رفتن به مطلب

تکثير و پرورش ميگوي آب شيرين


ارسال های توصیه شده

این مقاله اطلاعات کلی در مورد بیولوژی و تکثیر و پرورش میگوی آب شیرین ارائه می­دهد. میگو در چرخه زندگی خود دارای چهار شکل مشخص است: تخم ، لارو ، پست لارو ، و بالغ.

در این مقاله به شرح مختصر هر یک از مراحل فوق و ویژگیهای آن ، خصوصاً ، کیفیت آب مورد نیاز ، وسایل و عملیات تفریخگاه (هچری)، تغذیه ، وسایل و روشهای پرورش ، استراتژی مدیریت استخرها ، انواع استخرها و روشهای پرورش ، بیماریها ، مشکلات پرورش میگوی آب شیرین پرداخته شده است.

بیولوژی میگوی آب شیرین

پراکنش

گونه­های میگوی آب شیرین جنس Macrobrachium در سراسر مناطق گرمسیری و نیمه گرمسیری جهان پراکنده­اند. این­گونه­ها در اغلب آبهای شیرین داخلی شامل دریاچه­ها ، رودخانــه­ها، باتلاقها ، نهرهای آبیاری ، کانالها و استخرها و حوزه­ها یافت میشوند. اغلب گونه­ها در مراحل نخستین چرخه زندگیشان به آب لب شور نیاز دارند و بنا بر این در آبهایی یافت میشوند که مستقیم یا غیر مستقیم به دریا می­پیوندند، هر چند بعضی از آنها چرخه زندگیشان را در دریاچه­های داخلی آب شور یا آب شیرین کامل می­کنند. بعضی از گونه­ها ، رودخانه­هایی با آب شفاف را ترجیح می­دهند، در حالی که بعضی دیگر در آبهای بسیار گل­آلود یافت میشوند

 

این مقاله اطلاعات کلی در مورد بیولوژی و تکثیر و پرورش میگوی آب شیرین ارائه می­دهد. میگو در چرخه زندگی خود دارای چهار شکل مشخص است: تخم ، لارو ، پست لارو ، و بالغ.

در این مقاله به شرح مختصر هر یک از مراحل فوق و ویژگیهای آن ، خصوصاً ، کیفیت آب مورد نیاز ، وسایل و عملیات تفریخگاه (هچری)، تغذیه ، وسایل و روشهای پرورش ، استراتژی مدیریت استخرها ، انواع استخرها و روشهای پرورش ، بیماریها ، مشکلات پرورش میگوی آب شیرین پرداخته شده است.

بیولوژی میگوی آب شیرین

پراکنش

گونه­های میگوی آب شیرین جنس Macrobrachium در سراسر مناطق گرمسیری و نیمه گرمسیری جهان پراکنده­اند. این­گونه­ها در اغلب آبهای شیرین داخلی شامل دریاچه­ها ، رودخانــه­ها، باتلاقها ، نهرهای آبیاری ، کانالها و استخرها و حوزه­ها یافت میشوند. اغلب گونه­ها در مراحل نخستین چرخه زندگیشان به آب لب شور نیاز دارند و بنا بر این در آبهایی یافت میشوند که مستقیم یا غیر مستقیم به دریا می­پیوندند، هر چند بعضی از آنها چرخه زندگیشان را در دریاچه­های داخلی آب شور یا آب شیرین کامل می­کنند. بعضی از گونه­ها ، رودخانه­هایی با آب شفاف را ترجیح می­دهند، در حالی که بعضی دیگر در آبهای بسیار گل­آلود یافت میشوند.

چرخه زندگی :

برای رشد ، تمام میگوهای آب شیرین (مانند سایر سخت­پوستان) بطور منظم اسکلت خارجی یا پوسته خود را می­اندازند. این فرآیند به پوست اندازی موسوم است و با افزایش ناگهانی در اندازه و وزن همراه است. چهار شکل مشخص در چرخه زندگی میگوی آب شیرین وجود دارد: تخم ، لارو ، پست لارو ، و بالغ .

این جانوران همه چیز خوارند و جیره غذایی آنها در نهایت شامل حشرات آبزی و لاروهایشان، جلبکها ، دانه گیاهان ، حبوبات ، بذر و گیاهان ، میوه­ها ، نرم­تنان ریز و سخت پوستان ، گوشت ماهی و پس مانده­های ماهی و سایر جانوران است. به علاوه ممکن است همجنس خوار باشند.

 

عملیات پرورشی که شامل موارد زیر است

مدیریت استخر

گیاهان امتداد دیواره­های استخر ، فرسایش آنها را به حداقل می­رسانند و زیر خط آب نیز غذا و زیستگاهی برای میگوها فراهم می­کنند. به هر حال باید توجه داشت که رشد آنها نباید چنان زیاد شود که با برداشت کردن تداخل به وجود آید. از رشد گیاهان ریشه دار آبزی و جلبکهای کف­زی نیز باید با اعمال مدیریتی جلوگیری کرد. استخرهای تازه باید آهک پاشی شوند. در عمل ، کاربرد استاندارد 1000Kg/ha سنگ آهک کشاورزی هر بار پس از تخلیه استخر پرورش میگوی آب شیرین توصیه میشود. پس از آهک دهی استخرها بیش از میگودار کردن آنها پر میشوند. کود دهی در کشت میگوی آب شیرین به ندرت لازم میشود. در هر حال استخرهای ساخته شده در خاکهای شنی­رسی ممکن است نیاز به کوددهی داشته باشند. اجرا کننده باید در طی مدت پرورش ، مراقب خوب نگه داشتن استخرها باشد . برای جلوگیری از فرسایش دیواره­ها ، کنترل گیاهان ریشه دار آبزی ، تعمیر و نگهداری تجهیزات خروجی و ورودی آب به ویژه توریها بـاید مـراقـبت خـاصـی انجام گیرد. گیاهان Elodea spp. و Hydrilla spp. بستر خوبی برای میگوها می­سازند.

میگودار کردن:

پست لاروها را میتوان بلافاصله پـس از پـر آب شـدن اسـتخرهـا در آنها ریخت . معمولاً پست لاروهایی که تنها 4-1 هفته سن دارند ( پس از دگردیسی ) برای میگودار کردن استخرها به کار برده میشوند که تا زمان برداشت در آن باقی می­مانند. به محض ورود پست لاروها به کناره استخر باید دقت شود که در پی شناور کردن کیسه­های انتقال در استخر به مدت 15 دقیقه قبل از خالی کردن آنها در آب به درجه حرارت استخر عادت داده شوند.

اختلاف PH استخر و کیسه انتقال نیز موجب مرگ و میر میشود. میزان میگودار کردن استخر به اندازه بازاری مطلوب و مدیریت استخر ، خصوصاً روش برداشت ، بستگی دارد. در جاهایی که اندازه مطلوب برای فروش حدود 70 گرم ( سرزده ) است و بسیاری از استخرها به علت ذخیره آب فصلی دچار محدودیت فصلی در حدود 8 ماه هستند ، پیشنهاد میشود میزان میگو 5 پست لارو در متر مربع (5000/ha) باشد.

تغذیه:

الف ) نوع تغذیه

کشت تجارتی موفق میگوی آب شیرین به غذای مکمل نیاز دارد. نوع این غذا بسیار متنوع است و مواد زیر را در بر دارد : مواد خام جانوری یا گیاهی ، مخلوطهای غذایی تهیه شده در کنار استخر و غذاهای ترکیبی . در بعضی جاها نیز از برنـج و محـصولات فـرعـی بـرنـج به صـورت مـخلوط با غذاهای دیگر استفاده میشود. ضریب غذایی 2:1-3:1 برای جیره های ترکیبی مورد انتظار است . ضریبب غذایی مواد تر همچون ماهیهای هرز به علت رطوبت بسیار آنها بالاتر است ( شاید 7:1-9:1 ) .

ب ) مقدار تغذیه :

تـوصـیه کلی و کار ساز برای مقدار تغذیه روزانه وجود ندارد زیرا این مقدار بستگی به اندازه و تعداد میگوها در استخر ، کیفیت آب و خاصیت غذا دارد. بهترین رهنمود برای مجریان استخر ، تغذیه تا حد تقاضاست . غذا به طور معمول در اطراف محیط استخر در محلهای کم عمق که منطقه خوبی برای تغذیه است پخش میشود. در بعضی از مواقع غذا به " منطقه تغذیه " در چند متری کناره محدود می­گردد. در هر دو مورد مجری استخر میتواند ببیند چه مقدار غذا مصرف شده است. اگر هیچ غذایی در روز بعد باقی نماند ، مقدار غذا باید افزایش یابد. اگر مقدار زیادی غذا بماند ، مقدار آن را باید کاهش داد و یا حتی به مدت یک روز قطع کرد.

مقدار اولیه غذای پیشنهادی با استفاده از جیره خشک ، همچون غذای ترکیبی جوجه در یک استخر دارای 5 عدد در متر مربع باید در حدود 6/25 Kg/ha در روز باشد.

میزان تغذیه روزانه به تدریج از مقدار اولیه 6/25 Kg/ha در روز ، به هنگام برداشت بسیار افزایش می­یابد. به عنوان مثال احتمال می­رود که میزان غذا در روزهای پیش از برداشت یکجای تولید استخر 1250 Kg به حد بالای 37/5 Kg/ha در روز برسد.(پس از 8-6 ماه ).

برداشت :

زمان برداشت بستگی به میزان رشد و اندازه بازاری مطلوب و تا حدی تکنیک مدیریت استخر دارد. اصولاً در مدیریت استخر میگوی آب شیرین دو روش بسیار رایج وجود دارد. نخست ، تکنیک پرورش دسته­ای که امکان می­دهد جانوران تا اندازه بازاری متوسط یا تا هنگام تخلیه استخر به دلایل دیگر (مثلاً کمبود آب ، پایین بودن درجه حرارت) رشد کنند، و سپس تمام محصول برداشت میشود. تکنیک دیگر ، پرورش مداوم است به این ترتیب که معمولاً یکبار در سال با تراکمی بسیار بیشتر از پرورش دسته­ای به میگودار کردن استخر می­پردازند و معمولاً پس از 7-5 ماه بسته به میزان رشد ( درجه حرارت ) و اندازه قابل فروش محلی ، جانوران با اندازه بازاری به وسیله پره در فواصل زمانی منظم دست­چین میشوند. استخرها را معمولاً به طور کامل هر ماه یکبار و یا نصف استخر را ماهی دو بار برای جلوگیری از گل ­آلودگی تمام استخر پره کشی می­کنند.

 

عملیات پس از برداشت :

اغلب میگوهای آب شیرین ، در نزدیکی محل پرورش در یخ یا زنده فروخته میشوند. میگوها را نیز میتوان در تانکهای حمل هوادار به مشتریان عرضه کرد. میگوهای آب شیرین خصوصاً در معرض صدمات آنزیمی پس از برداشت و مرگ هستند و بعضی پرورش دهندگان میگوها را در آب یخ فرو می­کنند و آنها را در آب 65 درجه سانتیگراد به مدت 20-15 ثانیه نگه می­دارند تا سفید شوند و سپس آنها را در یخ به فروشگاه حمل می­کنند.

 

انواع استخرها و روشهای پرورش

استخرهای پرستاری :

بعضی پرورش دهندگان استخرهای پرستاری را برای پرورش پست لاروهای تازه دگردیسی یافته به کار می­برند و جانوران در این استخر به مدت 2-1 ماه قبل از برداشت رشد می­کنند. و در استخرهای تولیدی ذخیره می­شوند. پست لاروها در استخرهای پرستاری با تراکم m2 /1000 نگهداری می­شوند و دو ماه و نیم قبل از شمارش و انتقال به استخرهای پرورشی رشد می­کنند.

پرورش در قفس و ماهیدان

کشت توأم : همراه با کپور ماهیان چینی ، تیلاپیا ، کفال و شیرماهی

کشت در تانک

میگودار کردن آبهای باز:

میگوی آب شیرین ممکن است در مخازن آب ، رودخانه­ها و دریاچه­ها ذخیره سازی شود، به ویژه در جایی که در پی صید بی­رویه و عوامل فیزیکی ، شیلات آن رو به کاهش نهاده است.

 

وسایل پرورش که شامل موارد زیر است

استخر

استخرهای مستطیلی برای نوع برداشت ( پره کشی ) که معمولاً در استخرهای پرورش میگوی آب شیرین صورت می­گیرد مناسب تر است . حداکثر عرض نباید بیش از مقداری باشد که برای کشیدن یک پره از یک انتها به انتهای دیگر ، لازم است. طول استخر تا حدی به توپوگرافی محل و تا حدی به اندازه استخر و طرح استخر انتخاب شده بستگی دارد. اداره استخرهای باندازه بین 0/2-1/6 هکتار مناسب تر است . با در نظر گرفتن 30 متر عرض ، یک استخر 6/0 هکتار 200 متر طول خواهد داشت. عمق متوسط 9/0 متر حداقل 75/0 و حداکثر 2/1 متر خواهد بود.

آب

هوادهی

وسایل متفرقه از قبیل تورها ، وسیله اندازه گیری کیفیت آب ، وسیله حمل و نقل ، انبار ، مواد شیمیایی و غیره .

 

نیازمندیهای محل پرورش که مشتمل بر موارد ذیل است

نزدیکی به مراکز فروش

آب:

معمولاً برای پرورش میگوهای آب شیرین از مرحله پست لاروی تا اندازه بازاری ، آب شیرین به کار می­رود . اما کشت موفقیت آمیز آن با آب کم شور 0% - 0 نیز گزارش شده است . میزان رشد در آبهای سخت خیلی کمتر است و باید از آب با سختی کمتر از 150p.p.m استفاده شود.

توپوگرافی و خاک:

بهترین مکان برای پرورش میگو ، شیب ملایمی است ( کمتر از 2%) و استخرهای ساخته شده در آن را میتوان به طور طبیعی یا با احداث سد در اثر نیروی ثقل ، پر یا تخلیه کرد. در عمل بسیاری از استخرهای مطلوب در جاهایی وجود دارند که تنها روش عملی برای پر کردن و تخلیه استخر ، استفاده از پمپ است . هزینه عملیات پر کردن و تخلیه استخر را ویژگیهای محل تعیین می­کند و این ویژگیها را باید قبل از انتخاب محل مورد توجه قرار داد. استخر نباید در جایی ساخته شود که در معرض عواملی همچون سیلاب ، طوفان ، لغزش زمین و غیره باشد . استخر در جایی باشد که خاک حاصلخیز دارد. استخر در خاکهای با توان بالقوه اسید سولفات بنا نشود. خاکهایی که خیلی شنی یا مخلوطی از سنگریزه و شن باشند ، نامناسبند ، مگر اینکه سطح آب ، بالا و مناطق اطراف همیشه آبدار باشد.

خاکهایی که شامل سیلت پارس یا مخلوطی از اینها با نسبت کمی شن باشد ، معمولاً خاصیت نگهداری آب خوبی دارد. محتوای رس نباید بیش از 60% باشد. خاکهای توربی مناسب نیستند.

 

عملیات تفریخگاه

تأمین تخم و تفریخ :

تخمهای میگوی آب شیرین در طرف زیرین شکم میگوی ماده بالغ ، حمل و به راحتی دیده میشوند. میگوهای بالغ در این مرحله " ماده­های باردار" نامیده می­شوند. ماده­های تخم دار مناسب برای تفریخگاه را میتوان از رودخانه­ها ، استخرهای پرورشی یا مولدان نگهداری شده به دست آورد. آنها میتوانند در آکواریومها جفتگیری کنند. در شرایط طبیعی حداکثرهای (Peaks) فصلی در فعالیت مولدان معمولاً همراه با فصل بارندگی وجود دارد. اما ماده­های تخمدار همیشه در یک استخر محتوی مولدان بالغ در دسترس هستند. تهیه مولدان تفریخگاه از استخرهای تولید آن از راه نگهداری یک استخر اختصاصی برای مولدان و یا از طریق ارتباط نزدیک با صاحبان استخرهای تولیدی ، صورت می­گیرد و به دست آوردن ماده­های تخمدار به هنگام نیاز چندان مشکلی ندارد. ارزش تکی آنها پایین است به ویژه از آن رو که معمولاً پس از تفریخ تخمهایشان برای غذای انسان فروخته می­شوند. بنابراین صرفه­جویی در تعداد ماده­های تخمدار برای تفریخگاه ضرورتی ندارد. برای مصارف تفریخگاهی ، ماده­های تخمدار باید به دقت انتخاب شوند. جانورانی باید انتخاب شوند که آشکارا سالم و فعالند ، رنگ آمیزی خوب دارند و توده­های بزرگ تخم را حمل می­کنند. ماده های بزرگتر معمولاً تخمهای بیشتری حمل می­کنند. تعداد مورد نیاز برای تأمین ذخیره یک تانک لارو ، به حجم تانک و تعداد تخمهایی که هر ماده حمل می­کند ، بستگی دارد. به هر حال اگر از تعداد زیادی ماده تخمدار استفاده شود ، پیش­بینی دقیق در مورد تعداد تخمهای قرار داده شده در تانک لارو ضروری نیست. معمولاً این فرض مبنای عمل است که از هر یک گرم وزن ماده تخمدار 1000 لارو تولید می­شود. هر یک از ماده­های تخمدار 10-12 cm ( از منقار تا دنباله شنا) معمولاً حدود 30000-1000 تخم را حمل می­کنند. از آنجایی که تخمهای بسیاری در اثر صدمات فیزیکی و مصرف بالغها در طی انتقال ماده­ها ، از بین می­روند و سایر تخمها عقیم می­مانند، پیشنهاد میشود که سه ماده تخمدار با اندازه 10-12cm برای ذخیره هر متر مکعب حجم آب تانک لارو استفاده شود. بهتر است میگوهای با تخمهای خاکستری یا سیاه رنگ انتخاب کنید و نه نارنجی رنگ . این تخمها در 3-2 روز تفریخ میشوند و اطمینان حاصل می­شود که تانک لارو ، محتوی لاروهای همسال خواهد بـود ، همـجـنس خـواری نـیز کاهش یافته و در نتیجه عملیات تغذیه تسهیل می­گردد. هنگام ورود به تفریخگاه ماده­های تخمدار را باید با قرار دادن در آب شیرین تهویه شده که محتوی 0/2-0/5 p.p.m مس یا 15-20 p.p.m فورمالیس است به مدت 30 دقیقه به روش قرنطینه­ای ضد عفونی کرد. سپس ماده­ها به تانک لارو منتقل می­شوند. ماده­ها میتوانند از غذای مورد استفاده پست لاروها تغذیه کنند اما باید مواظب بود که از غذا اشباع نشوند زیرا که نتیجه این کار فقیر شدن کیفیت آب برای لاروهای تازه تفریخ شده است . غالب ماده­های تخمدار در تمام مدت 3-2 روز اول تفریخ تخمها ، تغذیه نمی­کنند.

توانایی تفریخ تخم در آب شور بهتر است تا در آب شیرین ، در بعضی از تفریخگاهها برای سهولت کار به تخمها در آب شیرین مجال تفریخ می­دهند. پس از تفرییخ شوری را افزایش می­دهند. در جاهای دیگر ماده­ها را در آب لب شور 0%5 قرار می­دهند. ماده های تخمدار در مقابل شوک انتقال ناگهانی به شوری بیشتر ، مقاومت می کنندو میتوان آنها را بعد از ضد عفونی شدن مستقیماً به تانکهای لارو با آب شور پرورش لاروها (0) منتقل کرد.

محیط زیسست لاروها که شامل موارد زیر است

الف ) شوری

بعضی از تفریخگاهها همواره با بزرگتر شدن لاروها شوری را کاهش می­دهند. ما توصیه می­کنیم شوری پرورشی 0 تا زمان دگردیسی باقی نگهداشته شود.

ب ) درجه حرارت

در یک دامنه حرارت انتخاب ، با افزایش درجه حرارت ، لارو سریعتر رشد و پوست اندازی می­کند . دامنه درجه حرارت مطلوب 31-26 درجه سانتیگراد است . در حرارت زیر 26-24 درجه سانتیگراد لارو به خوبی رشد نخواهد کرد. همین طور درجه حرارت بالای 33 درجه سانتیگراد معمولاً کشنده است. از تغییرات ناگهانی در درجه حرارت آب باید جلوگیری کرد، زیرا که ممکن است موجب شوک و مرگ و میر شود.

ج ) اکسیژن محلول

اکسیژن در آب پرورش لارو باید در حد امکان نزدیک به نقطه اشباع نگهداشته شود. سیستم هوادهی فقط باید به مدتهای کوتاه ( مثلاً برای معاینه لاروها) خاموش گردد.

د ) نور

قرار گرفتن در معرض نور مستقیم ، احتمالاً برای لاروها مضر است. به ویژه در سیستم پرورشی با " آب زلال " به هر حال ضروری است که تا حدی به تانک لارو نور برسد. این نور باید نور آفتاب یا نوری با همان کیفیت طیفی باشد. به همین سبب توصیه می­شود که 90% سطح تانک پوشیده شود.

هـ) بهداشت

بهتر است که هیچگاه از وسایل دستی برای بیش از یک تانک استفاده نشود. بنابراین هر تانک باید برای خود دارای تور ، لوله های سیفون ، *****های یدکی و غیره باشد. آب نباید هیچگاه از یک تانک به تانک دیگر منتقل شود. تانکهای لارو باید همیشه با نیروی ثقل یا سیفون به خوبی زهکشی شوند. بعضی از تفریخگاهها تمام وسایلشان را در محلول پرمنگنات پتاسیم در PH=3 بین هر چرخه پرورش لارو ضدعفونی می­کنند.

تغذیه لاروها

تفریخگاههای گوناگون ، انواع مختلف غذاها را به کار می­برند که مهمترین آنها عبارتند از : ناپلی ( نوزاد ) میگوی آب شور ، تخمهای ماهی ، گوشت اسکوئید ، آرتمیای بالغ یخ زده ، آرتمیای بالغ خرد شده ، گوشت ماهی ، فرنی تخم مرغ ، کرمها و غذاهای ترکیبی

بیشتر لاروهای میگوی آب شیــرین در اولین روز زندگی ( روز تفریــخ ) تغذیه نمی­کنند. در هر حال بعضی از آنها تغذیه می­کنند و بهتر است که مقداری B.S.N (نوزاد سخت پوستان کوچک ) در اولین روز نیز تهیه شود. از آن پس تا روز پنجم روزی دو بار در صبح و شام B.S.N داده می­شود.

برداشت و نگهداری پست لاروها

در عمل ، بیشترین سازگاری جانوران با آب شیرین ، در تانک لارو حاصل میشود. هنگامی که اکثریت لاروها دگردیسی یافته اند ( حداقل در روز 28 ) تانکها را باید برگرداند تا سطح حدود 35cm تخلیه شوند و به تدریج با آب شیرین در طی مدت زمان 3-2 ساعت پر گردند. هوادهی نیز مانند همیشه باید در طی عمل پر کردن ادامه یابد. سپس لاروها را میتوان برداشت و منتقل کرد یا تانکهای لارو را میتوان تا 70cm ببا آب شیرین مجدداً پر کرد تا جانوران در آن نگهداری شوند. بهترین روش برداشت پست لاروها از تانکهای لارو کاهش سطح آب و استفاده از تورهای مخروطی (ساچوک) است.

انتقال لاروها

تانکهای انتقال ماهی که سیستم سرمادهی و هوادهی دارند ، برای انتقال لارو میگوی آب شیرین از تانکهای نگهداری تفریخگاه به محل استخر مناسبند اما این تانکها به ندرت در دسترس یا قابل تهیه­اند. برای حمل در فاصله­های تا یک ساعت به محل استخر میتوان از ظروف هوا دهی شده استفاده کرد. ظرف زباله صد لیتری محتوی 40 لیتر آب ، 30000 پست لارو را نگه ­می­دارد . در بین ظروف باید جداره­هایی برای جلوگیری از حرکات زیاد آب در طی انتقال جا سازی شود. برای مسافتهای طولانی تر میتوان تکنیک مشابه تکنیک رایج برای انتقال ماهیهای آکواریومی را به کار برد، یعنی انتقال در کیسه­های پلاستیکی محتوی آب و هوا یا اکسیژن که میزان انتقال 250- 125 پست لارو در لیتر عملی است.

 

نیازمندیهای محل تفریخگاه

آب

تأسیس تفریخگاه میگوی آب شیرین معمولاً نیاز به یک مکان ساحلی دارد، هر چند که راههای دیگری نیز وجود دارد. آب شیرین فراوانی نیز باید در دسترس باشد. بهترین محل از جهت ذخیره آب که اهمیت خاص فنی دارد جایی است که با حفر چاه از اعماق مختلف ، هم آب شیرین و هم آب شور از زیر زمین به دست آید.

تعدادی از تفریخگاه­های معروف میگوی آب شیرین ، آب شور را از چاه­های حفر شده در سنگهـای مرجانی که به طور طبیعی در زیر محلشان واقع است ، می­کشند که به نظر می­رسد یک منبع بدون آلودگی را فراهم می­سازد. اگر چنین محلی در دسترس نباشد، باید جایی را انتخاب کرد که مستقیماً به ساحل شنی دسترسی داشته باشد. این ساحل باید در اندازه­های مختلف شن مخلوط داشته باشد. بهترین حالت برای تأمین آب شیرین تفریخگاه ، منابع زیر زمینی است . آب لوله کشی نیز که دارای هوای بسیار است ، معمولاً مناسب است و باید حدود 48-24 ساعت قبل از استفاده ، برای آزاد شدن کلر ، دست نخورده باقی بماند آب چاه نیز باید هوادهی شود و با شیوه جاری کردن آبشاری ، میزان اکسیژن محلول در آب به حد یا نزدیک به اشباع برسد.

بسیاری از تفریخگاه­های میگوی آب شیرین ، هم برای تأمین آب شیرین و هم آب شور از منابع سطحی ، استفاده می­کنند، اما این کار ، توصیه شدنی نیست. این تفریخگاه­ها آب دریا را از یک موج شکن غیر قابل تطبیق در دریا یا یک سیستم شناور قابل تطبیــق می­کشند. یک توری درشت برای جلوگیری از ورود گیاهان و جانوران بزرگ لازم است. آب شـیرین نـیز اغـلب بـا نیروی ثقل یا پمپ از منابع سطحی همچون رودخانه­ها یا نهرهای آبیاری تأمین می­گردد. این عمل تفریخگاه را در معرض تغییرات شدید کیفیت آب و خصوصاً ترکیبات آب از نظر مواد شیمیایی کشاورزی قرار می­دهد . شوری آب خور­ها هم بطور روزانه و هم به طور فصلی متغیر است. اگر آب شیرین از دریا یا از صنایع سطحی کشیده شـود، بعـضی از اشکال تـصفیه ضـروری مـی­گردد که مـعمولاً شامـل بعضی از انواع ***** شنی سنگریزه­ای است. به علت مشکلات فوق­العاده و خطرات احتمالی ، محققان جای سازی تفریخگاه­های میگوی آب شیرین را در مناطقی که فقط منابع آب سطحی در دسترس است ، پیشنهاد نمی­کنند. به هر حال تجربه نشان می­دهد که این مسئله مانع توسعه چنین تفریخگاه­هایی نخواهد شد. تعیین حداقل نیازمندیها باید در طی ارزیابی محل بر روی نقشه آبخیز و تجزیه آب خصوصاً برای آفت­کش­ها صورت گیرد.

آب شیرین و آب دریای مورد استفاده برای مقاصد تفریخگاهی هر دو باید دارای PH در دامنه تغییرات 5/8-7 باشند و درجه حرارت نیز باید تا حد امکان به دامنه مطلوب (30-28) درجه سانتیگراد محدود باشد. سولفید هیدروژن نباید وجود داشته باشد ، اگر از آب لوله کشی استفاده می­شود باید کلر آن به وسیله هوادهی خارج گردد. پست لاروهای کوچک از بعضی از گونه­های میگوهای دریایی در مقابل نیتریت و نیترات حساسیت بیشتری دارند، هم بر حسب مسمومیت حاد و هم مزمن ( دومی موجب رشد و توان کمتر می­گردد) . به طور آزمایشی ما پیشنهاد می­کنیم که مقدار نیتریت و نیترات آب ورودی تفریخگاه نباید بیش از P.P.m 1/0 (No2-N) و P.P.m20(NO3-N) باشد.

آب دریا باید تا حد امکان ، تغییرات روزانه و فصلی کمی داشته باشد در تفریخگــاه­های آب شیـرین بهتــر اسـت از آب شیریــن دارای سختـی کل کمتـر از Ca Co3 10 P.P.m استفاده شود. تجزیه نمونه­ای آب لوله کشی دو تفریخگاه موفق نشان می­دهد که مقدار آهن و منگنز باید پایین باشد . واضح است که جایی که از آب سطحی استفاده می­شود و منابع آب آن بر اثر آلودگی ناشی از تخلیه تانکرها ، پالایشگاه نفت ، دباغی، آفت­کشهای کشاورزی و حشره­کش­ها یا مثلاً کارخانجات شیمیایی در معرض خطر قرار می­گیرد، باید تفریخگاه ساخته شود.

هر چند مقدار زیاد آهن زیان­آور به نظر می­رسد ، پرورش موفقیت آمیز لارو میگو را با استفاده از آب چاه محتوی 15-20 p.p.m محلول آهن گزارش کرده­اند.

کمیت آب شیرین و شور مورد نیاز برای تفریخگاه میگوی آب شیرین نه تنها به مقیاس عمل مورد نظر بلکه به شوری آب دریا نیز بستگی دارد. ظرفیت پمپاژ باید برای پر کردن تانک با آب لب شور در مدت یک ساعت برای تعویض آب در حداکثر سرعت ممکن ، کافی باشد. بنا بر این ، اگر چه هر تانک به طــور میانگین کمتر از 4 لیتر در دقیقه مصرف می­کند ، ظرفیت پمپاژ و لوله­های انتقال باید برای ذخیره حداکثر تقاضای تقریبی 170 لیتر در دقیقه به ازای هر تانک 10m3 کافی باشد . به عبارت دیگر تا 180m3 آب 0 برای هر 100000 پست لارو تولیدی ، بدون هیچ مشکلی مصرف می­شود. به علاوه ، باید آب شیرین بیشتری برای برقرار داشتن تانکهای نگهداری پست لاروها ، منظور گردد. برای یک تفریخگاه با ظرفیت 5 تانک لارو 10m3 ، مصرف اضافی تا 42m3 در روز آب شیرین برای ذخیره تانک­های نگهداری پست لاروها باید فراهم گردد. به طور متوسط مصرف آب لب شور با این اندازه (5 تانک 10m3 ) باید 20-30 m3 در روز باشد.

 

سایر نیازمندیها

محل یک تفریخگاه خوب باید دارای ویژگی­های زیر باشد:

الف ) ذخیره نیروی الکتریکی مطمئن که تابع قطع و وصل برق شهری نباشد.

ب ) دسترسی به جاده چهار فصل برای وارد کردن مواد و خارج کردن پست لارو .

ج ) تا دورترین استخر بیش از 16 ساعت فاصله زمینی وجود نداشته باشد.

د ) دسترس به کمک­های حرفه­ای بیولوژیکی مـوسسات دولتی یا سایر نهادها.

هـ ) دسترسی به منابع آب شور و شیرین .

و ) اقلیمی که آب را در دامنه حرارتی مطلوب 28-30 درجه سانتیگراد نگهدارد.

ز ) دسترسی به منابع غذایی برای لاروها .

ح ) مهارتهای فنی و مدیریتی در سطح بالا.

 

وسایل تفریخگاه که شامل موارد زیر است :

تانک لارو

انواع مختلف ظروف برای رشد لارو میگوی آب شیرین به کار می­رود و شامــل تانک­های ته مسطح مدور ، تانک­های پلاستیکی ته مخروطی مدور ، تانک­های مستطیلی و غیره است . اندازه داخلی مناسب این تانک­های مستطیلی 14m2 است که با ارتفاع 70 cm تقریباً 10m3 آب را نگه می­دارد. تانک­ها را می­توان در فضای باز قرارداد ، اما باید در سایه باشند.

تانک­های نگهداری و اختلاط

برای نگهداری پست لاروها قبل از توزیع و برای اختلاط آب لب شور برای تفریخگاه نیز تانک­هایی لازم است. در مورد تانک­های لارو ، روش ساختن ، اندازه و شکل ، بر حسب محل و مقیاس عمل فرق می­کند. تانک­های ساخته شده از واحدهای 50m3 سیمانی یا بلوک­های سیمانی مناسب هستند. طرحشان شبیه تانک­های پرورش لارو است با این تفاوت که به جای 7m , 2mعرض دارند و به جای 7m ، 10m طول دارند.

پمپ هوا

پمپ آب

وسایل اندازه گیری کیفیت آب

لوازم متفرقه از قبیل انواع تورها ، داروها و غیره .

 

مدیریت:

اغلب مشکلات تفریخگاهی از مدیریت ضعیف ناشی می­شود. شایع­ترین علل از بین رفتن لاروها ، مرگ و میرهای واقعی ناشی از فقیر بودن کیفیت آب یا بیماریها نیستند ، بلکه از کمبودهای فیزیکی ناشی از خطاهای ساده مجری در طی تمیز کردن و سیفون کردن تانک ، تعویض آب و غیره سرچشمه می­گیرد.

بیماریها :

بیماریها معمولاً عامل ثانوی هستند و از نقص بهداشت تانک ، تعویض غیر کافی آب ، کمیت یا کیفیت غذا ، و اکسیژن محلول در شرایط بد ناشی میشوند.

تک سلولیها شایع­ترین عامل بیماریهای لارو می­باشند. عفونتهای قارچی لاروها در مواردی مشاهده شده است اما غالباً در پی بهداشتی تر کردن غذا و کاهش تراکم لاروها رفع میگردد. فورمالین 200-250 p.p.m روزانه به مدت 30 دقیقه ،عامل موثری برای درمان بیماریهای ناشی از تک سلولیها و قارچهاست. بیماری صدفی یا لکه­های سیاه که بدیهی­ترین بیماریهای پست لارو و میگوهای در اندازه بازاری هستند از تهاجم باکتریهای تجزیه کننده کیتین ناشی می­شوند و در بعضی از مواقع با قارچها آلوده می­گردند. تاری یا سفیدی بافتهای عضلانی که غالباً به طرف دم صورت می­گیرد ، احتمال دارد که واکنشی در برابر استرس باشد.

صیادان:

صیادی را اصولاً سایر گونه­های آبزی ، پرندگان ، مارها و انسان انجام میدهند. استفاده از تورهای با ارتفاع 60 سانتیمتر با چشمه­های ریز در اطراف استخرها برای جلوگیری از ورود صیادان مشکل­آفرین به استخرها مفید است. مشکلات ناشی از هیدروزوا به ویژه به هنگام استفاده از منابع آب سطحی نمایان میشود. استفاده از مواد شیمیایی نیز برای مبارزه با هیدروزوا به کار میرود. عمده­ترین صیادان مشکل آفرین مارها و گربه ماهی رودخانه­ای هستند. خرچنگهای گرد نیز مشکلاتی را به وجود می­آورند، به ویژه از آنرو که سوراخهایی در دیواره استخرها ایجاد می­کنند. البته میتوان آنها را با قرار دادن تله­هایی در دیواره استخرها از بین برد.

کیفیت آب :

__گیاهان آبزی

وجود گیاهان ریشه­دار در استخرها به جز آنهایی که برای ایجاد دیواره استخرها به کار می­روند ، مشکلاتی در مدیریت استخر ایجاد می­کنند. در حقیقت آنها برای میگوها مفید هستند و منبع غذایی را تشکیل می­دهند اما وجودشان برداشت را مشکل می­کند. برای مبارزه با گیاهان آبزی باید :

الف ) در استخرها مناطق کم عمق وسیع ایجاد نکرد.

ب ) هیچگاه یک استخر را مدت زیاد با آب کم نگه نداشت .

ج ) مقدار کافی توده فیتوپلانکتونی در استخر نگهداری شود.

د ) رویشهای غوطه ور کنده شوند.

پیشگیری :

میتوان از داروهایی مانند استرپتو مایسین و بی پنی­سیلین به آب پرورش لارو به مقدار 1/25 p.p.m تا 2/5 p.p.m هر دو یا سه روز در طی پرورش در تانکهای مخروطی اضافه کرد. در صورت مشاهده مرگ و میر ناشی از نکروز یا افزایش باکتریهای رشته­ای تا P.P.m 5 افزایش می­یابد. دارو زدن یا درمان هنگامی صورت می­گیرد که سطح آب قبل از آغاز پر کردن مجدد در حداقل باشد. با این حال این روشها توصیه نمیشود زیرا ممکن است که موجب مقاومت باکتریها در مقابل آنتی بیوتیکها گردد

  • Like 2
لینک به دیدگاه
×
×
  • اضافه کردن...