الزام استفاده از gis در مدیریت تابلوهای شهری

[Mohammad Aref 120,439]

شهر همچون يك موجود زنده دائما در حال تغيير ، تحول و گسترش است به ويژه در دهه‌هاي اخير كه با مهاجرت روستاييان،‌ شهرهاي بزرگ و كوچك با رشد و گسترش بي‌رويه مواجه شده و تغييرات زيادي را در ساختار فضايي شهرها باعث گرديده است و از آنجايي كه تغيير وسعت و گسترش شهر روند سريعي را طي مي كند و خیابان ها و کوچه های تنگ و باریک جاي خود را به بزرگراههای درون شهری مي دهد،و بدنبال آن المان شهری الزاما جابجا میشوند،یکی از این اجزا سازه های تبلیغاتی و اطلاع رسانی(بیلبورد،پرتابل،تابلوهای راهنماو.....)می باشند که بعلت نبود بانک‌های اطلاعاتی و ابزارهای کاربردی وابسته به آن از مهم‌ترین نقصان‌ها و نقاط ضعف موجود می باشد،بهمین دلیل یکی از مهمترین اقدامات راه اندازی سیستم اطلاعات مدیریت تابلو های شهری می باشد،اقدام اساسی در این راستا استفاده از ابزارهاي كارآمدي مانندGIS، سيستم مديريت اطلاعات (MIS) شهري و پشتيباني تصميم‌گيري (DSS) وRS جهت غني سازي و به روز كردن اطلاعات تابلوها ار حیث محل استقرار،نوع کاربری ،بهره بردار ،آگهی در حال اکران و اتمام زمان تبلیغ و … می باشد،هدف از نوشته حاضر بررسي قابليت GIS در مدیریت تابلوهای شهری می باشد،

 

 

پیشرفت جوامع و گسترش شهر ها همراه با امکانات جدید و متنوع، معضلات و نیازهای بی شماری را به همراه داشته که بعضا" ارائه راه حل مناسب و پشت سر گذاشتن این معضلات و محاسبات مربوط به آن فراتر از قدرت ذهنی بشر بوده و حل آن نیازمندامکانات و ابزاری مدرن است که همراه با ذهن آدمی و در کنار آن بعنوان ابزاری موثرانسان را از این مشکلات رهائی بخشد. در اين ميان، توليد انبوه داده ها وعدم كارايي روش هاي سنتي در ذخيره سازي و پردازش اطلاعات، سبب شده مسئولين امر، فن آوري رايانه اي را به طور جدي مورد توجه و استفاده قرار دهند. در سالهاي اخيروسایل نقشه برداری ،هواپیماها و ماهواره هائی که از سطح زمین یا شهرها تصویر تهیه می کنند ،دستگاههای موقعیت یاب یا GPS ،کامپیوتر و .... ابزارهایی هستند که انسان را در جهت جمع آوری داده ها مساعدت می کنند ولی هیچ کدام از این وسایل یا اطلاعات حاصله از آنها به خودی خود قابلیت و قدرت تلفیق ،تجزیه و تحلیل و استنتاج را نداشته و همگی صرفا"، جزء ابزارهای جمع آوری اطلاعات محسوب می شوند.با متنوع تر شدن امکانات و نرم افزارهای کامپیوتری امکان تجزیه و تحلیل و پالایش داده ها و مخصوصا" اطلاعات جغرافیایی وارد مرحله جدیدی شد. GISیا سیستم اطلاعات مکانی (جغرافیایی) امروزه به یکی از مهمترین ابزارهای بشری در رابطه با پروژه های مکان مرجع تبدیل شده است. GIS به عبارت مصطلح ؛ علم ،فن و هنر مدیریت اطلاعات جغرافیایی است که مدیران ،برنامه ریزان و متخصصان را قادر می سازد که در زمینه اخذ ،ذخیره سازی ،بهنگام سازی ،بازیافت ،پردازش،نمایش و کاربرد اطلاعات مکان مرجع در فرمتهای متنوع متنی ،گرافیکی و رقومی پرداخته تا اطلاعات مفید و مورد نیاز را برای مدیریت بهینه منابع و امکانات فراهم نمایند.

 

 

 

 

مفهوم GIS

 

GIS مخفف Geographic Information System به معنی سیستم اطلاعات جغرافیایی می باشد.

 

 

GIS چيست؟

 

سيستم اطلاعات جغرافيايي(Geographic Information Systems) يا GIS يک سيستم کامپيوتري براي مديريت و تجزيه و تحليل اطلاعات مکاني بوده که قابليت جمع آوري، ذخيره، تجزيه وتحليل و نمايش اطلاعات جغرافيايي (مکاني) را دارد در حالیکه انجام بسیاری از این تجزیه و تحلیل ها بدون به کارگیری GIS امکان پذیر نیست. داده ها در (GIS) بر اساس موقعيتشان نشان داده مي شوند. تکنولوژي GIS با جمع آوري و تلفيق اطلاعات پايگاه داده هاي معمولي، به وسيله تصوير سازي و استفاده از آناليز هاي جغرافيايي، اطلاعاتي را براي تهيه نقشه ها فراهم مي سازد. اين اطلاعات به منظور واضح تر جلوه دادن رويدادها ، پيش بيني نتايج و تهيه نقشه ها به کار گرفته مي شوند.

GISیک سیستم کامپیوتری است که چهار بخش اساسی دارد:

الف- ورودی داده ها

ب - مدیریت داده ها که عبارت است از ذخیره و بازیابی داده ها

 

ج - پردازش و تجزیه و تحلیل داده ها

چ - برای اینکه یک GIS موفق باشد بایستی در یک چارچوب سازمانی مناسب قرار گیرد

 

 

سابقه سامانه اطلاعات جغرافیایی

 

بحث سامانه‌های اطلاعات جغرافیایی GIS در اوایل دهه 1960 میلادی برای اولین بار در کانادا مطرح شد و از آن تاریخ به بعد روز به روز بر تعداد طرفداران آن افزوده گشت. این بحث در دهه 80 جنبه جهانی یافت و از همان دهه در کشورهای توسعه یافته به عنوان ابزاری قدرتمند در تجزیه و تحلیل مسایل مکانی در رشته‌های مختلف مورد استفاده قرار گرفت. امروزه اکثر کشورها اقدام به ایجاد سامانه‌های اطلاعات جغرافیایی ملی و فراگیر نموده‌اند تا از این طریق اطلاعات و داده‌های ذی‌قیمتی را در اختیار ادارات و شرکتهای دولتی قرار داده و از دوباره کاری در امر جمع‌‌آوری داده‌ها و رقومی کردن نقشه‌ها جلوگیری نمایند.

 

 

چرا از GIS استفاده می‌کنیم؟

 

ايجاد پايگاه‏هاي بزرگ داده‏ها ممكن است 5 تا 10 برابر سخت‏افزار و نرم افزار GIS هزينه در بر داشته باشد،اساسا سامانه اطلاعات جغرافیایی مجموعه‌ای از امکانات شامل رایانه، مجموعه‌ای از برنامه‌های کاربردی و نیروی انسانی کاربر با سازماندهی مناسب است که به نیاز رشته‌های علمی و کاربردی که به دنبال ایجاد مجموعه‌ای از ابزارهای قدرتمند برای جمع‌آوری، مرتب سازی، بازیافت، تبدیل و نمایش اطلاعات فضایی از جهان واقعی برای دستیابی به اهداف خاص خود هستند، پاسخ می‌دهد امروزه وجود اطلا‌عات به روز‚ به منظور شناخت عوامل طبیعی و انسانی با هدف بهره‌گیری از آن در برنامه ریزی توسعه پایدار‚ امری بدیهی است. به همین دلیل استفاده از اطلا‌عات دربعد سیستمGIS می‌تواند در موارد زیر موثر باشد:

1- پاسخگوئی به نیاز کاربران در کلیه زمینه ها.

2- ساماندهی و افزایش بهره وری از منابع موجود.

3-بهینه سازی سرمایه گذاری ها و برنامه ریزی ها.

4-ابزاری مفید در جهت تصمیم گیری مدیران.

5-سرعت و دقت کار.

6-تعیین قابلیت‌ها ی توسعه در مناطق و مکانهای مختلف

 

 

 

ايجاد و پياده سازي موفق GIS

 

بديهي است كه پياده‌سازي سيستم اطلاعات جغرافيايي در هر سازمان، داراي پيچيدگيها خاص خود مي‌باشد. وليكن به طور كلي، براي اجراي و پياده‌سازي موفق يك سيستم GIS ، مي‌بايست فعاليتهاي زير انجام شود:

1. آناليز نيازمنديها

2. اجراي يك پروژه نمونه ( Pilot) براي شناخت دقيق تر نيازمنديها و مشكلات موجود

3. طراحي مفهومي، منطقي و فيزيكي پايگاه داده

5. توليد و جمع آوري اطلاعات نقشه‌اي و توصيفي مورد نياز

7. تهيه سخت افزار و نرم افزار مورد نياز و آموزش پرسنل

6. طراحي و پياده سازي سازمان GIS

11. توسعه و تدوين مراحل و نحوه حفاظت و نگهداري از اطلاعات

12. اجراو پياده سازي كامل سيستم به صورت يكپارچه، درواحدهای وابسته

راهی که باید رفت " ، شاید این بهترین جمله‌ای باشد که برای لزوم استفاده از ابزارهای توانمند و کارای GIS، می‌توان برزبان آورد؛ چرا که اگر امروز از این ابزار چند کاره، استفاده نكنيم، فردایی حتماً خواهد بود.اجرا و پياده‌سازی سيستم GIS يك روزه ايجاد نمي گردد. طراحي، توسعه و اجراي يك GIS كامل، نيازمند يك دوره زماني نسبتاً طولاني مي باشد كه اين زمان، بستگي به وسعت سازمان و كاربردهاي مورد انتظار از سيستم GIS، دارد.لذا لازم است تا با دسته‌بندي نيازها و كاربردهاي مورد انتظار از يك سيستم اطلاعات جغرافيايي (GIS)، و همچنين شناخت نقاط قوت و ضعف سازمان در خصوص پارامترهاي مختلفي از قبيل تأمين هزينه، تأمين و يا آموزش پرسنل، وضعيت اطلاعات مكاني و توصيفي مورد نياز و ساير زير ساختارهاي مورد نياز جهت پياده ‌سازي GIS، كاربردهاي مختلف را اولويت‌بندي نموده و اجراي GIS در سازمان را در فازهاي اجرايي مختلف برنامه‌ريزي نمود. بطوريكه پس از ارائه نتايج يك فاز و عملياتي نمودن آن در واحدهاي مورد نظر، اقدام به توسعه سيستم از نقطه‌نظر اطلاعاتي، كاربردي و ...، نمود.

 

منبع: سازمان زیباسازی شهر تهران