حشیشه السعال Petasites hybridus

**masi eng** · 27 فروردین، ۱۳۹۳

حشیشه السعال

نام علمی:

Petasites hybridus

قسمت های دارویی: ریشه و برگ.

ترکیبات شیمیایی: از نظر شیمیایی ریشه و قسمت های زیرزمینی این گیاه دارای انواعی از قندهای گلوکز، ساکاروز و اینولین است و در برگ های گیاه نیز کمی اسانس، لعاب، تانن، یک ماده تلخ و ... وجود دارد. ریشه گیاه دارای بوی نامطبوعی می باشد.

خواص دارویی: از این گیاه سابقا برای معالجه طاعون استفاده می شده است به همین دلیل یکی از نام های انگلیسی آن wort pestilence است. دم کرده 30 گرم ریشه و برگ گیاه در 1000 گرم آب برای بیماری های ریوی، سرخک، مخملک، تسکین سرفه، گرفتگی صدا و نقرس مفید است. گرد خشک برگ های آن برای التیام زخم های سخت مفید است و برگ های پهن گیاه را روی محل سوختگی می گذارند خیلی در التیام و تسکین آن موثر است.

طرز استفاده: اگر منظور استفاده از نیروی آرام بخش گیاه برای سرفه است با نظر پزشک و کارشناس گیاه درمانی مورد وثوق خود عمل نمایید زیرا مصرف این گیاه در آمریکا آثار متناقضی نشان داده است و به همین دلیل در کانادا مصرف گیاه پای خر ممنوع اعلام شده است. در کشورهای اروپایی بخصوص در آلمان که معمولا این گیاه در سطح گسترده ای به طور عادی مصرف می شود به صورت دم کرده و یا از تنطور آن استفاده می شود و به علت تلخی آن اغلب با عسل خورده می شود. این گیاه نباید به کودکان زیر دو سال داده شود. در آمریکا اغلب کارشناسان گیاه درمانی، برای آرام کردن سرفه گیاه elm silppery را به گیاه پای خر ترجیح می دهند.

**masi eng** · 27 فروردین، ۱۳۹۳

حشيشه السعال

گياهي است كه در كتب مخلف با نام «حب القرعان» آمده است. به فرانوس Petasite و Patasite commun و Chapeliere و به انگليسي Butter-bur و Pestilence wort گفته مي شود. گياهي است از خانوادة Compositae نام علمي آن Petasites hybridus (L) Gaertn و مترادف ان P.officinalis Moench و ... مي باشد. گياهي است علفي چند ساله با برگهاي ريشه اي پهن، قلبي شكل كه با دمبرگي دراز به ريشه متصل مي شود. گلها به رنگ صورتي يا ارغواني و گاهي سفيد مي باشند. اين گياه در اروپا در فرانسه و ساير مناطق، مغرب آسيا، سيبري و ايران انتشار دارد و معمولاً در كنار رودخانه ها و دشتهاي مرطوب مي رويد و در ايران در گرگان در زيارت و بندر گز ديده شده است. از نظر تركيبات شيميايي ريشه و قسمتهاي زيرزميني اين گياه داراي انواعي از قندهاي گلوكز، ساكاروز و اينولين است و در برگهاي گياه نيز كمي اسانس، لعاب، تانن، يك ماده تلخ و ... وجود دارد. ريشة گياه داراي بوي نامطبوعي مي باشد. خواص - كاربرد از اين گياه سابقاً براي معالجة طاعون استفاده مي شده است به همين دليل يكي از نامهاي انگليسي آن Pestilence wort است. دم كردة 30 گرم ريشه و برگ گياه در 1000 گرم آب براي بيماري هاي ريوي، سرخك، مخملك، تسكين سرفه، گرفتگي صدا و نقرس مفيداست. گرد خشك برگهاي ان براي التيام زخمهاي سخت مفيد است و برگهاي پهن گياه را روي محل سوختگي مي گذارند خيلي در التيام و تسكين آن مؤثر است. ساير بررسي ها و تحقيقات علمي كه در مورد گياه پاي خر در جهان به عمل آمده است. بررسي تاريخ تحولات پزشكي حاكي است كه گياه پاي خر از قريب دو هزار سال قبل به عنوان داروي سرفه مورد توجه بوده و هنوز هم شهرت شفابخشي خود را به اين عنوان حفظ كرده است. پزشكان چيني از اين گياه علاوه بر شفاي سرفه براي درمان آسم، سرماخوردگي ، انفلوآنزا ، التهابهاي برونشها و حتي براي سرطان ريه استفاده مي كرده اند. در مكتب طب سنتي هند Ayureda حكماي اين مكتب گرد گياه خشك پاي خر را براي معالجة سرفه، سردرد ، التهابهاي بيني به كار مي بردند. حكماي قديم يوناني و رومي از جمله ديوسكوريدس، پلي ني و جالينوس نيز مانند حكماي ايراني چون شيخ الرئيس ابوعلي سينا، رازي و ساير حكماي ايران از دود اين گياه براي رفع ناراحتي هاي آسم، سرفه و سينه استفاده مي كردند كه ممكن است امروزه شوخي به نظر برسد ولي اين روش شايد در طول هزار سال مورد عمل وتوجه بوده است. حكماي گياه درماني انگليس در قرن هفدهم از جمله Nicholas culpeper اين گياه را نه فقط براي درمان سرفه بلكه براي كاهش تب و رفع التهابها و درمان سوزش آلات تناسلي نيز توصيه مي كردند. در فرانسه مقارن دوران انقلاب فرانسه اين گياه به قدري از نظر دارويي مورد توجه و مصرف بود كه به عنوان سمبول شفابخشي روي تابلوهاي داروخلانه ها نقش مي شد. مهاجران اروپايي اين گياه را به آمريكا وارد كردند و گياه پاي خر براي درمان سرفه مورداستقبال سرخپوستان بومي آن ديار قرار گرفت . در آن دوران در موارد سياه سرفه حكماي گياه درمان پتوهايي را در دم كرة داغ اين گياه خيس كرده و دور بدن بيمار مي پيچيند. در قرن نوزدهم پزشكان امريكايي اين گياه را براي انواع ناراحتي هاي تنفسي و اختلالات هاضمه توصيه مي نمودند و غالب حكماي كارشناس گياه درماني امريكا در حال حاضر نيز اين گياه را براي شفاي ناراحتي هاي تنفسي تجويز مي كنند و برخي از آنها ضماد تهيه شده از برگهاي خرد شده و تازه گياه را روي سوختگي و التهابها مي اندازند. دانشمندان و محققان فعلي جهان در مورد اثار درماني گياه پاي خر دو دسته هستند. پژوهشگران آلماني از اين گياه به عنوان داروي جالب موثر براي درمان سرفه استفاده مي كنند و بخصوص معتقدند كه دم كردة آن براي Emphysema بسيار مفيد است، ولي حكماي محافظه كاري نظير Dr Varro Tyler آن را سرطان زا مي دانند و مصرف آن را توصيه نمي كنند. طبق پژوهشهاي علمي كه به عمل آمده نشان داده شده است كه گياه پاي خر براي درمان ناراحتي هاي تنفسي از طرق مختلفي كمك مي كند زيرا داراي ماده اي است (موسيلاژ) كه مجراي تنفسي را نرم و ارام مي نمايد. يك پژوهش كه در آلمان در مورد جانوران انجام شده نشان مي دهد كه خوردن اين گياه فعاليت تارهاي مويين ميكروسكوپي موجود در لوله هاي تنفسي را افزايش مي دهد و موجب مي شود كه اخلاط از مجراي تنفسي خارج شود. آزمايش ديگري نشان مي دهد كه اين گياه فعاليت مادة PAF كه عامل تحريك و برانگيختن حمله هاي آسمي است را در بدن سركوب مي كند. مقدار مصرف اگر منظور استفاده از نيروي آرام بخش گياه براي سرفه است با نظر پزشك و كارشناس گياه درماني مورد وثوق خود عمل نماييد زيرا مصرف اين گياه در امريكا آثار متناقضي نشان داده است و به همين دليل در كانادا مصرف گياه پاي خر ممنوع اعلام شده است. دركشورهاي اروپايي بخصوص در آلمان كه معمولاً اين گياه در سطح گسترده اي به طور عادي مصرف مي شود به صورت دم كرده و يا از تنطور آن استفاده مي شود و به علت تلخي آن اغلب با عسل خورده مي شود. اين گياه نبايد به كودكان زير دو سال داده شود. در امريكا اغلب كارشناسان گياه درماني براي ارام كردن سرفه گياه Silppery elm را به گياه پاي خر ترجيح مي دهند. در مصرف اين گياه از نظر احتياط به نكات زير توجه شود: گياه پاي خر داراي مواد شيميايي است به نام Pyrolizidines كه مصرف مقدار زياد آن در شكل بيماري HVOD به كبد آسيب مي رساند . در اين بيماري عروق خوني كبد باريك شده و در فعاليت آنها اختلال ايجاد مي شود. به علاوه طبق آزمايشهايي كه در مورد جانوران به عمل آمده و گزارش آن در مجله مؤسسه ملي سرطان منتشر شده است جانوراني كه مقدار زيادي از اين گياه خورده اند دچار سرطان كبد شده اند. به دلايل فوق مصرف اين گياه در امريكا چندان مرسوم نيست ولي در آلمان به طور گسترده اي از اين گياه استفاده مي شود و پزشكان آلماني معتقدند مصرف كم و كوتاه مدت آن بدون اشكال است . پژوهشهاي جديد آزمايشگاهي نشان مي دهد كه گياه پاي خر به كروموزمهاي انساني آسيب وارد نمي سازد و معني آن اين است كه سرطان زا نيست زيرا عوامل سرطان زا هميشه به كرموزمومها صدمه مي رسانند. از طرف ديگر چون مواد Pyrrolizidines به كبد آسيب مي رسانند لذا اشخاص با سابقة الكليسم و يا اشخاصي كه مبتلا به نوعي از بيماري هاي كبدي هستند به هر حال بهتر است كه از مصرف پاي خر خودداري كنند. سازمان نظارت بر دارو و خوراك امريكا (FDA) گياه پاي خر را از نظر عوارض جانبي نامشخص اعلام كرده است. به استثناي زنان باردار، مادران شيرده، كودكان زير دو سال، اشخاصي كه مبتلا به ناراحتي هاي كبدي هستند و افراد معتاد به الكل و افرادي كه داروهاي با ظرفيت مسموميت كبد مصرف مي كنند، براي ساير اشخاص مصرف اين گياه را در حد مجاز بلامانع اعلام نموده است ولي به هر حال اين گياه بايد با تجويز و زير نظر پزشك در مدت كوتاه و به مقدار مجاز مصرف شود.

**masi eng** · 27 فروردین، ۱۳۹۳

[h=3]