کلزا (کاشت داشت برداشت)

[masi eng 47044]

کلزا (کاشت داشت برداشت)

 

چکیده: AbstRact خود کفایی در روغنهای نباتی باافزایش سطح زیرکشت کلزا وبامد یریت وبرنامه ریزی مزرعه وافزایش تولید در واحد سطح نیزآشنایی کشاورزان با کشت کلزا به کمک اصول صحیح ترویج و آموزش0

 

مقدمه: کلزا از جنسBrassica ونوع وحشی آن منداب Eruca که بومی ایران می باشد0 ازخانواده Cvcifeشب بو که آن دو گونه است1- Bnapusیاکلزای معمولی 2- B.compswisشلغم روغنی یا کلزای وحشی تعداد کروزومهای آن382n= است0

 

خصوصیات گیاهی: گیاهی یک ساله علفی تیره خردل یا Crucherae است0طول آن50تا 150سانتی متر 90الی 120 روز می باشد0 روزت: یادوره روشد غنچه می باشد0 دارای یک ساقه صلی –ریشه راست می باشد پس مقاوم به خشکی است0 دارای لقاح دگرگشن ومیوه آن نیام است0 دانه کلزا بزرگتر از منداب است0 وزن هزاردانه آن 3تا5 گرم است0 ارقام کلزا: اوکافی( OCAPI): مقاومترین ارقام به سرم است مقوم به ورس است رقم اکاپی از ارقام کلزای زمستان با چتانسیل عملکرد بالای برخوردار است و سازگاری خوبی به اغلب مناطق سرد معتدل-سرد دارد0 واین رقم به دلیل شاخه دهی مناسب یکنواختی بالا نیز بر خوردار است0 رقم کورنتCorent که مشابه رقم okapi است0 سازگاری: مانند گندم دارای ارقام پاییزه وبهاره است ارقام پاییزه از (5-)درجه کمتر وارقام بهاراز(33+)بیشتر

آسیب می بیند (5-> کلزا> 33+ )کشت دیم در حدود 400 میلی لیتر آب نیاز داردPH نزدیک خنثی(7-5 6) خاکهای شور متوسط(که EC آنها mmhos/cm 10-6است) را تحمل مکنند0 زمان کاشت: در مناطق سرد:حداقل حرارت زمستان کمتر از( 14-) 10 شهریور تا30 شهر یورماه است0 مناطق معتدل سرد:( حداقل درجه حرارت هوای زمستان 7-, 14-) 15شهریور تا 10 مهر ماه میزان بذر: (8-10)کیلوگرم درهکتاردر صورتیکه خاک نامناسب باشد از ده کیلو گرم بذر استفاده می شود0 روش کاشت: به حداقل عملیات زراعی نیاز دارد0 زمین را ابتدا شخم سطحی یا متوسط بعد د یسک زده سپس تسطیح وکرت بندی یا نواری آماده می کنیم0 بعلت ریز بودن دانه ها باید خاک سطحی آنهانرم و پراکنده باشد0 بعد از ایجاد پشته های 60 سانتی متری دو ریف کلزا به فاصله 30 سانتی متر بر روی پشته که بیشتر با بذرکار همدانی کشت می شود0 عمق دانه ها ( 4-3 سانتی متر)است0 که به صورت هیرم کاری هم انجام می شود

0 آبیاری: 1-موقع کاشت 2-یک هفته بعد از کاشت 3-هنگام شروع به ساقه رفتن پس از اتمام زمستان ۴-هنگام گلدهی 5-هنگام تشکیل غلاف 6-هنگام رسیدن دانه

کودهی : ازت 45 تا 60 کیلوگرم , اکسید فسفر 35تا50 کیلوگرم, اکسید پتاسیم 25کیلوگرم حداکثر نیاز کلزا به مواد غذایی قبل از شروع گل دهی است کود دهی سرک در دو مرحله زیر انجام می شود0 کود دهی سرک: کودهی سرک کلزا دردو مرحله ( باتوصیه کارشناسان در سه مرحله ) به روش زیر داده می شود: مرحله اول: پس از رفع سرما وشروع رشد بهاره ( ابتدای ساقه رفتن)0 درهر هکتار{2کیسه اوره و 2 کیسه نیترات پتاسیم} یا {3 کیسه نیترات آمونیوم و 1 کیسه نیترات پتاسیوم یا 1کیسه کلرو پتاسیوم}0 درمزارع پرتراکم که خطر خوابیدگی وجود دارد: 2 کیسه نیترات آمونیم و 2کیسه نیترات پتاسیم یا 2 کیسه اوره و 1 کیسه کلرو پتاسیم 0 مرحله دوم: ظهور غنچه ها تا قبل یا ابتدای گلدهی درهر هکتار { 3 تا 4 کیسه اوره و یک کیسه کلرور پتاسیوم }0 در مزارع که خطر خوابیدگی وجود دارد: 3تا4کیسه اوره و 1 کیسه کلرور پتاسیوم توجه : درصورت احتمال نیاز به گوگرد {سولفات} می توان درهرنوبت کود سرک یک تا دو کیسه کود سولفات آمونیم به مزرعه که در این صورت به ازای هر دو کیسه کود سولفات آمونیم یک کیسه اوره کسرمی گردد0 برداشت: برداشت رقم okpi وقتی که 80 درصد بذور کپسولهای ساقه اصلی به رنگ قهوه ای یا سیاه درآمدند محصول با کمباین غلات قابل برداشت است 0 بهترین رطوبت زمان برداشت 10% است0 سطح عملکرد 3-5/1 تن درهکتار است0 به علت دگرگشن بودن استفاده از کندوی زنبور اصل حدود 9/12 تا 9/17% افزایش محصول خواهیم داشت0 عوامل زودرسی یا دیر رسی: فسفرعامل زود رسی وافزایش غلاف دانه می باشد 0 جذب فسفر در حضور ازت اسانتر خواهد بود آفاتی مثل شته مومی باعث دیر رشد کلزا وعدم تلقیح بعضی از گلها می باشد 0 عدم مدیریت صحیح , تهیه زمینبه به روش نا مناسب , علفهای هرز از یکنواختی محصول جلوگیری می کند0 برداشت دیر که باعث باز شدن غلافها و ریزش بذ ر هنگام برداشت با کمباین می شود0برای جلوگیری از ریزش بذر می توان از مواد نگهدارند غلات سیکلوهگزان که زمان شکوفه شدن غلات مورد اسنفاده قرار می کیرد0 مواد خشکه ساز Desication که در آب و هوای مرطوب موردمورد استفاده قرار می گیرد در نهایت بعد از( 7-5 ) روزبه کارگیری از این روش می توان برداشت کرد0ارتفاع 120-100 سانتیمتر برای کمباین مناسب است0 وتراکم زیاد گیاه از قطور شدن ساقه جلوگیری می کند0 آفات وبیماریها: ۱- شته مومی :Brevi cabbage Apfid رنگ آن سبز روشن تا سبز تیره بوده سر آن نست به قسمتهای دیگر بدن تیره تر است که دارای بالدار وبدون بال می باشند که نوع با لدار دم سبز رنگ دارد0با مکیدن شیره از گیاه باعث ضعف عمومی گیاه وپیچیدگی برگ می شود0در کلزا باعث عقب افتادگی رشد0عدم تلقیح بعضی از گلها و دراواخر فصل باعث ریزی دانه ها وکاهش محصول ودیر رسی کلی بوته و اختلال در امر برداشت می شود0 15تا20 نسل درسال ایجاد می کند0 ۲- شته سبز هلو: sodes persicae sulzsmy (myzus) به آن شته اسفناج نیز گفته می شود در اکثر مناطق ایران وجود دارد 0 روی درختان هلو ومرکبات , آلو ردآلو و بعضی از گیا هان زراعی منجمله سیب زمینی وچقندرقند , گوجه فرنگی , توت, رازک, کلم پیچ و گونه های موختلف غلات وکلزا خسارات وارد می کند0 ماده بدونه بال وبدن سبز روشن تا سبز متمایل زرد طول آن 3/2 تا 4/2 میلیمتر است0 ماده بالدار به رنگ سبز زیتونی طول شته 3/2 میلیمتر می باشد0 ۳- راب: خسارت به صورت تغذیه برگ می باشد در شب هوای ابر خسارت زیادتراست0 ازسم متا لدهید 6% یا سم مزورولا استفاده می شو.د0 ۴- سوسک برگ خوار کلزا: به رنگ قهوه ای و شاخک ,موی ورنگ بالپوشها نارنجی تخم حشره کشیده بیضی شکل نارنجی و متمایل به زرد رنگ می باشد در سال یک نسل دارد شفیره آزاد زمستان گذرانی بصورت تخم می باشد درسنین پاین از پارانشیم برگ ودرسنین بالا ازبرگ تغذیه می کند0 حشره کامل فعلیتی ندارد0 علاوه کلزا-کلم شلغم- علفهای هرز میزبان مانند (ترب وحشی,خردل , کیسه کیشیشو غیره را نیز مورد حمله قرار می دهد0

مبارزه با آفات: هذف علفها ی هرز-کولتیواتور زدن- انجام آبیاری – حشره کش کارباریل 85% پودر به نسبت سه در هزار ویا اتریمفس 50%به نسبت دو درهزار استفاده به نسبت دو درهزار استفاده کرد0بادیازنیون – امولسیون 60% فورالون35% امولسیون به نسبت دو در هزا ر ویا کارباریل 85% سه در هزار سمپاشی علیه لاروهای سن دو انجام می شود 0 بیماری: بیماری الترناریا-قوبای ساقه و برگ- پوسیدگی اسکلروتینیایی- سیلندر –اسپوریوم –سود و سرکوسپورا که تصاویر بعضی از آنها در صفحه چهارم موجود است0

علفهای هرز: علفهای هرزنازک برگم زارع کلزا بیشتر تیب تابستانه مانند سوروف , قیاق, دوم روباهی, ویا تیپ زمستانه ماننده یولاف وحشی , چچم, فالاریس, وبه تعداد زیاد گندم و جوی باقیمانده از زراعت قبلی بهترین راه کنترل آنها درمناطقی که مشکل آب ندارند ابیاری قبل از برداشت وبرگرداندن بذور سبز شده در خاک توسط دیسک است0 کوتیواتورسیونها , وجین دستی , مور , ملچ دهی و د ر مناطقی که مشکل آب دارند می توان از علف کشهای زیر ا ستفاده کرد 0 1-علفکش گالانت به مقدار 5/1تا2 لیتر در هکتار در مرحله 3تا 5 برگی علف هرز0 2-علفکش

نابواس به مقدار2تا3 لیتر در هکتار در مرحله 3تا 5 برگی علف هرز0 3-علفکش

گالانت سوپر به مقدار 57 % لیتر در هکتار در مرحله 3تا 5 برگی علف هرز0 4-علفکش

فوکوس به مقدار5/1 تا 2 لیتر در هکتار در مرحله 3تا 5 برگی علف هرز0

توجه : الف : این علفکشها باید درشرایطی که دمای محیط متعادل بوده واحتمال یخبندان شدید شبان یا روزانه نباشد بکار رود0 ب : هنگام کاربرد علفکش , علف هرز و محصول نباید در مرحله توقف رشد باشند0 پ : این علفکشهادر دمای محیطی پائین, دیرتر اثر می کنند0