پرورش صنعتی تمساح

**masi eng** · 9 بهمن، ۱۳۹۲

پرورش تمساح

پرورش تمساح یك صنعت جدید به شمار می آید كه تولیدات حاصل از این صنعت بیشتر مورد توجه بازار مد و فروشگاه های لوكس می باشد. این صنعت عمدتاٌ وابسته به جمعیت های تمساح های وحشی است كه ممكن است خارج از نفوذ و دسترس مزرعه داران باشد.

هرگونه اقدام برای پرورش تمساح نیاز به ارزیابی دقیق تمام اجزاء و متغیرهایی دارد كه ممكن است موفقیت زیست شناختی و اقتصادی آن را تحت تاثیر قرار دهد. یك مزرعه دار، باید مطمئن باشد كه طرح او برآورد كننده همه نیازها بوده و به همه موارد در مسیر تولید توجه داشته است. پرورش تمساح نیاز به سرمایه گذاری كافی در زمینه امكانات، وسایل و موجودی گله های پرورشی دارد. علاوه برآن كیفیت پوست گونه های هدف به طور روشن و مشخصی خیلی مهم است. در شرایط یكسان، گونه های با پوست كلاسیك نسبت به گونه های غیر كلاسیك دارای ارزش اقتصادی بیشتر می باشند، زیرا قیمت پوست آنها بطور محسوسی بیشتر است.

گونه ی كلاسیك به گونه هایی اطلاق می شود كه در پوست ناحیه شكمی دارای فلس ها یا به بیان صحیح تر سپرهای كوچك و صفحات استخوانی بسیار كم در زیر آنها می باشند كه از جمله آنها می توان به تمساح آب شور (Crocodylus porosus)، تمساح نیل (C.niloticus) و حتی تمساح مردابی (C.palustris) اشاره نمود (تصویر شماره 1). گونه های غیر كلاسیك گونه هایی هستند كه در زیر بافت پوست ناحیه شكمی دارای صفحات استخوانی نیز می باشند و به همین لحاظ با توجه به اینكه كار پرداخت و تهیه چرم از آن سخت است دارای ارزش كمتری هستند و تنها پوست ناحیه پهلوی این گونه ها مورد استفاده قرار می گیرند و كیمن ها (گونه هایی از خانواده آلیگاتوریده) از این گروه محسوب می شوند.

در حال حاضر 23 گونه تمساح وجود دارد كه در تمام نقاط جهان پراكنده می باشند و شامل: آلیگاتورها و كیمن ها (8 گونه)، تمساح های حقیقی (13 گونه)، گاریال شبه گاریال (2 گونه) هستند كه زیستگاه های آبی مناطق حاره ای را اشغال نموده اند.

سه منبع عمده و اساسی برای پرورش موفقیت آمیز تمساح عبارتند از : گله پرورشی، غذا و پول یا سرمایه. در برخی از كشورها بخصوص كشورهای در حال توسعه ممكن است كه تخم تمساح های وحشی به سادگی و راحتی و با قیمت پائین در دسترس باشد اما غذای ارزان برای غذادهی تمساح ها پرورشی وجود نداشته باشد. در برخی دیگر از كشورها ممكن است منابع مالی جهت توسعه و نیز پروتئین زاید برای غذ ادهی در دسترس باشد ولی منابع تمساح كه بتوان براساس آن یك برنامه بهره برداری پایدار را اجرا نمود وجود نداشته باشد.

تمساح ها به عنوان گونه های كلیدی در زیستگاه خود به شمار رفته و دارای تاثیرات مثبت زیادی بر آن بوده و فعالیت های آنها باعث بقاء و حفظ ساختمان و عملكرد اكوسیستم می شود. تمساح ها دارای جنبه های منحصر به فرد تاریخ طبیعی هستند كه چالش مخصوصی را برای حفاظت آنها به وجود می آورد. اغلب گونه های تمساح ها به خاطر پوست گران قیمت شان مورد بهره برداری قرار گرفته اند كه پشتوانه تجارت جهانی به ارزش سالانه بیش از 200 میلیون دلار آمریكاست. آنها همچنین تحت تاثیر شدید نابودی، تخریب و آلودگی زیستگاه خود هستند. كاهش و نابودی هر یك از گونه های تمساح ها نشانگر افت و نابودی معنی دار تنوع زیستی و پتانسیل اقتصادی و دوام و بقاء اكوسیستم ها است.

بهره برداری از هر كدام از منابع حیات وحش باید بهره برداری پایدار باشد، بدین مفهوم كه استفاده از آن منبع باید در حد ظرفیت آن منبع باشد. در زمینه استفاده از تمساح ها، بهره برداری پایدار باید طوری باشد كه هم به حفاظت از خود گونه و هم زیستگاه آن در طبیعت كمك نماید. بخش كلیدی برای موفقیت برنامه های بهره برداری پایدار در گرو فواید اقتصادی است كه از انجام فعالیتهای حفاظتی بر روی جمعیتهای حیات وحش عاید مردم محلی می شود. برنامه های مدیریت پایدار كه منجر به فواید حفاظتی مستقیم می شوند را می توان به دو دسته تقسیم نمود:

1- برداشت:

منظور از برداشت استحصال مستقیم تمساح هایی از طبیعت است كه در حد اقتصادی بزرگ شده اند. برداشت بطور سنتی و مرسوم روشی بوده كه برای برداشت حیوانات به منظور استفاده از پوست آنها به كار می رفته و به خاطر اینكه با روش های معمول برای شكار روزمره (امرار معاش) یكسان می باشد، غالباٌ بیشترین ارتباط را با جوامع بومی داشته است. این روش سود اقتصادی مستقیم برای مردم در بر دارد. این روش ممكن است دربرگیرنده استحصال تعدادی از افراد بالغ و زاد آور نیز باشد بنابراین از نقطه نظر مدیریتی توصیه نمی شود.

2- پرورش:

1-2) پرورش یا گله داری (Ranching)

گله داری نوعی برنامه برداشت تغییر شكل یافته است كه در آن تمساح های جوان یا تخم هایی كه از طبیعت برداشت شده اند در اسارت مورد پرورش قرار می گیرند. حیوانات در حالت اسارت تا اندازه تجارتی (2-1 متر) ، بسته به نوع گونه و وضعیت بازار، پرورش داده شده و پس از كشتار پوست و محصولات آن بصورت اقتصادی فروخته می شوند.

2-2) مزرعه داری (Farming) :

این روش به سیكل بسته پرورش تمساح ها در اسارت اطلاق می شود. حیوانات بالغ و زادآور در اسارت نگهداری می شوند و تخم های گذاشته شده توسط تمساح های ماده جمع آوری شده و بطور مصنوعی تفریخ می شوند و سپس نوزادان تا اندازه تجاری پرورش داده می شوند. این روش از نظر اقتصادی نیز دارای نكات مثبتی است.

قوانین و مقررات بین المللی

تجارت تمساح ها و محصولات آنها در سطح جهانی و بین المللی از طریق كنوانسیون منع تجارت جهانی گونه های جانوری و گیاهی در معرض خطر انقراض(سایتیس (CITES كنترل می شود. روش اعمال مقررات سایتیس در مورد تمساح ها بسیار پیچیده تر از اعمال این روشها در مورد سایر گونه ها است. اكثر گونه های تمساح ها در ضمیمه شماره یك كنوانسیون گنجانیده شده اند كه اجازه هیچگونه تجارتی را به دولت ها نمی دهد مگر اینكه آنها در اسارت پرورش یافته باشند. سایر گونه هایی كه در ضمیمه شماره 2 قرار دارند منعی برای تجارت آنها وجود ندارد به شرطی كه مجوز لازم را برای صادرات اخذ كرده باشند.

در حال حاضر با توجه به قوانین سایتیس4 سطح مختلف كنترل تجارت وجود دارد:

1- ضمیمه شماره I : این بخش شامل كلیه گونه های در معرض تهدید است كه ممكن است وضع حفاظتی آنها تحت تاثیر تجارت قرار گیرد. تجارت هر یك از این گونه ها باید تنها در شرایط خاص صورت پذیرد. صادرات حیوانات وحشی برای استفاده مولد جهت اهداف پرورشی مجاز نیست مگر اینكه هدف انگیزش برنامه های پرورشی جهت اطمینان از بقاء گونه ها باشد.

2- ضمیمه شماره یك (تولید در اسارت برای اهداف پرورشی):

در مورد گونه هایی كه در ضمیمه شماره یك قرار دارند ولی برای اهداف اقتصادی در اسارت تولید و پرورش یافته اند، مقررات ضمیمه شماره دو اعمال می شود و شامل تمساح هایی می شود كه در اسارت متولد شده و یا والدین آنها در اسارت جفت گیری كرده اند یعنی تمساح هایی كه از تخم هایی كه در اسارت گذاشته و تفریخ شده اند بوجود آمده اند. اهداف چنین كارگاه هایی نباید شامل حفظ جمعیت طبیعی باشد و باید بدون چشم داشت از طبیعت اداره شوند.

ضمیمه شماره 2 (منتقل شده از ضمیمه شماره یك برای گله داری) :

در این بخش، گونه های ضمیمه شماره یك كه به نظر اعضاء در آینده نه چندان طولانی در معرض خطر قرار خواهند گرفت و ممكن است از طریق فعالیت های گله داری امیدی برای ادامه بقائشان باشد را می توان به ضمیمه شماره 2 منتقل نمود به شرط آنكه معیارهای مدیریتی قاطع و علمی با آن همراه باشد.

ضمیمه شماره دو (انتقال از ضمیمه شماره یك بر اساس سهمیه)

در این گروه تنها به بخش محدودی از پوست های حیوانات ضمیمه شماره یك اجازه صادرات داده می شود. میزان سهمیه توسط توافق های بین المللی تعیین می شود و باید براساس مطالعاتی كه اثرات احتمالی چنین برداشتی را پیش بینی كرده است باشد. این سهمیه ممكن است برای حیوانات حاصل از صید از طبیعت یا پرورشی و یا پوست به صورت مجزا تعیین گردد.

برای صادرات پوست (براساس هر یك از روشهای مذكور) ، پوستها باید توسط برچسب هایی علامت گذاری شوند كه دربرگیرنده یك شماره انحصاری باشد.

تولیدمثل در اسارت

نگهداری تمساح های زادآور از آنجایی كه محوطه زیادی از زمین را اشغال می كند و هزینه های ساخت و ساز زیادی در بر دارد گران تمام می شود. علاوه برآن هزینه هایی نظیر غذا، آب، نگهداری و مراقبت دائم را نیز باید مد نظر قرار داد. اگر امكان تهیه این گروه از حیوانات از طبیعت میسر نباشد، فراهم سازی و تامین گله پرورشی در اسارت ممكن است یك الزام طولانی مدت و پرخرج باشد زیرا بیشتر تمساح هایی كه دارای اهمیت اقتصادی هستند 6 سال یا بیشتر طول می كشد تا با موفقیت تولیدمثل كنند. رژیم غذایی در این زمینه نقش بسیار مهمی را ایفا می كند و در برخی موارد ثابت شده كه گوشت قرمز نسبت به گوشت ماهی، دارای تاثیرات بهتری می باشد، لذا الزاماً و اجباراً برنامه غذائی مناسب متشكل از منابع پروتئینی مناسب باید در اختیار تمساح های پرورشی قرار گیرد . بنابر این مواردی نظیر آنچه كه برخی افراد غیر مطلع ، مبنی بر استفاده از ضایعات كشتارگاهی اظهار می كنند مردود و غیر قابل استفاده خواهد بود. این بدان معنی است كه تامین غذای مورد نیاز تمساح ها نیز در بر گیرنده هزینه قابل توجهی خواهد بود. موفقیت اقتصادی و زیست شناختی نگهداری تمساح های پرورشی در اسارت بطور عمده به نوع گونه ها بستگی دارد كه عواملی نظیر نسبت جنسی، میزان آب، زمین و گله پرورشی در بین گونه ها بسیار متفاوت است. در ارزیابی موفقیت تولیدمثل در اسارت، تعداد نوزادان زنده هر والد شاید تنها معیار اندازه گیری قابل قبول و معنی دار برای این موفقیت باشد. كیفیت تخم های گذاشته شده نیز بطور فاحشی با هم فرق می كند و در بسیاری از موقعیت های پرورش در اسارت ناباروری و مرگ زود هنگام جنین می تواند باعث نابودی و عدم بقاء 70-60 درصد تخمها شود.

تمساح برای رسیدن به سن مناسب كشتار نیازمند مدت زمان طولانی است

پوست تمساح

قسمتی از پوست تمساح كه دارای بیشترین ارزش می باشد و در تولید انواع محصولات مورد استفاده قرار می گیرد پوست ناحیه شكمی تمساح های كلاسیك ( بدون دكمه های استخوانی زیر پوست) و ناحیه پهلوها در گونه های غیر كلاسیك نظیر كیمن ها (دارای دگمه های استخوانی زیر پوست ناحیه شكم) می باشد و در كل به ناحیه زمینه یا بافت مشهور است. این ناحیه بخشی از پوست بین گلو، تمامی شكم و نیم یا بخشی از دم را در برمی گیرد. معمولاٌ پوست ها به سه دسته تقسیم می شوند كه به پوست های درجه 2 و درجه 3 به ترتیب 75 درصد و 50 درصد كل قیمت تعلق می گیرد. پوست ها زیر درجه 3 اغلب مشتری خاصی ندارند. در صورتی كه پوست ها دارای لكه، پارگی، گندیدگی، سوراخ و یا هر نوع آسیب باشند قیمت نازلتری خواهند داشت.

تبدیل پوست به چرم خود فرآیند بسیار حساس و طولانی است كه دربرگیرنده مواردی نظیر خیساندن، تراشیدن گوشت، آب آهك زدن، آهك زدایی، شست و شو، سفیدكاری و در نهایت دباغی (كه خود شامل چندین مرحله است) و رنگرزی است. هزینه های مربوط به این بخش، مهارت ها و فنون لازم برای انجام آنها و مدت زمان مورد نیاز برای آن را نیز حتماٌ باید مدنظر قرار داد و اقتصادی یا مقرون به صرفه بودن انجام این مراحل خود بسته به عوامل و شرایط مختلف، جای سؤال خواهد داشت. این در حالی است كه انجام این عملیات علاوه بر مهارت و تجربه نیاز به امكانات و تجهیزات ویژه آن دارد. به بیان دیگر اینكه امكان ایجاد یك كارخانه دباغی پوست تمساح در ایران مستلزم هزینه بسیار زیاد، آنهم در صورت امكان خرید تكنولوژی، و تقریباً در حد غیر ممكن خواهد بود. نتیجه اینكه تمام پوست های تولیدی می بایست به صورت خام به فروش برسد كه قیمت آن در صورت داشتن شرایط مذكور در بالا حدود 500-400 دلار خواهد بود.

مفهوم دیگر این واقعیت آنكه ذكر قیمت هایی نظیر 5 یا ده هزار دلار برای یك تخته پوست در برخی سایت ها كه پرورش تمساح را تبلیغ می كنند نشان از بی اطلاعی و عدم آگاهی آنها و شاید رسیدن به اهداف شخصی دیگر با به خطر انداختن سرمایه دیگران می باشد. البته این نیز خود جای سوال و تعجب دارد كه چگونه برخی كه نه تجربه عملی و علمی دارند و نه از نزدیك تمساح را دیده یا لمس كرده اند چگونه می خواهند به دیگران پرورش آن را بیاموزند؟

تولید پوست و محصولات با كیفیت بالا نیاز به تخصص، تبحر و داشتن امكانات و تكنو لوژی لازم دارد.

شرایط و ویژگیهای محیط پرورش

تمساح ها جزو گونه هایی هستند كه پراكنش آنها عمدتاٌ در مناطق حاره های و گرمسیری و مرطوب متمركز است و مهمترین شرط برای دستیابی به حداكثر میزان رشد فراهم ساختن محیطی مناسب از نظر دمایی و رطوبت است.

مهم ترین ویژگی های یك محیط مناسب برای پرورش و نگهداری تمساح در سطح اقتصادی عبارتند از:

- تامین دمای مناسب (دمای ثابت 30 درجه سانتیگراد)

- تامین رطوبت مناسب

- تامین محیطی عاری از هر گونه استرس و فشار كه منجر به وقفه در رشد نشود.

لذا با توجه به شرایط مذكور و نیز شرایط اقلیمی ایران هرگونه اقدام جهت انجام فعالیت های پرورشی روی این گونه ها حداقل در بخش عمده ای از سال می بایست در فضای سرپوشیده بصورت سوله یا گلخانه انجام پذیرد كه امكانات تنظیم دما و رطوبت در آن مهیا باشد.

تعبیه و ساخت استخرهای پرورش در داخل سالن ها نیز بسته به نوع و روش مورد استفاده جهت انجام فعالیت متفاوت خواهد بود. بدیهی است كه احداث و اداره یك مزرعه پرورش تمساح نیاز به داشتن آگاهی كافی از زیست شناسی این گونه ها و نیز فرایند نگهداری و پرورش خواهد بود.

**masi eng** · 9 بهمن، ۱۳۹۲

**masi eng** · 9 بهمن، ۱۳۹۲

اصول و قوانین پرورش تمساح

طي سا لهاي اخير، مطالب متعددي در خصوص پرورش تمساح ارايه شده است كه به نظر مي رسد در اكثر موارد به جنب ههاي

برای مشاهده این محتوا لطفاً ثبت نام کنید یا وارد شوید.

ي و مقررات ويژه اين فعاليت كه رعايت آن ها لازم و ضروري است توجه نشده است. هر چند كه پرورش تمساح در كشورهايي نظير تايلند، يا برخي از كشورهاي آمريكايي- آفريقايي فعاليت سودآور و اقتصادي است؛ اما اين مهم به شدت تابعي از ويژگ يهاي اقليمي و شرايط آب و هوايي، فرهنگي- اجتماعي،

امكانات پاي هاي و فنون مرتبط با آن و صد البته شرايط بازار است. قوانین ملی پرورش تمساح نبود هر كدام از اين عوامل و يا برخي از آ نها به راحتي م يتواند مزارع پرورش تمساح را كه نيازمند سرماي ههاي گزافي براي احداث هستند، به كام نابودي و ورشكستگي بكشاند. هر كدام از اين عوامل در جاي خود حايز اهميت و قابل بحث و بررسي مي باشد ولي به نظر مي رسد كه در گام نخست قوانين ناظر بر اين فعاليت و نحوه

انجام و اجراي آن بايد مورد توجه و نقد قرار گيرد. قوانين و مقررات حاكم بر اين فعاليت را با توجه به اطلاعات موجود در دسترس مي توان به دو بخش ملي و بي نالمللي تقسي مبندي نمود. در سطح ملي، قوانين موجود منتشر شده دال بر اين هستند كه متولي اصلي براي ايجاد و يا را هاندازي مزرعه پرورش تمساح به عنوان يك حيوان وحشي سازمان حفاظت از محيط زيست مي باشد. بر اساس

برای مشاهده این محتوا لطفاً ثبت نام کنید یا وارد شوید.

حفاظت و ب هسازي محيط، مبادرت به هر گونه تكثير و پرورش و نگهداري و خريد و فروش جانوران وحشي و اجزاي آن مستلزم تحصيل پروانه يا اجازه از سازمان حفاظت از محيط زيست م يباشد. علاوه بر آن براساس ماده هفت

برای مشاهده این محتوا لطفاً ثبت نام کنید یا وارد شوید.

شكار و صيد،

خريد و فروش، تكثير و پرورش و ورود و صدور حيوانات وحشي و اجزاء آ نها كه غيربومي ايران بوده و از خارج از كشور وارد م يشود با كسب اجازه يا پروانه از سازمان مجاز است. بر اين اساس اقدام به صدور و ورود حيوانات وحشي موضوع ماده هفت )موارد اخير ذكر شده( مشمول

برای مشاهده این محتوا لطفاً ثبت نام کنید یا وارد شوید.

نقدي و حبس مي باشد. همچنين براساس آيي ننامه اجراي

برای مشاهده این محتوا لطفاً ثبت نام کنید یا وارد شوید.

شكار و صيد، عرضه و نگهداري و حمل و صدور كليه جانوران وحشي زنده و كشته و اجزاء آ نها بدون تحصيل پروانه از سازمان حفاظت از محيط زيست ممنوع است. براساس اين موضوع پروانه تكثير و پرورش جانوران وحشي و آبزيان با توجه به نكاتي نظير محل تاسيس ، رعايت نكات بهداشتي، عدم آلودگي و عدم تهديد گون ههاي بومي و زيستگا ههاي آ نها، توسط سازمان حفاظت از محيط زيست صادر مي شود. ضمن اينكه در ما د هي ديگري از همين آيي ننامه سازمان م يتواند از صدور پروانه تكثير و پرورش براي حيوانات وحشي و آبزياني كه موجب تضعيف نژاد يا ايجاد خطر براي جانوران وحشي بومی كشورم يشوند خودداري نمايد.

قوانین بین المللی پرورش تمساح

در سطح بين المللي نيز هر گونه فعاليت و اقدام در جهت تكثير و پرورش يا ورود و صدور جانوارن وحشي تحت كنترل و با رعايت مقررات كنوانسيون منع تجارت جهاني گون ههاي در معرض خطر انقراض گياهي و جانوري )سايتيس( حيات وحش انجام م يپذيرد. اين كنوانسيون گون هها را بر حسب ميزان تهديد و نيازهاي حفاظتي آ نها جهت كنترل تجارت در سه زمينه طبقه بندي نموده كه تمامي گون ههاي فهرس تشده و در اين ضمايم براي ورود و خروج، چه به صورت زنده و يا كشته و يا اجزاي آ نها مستلزم دريافت مجوز يا پروانه مربوطه از دبيرخان ههاي كنوانسيون مذكور در كشورهاي مبدا و مقصد هستند. دراين راستا سازمان حفاظت از محيط زيست م يتواند گون ههايي را كه برخلاف مقررات كنوانسيون مذكور و بدون مجوز به كشور وارد شده ضبط و در صورت لزوم با هزين هي واردكننده به كشور مبدا عودت دهد. با توجه به اينكه تمامي گون ههاي تمساح نيز در ضمايم اين كنوانسيون منظور شده اند، هر گونه اقدام براي ورود و خروج آ نها چه به صورت زنده و كشته و اجزا ء نظير پوست، بدون كسب و دريافت مجوزهاي لازم از كشورهاي وارد و صادركننده خلاف مقررات بي نالمللي كنوانسيون بوده و به عنوان قاچاق تلقي م يگردد. لازم به ذكر است كه دبيرخانه اين كنوانسيون در ايران در سازمان حفاظت از محيط زيست و در بخش معاونت محيط طبيعي و تنوع زيستي مستقر است.

اصول و قوانین پرورش تمساح

بر اساس

برای مشاهده این محتوا لطفاً ثبت نام کنید یا وارد شوید.

هرگونه پرورش، تکثیر و نگهداری ، خرید و فروش جانوران وحشی)از جمله کروکودیل(

مستلزم دریافت پروانه از سازمان حفاظت محیط زیست می باشد

علاقه مندان برای دریافت پروانه نگهداری ، پرورش و تکثیر کروکودیل می توانند به بخش

معاونت محیط طبیعی و تنوع زیستی سازمان حفاظت از محیط زیست مراجعه و مدارک خود را

ارائه نمایند.

**masi eng** · 9 بهمن، ۱۳۹۲

سالانه ۲ میلیون طاقه پوست کروکودیل در دنیا تجارت می‌شود که هر طاقه آن ارزشی معادل ۱۰ هزار دلار دارد. ارزش هر کیلو‌گرم از گوشت این حیوان حرام‌گوشت نیز به ۱۷ دلار می‌رسد.

اما آنچه باعث شده تا شیلات ایران موافقت اصولی ایجاد اولین مزرعه پرورش تمساح را در ایران صادر کند، استفاده پزشکی‌ای است که از خون، استخوان و حتی گوشت این حیوان دوزیست می‌شود؛ هرچند در این میان سود اقتصادی ناشی از صادرات پوست و گوشت کروکودیل بی‌تاثیر نبوده است.

مهندس تاجیک، مدیر کل دفتر توسعه منابع آبزی و ماهیان آب شیرین سازمان شیلات در گفت‌وگو با همشهری در این زمینه می‌گوید: بحث پرورش کروکودیل به عنوان یک موجود آبزی و دوزیست پیش از این در شیلات ایران سابقه داشته است اما علم و آگاهی لازم و اراده برای پرورش این حیوان در ایران نبود. وی در ادامه می‌افزاید: در یک سال اخیر بحث سرمایه‌گذاری برای پرورش تمساح مطرح شد و به دنبال فتوایی که شهریورماه پارسال به‌کوشش نماینده ولی فقیه در سازمان دامپزشکی برای مجاز بودن این فعالیت صنعتی در ایران صادر شد، شرایط برای فراخوان متقاضیان پرورش تمساح در ایران مهیا شد.

پروانه پرورش تمساح تنها در صورتی به متقاضیان ارائه می‌شود که علاوه بر رعایت نکات بهداشتی و نیز حداقل نکات زیست محیطی، از تحصیلات مرتبط برخوردار باشند و از اصول علمی لازم برای نگهداری این حیوان آگاه باشند: «ما پیش از این مواردی داشته‌ایم که متقاضیان برای پرورش ماهی از دانش لازم بی‌بهره بوده‌اند و در نتیجه نه تنها در کار خود با شکست مواجه شده‌اند، بلکه در باز‌پرداخت تسهیلاتی که استفاده کرده بودند نیز با مشکل روبرو شدند، در نتیجه این بار فقط با درخواست کسانی موافقت می‌کنیم که از دانش لازم بهره‌مند باشند و طرح قانع‌کننده‌ای برای اجرا به ما ارائه دهند. »

تحصیلات آکادمیک در رشته‌های دامپروری، دامپزشکی، زیست‌شناسی جانوری، شیلات و محیط‌زیست پیش‌شرط اعطای مجوز به متقاضیان است؛ ضمن اینکه این افراد باید مدرکی معتبر مبنی بر گذراندن دوره‌های لازم برای پرورش تمساح را ارائه دهند و طرح اجرایی ایجاد مزرعه‌شان از سوی متخصصان شیلات و سازمان دامپزشکی مورد تایید باشد. به گفته مدیرکل دفتر بهداشت و بیماری‌های آبزیان سازمان دامپزشکی که از صدور کد مربوط به بازرسی زمین‌ها توسط سازمان حفاظت از محیط زیست خبر داده است، کار نخست سازمان دامپزشکی قبل از صدور پروانه بهداشتی این است که حداقل‌های مورد نیاز برای یک مرکز پرورش تمساح را به متقاضی اعلام کند و او را ملزم به رعایت آنها سازد تا هم بخت تولید موفق را افزایش دهد و هم از احتمال خروج این خزنده از مرکز و ورودش به منابع طبیعی جلوگیری کند. دکتر محمد عزیز‌زاده می‌افزاید: اگر قرار باشد تخم و یا بچه تمساح برای تکثیر وارد کشور شود، تخم و بچه را بر اساس بیماری‌های اعلامی دفتر بین‌المللی مبارزه با بیماری‌های واگیر (OIE) کنترل می‌کنیم و به محموله‌هایی اجازه ورود به کشور می‌دهیم که فاقد بیماری و یا عوامل بیماری‌زا باشند.

تمساح یا دارو؟

برای پرورش تمساح توجیهات علمی و البته اقتصادی فراوانی ذکر می‌شود و به همین دلیل هم‌اکنون در بیش از ۵۰کشور جهان، پرورش این خزنده برای بهره‌برداری از پوست، گوشت و خون آن رایج است. علاوه بر ساکنان جنوب شرقی آسیا که از خوردن گوشت هیچ جنبنده‌ای نمی‌گذرند و مرفهانی که باید کیف و کفششان از پوست کروکودیل باشد، مصارف پزشکی از خون و گوشت این حیوان است که به پرورش آن وجهه علمی بخشیده است. به گفته محققان، گوشت تمساح دارای خواص دارویی زیادی است و در درمان برخی بیماری‌ها مانند آسم، دردهای عضلانی و تقویت قوای بدنی کاربرد دارد. وجود عاملی به‌نام «کروکودیلین» در خون این جانور که قدرت آن تا ۵۰۰بار قوی‌تر از آنتی‌بیوتیک‌های موجود است و توانسته ویروس ایدز را در محیط آزمایشگاهی به‌آسانی از بین ببرد، این امید را در دل دانشمندان ایجاد کرده که با خون تمساح به جنگ ایدز روند. هم‌اکنون در کشورهای مختلف تحقیقات برای یافتن دارویی با استفاده از خون تمساح برای درمان این بیماری مهلک ادامه دارد.

بر اساس اطلاعات مأخوذ از دفتر بهداشت و مقابله با بیماری‌های آبزیان سازمان دامپزشکی، چند خاصیت دارویی در حال بررسی دیگر نیز به اجزای تمساح نسبت می‌دهند که استفاده از کروکودیلین در درمان عفونت‌های مقاوم به تمامی آنتی‌بیوتیک‌ها در سیستم تنفسی، ادراری از جمله آنهاست. همچنین از پودر استخوان تمساح برای درمان سرطان پوست که یکی از شایع‌ترین سرطان‌های شناخته شده است، استفاده می‌شود.استفاده از خون تمساح در سرم‌سازی و سم‌زدایی مجروحان شیمیایی مورد دیگری است که تاجیک به آن اشاره می‌کند و می‌گوید: تحقیقاتی انجام شده که نشان می‌دهد از خون این خزنده می‌توان در سم‌زدایی از بدن مجروحان شیمیایی استفاده کرد، البته تا آنجایی که ما اطلاع داریم در ایران هنوز تحقیقات جدی در این زمینه انجام نشده است. وی در ادامه می‌افزاید: هماهنگی‌هایی با مراکز مربوط مانند انستیتو ‌پاستور، موسسه تحقیقات و سرم‌سازی رازی و ... انجام داده‌ایم تا همزمان با تاسیس مزارع پرورش کروکودیل در ایران، تحقیقات روی خواص دارویی این حیوان را شدت ببخشند.

خانم‌ها با کروکودیل‌ها سازگارترند!

۶۰ تا ۷۰ درصد پرورش‌دهندگان تمساح در دنیا را خانم‌ها تشکیل می‌دهند. تاجیک با ارائه این آمار و با بیان اینکه پرورش این حیوان کاری دقیق و پر از ظرافت و ریزه‌کاری است که خانم‌ها از عهده آن بهتر بر می‌آیند، اولین پرورش‌دهنده کروکودیل در ایران را هم یک خانم معرفی می‌کند؛ جانورشناسی که در مالزی دوره‌های مخصوص پرورش کروکودیل را گذرانده است.

اما آیا تمام متقاضیان این صنعت باید راهی دیگر کشور‌ها شوند تا از اصول پرورش این خزنده آگاهی یابند؟ تاجیک در پاسخ به این سوال می‌گوید: در حال حاضر ما در کشور مدرسی نداریم که به این علم آشنا باشد، اما برنامه‌ای برای اعزام متخصصان شیلات به کشور‌های صاحب تکنولوژی داریم تا در آینده نزدیک توان ارائه تسهیلات به متقاضیان را داشته باشیم.

به گفته این متخصص در جنوب ایران با توجه به شرایط آب و هوایی و وجود آب شور، پتانسیل پرورش تمساح‌های آب شور وجود دارد و در مناطقی چون دشت مغان، گلستان و خراسان رضوی امکان پرورش گونه‌های آب شیرین تمساح وجود دارد. مهندس تاجیک با بیان اینکه اولین مجوز مزرعه کروکودیل ایران برای جزیره قشم صادر شده می‌افزاید: برای اینکه کروکودیل‌ها پوست لطیف و مرغوبی داشته باشند، لازم است منطقه پرورششان دست کم در سه چهارم از طول سال گرم و مرطوب باشد.مدیر کل دفتر توسعه منابع آبزی و ماهیان آب شیرین شیلات، گونه کروکودیلی که قرار است در اولین مرحله در مزرعه ایرانی پرورش یابد را Porosus ذکر می‌کند و می‌گوید: این گونه، بومی استرالیاست و در آب شور زندگی می‌کند و در مناطقی چون مالزی، تایلند، هند و پاکستان هم دیده می‌شود.

اولین محموله از بچه پروسوس‌ها و مولد این نوع کروکودیل تابستان سال آینده وارد قشم می‌شود و ۴‌تا‌۵ سال آینده می‌توان ایران را هم در زمره کشور‌های صاحب این صنعت به شمار آورد، البته مشروط بر آنکه فرآیند‌های اخذ مجوز از محیط زیست، تملک زمین و ساخت و ساز مزرعه، اعطای وام بانکی و تسهیلات مورد نیاز و ... همه و همه به خوبی پیش روند.

مزرعه تمساح‌ها

حداقل فضا برای پرورش هر قطعه تمساح، یک مترمربع است. هر تمساح اغلب سالی یک بار و گاه دو بار و هر بار ۲۰ تا ۶۰ تخم می‌گذارد و دارای سرعت رشد بالایی است، به‌طوری که به‌ازای مصرف هر یک کیلوگرم ماده غذایی، ۱/۱کیلوگرم افزایش وزن دارد. بهترین دما برای پرورش تمساح، بین ۲۸ تا ۳۴ درجه سانتیگراد است و بهترین رطوبت برای پرورش این حیوان بین ۷۵ تا ۹۰درصد است، یعنی جانور تقریبا به‌طور مرتب باید در آب باشد.

نوزادان تا یک سالگی باید در فضای سرپوشیده نگهداری شوند و جانوران بیش از یک سال در صورت فراهم بودن شرایط هوایی مورد نیازشان ( ۳۰درجه به بالا) می‌توانند در محیط باز پرورش یابند و در غیر این صورت باید در گلخانه‌های بزرگ با آبگیرهای جداگانه نگهداری شوند.

تمساح برای تغذیه نیاز به جیره غذایی کامل شامل پروتئین، قند، ویتامین و املاح دارد که این غذا را می‌توان از ضایعات کشتارگاهی و تلفات دامداری‌ها و مرغداری‌ها البته زیر نظر ادارات دامپزشکی و ضایعات صید آبزیان به اضافه افزودنی‌های مجاز تامین کرد.در ایران نوعی از تمساح، موسوم به پوزه‌کوتاه با نام محلی «گاندو» که جانور ویژه هندوستان است، به تعداد محدودی در حوزه رودخانه فصلی باهوکلات و تالاب‌های اطراف آن، در منتهی الیه جنوب شرقی استان سیستان و بلوچستان زندگی می‌ کند.

**masi eng** · 9 بهمن، ۱۳۹۲

صنعت نوظهور پرورش تمساح در ايران

يكي از مهمترين منابع درآمدزا و اشتغال‌زا براي اكثر جوامع، پرورش حيوانات مفيد، اهلي و به طور كلي‌تر صنعت دامپروري است. تهيه مواد غذايي، دارويي، پوشاك، منسوجات و در برخي مواقع حمل و نقل مواردي است كه رابطه مستقيمي با اين صنعت پيدا مي‌كند به همين دليل جمعيت دامي يك كشور همانند ساير منابع طبيعي خدادادي همچون نفت و ذخاير زيرزميني، بخشي از سرمايه‌هاي ملي را تشكيل مي‌دهند، با اين تفاوت كه حيوانات برخلاف ساير منابع ذكر شده، ثروت متحرك بوده و اگر در حفظ و بقاي آن تلاش شود، سرمايه هايي هميشگي، فناناپذير و منابعي تجديدشونده محسوب مي‌شوند.كشور ما به خاطر برخورداري از آب و هواي متنوع، شرايط اقليمي مطلوب و داشتن مراتع و زمين‌هاي حاصلخيز، از قديم به عنوان يكي از مهمترين مناطق پرورش‌دهنده دام در بين كشورهاي همسايه و هم‌جوار خود به حساب مي‌آمده به طوري كه در يك مقطع، جزو كشورهاي صادركننده توليدات دامي بوده است اما متاسفانه در دهه‌هاي اخير به يكي از واردكنندگان عمده فرآورده‌هاي خوراكي دام تبديل شده است.از اولين زيرمجموعه‌هاي صنعت دامپروري و شيلات در ميهن اسلامي‌مان مي‌توان به احداث سالن‌هاي مجهز و پيشرفته گاوداري، مرغداري و ساخت و احداث استخرهاي پرورش ماهي اشاره كرد كه از سال‌هاي پيش داير شده و رونق پيدا كرده‌اند.در سال‌هاي اخير پرورش شترمرغ هم به عنوان يك صنعت جديد رو به توسعه در كشورمان ايجاد شده كه به دليل مقرون به صرفه بودن و به لحاظ سودآوري بالا در مقابل هزينه پايين توليد آن از جمله صنايع رو به رشد بوده و نه تنها به عنوان يك منبع درآمدزا بلكه به صورت يك عامل اشتغال‌زا، هم براي نيروهاي تحصيلكرده و هم براي افراد جوياي كاري كه از تحصيلات عاليه برخوردار نيستند، درآمده است.

پرورش تمساح

از اواسط سال گذشته با پيگيري‌هاي به عمل آمده در سازمان دامپزشكي كشور و پس از تبيين توجيهات اقتصادي و فني، فتواي جواز پرورش كروكوديل (تمساح) در كشور صادر شد و به عنوان يك صنعت نوظهور شروع به فعاليت كرد.

سلطاني، مسئول دفتر نمايندگي رهبر در سازمان دامپزشكي كشور، معتقد است كه كروكوديل يا همان تمساح، حيواني است مهره‌دار و تخمگذار كه داراي خون جهنده بوده و فلس‌هايي در زير پوست دارد . براساس نظريات كارشناسان، اين حيوان داراي كاربردهاي اقتصادي فراوان با ارزش افزوده بالاست به طوري كه هم اكنون در بسياري از كشورهاي پيشرفته و در حال توسعه به شكل يك صنعت درآمده و از گوشت، پوست و ساير اجزاي بدن حيوان، جهت مصارف صنعتي، دارويي و چرم‌سازي استفاده مي‌شود.سلطاني افزود: با پيگيري‌هاي به عمل آمده در سازمان دامپزشكي كشور براي دريافت مجوز شرعي پرورش اين حيوان دوزيست و پس از بررسي‌هاي كارشناسان فقهي، براي نخستين بار اين طرح در كشور تاييد شد و سرانجام موقعيتي فراهم آمد تا سرمايه‌گذاران ايراني نيز بتوانند همچون بسياري از ديگر كشورهاي جهان به پرورش اين حيوان بپردازند. خوشبختانه با توجه به تنوع جغرافيايي و آب و هوايي كشور ما، بخش خصوصي وارد اين حيطه شده و استان‌هاي مختلف از جمله گلستان، سيستان و بلوچستان، اردبيل و تهران آمادگي خود را براي پرورش كروكوديل به سازمان دامپزشكي كشور اعلام داشته‌اند.اين مقام مسئول در ادامه بعد از بيان اين كه تاكنون سه پروانه پرورش تمساح در استان گلستان صادر شده است، افزود: پرورش اين حيوان آبزي نه تنها موجب اشتغال‌زايي مي‌شود بلكه گوشت و پوست آن در بخش‌هاي صنعتي و دارويي سودآوري زيادي را به همراه خواهد داشت.

خواص دارويي اجزاي بدن تمساح

براساس اطلاعات ماخوذه از دفتر بهداشت و مقابله با بيماري‌هاي آبزيان، سازمان دامپزشكي، چندين خاصيت دارويي اجزاي بدن تمساح را كشف كرده كه از آن جمله مي‌توان به استفاده از «كروكوديلين»، محصولي از سرم خون تمساح اشاره كرد كه در درمان عفونت‌هاي مقاوم نسبت به تمامي آنتي‌بيوتيك‌ها در سيستم تنفسي، بسيار مثمرثمر است.همچنين به گفته كارشناسان، اين محصول تنها داروي شناخته‌شده‌اي است كه توانسته ويروس ايدز (HIV) را در محيط آزمايشگاهي از ميان بردارد. از پودر استخوان تمساح هم مي‌توان براي درمان سرطان پوست كه يكي از شايع‌ترين سرطان‌هاي شناخته شده در جهان است، استفاده كرد.

فوايد اقتصادي پرورش تمساح

از نظر اقتصادي نيز پرورش تمساح، صنعتي است با جنبه درآمدزايي بالا به طوري كه هم اكنون اين صنعت در بيش از پنجاه كشور جهان براي بهره‌بري از پوست تمساح صورت مي‌گيرد. عزيززاده، مديركل دفتر بهداشت و مبارزه با بيماري‌هاي آبزيان و استاد دامپزشكي درباره مزاياي اقتصادي پرورش تمساح با بيان اين‌كه «حداقل فضا براي پرورش هر قطعه تمساح، يك مترمربع است» گفت: هر تمساح اغلب سالي يك بار و گاه دو بار و هر بار بيست تا شصت تخم مي‌گذارد و داراي سرعت رشد بالايي است، به طوري كه به ازاي مصرف هر يك كيلوگرم مواد غذايي، 1/1 كيلوگرم افزايش وزن دارد لذا پرورش آن امري كاملا مقرون به صرفه است.فريدون سوسرايي، دبير كميسيون صدور پروانه معاونت امور دام سازمان جهاد كشاورزي استان گلستان هم در مصاحبه با يكي از روزنامه‌ها گفت: هدف از پرورش اين حيوان، توليد و صدور پوست آن است.

ذبح شرعي تمساح در ايران

از آنجا كه شيلات ايران موافقت اصولي خود را با ايجاد اولين مزرعه پرورش تمساح در ايران، تنها در جهت استفاده پزشكي از خون، استخوان و حتي گوشت اين حيوان دوزيست اعلام كرده بود، (هر چند در اين ميان سود اقتصادي ناشي از صادرات پوست و گوشت كروكوديل بي‌تاثير نبوده است) لذا با صدور حكم ذبح شرعي تمساح در ايران، مشكل استفاده دارويي آن هم مرتفع خواهد شد و سازمان دامپزشكي كشور اعلام كرد كه نسبت به نظارت بر ذبح شرعي آن اقدام خواهد كرد.

سلطاني، مسئول دفتر نمايندگي رهبر جمهوري اسلامي در سازمان دامپزشكي ايران گفت: افرادي كه علاقه‌مند به سرمايه‌گذاري در پرورش تمساح هستند بايد از سازمان دامپزشكي مجوز بگيرند و علاوه بر آن كشتار تمساح را به گونه‌اي انجام دهند كه بتوان به مردم اطمينان داد پوستي كه از تمساح به دست مي‌آيد، از نظر شرعي پاك است و استفاده از آن منعي ندارد.به گفته آقاي سلطاني، هنگام ذبح تمساح بايد همچون جانور

برای مشاهده این محتوا لطفاً ثبت نام کنید یا وارد شوید.

گوشت، چهار رگ او را بزنند اما گوشت اين حيوان فقط بايد به مصارف صنعتي همچون تهيه غذا براي حيواناتي نظير سگ و گربه برسد.

آيت‌ا... سيدفاضل ميلاني كه نمايندگي آيت‌ا... سيدعلي سيستاني، مرجع بزرگ شيعه را در لندن بر عهده دارد، مي‌گويد: از آنجا كه اغلب فقهاي شيعه، تمساح را حيواني

برای مشاهده این محتوا لطفاً ثبت نام کنید یا وارد شوید.

گوشت نمي‌دانند، سخن گفتن از ذبح شرعي بي‌معني است اما كاربرد پوست اين حيوان در پوشاك به شرطي كه هنگام نماز از آن استفاده نشود و در ساير مواقع نيز از طريق عرق كردن بدن يا چيزهايي همچون آب باران، تر نشود، منعي ندارد.آيت‌ا... ميلاني در ادامه گفت: از نظر فقهي تمساح كه جانوري آبزي به شمار مي‌رود در حكم ماهي نيست كه بتوان گوشت آن را

برای مشاهده این محتوا لطفاً ثبت نام کنید یا وارد شوید.

دانست اما از سوي ديگر همچون حيوانات حرام گوشت خشك زي هم نيست كه در مورد حرام بودن گوشت آن اتفاق‌نظر باشد به عبارتي ديگر حرام گوشت دانستن تمساح نظري است كه اغلب فقها به آن اعتقاد دارند، نه اين‌كه نظري قاطع و غيرقابل نقض باشد.

**masi eng** · 9 بهمن، ۱۳۹۲

بررسي كروكوديل پوزه كوتاه در ايران (گاندو)

مقدمه:

كروكوديل پوزه كوتاه با نام انگليسي «ماگر» از ايران به سمت شرق تا آسام هند و به سمت جنوب تا سريلانكا پراكنش دارد و ايران غربي‌ترين نقطه پراكنش جهاني اين گونه به حساب مي‌آيد. اين گونه داراي قدرت سازش‌پذيري بسيار بالايي بوده و دامنه وسيعي از زيستگاه‌ها نظير رودخانه، درياچه، بركه و چشمه را در بر مي‌گيرد. كروكوديل پوزه كوتاه كه منطقه پراكنش آن در ايران محدود به قسمتي از مكران ايران در بلوچستان و محدود به بخشي از منطقه باهوكلات مي‌باشد، كروكوديلي است با جثه متوسط تا بزرگ با پوزه پهن كه آفتاب گرفتن بارزترين فعاليت روزانه آن به شمار مي‌رود. اين گونه نيز همانند ساير خويشاوندان خود بسيار كند به نظر مي‌رسد ولي هنگام شكار و شنا بسيار سريع و چالاك عمل نموده و از منابع مختلف غذايي از حشرات گرفته تا پستانداران تغذيه مي‌كند. فصل توليد‌مثل آن در ايران تقريباً از اواخر اسفند ماه شروع شده و بعد از طي مراحل جفت‌گيري، لانه‌سازي و تخم‌گذاري نوزادان بعد از طي دوران تفريخ در اواخر تيرماه سر از تخم در مي‌آورند كه در اين هنگام طول آنها به 25 سانتي‌متر بالغ مي‌گردد. نام محلي اين گونه در مناطق پراكنش آن در طول رودخانه‌هاي كاجو و سرباز كه در حوزه شهرستان چابهار واقع گرديده‌اند. «گاندو» مي‌باشد.

جمعيت موجود در ايران تنها بخش كوچكي‌ از جمعيت جهاني اين گونه به شمار مي‌آيد و لذا اطلاق عنوان «كروكوديل ايراني»به آن نادرست مي‌باشد. اين گونه در آخرين طبقه‌بندي اتحاديه جهاني‌ حفاظت از طبيعت در گروه آسيب‌پذير طبقه‌بندي گرديده و عمده‌ترين عامل تهديد‌‌كنندة آن ، تخريب زيستگاه مي‌‌باشد. بيولوژي كروكوديل پوزه كوتاه يا تالابي : كروكوديل پوزه كوتاه يا تالابي با نام انگليسي «ماگر» و نام محلي «گاندو» در مناطق پراكنش آن در ايران و نام علمي Crocodylus palustris متعلق به خانواده Crocodylidae گونه‌اي است متوسط تا بزرگ كه پهن‌ترين پوزه را در بين اين خانواده دارد و به همين جهت در ظاهر شبيه «آليگاتور آمريكايي» مي‌باشد. حداكثر طول آن 5-4 متر مي‌باشد ولي افراد با طول كمتر، بيشتر ديده مي‌شوند كه نيمي از اين طول متعلق به دم جانور مي‌باشد. اين گونه در ناحيه پس سري خود داراي دو جفت اسكيوت يا فلس بزرگ شاخي كه هر جفت در يك طرف واقع گرديده و به دنبال آن يك تركيب مربع شكل مركب از 6 صفحه بزرگتر قرار دارد.مجموع دندان‌هاي آن به 68-66 عدد بالغ مي‌گردد كه 19 دندان در طرفين فك بالا و 15 دندان در طرفين فك پايين قرار دارند. در زير هر دندان يك دندان ديگر نيز قرار گرفته است كه با شكستن يا افتادن دندان‌رويي جايگزين آن مي‌شود. اندام‌ها (دست‌ها و پاها) كوتاه بوده و 5 انگشت منتهي به ناخن‌هاي بلند در پاهاي جلويي و 2 انگشت منتهي به ناخن در پاهاي عقبي وجود دارد. فاصله مابين انگشتان در پاهاي عقب كاملاً پرده دار بوده (مانند پاي مرغابي سانان) و پاهاي جلويي تنها در قاعدة انگشتان داراي پرده باشند. پاهاي عقبي در اين گونه بسيار قوي و تنومند مي‌باشند كه اين صفت يكي از بارزترين و مهمترين ويژگي‌هاي خاص اين گونه در مقايسه با ساير گونه‌ها مي‌باشد. اين امر تطابق با يكي از عادات و رفتار معمول كروكوديل پوزه كوتاه يعني پياده روي زياد آن در خشكي حتي در مسافت‌هاي طولاني مي‌باشد و به لحاظ اينكه پاهاي عقب سطح اتكا بدن جانور مي‌باشند رشد بيشتري نموده و توانايي تحمل وزن آن را دارند. سطح پشتي بدن نيز توسط 4تا 6 رديف طولي كه در هر رديف 17-16 فلس شاخي وجود دارد پوشانده شده است. دم نيز توسط صفحات شاخي كه بخشي از اين فلسها در قسمت بالايي لبه‌دار مي‌باشند پوشانيده شده و تركيب اين فلسهاي لبه‌دار به شكل y از نگاه بالا قابل تشخيص است.

دم در قاعده بسيار تنومند و سترگ و در انتها فشرده و باريك است. با توجه به اينكه تنها وسيله شناگري در اين گونه دم آن مي‌باشد اين شكل ظاهري خاص كمك بسيار شاياني در اين امر نموده و آنها را به شناگراني بسيار كار آمد و ماهر تبديل كرده است. رنگ عمومي بدن در افراد جوان سبز روشن با لكه‌هاي سياه و در افراد مسن‌تر خاكستري تا حدي قهوه‌اي با لكه‌هاي سياه كم رنگتر مي‌باشند.مردمك چشم در اين گونه نيز عمودي و بيضوي شكل مي‌باشد كه نوعي تطابق براي فعاليت‌هاي شبانه جانور به حساب مي‌آيد ضمن اين كه پلك سوم به صورت پرده شفاف كه مانع از ديد جانور نمي‌شود، سطح چشم را در داخل آب پوشانيده و از آن حفاظت مي‌كند. موقعيت و نحوه قرار گرفتن چشمها روي سر طوري است كه حتي وقتي تمام بدن زير آب قرار مي‌گيرد، كروكوديل مي‌تواند آنها را خارج از آب نگه دارد.

سوراخ‌هاي بيني و گوشها نيز داراي موقعيت مشابهي با چشم‌ها مي‌باشند به طوري كه در يك لحظه مي‌تواند هر سه اعضاي بويايي، شنوايي و بينايي را خارج از آب نگه دارد بدون اينكه ساير بخشهاي بدن قابل رؤيت باشند. عکس سوراخهاي بيني و گوشها نيز در زير آب توسط درپوشهاي پوستي پوشانده و مانع از دخول آب به داخل حفره گوش و بيني مي‌شوند. اين گونه نيز مانند ساير گونه‌ها از حواس بسيار قوي برخوردار بوده و قادر به تشخيص صدا و احتمالاً بو از فواصل دور مي‌‌باشد. گاندو در ساعاتي كه هوا خيلي گرم و يا خيلي سرد و باراني نباشد فعال‌تر است و در طول ساعاتي كه دماي هوا قابل تحمل‌تر باشد در حال آفتاب گرفتن و در غير اين صورت داخل آب و يا نقب خود پناه مي‌برد. اين گونه زيستگاه‌هاي بسيار متنوعي را اشغال نموده و از تمام منابع آبي موجود در زيستگاه‌هاي خود استفاده مي‌كند. به طوري كه در درياچه پشت ته‌نشين، بركه‌هاي دست ساز كنار روستاها، استخرهاي پرورش ماهي، مسير رودخانه‌هاي سرباز و كاجو و بركه‌هاي طبيعي موجود در اين مسيرها مي‌توان آنها را يافت.

به نظر مي‌رسد در حالت اخير بركه‌هايي كه داراي وسعت زياد با پوشش گياهي كنار آب قابل توجه و متراكم، مطلوب‌تر مي‌باشد.

توليدمثل در كروكوديل پوزه كوتاه

در همة اعضاء راسته كروكوديلين‌ها لقاح داخلي بوده و همة آنها تخم‌گذار هستند و در همة گونه‌ها جنس نر نسبت به جنس ماده اظهار تمايل مي‌كند. به لحاظ شكل و نوع خاص اندام‌هاي تناسلي، جفت‌گيري حتماً بايد در آب صورت گيرد و بدين نحو است كه جنس نر در آب كنار جنس ماده قرار گرفته و چسبيده و موازي با آن شنا مي‌كند تا اينكه در نهايت كليه مراحل جفت‌گيري انجام پذيرد. در طول مدت جفت‌گيري، هر دو جنس در روي آب قرار گرفته و زير آب نمي‌رود. مراحل توليد مثل كروكوديل تالابي نيز مانند ساير گونه‌ها شامل جفت‌گيري ، جفت‌يابي ، لانه‌سازي ، تخم‌گذاري و خروج از تخم نوزادان مي‌باشد.البته ملاحظه و ثبت اين مراحل به طور منظم در يك فصل نياز به حوصله و وقت زياد و امكانات داشته و بسيار سخت و مشكل است. تخم‌گذاري اين گونه به مانند گونه كروكوديل نيل بدين شكل است كه جنس ماده گودالي شبيه به كوزه يا تخم‌مرغ بزرگ بر روي زمين حفر نموده و تخم‌ها را در بستر اين حفر قرار مي‌دهد. خاك حفره بايد نرم و با رطوبت مناسب بوده و عمق آن حدود 30 سانتي‌متر باشد.محل لانه معمولاً در ساحل رودخانه در جايي كه ارتفاع و فاصله مناسبي از ساحل رودخانه‌ها داشته باشد حفر مي‌گردد.

تخم‌ها داراي دو جدار مي‌باشد كه جدار بيروني آهكي و سخت و شكننده و جدار زير آن نازك و به صورت پردة سفيد رنگ و مقاوم و قابل انعطاف مي‌باشد. تعداد تخم‌ها بسته به عوامل متفاوت نظير تغذيه و يا شايد سن مادر متفاوت بوده و به طور معمول در محدوده بين 30-20 عدد قرار مي‌گيرد. روي تخم‌ها بعد از قرار گرفتن در بستر حفره توسط خاك پوشانيده شده و مادة تخم‌گذار با حركات دم خود سعي مي‌كند شكل لانه را كاملاً شبيه محيط اطراف بازسازي نمايد ضمن اينكه گاهي نيز يك و يا حتي دو لانه كاذب جهت فريب دادن شكارچيان طبيعي در اطراف لانه مي‌سازد كه از نظر ظاهري كاملاً شبيه به لانه اصلي مي‌باشد.

مراحل جفت‌گيري در منطقه باهوكلات از اواخر اسفند ماه شروع شده و تخم گذاري گاندو نيز در طول بررسي‌ها و مطالعات در اواخر ارديبهشت ماه ثبت گرديده است. طول تخم‌ها به طور متوسط 8-7 سانتي‌متر، عرض آنها 4 سانتي‌متر و وزن متوسط آنها نيز 100-85 گرم است. با توجه به طول مدت تفريخ تخم‌ها كه 60-50 روز به طول مي‌انجامد خروج از تخم نوزادان مصادف با اواسط تا اواخر تير ماه مي‌باشد. معمولاً جنس ماده كار حفاظت از لانه را انجام مي‌دهد و اگر نزديك لانه باشد در صورت بروز خطر با حركاتي نظير ضربات دم و يا حمله كردن سعي در دفاع از لانه مي‌كند.نقش جنس نر در امر حفاظت از لانه و نوزادان مشخص نشده است. ضمن اينكه امر حفاظت توسط جنس ماده نيز امري قطعي و صد در صد نيست و حتي اغلب مي‌توان لانه‌ها را بدون محافظ ديد. بعد از طي مدت لازم براي تكامل جنين نوزادان در زير خاك با ايجاد صدا مادر را از تولد خود آگاه مي‌سازند زيرا به لحاظ جثه و عدم توانايي و نيز شرايط خاك روي لانه خود قادر به خروج از حفره و گذر از خاك روي لانه نيستند و جنس ماده به محض شنيدن اين صدا اقدام به حفر لانه نموده نوزادان را با دهان خود به نزديكترين و امن‌ترين منبع آبي هدايت مي‌كند البته در صورت نزديك بودن آب و سهولت دسترسي نوزادان خود نيز به سمت آب مي‌روند.

نوزادان هنگام خروج از تخم 25 سانتي‌متر طول دارند (T.Halliday etal.1986 whitaller 1984) و به رنگ زيتوني روشن با لكه‌هاي سياه روي سطح بدن، دم و پهلوهاي خود هستند كه توام با رشد، كم رنگ‌تر مي‌شوند. در طول مدت رشد نوزادان، جنس ماده دائماً در كنار آنها بوده و از آنها حفاظت مي‌كند و مي‌توان آنها را دائماً در كنار هم ملاحظه كرد.

در صورت فراهم بودن غذا و مساعد بودن شرايط، نوزادان گونه پوزه كوتاه به سرعت رشد نموده و تا پايان سال مي‌توانند تا يك متر رشد نمايند. (T.Halliday etal .1986) نوزادان از حشرات و لارو آنها، دوزيستان و لارو آنها و بچه‌ماهي‌ها كه معمولاً در بركه‌هاي منطقه باهوكلات يافت مي‌شوند، تغذيه مي‌كنند. رژيم غذايي نوزادان همراه با رشد دچار تغيراتي مي‌شود و در نهايت در صورت فراهم بودن، به شكل تغذيه از منابع گوشتي نظير ماهي، پرندگان يا پستانداران ختم مي‌شود. در اين گونه نيز مرحله تخم و نوزادي آسيب پذيرترين مرحله در سيكل زندگي آن مي‌باشد. تخم‌هاي كروكوديل منبع غذايي خوبي براي حيواناتي مثل مارها، بزمچه‌ها شغال، روباه، جوندگان و پستانداران گوشتخوار كوچك نظير خدنگ به شمار مي‌رود. نوزادان تازه از تخم در آمده نيز در معرض خطراتي نظير پرندگان شكاري و ماهي‌خوار، پستانداران و خزندگاني مثل بزمچه‌ها هستند ضمن اينكه همجنس خواري در بين اكثر گونه‌هاي كروكوديل‌ها معمول است.

با توجه به اقليم‌ خاص منطقه باهوكلات مي‌توان گفت كه شرايط اقليمي بيشترين تلفات را به نوزادان وارد مي‌سازد. سيلابهاي تند و ناگهاني در اثر بارندگي‌هاي خاص منطقه، كه به شدت گل‌آلود نيز مي‌باشد، با ايجاد خفگي و يا صدمات جسماني و فيزيكي باعث مرگ و مير نوزادان مي‌گردند. در حالت عكس نيز بيشترين تهديد متوجه نوزادان است زيرا كم آبي بيش از حد باعث خشك شدن بركه‌ها شده و تنها پناه گاه و جاي امن را از نوزادان گرفته و آنها را نسبت به گرماي بيش از حد محيط، كمبود غذا و شكارچيان طبيعي آسيب پذيرتر مي‌سازد .

تغذيه : راسته كروكوديلين‌ها همگي كوشتخوار بوده و هر نوع جانداري را كه قادر باشند، مي‌خورند حتي عادت به مردارخواري نيز در آنها ديده شده است. ليكن بيشتر گونه‌ها غذاي خاصي را ترجيح مي‌دهند و يا نسبتاً محدود به منابع غذايي بخصوصي مي‌باشند. غذا و شكار مورد نظر همراه با رشد تغيير مي‌يابد ضمن اينكه اندام بزرگتر از تنوع غذايي بيشتري برخوردار هستند. تفاوت ظاهري اعضاء اين راسته نيز مرتبط با رژيم غذايي آنهاست. به عنوان مثال گاويال كه داراي پوزه‌اي باريك و كشيده است منحصراً از ماهي تغذيه مي‌كند و در مقابل گونه‌اي مثل كروكوديل پوزه‌ كوتاه يا گاندو داراي پوزه‌اي پهن و آرواره‌هاي قوي مي‌باشد كه براي شكار حيواناتي مثل پرندگان و پستانداران كه از اسكلت‌بندي محكم‌تري برخوردار هستند، مناسب مي‌باشد. (T.Hallday etal .1986) به طوري كه افراد بزرگتر اين گونه حتي قادر به حمله و گرفتن يك گاو نيز مي‌باشند (Whitaller 1984) نوزادان و افراد كوچكتر گونه پوزه كوتاه از حشرات، سخت پوستان، ماهي‌هاي كوچك و افراد بزرگتر از پرندگان، خزندگان و ماهي‌هاي و انواع پستانداران نظير سگ، بز و حتي در صورت فراهم نبودن غذا از حشرات تغذيه مي‌كنند. در جهت تعيين نوع تغذيه گاندو در منطقه باهوكلات چندين نمونه مدفوع جمع‌آوري گرديد كه حاوي بقاياي ماهي، پر و پشم و سوسك بودند. (Crocodile specialist Group newsletter.vol18 no1.jan-mar.1999) (-report from Iran. Asjharmobaraki) نوع تغذيه گاندو بستگي به منابع غذايي قابل دسترس نيز دارد. در محل‌هايي كه جمعيت ماهي زياد است به خصوص در فصول گرمتر كه به لحاظ تبخير آب جمعيت ماهي‌ها متمركز مي‌شوند و به نظر مي‌رسد كه رژيم ماهي خواري را ترجيح مي‌دهد (1984Whitaller) آنها همچنين به پرندگان و پستانداراني كه وارد زيستگاه آنها شوند عكس‌العمل نشان مي‌دهند.

در منطقه باهو‌كلات شكار سگهاي ولگرد و احشام اهالي و روستائيان كنار بركه‌ها توسط گاندو بسيار معمول بوده و حتي اين امر مهم‌ترين موردي است كه اهالي محلي نسبت به آن معترض مي‌باشند اخيراً نيز كه ماهي كپور كه به احتمال در اثر سيلاب‌ها و يا علل ديگر از كار گاه‌هاي پرورش ماهي به رودخانه‌هاي كاجو و سرباز راه يافته است به منابع غذايي گاندو اضافه گرديده و در يكي از بررسي‌ها در بركه «جور» موفق به ديدن كروكوديلي شديم كه در حال خوردن يك كپور 70 سانتي‌متري بود كه خود شكار كرده بود. (CS.Gnewslrtter. vol18 no1. Janmar.1999-report from Iran. Asjharmobarahi) گاندو در صورت لزوم براي فراهم آوردن غذا در خارج از آب شب‌ها به جستجوي غذا مي‌پردازد و اين گونه نيز به مانند ساير وابستگان خود به لحاظ ساختمان خاص پوزه و دندان‌ها قادر به جويدن غذاي خود نمي‌باشد.

لذا در صورت كوچك بودن جثه شكار آن را يكجا بلعيده و در غير اين صورت با تكان‌هاي شديدي كه با حركات سريع و نيرومند سر ايجاد مي‌كند آنرا تكه‌تكه مي‌كند. استراتژي ديگر كروكوديل براي نگه‌داشتن شكار به اين شكل در زيز آب و يا زير آفتاب است كه بدين ترتيب لاشه شكار شل و نرم شده و به راحتي از هم جدا مي‌شود. نياز غذايي اين گونه نيز به مانند ساير گونه‌ها به لحاظ پايين بودن متابوليسم پايه بدن بخصوص در فصول خنك بسيار پايين است و آنها نياز شديدي به اينكه هر روز غذا بخورند ندارند و حتي يك وعده غذاي مختصر مي‌تواند آنها را روزها بي‌نياز نگه دارد. در مورد عادت آدمخواري كروكوديل پوزه كوتاه تا كنون گزارشي ارائه نگرديده و به هيچ عنوان انسان به عنوان يك منبع غذايي براي اين گونه ثبت نشده است . حمله‌هايي كه گاهي اوقات صورت گرفته نيز احتمال مي‌رود نوعي اشتباه در تشخيص شكار باشد كه تعداد آنها بسيار كم بوده و با توجه به مقياس زماني مي‌توان آن را در حد صفر تلقي كرد. ( Whitaller 1984) در منطقه باهو‌كلات نيز به ندرت حمله‌هاي خفيفي نظير گاز گرفتگي دست و يا پاي روستائيان منطقه ديده شده كه قابل اغماض مي‌باشد و در كل وجود گاندو در بركه‌ها و استخرها تهديدي براي اهالي و بوميان ساكن در كنار اين منابع نمي‌باشد به‌ طوري كه حتي بچه‌ها در اين بركه‌ها شناكرده و زنان با آسودگي خاطر در كنار بركه‌ها به شستن ظرف و لباس مي‌پردازند. رفتارشناسي گاندو : فعاليتها و عادات و رفتارهاي روزانه گاندو ناشي از فيزيولوژي اين گونه و نحوه زندكي آن بوده و به لحاظ خونسرد بودن اقدام به فعاليتهايي مي‌كند كه لازمه بقا و زندگي آن است.

رفتارهاي عمده و شاخص گاندو را مي‌توان به بخشهاي زير تقسيم‌بندي نمود:

1. عادات دو زيستي يا رفتارهاي داخل آب

2. عادات و رفتار معمول خارج از آب

3. نقب زني

4. مهاجرت

5. قلمروخواهي گاندو را به حالت‌هاي مختلف مي‌توان داخل آب ديد،

گاهي اتفاق مي‌افتد كه ساعتها زير آب باقي مي‌ماند و تنها در فواصل 5 –3 دقيقه‌اي و گاهي بيشتر براي مدت بسيار كوتاهي تنها پوره خود را از آب بيرون آورده و دوباره به زير آب مي‌برد كه احتمالا اين عمل براي تنفس و هواگيري به كار مي‌رود. گاهي نيز به صورت ساكن در يك محل در خالي كه تنها سر جانور بيرون بوده و هيچ تحرك و تغيير مكاني ندارد در فواصل متفاوت كه حتي به يك ساعت نيز مي‌انجامد باقي مي‌ماند. راهپيمايي در بستر بركه و يا رودخانه نيز رفتاري ثبت شده براي اين گونه مي‌باشد كه به نظر مي‌رسد اين امر فعاليتي در جهت يافتن غذا باشد. حالت شناگري در روي آب نيز حالتي است كه معمولاً به چشم مي‌خورد و جانور در حالي كه كل سطح بالايي بدن آن تا انتهاي دم بيرون از آب است اقدام به شنا روي آب در طول و عرض بركه يا رودخانه مي‌كند. لازم به ذكر است كه در ساعات نامساعد روز خواه گرماي زياد و يا باد و حتي خنگي هوا گاندو معمولاً در داخل آب بوده وبدين ترتيب از شرايط غير دلخواه رهايي مي‌يابد ... فعاليتهاي معمول شبانه روزي گاندو در خارج از آب محدود بوده و به طور عمده شامل آفتاب گرفتن و يا به بيان ديگر لميدن در زير آفتاب و يا شب‌گردي مي‌گردد. شب‌گردي در گاندو بسيار معمول بوده و شامل طي مسافتهاي كوتاه و بلند براي يافتن غذا مي‌باشد. آفتاب گيري در ساعات خاصي از روز بسته به شرايط محيطي و فصل از عمده رفتارهاي روزانه گاندو به شمار مي‌رود به نحوي كه در طول روز مي‌توان آنها را ساعتها در اين حالت مشاهده نمود. اين رفتارها به همراه رفتارهاي دوزيستي آن تابعي از شرايط محيط براي تنظيم بيولوژيك جريان خون، متابوليسم و دماي بدن مي‌باشند و ساعات آن در طول فصول سرد و گرم متفاوت است.

شب‌گردي در اين گونه بسيار گزارش شده و به دفعات در طول بررسي‌ها نيز ردپاي گاندو را در اطراف بركه يا در مسيرهاي متفاوت تعقيب نموده‌ايم. اين امر حتي به دفعات توسط روستائيان محل ساكن كنار بركه‌ها گزارش شده بدين نحو كه گانو براي يافتن غذا شبها به داخل روستاها مي‌آيد و مشاهده ردپاي گاندو در داخل محوطه روستا شاهدي بر صحت اين مدعا بود. عادت نقب‌زني اين رفتار را شايد بتوان شاخص‌ترين و بارزترين رفتار گاندو در بين تمام كروكوديل‌ها ذكر كرد كه در همة نقاط پراكنش آن نيز گزارش گرديده است.

نقب زني اساساً براي ايجاد پناهگاه جهت فرار از گرما و خشكسالي در فصول گرم ايجاد مي‌شود و در صورت خشك شدن آب رودخانه و يا بركه‌ها بيشتر مورد استفاده قرار مي‌گيرد. در طول بررسي‌هاي انجام يافته توانستيم در چندين مورد ردپاي گاندو را در مسير رفت و برگشت به داخل نقب تعقيب نماييم. شواهد و گفته‌ها دال بر اين واقعيت بود كه گاندو ساعات گرم را داخل تونل خود سپري مي‌كند و با خنك‌تر شدن و حتي تاريك شدن هوا از نقب بيرون آمده و اقدام به گشت و گذار در منطقه براي يافتن غذا و يا انجام ساير فعاليت‌هاي بيولوژيكي مي‌كند. با توجه به اختلاف دماي موجود بين داخل نقب و محيط بيرون و نيز نحوه لانه‌سازي و تخم‌گذاري گاندو بعيد به نظر مي‌رسد كه از نقب به عنوان محل تخم‌گذاري استفاده شود.

بخصوص اينكه هيچگونه شواهدي و دلايلي در اين راستا يافت نشده و حتي در مورد ساير گونه‌ها نيز چنين روشي براي احداث لانه و تخم‌گذاري گزارش نگرديده است. نقب گاندو طويل بوده و رسيدن به انتهاي آن به لحاظ شكل خاص لانه و موقعيت آن بسيار سخت است امري كه تا به حال موفق به انجام آن نشده‌ايم. البته به احتمال در انتهاي تونل فضاي كافي براي چرخش و استراحت يك كروكوديل بايد وجود داشته باشد، نقب‌ها اكثراً بر روي ديوارة بركه‌ها و يا ديواره كنار رودخانه با فاصله مشخصي از سطح آب حفر مي‌شود و در صورت عدم وجود جاي مناسب در كنار بركه در ديواره تپه‌هاي اطراف و يا حتي در زير ريشه درختان حفر مي‌گردد.(CSG Newsletter. Vol. 18 No2 Apr-jun. 1999. Amobaraki) حفر نقيب امري غريزي بوده و حتي ديده شده است كه كروكوديل‌ها در سن يك سالگي نيز اقدام به اين كار مي‌نمايند.(Whitaher 1984). مهاجرت شايد شنيدن واژه مهاجرت در مورد كروكوديل، با توجه به معني و مفهوم خاص مهاجرت كه ناخودآگاه مسافت هاي طولاني نظير مهاجرت پرندگان را تداعي مي‌كند، امري تعجب انگيز باشد اما واقعيت اين است كه اين نوع رفتار خاص نيز در مورد كروكوديل ها به خصوص گونه پوزه كوتاه به ثبت رسيده است.

اين گونه با توجه به خصوصيات مورفولوژيك داراي قويترين پاهاي عقب در بين تمام گونه هاي كروكوديل ها است اين امر به جانور توانايي تحمل وزن روي پاهاي عقب و در نتيجه قدرت راهپيمايي در خشكي حتي در مسافت هاي طولاني را مي‌دهد. (T.Halliday et. Al. 1986) اين مسافت بسته به نياز و فصل ممكن است از يك بركه به بركه ديگر و از يك منطقه به منطقه ديگر متفاوت بوده و به چندين كيلومتر نيز برسد. اين امر بخصوص در فصول خشكسالي هنگامي كه منابع آبي شروع به خشك شدن مي‌كنند بيشتر مشاهده مي‌شود و كروكوديل‌هايي كه بركة آنها خشك شده اقدام به مهاجرت به ساير مناطق و بركه‌هايي كه هنوز داراي آب هستند مي‌كنند، وضعيتي كه در حال حاضر در منطقه باهوكلات حاكم بوده و ناشي از خشكسالي مي باشد، چنين تحركاتي در هند نيز گزارش شده است. (CSG Newsletter.OCT.-Dec.2000.lndia Vijal (Kumar لذا در هنگام فصول پرباران و فراواني آب جمعيت كروكوديل پراكنده و در فصول كم باران و خشك جمعيت آنان متمركز است (Whitaker 1984 ) قلمرو خواهي هر چند كه اين رفتار بخصوص در ايران به درستي مطالعه نگرديده است ولي كروكوديل پوزه كوتاه نسبت به هم گونة خود داراي قدرت تحمل و پذيرش بالايي است.

اين حالت بخصوص در فصل گرما كه در اثر خشك شدن منابع آب جمعيت آنها مجتمع و متمركز مي‌گردد بيشتر به چشم مي‌خورد و افراد در حد بالايي يكديگر را تحمل مي‌كنند. اما در طول فصل زاد آوري هر دو جنس نر و ماده به شكل رو به تزايدي قلمرو طلب مي شوند و نسبت به حضور هر فرد ديگر با حركات متفاوت نظير ايجاد صدا، ضربه سر و دم عكس‌العمل نشان داده حالت تهاجمي به خود مي‌گيرند كه در اين راستا حتي ممكن است صدمات و آسيب‌هاي فيزيكي نيز به هم برسانند. (Whitaker 1984) بررسي عوامل تهديد كننده اين گونه در آخرين طبقه بندي صورت گرفته توسط اتحاديه جهاني حفاظت از طبيعت جزو گونه‌هاي آسيب پذير لحاظ گرديده است (1996Lucn Red list).

آسيب پذير به تاكسوني اطلاق مي‌گردد كه به طور محتمل در صورت ادامه يافتن عوامل‌ مؤثر در آينده در طبقه «در معرض خطر انقراض» قرار گيرد و شامل تاكسوني‌هايي مي‌شود كه عمدة جمعيت آنها به خاطر بهره برداري و يا نابودي شديد زيستگاه يا ساير تخريب‌هاي زيست محيطي كاهش يافته است. بنابر گزارش گروه تخصصي كروكوديل وابسته به LUCN عمده عوامل تهديد كنندة جهاني اين گونه شكار بيش از حد و غير

برای مشاهده این محتوا لطفاً ثبت نام کنید یا وارد شوید.

ي و تخريب زيستگاه مي‌باشد.تخريب زيستگاه در سراسر مناطق پراكنش جهاني اين گونه مهم‌ترين و تاثير گذارترين عامل تلقي مي‌گردد.خوشبختانه در ايران هيچكونه شكار از اين گونه صورت نگرفته و طبق قوانين و ضوابط سازمان حفاظت محيط زيست از گونه هاي حمايت شده خزندگان به حساب مي‌آيد كه جريمه شكار آن 16 ميليون ريال تعيين شده است. ضمن اينكه در اين راستا نبايد زحمات و تلاشهاي محيط‌بان‌هاي مستقر در منطقه را ناديده گرفت.

اما عامل عمدة تخريب زيستگاه به نظر امري گريز ناپذير مي‌نمايد. تبديل و تغيير زمين‌هاي حاشية منابع آبي، برداشت آب توسط موتور پمپ‌ها، سمپاشي بركه‌ها جهت مبارزه با مالاريا از جمله عواملي هستند كه در منطقه بيشتر به چشم مي‌خورند. البته جاي بسي خوشحالي و افتخار است كه مردمان بومي منطقه به لحاظ اعتقادات خاصي كه دارند از آسيب رساندن به كروكوديل‌ها خودداري مي‌كنند ضمن اينكه تهديدي نيز از جانب كروكوديل‌ها متوجه آنها نيست.

در اين ميان بايد اشاره‌اي نيز به شرايط خاص و خشكسالي حاكم در چند سال اخير نمود كه باعث سخت‌تر شدن شرايط زندگي كروكوديل ها در منطقه گرديده است و آنها مهمترين منابع غذايي و پناهگاه خود را از دست داده اند. بخصوص تحمل اين شرايط براي نوزادان امري تقريباً امكان ناپذير است به هر حال شدت اين صدمات تا چه حدي بوده و در ميزان جمعيت كروكوديل تا چه حدي تاثير گذار بوده امري است كه در سالهاي آتي بايد مورد بررسي و ارزيابي قرار گيرد.

**masi eng** · 9 بهمن، ۱۳۹۲

هيولاي مفيد

نويسنده: دكتر پيمان شيرازپور دامپزشك و محقق پرورش كروكوديل

چندي پيش دفتر نمايندگي ولي فقيه در سازمان دامپزشكي اعلام كرد كه مقام معظم رهبري پرورش حيواناتي نظير كروكوديل را براي استفاده در صنايع مختلف و بهره‌گيري از چرم و پوست آن جايز دانستند.

به دنبال آن وزير جهاد كشاورزي نيز در جمع خبرنگاران با اشاره به سفر خود به قاره آفريقا از درخواست يكي از مسوولين كشورهاي آفريقايي براي مشاركت با وي در پرورش كروكوديل خبر داد كه البته مهندس اسكندري اين درخواست را به دليل اينكه در حال حاضر شغل دولتي دارد نپذيرفت، اما تلويحا اعلام كرد كه شايد پس از دوران وزارت به پرورش كروكوديل بپردازد. مقاله ذيل كلياتي در خصوص پرورش عملي كروكوديل و موارد مصرف آن است كه به قلم دكتر پيمان شيرازپور تهيه شده است.

وي در گفت‌وگو با خبرنگار ما با اشاره به تلاش‌هاي چهار ساله براي اخذ مجوز پرورش كروكوديل مي‌گويد: در حال حاضر در حال تبادل نظر با اداره محيط زيست و سازمان‌هاي دامپزشكي و شيلات جهت ورود گونه‌‌هايي از كروكوديل هستيم كه پوست با ارزش داشته باشند، در حالي كه گونه‌هاي حال حاضر ايراني بيشتر گوشتي هستند. اين گونه به نام گاندو در ايران، هند، پاكستان و چين يافت مي‌شود.

دكتر شيرازپور درخصوص مصرف دارويي كروكوديل مي‌گويد: اخيرا آزمايشاتي بر روي ماده كروكوديلين در سرم خون اين جاندار انجام شده كه اين ماده در خون كروكوديل باعث مي‌شود اين حيوان هيچ گاه دچار عفونت نشود و 500 برابر آنتي‌بيوتيك‌هاي سنتتيك قدرت عفونت‌زدايي دارد و بررسي‌ها براي مصارف دارويي آن ادامه دارد.

وي درخصوص سرمايه‌گذاري روي اين صنعت در كشور مي‌گويد: كشور ما به لحاظ اقليمي شرايط مستعدي براي پرورش اين جاندار دارد اما توصيه مي‌شود كه در مزارع كلان اقدام به احداث مزارع پرورش كروكوديل شود. اين مقاله اختصاصي را با هم مي‌خوانيم:

كروكوديل يكي از نادر گونه‌هايي است كه از دوران‌هاي ماقبل تاريخ تاكنون باقيمانده است. زيست‌شناسان، دليل مهم زنده ماندن اين موجود از ماقبل تاريخ تا امروز را سازگاري كامل او با شرايط جغرافيايي و ساكنين رودخانه‌ها و درياچه‌ها مي‌دانند. هرگاه به چشمان سبز اما بي‌حالت كروكوديل‌ها نگاه كنيد، به راحتي در مي‌يابيد چرا اين موجود قهرمان بسياري از داستان‌ها و افسانه‌هاست.

پراكندگي كروكوديل در چهار قاره (آسيا، آمريكا، اقيانوسيه و آفريقا) مي‌باشد، گونه‌اي از اين حيوان نيز در كشور ما وجود دارد كه به نام كروكوديل پوزه كوتاه (Crocodylus Palustris) يا تمساح ايراني (مردابي) معروف است و به زبان محلي (بلوچي) گاندو گفته مي‌شود. در ايران نيز در اطراف رودخانه‌ي سرباز، كه از ارتفاعات جنوب ايرانشهر سرچشمه گرفته و تا خليج گواتر و درياي عمان ادامه دارد، و همچنين در مناطق باتلاقي و رودخانه‌هاي مرزي باهوكلات هم گاندو وجود دارد. براساس يك اعتقاد قديمي در بين مردم بلوچ، گاندو محترم شمرده مي‌‌شود و عقيده دارند كه در هر بركه‌اي كه تمساح وجود دارد در آنجا آب فراوان هست و براساس همين عقيده در صدد آزار آن نيستند. گاندو حيواني خجالتي و كمرو است و براي ديدن آن بايد مدت‌ها به انتظار نشست. تمساح فقط در روز براي آفتاب گرفتن بر روي صخره‌‌هاي كنار رودخانه يا ساحل شني از محل استراحت خود بيرون مي‌آيد و دهان خود را باز نگاه مي‌دارد تا پرندگان از انگل‌ها و حشرات و بقاياي مواد غذايي لابه‌لاي دندان‌هايش استفاده كنند.

مطابق آماري كه در سال گذشته گرفته شد، تعداد گاندوها در ايران بين 120 تا 130 عدد تخمين زده شد.

كروكوديل ايراني معمولا بين 6 تا 10 سالگي بالغ مي‌شود، اما تعداد محدودي از آنها به سن بلوغ مي‌رسند. طول اين حيوان معمولا 120 تا 150 سانتيمتر است اما بزرگ‌ترين كروكوديل كه در ايران مشاهده شده 6/3 متر بوده است.

مصارف كروكوديل در جهان

با توجه به كاربرد گسترده پوست كروكوديل (هر قطعه خام آن در جهان هم اكنون حدود 275 دلار و هر قطعه دباغي شده آن حدود 600 دلار مي‌باشد) و كيفيت گوشت آن (براي كنسروسازي و صادرات كه حدود قيمت هر كيلوگرم آن برابر با 7 دلار مي‌باشد). گوشت كروكوديل در حال حاضر در بسياري از نقاط جهان مصرف مي‌شود. چيني‌ها از صدها سال پيش از سوپ كروكوديل براي علاج آسم و بيماري‌هاي تنفسي استفاده مي‌كردند.

با توجه به استفاده از پودر استخوان كروكوديل براي معالجه بسياري از سرطان‌ها و بيماري‌هاي لاعلاج و ساير ضمايم و شرايط مناسب براي پرورش آن در ايران و سازگاري اين حيوان با شرايط پرورشي مصنوعي، در صورت حمايت اين بخش از توليد، اميد آن مي‌رود كه اين صنعت مثل ساير صنايع دامپروري رواج يابد و ايران به صورت يكي از قطب‌هاي توليد محصولات مختلف كروكوديل در آمده و ضمن تامين مصرف داخلي با صدور اين محصولات به كشورهاي منطقه و دوردست نقش چشمگيري داشته باشد. همين‌طور مي‌توان با استفاده از ضايعات مرغداري‌ها، كشتارگاه‌ها، ماهي‌هاي حرام گوشت و كلا گوشت‌ها و ضايعات گوشتي كه به هر شكل مصرف انساني ندارند و مشكل دفع آنها در داخل كشور وجود دارد و يا تبديل آن به پودر گوشت مخارج زيادي را متحمل مي‌شود، اين حيوان پر ارزش را پرورش داد. بچه كروكوديل‌ها در 24 ساعت به ميزان كمي ماده غذايي جهت رشد و نمو نياز دارند و به سرعت رشد مي‌كنند. اصولا كروكوديل‌ها حيواناتي كم توقع هستند، هر نوع جانداري را كه قادر باشند مي‌خورند و به راحتي مردارخواري يا تغذيه دستي را مي‌پذيرند. همينطور مي‌توان با پرورش اين حيوان، كشور را در بازار صادرات كروكوديل و فرآورده‌هاي آن وارد كرد و ارز زيادي از اين راه وارد كشور نمود.

در حال حاضر استراليا بزرگترين صادركننده بچه كروكوديل و ساير محصولات آن به سراسر دنيا مي‌باشد و در سال 11 هزار پوست كروكوديل توليد مي‌نمايد كه يك درصد نياز جهاني اين محصول است.

مراكز صنعتي پرورش كروكوديل

پرورش كروكوديل به صورت تجاري و صنعتي اولين بار در سال 1980 در استراليا شروع شد. اين صنعت در آغاز با 18 مزرعه شروع به كار كرد كه عموما در كوئينزلند، اراضي شمالي و غرب استراليا قرار داشتند.

محصول اصلي اين مزارع پوست و گوشت است. كيف‌هاي با كيفيت بالا، چكمه، كمربند و چمدان از چرم كروكوديل تهيه مي‌شود.

كروكوديل‌هاي آب شور استراليا به علت مديريت صحيح پرورش، بهترين پوست را در ميان ساير كروكوديل سانان توليد مي‌كنند. در مقايسه با درخواست جهاني، استراليا فقط يك درصد چرم و گوشت مورد تقاضا را توليد مي‌كند و توليد جهاني نسبت به پنج سال گذشته دو برابر شده است. رقباي اصلي استراليا در اين صنعت عبارتند از زيمباوه، پاپوآ گينه نو و اندونزي. صنعت پرورش كروكوديل همانند ساير فعاليت‌هاي دامپروري و كشاورزي نياز به كار دقيق و ديدي وسيع براي موفقيت و پيشرفت دارد.

بازارها و بازاريابي

بهترين بازارها براي پوست كروكوديل آب شور استراليا عبارتند از: ژاپن، فرانسه و در مرحله دوم سنگاپور و ايتاليا. استراليا چرم خام را براي دباغي و تبديل به چرم با كيفيت عالي صادر مي‌‌كند. پوست به صورت سنتي به دو صورت پوست شكم و پوست شاخدار پشت صادر مي‌شود.

قيمت پوست، به پهناي سينه و شكم و سالم بودن آن بستگي دارد. قيمت 34 سانتيمتر پوست شكم از نوع درجه يك 355 دلار استراليا و درجه دو 266 دلار استراليا و 177 دلار براي درجه سه مي‌باشد. البته قيمت يك تخته پوست خام به طور متوسط برابر 295 دلار آمريكا و دباغي شده آن برابر 600 دلار است.

روش‌هاي نگهداري كروكوديل‌ها و مصالح مورد استفاده

به منظور ايجاد فضاي مناسب كه براساس شرايط منطقه متفاوت است، مي‌توان از سيمان، آجر يا پلاستيك استفاده نمود. بچه كروكوديل‌ها را از 1 الي 12 ماهگي در فضاهاي سرپوشيده يا مسقف نگهداري مي‌كنند.

كروكوديل‌ها را 1 الي 3 سال در محيط سرباز با شرايط طبيعي نگهداري مي‌كنند. محوطه‌ها شامل يك قسمت آبگير و يك قسمت خشك و آفتابگير مي‌باشند.

در هنگام تكثير استفاده از جمعيت‌هاي كوچكتر به صورت يك نر بالغ و چندين ماده بالغ توصيه مي‌شود كه در بعضي از مزارع هنگام جفت‌گيري از يك نر به علاوه يك ماده نيز استفاده مي‌‌شود.

براي تغذيه نوزادان عموما از گوشت قرمز و ضايعات كشتارگاهي، سر مرغ و سنگدان و... به علاوه افزودني‌هاي مينرال استفاده مي‌شود.

كروكوديل‌ها غذاي كمي مي‌خوردند (حيوان بالغ روزي 500 گرم) و دستگاه گوارش آنها به آهستگي فعاليت مي‌كند و هفته‌اي يك بار دفع مدفوع دارند.

كشتار و پوست‌كني كروكوديل‌ها بين يك الي سه سالگي انجام مي‌شود كه طول آنها به 5/1 الي 2 متر مي‌رسد.

**masi eng** · 9 بهمن، ۱۳۹۲

دلایل صدور مجوز پرورش کروکودیل در کشور

نماینده ولی فقیه در وزارت جهاد کشاورزی گفت: صدور مجوز شرعی برای پرورش کروکودیل جهت استفاده‌های محلل از این حیوان حرام گوشت، بنابر تقاضای بخش خصوصی بوده است.

حسن عالمی نماینده ولی فقیه در وزارت جهاد کشاورزی در گفت ‌و گو با خبرنگار اقتصادی خبرگزاری فارس، در مورد استفاده محلل از حیوانات حرام گوشت، گفت: در مورد استفاده غیر خوردن از منافع محلل مانند استفاده از لباس با پوست آنها غیر از زمان نماز، از حیوانات غیر مأکول‌اللحم با رعایت موازین شرعی عیبی ندارد.

نماینده ولی فقیه در وزارت جهاد کشاورزی تصریح کرد: استفاده از پوست، پشم و کرک حیوانات غیرحلال گوشت مانند خرگوش و کروکودیل در نماز اشکال دارد، ولی اگر ذبح شرعی شده باشند ، در غیر نماز مانند موارد تزیئنی اشکال ندارد.

عالمی افزود: برای پرورش کروکودیل هم با توجه به تقاضای پرورش این حیوان حرام گوشت از جانب بخش خصوصی و فایده‌های پزشکی مترتب بر آن و استفاه از پوست در غیر نماز، بحث‌های فقهی انجام شد و بر مبنای فقه، استفاده غیراکل (غیر خوراکی) از منافع این حیوان اشکالی ندارد.

وی گفت: از کروکودیل برای درمان بیماریهای صعب‌العلاج، از استخوان آن برای درمان سرطان و سایر فواید محلله از جمله ایجاد اشتغال و درآمد برای پرورش دهنده استفاده می‌شود.

عالمی خاطرنشان ساخت: استفاده از گوشت این حیوان برای مصرف حیوانات کوچک مانند سگ و گربه نیز امکان دارد.

نماینده ولی فقیه در واکنش به اظهارنظر برخی از خبرهای بی‌بی‌سی در مورد عدم امکان ذبح، حیوان حرام گوشت، گفت: برخی مسائل را به هم می‌بافند که فضای خبری را مشوه جلوه دهند، همانگونه که در سگ که حیوان حرام گوشت است، اما در فقه استفاده محلل می‌شود، مانند کلب صید صلوقی(سگ شکاری) که هیچ مانعی برای آن نیست، یا سگ چوپان و سگ نگهبان در فقه است.

وی تصریح کرد: سگ در فرهنگ غذایی مسلمانان جایگاهی ندارد و غذا نیست، اما استفاده از منافع محلل آن مانند استفاده از صید، نگهبانی و یا آموزش اشکالی ندارد.

عالمی، وظیفه نمایندگی ولایت فقیه در وزارت جهاد کشاورزی را کار معنوی، ارزشی و تربیتی دانست و افزود: در زمینه‌ کارهای اخلاقی و معنوی محدودیت وجود ندارد و شامل همه افراد می‌شود.

نماینده ولی فقیه در وزارت جهاد کشاورزی خاطرنشان ساخت: اصل مساله کشاورزی یک کار معنوی است، روایات فراوانی وجود دارد که کشاورزی یک کار عبادی و بندگی خدا است.

عالمی خاطرنشان ساخت: هیچ فقیهی نیامده که کار کشاورزی را امر مستحبی نداند، پس معنای این چیست، یعنی هر کس کار کشاورزی در تمام حوزه‌ها مانند زراعت، باغداری، دامپروری، منابع طبیعی و آبزی‌پروری انجام دهد، هم عبادت است و هم غذای بندگان خدا را تأمین کرده است.

وی گفت: کار کشاورزی علاوه بر جنبه عبادی، باعث آبادانی کشور می‌شود.

نماینده ولی فقیه در وزارت جهاد کشاورزی خاطرنشان ساخت: محصول سالم کشاورزی با همه گستردگی آن، موجب ادامه حیات بشر می‌شود و جزء عبادت محسوب می‌شود.

نماینده ولی فقیه در وزارت جهاد کشاورزی افزود: وظیفه ماست که به مدیر بگوییم، کشاورزان محصول با کیفیت، سالم، محصول ارگانیک تولیدکنند و این در حیطه اخلاق قرار دارد.

وی گفت: اگر کسی یک نفر را میهمان کند و غذای مسموم بدهد، چه فایده، کشاورزی هم که بیش از حد سم و کود در مزرعه استفاده کند، مانند همان میزبانی است که غذای آلوده به میهمان بدهد.

عالمی گفت: فرق کشاورزی با میزبان ذکر شده این است که میهمان کشاورز 6 ماه بعد از خوردن محصول آثار آن مشخص می‌شود، ولی میهمان یاد شده پس از خوردن غذای مسموم یا مریض می‌شود.

عالمی گفت: به هرحال به کشاورزی می‌گوییم، دنبال معنویات و ارزش کرده کار و تولید کشاورزی باشد و برای رضای خدا تولید کشاورزی با کیفیت انجام دهد.

**masi eng** · 9 بهمن، ۱۳۹۲

روش هاي پرورش كروكوديل ( تمساح )

در حال حاضر به دو روش كروكوديل مورد نياز جهت پرورش فراهم مي شود پروش در اسارت كامل (Farming) و تهيه جانور از محيط زيست و پروش آن در اسارت (Ranching)

پرورش در اسارت كامل

در اين روش چرخه پرورش كاملا در اسارت انجام مي شود . بدين صورت كه تخم، نوزاد و مولد مورد نياز جهت ايجاد مزارع جديد تماما از مزارع داراي مجوز تهيه، سپس در مزرعه و شرايط پرورش صنعتي در اسارت كامل پرورش مي يابند. اين روش از نظر سازمان جهاني ناظر بر شرايط جانوران درحال انقراض (Cites) در سراسر دنيا بلامانع مي باشد.

پرورش در اسارت پس از صيد

روش دوم كه بيشتر در كشورهاي افريقايي و كشورهايي كه جمعيت كروكوديل ها در حد قابل قبولي مي باشد، متداول است. در اين روش، تخم و يا نوزادان جانور از محيط صيد و در شرايط كنترل شده صنعتي با درصد بقاي بالا پرورش مي يابند.

زيست شناسان بر اين باورند كه 90 درصد تخم هاي گذاشته شده توسط جانور در محيط، مي تواند جمع آوري شود، بدون آنكه به جمعيت حيات وحش صدمه بزند.

طبقه توافق به عمل آمده در معاهده Cites حداقل 5% از تخم هاي تبديل شده به كروكوديل جوان بايد به حيات وحش بازگردانده شوند تا از انقراض گونه جلوگيري شود.

به عنوان مثال در سال 1991 بيش از 58000 تخم از اطراف درياچه Karbia زيمباوه جمع آوري شده و 5% آنها به محض آنكه آنقدر بزرگ شدند كه در معرض خطر شكارچيان طبيعي نباشند، در طبيعت اوليه رها شدند و اين روند هر ساله تكرار مي شود.

خبر جديد: كد مربوط به بازرسي زمين ها جهت صدور پروانه توسط اداره محترم محيط زيست صادر گرديد.

سالن ها و محوطه هاي پرورش

بهترين دما براي پرورش تمساح 34-30 درجه سانتيگراد و رطوبت 75 درصد الي 90 درصد مي باشد.

نوزادان تا يك سالگي بايد در سالن و فضاي سرپوشيده باشند.

جانواران يك تا سه ساله و مسن تر در صورت مساعد بودن آب و هواي محيطي، مي توانند در گردشگاه نگهداري شوند. در غير اينصورت در گلخانه هاي بزرگ شرايط محيطي را براي آنها فراهم مي نمايند.

هر كدام از محوطه هاي پرورش يك آبگير جداگانه دارد كه مورد استفاده عموم جانوران آن محوطه قرار مي گيرد. عمق مورد نياز جهت نوزادان يك تا سه سالگي 300 تا 150 ميلي متر مي باشد و كروكوديل هاي چهارساله به بالا در آبگيرهاي بزرگتر و عميق تر نگهداري مي شوند. آبگيرها به شكلي طراحي شدند كه بتوان مرتبا به نظافت آن رسيدگي نمود.

تركيب نگهداري مولدها مي تواند به صورت يك نر و چندين ماده و يا يك نر به همراه يك ماده باشد. مساحت مورد نياز براساس جداول سازمان دامپزشكي و نظام دامپروري در نظر گرفته خواهد شد.

تغذيه

تمساح نيز مانند ساير جانوران نياز به جيره غذايي كامل شامل پروتئين، كربوهيدرات، ويتامين و املاح دارد كه براساس شرايط منطقه مي تواند از ضايعات كشتارگاهي، تلفات دامداري ها و مرغداري ها زير نظر ادارات دامپزشكي و ضايعات صيد ماهيان، نرم تنان به علاوه افزودني هاي لازم فراهم شود.

گونه ها

22 گونه كروكوديل در جهان پراكنده است كه با در نظر گرفتن مرغوبيت پوست و ميزان توليد گوشت گونه هاي موجود در آفريقاي جنوبي، استراليا و تايلند، گونه هاي منتخب عبارت خواهند بود از 1- كروكوديل نيلوتيكوس2- كروكوديل جانستوني 3 - كروكوديل پروسوس4-كروكوديل سيامي.

و كروكوديل پوزه كوتاه ايراني (گاندو) بهترين گونه گوشتي و نمايشي مي باشد.

جنبه هاي اقتصادي پرورش كروكوديل

در حال حاضر كروكوديل در بيش از 50 كشور جهان به صورت صنعتي پرورش مي يابد. صنعت پرورش كروكوديل در ابتدا تاكيد بر توليد، فروش پوست، نوزاد و جلوگيري از انقراض اين جانور داشت. اما با گذشت زمان و مطرح شدن مشكل جنون گاوي و آنفلوآنزاي مرغي، گوشت كروكوديل تبديل به يك محصول لوكس و پرطرفدار گرديد و با توسعه صنعت گردشگري و اثبات خواص دارويي شگرف موجود در گوشت، خون و استخوان اين جانور، پرورش آن به تدريج حالت استراتژيك به خود گرفته است و بسياري از كشورها جلوي صادرات زنده كروكوديل را گرفته و تمايل به انحصاري نمودن اين صنعت دارند.

برخي خواص دارويي در حال استفاده و يا بررسي عبارتند از:

- استفاده از پودر استخوان جانور جهت درمان سرطان پوست كه يكي از شايع ترين سرطان هاي شناخته شده مي باشد.

- استفاده از سوپ گوشت جانور جهت درمان آسم، دردهاي مفصلي و عضلاني مزمن، درمان ضعف قواي جنسي و تقويت سيستم ايمني بدن و...

- استفاده از كروكوديلين (محصول به دست آمده از سرم خون جانوار) جهت درمان عفونت هاي مقاوم به تمامي آنتي بيوتيك ها در سيستم تنفسي، ادراري و...

- تحقيق بر روي كروكوديل جهت به دست آوردن درمان قطعي بيماري ايدز، لازم به ذكر است تاكنون كروكوديلين تنها داروي شناخته شده مي باشد كه توانسته ويروس ايدز را در محيط آزمايشگاهي از بين ببرد.

**masi eng** · 9 بهمن، ۱۳۹۲

سرم خون كروكوديل نابود كننده ويروس ايدز

يك متخصص دامپزشكي گفت: عاملي در سرم خون كروكوديل به نام كروكوديلين به سهولت ويروس ايدز را در محيط آزمايشگاهي متلاشي مي‌كند.

دكتر علي شيرزادپور در همايش «پرورش تمساح» كه در سالن اجتماعات اداره جهاد كشاورزي كرج با حضور تعدادي از پرورش دهندگام دام و طيور برگزار شد، اظهار كرد: محققان بعد از مشاهده درگيري‌هاي شديد ميان تمساح‌ها در طبيعت و عفوني نشدن جراحات حاصل از اين درگيري‌ها در محيط آلوده آب با انجام آزمايشات متعدد به وجود عاملي به نام كروكوديلين در خون اين خزنده پي بردند.

وي تصريح كرد: اين عامل 500 برابر قوي‌تر از آنتي بيوتيك‌هاي موجود است و در محيط آزمايشگاهي نيز تاثير فوق‌العاده سريع آن بر روي ويروس ايدز مشاهده شده است.

شيرزادپور خاطرنشان كرد: هر كشوري بتواند سريع‌تر داروي آن را كشف كند تمام سرمايه‌هاي جهاني را به سوي خود جذب خواهد كرد.

اين كارشناس افزود: گوشت كروكوديل ضد آسم و تقويت كننده قواي ايمني بدن است و به دليل عدم ابتلا به جنون گاوي و آنفلوآنزا از استقبال خوبي برخوردار است.

وي از ديگر خواص پرورش كروكوديل به پوست، چرم، صادرات حيوان به صورت زنده، جذب توريسم، فروش نوزادان و مولد‌ها اشاره و اظهار كرد: هر تخته پوست كروكوديل به صورت خام 300 دلار و به صورت دباغي شده 600 دلار به طور عمده‌فروشي در جهان خريد و فروش مي‌شود.

وي با بيان اينكه پوست تمساح دوام و استحكام بي نظيري دارد، تصريح كرد: استراليا با توليد 11 هزار تخته پوست تمساح تنها يك رصد نياز جهاني را تامين كرده‌ است لذا اين زمينه مي‌تواند به فرصتي براي پرورش دهندگان تمساح در ايران با توجه به قابليت‌ها و شرايط اقليمي‌ اين كشور تبديل شود.

شيرزادپور افزود: ذبح تمساح را به دليل ارزشمند بودن پوست آن از طريق شليك اسلحه به مغز حيوان صورت مي‌گيرد و به دليل اهميت آن پوست‌كني توسط خانم‌ها صورت مي‌پذيرد چراكه كوچك‌ترين خراش از ارزش آن مي‌كاهد.

اين كارشناس با بيان اينكه موانع علمي، فني، شرعي پرورش اين جانور كه يكي از نژاد‌هاي آن به نام كروكوديل پوزه كوتاه يا گاندو به صورت طبيعي در ايران زيست مي‌كند، رفع شده است، يادآور شد: اجراي طرح آزمايشي پرورش كروكوديل به كمك سازمان حفاظت محيط زيست و تولد نوزادان كروكوديل پوزه كوتاه در باغ وحش كيش دو موفقيت زمينه‌ساز موفقيت‌هاي بعدي در اين صنعت است.

وي خاطرنشان كرد: اين حيوان به دليل خاصيت تطبيق‌پذيري‌اش توانسته با كمترين تغيير در طول تاريخ به حيات خود ادامه دهد. تنها دشمن طبيعي آن انسان است براي پيشگيري از انقراض نسل اين حيوان اداره محيط زيست اقدام به جمع‌آوري تعداد باقيمانده و انتقال آن‌ها به آبگير‌هاي مصنوعي مناطق حفاظت شده، درياچه‌هاي پشت سد و مزرعه‌هاي در حال احداث كرده است.

اين كارشناس به دو روش عمده Farming و Ranging در پرورش تمساح اشاره كرد و گفت: در روش Farming كه از نظر محيط زيست و مجامع بين‌المللي بلامانع است نوزاد تمساح از مزارع توليدكننده تمساح خريداري مي‌شود و به مزارع پرورش دهنده منتقل مي‌شود، ولي در روش Ranging نوزادان از محيط زيست شكار مي‌شوند كه در حال حاضر به علت انقراض نسل كروكوديل چندان صورت نمي‌گيرد.

شيرزادپور دماي موردنياز نگهداري تخم كروكوديل را 5/32 درجه اعلام كرد و افزود: با افزايش و كاهش محدود دما مي‌توان جنسيت اين حيوان را نيز تعيين كرد.

اين كارشناس با بيان اينكه قيمت نوزاد كروكوديل را در حال حاضر يك ميليون ريال است، خاطرنشان كرد: بايد در جهت پرورش اين حيوان و محيط و غذا و آب مناسب را مهيا كرد.

وي افزود: مدت زمان به بهره‌برداري رسيدن در اين صنعت براي هر كروكوديل بين 5/1 تا سه سالگي است و هر كروكوديل به يك مترمربع فضا تا زمان كشتار نياز دارد، براي يك خانواده چهار نفره كروكوديل متشكل از يك نر و چهار ماده فضايي معادل 300 مترمربع نياز است.

شيرزادپور كروكوديل را از نظر تغذيه‌اي بسيار كم توقع خواند و يادآور شد: اين حيوان هم زنده‌خوار است و هم لاشه‌خوار، خوردن غذا‌هاي گنديده به لحاظ اسيديته بودن معده آن را به بيماري مبتلا نمي‌كند. به همين دليل مي‌توان با احداث اين استخر‌ها در كنار واحد‌هاي دام و طيور از لاشه‌هاي اين واحد‌ها جهت تغذيه حيوان استفاده كرد. از گوشت مرغ، ضايعات مرغ، ضايعات كشتارگاه‌ها به اضافه مواد معدني افزودني مي‌توان در بزرگسالي و از نرم‌تنان، بچه ماهي و كرم خاكي كه پرورش آن به صورت مصنوعي بر روي كمپوست امكان‌پذير است در نوزادي براي تغذيه حيوان به كار برد.

وي گفت: بايد محيط زندگي كروكوديل را به لحاظ استرس‌پذير بودن اين حيوان و تاثير آن بر روي رشد كاملا تحت كنترل باشد.

شيرزادپور ايتاليا، ژاپن، اروپا را از بازار‌هاي بالقوه جذب پوست و گوشت براي ايران خواند و گفت: در حال حاضر برخي از كشور‌ها براي تحويل نوزادان تمساح و پرورش آن در ايران و خريد تضميني محصولات آن بسيار راغب هستند.

اين كارشناس در پايان به وحشت عموم از كروكوديل اشاره كرد و افزود: در 100 سال گذشته تنها دو الي سه مورد از حمله كروكوديل به انسان گزارش شده است.

**masi eng** · 9 بهمن، ۱۳۹۲

شناسایی جنسی و ساختارهای تناسلی در تمساحیان

مقدمه

شناسایی جنسی تمساح ها نه تنها در زمینه ی کارهای بوم شناسی و مطالعات رفتارشناسی، بلکه جهت مقاصد تکثیر و پرورش نیز حائز اهمیت می باشد. تعیین جنسیت تنها بر اساس ویژگی های ریخت شناسی ظاهری، بخصوص در نمونه های نوجوان و بالغ کار مشکلی است. بطور کلی، نر ها قاعده ی دُم نسبتاً کلفت تر، بدن قدرتمند تر و جثه ی بزرگتری نسبت به ماده ها دارند. اما قیاس مستقیم بین جنس های هم اندازه به ندرت امکانپذیر است و تفاوت های ذکر شده تنها در نمونه های بزرگتر قابل اجرا و شناسایی است. با این حال، شناسایی جنسی بر اساس ریخت شناسی ظاهری در گونه ی گاریال (Gavialis gangeticus) بخاطر وجود برآمدگی لامپ مانندی که بر روی نوک پوزه ی نرهای بالغ می روید و ماده ها فاقد این ویژگی هستند، بسیار آسان است.

متمایزترین ویژگی جنسی در تمساحیان، آلت تناسلی قابل نعوظ در نرهاست که به حالت خوابیده داخل کلوآک (مخرج حیوان واقع در زیر دُم) پنهان است. برای شناسایی صحیح جنسی، آلت تناسلی بیرونی در یک تمساح نر باید از کلوآک بیرون آمده و احساس شود، و در ماده ها نیز بهمین ترتیب باید آلت تناسلی (کلیتوریس) احساس شود. با این حال، از آنجا که ساختارهای تناسلی ظاهری بین نرها و ماده ها بخصوص در نمونه های نوجوان بسیار شبیه است، تعیین جنسیت بر اساس ساختارهای تناسلی مشکل است.

ما در اینجا بطور کلی مروری بر ریخت شناسی تناسلی و بطور خاص شناسایی جنسی تمساحیان بر اساس ساختارهای تناسلی خواهیم داشت. با توجه به واژگان تخصصی و تعاریف مربوطه، "شناسایی جنسی" به روش های تشخیص جهت شناسایی جنسیت افراد تمساح اطلاق می شود؛ در حالیکه "تعیین جنسیت" به فرآیند بیولوژیکیِ شکل گیری جنسیت می گویند که بر اساس درجه حرارت تخم در دوره ی جوجه کشی (کمون) (TSD) تعیین می شود.

بررسی تاریخی

بر خلاف اندام جفت گیری ماده- همیکلیتوریس- در میان خزندگان فلس دار که مدت های زیادی از چشم دانشمندان دور مانده و بتازگی کشف شده است، آلت تناسلی بیرونی در ماده ها مدت هاست که شناسایی شده است. بطور مثال، ساختارهای ظاهری آلت های تناسلی نر و ماده در گونه ی Alligator mississippiensis چیزی در حدود 150 سال پیش شناسایی و تشریح شده است (لیدیگ، 1857). در همان قرن، کلوآک و اندام تناسلی بیرونی این گونه توسط گادو (1887)، بران (1890) و بوآس (1891) بطور گسترده ای مطالعه و توصیف شد. در آن زمان، دانشمندان می دانستند که اندازه ی کلیتوریسِ 3 تا 4 فوتیِ (90 تا 120 سانتیمتر) تمساح ماده هم اندازه ی اندام جفت گیری نر (به همان طول و جثه) است. همچنین آنها می دانستند که تفکیک شیار اسپرم و ساختارهای تناسلی نهایی در اندام تناسلی بیرونی جنس های هم اندازه تقریباً یکسان است. گادو (1887) و بران (1890) برای اولین بار مدرکی برای شناسایی جنسی بر اساس ریخت شناسی تناسلی ارائه کردند. هردوی آنها اثبات کردند که در تمساح های بزرگتر، کلیتوریس هایی که از لحاظ ساختار همانند هستند در مقایسه با اندام جفت گیری نرها کوچکتر و رشد آنها کمتر است. بران (1890) همچنین متوجه اولین تفاوت ها در رشد ساختارهای تناسلی بیرونی شد. وی دریافت که ساختار ضخیم زیرین نوک اندام جفت گیری رشد کمتری یافته و در میان ماده های هم اندازه نسبتاً نازک تر است؛ و در ماده های بزرگتر هم بهمین ترتیب. همچنین در همان زمان آنها بخوبی می دانستند که هر دو آلات تناسلی نر و ماده در مراحل اولیه ی جنینی از کلوآک بیرون می افتد، اما مدتی قبل از فرآیند از تخم بیرون آمدن داخل کلوآک ناپدید می شود. مطالعات تاریخی بیشتری در زمینه ی اندام جفت گیری تمساحیان توسط دیگر محققین انجام شده است.

ساختار اندام جفت گیری

آلت تناسلی تمساحیان یک اندام بدون جفت (تک) است که معمولاً داخل شکاف دراز کلوآک پنهان و متشکل از یک زائده ی مخروطی شکل از غشای کلوآک بطنی قدامی است. اندام جفت گیری معمولاً استوانه ای شکل است، تا حدی از پهلو متراکم شده و به یک جفت ساختار بافتی متصل کننده تکیه داده است. بافت اسفنجی با محفظه های خونی متورم آلت تناسلی نر را قادر می سازد تا بواسطه ی انباشت خون بیرون بزند. بااینکه شکل آلت برآمده اندکی تغییر یافته است، برآمدگی اندام جفت گیری از سوراخ کلوآک بوسیله ی فشار ماهیچه ای هم پشتیبانی می شود. یک شیار میانی از پشت تا نوک قسمت جلوی اندام جفت گیری کشیده شده است که در نرها در نقش شیار اسپرم عمل می کند. این شیار در کلیتوریس هم قابل تشخیص است، اما کاربردی ندارد. نوک اندام تناسلی بیرونی، ساختارهایی را نشان می دهد که با کلاهک آلت تناسلی پستانداران قابل مقایسه است و بین نوک (شبیه لاله گوش) که شیار اسپرم بر روی آن امتداد می یابد و ساختار کُند و ضخیمی که بوسیله ی شیار کوچکی از نوک متمایز شده، قابل تشخیص است.

آلت تناسلی نر در هنگام جفت گیری از کلوآک بیرون زده و تقریباً به شکل نیم دایره به سمت شکم خم می شود. در این شرایط، شیار اسپرم از شکم تغییر مسیر می دهد.

شناسایی جنسی از طریق ساختارهای تناسلی بیرونی

جهت ارزیابی اندازه و ساختار اندام جفت گیری تمساحیان، معمولاً پس از بی حرکت کردن نمونه ی مورد نظر، آلت تناسلی (نر یا ماده) بوسیله ی فرو کردن انگشت در کلوآک بیرون می آید (چابرک1967). با استفاده از این روش دستی، کلیتوریس های کوچکتر معمولاً در بهترین حالت خود تنها چند میلیمتر از کلوآک بیرون می آیند، در حالیکه آلت های نر بزرگتر- حداقل در نمونه های بزرگتر- به شکل یک اندام مخروطی شکل دراز و نسبتاً سفت، کاملاً قابل لمس بوده و به شکل متمایزی بیرون می آید. برازایتیس (1969) می گوید در تمساح های 3 تا 4 متری، فرو کردن 8 سانتیمتر یا کمتر انگشت کافی است تا آلت تناسلی خوابیده داخل کلوآک لمس شود. با این حال، هانوگر (1978) می گوید این روش دستی تنها در نمونه های حداقل 75 سانتیمتری به بالا کاربرد دارد. برای شناسایی جنسیت در تمساح های کوچکتر، استفاده از اسپکولوم واژینال دامپزشکی بهترین راه تشخیص جنسیت و ساختار کلوآک می باشد. راه دیگری که ویتاکر و همکاران پیشنهاد کردند (1980)، فشار دادن نواحی جنبی کلوآک به همدیگر و خم کردن محتاطانه ی دُم به طرف شکم است تا اندام جفت گیری بیرون بیاید. بهرحال، برای شناسایی موفق جنسیت یک تمساح، علاوه بر روش های ذکر شده، مهارت در شناسایی تفاوت در اندازه و جثه و ویژگی های ساختار تناسلی نر ها و ماده ها لازم و ضروری است.

بطور کلی، تعیین جنسیت تمساحیان و متعاقب آن تفکیک غدد جنسی قبل از بیرون آمدن از تخم اتفاق می افتد. با این حال، تفکیک اندام تناسلی بیرونی در تمساح های نوجوان گونه به گونه متفاوت است. مثلاً در گونه های Caiman crocodilus، Crocodylus johnstoni، C. moreletii، C. niloticus، C. palustris، C. porosusوC. siamensis تفاوت های قابل تشخیصی در بین آلت های تناسلی نر و ماده (پینس و کلیتوریس) در نوزادان تازه متولده شده وجود دارد. برخلاف آن، شناسایی جنسی بر اساس ریخت شناسی تناسلی در گونه ای نظیر Gavialis gangeticus کار دشواری است. به گفته ی لال و باسو (1982)، شناسایی جنسی بر اساس ساختارهای تناسلی بیرونی در نمونه های تازه بدنیا آمده ی گونه ی اخیر غیرممکن است و تنها در گاویال های حداقل یک متری قابل اجرا است. علاوه بر گاویال، برازایتیس (1969) به جنس Tomistoma هم اشاره می کند که روش دستی جهت شناسایی جنسی در این گونه در نمونه های حداقل 75 سانتیمتری ممکن است.

در تحقیقی که بتازگی انجام شد، الستد و لانگ (1995) به تفاوت های ریز میان آلت های تناسلی نر و ماده در تمساح های نوزاد تا بالغ نشده پرداختند. هردوی آنها بر روی شناسایی جنسی بر اساس ریخت شناسی تناسلی در نمونه های 0 تا 24 ماهه ی گونه ی Alligator mississippiensis تمرکز کردند. معاینه ی اندام های تناسلی بیرونی (که به حالت وارونه داخل کلوآک قرار دارد) بسیار معتبر و موثق است، چراکه بواسطه ی بررسی های تاریخی و میکروسکوپی بر روی غدد جنسی مورد تأیید قرار گرفته اند. طی این بررسی ها،آلت تناسلی (پینس) در نوزادان نر همیشه بزرگ (با طول متوسط 4.1 میلیمتر)، گرد و قرمز بود؛ در حالیکه آلت تناسلی (کلیتوریس) ماده های تازه بدنیا آمده کوچکتر (با طول متوسط 2.8 میلیمتر) و سفید کمرنگ بود. علاوه بر تفاوت های جنسی در طول و اندازه، محققین متوجه تفاوت در شکل و ساختار اندام های تناسلی بیرونی در نمونه های تازه بدنیا آمده ی گونه ی A. mississippiensis شدند. نرخ موفقیت در این شناسایی جنسی بیش از 95% بود: جنس های نر همگی بدرستی شناسایی شدند. تنها در موارد اندکی در ماده هایی که در دمای بالا (32 درجه) پرورش یافته بودند، ابعاد اندام تناسلی بیرونی آنها شبیه نرها بود. با این حال، طول کلیتوریس در این ماده ها همیشه کوچکتر از طول پینس در نرهای همان سنی بود. وب و همکاران (1984) با مطالعه بر روی نوزادان تازه بدنیا آمده ی گونه ی Crocodylus johnstoni مشاهدات مشابهی را ثبت کردند؛ به این ترتیب که نرها به ندرت با ماده ها اشتباه گرفته می شدند، و ماده هایی که در دماهای بالا پرورش یافته بودند معمولاً بخاطر کلیتوریس های بزرگشان با نر ها اشتباه گرفته می شدند. از میان 4،569 نوزاد زنده، وب و همکاران (1984) در 95% موارد به درستی جنسیت ها را شناسایی کردند؛ چراکه کلیتوریس در نوزاد های C. johnstoni به شکل قابل ملاحظه ای کوچکتر از پینس در نرها بود و نسبتاً نوک تیز بود. بر اساس گفته ی وب و همکاران، این تفاوت ها در همه ی نمونه های زنده، تازه مُرده و لاشه های نگه داری شده قابل مشاهده بود. با توجه به رشد اندام تناسلی بیرونی گونه ی A. mississippiensis در دوره ی پس از بیرون آمدن از تخم، الستد و لانگ (1995) دریافتند که پینس ها به طرز نامتناسبی سریع تر از کلیتوریس ها رشد کردند. در سن دو سالگی در نر و ماده های هم اندازه، اندام جفت گیری نر 3 تا 4 برابر بزرگتر از ماده بود.

**masi eng** · 9 بهمن، ۱۳۹۲

جفت گیری تمساحیان

جفت گیری در نقطه اوج یک سری انفعالات رفتاری که شامل نمایش فروتنی و مالیدن پوزه ها به هم می باشد، انجام می شود. جفت گیری به صورت چندین مرتبه، در تمامی گونه ها و همیشه در آب مشاهده شده است. جانور نر روی پشت جانور ماده دراز می کشد و پاهای عقبی و دمش را به زیر جانور ماده می پیچاند، به طوری که مخرجهای آنها روی هم قرار می گیرد. آلت نر درون مخرج ماده قرار گرفته و از آن اسپرم به داخل دو مجرای عبور تخم ریخته می شود. در طی جفت گیری جانور نر و ماده چسبیده به هم مکرراً در آب فرو رفته و بالا می آیند. جفت گیری بین یک زوج ممکن است یک یا چند مرتبه انجام شود. جفت گیری با چندین ماده بین تمساحیان نر شایع است، اما جفت گیری الیگیتور امریکایی ماده با چند نر نیز مشاهده شده است.

زمان بین جفت گیری و تخم گذاری برای الیگیتور آمریکایی در حدود 3 هفته است. البته این زمان در بعضی گونه ها ممکن است بیشتر باشد. در گونه کروکودیل آب شور، کروکودیلها در اسارت با هم لانه می سازند و رفتار معاشقه و جفت گیری آنها در حدود 4 تا 6 هفته قبل از تخم گذاری شروع می شود.

در لحظه جفت گیری تخمک حاصل از فولیکل زرده هنوز در تخمدان است، بعد از جفت گیری تخمک از تخمدان رها شده و وارد لوله رحمی که قبلاً اسپرم به آن وارد شده است، گردیده و لقاح انجام می شود. زرده با یک ماده

برای مشاهده این محتوا لطفاً ثبت نام کنید یا وارد شوید.

ای شفاف (سفیده) احاطه می شود. بعد یک لایه ضخیم غشا چرمی زرده و سفیده را محصور می کند که روی آن پوسته ی سخت تخم شکل می گیرد و آنگاه در داخل تخم رشد جنین آغاز می شود.

ماده ها بدنبال یک محل مناسب برای تخمگذاری می گردند. آنها معمولاً لانه های آزمایشی یا قلابی می سازند. تخم گذاری معمولاً در شب یا اوایل صبح اتفاق افتاده و در حدود 30 تا 40 دقیقه به طول می انجامد. موقعی که یک ماده در حال تخم گذاری است در حالتی از خود بیخودی فرو رفته و معمولاً به کسی که به آن نزدیک می شود حمله نمی کند.

دفاع از لانه و تخم ها

پس از اتمام تخم گذاری، ماده روی لانه را با گِل و گیاهان پوشانده و معمولاً از آن به شدت محافظت می کند. میزان دفاع از لانه بین گونه های مختلف در محدوده های جغرافیایی متفاوت، فرق می کند. در الیگیتور آمریکایی، دفاع از لانه با نمایش یک سلسله رفتار نظیر تولید صدای هیس، خرناس و باد کردن هیکل انجام می شود. در طرف دیگر کروکودیل آب شور سریعاً به سمت هر چیزی که به لانه نزدیک شود یورش برده و آن را گاز می گیرد. کروکودیل آب شیرین استرالیایی هیچوقت در طبیعت از لانه اش دفاع نمی کند، ولی در اسارت گاهی اینکار را انجام می دهد.

تمساح های ماده معمولاً در طی مدت جوجه کشی در نزدیکی یا روی لانه می ماند. بعضی گونه ها لانه هایشان را در نزدیکی آبهای دائمی می سازند. بعضی دیگر یک گودال که با آب پر شده است را در نزدیکی لانه ایجاد می کنند که بتوانند در آن در نزدیکی لانه دراز بکشند. ماگرها (گاندو: ماگر، کروکودیل مردابی، باتلاقی، پوزه کوتاه) یک نقب در کنار محل لانه هایشان می زنند و درون آن بین 25 تا 30 تخم می گذارند. بچه ها بین 55 تا 75 روز سر از تخم درمی آورند و توسط مادر به سمت آب هدایت می شوند. قابل ذکر است که گاندوها از بچه های تازه بدنیا آمده ی خود مراقبت های والدینی بعمل می آورند.

**masi eng** · 9 بهمن، ۱۳۹۲

تولید مثل تمساح ها

سن باروری و بلوغ جنسی کروکودیلین بسته به نوع تغذیه آب و هوا ، جثه و از همه مهمتر به نوع گونه متفاوت است. برخی از آنها از سن 4 سالگی و برخی در ۱۲ سالگی به بلوغ جنسی می رسند البته این موجودات در شرایط مناسب تا سن 50 سالگی نیز قابلیت باروری دارند.

در همه گونه ها لقاح داخلی است و تخم گذار هستند. فعالیت جنسی کروکودیل ها از اواخر زمستان شروع می شود ، جفت گیری در آب صورت می گیرد. هر نر با چند ماده جفت گیری می کند . در شرایط پرورشی اصولا نسبت ماده به نر سه به یک در نظر گرفته می شود.

تعداد تخم ها:

این جانور دو ماه پس از جفت گیری (اوایل بهار) تخم گذاری می کند. تعداد تخم ها در گونه های مختلف متفاوت و بسته به شرایط تغذیه ، سن ، آب و هوا ، و محیط پرورش گونه تغییر می کند. تعداد تخم ها از بیست تا هشتاد عدد متغیر است. تخمها پس از سه ماه هچ می شوند.

لانه سازی:

کروکودیل ها بسته به نوع گونه آنها به دو شکل لانه می سازند:

1- ماده برای تخم گذاری در نزدیکی ساحل رودخانه ها و حوضچه ها زمین را به عمق 30 سانتیمتر به شکل کوزه حفر نموده و تخم ها را در بستر این حفره ها قرار میدهد، سپس روی آنها را با خاک نرم و مرطوب می پوشانند.

2- ماده با استفاده از خاشاک و شاخ و برگ درختان و خاک زمین تپه ای را ایجاد می نماید و سپس اقدام به تخم گذاری در مرکز آن نموده و روی تخم را می پوشاند.

تخم ها:

تخم کروکودیل ها بیضی شکل و طول ان به طور متوسط 7 تا 9 سانتی متر ، عرض آن 4تا5 سانتی متر و وزن متوسط آن 85 تا 100 گرم است.تخم ها دارای دو جداره هستند جدار بیرونی آهکی و سخت و شکننده و جدار زیر آن نازک و به صورت پرده ای سفید رنگ مقاوم و قابل انعطاف بوده و زرده ی تخم توسط این لایه احاطه شده است. حدود دو تا سه ماه زمان لازم است تا جنین داخل تخم تکامل یابد و نوزاد از تخم بیرون بیاید.

آسیب پذیری:

مرحله تخم ریزی و نوزادی آسیب پذیرترین مرحله در زندگی آنهاست و تخم های کروکودیل منبع غذایی برای حیواناتی مانند مار ، بزمچه ، شغال ، روباه و جوندگان به شمار می رود. نوزادانی که تازه از تخم خارج می شوند نیز در معرض خطراتی مانند پرندگان شکاری ، ماهی خوار ، بزمچه ها و خزندگان دیگر هستند. در بین آن حیوانات همجنس خواری نیز دیده می شود. در صورت نبود غذا و گرسنگی بزرگسالان از نوزادان کوچک تغذیه می کنند.

**masi eng** · 9 بهمن، ۱۳۹۲

ملزومات و شرایط تأسیس مزرعه ی کروکدیل (1)

انجمن کروکدیل داران افریقای جنوبی

توجه: این مطالعه ی موردی صرفاً جهت توضیح و تشریح شالوده و اساس تأسیس مزرعه ی کروکدیل و دیگر منابعی است که در پرورش کروکدیل و نیز تأسیس مزرعه مورد نیاز می باشد. به پرورش دهندگان آینده جداً توصیه می شود که قبل از اخذ هرگونه تصمیم در زمینه ی احداث مزرعه ی کروکدیل، تحقیقات لازم را انجام داده و با مشاورین متخصص در این زمینه مشورت کنند. با توجه به تفاوت و گوناگونی مخارج اولیه ی کار در هر مکان، قابلیت اجرایی بودن تأسیس مزرعه در هر شرایط و هر مکانی متفاوت است؛ بنابراین در هر مورد می بایست با توجه به شرایط و قابلیت های خاص آن و دیگر موارد، مستقلاً عمل شود.

مدیریت یک واحدِ کشت و صنعت کروکدیل

چکیده: براساس مدل تولیدی که پیشنهاد خواهد شد، محصول ما 500 تخته پوست در هر سال خواهد بود.

در حالی که درآمد یک مزرعه ی کروکدیل از بخش هایی چون فروش پوست، گوشت، محصولات یادگاری، تزئینی و همچنین گردشگری تأمین می شود، این مدل فقط درآمد حاصله از فروش پوست را نمایش خواهد داد؛ هرچند که درآمد حاصل از گوشت نیز در شرایطی که فنون و امکانات کاربرد آن به درستی توسعه یابد، می تواند منبع درآمد بسیار قابل توجهی برای مزرعه دار باشد. در این میان کسب درآمد از بخش گردشگری به شدت بستگی به مکان مزرعه دارد و بنابراین مشمول مدل پیشنهادی ما نخواهد بود.

این مدل شامل بندهای زیر خواهد بود:

1. سیستم تولیدی؛ شامل منبع تهیه ی دام، نگهداری نوزادان و بچه ها.

2.طراحی استخرها و محیط گرمایی

3. نیازهای آب و غذایی

4. ذبح، پوست کردن، نمک سود کردن و عرضه به بازار

5. نیازهای مهم و اساسی مزرعه

1. سیستم تولیدی:

کروکدیل هایی که در یک محیط گرمایی مصنوعی پرورش می یابند، بعد از 18 تا 30 ماه (5/1 تا 5/2 سال) به یک اندازه ی مناسب و ایده آل برای عرضه به بازار می رسند.

برای پرورش کروکدیل هایی با این اندازه (که حداقلِ عرض پوست شکم آنها 27 سانتیمتر است)، مدل نگهداری و پرورش کروکدیل ما نیازمند موارد زیر است:

1.تهیه و تأمین حیوانات (ترجیحاً نوزاد)

2. ذخیره ی قابل اطمینانی از غذا

3.تأمین آب کافی

4. تأسیسات نگهداری؛ شامل استخرها و امکانات ذخیره و انبار غذا

5. محیط گرمایی مناسب

6.نیروی کار ماهر و با کفایت

طبیعتاً هزینه و مخارج این فرض های اولیه بسته به اندازه و مقیاس کاریِ مزرعه متفاوت است. لذا این مدل بر اساس فرض های زیر می باشد:

· تولید سالانه 500 تخته پوست

· نگهداری و ایجاد گرمای مصنوعی برای استخرها به مدت 30 ماه

· در این مثال گوشت کروکدیل به فروش نخواهد رفت؛ بنابراین شامل این مدل نخواهد بود

·اندازه ی متوسط پوست شکم در هنگام ذبح: 27 سانتیمتر که بین 24 تا 30 ماه بدست می آید

·حداکثر 10% از پوست های تولید شده بصورت درجه 2 طبقه بندی خواهند شد، نه بیشتر؛ و نیز هیچ پوستی به مزرعه برگردانده نخواهد شد

· تلفات مزرعه براساس ترازهای انجمن کروکودیل داران محاسبه می شوند

**masi eng** · 9 بهمن، ۱۳۹۲

ملزومات و شرایط تأسیس مزرعه ی کروکدیل (2)

الف): تهیه ی حیوانات

تخم کروکودیل را می توان از کروکودیل های تخمگذاری که (کروکودیل های مولد که مخصوص تخم گذاری نگهداری می شوند) در مزارع کروکودیل نگهداری می شوند تهیه کرد؛ و در انتخاب دوم می توان از نوزاد های کروکودیل نیز استفاده کرد.

تخم ها توسط مولد جوجه می شوند و نوزاد های بدنیا آمده، ذخیره ی اولیه ی چرخه ی تولید محسوب می شوند. تولید سالانه 500 تخته پوست نیازمند یک ذخیره ی 600 رأسی از نوزاد های کروکودیل در سال اول است (با در نظر گرفتن 10% تلفات و 2% حیوانات ضعیف و بیمار که در نهایت از بین می روند)؛ و همچنین باید کمتر از 5% تلفات در سال دوم را نیز در نظر گرفت. مدل ما با داشتن 600 نوزاد در ابتدای کار، تعداد 500 حیوان ذبح شده در پایان سال دوم محصول خواهد داشت.

سال صفر-----> 600 نوزاد کروکودیل

سال اول-----> 528 کروکودیل جوان (10% تلفات و 2% حیوانات ضعیف و بیمار که از بین رفته اند)

سال دوم-----> 500 کروکودیل آماده ی ذبح (5% تلفات)

به منظور داشتن چنین تلفات اندکی که در بالا ذکر شد، مدیریت توله ها و رشد و پرورش آنها می بایست بسیار دقیق و حرفه ای باشد.

ب): نگهداری حیوانات

نوزاد ها باید به استخرهای مخصوص منتقل شوند و بین 8 تا 10 ماه در آنجا بمانند.

نرخ رشد و درصد زنده ماندن آنها بستگی به مدیریت صحیح، غذای کافی و درجه حرارت ثابت و بدون تغییر 32 درجه سانتیگراد دارد. تغییر در هریک از مواردی که ذکر شد می تواند منجر به استرس شدید شود که در نتیجه ی آن مقاومت حیوان در برابر بیماری کم می شود و لذا درصد تلفات بالا می رود.

وقتی که نوزادان به سن 8 تا 10 ماه رسیدند، طول آنها چیزی حدود 1 متر است و می بایست به استخرهای پرورشی انتقال یابند. در این موقع از تراکم جمعیتی آنها در استخرها کم می شود تا حیوانات جا و فضای بیشتری برای رشد و پرورش داشته باشند.

استخرهای پرورشی، مگر اینکه مزرعه در موقعیت مناسبی از زاویه ی نور خورشید قرار گرفته باشد، نیازمند درجه حرارت مناسب برای اطمینان از نرخ رشد مطلوب حیوانات در طول سال می باشد. هزینه های تأمین گرما در سال دوم در این مدل نمایش داده خواهد شد.

**masi eng** · 9 بهمن، ۱۳۹۲

ملزومات و شرایط تأسیس مزرعه ی کروکدیل (3)

طراحی استخرها و محیط گرمایی

منبع تأمین گرما می تواند از زغال، گازوئیل، برق، نیروی خورشیدی و... باشد. هزینه های نصب و راه اندازی نیروی خورشیدی بالاست و دستگاه های آن نیز آزمایش نشده هستند. هزینه های نصب و ایجاد گرمای زغال سوز به مراتب پایین تر است و در بسیاری از مزارع کروکدیل با موفقیت استفاده می شود. هزینه های اداره و نگهداری مزرعه بهرحال بالاست، بخصوص اگر مکان مزرعه دور از امکانات حمل و نقلی باشد. آبی که در این مدل استفاده می شود، در یک دیگ زغال سوز که سوخت آن بطور خودکار پر می شود، گرم می شود و از طریق لوله های فولادی گالوانیزه به داخل استخرهای سرپوشیده سرازیر می شود و آب استخر را با تبادل حرارت گرم می کند.

طراحی استخرها می بایست در همه ی نقاط مزرعه بصورت استاندارد، یکدست و یک شکل باشد. آغل های بتنی با مساحت تقریبی 9 متر مربع که هرکدام 50 توله را نگهداری می کنند، نسبت به آغل های بزرگتر که 200 تا 300 توله را با همان تراکم نگهداری می کنند ترجیح داده می شود. نگهداری حیوانات و همچنین تنظیم حرارت، نظارت بر بهداشت و نیز بیماری ها در آغل های کوچکتر ساده تر و مراقبت و رسیدگی به آنها آسان تر است. اگر آغل ها سرپوشیده نباشند، بایستی در هنگام شب آنرا با صفحه های پلاستیکی پوشاند. برای جلوگیری از گرمای بیش از حد در طول روز می توان از ایجاد سایه های مصنوعی بهره برد. بهرشکل، تأمین شرایط مناسب نیازمند نگهداری مناسب، مانند استخرهای سرپوشیده است.

مراحل ساخت این آغل ها را می توان بمنظور تأمین شرایط تراکمی و تعداد اولین ورودی توله ها، طبقه بندی کرد. هرچند که در اختیار داشتن پول نقد می تواند ساخت آغل ها را با سرعت به اتمام برساند، اما بایستی به این نکته نیز توجه داشت که فعالیت های ساختمانی و ایجاد سرو صدای ناشی از ساخت و ساز می تواند منجر به استرس شدید در میان کروکدیل ها شود.

نمونه ای از مراحل ساخت و طبقه بندی آغل ها:

مرحله ی اول: 6 آغل مخصوص نوزادان، هرکدام در اندازه ی 3 متر در 3 متر برای غذادهی همزمان به 600 توله (با تراکم یک متر مربع به ازای هر 11 توله)

مرحله ی دوم: 2 آغل مخصوص توله های یک ساله، هرکدام در اندازه ی 10 متر در 5 متر، برای جا دادن 528 توله ی یک ساله، که باید در همان سال اول ساخته شود (با تراکم یک متر مربع به ازای هر 5 توله)

مرحله ی سوم: 10 آغل 50 متر مربعی، مخصوص پرورش 500 توله ی دو ساله که در سال دوم باید ساخته شود (با تراکم یک متر مربع به ازای هر یک کروکدیل)

بنابراین، کل مساحت آغل های مورد نیاز عبارتند از آغل های 6 در 9 متر مربعی و 12 در 50 متر مربعی. تمام کروکدیل ها باید در ماه آگوست هر سال به استخرهای مخصوص خود منتقل شوند تا قبل از ورود توله های جدید، آغل ها در صورت نیاز تعمیر و یا نوسازی شوند.

**masi eng** · 9 بهمن، ۱۳۹۲

ملزومات و شرایط تأسیس مزرعه ی کروکدیل (4)

الف): آغل های مخصوص نوزادان (0-8 تا 10 ماهه)

ما در این مدل برای نوزاد های کروکودیل 6 آغل 3 متر در 3 متر در نظر گرفته ایم که هرکدام در حدود 100 نوزاد را در خود جا می دهد؛ ضمن اینکه این آغل ها سرپوشیده هستند. آغل ها به شکل سکوهای بتنی برآمده، همانند جزیره هایی هستند که دورتادور آنرا آب فرا گرفته تا لوله های حرارتی و گرم کننده از زیر آن عبور کنند. این جزیره بجز در مواقع غذا دادن، که ممکن است کل آب تخلیه شود تا غذادهی در شرایطی کاملاً خشک انجام گردد، تقریباً 10 سانتیمتر به زیر آب فرو می رود.

ب): آغل های پرورشی (8 تا 30 ماهه)

برای ساخت آغل های پرورشی مدل ها و طرح های متفاوتی وجود دارد. اگر یک برنامه ی ذبح 30 ماهه را در نظر داشته باشید، گرم کردن استخرها امری ضروری است.

در این مدل آغل های پرورشی به شکل سرپوشیده هستند. تراکم حیوانات در این آغل ها بسیار متفاوت از تراکم آنها در آغل های مخصوص نوزاد (بند الف) می باشد و آغل هایی با فضای تقریباً یک متر مربع برای هر کروکودیل در سال آخر ضروری است. از سه مرحله ساخت آغلی که در بالا ذکر شد، دوازده آغل برای جا دادن حیوانات آماده ی ذبح لازم است. اگر سطح آغل ها با مقدار ملایمی شیب زیر آب فرو رود طراحی آن ساده ولی مؤثر خواهد بود.

روش جایگزینی که البته در این مدل مطرح نشده، استفاده از استخرهای طبیعی خاکی بدون سیستم گرمایی برای جا دادن کروکودیل هاست. اگر دسترسی به منابع غذایی برای شما آسان است، این روش ارزان تر تمام خواهد شد؛ اما در عین حال مشکلات مدیریتی بیشتر می شود، کنترل بیماری ها مشکل می شود، ممکن است کیفیت پوست حیوان به خطر بیفتد و بالاخره اینکه شما مجبور خواهید بود برای مدت بسیار طولانی تری کروکودیل را برای رسیدن عرض پوست شکم به اندازه ی متوسط 27 سانتیمتر در استخر نگهداری کنید که طبیعتاً هزینه های شما بالا می رود. البته توجه داشته باشید که با استفاده از استخرهای خاکی هزینه های تولید گرما و مصالح ساختمانی به شکل چشمگیری پایین می آید. این انجمن ساخت استخرهای بتنی سرپوشیده معمولی را توصیه می کند.

**masi eng** · 9 بهمن، ۱۳۹۲

ملزومات و شرایط تأسیس مزرعه ی کروکدیل (5)

نیازهای آب و غذایی

اگر فرض بگیریم که شرایط غذایی در سطح مطلوبی باشد، نرخ رشد کروکدیل ها به شدت به میزان متابولیسم (سوخت و ساز) بدن آنها بستگی دارد که آنهم در گرو درجه حرارت هواست. کارایی تبدیل غذا در بدن حیوان به موازات بالا رفتن سن، از بیش از %50 در هفته های اول تولد تا کمتر از %30 بعد از چند ماه کاهش می یابد. ما در این مدل فرض گرفته ایم که کروکودیل در سن ذبح حدود 10 کیلوگرم وزن دارد و نرخ تبدیل غذا در بدن او %30 است. بنابراین، حیوان در یک دوره ی 24 تا 30 ماهه 50 تا 60 کیلوگرم غذا مصرف می کند. ضایعات به شکل چشمگیری می تواند درصد تبدیل غذا را افزایش دهد و لذا میزان مصرف غذای حیوان باید مرتب کنترل و تنظیم شود. با منظور کردن ضایعات، با یک حساب سرانگشتی مشخص می شود که برای رساندن هر کروکودیل به شرایط ذبح، بطور متوسط 70 کیلوگرم غذا لازم است؛ که نتیجتاً بطور کلی میزان مصرف غذا در سال اول 11 تن و در سال های بعدی هر سال 32 تن خواهد بود.

اگر گوشت کروکودیل های مزرعه ی شما به معرض فروش گذاشته نمی شود، لاشه و ضایعات کروکودیل های ذبح شده نیز می تواند بعنوان غذا برای دیگر کروکودیل ها استفاده شود. با احتساب 4 کیلوگرم ضایعات به ازای هر لاشه، 500 رأس کروکودیل فرضی مدل ما می تواند تأمین کننده ی 2 تن گوشت برای حیوانات مزرعه باشد؛ و البته 30 تن غذای باقیمانده از منابع دیگر (گوشت، ماهی و غذاهای فشرده ی صنعتی) تأمین خواهد شد. غذاهای بسته بندی شده در قطعات کوچک بسیار مناسب و مطلوب است؛ گران تر تمام می شود اما برای تبدیل غذا در بدن حیوان مفید و کنترل سلامتی او آسانتر خواهد بود. غالب مزارع صنعتی گوشت را از منابع متنوع و با قیمت های مختلف تهیه می کنند. همچنین لازم است که گوشت و ماهی درون یخچال نگهداری شود؛ لذا در اختیار داشتن حداقل دو یخچال فریزر با فضای 1.13 متر مکعب (40 فوت مکعب) ضروری است. توجه داشته باشید که در این مدل هزینه های حمل و نقل و نیروی کارگر برای منابع غذایی محاسبه نشده است.

**masi eng** · 9 بهمن، ۱۳۹۲

ملزومات و شرایط تأسیس مزرعه ی کروکدیل (6)

ملزومات و نیازهای آب و تأسیسات آن برای یک مزرعه با تولید 500 کروکدیل در هر سال، بر اساس 654 متر مربع فضا برای آغل ها، از قرار زیر است:

سطح آب در استخرهای نوزادان در شش روز هفته در حدود 10 سانتیمتر است و غذادهی به آنها باید در محیط خشک انجام شود. سپس می بایست آب استخرها کاملاً تخلیه و تمیز شده و به عمق 30 سانتیمتر از آب پر شود. هر استخر تقریباً به 1.5 متر مکعب آب نیاز دارد.

در استخرهای پرورش، بسته به موجودی منابع غذایی، غذادهی به کروکودیل های جوان باید حتی المکان هر روز یا حداقل 3 روز در هفته انجام گیرد. توجه داشته باشید که شرایط و روش غذادهی به حیوانات همیشه باید یکسان باشد. اگر عمق آب همان 30 سانتیمتر است، استخرهای پرورش هرکدام 3.8 متر مکعب آب نیاز دارند. نیاز هفتگی آب برای استخرها به قرار زیر است:

استخرهای نوزادان: 1.5 متر مکعب/ 6 استخر/ 6 روز در هفته= 54 متر مکعب در هر هفته

استخرهای پرورش: 3.8 متر مکعب/ 12 استخر/ 3 روز در هفته= 137 متر مکعب در هر هفته

جمعاً 191 متر مکعب در هر هفته

نیاز سالانه ی آب: 52 هفته ضربدر 191 متر مکعب= 9,932 متر مکعب یا بعبارتی 9،9 میلیون لیتر

با احتساب میزان مصرفی آب برای مصارف شستشو و غیره، نیاز کل سالانه ی آب به 12 میلیون لیتر افزایش می یابد.

حتماً توجه داشته باشید که آب استخرها، بخصوص برای نوزادان باید کاملاً تمیز باشد (بعنوان مثال آب طبیعی چاه یا آب تصفیه شده).

**masi eng** · 9 بهمن، ۱۳۹۲

ملزومات و شرایط تأسیس مزرعه ی کروکدیل (7)

ذبح، پوست کردن، نمک سود کردن و عرضه به بازار

کروکودیل ها در سن 24 تا 30 ماهگی با شلیک گلوله در جمجمه یا از طریق بریدن سر آنها از پشت ذبح می شوند.

پس از ذبح، پوست حیوان بلافاصله شستشو می شود و از امتداد خط کشی هایی که مطابق با استاندارد بین المللی تعیین گردیده از بدن جدا می شود. عملیات پوست کندن کروکودیل کاری تخصصی و حرفه ای است و به تعداد نسبتاً زیادی کارگر نیازمند است. هر تخته پوست با مقداری نمک تمیز، نمک سود می شود که مقدار نمک برابر با حداقل دوبرابر وزن خود پوست است. پوست ها سپس قبل از پروسه های انتقال، درجه بندی، اندازه گیری، علامت گذاری و فروش، در محیطی خنک انبار می شوند.

هزینه هایی که شما در این مرحله از کار متقبل خواهید شد عبارتند از: هزینه های علامت گذاری پوست، حق العمل بازاریابی، حمل و نقل، بیمه و مخارج نیروی کارگر که جمعاً بالغ بر 20 تا %25 خواهد شد.

منبع:

South African Crocodile Farmers Association, (SACFA). 2001. Requirements and Guidelines to Establish a Crocodile Farm -A

برای مشاهده این محتوا لطفاً ثبت نام کنید یا وارد شوید.

Study.

برای مشاهده این محتوا لطفاً ثبت نام کنید یا وارد شوید.

Revised March 2003

ورود

پرورش صنعتی تمساح

ارسال های توصیه شده

masi eng 47044

لینک به دیدگاه

masi eng 47044

لینک به دیدگاه

masi eng 47044

لینک به دیدگاه

masi eng 47044

لینک به دیدگاه

masi eng 47044

لینک به دیدگاه

masi eng 47044

لینک به دیدگاه

masi eng 47044

لینک به دیدگاه

masi eng 47044

لینک به دیدگاه

masi eng 47044

لینک به دیدگاه

masi eng 47044

لینک به دیدگاه

masi eng 47044

لینک به دیدگاه

masi eng 47044

لینک به دیدگاه

masi eng 47044

لینک به دیدگاه

masi eng 47044

لینک به دیدگاه

masi eng 47044

لینک به دیدگاه

masi eng 47044

لینک به دیدگاه

masi eng 47044

لینک به دیدگاه

masi eng 47044

لینک به دیدگاه

masi eng 47044

لینک به دیدگاه

masi eng 47044

لینک به دیدگاه

سایت نواندیشان

انجمن نواندیشان

جریان فعالیت های من

کسب درآمد کنید