شپشک‌های آرد آلود

[masi eng 47044]

شپشک‌های آرد آلود

 

نام علمی :

Pseudococcus

spp

گیاهان میزبان

شپشک‌های آرد آلود به گیاهان زیادی حمله کرده و دامنه میزبانی بسیار زیادی دارند به طوری که از مرکبات گرفته تا درختان میوه خزان کننده و گیاهان زینتی مانند میخک که یکی از میزبان‌های مهم آن می‌باشد.

بیولوژی

حشره ماده بالغ حدود 300 تا 600 تخم می‌گذارد که روی آن‌ها را با پوشش پنبه ای مانند می‌پوشاند. تخم ریزی به مدت 2 هفته ادامه می‌یابد و حشره ماده بعد از تفریخ کامل تخم‌های می‌میرد. تخم‌ها به مدت 1 تا 3 هفته تفریخ شده و پوره‌های زرد رنگ از تخم خارج می‌شوند که این پوره‌ها به روی گیاهان دیگر یا بخش‌های دیگر همان گیاه رفته و مستقر می‌شوند. همراه با تغذیه از بدن آن‌ها عسلک دفع می‌شوند و ترشح لایه مومی سفید پنبه‌ای شروع می‌شود. دوره پوره‌گی آن‌ها حدود 1 ماه طول می‌کشد که البته به دمای هوا وابسته است. حشرات ماده دارای 3 مرحله پوره‌گی بوده و حشرات نر دارای 5 مرحله پوره‌گی. حشرات نر قادر به تغذیه نبوده و فقط حشرات ماده از گیاه تغذیه می‌کنند. دوره زندگی آن‌ها در تمام طول سال ادامه دارد. زمستان گذراني

در شرايط مناسب به صورت تمام مراحل.

 

روش‌های

کنترل:

بیولوژیک

استفاده از دشمنان طبیعی

(

Cryptolaemus montrouzieri

)

زراعی

هرس شاخه‌های آلوده.

پرهیز از آبیاری و کود دهی زیادی (شپشک‌های آرد آلود که گیاهانی که دارای مقدار بالای نیتزوژن در سطح برگ‌ها هستند و گیاهانی که دارای بافت آبدار باشند بشتر حمله می‌کنند).

استفاده از فشار باد و یا آب در روی ساقه های قوی برای کم کردن تعداد شپشک ها.

شتشوی مرتب گیاه مانع از آلودگی مجدد گیاه می‌شود.

شیمیایی

کنترل شیمیایی به دلیل اینکه بعضی از گونه ها در زیر پوست سا قه مستقر شده و یا بر روی ریشه مشکل است. زمان استفاده از کنترل شیمیایی زمانی است که جمعیت حشره بسیار زیاد و در حد بحرانی برای گیاه است. به دلیل اینکه مورچه ها از شپشک ها در برابر دشمنان طبیعی نگه داری می‌کنند برای اینکه دشمنان طبیعی نیز بتوانند شپشک ها را کنترل کنند باید مورچه ها را نیز از بین برد.

استفاده از صابون های تشکیل شده از نمک پتاسیم و یک اسید چرب. اگر حشره ها مقاومت نشان دادن از حشره کش بوتانیک استفاده شود.

استفاده از روغن های باغبانی. با توجه به این که شپشک‌های نباتی در سطح زیرین برگ‌ها مخفی می‌شوند و این که روغن ها سیستمیک نیستند پس باید از سم پاشی شدن تمام گیاه اطمینان حاصل کرد.

استفاده از عصاره سیر و فلفل که در این مورد خطر مقاوم شدن وجود ندارد.

استفاده از حشره کش های گروه پیرتروئید در مبارزه با شپشک‌های آرد آلود بسیار موثر است. زمان استفاده از حشره کش در کنترل آفت بسیار مهم است چرا که بعضی از آفات نمی توانند به درون لایه مومی که بر روی بردن حشرات بالغ و پوره‌ها وجود دارد نفوذ کند پس یکی از دلایل عدم کنترل موفق شپشک ها استفاده در زمان نا مناسب است. پس بهترین زمان استفاده از سموم زمانی است که پوره‌های سن یک از تخم خارج می‌شوند.

با توجه به این که حشرات ماده ثابت بوده و پرواز نمی کنند و این حشرات نر هستند که پرواز کرده و با حشزات ماده جفت گیری می‌کنند پس استفاده از کارت های زرد رنگ برای به دام انداختن حشرات نر و جلوگیری از جفت گیری با حشرات ماده نیز توصیه می‌شود.

مبارزه زمانی آغاز می‌شود که پوره‌ها سن اول از تخم خارج شده باشند. برای تعین این زمان از تله های زرد رنگ چسبناک استفاده می‌شود. این تله های را روی گیاه در محل شاخه ها، تنه و ساقه نصب کرده و زمانی که تعدادی حشره نر در تله ها مشاده شده 2 هفته بعد زمانی است که پوره‌های سن اول از تخم تفریخ شده و باید سم پاشی صورت گیرد.

با توجه به شرایط اقلیمی مناطق مختلف استفاده از تمام روش های کنترل بالا مقدور نیست بنابراین از روش های زیر استفاده می کنیم.

1 از دادن کود های ازته و آبیاری بیش از حد جدا خود داری شود و بسته به نیاز گیاه از کود استفاده شود. در ضمن در هنگام شیوع آلودگی دادن کود ممنوع می‌باشد چرا که باعث مقاومت آفت می‌شود.

2 در مراحل اولیه آلودگی در صورت امکان از کارگران خواسته تا فقط مناطقی که آلوده به شپشک ها هستند را فقط هرس کرده و شاخه‌های هرس شده را نابود کنند. در ضمن اگر آلودگی شدید باشد از هرس زیادی باید جلوگیری کرد چرا که باعث ضعف درخت خواهد شد (حتی در آلودگی شدید هرس تاثیر مفیدی دارد اما هرس کردن نباید زیاد باشد و فقط باید قسمت های آلوده هرس شوند).

3) با توجه به رابطه همزیستی (

Symboisis

) بین شپشک ها و مورچه ها یکی از دلایل طغیان آن‌ها حفاظت مورچه ها از آن‌ها در برابر دشمنان طبیعی است پس با از بین بردن و یا دور کردن مورچه ها از شپشک ها می‌توان زمینه فعالیت دشمنان طبیعی را فراهم کرد که باعث پایین نگهداشتن تعداد شپشک ها خواهد شد. با توجه به زندگی مورچه ها در خاک می‌توان از یکی از سموم تدخینی در خاک برای از بین بردن مورچه ها استفاده کرد و در صورت استفاده از سم پاشی باید دقت کرد که سم اثر زیان باری بر روی حشرات مفید و دشمنان طبیعی نداشته باشد.

4) در زمانی که با شپشک‌های آرد آلود مواجه شدیم و با توجه به طغیان آن در سال های قبل ابتدا از تله های چسبناک برای کاهش جمعیت نر ها و در نتیجه کاهش دفعات جفت گیری استفاده می کنیم.

5) زمانی که در تله های زرد رنک چسبناک بیش از 10 تا 15 عدد حشره نر مشاهده شد 2 هفته بعد باید سم پاشی صورت گیرد.

6) برای از بین بردن حشرات بالغ و تخم‌ها می‌توان در زمستان زمانی که جمعیت آفت پایین از سموم روغنی استفاده کرد.

7) با توجه به تحقیقات صورت گرفته این آفت به بوی متصاعد شده از درخت اوکالیپتوس واکنش داده و از آن منطقه دوری می‌کند پس یکی از راه های کنترل آن کاشت درخت به ویژه اوکالیپتوس در پارک ها و فضای سبز است.

[masi eng 47044]

شپشکهای آردآلود مرکبات : ( Citrus mealybug )

 

شپشکهای خانواده آردآلود برای اولین بار از نظر آفات در درختان مرکبات و سایر نباتات زینتی و غیر زینتی توسط پرفسور کریوخین تشریح شد . (1322) به عقیده نامبرده این آفات در سال 1295-1292 از اروپا وارد ایران شد و سالها در گلخانه های رشت فعالیت و زندگی می کرد و از آنجا به اشجار زینتی سرایت نموده و چون شرایط آب و هوائی گیلان و مازندران برای رشد آفات مزبور مساعد بوده بسرعت تکثیر ودر حال حاضر روی انواع درختان مرکبات و درختان جنگلی و نباتات زینتی و حتی علفهای هرز پراکندگی دارند .

بدن حشرات مزبور از گرد سفید رنگی پوشیده می باشد که به ظاهر بر روی بدن حشره آرد سفید ریخته شده است و از این نظر حشرات خانواده مزبور را شپشک آردآلود (mealybug) نامیده اند . شپشکهای آردآلود در مازندران 3 نسل کامل داشته و نسل چهارم را بصورت ناقص تولید می کنند . اولین نسل از هفته اول خرداد و نسلهای بعدی به ترتیب اواخر تیر، اوایل شهریور و اواخر مهر است . زمستانگذرانی این آفت بصورت پوره های سن 2 و3 و ماده بالغ و دستجات تخم می باشد .

فعالیت وخسارت این آفت با ترشح شدید عسلک همراه است . آفت مزبور تمام قسمتهای گیاه ، برگها ، سرشاخه ها ومیوه ها را مورد حمله قرار می دهد . در مرکبات در قسمت گلگاه میوه یا در قسمت دم میوه که فرورفتگی دارد شپشک آردآلود تجمع و از قسمت محل اتصال میوه به شاخه تغذیه نموده و باعث ریزش شدید میوه بخصوص هنگام رنگ انداختن میوه می گردد . محل فعالیت و تغذیه شپشکها روی پوست میوه با تغییر رنگ و ایجاد برآمدگی های گال مانند همراه است.

حشره در زیر پوشش مواد مومی شروع به تخم ریزی نموده تخمهای آفت بیضی شکل بوده و پوره های سن 1 از زیر مواد مومی ( مواد آردی شکل ) خارج شده و در محل مناسب روی قسمتهای مختلف گیاه مستقر و شروع به تغذیه می نماید . بدن حشره بند بند بوده و زوائد مومی شکل انتهای بدن را در برگرفته ، دو زائده مومی شکل انتهای بدن از همه بلندتر می باشد. به سبب وجود مواد مومی شکل اطراف بدن حشره همچنین وجود تمام مراحل مختلف رشدی آفت در یک زمان ، مبارزه شیمیائی با آفت نتیجه بخش نبوده و درتمام دنیا بهترین و مؤثرترین روش مبارزه با این آفت مبارزه بیولوژیک با استفاده از کفشدوزک شکارگر کریپتا لموس می باشد .

در حال حاضر این کفشدوزک مفید توسط شرکتهای خصوصی در شهرهای تنکابن ، بابل ، قائمشهر ، ساری و بهشهر در انسکتاریوم روی میزبانهای واسط (کدو و سیب زمینی ) پرورش داده می شود و در زمانهای مناسب در کانونهای آلوده در باغ رها سازی می شود .

لاروها و حشرات کامل کفشدوزک از تمام مراحل مختلف شپشک آردآلود تغذیه نموده و تراکم بالای آفت را تحت کنترل در می آورند . بر اساس بررسیهای بعمل آمده رها سازی کفشدوزک در سالهای گذشته سبب گردیده کفشدوزک مزبور در بعضی از باغات خصوصا " باغات حاشیه جنگل بطور طبیعی مستقر گردد و جمعیت آفت شپشک آرد آلود را تحت کنترل درآورد .