همه چیز درباره ی کاغــذ

[masi eng 47044]

کاغذ سازی و انواع آن :

کاغذ: ورقه نازک هموار که معمولا از الیاف گیاهی ساخته می شود ولی ان را از مواد لیفی دیگر هم می سازن ، وبه طور عمده برای نوشتن و چاپ کردن به کار می رود. ولی موارداستعمال متعدد دیگر نیز دارد .

کلمه کاغذ ظاهرا از زبان سانسکریت وارد زبان فارسی شده است . لفظ اروپایی برای کاغذ از کلمه پاپیروس یونانی گرفته شده است و ضمنا قرطاس مصری را از ان می ساختند.

کلمه قرطاس که امروزه به معنی کاغذ به کار می رود خودماخوذ از کلمه یونانی خارتس است ، به معنی چیزی که بر ان می نویسند و معادل ان در عربی ورقه و صحیفه است.

ربع تا ثلث کاغذ نو از کاغذ های مستعمل ساخته می شود. جسم کاغذ الیاف به هم امیخته سلوز است که از حدود 1860 به اینطرف عمدتا از چوب به دست می اید . تکه های پارچه ( معمولا پنبه ای ) که از کارخانه های بافندگی و لباس دوزی به دست می اید برای ساختن کاغذ های تحریری و کاغذ هایی مانند کاغذ سیگار و نظایر ان به کار می رود . برای کاغذ ای خاص دیگر یا در جاهایی که چوب در دسترس نیست از نیشکر شیره گرفته، خیزران ،ساقه کتان مانیل ، کاه و الیاف دیگر استفاده می شود.

ولی قسمت عمده کاغذ جهان از مغز چوب به دست می اید. مغز چوب مکانیکی یا چوب اسیاب شده برای ساختن کاغذ روزنامه و دستمال کاغذی و سایر انواع کاغذ ارزان قیمت به کار می رود. ماده لینین چوب که الیاف را به هم می چسباند در کاغذ باقی می ماند و همین ماده است که سبب زرد شدن رنگ کاغذ در مقابل نور می شود ، مغز چوبی که از طریق شیمیایی بدست می اید تقریبا سلولز خالص است و ان را از جوشاندن همراه با فشار تراشه های چوب با یکی از سه ماده شیمیایی سود، سولفلت، یا سولفیت که لینین را حل می کند به دست می اورند.

سپس مغز چوب را می شویند و سفید می کنند و از غربال می گذرانند و ان را می زنند و خوب مخلوط می کنند. چون اب از غربال می گذرد ، ورقه ای از الیاف تشکیل می شود که به سبب کان خوردن در امتداد های مختلف در هم می روند و به ورقه ، شکلی حصیر مانند میدهند.

یک تسمه نمدین و مرطوب بر غربال فشار می اورد و کاغذ را از روی ان بر می دارد و سپس ان را به نودرد های خشک کننده منتقل می کند. در پایان این عملیات ، کاغذ از میان نورد هایی اهنین می گذرد که ان را می فشارند و سطحش را صاف می کنند.

برای ان که بافت و خاصیت چاپ پذیری و مقاومت کاغذ را بهتر کنند ، موادی اضافی بر خمیر ان می افزایند . برای ان که چاپ حروف و مخصوصا تصاویر با دانه های ریز بهتر شود، کاغذ مخصوص چاپ کتاب را با قشری از گل چینی مخلوط با نوعی چسب می پوشانند . برای انکه مرکب بر کاغذ تحریر پخش نشود صمغ ((راتیانج )) به خمیر ان اضافه می شود . کاغذ دیواری ضخیم است و برای انکه اب نگیرد راتیانج به ان می زنند، و سطح ان را برای چاپ کردن نقشهای مورد نظر بر ان، مانند کاغذ کتاب اهار می زنند . کاغذ مستحکم لفاف و کیسه ، کاغذ کرافت است که از لینین حل شده در سولفات ساخته می شود.

تاریخچه کتاب :

ظاهرا کاغذ را مرد چینی به نام (( تسان لون )) در حدود 105 م اختراع کرد و در چنین مراحلی تکامل خود را پیمود . کاغذ چینی مخلوطی از پوست درخت و کنف بود. کاغذ سازی در حدود 610 م به ژاپن و در 751 م به سمرقند راه یافت . در اواسط قرن دوم هجری کاغذ از سمر قند به بلاد اسلامی رسید. گویند (( فضل ابن یحیی برمکی )) نخستین کسی بوده است که در بغداد کارخانه کاغذ سازی دایر کرد. در قرن 4 هـ ق کاغذ سازی در بغداد رواج تام داشت.

(( ابن الندیم )) از شش نوع کاغذی که در عهد او معروف بوده نام می برد، و می گوید کتاب را از کاغذ خراسانی می ساختند. از مشهور ترین شهر های ایران که در کاغذ سازی شهرت داشته (خونا )) یا ((خونج )) بوده که در زمان ((یاقئت)) به کاغذ کنان معروف بوده است . کاغذ در حدود 900 م توسط مسلمانان به مصر و در حدود 1150 م توسط مورها به شاطلبه در اسپانیا رسید.

انواع کاغذ :

1- کاغذ ابری : نوعی کاغذ تزئینی برای ورود یا درون جلد که از دوره تیموری به بعد در ایران رایج گردید. ابری های همدان و کشمیر معروف بوده است .

2 - کاغذ بالیغ : کاغذ بسیار مرغوبی که در شهر پکن ( خان بالیغ _ شهر خان ) ساخته می شد.

جنس کاغذ بسیاری از کتب و اوراق خطی نفیس ایران کاغذ خان بالیغ است.

3 - کاغذ زر فشان : نوعی تزئین بر روی کاغذ ، برای زر افشان کردن کاغذ مقداری صمغ را با طرز خاصی روی کاغذ می پاشیدند و سپس ورقه های نازک طلا را به ان می چسباندند. تکه های طلا مانند ستاره روی صفحه کاغذ می درخشد، این نوع کاغذ را معمولا در حواشی کتب و اوراق گرانبها مصرف می کردند.

4 - کاغذ زر نشان : نوعی تزئین بر روی کاغذ ، برای زر نشان کردن کاغذ ابتدا بر روی کاغذ مقداری نشاسته با صمغ می مالیدند و سپس ذرات زر را که بی شباهت به اکلیل فرنگی امروز نبوده است بر روی کاغذ می پاشیدند.این نوع کاغذ را برای کتب نفیس یا حواشی مرقعات و اوراق نفیس مصرف می کردند.

5 - کاغذ سمرقندی : یکی از معروفترین و مرغوب ترین کاذ های مورد مصرف در طول سده های میانی دوران اسلامی که در شهر سمرقند ساخته می شد . کاغذ سمرقندی جزو اولین کاغذهای ساخته شده در جهان اسلام بود که در قرن دوم هجری ، مسلمانان به کمک کاغذ سازان چینی اولین کارگاه ساخت ان را در شهر سمرقند بر پا کردند و از این شهر صنعت کاغذ سازی به سایر بلاد اسلام راه یافت .

6 - کاغذ شامی : نوعی کاغذ سفید و به غایت شفاف و لطیف منصوب به شهر شام.

[masi eng 47044]

تولید کاغذ.

 

فرایند تولید کاغذ از این قرار است: الیاف سلولزی را در آب می‌گذارند تا رطوبت را جذب کنند و متورم و نرم شوند؛ بعد آنها را روی یک شبکه سیمی ظریف پهن می‌کنند تا آب موجود در الیاف گرفته شود و رشته‌های مرطوب بر سطح شبکه فرو نشینند و یک تخته شوند.

الیاف با از دست دادن آب به هم نزدیک می‌شوند و در نقاطی که الیاف روی هم قرار می‌گیرند نوعی اتصال شیمیایی از نوع هیدروژنی شکل می‌گیرد و آنها را به هم متصل می‌کند. این ارتباط و خود اتصالی، کلید اصلی تولید یک برگ کاغذ چسبنده و سخت و محکم است. در این حالت به هیچ گونه چسب اضافی نیاز نیست و کاغذ پس از خارج شدن آب از الیاف سلولزی و خشک شدن آنها ساخته می‌شود. کاغذ در جهان غرب و قبل از به‌وجود آمدن ماشین‌های کاغذسازی در نیمه اول قرن نوزدهم، از الیاف پنبه یا کتان ــ عمدتآ از پوشاک کهنه و دورریز ــ تهیه می‌شد. امروزه، حداقل ۹۵ درصد کاغذ تولیدی در جهان از مشتقات الیاف چوب، و ۵ درصد بقیه نیز از الیاف گیاهی نظیر باگاس (تفاله نیشکر)، کاه، و نی تولید می‌شود. هنوز انواع خاصی از کاغذ از برخی الیاف گیاهی نظیر پنبه، کتان، و کنف ساخته می‌شود. از این کاغذها برای تهیه اسکناس، کارهای هنری، کارهای چاپی اعلا، آثاری که باید محافظت و نگهداری شوند، و برای تعمیر و بازسازی کتاب‌های قدیمی نفیس آسیب دیده استفاده می‌شود.

 

 

اجزائی اصلی ماشین کاغذ به شرح زیر می باشد :

 

 

1- هد باکس 2- میز فورد درینیر یا وایر (وایر به انگلیسی یعنی سیم) 3- پرس ها 4- درایر ها 5- سایز پرس 6- IR 7- کلندر 8- ریل درام 9- وایندار 10- ریوایندار 11- فینشینگ

[masi eng 47044]

شرح اجزای ماشین کاغذ:

 

1- هد باکس Head bax (سر جعبه) این جعبه دارای فشار داخلی توسط سیال الیاف با فشار فن پمپ به لین هد باکس ارسال میشود از انباشته شدن ان جلو گیری می کنند به صورت یکنواخت و هم ارز به روی بر روی میز متحرک و یا وایر شکل دهند ورقه توزیع می کند.

 

2- سیستم فوردینیر یا میز متحرک وایر می باشد و چسبیده به دهانه اسلایس هد باکس وایر این امکان را به وجود می آورد خمیر بر اثر گرانش و مکش تا حدودی آب از الیاف گرفته می شود.

 

3- پرسها با فشردن ورقه با عبور از چندین پرس متوالی آب بیشتر از الیاف را می گیرد نمد یا فلت حاصله متراکم تر شده آب جذب شده به فلت توسط یو ل باکس وکیوم آن 230 میلیمتر جیوه در پرس اول در پرس دوم و سوم130 میلیمتر جیوه می باشد.

 

4- بخش درایر با تماس نمد یا چندین سیلندر متوالی گرم شده توسط بخار زنده آب باقیمانده راکاغذ حذف کرده تماس بین الیاف را بیشتر می شود.

 

5- سایز پرس از دو رول تشکیل شده: fix roll که رویه پوششی آن از جنس پلیمری مقاوم ضد سایش به ضخامت 13mm و قطر آن 776mm می باشد دیگری: parss roll که رویه پوشش این رول20mm و قطر آن780mm می باشد بالای هر دو رول شاورهای نشاسته قرار دارد که با ولو دستی باز یا بسته می شود بستگی به نوع کاغذ و گراماژ دارد .درجه حرارت نشاسته باید بالای60 سانتگراد باشد.

 

6- بخش IRنوعی خشک کن است که بصورت تونل شکل می باشد از سیگنمت های توری تشکیل شده توسط گاز شهری روشن می شود گرما توسط پمپ دمنده باد به کاغذ دمیده می شود ضمن اشعه ها ماورا بنفش تولید می کند باید فاصله و دو تا تونل باید 4 سانتی باشد اگر بیشتر از این باشد اثر چندانی بر روی کاغذ ندارد.کار اصلیIR خشک کردن آهار اضافه شده به کاغذ می باشد.

 

7- کلندر یا بخش غلتک زنی ورقه کاغذی بعد از سپری شدن از سایز پرس و خشک کردن به بین غلتکهای فلزی پرس و اتو می شود تا مختصات آن کم و سطح آن صاف صیقلی شود.

 

8- ریل درام کاغذ پس از عبور از کلندر. خشک شدن و به رطوبت مورد نظر می رسد و درصد خشکی 95 و 5 درصد رطوبت شده بر روی اسپول پیچنده شده از چرخه تولید خارج می شود.

 

9- وایندر: کاغذ تولید شده به وایندار انتقال داد به اندازه درخواست تریم گیری و برش داده پس از کنترل کیفیت به انبار محصول ارسال می شود. 10- ریوایندار کاغذ پیچیده شده در وایندار در انبار محصول دوباره باز شده و عمل برش درخواستی مشتری را انجام داده بطور مرتب و منظم پیچاننده شده باسکول شده به واحد بسته بندی یا فنیشنیگ ارسال می شود.

[masi eng 47044]

تولید کاغذ

فرایند تولید کاغذ از این قرار است: الیاف سلولزی را در آب می‌گذارند تا رطوبت را جذب کنند و متورم و نرم شوند؛ بعد آنها را روی یک شبکه سیمی ظریف پهن می‌کنند تا آب موجود در الیاف گرفته شود و رشته‌های مرطوب بر سطح شبکه فرو نشینند و یک تخته شوند. الیاف با از دست دادن آب به هم نزدیک می‌شوند و در نقاطی که الیاف روی هم قرار می‌گیرند نوعی اتصال شیمیایی از نوع هیدروژنی شکل می‌گیرد و آنها را به هم متصل می‌کند. این ارتباط و خود اتصالی، کلید اصلی تولید یک برگ کاغذ چسبنده و سخت و محکم است. در این حالت به هیچ گونه چسب اضافی نیاز نیست و کاغذ پس از خارج شدن آب از الیاف سلولزی و خشک شدن آنها ساخته می‌شود

کاغذ در جهان غرب و قبل از به‌ وجود آمدن ماشین‌های کاغذسازی در نیمه اول قرن نوزدهم، از الیاف پنبه یا کتان ــ عمدتآ از پوشاک کهنه و دورریز ــ تهیه می‌شد. امروزه، حداقل ۷۰ درصد کاغذ تولیدی در جهان از مشتقات الیاف چوب، و ۳۰ درصد بقیه نیز از الیاف گیاهی نظیر باگاس (تفاله نیشکر)، کاه، و نی تولید می‌شود. هنوز انواع خاصی از کاغذ از برخی الیاف گیاهی نظیر پنبه، کتان، و کنف ساخته می‌شود. از این کاغذها برای تهیه اسکناس، کارهای هنری، کارهای چاپی اعلا، آثاری که باید محافظت و نگهداری شوند، و برای تعمیر و بازسازی کتاب‌های قدیمی نفیس آسیب دیده استفاده می‌شود.

آماده‌سازی الیاف در صنعت کاغذسازی. نخستین مرحله در تهیه کاغذ، جداسازی الیاف از بستر اصلی آنها در چوب است. این فرایند را خمیر کردن می‌گویند که دو روش عمده دارد:

۱- خمیرکردن مکانیکی، که در آن برای خرد کردن چوب و بیرون آوردن ذرات الیاف از درون آن از عملیات سخت مکانیکی استفاده می‌شود

۲- خمیر کردن شیمیایی، که در آن تراشه‌های چوب با به‌کارگیری گرما و فشار تحت تأثیر ترکیبات شیمیایی قرار می‌گیرند. محصولی که از روش شیمیایی به‌دست می‌آید کمتر از محصول روش مکانیکی است، ولی الیاف حاصله آسیب‌ناپذیرتر هستند و می‌توان از آن کاغذ بسیار محکم‌تری تولید کرد. هم‌اکنون فرایندهایی در کاغذسازی وجود دارد که از خصوصیات هر دو روش بهره می‌گیرند. اگر کاغذ سفید مورد نظر باشد، عملیات شست‌وشو (سفید کردن) نیز باید در فرایند ساخت منظور شود.

یک وجه اصلی صنعت کاغذسازی، فرایندی است که در آن الیاف معلق در آب تحت عمل پرداخت مکانیکی شدید قرار گیرند. عمل کوبیدن یا تصفیه، بر خصوصیات مکانیکی کاغذ اثر دارد. برای مثال افزایش پرداخت، موجب افزایش استحکام چگالی ظاهری الیاف است و اثر مستقیم آن بر روی الیاف، ایجاد انعطاف پذیری بیشتر آنهاست که موجب می‌شود الیاف بر روی یکدیگر خوابیده و سطح تماس بیشتری به‌وجود آید. به این ترتیب، اتصال بین الیاف تقویت می‌شود. البته این فرایند بسیار پیچیده است. اجزای غیرالیافی کاغذ. در تولید کاغذهایی که از آنها برای چاپ یا نوشتن استفاده می‌شود، نوعی ماده پُر کننده به‌کار می‌رود. استفاده از این ماده نتایج بسیاری دارد مانند افزایش میزان ماتی، صافی، و یکنواختی کاغذ. مواد پرکننده رایج، چینی و گچ (کربنات کلسیم) است. سهم مواد پرکننده در کاغذ می‌تواند زیاد و بین۲۵ تا ۳۰ درصد وزن کاغذ را تشکیل دهد.اغلب کاغذها به‌منظور کنترل واکنش آنها با آب و سایر سیالات، با روش‌های مختلفی تحت عملیات اصلاحی قرار می‌گیرند. کاغذی که فقط از الیاف سلولزی ساخته می‌شود آب را با سهولت بسیار زیاد جذب می‌کند. چنین کاغذهایی برای نوشتن با قلم و یا جوهر مناسب نیستند. به‌علاوه، در بسیاری از مصارف تجاری لازم است کاغذ به رطوبت مقاوم باشد. فرایند مقاوم کردن کاغذ به آب را «آهارزنی» می‌گویند.

آهار زنی داخلی

چنانکه معروف است، فراوان به‌کار می‌رود. این فرایند مستلزم افزودن مواد آهاری به ماده حاوی ذرات الیاف قبل از شکل گرفتن کاغذ است. ماده متداول یک نوع رزین چوبی است که با سولفات آلومینیوم تقویت شده است و کاغذسازان آن را زاج سبز می‌نامند. زاج سبز، رزین را روی سطح الیاف تثبیت می‌کند. متأسفانه نتیجه فرایند آهارزنی، به‌علت استفاده از زاج سبز، اسیدی شدن کاغذ است. این حالت اسیدی در کاغذ باقی می‌ماند و علت اصلی افت تدریجی مقاومت کاغذ همین است. در سال‌های اخیر، روش‌های اقتصادی آهارزنی داخلی با مواد خنثی یا قلیایی رواج یافته است که تا حد زیادی می‌تواند از فرسودگی جلوگیری کند. آهارزنی داخلی با آهارزنی سطحی و شست‌وشویی که شامل اصلاح کاغذ با نشاسته یا ژلاتین و یا مواد مشابه است، کاملا تفاوت دارد. در صنعت به کاغذ مواد دیگری، البته به مقدار بسیار کم، می‌افزایند تا به آن ویژگی خاص بدهند، مثلا آن را در برابر رطوبت مقاوم کند یا بر شفافیت آن بیفزایند و رنگ و سایه آن را تنظیم کنند.

پوشش و پرداخت سطح کاغذ. مواد پوششی عمل‌آور سطح کاغذ، اجزای مهم غیرالیافی کاغذ را تشکیل می‌دهد. یکی از این نمونه‌ها کاغذهای براق مورد استفاده در مجله‌ها هستند که گاه برای کتاب‌ها نیز به‌کار می‌روند. پوشش‌ها معمولا پایه رنگ‌دانه‌های معدنی پودری از نوع رس و کربنات کلسیم دارند و نباید با پرکننده‌ها اشتباه شوند. نتیجه این عمل تولید کاغذ بسیار مطلوب و خوش چاپ است.

ویژگی‌های کاغذ

کاغذ وقتی می‌تواند انتظاری را که از آن می‌رود برآورد که ویژگی‌های آن اندازه‌گیری و کنترل شوند. برای کاغذ مطلوب سه ویژگی مهم وجود دارد:

۱- خصوصیات ماده سازنده کاغذ، نظیر مقاومت، وزن (جرم در واحد سطح)، و چگالی ظاهری

۲-خصوصیات مربوط به سطح کاغذ، نظیر صافی که نقش اصلی و کلیدی را در فرایند تبدیل نظیر چاپ دارند

۳-خصوصیات بصری که عمدتآ رنگ، شفافیت، و ماتی هستند.

کاغذی که برای کتاب مورد استفاده قرار می‌گیرد باید به حد کافی محکم بوده و رنگ و شفافیت آن پذیرفتنی باشد. از دیدگاه حفاظت و نگهداری، یکی از مسائل عمده، فرسودگی در گذر زمان است. تغییر رنگ در اثر فرسودگی نیز مهم است، ولی اهمیت آن به نوع کاری که قرار است کاغذ انجام دهد ارتباط دارد؛ برای مثال رنگ در کتاب‌های هنری خیلی اهمیت دارد. روش اصولی مطالعه خصوصیات مکانیکی کاغذ، منحنی بار کشیدگی است. فشار در نقطه پارگی، بیانگر مقاومت کششی کاغذ مورد آزمایش است؛ در حالی که کشیدگی در محل پارگی وسیله‌ای برای اندازه‌گیری مقاومت یا توانایی جذب انرژی قبل از پارگی است.

برای سنجش خصوصیات مکانیکی کاغذ، آزمایش‌های متعدد دیگری وجود دارد که تعدادی از آنها بر اساس شبیه‌سازی و قدرت ایستادگی کاغذ در مقابل نیرو انجام شده است. در این زمینه به موارد زیر می‌توان اشاره کرد:

- مقاومت نسبت به پارگی، که با انرژی مورد نیاز برای انتشار پارگی در نمونه کاغذی که در آن شکافی ایجاد شده است اندازه‌گیری می‌شود. - مقاومت در برابر سوراخ شدن (نیروی مورد نیاز برای ایجاد یک سوراخ در میان کاغذ با استفاده از یک دیافراگم لاستیکی مقاوم ایجاد می‌شود). - پایداری در مقابل تا شدن، این خاصیت را به این ترتیب اندازه می‌گیرند که یک باریکه کاغذ را بارها به داخل و خارج تا می‌کنند تا پاره شود. همان‌طور که قبلا اشاره شد علاوه بر خصوصیات مکانیکی، برای کسانی که به کاغذ به‌عنوان محمل اطلاعات می‌نگرند، رنگ بیشتر از هر چیز دیگری مورد توجه است.

رنگ‌رفتگی و تبدیل رنگ کاغذ به قهوه‌ای متمایل به زرد در تماس با نور و روشنایی، رایج‌ترین مسئله است و از موارد آشنا در کتاب‌های جلد کاغذی قدیمی و به خصوص لبه برگ‌های آنهاست. عامل اصلی در رنگ‌رفتگی وجود یا عدم لیگنین است، زیرا کاغذهایی که دارای این ماده هستند در مقابل نور و روشنایی به سرعت زرد می‌شوند.

[masi eng 47044]

کاغذ سمرقندی

 

این کاغذ را باید نخستین نمونه کاغذ ایرانی دانست که برابر نیازهای کاتبان ایرانی و شرایط کتابتی با قلم نی پدید آمده‌است. تأیید استادان طراز اول خوشنویسی نظیر سلطان علی مشهدی در «صراط السطور» از مرغوبیت خاص این کاغذ خبر می‌دهد:

حبذا کاغذ سمرقندی مکنش رد، اگر خردمندی خط بر او صاف و خوب می‌آید لیک پاک و سفید می‌باید خواه رسمی و خواه سلطانی جهد کن تا که خوب بستانی کیفیت مناسب این کاغذ سبب رونق تجارت آن شد، به طوری که سمرقند را به مرکز تجارت آن تبدیل کرد. حتی مرغوبیت این کاغذ منجر به گرانی و اشتهار آن گردید، به طوری که از انواع مختلف آن در همه جا، با رغبت و تحسین استقبال می‌شد و در اندازه‌های مختلف کاربرد پیدا کرد و به تمام بلاد اسلامی صادر می‌شد.

کاغذهای سمرقندی در قطع رسمی و سلطانی از شهرت خوبی برخوردار بوده و در متون گذشته اشاراتی فراوان به آن دیده شده‌است، چنان که ثعالبی می‌نویسد: «کاغذهای سمرقندی به لحاظ لطافت و نازکی و زیبایی، قرطاس‌های مصری را بی ارج کرد. یاقوت حموی (متوفا به سال ۶۲۶ ق) در شرح حال ابوالفضل جعفر بن فرات (متوفا به سال ۳۹۱ ق) می‌نویسد این وزیر از سمرقند کاغذ وارد می‌کرد تا کاتبانی که برای کتابخانه او کتاب‌ها را استنساخ می‌کردند آن‌ها را به کار ببرند.

محمد بن طاهر مقدسی می‌گوید که در سمرقند مخصوصاً برای ابوالفضل وزیر کاغذ می‌ساختند و از مصر هم هر سال مقداری کاغذ می‌آوردند و در کتابخانه او همیشه عده‌ای از کاتبان به کار استنساخ مشغول بودند. سیوطی هم به نقل اخباری در این مضمون می‌پردازد و می‌گوید: «قراطیس سمرقند برای مردم مشرق همان حکم قراطیس مصری را برای اهل مغرب دارد.»

و این کاغذ سمرقندی و کیفیت جهانگیر آن سبب شده تا کشورهای مسلمان آن روزگار، همیشه ترجیح دهند برای خلق آثار ماندگار، از آن استفاده کنند. حتی وقتی بایسنقر میرزا تصمیم به کتابت آن قرآن معروف و عظیم گرفت، دستور داد تا کاغذگران سمرقندی، تمامی تجربه و همت خویش را به کار بگیرند تا بتوانند صفحاتی عظیم از این کاغذ را پدید آورند و امروز شاهد بقایای این قرآن عظیم بایسنقری در کتابخانه مرکزی آستان قدس رضوی در ابعاد هر صفحه ۱۰۱در۱۷۷ سانتیمتر با مقیاس امروز هستیم که بزرگ تر از کاغذهای صنعتی استاندارد امروزین است.

قرآن عظیم بایسنقری: این قرآن عظیم توسط بایسنقر میرزا، فرزند شاهرخ و گوهرشاد و نوه تیمور، به خط محقق جلی بر روی کاغذ سمرقندی کتابت شده و بزرگترین قرآن موجود به خط محقق بر کاغذ سمرقندی است که هم اکنون صفحاتی از این مصحف شریف در موزه آستان قدس رضوی، کتابخانه کاخ گلستان، کتابخانه ملی، موزه ایران باستان، کتابخانه ملک و بعضی از مجموعه‌های شخصی باقی است و بیانگر قدرت قلم سحرآمیز هنرمندی است که کتیبه ایوان مقصوره در مسجد گوهرشاد مشهد را در سن ۲۰ سالگی نوشته‌است و بانی مکتب هرات و شاهنامه بایسنقری است.

کاغذ تحریری سمرقندی: نوع دیگری از انواع کاغذهای سمرقندی بوده‌است که به دلیل کیفیت بسیار بالای آن برای کتابت‌های تحریری و غبارنویسی مورد استفاده قرار می‌گرفته که اخبار کاغذیان حکایت از تولید آن تا عصر صفوی دارد.

کاغذ بخارایی: دومین کاغذ تولیدی ایرانیان است که در کارگاه‌های کاغذ سازی بخارا رواج پیدا کرد و به همین ترتیب، نام گذاری کاغذ منسوب به مراکز تولیدی آن شد و به تدریج انتشار کاغذ و کاغذسازی از ماوراء النهر به سمت خراسان ادامه پیدا کرد، که ابن الندیم به آن اشاره دارد: کاغذ خراسانی که از کتان درخراسان ساخته شد، در زمان امویان و سپس در عهد بنی عباسیان رواج کامل داشته‌است. از جمله انواع این کاغذها باید از کاغذ طاهری، طلحی، مأمونی و نوحی نام برد.

کاغذهای طاهری به دستور طاهر دوم، از امری نیشابور، و همین طور کاغذ طلحی به دستور طلحه بن طاهر، از امرای طاهری، ساخته شد.

کاغذ مأمونی: ظاهراً از انواع کاغذهایی است که به دستور فضل برمکی در مرو ساخته می‌شد که بعضی آن را کاغذ ذوالریاستین هم گفته‌اند.

کاغذ نوحی: از انواع کاغذهای خراسانی است که نوح بن منصور سامانی در ساخت و ترویج آن نقش مؤثری داشته و به همین نام هم شهرت پیدا کرده‌است.

کاغذ منصوری: در خراسان تاکنون از دو نوع کاغذ منصوری یاد شده‌است که اولین آن منسوب به منصور سامانی است که آن را در شمار کاغذهای بخارایی هم آورده‌اند و دیگری کاغذی است خراسانی که توسط کاغذگر هنرمندی به نام منصور کاغذی ساخته شده‌است و شاید در زمره معدود نمونه‌هایی از کاغذ سازی کاغذیان باشد. وی از اهالی سمرقند بود و نام او را سمعانی، «ابوالفضل منصور بن نصر بن عبدالرحیم کاغذی» نوشته که در سال ۴۲۳ ق وفات یافته‌است.

کاغذ فرعونی: برخلاف اسم آن، از انواع کاغذهای خراسانی است که تا سده پنجم هجری رواج داشته و رقیب سرسخت کاغذ مصری بوده‌است. تاریخ و سابقه ساخت آن را تا نیمه اول سده دوم هجری ذکر کرده‌اند. در یک سند خطی که از این نوع کاغذ به دست آمده، نوشته‌ای به خط عربی با قدمتی تاریخی حدود ۱۸۰ تا ۲۰۰ هجری است که از عهد شیخ الرئیس ابوعلی سینا حکایت دارد و مربوط به یکی از شاگردان اوست. این شاگرد نوشته‌است: «شیخ الرئیس از من خواست تا برای او کاغذ سفید حاضر کنم و چون آوردم پاره‌ای از آن برید و من پنج پاره از آن‌ها را به هم پیوستم که هر کدام ده ورق به قطع چهار یک کاغذ فرعونی بود «(ر.ک ابن الندیم، «الفهرست»، ص ۳۶).

کاغذ کشمیری: ناحیه کشمیر از هنر و فرهنگ ایرانی بسیار بهره برده است؛ از جمله کاغذ کشمیری که خمیر آن همراه با خرده‌های ابریشم همراه می‌شد. این کاغذ مقاوم و نازک بود که پس از آهار مهره بسیار ارزشمند بود و بعضی آن را کاغذ قابل شست و شو هم ذکر کرده‌اند.

کاغذ مصلوح: کاغذی بود که هر دو روی آن را آهار مهره می‌کردند و هر دو سمت آن صاف و صیقلی بود. کاغذهای سایر بلاد ایران: به تدریج ساخت کاغذ از ماوراء النهر به خراسان و از خراسان به ری و از ری به بغداد و نیز از طریق سلطانیه و زنجان به سمت تبریز جریان یافت، بعد به اصفهان و شهرهای دیگر مانند شام و دمشق و مغرب، و همین طور هرات و شهرهای هندوستان راه یافت که به معرفی برخی از آن‌ها می‌پردازیم.

کاغذ سلیمانی: سلیمان بن راشد نام والی خراسان در ایام هارون الرشید عباسی است. ابن الندیم در «الفهرست» خویش از کاغذی نام برده‌است که به دستور وی در خراسان و به نام او ساخته می‌شده‌است.

کاغذ دولت آبادی: کاغذیان از دو نوع کاغذ دولت آبادی نام برده‌اند که در کاغذ خانه‌های دو نقطه متفاوت تهیه می‌شده‌است: یکی در کاغذ خانه دولت آباد نزدیک ری که کاغذ دولت‌آبادی را می‌ساخته و بیشترین نیاز کتابخانه‌هایی نظیر کتابخانه صاحب بن عباد را تأمین می‌کرده‌است. دیگری کاغذ دولت آبادی است که در هند و در عصر عادلشاه (۸۹۵-۹۱۶ ق) در محلی به نام دولت آباد ساخته می‌شده و از نظر میزان مرغوبیت از کاغذ عادشاهی پست تر بوده‌است.

کاغذ عادلشاهی:از انواع کاغذ هندی است که در عصر عادلشاه ساخته می‌شده و آن کاغذی بوده‌است مرغوب با شفافیت و صیقل مناسب که درباره آن گفته‌اند:

حبذا کاغذ عادلشاهی که هنرور گل بی خارش خواند قسمت آن، قلم من داند که نثارش، دُر شهوارش خواند بابا شاه اصفهانی، خوشنویس بزرگ عصر صفوی، ضمن آنکه شعر بالا را در تعریف کاغذ عادلشاهی در «آداب المشق» خویش آورده، می‌گوید: بدان که کاغذ عادلشاهی که کم دانه باشد بهترین کاغذهاست.

کاغذ بغدادی: اولین کارخانه کاغذسازی در بغداد به وسیله فضل بن یحیی برمکی که قبلاً حکمران خراسان بود، ایجاد گردیده‌است. برادر فضل یعنی جعفر برمکی، وزیر هارون الرشید، اسناد رسمی دیوان خلافت را از پوست آهو به کاغذ تبدیل کرد. گوستاو لوبون در کتاب «تمدن اسلام و عرب»، اختراع کاغذ از پنبه و پارچه‌های کهنه را ابتکار مسلمانان می‌داند و می‌نویسد: کارگاه‌های کاغذسازی پس از بغداد، در شام و مصر دایر شد و در ۴۹۴ هجری در مراکش و حدود ۵۰ سال بعد یعنی در ۵۴۵ هجری در اسپانیا یا اندلس تأسیس شد و از اندلس به ایتالیا و سپس به فرانسه راه یافت.

بدین ترتیب، کاغذ ایرانیان از سمرقند به خراسان و از خراسان به ری و بغداد و از بغداد به شام و مصر و شمال آفریقا و از آن جا به اندلس (اسپانیا) و نهایتاً به اروپا راه یافت که فیلیپ در «تاریخ اعراب» به گونه‌ای غیر مستقیم نوشته‌است: صنعت کاغذسازی یعنی سودمندترین چیزی که مسلمانان به اروپا دادند.

کاغذ جعفری: ابن ندیم از این کاغذ نام برده و آن را از شمار کاغذ خراسانی دانسته که به روزگار اقتدار برمکیان ساخته شده و منسوب به جعفر برمکی (مقتول ۱۸۷ ق) است.

کاغذ آملی: در میانه سده‌های هفتم و هشتم هجری، کاغذسازی به آمل راه یافت، چنان که عبدالله صیرفی در رساله اش ضمن اشاره به کاغذ آملی، می‌فرماید:

بهترین کاغذ مجموع بلاد از دمشق آید و هند و بغداد پس سمرقندی باشد مرغوب آید از آمل هم کاغذ خوب کاغذ ساروی: کاغذ مرغوبی بود که از ساقه‌های برنج ساخته می‌شد و چون محل ساخت آن شهر ساری بود، آن را کاغذ برنج یا کاغذ ساروی گفته‌اند.

کاغذ خُونَج: خونه یا خونا یا خونج که در محدوده زنجان و میانه، در آذربایجان امروز، واقع شده بود، یکی از مراکز بزرگ کاغذسازی بوده‌است که نیازهای کاغذی رَبع رشیدی و تبریز را تأمین می‌کرده. بیشتر مردم این شهر به کاغذسازی در کاغذخانه خویش می‌پرداخته‌اند و از سده هفتم هجری آن جا را به نام «کاغذ کنان» خوانده‌اند.

کاغذ تبریزی: آن را کاغذ گونی تبریزی هم ذکر کرده‌اند که دارای رنگ زرد اخرایی متمایل به طلایی بوده، در برخی منابع به کاربرد آن برای تذهیب و تذهیب معرق اشاره شده و در «مناقب هنروران» هم عالی افندی به آن اشاره کرده‌است.

کاغذ علیشاهی: از انواع کاغذهایی است که در هند ساخته می‌شد و بیشتر در ترکیه عثمانی مورد استفاده قرار می‌گرفت.

کاغذ قاسم بیگی:عالی افندی در «مناقب هنروران» از کاغذ قاسم بیگی نام می‌برد که در حوزه خوشنویسان ترک در سده دهم هجری ساخته می‌شده و از اشتهار خوبی هم برخوردار بوده‌است.

کاغذ شامی: در طرابلس لبنان امروز و شام دیروز، کاغذی لطیف و شفاف و براق ساخته می‌شد که در آن عصر از شهرت خوبی برخوردار بود. ناصر خسرو این کاغذ را بهتر از سمرقندی می‌داند و در سفرنامه اش از آن چنین یاد می‌کند: «آن جا کاغذ نیکو سازند مثل کاغذ سمرقندی بل بهتر و این شهر تعلق به سلطان مصر داشت.»

کاغذ حَمَوی: از انواع کاغذ شامی است که در شهر «حماﺓ» ساخته می‌شد که از نظر مرغوبیت با کاغذ بغدادی برابر نیست. قلقشندی در «صبح الاعشی» ضمن اشاره به قطع آن می‌نویسد که قطع این کاغذ از قطع بغدادی کوچک تر است.

کاغذ حَلَبی: از کاغذهای شامی است. کاغذی محکم، استوار و مرغوب که در کارخانه کاغذسازی «وراقه» واقع در شهر حلب ساخته می‌شد.

کاغذ دمشقی: که در ناحیه دمشق ساخته می‌شد و از مرغوبیت خوبی برخوردار بود. همین کاغذ است که در ضمن جنگ‌های صلیبی به وسیله جنگجویان جنگ‌های صلیبی به اروپا راه یافت. هنوز هم اروپاییان به این کاغذ «داماسینه» (Damascine) می‌گویند که تغییر شکل یافته «دمشقیه» است.

[masi eng 47044]

فرايند سولفات به تدريج در صنعت توليد كاغذ جاي خودش را باز مي كرد ( جدول 2 ) ، و در سال 1981 توزيع آن به 5/10 درصد مكانيكي و گرما مكانيكي ، 5/3 درصد سولفيت ، 2/78 درصد سولفات ، و 7/7 درصد نيم شيميايي تقسيم شد ساخت خمير كاغذ به تدريج به صنعتي مستقل تبديل شد در حاليكه به خدمت صنايع ديگر علاوه بر ساخت كاغذ در آمد . ريون ، سلولوز استرها و اترها ، و سلولوز نيترات بار مصرف در پلاستيك و مواد منفجره از لحاظ تجارتي مهم شده است و بيشتر خمير كاغذ با كيفيت بالا را مصرف مي كند . كنترل و مصرف محصولات جنبي صنعت كاغذسازي به توجه بسيار زيادي نيار دارد . ايجاد محصولات مفيد از ليگنين و مايعات زايد نشان دهندة افزايش درآمد براي اين صنعت و راه حلي براي مشكل آلودگي روخانه هاست ، ولي توسعه واقعاً تازه آغاز شده است و بيشتر محصولات جنبي هنوز به صورت ضايعات تلقي و سوخته مي شود .

1 ـ 3 : تاريخچه كاغذسازي در ايران

هخامنشيان تا زمان حمله اسكندر بر روي لوحه هاي گلي مي نوشتند و اين در حالي است كه از دوران فرمانروايي پارت ها پوست هاي نوشته شده به دست آمده است كه به آن « ديفترا » مي گفتند و ريشه دفتر كه امروزه به كار مي رود ، از همان گرفته شده

است .

در حدود سال 650 ميلادي ساسانيان كاغذ چيني را كه از پوست درخت توت ساخته مي شد به ايران وارد كردند ، اما اين كاغذ منحصراً براي مدرك مهم دولتي به كار برده مي شد.

در سال 751 ميلادي در زمان عباسيان و در جنگ ميان آنان با اعراب تعدادي از چيني هايي كه اعراب را در جنگ ريزي مي دادند به اسارت درآمدند . در ميان اسيران چند تن كاغذساز بود كه آنها را به سمرقند برده و با استفاده از دانش آنها صنعت كاغذسازي را در اين شهر رايج نمودند .

1 ـ 4 : اهميت كاغذ :

كاغذ در طول تاريخ پيدايش خود تاكنون ، پيوسته اصلي ترين و پايدارترين ابزار انتقال انديشه بشري بوده و بي ترديد تا ساليان مديد نيز چنين خواهد بود . پيدايش و گسترش وسايل ارتباطي صوتي و تصويري و همچنين شبكه هاي رايانه اي نه تنها از مصرف كاغذ در جهان كم نكرده ، بلكه همچنان اين مصرف در حال افزايش است . امروزه كاغذ يكي از كاغذهاي مهم و استراتژيك به شمار مي آيند و رشد مصرف سرانه آن در يك كشور ، يكي از شاخصهاي رشد و توسعه اقتصادي ، اجتماعي و فرهنگي به شمار مي آيد .

اهميت خمير و كاغذ در اقتصاد برخي كشورها به حدي است كه كشورهاي توليد كننده و مصرف كننده سازمانها و كنسرسيومهايي براي آن ايجاد كرده اند .

نقش كاغذ در دنياي كنوني و معرفي مصرف سرانه آن به عنوان شاخص براي توسعه از يك سو و نيز قيمت گذاري چاپ و تحرير در كشور توسط دولت و نظارت بر توزيع آن ، اهميت كاغذ را روشن مي سازد .

1 ـ 5 : تعريف كاغذ و انواع كاغذ :

زماني كه به كاغذ فكر مي كنيم ، ذهن ما در درجه اول به سمت ماده اي براي نوشتن و چاپ متمركز مي شود و احتمالاً در مرحله بعد به ماده اي براي بسته بندي اشياء . با وجود اين به دليل اينكه محصولات بسيار ديگري مثل پارچه ، مقوا ، كاغذ مورد نياز است . در هر صورت ، كاغذ را مي توان با تكيه بر روش توليد آن تعريف كرد ؛ ماده اي ورقه اي ساخته شده از شبكه اي از الياف طبيعي سلولزي كه به ته نشيني از يك تعليق آبي تشكيل شده است . محصول شبكه اي از الياف در هم رفته با ساختاري تقريباً لايه اي و ضخامت حدود mm 300 – 30 است . پهناي يك ليف حدود mm 50 – 10 است . در نتيجه . يك ورق كاغذ تحرير با ضخامت mm 10 حدود 5 تا 10 فيبر در مقطع عرضي ضخامت است .

[masi eng 47044]

كابرد كاغذ :

دو كاركرد اصلي كاغذ عبارت اند از انتقال اطلاعات و محافظت از كالا در جريان نقل و انتقال و توزيع . فرآورده هاي كاغذي انتقال اطلاعات عبارت انداز انواع كاغذ چاپ و تحرير ، روزنامه ، مجله ، كتاب ، برچسب ، نامه و صورت حساب . فرآورده هاي بسته بندي عبارت ند از جعبه هاي مقوايي ، قوطي ، پاكت ، كيسه ، ساك و زنبيل . غالباً كاربرد اطلاع رساني و بسته بندي بر هم منطبق مي شوند . همچنين بسته بندي كاغذي و كيفيت آن ، بر كالا جنبة تبلغي نيز دارد .

با توجه به كاربرد و شش دسته عمده كاغذ و مقوا توليد و مصرف مي شود :

1 ـ چاپ و تحرير

2 ـ مقواي ساده و مقواي كنگره اي

3 ـ روزنامه

4 ـ مقواي كارتن

5 ـ كاغذ و مقواي بسته بندي

6 ـ انواع كاغذهاي بهداشتي ( مانند دستمال كاغذي )

همانگونه كه در شكل 1 ـ 2 ديده مي شود ، مقدار توليد همه انواع كاغذ ارقام بزرگي است.

جالبترين و غالباً پر ارزشترين فرآورده هاي كاغذي در دسته « ساير موارد » قرار دارد . مثالها در اين دسته عبارتند از كاغذ چاي كيسه اي ، صافي ها ، اوراق بهادار ، كاغذ فشرده ، كاغذ عايق و كاغذ سيگار با توجه به آمار سال 192 بيش از 40% از تمامي كاغذهاي توليد شده در جهان براي هدفهاي ارتباطي و اطلاع رساني مصرف مي شود . ( روزنامه ، چاپ و تحرير ) و بيش از 50% براي مصارف بسته بندي و بهداشتي به كار مي رود ، حدود 10% باقيمانده شامل كاربردهاي ويژه مثل كاغذهاي صافي و عايق سازي الكتركي در مبدلها و … است .

كاغذ كاهي و روزنامه :

كاغذي است كه در خارج براي بسته بندي گوشت و يا ميوه كم حجم به صورت پاكت استفاده مي شود و سابقاً از كاه گندم ساخته ميشد و زرد رنگ بوده است ، در حال حاضر كاغذ روزنامه و مجلات را بطور اشتباه كاهي مي نمايند و نظر باينكه مصرف آن يكبار مي باشد و بعدا از آن استفاده نخواهد شد احتياج به مقاومت زياد ندارد .

كاغذ ترن . مترو :

بليط ترن و مترو بيشتر بصورت مقوائي ساخته مي شود كه بايستي استحكام و مقاومت داشته تا از نظر سوراخ كردن بليط مقدور باشد و حجم كوچكي دارد و مقاومت آن در قبال كشش و پارگي مطرح نبوده و فقط استحكام آن مورد نظر است .

كاغذ آلبوم :

كاغذي است سياه رنگ و يا داراي رنگهاي مختلف كه بايستي فشرده و محكم باشد . همچنين پارگي و كشش كمتر در آن اثر دارد .

كاغذ تصوير نقاشي :

اصولاً بصورتي ساخته مي شود كه بيشتر نقش تصوير و يا نقاشي در داخل خلاء آنها نمايان باشد . اين كاغذ كمتر اطو مي شود تا حالت ليزري روي سطح خود را حفظ كند .

كاغذ يادداشت :

اين كاغذ به مقاومت زيادي احتياج ندارد زير جهت يكبار مصرف استفاده مي گردد .

 

كاغذ نيمه كرافت :

در ساخت كارتن استفاده مي شود و نظر باينكه مقاومت زيادي در برابر فشردگي و ضربات احتياج دارد اغلب از خمير نيمه شيميائي ساخته مي شود .

كاغذ دفاتر مدرسه :

جهت محصلين و استفاده از آن در امور تحصيلي بكار برده مي شود و بايستي دوام بيشتر داشته باشد كه مورد مطالعه و بهره برداري قرار بگيرد .

كاغذ جعبه كفش :

كاغذي است فشرده با چسب مخصوص كه اغلب در سه قشر تركيب مي شود مانند جعبه دستمال كاغذي و يا جعبه كاغذ بهداشتي از دو قشر خمير مكانيكي و يك قشر خمير شيميائي ساخته مي شود .

كاغذ جلد دفاتر :

دفتر چه هاي مدارس امور بازرگاني احتياج به قشر خمير ضخيم دارد كه مورد استفاده و مصرف باشد .

كاغذ درب و سقف ماشين :

كاغذي است كه براي درب و سقف ماشين ساخته مي شود . مقوائي است كه به چسبهاي اوره آغشته شده كه در برابر نفوذ آب و شستشوي ماشين كاملا مقاومت داشته و آب در داخل آن نفوذ نكند و در حالت ظاهريش تغييري داده نشده و وضع خود را حفظ نمايد .

در ضمن با ايزولاسيون در مقابل سرما ، گرما از انتقال ؛ صدا جلوگيري مي كند .

كاغذ اسناد رسمي ، چك و تمبر :

كاغذي است بهادار كه در مقابل زمان و پارگي مقاومت زيادي دارد .

كاغذ فشنگ شكاري :

اين كاغذ بايد بقدري فنريتن داشته باشد كه در موقع خالي كردن فشنگ به بدنه تفنگ صدمه نرساند و با گلوله مخلوط نشود .

كاغذ كپي نامه :

كاغذ نازكي است كه براي كپي نامه ها بوسيله كاغذ كاربن ساخته مي شود . نازكي آن اغلب جهت بايگاني است تا حجم زيادي نداشته باشد .

كاغذ پاكت :

كاغذي است كه براي خواربار و ميوه استفاده مي گردد و در مقابل پارگي مقاومت آنرا دارد .

كاغذ دوك :

نوعي از كاغذ ضخيم بوده كه مي بايست مقاومت زيادي در مقابل ضربه داشته باشد استفاده اين كاغذ اغلب در ريسندگي و بافندگي مي باشد و استحكام آن باعث مي شود كه يك دوك چند بار مورد استفاده قرار گيرد .

كاغذ چمدان :

عبارتست از مقواي بسيار فشرده كه مانند كاغذ درب و سقف ماشين آغشته به چسبهاي اوره جهت عدم نفوذ آب است سطح آن با غلطكهايي داراي نقش بخصوص و فرم و عكسهاي مخلتف بطور برجسته و با لاك خصوص رنگ دار منقوش مي گردد .

كاغذ پوشه :

كاغذي است كه از نوع مقواي بسيار فشرده كه در ما قبل پارگي مقاومت دارد و براي ساختن پوشه و ديگر موارد نياز استفاده مي گردد .

كاغذ كاربن :

كاغذي است بسيار نازك و نسبتاً محكم كه با محلولي سياه و آبي و چرب آغشته شده و جهت تكثير تعداد نامه ها مورد استفاده قرار مي گيرد .

كاغذ آبكش :

در مواقعي كه براي نوشتن از جوهر استفاده مي شود احتياج به كاغذي مي باشد كه اضافه جوهر را خشك نمايد بنابراين كاغذي ساخته مي شود كه الياف نسبتا بلند و بدون چسب را دارد و خاصيت حداكثر جذب مايعات را داشته باشد .

كاغذ سيگار :

كاغذ بسيار نازكي است كه از الياف بلند ساخته شده و مواد شيميائي مخصوصي در آن بكار مي رود كه سوخت آنرا كاملتر و مقدار قير آنرا كمتر نمايد .

فيلتر روغن :

فيلتر روغن از عايق و مقدار زيادي پنبه تشكيل شده و در صورتي كه مواد خارجي وارد روغن شود آنرا تصفيه مي نمايد ، و در ساخت فيلتر عايق كاغذ حرارت داده مي شود و با قير داغ بكلي آغشته شده و پس از سرد شدن از نفوذ آب جلوگيري مي نمايد . و به اين دليل در قيرگوني و روي بامها از آن استفاده مي شود و فيلتر روغن و عايق مانند كاغذ آبكش هيچگونه چسبي ندارد .

كاغذ كرپه :

كاغذي است كه در روي ماشين كاغذ سازي به حالت كنگره ( موجدار ) توليد مي شود . از خصوصيات آن مقاومت زياد در مقابل ضربات مي باشد و از آن در پاكتهاي سيماني و يا مواد ديگر استفاده مي شود و در مواقع افتاده روي زمين منفجر نمي شود و بعلت موجدار بودن ، مانند كمك فنر ماشين تحمل ضربه را دارد .

كاغذ جعبه شير :

داراي الياف بلند چسب دارد پارافين شده مي باشد كه شير در داخل آن عرضه مي كند پارافين باعث آن مي شود كه محتويات آن از مواد آلوده خارجي مصون باشد .

كاغذ فيبر پرس پان :

كاغذي است بسيار فشرده و آغشته به مواد مخصوص كه براي عايق بندي و همچنين جهت عدم نفوذ آب در روغن بكار مي رود .

به مقاومت و كشش احتياج دارد .

كاغذ تكثير :

كاغذي است كه خمير چوپ مكانيكي در آن زياد بكار رفته است و در ساخت آن چسب كمتر بكار برده مي شود و مي تواند در موقع تكثير اسناد ماشين گستتنر جوهر را بلافاصله به خود جذب نمايد تا جوهر به نسخه دوم سرايت نكند .

كاغذ دوبلكس :

اين كاغذ حالتي مقوائي و پنبه اي دارد مانند جعبه دستمال كاغذي و ديگر جعبه هاي بهداشتي كه در دو قشر ساخته مي شود . قشر اولي آن كه از اليافت ارزان مانند خرده كاغذ يا خير چوب و قشر بالائي از آن از خمير گران با الياف بلند سفيد كه قابليت چاپ عالي را دارد . قشر اول مقاومت جعبه را تامين مي كند و قشر دوم براي نماي ظاهري و چاپ است كه تركيب اين دو قشر حالت تخته سه لائي دارد .

كاغذ مجله :

مانند كاغذ روزنامه مي باشد لكن نظر با اينكه مجله مورد استفاده عموم مي باشد درصد الياف آن بيشتر از كاغذ روزنامه است تا مقاومت آن در مقابل پارگي تامين شود .

كاغذ دوبله آلومينيوم :

كاغذي است نازك و مقاومت كه با قشر آلومينيوم نازك چسبانده شده و براي پيچيدن مواد داراي چربي و مواد غذائي ديگر بكار برده مي شود .

كاغذ عكاسي :

اين كاغذ بايد هم مقاوم بوده و هم فشرده باشد كه عكس حالت تابندگي كمتر داشته و همچنين مقاومت بيشتري داشته باشد .

كاغذ بهداشتي :

داراي الياف بلند و آبگير جهت خشك كردن دست و صورت .

كاغذ پاكت ميوه :

كاغذي است از نوع گرافت و مقاومت و داراي اليافي بلند است در مقابل پارگي مقاومت دارد و محتويات داخل پاكت را حفظ مي كند تا پاره نشود .

كاغذ سمباده :

كاغذي است داراي الياف بلند و مقاومت زياد در مقابل پارگي كه يك سطح آن مواد سيليسي آغشته به چسب مي باشد و پس از خشك شدن براي سائيدن چوب و زنگ آهن استفاده مي شود .

كاغذ كارت جغرافيائي :

كاغذي است داراي الياف بلند و مواد شيميائي مخصوص كه در حالت رطوبت مقاومت فوق العاده اي در برابر پارگي دارد .

كاغذ كرافت كارتن :

كاغذي است ساخته شده از الياف بلند چوب نوعي درخت سوزني كاج كه احتياج به مقاومت در برابر كشش و پارگي دارد . اين كاغذ در تركيب جعبه كارتن مركب از سه قشر است ، قشر داخلي و خارجي و در ميان دو قشر آن كاغذ نيمه كرافت كه مقاومت در برابر ضربات را دارد تشكيل مي دهد .

كاغذ كامپيوتر :

كاغذي است بسيار سخت و فشرده كه جهت سوراخ كردن كامپيوتر و استفاده مكرر براي دادن آمار و اطلاعات كامپيوتري بكار مي رود .

كاغذ كيسه چاي :

ساخته شده از الياف بلند و ماده مخصوص شيميائي كه در برابر رطوبت مقاون دارد . برگهاي چاي را داخل آن مي ريزند كه پس از گذاشتن در داخل آب چوش قابل استفاده است .

اصولا تمام كاغذهائي كه بوسيله سيلندرهائي با حرارت زياد خشك مي شوند تقريباً كامل استرليزه و ضدغفوني مي گردند .

1 ـ 7 : كاغذهاي جديد ديجيتال

اگر از كاغذ ديواري خود خسته شده ايد دكمه را بزنيد تا طرح و رنگ آن عوض شود . راه زيادي تا رسيدن به اين محصول نمانده است .

اين كاغذ به دو صورت قابل عرضه است :

در فن آوري اول كپسولهاي بسيار ريز پلاستكي در يك لفاف نازك جاي گرفته اند كه با تماس دكمه نقاط ، سياه و يا سفيد مي شوند و به اين وسيله شكل يك صفحه گرافيكي را به خود مي گيرند ، برخي صفحه نمايش الكترونيكي در زمان قطع برق ، تصوير ايجاد شده بر ...

[masi eng 47044]

برای مشاهده این محتوا لطفاً ثبت نام کنید یا وارد شوید.

• ورود
• یا
• ثبت نام