اختلالات دستگاه لنفاوى

[masi eng 47044]

دستگاه لنفاوى شامل عروق لنفاوى که در سراسر بدن منشتر شده‌اند و اغلب به موازات عروق خونى حرکت مى‌کنند و تعداد زيادى غده‌هاى لنفاوى است که به عروق لنفاوى متصل هستند. غده‌هاى لنفاوى لنفوسيت‌ها را توليد مى‌کنند. لنفوسيت‌ها سلول‌هاى سفيد مسئول توليد پادتن‌ها هستند که بدن را در مقابله با عفونت‌ها و پاکسازى اجسام خارجى يارى مى‌کنند. غدد لنفاوى از طريق به دام انداختن باکترى‌ها و جلوگيرى از گسترش آنها نيز با عفونت مبارزه مى‌کنند. دليل تورم غدد لنفاوى هنگام عفونت همين پديده است. طحال نيز بخشى از دستگاه لنفاوى است زيرا در واقع اين عضو يک غده لنفاوى بزرگ است.

[masi eng 47044]

[h=3]التهاب عروق و غدد لنفاوى[/h] التهاب عروق لنفاوى عفونت اين عروق است و معمولاً در اثر باکترى استرپتوکوک که زخم‌ها، بريدگى‌ها يا خراش‌ها را عفونى مى‌کند، ايجاد مى‌شود. علائم شامل بروز سريع رگه‌هاى ظريف قرمز است که از موضع عفونت روى دست و پا به سمت بالا گسترش مى‌يابد. اين رگه‌ها معمولاً به‌سمت بالا و به زير بغل و کشاله ران گسترش مى‌يابد و باعث بزرگى و دردناک شدن غدد لنفاوى اين نواحى مى‌شوند (التهاب غدد لنفاوي)و علائم عمومى مثل تب، لرز، سردرد، بيحالي، بى‌اشتهائى ممکن است بروز کند. در موارد شديد باکترى ممکن است خود را به جريان خون برساند و باعث مسمويت خون (سپتى سمي) گردد (به مبحث سپتى سمى مراجعه کنيد). اگر التهاب غدد لنفاوى درمان نشود ممکن است در طول مجارى لنفاوى عفونت چرکى ايجاد شود، اگرچه اين پديده نادر است.

[h=3]درمان[/h] درمان فورى با آنتى‌بيوتيک‌ها (معمولاً پنى‌سيلين) ظرف چند ساعت التهاب عروق لنفاوى را مهار مى‌کند. اقدامات حمايتى شامل استراحت، محدوديت استفاده از اندام مبتلا، و مصرف فراوان مايعات است. پيشگيرى از التهاب عروق لنفاوى شامل مراقبت فورى از زخم‌ها (همان‌گونه که در مبحث کمک‌هاى اوليه محورهاى اصلى آن مطرح شده است). و مراقبت دقيق از عفونت‌هاى پوستى (همان‌گونه که در مبحث عفونت‌هاى پوستى توضيح داده شده است) مى‌باشد.

[masi eng 47044]

[h=3]لنفوم‌ها[/h] لنفوم‌ها سرطان‌هاى غدد لنفاوى هستند. شايع‌ترين آنها بيمارى هوچکين (Hodgkin)، و لنفوم غيرهوچکينى است. لنفوم‌هاى نادرتر عبارتند از لنفوم بورکيت^(۱) (Burkitt)، و مايکوزيس فونگوئيدز^(۲) (Mycosis Fungoides).

 

(۱) نوعى لنفوم بدخيم تمايز نيافته که با ضايعات تخريبى استخوان و تودهٔ شکمى تظاهر مى‌کند -م.

 

(۲) يک توموز مزمن و بدخيم بافت لنفاوى پوست است که در مراحل نهائى غدد لنفاوى و احشاء را درگير مى‌کند

[masi eng 47044]

[h=3]بيمارى هوچکين[/h] اين سرطان در اثر تغيير شکل بدخيم يکى از سلول‌هاى غدهٔ لنفاوى ايجاد مى‌شود که بعداً رشد آن غيرقابل کنترل مى‌گردد و به طحال و غدد لنفاوى سراسر بدن گسترش مى‌يابد. اين عارضه عمدتاً بيمارى بالغان جوان است و علت آن ناشناخته است.

[h=3]علائم[/h] علامت اصلى تورم پايدار غدد لنفاوى به‌ويژه در گردن، کشالهٔ ران، يا زير بغل است. با گسترش بيمارى تب، عرق ريزش شبانه، کاهش وزن، و خارش شديد بروز مى‌کند. تب آن به پل اپشتين (Pel-Epstein)، موسوم است که در آن چند روز تب بالا و به‌دنبال آن چند روز يا چند هفته درجه حرارت عادى به‌طور متناوب و منظم تکرار مى‌شود. اگر تومور به استخوان تهاجم پيدا کند ممکن است در استخوان مبتلا به‌ويژه در مهره‌ها درد ايجاد شود. شروع درد به‌سرعت بعد از مصرف نوشابه‌هاى الکلى يک علامت غيرمعمول است که ممکن است نشانهٔ وجود بيمارى هوچکين باشد. تشخيص بيمارى هوچکين با نمونه‌بردارى از يکى از غدد لنفاوى مبتلا داده مى‌شود.

[h=3]درمان و پيش‌آگهى[/h] اگر بيمارى در مراحل اوليه کشف شود پرتودرمانى ۸۰ تا ۹۰ درصد موارد را درمان مى‌کند. اگر در مراحل پيشرفته‌تر به اين بيمارى پى برده شود تلفيق پرتودرمانى و داروهاى ضد سرطان به‌کار مى‌رود و در بيش از نيمى از بيماران درمان شده بيمارى به‌طور کامل ريشه‌کن مى‌گردد.

[masi eng 47044]

[h=3]لنفوم غیر هوچکينى[/h] اين عارضه مشابه بيمارى هوچکين است با اين تفاوت که انواع مختلف سلولى مسبب رشد تومور هستند و درمان آن به‌راحتى بيمارى هوچکين نيست.

[h=3]علائم[/h] اولين نشانهٔ بيمارى اغلب تورم غدد لنفاوى گردن، زير بغل و کشالهٔ ران است. بى‌اشتهائي، بى‌حالي، خستگي، و کاهش وزن، و عرق ريزش شبانه نيز بروز مى‌کند. تشخيص با نمونه‌بردارى از غدد لنفاوى مبتلا داده مى‌شود.

[h=3]درمان و پيش‌آگهى[/h] پرتوتابى و داروهاى ضد سرطان براى درمان لنفوم غيرهوچکينى به‌کار مى‌رود. انتظار مى‌رود ۵۰ درصد از افراد در مراحل اول بيمارى درمان شوند. در بيمارى پيشرفته‌تر انتظار مى‌رود که حدود ۲۰ تا ۲۵ درصد بيماران درمان شوند.