رفتن به مطلب

معرفي شهرستان تربت حيدريه


ارسال های توصیه شده

torbat1.jpg

مزار قطب الدين حيدر

يكي از شهر هاي بزرگ و با سابقه استان خراسان رضوي كه روز گاري جزء سرزمين اشكانيان به شمار مي آمده،شهرستان تربت حيدريه است.تربت حيدريه به مركزيت شهر تربت حيدريه در عصر صفوي به دليل موقعيت ويژه اش (استقرار در مسير جاده هرات ) از اهميت به سزايي بر خوردار بوده و هم اكنون نيز از شهر هاي مهم استان خراسان رضوي است.و در حال حاضر تمامي واردات و صادرات مرزهاي دو قارون و عشق آباد مي بايست از تربت حيدريه عبور كند

نام تربت حيدريه به اعتبار نام قطب الدين حيدر (عارف مشهور متوفي بسال 618 ه.ق.) بر واژه اصيل و ايراني زاوه در قرن نهم و بعد از آن غلبه يافت

برای مشاهده این محتوا لطفاً ثبت نام کنید یا وارد شوید.
. قطب الدين حيدر ترك فرزند تيمور فرزند ابوبكر فرزند سلطانشاه سالوري از شاهزادگان ازبك و از تبار خاقان ترك بوده است. وي مجذوب شيخ ابوالقاسمي كه در زاوه سكنا داشته است شده و به هواي شيخ راهي اين ديارگرديد. قطب الدين حيدر را مردي صاحب باطن، مجذوب مطلق و اهل رياضت و كرامت توصيف كرده اند

مورخين عرب فتح آنرا در سال 30 هجري توسط عبدا... ابن عامر در زمان خليفه سوم ثبت نموده است). جويني اين شهر را يكي از شهرهاي معمور و آبادان خراسان قديم در زمان ورود مغولان گزارش نموده است

برای مشاهده این محتوا لطفاً ثبت نام کنید یا وارد شوید.
. مردمان زاوه نخستين قربانيان حمله مغولها به ايران بوده اند واين شهر در حمله مغولان در سال 617 قمري مانند ساير شهرهاي اين سامان ، ويران گشته است
برای مشاهده این محتوا لطفاً ثبت نام کنید یا وارد شوید.
.

برای مشاهده این محتوا لطفاً ثبت نام کنید یا وارد شوید.
. اين شهر پس از حمله مغولها، صحنه ناملايمات سياسي و هجوم اقوام بيگانه بوده است. مقاومت دليرانه مردم اين خطّه در برابر هجوم بيگانه (از حمله ازبكها در اوايل قرن نهم هجري تا يورش نيروهاي روس و انگليس و آلمان در جنگ دوم جهاني) در جاي جاي كتب تاريخي مشهود است.

در طليعه انقلاب شكوهمند اسلامي به رهبري امام راحل (ره)، در نتيجه مبارزات دليرانه مردم، اين شهر جزء اولين شهرهايي بوده است كه از لوث نيروهاي طاغوت پاك گرديده و در روز نهم دي ماه 1357 حماسه اي بياد ماندني آفريده شد.

حماسه نهم دي ماه 1357 مايه افتخار و مباهات مردم شهيد پروراين مرز و بوم و در زمره روزهاي فراموش نشدني تاريخ انقلاب اسلامي است.

وضعيت جغرافيايي:

شهرستان تربت حيدريه در طول جغرافياإـي 13/59 درجه و عرض جغرافيايي 16/35 درجه قرار گرفته و بطور متوسط 1333 متر بالاتر از سطح دريا است. اين شهرستان در شمال شرق كشور واقع شده استتربت حيدريه از شرق به شهرستانهاي تايباد و تربت جام و رشتخوار، از غرب به كاشمر و از شمال به مشهد و نيشابور و فريمان و از جنوب به شهرستان مه ولات منتهي مي شود

تربت حيدريه در مسير رشد خودو براي اينكه تا اين اندازه بزرگ شود.چندين روستا را بلعيده است.روستا هايي كه تا كنون به نفع گسترش اين شهر از بين رفته اندعبارتند از :

ملكي ، ضياء الدين ، قاسم آباد، مظفريه ، حسني ، منصوريه ، رباط پايين، حيدر آباد.رشد شهر از مناطق اوليه آن يعني رباط بالا، باغ سلطاني و كوچه قلعه كهنه شروع شدهو در سه جهت شمال ، جنوب و غرب شروع به گسترش نموده است.

در حوزه شهرستان 5 شهر (تربت حيدريه (مركز شهرستان)،رباط سنگ، دولت آباد و كدكن و بايگ)، 5 بخش ( مركزي ، ، بايگ، زاوه، رباط سنگ و كدكن )، 11دهستان و 350 روستا وجود دارد.

مساحت اين شهرستان 9945 كيلومتر مربع است. ناهمواريهاي شمالي اين شهرستان دنباله كوههاي شاه جهان و رشته جنوبي از يك طرف به كوههاي جام و از طرف ديگر به كوه سرخ كاشمر و كوه ميش سبزوار متصل است.

در بين اين رشته كوهها دشتهاي حاصل خيز و آباد مانند جلگه رخ، دشت زاوه وجود دارد كه رودهاي متعدد كوشك و بزرگي آنها را مشروب مي كند مانندرود خانه سرخ آباد، رود خانه كاهيجه، رود سالار، رود شور و شصت دره و رود ازغند كه آبشار معروف رودمعجن در آن قرار دارد.

آب و هوا:

اين شهرستان در مناطق شمال و شمال غرب بطوركلي داراي آب و هواي نوع كوهستاني با زمستاني سرد و تابستاني معتدل و در مناطق جنوبي و جنوب غرب داراي آب و هواي نوع كويري (نيمه صحرايي) با تابستان گرم و خشك مي باشد.

پوشش گياهي:

پوشش گياهان طبيعي آن بنه، زيره كوهي، زالزالك، خاكشير، زرشك، كتيرا و... مي باشد.

ميزان بارندگي و درجه حرارت:

متوسط بارندگي ساليانه mm200 است كه بيشتر در زمستانها و اوايل بهار مي بارد و حداكثر درجه حرارت به 41 درجه سانتيگراد و حداقل آن به 22 درجه زير صفر مي رسد. حداكتْر رطوبت جو 100% و حداقل آن 6% است.

موقعيت فرهنگي، اجتماعي، اقتصادي و كشاورزي:

الف) وضعيت فرهنگي:

اين شهرستان داراي مراكز عالي آموزشي (دانشكده پرستاري و مامايي، دانشگاه آزاد اسلامي، دانشكٌاه پيام نور، مركز آموزش عالي ضمن خدمت فرهنگيان، دانشكده فني و حرفه اي ، دانشگاه دولتي موسسات آموزشي امام حسين،دانشكده علمي-كار بردي، مركز آموزش بهورزي ،هنرستان بهياري) و يك حوزه علميه مي باشد.

ب) وضعيت صنعتـي و اقتصادي:

واحدهاي توليدي شهرستان شامل كارخانه سيم رضا، كارخانه مس توس،، كارخانه آرد والسي، كار خانه آرد بهنام ،كارخانه فرش آرا، كارخانه ايران نكتار، زيره پاك كني وپنبه پاك كني طلاي سفيد ، كارخانه كائولين ، مجتمع فولاد رخ، محتمع فولاد تربت حيدريه شركت توليدي فراورده هاي لبني شير رضوان، كارخانه شير كامل ، كار خانه قند تربت حيدريه، كار خانه كاشي زرين،كارخانه شيرپاكان رضوان، سر دخانه بزرگ سه هزار تني و كار گاههاي ابريشم كشي، شركت سيمان زاوه تربت، كارخانه خوراك دام رخ، كارخانه خوراك دام زاوه، مجتمع صنايع تبديلي رادوار توس ، كار خانه ماكاروني مهسان ، شركت زعفران كيان توس، كارخانه خوراك دام خراسان ،كار خانه نمك سرهنگ، كار خانه گچ رخ،معدن طلاي بايگ،معدن سنگ بايگ ، معادن كائولين، مي باشد.همچنين وجود معادن غني سيليس به عنوان غني ترين منابع سيليس جهان-باريت، منيزيت-آگات-بنتونيت-كالك-خاكهاي صنعتي-گل سفيد-گچ-آهك-كروميت-منگنز-مس-نقره-طلا-فيروزهو سنگهاي تزئيني (تراورتن-گرانيت-مرمر )شهرستان تربت حيدريه را در زمره يكي از قطبهاي معدني استان خراسان بزرگ قرار داده است.

پ) وضعيت كشاورزي:

تربت حيدريه قطب كشاورزي استان خراسان با وجود آب و هواي متنوع و منابع غني آب كه باعث رونق كشاورزي اين شهرستان گرديده است داراي محصولات عمده مانند كٌندم، جو، پسته، زعفران، بادام، زيره، پنبه، چغندر قند و صيفي جات مي باشد و نيز پرورش دام و طيور، زنبور عسل، كرم ابريشم و ... از مشاغل عمده مردم اين شهرستان است كه تعدادي از محصولات فوق در سطح كشور رتبه اول را دارا مي باشد(زعفران و ابريشم).

مقام اول كشوري و استاني در زمينه كاشت و براداشت محصول زعفران با 02/52تن زعفران درسال ومتوسط برداشت 4كيلوگرم در هكتار

شهرستان مقام اول در توليد و سطح زير كشت چغندر قند را دارد و مقام دو م سطح رير كشت و توليد گندم را دارا مي باشد

ت) وضعيت اقتصادي

اكثر مردم در بخش كدكن اين شهرستان در زمينه هاي باغداري ، كشاورزي ،دامداري، صنايع دستي و قاليبافي فعاليت دارند

كدكن اين شهرستان داراي حدود 5000 هكتار باغ درختان ميوه با محصولاتي همچون آلوچه ، آلو بخارا ، زرد آلو و سيب مي باشد.محصولات كشاورزي از قبيل چغندر قند ، گندم ، جو و زعفران از مهمترين محصولات آن است.

در بخش بايگ به مركزيت شهر بايگ ، كشاورزي مهمترين ركن اقتصاد منطقه مي باشدو در اين ميان باغداري پر رونق ترين فعاليت و پايه و اساس اقتصاد منطقه را تشكيل مي دهد.به طوري كه بادام مهم ترين محصول باغي اين بخش است.

يكي از مشخصه هاي بخش بايگ ابريشم كشي است كه يك صنعت با اهميت در كشور محسوب مي شود .70 در صد پيله توليد شده در كشور در 1300 كار گاه ابريشك كشي بايگ به شكل صنعتي و نيمه صنعتي به نخ ابريشم تبديل مي شود.در حال حاضر شركت تعاوني توليد ابريشم كشان بايگ 1081 عضو داشته كه اكثريت آنها به ابريشم كشي مشغولند.

بخش دشت زاوه اين شهرستان از نظر كشاورزي و دامپروري منطقه اي مستعد است .در حال حاضر تعداد 262 حلقه چاه عميق ،تعداد 113 حلقه چاه نيمه عميق ،تعداد 129 رشته قنات و چشمه در قسمت كشاورزي اين بخش فعال مي باشندكه با عث مي شود تعداد زيادي از مردم اين منطقه از راه كشت زعفران ، چغندر قند ، يونجه و جاليز كسب در امد كنند.

ث) صنايع دستـي:

صنايع دستي اين شهرستان عبارتند از قالي، قاليچه و نمد مي باشد و از مهمترين سوغات شهرستان مي توان بادام، پسته، زعفران، نبات را نام برد.

شهرستان تربت حيدريه داراي 125واحد مرغداري گوشتي و سه واحد مرغداري تخم گذار با توليد 12136000تن گوشت سفيد در سال مي باشد

محل هاي ديدني و تفريحي شهرستان تربت حيدريه

1- باغملي شهرستان -تفريحي

2- پارك پيشكوه -تفريحي

3- پارك كاشاني -تفريحي

4- پارك و شهر بازي ملت -تفريحي

5- مزار قطب الدين حيدر - تاريخي

6- آبشار معروف رودمعجن -تفريحي

7- رودخانه حصار -تفريحي

8- رودخانه كامه عليا -تفريحي

9- تنگه صنوبر -تفريحي

10- مزار امام زاده احمد ( بوري آباد ) - زيارتي

11- مزار امام زاده سلطان حسين ( حشمت آباد ) - زيارتي

12-مزار غنچي - تفريحي زيارتي

13-مزار سلطان سليمان ( روستاي سلطان سليمان ) - زيارتي

پارك كوهستاني پيشكوه در حاشيه شهر تربت حيدريه واقع شده و قريب به 800 هكتار به همت شهرداري شهرستان احداث شده و به بهره برداري رسيده است.اين پارك شامل پرورشكده گل و گياه ، گلزار شهدا و پارك سنگي است .اعتبار احداث اين پارك 4 ميليارد بوده و اين پارك يك پارك ملي است و علاوه بر شهروندان تربتي ، همه رهگذران و مسافران شرق كشور از شمال تا جنوب مي توانند از امكانات گردشگري و رفاهي آن بهره مند شوند.

جـمعـيت شناسي:

براساس نتيجه سرشماري سال 1387 جمعيت شهرستان 285130 بوده كه از 78621خانوار تشكيل شده است. از جمعيت شهرستان 6/53 درصد ساكن در نقاط شهري و 4/46 در صد ساكن نقاط روستايي بوده اند. شهرستان بر اساس سرشماري سال 85 ، 261917 نفر جمعيت داشته كه از اين تعداد 131212 نفر مرد و 130705 نفر زن بوده اند. يعني در ازاء هر 100 نفر زن 6/99 نفر مرد وجود داشته است.

جمعيت شهرستان در سال1375 تعداد جمعيت 339174 نفر بوده و در سال 1365 ، 295194 بوده كه در فاصله سالهاي 65 تا 75 جمعيت شهرستان بطور متوسط از نرخ رشد سالانه 5/1 درصد برخوردار بوده در حالي كه متوسط نرخ رشد جمعيت كشور در فاصله زماني ذكر شده 96/1 درصد بوده است.

جمعيت شهرستان در سال 75 نسبت به سال 65 رقم 8.7 درصد و تعداد خانوارهاي معمولي ساكن در اين فاصله زماني 7.5 درصد افزايش يافته است.

از آنجايي كه در سال 1381شهرستان رشتخوار با جمعيت حدود 60هزار نفر و در سال 84شهرستان مه ولات با جمعيت حدود 38هزار نفر از شهرستان تربت حيدريه منفك شده و مستقل شده اند لذا جمعيت سرشماري خانه هاي بهداشت كه در سال 1387 كه در پاراگراف اول اعلام شده با جمعيت سرشماري سال 1375 مغايرت داشته و كمتر ميباشد.

برای مشاهده این محتوا لطفاً ثبت نام کنید یا وارد شوید.
- جغرافياي تاريخي ولايت زاوه ، تاليف محمد رضا خسروي ص 41

برای مشاهده این محتوا لطفاً ثبت نام کنید یا وارد شوید.
- معجم البلدان ج 4 ، ص 471

برای مشاهده این محتوا لطفاً ثبت نام کنید یا وارد شوید.
- جهانكٌشاي جويني ، ج 1،ص112 و نيز جامع التواريخ رشيدي، ج 1 ص 366

برای مشاهده این محتوا لطفاً ثبت نام کنید یا وارد شوید.
- تاريخ تصوف ، دكتر غني ج2 ص 403

  • Like 2
لینک به دیدگاه

روستاي حصار

 

روستاي حصار يكي از روستاهاي ييلاقي و خوش آب وهواي شهرستان تربت حيدريه بشمارمي آيد . اين روستا در يك منطقه كوهستاني واقع

شده وداراي آب وهوايي نسبتا معتدل و زمستان هايي سرد ميباشد

. وجود رودخانه و چشمه هاي پر آب باغ ها ي ميوه و مزارغ سرسبز را

بوجود آورده و زمينه را براي يك منطقه گردشگري مناسب مهيا نموده

است . همچنانكه همه ساله پذيراي مسافرين زيادي از نقاط دور و نزديك

مي باشد . دين مردم روستا اسلام وداراي مذهب شيعه اثني عشري

مي باشند ولی قبل از انقلاب اسلامي تعداد چند خانواده از فرقه بهائيت

دراين روستا ساكن بوده ا ند. زبان مردم روستا فارسي و به لهجه تربتي

و نيشابوري تكلم مي كنند . روستا داراي چهار مسجد و يك حسينيه-

سه مدرسه - مركز بهداشت - مركز پستي - شركت تعاوني روستايي

و دهياري مي باشد . بعد از ييروزي انقلاب اسلامي اين روستا از نعمت

برق اب لوله كشي و تلفن برخوردار شده است . روستا داراي 430 خانوارو

جمعيتي بالغ بر 1300 نفر مي باشد . بيشتر مردم روستا به شهر هاي

تربت حيدريه – مشهد – گرگان و تهران مهاجرت نموده اند . مردم روستا

اكثرا به شغل كشاورزي دامپروري و قالي بافي مشغول مي باشند .

علاوه بر رودخانه پر آب و دائمي تعداد زيادي قنات و چشمه در داخل و

خارج روستا وجود داشته كه مورد استفاده زمين هاي كشاورزي قرار

مي گيرد . محصولات عمده كشاورزي روستا بادام - مغز بادام – گردو –

الوچه - پيله ابريشم - چوب - زعفران و ميوه هايي همچون انواع سيب –

گلابي – به – گيلاس – الو – زردالو – البالو – انگور و انواع صيفي جات -

حبوبات و جو وگندم مي باشد . با توجه به محصولات ياد شده اين منطقه

داراي استعداد كارخانجات صنايع چوب – صنايع تبديلي مواد غذايي و

كمپوت و كنسرو مي باشد .

  • Like 2
لینک به دیدگاه
×
×
  • اضافه کردن...