طراحی تجسمی شهری

[Mohammad Aref 120456]

امروزه با ازدیاد روز افزون جمعیت و گسترش خارق العاده شهر تهران که به صورت اقیانوسی بی کران از مجموعه های شهری، ساختمان های کوچک و بزرگ و خیابان های پهن و باریک درآمده، میلیون ها موجود زنده و بی جان را شامل می شود که صبح تا شام، آرام یا شتابان، گذر عمر خود را تجربه می کنند و زمان را به نحوی تعریف و ترسیم می کنند. در این اقیانوس بی کران به نام تهران، مسائل به همان اندازه متعدد است که ذکر آنها نیاز به دانش و تخصص های متنوعی دارد. یکی از تخصص های مورد نیاز شهر امروزی، برخورداری از امکانات علمی، هنری، معماری و طراحی شهری است. وقتی صحبت از نسبت شهر با شب است، بی تردید منظور، ظرفیت های زیبایی شناسانه شهر است که این موضوع را من فارغ از مساله بزرگ تری به نام طراحی تجسمی شهر نمی بینم. مساله طراحی تجسمی که به خودی خود شامل رشته های هنری متنوعی است، در طراحی و ساماندهی شهری امروز و به خصوص با ویژگی های کلان شهر تهران نقش اساسی و تعیین کننده ای دارد. هر اندازه که از امکانات سازنده طراحی تجسمی استفاده شود، از میزان آشفتگی و درهم و برهمی این اقیانوس بی کران به نام تهران کاسته می شود. البته موفقیت طراحی تجسمی، نیازمند همکاری، همراهی و تشریک مساعی واحد ها و سازمان هایی است که روند شکل گیری، ایجاد نظم و انضباط شهری را به عهده دارند اما سهم طراحی تجسمی در آموزش و ایجاد نظم در رفتارهای منضبط اجتماعی به خصوص ارتباطات فرهنگی حائز اهمیت است. یکی از زمینه های بسیار تاثیر گذار طراحی تجسمی در ایجاد نظم و انضباط شهری، گرافیک شهری است که چهره، منظر و زوایای شهر را برای ساکان آن قابل تحمل می کند و در ارتباطات شهری، تسهیلات فراهم، امنیت و آرامش را ایجاد می کند. طراحی تجسمی می تواند در استتار فضاهای خسته کننده و هرج و مرج ناشی از طراحی و ساخت انواع شکل های معماری که آشفتگی و آلودگی بصری ایجاد کرده ، به کار گرفته شود و آن را بهبود بخشد، آرامش ایجاد کرده و در هماهنگی میان زوایا و مناظر شهری نقش بازی کند. یکی از موارد طراحی تجسمی، طراحی فضاهای سبز و معماری و به طور کلی معماری مناظر شهری است که خوشبختانه از چند سال پیش شهرداری تهران آن را شروع کرده و جلوه های خوشایند و قابل تحملی در حاشیه برخی خیابان ها، بزرگراه ها و پل ها بوجود آورده است. این گونه اقدامات نمونه های موفقی هستند که اثرات خوب و سازنده آن را هیچ کس نمی تواند کتمان کند یا اینکه اقدامات خوب شهرداری نسبت به پاکسازی پیاده رو ها، چیدمان موزاییک ها و سنگ فرش خیابان ها نادیده بگیرد اما تنوع و تضاد موجود در طراحی تجسمی دکورهای شهری از جمله آنچه را که در نقاشی های دیواری ملاحظه می کنیم جز با مطالعه علمی و تخصصی نمی توان برطرف کرد و موضوعات و محتوای آنها را بدون اشراف هنری و فرهنگی نمی توان تغییر داد. از دیگر موارد مهم تجسمی، مبلمان شهری است که به صورت اشیا و وسایل کاربرد عمومی به شکل های مختلف در معماری مناظر شهری اهمیت و جایگاه خود را دارند. طراحی صندلی ها و نیمکت ها در حاشیه خیابان ها نو پارک ه، طراحی ایستگاه های تاکسی و اتوبوس ها و قطارها، گیشه های فروش روزنامه و نشریات، تلفن های عمومی، صندوق پست، پله ها و پل های عابر پیاده، چراغ های روشنایی، گلدان ها و سکوهای مخصوص راهنماها و بسیاری موارد دیگر، همگی نیاز به طراحی تجسمی آگاهانه و هماهنگ دارند تا چهره شهر آشفته تهران را به صورت شهری ایده آل، مناسب با انتظارات مردم و توقع زمانه درآورند.

منبع: همشهری معماری