فرش دستباف یا ماشینی؟

[spow 44197]

فرش همواره یکی از اصلی ترین ملزومات زندگی ایرانیان بوده و علاوه بر این قالیبافی یکی از اصیل ترین و شناخته شده ترین هنرهای ایرانیان است که در سراسر جهان زبانزد هنرشناسان و هنردوستان است.

 

در زندگی ما ایرانیان فرش هیچ گاه از خانه هایمان قابل حذف نبوده است و چه بسا در دوره ای برای مردم طبقه متوسط که از مبلمان استفاده نمی کردند فرش مهمترین اسباب آن خانه بوده و اهالی خانه به جای نشستن بر مبلمان و صندلی از فرش و پشتی استفاده می کردند، با گذشت زمان این حجم استفاده از فرش شاید کمتر شده باشد و در اکثر خانه های ایرانی امروزه مبلمان وجود دارد، اما استفاده از فرش هیچ گاه به طور کامل حذف نشده است و شاید حتی بتوان گفت بهای بیشتری به فرش داده می شود.

 

از گذشته تاکنون بسیاری از غربی ها که به ایران سفر می کردند اولین سوغاتی که سراغش را می گرفتند فرش دستباف ایرانی بوده است، البته در استفاده های معمول در خانه ها فرش های ماشینی بیشتر مورد توجه اند چون قیمت پایین تری دارند ولی ناگفته نماند که فرش های ماشینی هم طرح ها و رنگ های متفاوتی دارند.

 

فرش دستباف ایرانی

 

فرش های دستباف ایرانی در سه قالب اصلی ترنج، خشتی و افشان بافته می شوند که لچک ترنج بیش از همه طرفدار دارد و اکثر فرش هایی که در خانه های ایرانیان می بینید طرح ترنج است که حاشیه هایی پهن در اطراف و طرح های بیضی و دایره ای در میانه دارد و این طرح از معماری دوره اشکانیان الهام گیری شده است.

 

فرش دستباف علاوه بر ارزش هنری والاتری که نسبت به فرش ماشینی دارد ویژگی های برتر دیگری هم دارا است که می تواند تردید شما در مورد اینکه ماشینی یا دستباف بخرید برطرف کند.

 

فرش های دستباف از دور و نزدیک جلوه خوبی دارند و درخشنده اند، اما فرش های ماشینی فقط از دور جذاب اند و اگر در طرح و رنگ و بافت شان دقت کنید در مرغوبترین شان هم ایراداتی پیدا می کنید. فرش های دستباف با گذشت زمان درخشنده تر می شوند، اما فرش ماشینی پس از چند سال استفاده از جلوه و جلایش کم می شود.یکی از ویژگی های مهم فرش دستباف این است که در تابستان سرد است و در زمستان گرم، اما فرش ماشینی به خاطر مواد پلاستیکی اش این ویژگی را ندارد. فرش دستباف هیچ مشکلی برای سلامتی افراد به وجود نمی آورد، اما فرش ماشینی به مرور زمان پرزهایش در هوا معلق می شود و می تواند مشکلات تنفسی ایجاد کند.فرش دستباف هر چه بیشتر پا بخورد و هرچه بیشتر بماند ارزش مالی و هنری اش بیشتر می شود، درحالی که فرش ماشینی را باید چند سال یک بار عوض کنید و فرش ماشینی قدیمی تان نه تنها ارزش هنری پیدا نمی کند حتی به قیمت خیلی کمی خریداری خواهد شد.

 

نکته مهمی که در خرید فرش دستباف باید توجه کنید این است که گاهی در ابعاد بعضی فرش های دستباف اختلاف کمی وجود دارد برای اینکه این عیب را متوجه شوید فرش را از وسط تازده و روی هم بیاورید تا مطمئن شوید گوشه ها روی هم قرار می گیرد و مساله دیگر در مورد رنگ فرش است، برای اینکه خیالتان راحت شود که فرش مرغوبی خواهید خرید قبل از پرداخت وجه به فروشنده با یک دستمال نمدار روی قسمتی از فرش بکشید، اگر رنگ آن مصنوعی باشد فرش به دستمال رنگ می دهد.

 

رنگ فرش باید به اندازه کافی غنی باشد باید تمام قسمت های پرز و نخ فرش یکدست رنگ شده باشد و یکی از راه های شناختن رنگ طبیعی از مصنوعی این است که رنگ مصنوعی پررنگ و جیغ است و به راحتی می توانید آن را تشخیص دهید.

 

فرش ماشینی

 

یکی از مزایای اصلی فرش ماشینی قیمت پایین آن است، اما در مقابل ویژگی هایی دارد که این را تحت تاثیر قرار می دهد. مواد به کار رفته در بافت فرش متفاوت اند، نایلون، اولفین، پشم و اکریلیک و پلی استر از جمله این مواد هستند که هرکدام ویژگی خاصی به فرش می دهند، فرش های نایلونی بسیار بادوام اند، چرا که به راحتی تغییر شکل نمی دهند و نسبت به بقیه قیمت کمتری دارند اما گرد و غبار را بسیار به اطراف منتقل می کنند. فرش هایی که در آنها اولفین به کار رفته در برابر رطوبت بادوام اند و برای مناطق آب و هوایی مرطوب مناسب اند و به سادگی هم می توانید آنها را تمیز کنید اما در گذر زمان تغییر شکل می دهند. فرش های پشمی هم با وجود اینکه در برابر عوامل محیطی مقاوم اند اما خیلی سخت تمیز و شسته می شوند و وقتی هم که مرطوب شوند بوی بدی می دهند، اما فرش های اکریلیک و پلی استر در اثر استفاده زیاد پرزهایشان کنده شده و کم می شود و به مرور زیبایی شان از بین می رود.

فرش های تزئینی

 

فرش های تزئینی که این روزها خیلی زیاد هم مورد توجه خانم ها قرار گرفته و به اصطلاح مد شده است، هزاران طرح و رنگ و بافت متفاوت دارد که می تواند هرکسی را جذب کند، اما اگر شما از آن دسته افرادی باشید که کیفیت را به زیبایی ترجیح می دهید بهتر است این فرش ها را نخرید، برخی از این فرش ها جز زیبایی و تزئینی بودن هیچ مزیتی ندارند و فقط دردسر تمیز کردن مداوم آنها است و اینکه شما هزینه ای صرف کرده اید از بین می رود.این فرش های تزئینی پس از مدت کوتاهی پا خوردن پرزهایشان به مرور جدا شده و تمام خانه را پر می کنند چون معمولا بافت های محکمی ندارند. علاوه بر این به خاطر بافت های بلند و برجسته شان بیش از فرش های معمولی گرد و غبار آشغال های ریز در خود جمع می کنند و شما به طور مداوم باید آن را تمیز کنید. مساله دیگر نشستن روی این فرش ها است که اصلا احساس خوشایندی به شما نمی دهد و به خاطر بافت سفت و سخت آنها اصلا مناسب نیستند.در آخر اینکه در خرید هر نوع فرش دستباف، ماشینی و تزئینی مساله مهم تراکم گره های فرش می باشد هرچه پرزها و شانه های ماشینی پرتراکم تر باشد فرش شما مرغوب تر و باکیفیت تر است و دوام بیشتری هم خواهد داشت.