وندالیسم

[پریناز احمدی 14]

سلام بچه ها میشه یه سری مطالب و مقاله در مورد پدیده ی وندالیسم بذارید؟

[XMEHRDADX 7,514]

برای مشاهده این محتوا لطفاً ثبت نام کنید یا وارد شوید.

• ورود
• یا
• ثبت نام

 

فصل سومش در رابطه با وندالیسمه .

[spow 44,195]

ونداليسم

 

 

سال‌هاست که جامعه‌شناسان تلاش می‌کنند تعریف دقیقی از شادی یا اعتراض دسته‌جمعی ارائه کنند .اتفاقاتی مثل آن‌چه دو شب پيش در مراسم شب چهارشنبه آخر سال روی داد، حوادثی که به دنبال برد یک تیم ورزشی یا کسب یک افتخار ملی پیش می‌آید، یا اعتراضات سیاسی و اجتماعی که به یک اتفاق ناخوشایند منجر می‌شود و ناراحتی‌هایی که به دنبال ناکامی‌ها و ناگواری‌ها اظهار می‌شود، همه و همه مدلی از واکنش‌های دسته‌جمعی اجتماعی است که ما معمولا به دید یک معضل و مشکل به آن نگاه می‌کنیم؛ در حالی که اگر آن‌ها را به عنوان واقعیت و حقیقت‌های زندگی اجتماعی‌مان تحلیل کنیم و برایشان برنامه داشته باشیم، ماجرا شاید شکل دیگری به خود بگیرد و از قالب یک معضل به شکل یک «مساله» درآید که راه‌‌حل مشخصی به دنبال دارد.

یک گام مهم در شناخت این «مساله»، دانستن این است که جوامع دیگر هم با این موضوع دست و پنجه نرم می‌کنند. این چالش‌ها در قالب بحث‌های تئوریکی مطرح شده و می‌شود که بخش عمده‌ای از جامعه‌شناسی و روان‌شناسی اجتماعی امروز دنیا را تشکیل می‌دهد. بحث «وندالیسم» یکی از این چالش‌ها و مباحث است.

 

حالا که اتفاقات چهارشنبه‌سوری را با همه تلخی و شیرینی‌اش پشت‌سر گذاشته‌ایم، شاید بتوانیم به عنوان یک بحث جدی و ریشه‌دار برای آینده، بدون این که متهم به مخالفت با شادی یا سنت‌ها شویم، در این‌باره بیشتر بدانیم.

 

روزی روزگاری وندالیسم

روزگاري در سرزمين‌هاي واقع در ميان دو رودخانه بزرگ «اودر» و «ويستول» قومي از اقوام ژرمن و اسلاو زندگی می‌کرد به نام قوم «وندال». آن‌ها بخش بزرگی از سرزمين‌هاي فرانسه و اسپانيای امروزی را به تصرف خود درآورده بودند و به متصرفات روم در آفريقا حمله كرده، كارتاژ را گرفته و بر مديترانه نیز مستولي شده بودند. این وندال‌ها علاوه بر جنگ‌افروزی یک عادت بد دیگر نیز داشتند و آن عادت این بود که در لشکرکشی‌های خود، هر نمادی از آبادی و آبادانی می‌دیدند، تاراج و نابود می‌کردند. همین شهرت تاریخی سبب شده است که امروزه «هرگونه تخریب آگاهانه اموال عمومی، اموال دیگران، آثار هنری و صنعتی» را با نام وندالیسم بشناسیم.

 

در علم جرم‌شناسي، وندال را به معني فرد يا آدم خرابكار مي‌دانند و ونداليسم به مواردي اطلاق مي‌شود كه شخص به تخريب اموال عمومي و اموال ديگران اقدام مي‌كند. البته تخريب اموال خودی، ونداليسم به حساب نمی‌آید.

ونداليسم يا خرابكارى‌هاى شهرى يكى از مشكلات و معضلات جوامع شهرى به‌ويژه در حاشيه آن‌هاست كه همگام با رشد و توسعه شتابزده شهر و درونى نشدن فرهنگ شهرنشينى در بين جوامع مختلف به وجود آمده است. خرابكارى‌هاى شهرى از جمله انحرافات يا آشفتگى‌هاى اجتماعى هستند كه در آن افراد سعى دارند نيازها، هيجانات و احساسات درونى خود را به شيوه‌اى بروز دهند و با در دسترس نبودن روش مناسب به رفتارهاى نابه‌هنجار روى مى‌آورند.

 

در واقع، ونداليسم نوعی انحراف رفتارى است كه با انتظارات جامعه منطبق و سازگار نيست و عموما زمانى رخ مى‌دهد كه فرد يا گروهى معيارهاى جامعه را رعايت نكنند. اصطلاح وندال بيشتر به كساني اطلاق مي‌شود كه با حالت اعتراض به دلايل مختلف دست به تخريب مي‌زنند.

براساس تحقیقات انجام شده در جهان، اعمال وندالیستی به‌طور وسیع توسط جوانان انجام می‌شود بدون آن‌که بدانند این عمل جرم است. آن‌ها اعمال خود را نوعی شوخی می‌دانند. این واقعیت که اغلب در حین اعمال وندالیسم چیزی دزدیده نمی‌شود، این مفهوم را تقویت می‌کند که آن‌ها شیطنت می‌کنند، اما بزهکار نیستند، بلکه تخریب اموال برای آن‌ها تفریح و هیجان می‌آورد و در واقع اعتراضی به موقعیت مبهم آن‌ها در ساختار اجتماعی است.

با توسعه تكنولوژي و گسترش دامنه شهرنشيني، دامنه وندالیسم نیز فراگيرتر مي‌شود. وندال‌ها همه‌جا حضور دارند؛ مدارس، خيابان‌ها، پارك‌ها، جنگل‌ها، درون هواپيماها و قطارهاي مسافربري و ... از رايج‌ترين صور رفتار بزهكارانه و ونداليستي می‌توان به موارد زیر اشاره کرد: تخريب اموال مدرسه، علایم ترافيك و تابلوهاي راهنمايي، شكستن شيشه اماكن خالي از سكنه، شكستن لامپ خيابان‌ها و پارك‌ها، تخريب كيوسك تلفن و شكستن دستگاه تلفن عمومي، قطع سيم برق و تلفن، شكستن درختان خيابان‌ها و پارك‌ها، تخريب مجسمه‌هاي ميادين، تخريب اموال پارك‌ها و اماكن عمومي، پاره كردن صندلي‌هاي سينماها، تئاترها و اتوبوس‌ها، آسیب به اتومبيل‌هاي پارك شده، تخريب برخي وسايل داخل هواپيماهاي مسافربري، قطارها و ترن‌هاي زيرزميني، تخريب ريل‌هاي راه آهن، تخريب اموال بيمارستان‌ها، هتل‌ها، كارخانه‌ها و مراكز تجاري، ايجاد آتش‌سوزي در جنگل‌ها، مراتع و برخي انبارهاي عمومي، بمب‌گذاري با هدف تخريب اموال عمومي، استفاده از مواد منفجره نظير ترقه و بمب دستي به منظور آسيب و تخريب برخي از متعلقات اشخاص حقيقي و حقوقي و . . .

 

 

چرا وندالیسم؟

تحقیقات نشان داده این معضل اجتماعی بسیار پیچیده است و تحت‌تاثیر متغیرهای زیادی قرار دارد. برخلاف پدیده‌های طبیعی، پدیده‌های اجتماعی نظیر وندالیسم تابع یک علت نیستند. به همین دلیل برای شناخت هر واقعیت اجتماعی و چگونگی شکل‌گیری آن باید به دنبال فهم علل متعدد آن بود.

علت بروز وندالیسم را باید در تحولات شهرنشيني، به هم ريختن روابط و مناسبات جمعي، بسط تمدن ماشيني، از دست رفتن زندگي ساده و مبتني بر روابط عاطفي و ترویج زندگي مبتني بر روابط رسمي و بي‌روح همراه با فردگرايي مفرط، رقابت سرسختانه و فردگرايي افراطي جستجو کرد.

شكست‌ها و عقده‌هاي رواني پنهان، اميال سركوب شده، احساس درماندگي، سرخوردگي و ناتواني در به‌دست آوردن حقوق فردی نیز از دیگر موجبات بروز این پدیده است. اغلب وندال‌ها مجرد و از نظر تحصيلي ناموفقند. بیشتر آن‌ها با سرخوردگي‌ها، شكست‌ها و ناكامي‌هاي مختلف در زمينه تحصيلي، حرفه‌اي، مالي، اجتماعي و خانوادگي مواجه بوده‌اند، بنابراين داراي نوعي شخصيت پرخاشگر، بي‌ثبات، ضد جامعه، نامطمئن، كينه‌جو، ناآرام، كنجكاو، انتقام‌جو، ناشكيبا و در عين حال مايوس هستند.

 

بيماري‌هاي روحي و رواني، عصبيت، پرخاشگری و افسردگی در بین جوانان وندال زیاد دیده می‌شود. اين افراد به دليل عدم تعادل رواني در تشخيص هنجارها از ناهنجارهاي اجتماعي با مشكل مواجه مي‌شوند و عقده‌هاي رواني خود را با اقدامات خشونت‌آميز خرابكارانه تخليه مي‌كنند و با اقدامات خرابكارانه ارضاي رواني مي‌شوند. هم‌چنين فقر اقتصادي را مي‌توان یکی از عوامل مهم بروز وندالیسم دانست. وجود اختلاف طبقاتي در جامعه موجب مي‌شود آن‌هايي كه در قعر فقر زندگي مي‌كنند، دست به انتقام از افراد بالا دست جامعه بزنند كه از جمله این موارد مي‌توان به خط انداختن روي خودروها اشاره كرد.

 

پايين بودن سطح تحصيلات، مصاحبت با دوستان وندال و از خودبيگانگي نیز از دیگر عوامل زمینه‌ساز این نوع ویرانگری اجتماعی است. از خود بيگانگي، حالتي است كه شخص در اثر تعامل با یک فرهنگ ديگر مغلوب مي‌شود و هويت اجتماعي و فرهنگي خود را از دست مي‌دهد كه در اين صورت فرد به تقليد كوركورانه رو مي‌آورد. رواج استفاده از شبكه‌هاي ماهواره‌اي را مي‌توان عامل موثري در شکل‌گیری از خود بیگانگی دانست.

فقدان برنامه برای پر كردن اوقات فراغت جوانان نیز سهم به‌سزایی در این رابطه دارد. انرژي جوانان در دوران تحصيل ناخودآگاه مصروف تحصيل مي‌شود ولي در زمان فراغت چنانچه برنامه‌ صحيحي براي پر كردن چنين اوقات فراغتي نباشد، قطعا آثار خالي كردن انرژي در بعضي مواقع به شكل ونداليسم ظاهر خواهد شد.

 

دروني نشدن فرهنگ شهرنشيني از جمله پايه‌هاي اساسي انحرافات و آشفتگي‌هاي اجتماعي است. خرابكاران شهري احساسات دروني خود را به شيوه‌اي بروز مي‌دهند كه اثري جز تخريب اموال عمومي ندارد.

میزان درآمد خانوار، شرایط نامطلوب محیط خانه، میزان بالای اختلافات خانوادگی، وضعیت نامطلوب تحصیلی و احساس تبعیض در مدارس و محیط اجتماعی و خانوادگی از مهم‌ترین عوامل زمینه‌ساز بروز رفتارهای وندالیستی است.

معمولا افرادی که از زندگی خود راضی نیستند و احساس می‌کنند که اجتماع برای نیل به اهدافشان به آن‌ها کمکی نکرده با تخریب اموال عمومی سعی در آرام کردن خود دارند. این قبیل اشخاص از آن‌جا که توان انجام کارهای بزرگ را ندارند با آسیب رساندن به اموال عمومی به نوعی خود را تخلیه روحی و روانی می‌کنند.

 

 

ونداليسم وطنی

ونداليسم را به دو دسته کلی فردي و گروهی تقسیم می‌کنند. خصوصيت افراد وندال و به تبع آن نوع بروز وندالیسم در هر كشوري متفاوت است. به عنوان مثال در كشورهاي اروپايي ريختن سس روي صندلی‌هاي اماكن عمومي و در آمريكا تخريب ريل‌هاي قطار بسيار رايج است. در ايران نيز گرچه برداشتن علایم راهنمايي و رانندگي در جاده‌ها يا تغيير شكل آن‌ها هم‌چون كشورهاي ديگر رايج نيست، اما كندن پوست درختان براي نوشتن يادگاري، استفاده از در توالت‌هاي عمومي به‌عنوان تابلوی اعلانات و ... رايج است. پاره‌كردن روكش صندلي‌ها در اتوبوس و اماكن عمومي نيز همچون ديگر كشورها جذابيت‌هاي خاص خود را براي وندال‌های وطنی دارد. آن‌ها از اين كار لذت مي‌برند و انرژي‌هاي متراكم منفي خود را بدين وسيله بيرون مي‌ريزند.

نسل قبلی وندال‌ها به حاصل دسترنج ديگران تعدي مي‌كردند، اما وندال‌هاي نسل حاضر، جامعه خود را متعلق به خود نمي‌پندارند، بنابراين با آن درافتاده و چيزي كه در نهايت متعلق به خود آن‌هاست را از بين مي‌برند.

 

موضوعات مورد نظر برای وندال‌ها متعدد و متنوع است و به ترتیب فراوانی‌های مشاهده شده در مناطق مختلف از شعارنویسی و خط‌کشی بر روی دیوارها، میز و صندلی و درخت تا تخریب تلفن‌های عمومی، پاره کردن صندلی اتوبوس، تخریب کتب و مجلات کتابخانه، تخریب فضای سبز مخصوصا اموال پارک‌ها و مکان‌های فرهنگی و ورزشی و شکستن نرده خیابان‌ها، پل‌ها و معابر عمومی، شکستن لامپ خیابان‌ها و تخریب اتومبیل‌های شخصی را شامل می‌شود.

نتایج به‌دست آمده از بررسی خصوصیات فردی، خانوادگی، شخصیتی و رفتاری وندال‌های مورد مطالعه در تهران نشان می‌دهد که اکثریت قریب به اتفاق آنان (2/98) مذکرند، بیشترین درصد آن‌ها در گروه سنی 14 تا 29سال قرار دارند و از حیث سواد سه‌چهارم آن‌ها دارای تحصیلات زیر دیپلم هستند، حدود 43درصد قبل از ورود به دوره راهنمایی ترک تحصیل کرده‌اند و بیش از 7 درصد آنان دارای والدین بی‌سواد و کم‌سواد با مشاغلی با سطوح پایین و با درآمدهای اندکند.

این تحقیقات هم‌چنین نشان می‌دهد 62درصد وندال‌های تحت مطالعه، فرزندان والدین ناموفق در زندگی زناشویی و متعلق به خانواده‌های از هم پاشیده‌اند. 33درصد دارای والدین معتاد و 41درصد دارای والدینی با سابقه مجرمیت هستند و 61درصد آن‌ها تنبیه بدنی در منزل، مدرسه و محیط اجتماعی پیرامون خود را تجربه کرده‌اند.

 

بنابر این مطالعه، میزان بیماری افسردگی و پرخاشگری در گروه وندال‌ها به مراتب بیش از گروه غیر وندال بوده است، به‌طوری که بالغ بر 70درصد وندال‌های تهران به بیماری پرخاشگری و حدود 67درصد آن‌ها به بیماری افسردگی دچار بوده‌اند.

قريب به 60درصد از مددجويان وندال ِمورد مطالعه تجربي، سابقه تنبيه بدني در مدرسه و بيش از نيمي از آن‌ها تجربه فرار از مدرسه را داشته‌اند. حدود نيمي از مددجويان وندال، والدين خود را بي‌بندوبار و سهل‌انگار تلقی می‌کرده و حدود نيمي از آن‌ها، احساس ستيز با والدين خود داشته‌اند.

در سالیان اخیر با بالا گرفتن تب فوتبال، تماشاچيان جوان در كشور ما، لطم‌های زيادي را به اموال عمومي از جمله شركت واحد اتوبوسراني وارد كرده‌اند. در قضيه انتخابات هم بعضي از طرفداران پرشور كانديداها با ديوارنويسي و چسباندن پوستر به در و ديوار منازل مردم و اماكن عمومي، موجبات ورود خسارت را فراهم آوردند.

 

منبع:مقالات جامعه شناسی

[spow 44,195]

وندالیسم چیست ، وندال کیست؟وراهکارها چیست؟

 

وندالیسم : نوعی تخریب ارادی اموال به صورتی تکرار شونده،مستمر وبا انگیزه ی خاص تعریف می شود . آنها از تخریب ،شکستن و ایجاد بی نظمی و اختلال در وسایل، ابزار و تاسیسات عمومی ابراز مسرت و رضایت می کنند. وندالیسم به مفهوم آسیب اجتماعی: ناسازگاری های حاکم بر روابط فرد و جامعه، تضعیف و فروپاشی اقتدار اخلاقی در تنظیم روابط بین افراد، تزلزل نهاد های جامعه در انتقال ارزش های اجتماعی ،سلطه ی شرایط نا بهنجار بر جامعه و واکنش و عکس العمل خصمانه و خشن برخی افراد به تحمیلات و شرایط نامطبوع ،نا مطلوب و غیر عادلانه تلقی نمود .

وندالسیم به مثابه ی یک انحراف یا کجروی : بودون« انحراف را به رفتاری اطلاق می کند که مخرّب زندگی بوده مورد سرزنش قرار گیرد یا موجب لطمه و جریمه گردد. (محسنی،م ،14:1386)

وندالیسم جرم و جنایتی خرد و جهانی : وندالیسم عمدتاً متوجه ی اموال و اشیاء است تا اشخاص و چناچه متوجه ی شخص نیز باشد اموال فرد مورد نظر است نه خود فرد.)

آلات و ابزار و وسایل تخریب (وندال ها):

وندال ها غالباٌ از وسایل وابزار مختلفی در تخریب و نابودی موضوعات مورد نظر خود استفاده می کنند از آن جمله می توان به آلات برنده نظیر چاقو و قیچی و ابزاری مانند آچار ،پنجه بوکس،کلید ،میخ،ناخن گیر،سنگ،مواد رنگی،جوهر، انواع اسپری های رنگی،تیرکمان ،تفنگ ،مواد شیمیایی ،قیر،چسب،مته،دریل و نظایر آن اشاره کرد.

الف)موضوعات تخریبی: موضوعات مختلفی بر اساس گزارش های بین المللی و جهانی در معرض وندالیسم و تخریب عمدی وندالها قرار دارند،در ذیل به فهرست برخی از آنها اشاره می شود:

1-شعار نویسی روی درودیوار2-الصاق و چسباندن آگهی های تبلیغی،آگهی مجالس ختم،آگهی فروش وسایل منزل،تبلیغ فیلم، اطلاعیه های کلاس های درسی و آموزشگاه ها در محل های غیر مجاز3- قرار دادن تراکت های انتخاباتی در محل های غیر مجاز4- یادگار نویسی با اسپری روی دیوار کوچه و خیابان5-چسبانیدن تراکت های و آگهی ها روی باجه های پست، تیر برق،باجه های تلفن، ایستگاه های اتوبوس،تابلوهای راهنمایی و رانندگی و نظایر آن 6- شکستن ودزدیدن سطل های زباله7-نصب تابلو و پرچم با میخ یا سیم و کابل به بدنه درختان خیابان و در و دیوار شهر.

ب)وسایط نقلیه:8- پاره کردن صندلی اتوبوس ها ،مترو، قطار،صندلی سینما ها، هواپیما ها9-خط کشیدن به بدنه اتومبیل و وسایط نقلیه شخصی و عمومی10- تخریب ایستگاه های اتوبوس ،سرقت چوب صندلی ها،شکستن دیوار ها و سقف های شیشه ای آنها11-شل کردن پیج ومهره صندلی هاودستگیره های اتوبوس ها .

ج) خیابانها و کوچه ها:12-کندن تراکت های تبلیغاتی از روی تابلو های بزرگ نصب شده در خیابان ها13- شکستن درختان ،شکستن لامپ و روشنایی های معابر عمومی و فضاهای سبز14-یادگار نویسی روی درخت ها ،در و دیوارهای توالت های عمومی،آسانسور ها،باجه هاو....15-تخریب باجه تلفن ،آسیب به دستگاه تلفن عمومی،بریدن سیم گوشی تلفن،شکستن شیشه باجه و کیوسک تلفن ها ی عمومی و ...

د)پارک ها،فضا های سبز و پارک های جنگلی: 16- شکستن درختان پارک17-چیدن گل ها و کندن بوته ها و گیاهان کاشته شده در پارک و فضای های سبز18-نوشتن یاد گاری برروی درختان و یا صندلی هاو نیمکت های پارک ها 19-ایجاد حریق عمدی در پارک ها خصوصاٌ پارک های جنگلی20-تخریب چمن داخل پارک ها و فضای سبز21-تخریب توالت ها و دستشوئی های داخل پارک ها و فضای سبز22-شکستن لامپ ها و چراغ های داخل پارک و فضای سبز23-تخریب سطل های زباله داخل پارک ها24-تخریب شیر های آب و دستگاه های آب سرد کن داخل پارک ها و فضای سبز25-تخریب وسایل محوطه مخصوص کودکان خصوصاٌ تخریب وسایل بازی بچه ها در پارک ها26-تخریب مجسمه ها و تابلوها ی نصب شده در داخل پارک ها و فضاهای سبز . (محسنی تبریزی،42:1383-41)

دین و حفظ نظم اجتماعی:

نشانه های دینداری:

1-«دینداری» که با سه متغیر مشارکت،دلبستگی و باور سنجیده می شود 2-«عضویت افراد در گروه ها وفرقه های دینی »که آثار آن با عنایت به محتوا و شدت انواعی از پیامهای تحریمی بررسی می شود که فرقه ها ی مختلف، با نشر آنها،ارزشهای اخلاقی بازدارنده از جرم و کجروی را به اعضا القا می کنند3-دینداری در سطح اجتماع که با سنجش آثار دین در سطح اجتماعات اخلاقی معنا می شود.یعنی در نوعی فضای معنا دار دینی، اعم از اجتماع یا گروهی خاص و محدود که فرد،رفتار های روزمره خود را در کنش متقابل با آن سامان می دهد.بدین شکل، درونمایه این نشانگرعبارت است از برخودار بودن ارزشهای و هنجارهای دینی از نوعی تایید در محیط اجتماعی پیرامون و مقبولیت آنها به عنوان شالوده کنش متقابل اجتماعی،و4-شبکه دینی بین اشخاص که بیانگرگستره ی محاط شدن فرد در درون شبکه های کنش متقابل دینی با دیگر دینداران است و در آن، رفتار او را در خلال این کنشهای متقابل،کنترل می کنند.

1- استفاده از موا د ومصالح محکم2-استفاده از عامل ترس از پلیس3-بهبود و اصلاح محیط زیست4-آموزش و تبلیغ5-ایجاد مشارکت6-کنترل(نظارت) اجتماعی7-شناخت علل و انگیزه ها ی وندالیسم جهت درمان آنها.

 

راهکارهای دینی در زمینه ی بازدارندگی از کجروی و ایجاد و حفظ نظم اجتماعی:

1-معنا دادن به زندگی: دین نوعی قضا و قدر ایجاد می کند و این اعتقاد، پاسخهایی معنا دار و غایت شناختی را در ازای پرسش های همیشگی انسان در باره ی وجود و واقعیتهای این جهانی، ارایه می دهد که در غالب جوامع ،در اختیار دین است .این پاسخ ها همچنین نوعی اعتقاد به پاداشهای معنوی وغیر ملموس را بر جمع متغیر های تقویت درونی می افزاید و این وضعیت، خود به معنای افزایش یافتن متغیر های موجود در فرآیند تقویت اجتماعی دین است.

2-حمایت روانی :دین با متوجه ساختن افراد به نظام ارزشها و پاداشهای معنوی و همچنین با قرار دادن آنها در بستر مراسم و آیینهایی خاص،دیداران را از نوعی حمایت عاطفی بر خودار ساخته، وآنان را در حوادث مهم زندگی یاری می دهد

3-ایجاد همبستگی اجتماعی:دین اهرم کارآمد استحکام و دوام بخشیدن به همبستگی اجتمعی است. چون با پیوندادن پیروان خود به یکدیگر و ایجاد و تقویت دلبستگی میان آنان،وحدت اجتماع را تامین می کند.این پیوند نیز از طریق طراحی مراسم گوناگون دینی وایجاد ارزشهاو باورهای مشترک،برقرار می گردد.

4-کنترل رفتار: نقش آفرینی دین در این عرصه در ابعاد زیر تصویر می شود :

-دین،ارزشها و هنجار های خاص خود را بر پیروانش عرضه و نقش کنترلی خود را با تقویت آن ارزشها و هنجار ها ،به شکل موثری ایفا می کند.

-دین می تواند در پرتو نوعی جامعه پذیری خاص به منبعی درونی برای کنترل رفتار بدل گردد.-دین از طریق پایبندی فرد به مجموعه ای از معیار های هنجارین که با ضمانتهای اجرایی اجتماعی همراست،به عنوان نوعی مکانیسم کنترل بیرونی عمل می کند.

5-محافظت از نظم اخلاقی: دین با همبستگی اجتماعی بین افراد نوعی نظم اخلاقی بوجود می آورد.

6-ایجاد اجتماع اخلاقی: دین ،انسانها را صرفاً در صورتی به نظم اخلاقی ملزم می سازد که آثار آن ،بر فرهنگ جامعه و همچنین بر کنشهای متقابل اجتماعی افراد ، سایه انداخته باشد.(سلیمی، و همکار،536:1383-533)

توصیه های کاربردی جهت پیشگیری از وندالیسم (پیش گیری): (preventation)

یکی از راهبرد های اساسی در حوزه ی کنترل اجتماعی پیش گیری است.این راهبرد، عمدتاٌ پیشینی و متشکل از مجموعه راهکارهای مستقیم و غیر مستقیم که با هدف ایجاد امکانات و موقعیتهای بازدارنده از وقوع جرم ، کجروی و وندالیسم طراحی،سیاستگذ اری، طراحی و تدوین می گردد.

تدوین سیاست های پیش گیری در سه مرحله« پیش از وقوع وندالیسم، در زمان وقوع وندالیسم وپس از وقوع وندالیسم»انجام می گیرد.

در مرحله ی پیش از وقوع وندالیسم:

در مرحله ی پیش از وقوع وندالیسم توجه عمده به گسترش چتر سلامت اجتماعی معطوف به همه آحاد جامعه (پیش گیری جامعه مدار) یا توجه به افراد «در خطر » یا «مساله دار» (پیش گیری رشد مدار)به عنوان پیش زمینه های تحقق موثر مورد اهتمام قرار می گیر د:

1-ایجاد وگسترش امنیت اجتماعی درسطح فراگیر وبهرمندی همگانی.2-فراهم ساختن و ارتقای توانمندی لازم برای استمرار بخشیدن به این امنیت درشرایط بحران های اجتماعی و بلایای طبیعی3- وضع قوانین مناسب تامین اجتماعی وحمایت همه جنبه از افراد و اقشار آسیب پذیر4-تدوین درسنامه آموزشی،تربیتی و علمی برای مدارس با هدف سپر های بازدارنده دربرابرآماج های کجروی و وندالیسم 5-افزایش مراکز مشاوره ی اجتماعی در محلات و مدارس با هدف توانمند سازی و کاهش مسایل اجتماعی.

در این مرحله هدف شناسایی کمبود ها ،مشکلات اجتماعی تربیتی تحصیلی فرهنگی افراد در خطر ومداخله های روانی و اجتماعی جهت توانمند ساختن آحاد جامعه به ویژه افراد در معرض خطر می باشند .

در مرحله ی وقوع کجروی: فعالیت های اساسی عبارت است از بررسی همه جانبه ی کجروی از جمله نمود ها، علل شکل گیری و همچنین مکانیسم های گسترش آن.از جمله دیگر راهکار ها ی اساسی این مر حله،گسترش توانمندی ها و امکانات نهاد های فعال در عرصه ی پیش گیری موقعیتی (پلیس، دادگاه های جزایی و خانواده،دادگاه های کودکان و نوجوانان،موسسات مددکاری اجتماعی و... ) است که با هدف هر چه کارآمد تر ساختن آنها و در محورهای زیر صورت طراحی و اجرا می شود :برزسی ساختار ها، امکانات و چگونگی عملکرد این نهاد ها ،طراحی برنامه های تقویت و پیشبرد آنها و سر انجام، آموزش اعضا.

در مرحله ی پس از وقوع کجروی :هدف عمده، انسانی کردن مجازات ها و کار آمد ساختن درمان و توان بخشی به منظور فراهم آوردن زمینه بازگشت موثر کجرو به جامعه است که با برنامه ریزی در جهت توسعه ی نهادهای جزایی موجود یا ایجاد جایگزین های مناسب برای آنها به مرحله ی اجرا در می آید. این توسعه در محور های زیر مورد توجه قرار می گیرد :1- اصول تعیین و اجرای مجازات؛2-برنامه های متعدد توان بخشی در محدوده ی زیستی و روانیو اجتماعی؛3-برنامه های آزادی مشروط و آماده سازی فرد برای از سر گیری زندگی اجتماعی ،4- تجهیزات زندان ها و مراکز اصلاح و تربیت؛5-برنامه های پس از آزادی مشروط یا نهایی و به ویژه تدابیر کمک به فرد آزاد شده در بازیابی جایگاه اجتماعی؛و6- برنامه های نظارتی و...

1- سلیمی،علی وداور،محمد(1385)«جامعه شناسی کجروی»قم،نشر حوزه و دانشگاه،چاپ دوم، جلد اول، تعداد صفحه608.

2-محسنی تبریزی،علیرضا(1383)«وندالیسم»تهران،نشر انتشارات آن،چاپ نخست ،یک جلد، تعداد صفحه324.

3- محسنی،منوچهر(1386)« جامعه شناسی انحرافات»تهران،نشرطهوری،چاپ نخست ،یک جلد،تعداد صفحه333

[spow 44,195]

[h=2]وندالیسم / 2[/h]

علل شايع ونداليسم در ايران

از ميان علل شايع ونداليسم که در جوامع بشري شناخته شده اند، برخي از آنها که در جامعه ما نقشي جدي و پررنگ دارند، به شرح زيرند.

تضاد طبقات: وندال ها به طبقه خاص تعلق ندارند و تنها در محدوده هاي مشخص از شهرها به خرابکاري نمي پردازند. يک خرابکار اعمال ناهنجار خود را در همه جاي شهر به نمايش مي گذارد و محدوديتي قائل نمي شود. با اين حال، مي توان ادعا کرد وجود خرده فرهنگ ها و مهاجرنشيني در يک محدوده مشخص شهري، به افزايش وندال ها و ونداليسم در آن قسمت کمک مي کند. در حقيقت، طبقات مختلف اجتماعي و افزايش فاحش فاصله بين طبقات، خاستگاه عمده ونداليسم محسوب مي شود.در چنين حالتي، سازه هاي موجود در مناطقي که به سکونت طبقات مرفه اختصاص دارند، يا وسايلي که براي ارائه تسهيلات شهري بيشتر در اين قسمتها نصب مي شوند، بيش از پيش در معرض تخريب قرار مي گيرد و نقش عقده ها و تضادهاي طبقاتي پررنگ تر مي شود.

تربيت اجتماعي: نظام تربيتي جامعه از کارکردهاي فني، اخلاقي، تاريخي و قانوني آن نشأت مي گيرد و حاصل مي شود. ضعف اين نظام بزرگترين نارسايي يک جامعه محسوب مي شود که چهره حال و آينده آن را مخدوش مي کند و حيات اجتماعي اعضاي آن را به مخاطره مي افکند. توجه به اين نکته که تمدنهاي شهري بستري براي تجلي ماهيت متغير زندگي مدرن امروزي هستند و شهرهاي جامعه اي که ياد ندهد و ياد نگيرد، محکوم به نابودي اند، ضرورتهاي آموزشهاي محيطي و کارکردهاي تعليم اجتماعي را آشکار مي کند. بي ارزش دانستن اموال و منافع عمومي، مهمترين آسيب اين حوزه است که ريشه در ناپختگي فردي، ضعفهاي فرآيند اجتماعي شدن در مرحله عمل و نبود آموزش و اطلاع رساني درباره محيط دارد.

هيجانهاي روحي: دليل ونداليسم هر چه باشد، در شکل نهايي از يک هيجان روحي ناشي مي شود که به صورت عصبانيت، پرخاشگري، عصيان جمعي و خودنمايي، به تخريب مي انجامد. کاهش هيجانهاي نامطلوب و هدايت و تخليه بخشي از آن که به اقتضاي سن، موقعيت فردي و اجتماعي، فشارها و ناملايمات زندگي روزمره به وجود مي آيد، يکي از وظايف مهم دولتها و نهادهاي حکومتي است.

ماليات و خدمات: نظريه هاي کلاسيک ماليات که تا امروز نيز کاربرد دارند و اساس و پايه ارائه خدمات مطلوب و به روز به شهروندان محسوب مي شوند، بر ايجاد يک نوع توازن ملموس و ذهني ميان اخذ ماليات و ارائه خدمات تأکيد مي کنند و در حقيقت، بايد ميان اين دو شاخصه رابطه اي معنادار وجود داشته باشد و يک راهکار اساسي اين است که ماليات شهروندان به طور مستقيم و غيرمستقيم براي ارائه خدمات صرف شود و برعکس آن، پولي غير از ماليات براي ارائه خدمات هزينه نشود.در چنين حالتي، شهروندان مي پذيرند و به عينه مشاهده مي کنند که خدمات شهري نتيجه مالياتي است که خودشان مي پردازند و بالطبع در مقابل حفظ و صيانت از سازه هاي ارائه کننده اين خدمات، مسؤوليتي دو چندان بر دوش خود احساس مي کنند.

ضعف در اعمال قانون: درباره تخريب اموال عمومي قوانين مفصلي وجود دارد. براي مثال، قانونگذار براي برخي انواع ونداليسم تا 10 سال مجازات حبس در نظر گرفته است. مشکل اينجاست که اين قوانين به گونه اي جامع و مانع و به صورت گسترده اعمال نمي شود.

 

 

 

 

راههاي كاهش رفتارهاي ونداليستي:

 

 

1_ كاهش شكاف طبقاتي و رفع محروميت

2_ كنترل متغيرهاي محيطي مانند از بين بردن و امحاي علائم تخريب‌هاي قبلي وهمچنين تعمير و ترميم خرابي‌هاي انجام شده در اسرع وقت ممكن، به‌شدت از احتمال تكرار اين رفتارها مي‌كاهد.

3- تشديد و تقويت كنترل‌هاي محيطي بالاخص در اماكني كه احتمال وقوع چنين رفتارهايي وجود دارد ضروري است.

4- اطلاع‌رساني و آشنا ساختن شهروندان به ابعاد اين پديده بالاخص در مناطق پايين شهر و آگاه‌ساختن آنها از عواقب حقوقي سنگين رفتارهاي ونداليستي و جرم بودن آن مي‌تواند نقش بازدارنده‌اي در كنترل رفتارهاي ونداليستي داشته باشد.

5- مشاركت اجتماعي شهروندان در زمينه زيباسازي شهري،

6- تدوين و ارائه برنامه‌هاي آموزشي براي مدارس و دانش‌آموزان مقاطع راهنمايي ودبيرستان درخصوص معرفي اين پديده و آسيب‌هاي آن

7- استفاده از مصالح محكم براي اموال عمومي مي‌تواند بر كاهش روند ونداليسم و هزينه‌هاي آن كمك كند

 

 

نتيجه‌گيري‌

اگر در جوامع ‌پيشرفته ‌جهان ‌و به‌ خصوص ‌نظامهاي ‌مبتني ‌بر دموكراسي‌، به ‌مشاركت ‌تا به ‌آن‌ حد اهميت‌ داده ‌مي‌شود، به‌ سبب ‌اين ‌نيست ‌كه ‌چنين ‌واژگاني ‌مد بوده‌ يا جملات ‌زيبا و مردم‌پسندي ‌در دوره ‌كنوني ‌هستند بلكه ‌بدين‌جهت ‌است‌كه ‌آنها در دقيق‌ترين ‌مطالعات ‌علمي‌ خود به ‌اين ‌نتيجه ‌رسيده‌اند، كه ‌تنها مشاركت ‌است ‌كه ‌موجب ‌مي‌شود، در هر جامعه‌، نسل ‌جديد، بدون ‌آن ‌كه ‌به‌ يك ‌آرمان‌گراي شكست ‌خورده ‌يا آشوبگر بدل ‌شود، از تجارب ‌و دستاوردهاي ‌نسل ‌گذشته ‌استفاده ‌كرده ‌و در عين ‌حال‌، چيزي ‌را نيز بر آن ‌افزوده‌ و زندگي ‌در دنياي ‌پيرامون ‌را براي ‌خود و ساير انسانها مطلوب‌تر سازد. اكنون ‌در جامعه ‌ما، شكاف ‌و تمايز بين ‌ايده‌آلها و واقعيات ‌در نزد نسل ‌جديد، حقيقتي ‌انكارناپذير است‌، همان‌گونه ‌كه‌ در نسل ‌گذشته ‌حقيقت‌ داشته ‌است ‌و علل ‌بازآفريني ‌مداوم ‌آن چيزي ‌نيست‌، به‌جز اين ‌كه‌ در جامعه ‌ما الگوهاي ‌تربيتي ‌و جامعه‌پذيري ‌در تمامي ‌عرصه‌هاي ‌اجتماعي‌، اقتصادي‌، سياسي ‌و فرهنگي ‌نياز به ‌تجديدنظر جدي ‌و فوري ‌دارد، تا دستاوردهاي ‌چندين ‌و چند نسل ‌را، نه ‌به‌ گونه‌اي ‌تجويزي ‌و بي‌چون ‌و چرا، بلكه ‌با مشاركت ‌به ‌نسل ‌بعد انتقال ‌دهد و به ‌نسل ‌جديد اجازه ‌دهد تا خود تجربه‌، تعامل ‌و لمس ‌كرده ‌و آن ‌گاه ‌بينديشد، برگزيند و پي ‌ببرد.

منابع :

1_ محسني‌تبريزي، عليرضا. 1383. ونداليسم؛ مباني روان شناسي اجتماعي، جامعه شناسي و روان شناسي رفتار ونداليستي در مباحث آسيب شناسي و كژرفتاري اجتماعي. نشر آن. تهران.

2_ ضابطی، حسن ( مدرس دانشگاه علامه طباطبایی). وندالیسم.

3_ حمدي علي آبادي، كاوه (1380). شناخت شناخت ها، انتشارات فرهنگ كاوش، تهران.

4_ احمدي علي آبادي، كاوه (80 ـ 1379). جايگاه عرف و باورها و رفتارهاي عامه در كسب دانش و شناخت خلاق، نمونه اي موردي در جامعه ايران، مركز بين المللي گفتگوي تمدنها، تهران.

5_ محسني و همكاران (1380) بررسي آگاهي ها، نگرش ها و رفتارهاي اجتماعي و فرهنگي در تهران، آئينه پژوهش، تهران، موسسه پژوهشي فرهنگ، هنر و ارتباطات.

6_ محسني تبريزي، عليرضا (1367) مباني نظري و تجربي ونداليسم، نامه علوم اجتماعي، شماره7.

لاتين

7_ پيران، تحليل جامعه شناختي از مسكن شهري در ايران، نامه انجمن جامعه شناسي ايران. شماره،۶،۱۳۶۷ صص۴۳ ـ.۴۴

8_ سايت اطلاع رساني تبيان

9-مقاله آسیب شناسی رفتارخشونت آمیز جمعی جوانان :دكتر انور صمدي راد