسان شش سياره را پيدا كردند كه برخلاف مسير ساير سيارات، به دور ستاره هاي ميزبانشان حركت مي كنند. اين يافته براي برخي از دانشمندان به اين معنا بود كه لازم است درباره اين كه سيارات چگونه تشكيل مي شوند دوباره فكر كنند. همه اين شش سياره مانند سياره مشتري منظومه شمسي ما هستند. آنها به بزرگي سياره مشتري و يا بزرگ تر از آن هستند و از آن جا كه نزديك به ستاره هاي ميزبانشان مي گردند به شدت داغ هستند.

 

 

اینها سیاراتی هستند که برخلاف جهت ستاره هایشان می گردند. تنها تصویر سمت راست ردیف پایین سیاره ای را نشان می دهد که هم جهت با ستاره اش می چرخد

 

اين شش سياره تنها سياراتي نيستند كه اين وضعيت را دارند. همين اخيراً تعدادي سياره ديگر نيز كشف شده اند كه رو به جلو در اطراف ستاره هاي ميزبانشان مي گردند; اما صفحات مداريشان در زواياي متفاوتي شيب پيدا كرده و كج شده است.

 

در اجلاس اخير ستاره شناسان در گلاسكوي اسكاتلند، دانشمندي به نام اندرو كولير كامرون توضيحي براي اين سيارات كه مسير اشتباهي را مي پيمايند ارايه كرد.

 

به عقيده كامرون احتمالاً يك شيء خيلي بزرگ تر، شايد ستاره اي ديگر و يا يك سياره غول آسا، با اين سيارات همراه شده است. جاذبه نيرويي است كه با جرم مي آيد. به طوري كه سيارات يا ستاره هايي با جرم بيشتر جاذبه بيشتري دارند و بنابراين كشش قوي تري روي اشياي ديگر دارند. اشياي بزرگ نيروي جاذبه اي قوي اي دارند و اين نيروي قوي ممكن است مسير سياراتي كه به دور ستاره هايشان حركت مي كنند را تحت تأثير قرار داده باشد. اين تأثير كه سازوكار كزايي Kozai ناميده مي شود، ممكن است توضيح دهد كه چگونه يك سياره به بزرگي مشتري، به شكل برعكس در اطراف ستاره اش مي چرخد. همچنين مي تواند توضيح دهد كه چگونه سيارات ديگر در مدارهاي مورب حركت مي كنند.

 

البته دانشمندان ديگر مي گويند كه خيلي زود است بگوييم كه سازوكار كزايي مسئول رفتار اين سيارات است و هنوز نمي توان احتمالات ديگر را نديده گرفت.