آفات گياهي:

[masi eng 47044]

سوسك طوقه خوار سياه

Capnodis tenebrionis

(Col.: Buprestidae)

 

در تمام مناطق ايران انتشار دارد. روي طوقه هسته‌دارها و بندرت روي گلابي، سيب و زالزالك ديده مي‌شود.

 

زيست‌شناسي

اين حشره يك نسل در دو سال دارد. حشره كامل پس از خروج از خاك كه در تابستان و اوايل پاييز اتفاق مي‌افتد بدون تخمريزي و به همان صورت در پناهگاههاي مختلف در زير علف‌ها، زير برگهاي خشكيده، داخل شكاف‌هاي سطحي زمين و زير كلوخه‌ها، زمستان گذراني نموده و در بهار سال بعد پس از تغذيه، جفت‌گيري و تخمريزي مي‌كند. لاروهاي حاصله از اين تخم‌ها زمستان را در زير پوست قسمت‌هاي مختلف پايين درخت شامل ريشه طوقه و قسمت‌هاي انتهايي تنه گذرانده و در تابستان و پاييز سال بعد به حشره كامل تبديل مي‌گردند. از ظهور حشرات كامل نسلي تا ظهور حشرات كامل نسل بعد 2 سال طول مي‌كشد. در برخي از ارتفاعات طول يك نسل 3 سال طول مي‌كشد. در چنين مواردي يا طول لاروهاي زمستان گذران يا حشرات كامل زمستان گذران دو سال طول مي‌كشد. سوسكهاي زمستان گذران پس از اين كه متوسط درجه حرارت روزانه به 15 درجه سانتيگراد رسيد خارج مي‌شوند. حشرات كامل پروازهاي كوتاه نموده و به نظر نمي‌رسد كه انتشار اين آفت توسط پروز باشد بلكه بدليل انتقال نهالهاي آلوده اتفاق مي‌افتد. حشرات كامل آفتاب دوست بوده، پس از مختصري تغذيه از برگها و گاهي پوست شاخه‌هاي جوان، جفت‌گيري، بر روي سطح خاك و يا در مواردي در كنار طوقه تخم مي‌گذراند. تعداد تخم از 272 تا 1236 عدد گزارش شده است.

 

 

 

 

 

تخم‌ها در عمق صفر تا 5 سانتي‌متري زير خاك و اغلب به صورت انفرادي گذاشته مي‌شود. تخم‌ريزي در روز صورت مي‌گيرد. لاروسن اول نسبت به آبياري بسيار حساس است. اگر در زمان تخم‌گذاري و خروج لاروهاي سن اول آبياري صورت گيرد درصد زيادي از لاروهاي سن اول از بين رفته و مي‌ميرند. لاروهاي سن اول در خاكهاي خشك و فاقد رطوبت نمي‌توانند خود را به تنه درخت برسانند و خواهند مرد. لاروسن اول پس از رسيدن به گياه پوست محل مورد نظر را پاره كرده وارد شده و از لايه زير پوستي و كامبيوم تغذيه مي‌كند. لارو با بوجود آوردن دالانهايي در ناحيه طوقه، قسمت‌هاي فوقاني و ضخيم ريشه، قسمتهاي انتهايي تنه درخت را به سرعت به نابودي مي‌كشاند. برخي اوقات به چوب نيز حمله مي‌كند. منشاء عمده دالان‌ها طوقه درختان است و اكثر دالان‌هاي بالا رونده و پايين رونده از آنجا شروع مي‌گردد. دالان‌هايي كه به طرف بالا مي‌روند (به علت اختلاف ساختماني در بافت) در محل پيوند متوقف مي‌گردند. لاروها معمولاً از محل انشعاب ريشه‌هاي اصلي پايين‌تر نمي‌روند. چهارسن لاروي دارد. دوره زندگي لاروسن آخر طولاني‌ترين آن است. در اين سن تغذيه شديد مي‌باشد. لاروها هر كجا از مسير فعاليت خود كه باشند براي شفيره شدن به ناحيه طوقه برمي‌گردند. دوره پيش شفيرگي 10 تا 14 روز و دوره شفيرگي 23 تا 27 روز است.

 

 

 

 

کنترل:

1ـ آبياري منظم

 

2ـ قوي نگه داشتن درختان

 

3ـ جمع‌آوي حشرات كامل در باغهاي كوچك در ساعات آفتابي از روي شاخه‌ها به خصوص در ساعات پيش از ظهر

 

 

 

Capnodis corbonaria

 

در تمام نقاط ايران به استثناي گيلان و مازندران انتشار دارد. ميزبان آن بادام آهني و وحشي، زردآلو و هلو مي‌باشد. بادام وحشي ميزبان مناسب آفت مي‌باشد..

[masi eng 47044]

سرشاخه خوار هلو ((Peach twig borer

Anarsia lineatelia

 

(Lep: Gelechiidae)

 

 

 

 

در اكثر استانهاي كشور انتشار داشته و از آفات مهم درختان هلو، بادام، زردآلو، آلو، سيب و خرمالو مي‌باشد. همچنين به قيسي، زالزالك و ازگيل نيز خسارت مي‌زند. خسارت آن در درجه اول روي انواع زردآلو مي‌باشد. لاروها اين حشره در اول بهار غالباً داخل سرشاخه‌ها شده و باعث خشك شدن آنها و ايجاد سرشاخه‌هاي فرعي مي‌گردند. در نسل بعد وارد ميوه هلو، بادام و آلو شده و همراه با كرم سيب و كرم آلو موجب از بين رفتن آنها مي‌گردند.

 

 

 

زيست‌شناسي:

اين حشره زمستان را به صورت لارو سن 2 در داخل جوانه‌هاي درختان مي‌گذارند. لاروها در مرحله Pink يا صورتي شدن غنچه‌ها از محلهاي زمستاني، خارج ابتدا از غنچه‌ها و سپس از گلها تغذيه مي‌نمايند. بعد از ريزش گلبرگها وارد سرشاخه‌هاي جوان شده و از بالا به سمت پايين شروع به تغذيه مي‌نمايند. لاروها هنگامي كه به قسمت‌هاي سخت و خشبي رسيدند آن را ترك نموده و سرشاخه ديگري را مورد حمله قرار مي‌دهند. لاروها سپس ميوه‌هاي نارس را مورد حمله قرار مي‌دهند. سوراخ ورودي لاروهاي مزبور اكثراً در محل اتصال دم به ميوه قرار دارد كه اين امر موجب ريزش ميوه‌ها مي‌گردد. لاروها پس از رشد كامل از ميوه خارج مي‌شوند و در شكاف كلوخه‌هاي سطح خاك، برگهاي پوسيده و لابه‌لاي علفهاي هرز زيرد رختان پس از تنيدن پيله فوق‌العاده ظريف تبديل به شفيره مي‌شوند. گاهي شفيره در شكاف تنه و شاخه‌هاي قطور درختان تشكيل مي‌گردد. در شرايط دماوند ظهور حشرات كامل نسل زمستاني از اواخر خردادماه شروع مي‌گردد. پروانه‌ها پس از جفت‌گيري تخم‌هاي خود را به صورت انفرادي و بندرت در دسته‌هاي چندتايي مي‌گذراند. پروانه‌هاي اين نسل تقريباً كليه تخمهاي خود را بر روي ميوه‌ها و بندرت روي قسمتهاي انتهايي سرشاخه‌هاي جوان و سلولزي مي‌گذراند. حشرات كاملي كه از اين نسل ايجاد مي‌گردند مجدداً روي سرشاخه‌ها تخمريزي مي‌كنند و لاروهاي حاصله زمستان گذراني مي‌نمايند. اين حشره در شرايط متفاوت 2 تا 3 نسل دارد.

 

 

 

کنترل:

1. مبارزه مكانيكي: جمع‌آوري ميوه‌هاي آلوده ريخته شده و معدوم كردن آنها چه در نسل زمستاني و چه در نسل اول تابستاني، همچنين هرس بهاره درختان قبل از كامل شدن دوران تغذيه لاروهاي داخل شاخه در كاهش جمعيت آفت بسيار مهم است.

 

2. پيش آگاهي: استفاده از فرمون جنسي (با نام تجارتي Anamone) براي تعيين تاريخ دقيق سم‌پاشي بسيار مفيد است. بهترين زمان سم‌پاشي براي نسل اول در مرحله Pink و مرحله ريزش گلبرگها(همراه با هرس) و در نسل دوم در اواسط تيرماه است كه در اين موقع ميوه‌هاي قيسي تازه شروع به تغيير رنگ نموده‌اند.

 

3. کنترل شیمیایی: ازسموم نفوذی مانند دیازینون استفاده می کنیم.

[masi eng 47044]

مينوز لكه تاولي زير برگ

Phyllonorycter blancardella

 

(Lep: Gracillariidae)

 

 

 

 

 

اين حشره تاكنون در استانهاي تهران، مركزي، خراسان، آذربايجان، اصفهان، لرستان و همدان ديده شده است. گياه ميزبان آن در درجه اول سيب بوده و بعد از آن گوجه، آلو، ازگيل، گيلاس، آلبالو، گلابي، به و زالزالك قرار دارند.

 

 

 

زيست‌شناسي

تعداد نسل آن مانند گونه اول و زسمتان را به صورت شفيره داخل دالانهاي لاروي در برگهاي ريخته شده درختان ميزبان مي‌گذارند. اوج پرواز پروانه‌هاي حاصل از شفيره‌هاي زمستان گذران در جريان شكوفايي گلها مي‌باشد. تخمگذاري تقريباً بلافاصله پس از خروج حشرات كامل و جفت‌گيري آنها صورت مي‌گيرد.

 

تخم‌ها روي سطح زيرين برگها به طور انفرادي گذاشته مي‌شوند. دوره جنيني تخم در نسل اول از 11 تا 22 روز در نقاط مختلف متفاوت است. لاروها در موقع خروج پوسته تخم را در محل اتصال آن به اپيدرم تحتاي برگ سوراخ كرده و از همانجا داخل نسج برگ مي‌شوند. محل تغذيه لارو در تمام سنين بين دو اپيدرم مي‌باشد. دالان لاروي بسيار مشخص است بدين معني كه در كل بيضوي بوده و طول آن 10 تا 12.5 و عرض آن 5 تا 7 ميليمتر مي‌باشد. رنگ دالان در سطح زيرين برگ سبز است. دور تا دور دالان رنگي روشن‌تر از خود دالان دارد. اپيدرم تحتاني برگ در محل دالان قدري متورم شده در حاليكه در اپيدرم فوقاني چنين حالتي وجود ندارد و در عوض محل دالان كه سبز كم رنگ است به علت تغذيه مخصوص لارو داراي نقاط تيره و روشن مي‌باشد. بدين معني كه لاروها در ضخامت برگ تغذيه نقطه به نقطه كرده و در نتيجه اپيدرم فوقاني چنين حالتي را به خود مي‌گيرد. لارو براي شفيره شدن از دالان خارج نمي‌شود ولي مقداري از آن از دهانه سوراخ خروجي بيرون مي‌ماند به طوريكه پروانه بتواند به راحتي خارج گردد. در اين حالت پوسته شفيرگي تا مدت‌ها در دهانه سوراخ خروجي به چشم مي‌خورد.

 

کنترل:

 

مینوزها دارای دشمنان طبیعی زیادی می باشند بنابراین باید از سمپاشی بی رویه خوداری کرد.

 

کنترل شیمیایی:

 

1-دیفلوبنزورون(دیمیلین) WP25% به نسبت 5/. در هزار به محض تفریخ تخمها

 

2-دلتامترین(دسیس) EC2.5% به نسبت 5/. در هزار

 

3-پرمترین(آمبوش) EC25% به نسبت 5/. در هزار

 

4-فن پروپاترین(دانتیل) EC10% به نسبت 6/. در هزار

 

5-استامی پراید(موسیپلان) SP20% به نسبت 5/. در هزار

 

 

مبارزه تلفيقي با مينوزها

 

اين آفت داراي دشمنان طبيعي متعددي است كه در برنامه مبارزه تلفيقي بايد به آنها توجه داشت و با جلوگيري از سم‌پاشي‌هاي بي‌رويه نسبت به حفظ و حمايت آنها اقدام نمود.

 

تعداد نسل هر چهار گونه در نقاط مختلف مشابه يكديگر است به عبارت ديگر در نقاط بسيار مرتفع (2200 متري) همه آنها دو نسل و در نقاط بينابيني (حدود 2000 متر) همه آنها سه نسل و در مناقي شبيه كرج همه آنها چهار نسل در سال دارند. شروع و پايان نسلها در همه نقاط تحت بررسي تقريباً مشابه مي‌باشد.

 

با توجه به موارد فوق به اين نتيجه مي‌رسيم كه در زمينه مبارزه شيميايي بر عليه اين مينوزها مي‌توانيم مبارزه را بر اساس مهمترين آنها در منطقه برنامه‌ريزي نمود و همه را به عنوان يك گونه تلقي نماييم. اصولاً در مورد مينوزها و بر اساس تجارب ساليان اخير اگر مبارزه خوب انجام شود حتي در نقاطي با چار نسل حداكثر دو سم‌پاشي كافي خواهد بود. نكته‌اي كه از اهميت زيادي برخوردار نباشد بهتر است كه در صورت لزوم مبارزه را روي نسل دوم پياده كرد و در آن صورت اين سم‌پاشي را مي‌توان با سم‌پاشي عليه نسل اول كرم سيب تلفيق نمود. در همين رابطه خوشبختانه مبارزه با نسل سوم تفاوت چنداني از نظر زماني با زمان مبارزه با نسل دوم كرم سيب نخواهد داشت. يك چنين تلفيقي را در نقاط دو و چهار نسلي نيز مي‌توان در مورد كرم سيب و اين مينوزها انجام داد. ولي اگر در ارتفاعات مبارزه عليه نسل اول مينوزها الزامي باشد در آن صورت مي‌توان سم‌پاشي عليه آنها را با سم‌پاشي عليه ليسه‌ها كه در نقاط مرتفع تقريباً از جمعيتي قابل توجه برخوردارند تلفيق نمود.

 

عمليات شخم پاييزه پس از ريختن برگها نيز مي‌تواند از تراكم آفت بكاهد.

[masi eng 47044]

مينوز لكه تاولي روي برگ

Phyllonorycter corylifoliella

 

(Lep: Gracillariidae)

 

اين حشره در استان تهران، مركزي، خراسان، آذربايجان، اصفهان و فارس روي سيب، به و گلابي ديده شده است و خسارت خفيف آن روي زالزالك و ازگيل در برخي نواحي كوهستاني شمال تهران نيز مشاهده شده است.

 

 

زيست شناسي

تعداد نسل آن مانند گونه اول مي‌باشد. زمستان را به صورت لاروهاي سن آخر داخل دالان‌هاي لاروي در برگها ريخته شده پاي درختان مي‌گذارند. به محض مساعد شدن هوا اين لاروها تبديل به شفيره شده و پروانه‌ها خارج مي‌گردند. در موقع خروج پروانه از پوسته شفيردگي حدود دو سوم از پوسته شفيرگي بيرون از سوراخ ايجاد شده روي دالان قرار مي‌گيرد. اولين پروانه‌ها زماني ظاهر مي‌گردند كه درختان سيب در گل هستند. جفت‌گيري و تخمريزي تقريباً بلافاصله انجام مي‌شود. تعداد تخمي كه يك ماده مي‌گذراد حدود 54 عدد مي‌باشد.

 

تخمها انفرادي و در سطح رويي برگها قرارداده مي‌شوند. محل تغذيه لاروي به شكل تاولي در سطح فوقان برگ جلب نظر مي‌نمايد كه گهگاه اين تاولها باعث تا شدن برگ و دوخته شدن دوپهنه آن بهممي‌گردند. اين تاولها را در نقاط مختلف برگ مي‌توان مشاهده نمود، اندازه آنها متغير، به طول 17 تا 26 و عرض 12 تا 18 ميليمتر است. پوسته تاولها نازك بوده و فضولات لاروي داخل آنها ديده مي‌شود. شفيرگي داخل دالانهاي لاروي انجام مي‌شود.

 

کنترل:

 

مینوزها دارای دشمنان طبیعی زیادی می باشند بنابراین باید از سمپاشی بی رویه خوداری کرد.

 

کنترل شیمیایی:

 

1-دیفلوبنزورون(دیمیلین) WP25% به نسبت 5/. در هزار به محض تفریخ تخمها

 

2-دلتامترین(دسیس) EC2.5% به نسبت 5/. در هزار

 

3-پرمترین(آمبوش) EC25% به نسبت 5/. در هزار

 

4-فن پروپاترین(دانتیل) EC10% به نسبت 6/. در هزار

 

5-استامی پراید(موسیپلان) SP20% به نسبت 5/. در هزار

 

 

مبارزه تلفيقي با مينوزها

 

اين آفت داراي دشمنان طبيعي متعددي است كه در برنامه مبارزه تلفيقي بايد به آنها توجه داشت و با جلوگيري از سم‌پاشي‌هاي بي‌رويه نسبت به حفظ و حمايت آنها اقدام نمود.

 

تعداد نسل هر چهار گونه در نقاط مختلف مشابه يكديگر است به عبارت ديگر در نقاط بسيار مرتفع (2200 متري) همه آنها دو نسل و در نقاط بينابيني (حدود 2000 متر) همه آنها سه نسل و در مناقي شبيه كرج همه آنها چهار نسل در سال دارند. شروع و پايان نسلها در همه نقاط تحت بررسي تقريباً مشابه مي‌باشد.

 

با توجه به موارد فوق به اين نتيجه مي‌رسيم كه در زمينه مبارزه شيميايي بر عليه اين مينوزها مي‌توانيم مبارزه را بر اساس مهمترين آنها در منطقه برنامه‌ريزي نمود و همه را به عنوان يك گونه تلقي نماييم. اصولاً در مورد مينوزها و بر اساس تجارب ساليان اخير اگر مبارزه خوب انجام شود حتي در نقاطي با چار نسل حداكثر دو سم‌پاشي كافي خواهد بود. نكته‌اي كه از اهميت زيادي برخوردار نباشد بهتر است كه در صورت لزوم مبارزه را روي نسل دوم پياده كرد و در آن صورت اين سم‌پاشي را مي‌توان با سم‌پاشي عليه نسل اول كرم سيب تلفيق نمود. در همين رابطه خوشبختانه مبارزه با نسل سوم تفاوت چنداني از نظر زماني با زمان مبارزه با نسل دوم كرم سيب نخواهد داشت. يك چنين تلفيقي را در نقاط دو و چهار نسلي نيز مي‌توان در مورد كرم سيب و اين مينوزها انجام داد. ولي اگر در ارتفاعات مبارزه عليه نسل اول مينوزها الزامي باشد در آن صورت مي‌توان سم‌پاشي عليه آنها را با سم‌پاشي عليه ليسه‌ها كه در نقاط مرتفع تقريباً از جمعيتي قابل توجه برخوردارند تلفيق نمود.

 

عمليات شخم پاييزه پس از ريختن برگها نيز مي‌تواند از تراكم آفت بكاهد..

[masi eng 47044]

ليسه ميوه

Yponomeuta padellus

(Lep.: Yponomeutidae)

 

درختان مورد حمله اين ليسه شامل سيب، گوجه، زردآلو، قيسي، زالزالك، گلابي، ازگيل، به، آلو، بادام و برخي درختان غير مثمر مي‌باشد. تعداد خالهاي ليسه سيب 25 تا 26 عدد ولي در ليسه ميوه 30 عدد است كه در 3 رديف طولي قرار گرفته‌اند. طرز زندگي و طرز خسارت آن شبيه ليسه سيب مي‌باشد ولي اختلافات عمده كه در زندگي ان ديده مي‌شود به شرح زير است:

 

1ـ پروانه ليسه ميوه زودتر از ليسه سيب شروع به پرواز مي‌كند.

 

2ـ در ليسه ميوه، لاروها از زير پولك زمستانه كه بيرون آمدند به صورت مينوز داخل بافت پارانشيم برگ نمي‌شوند، بلكه در روي برگهاي جوان پراكنده شده، مشغول بستن تار و تغذيه مي‌گردند.

 

3ـ لاروهاي ليسه ميوه تك تك در قسمت‌هاي مختلف درخت به خصوص بين برگها در پيله سفيدرنگ به شفيره تبديل مي‌شوند و پيله‌ها برخلاف ليسه سيب به طور متراكم در نزديكي هم قرار ندارد (مبارزه مانند ليسه سيب مي‌باشد).

 

کنترل شیمیایی:

 

1. مالاتیون EC57% و 2در هزار

 

2. آزینفوس متیل(گوزاتیون) EC20% و 2درهزار

 

زمان مبارزه: پس از متورم شدن جوانه ها و درست قبل از باز شدن گلها..

[masi eng 47044]

ابريشم باف ناجور ( Gypsy moth)

Lymantria dispar

 

(Lep: Lymantriidae)

 

اين حشره آفتي است پلي فاژ و در دنيا به بيش از 500 گونه حمله مي‌نمايد. در ايران گاهي به حالت طغياني درمي‌آيد و به خصوص در نواحي شمال روي درختان جنگلي پهن برگ و درختان ميوه خسارت مي‌زند.

 

زيست‌شناسي

زمستان را به صورت تخم و در حالت دياپور سپري كرده و در اوايل بهار بتدريج تخمها تفريخ ولاروها خارج مي‌شوند. لاروها 45 تا 70 روز فعاليت برگخواري شديد از خود نشان مي‌دهد. انتقال لاروهاي جوان يا لاروسن اول بوسيله باد و بوسيله رشته‌هاي ابريشمي مي‌باشد. لارو پس از تغذيه در محل مناسبي تبديل به شفيره مي‌شود. شفيره بوسيله تارهاي ابريشمي به تنه درخت يا چيز ديگر خود را متصل مي‌كند. مرحله شفيرگي 10 تا 14 روز به طول مي‌انجامد. پروانه‌هاي ماده پس از خروج به علت سنگيني بدن خود قادر به پرواز دور نمي‌باشند و در همان حول و حوش محل خروج از شفيره پس از جفت‌گيري، تخمهاي خود را به صورت توده‌هاي بيضي شكل به تعداد 500 تا 2000 عدد در رويپوست صاف تنه و شاخه‌هاي جوان ميزبان و يا روي قسمت‌هاي مختلف درخت روي سنگ و روي كنده‌هاي بريده شده درخت قرار مي‌دهند. تخمها تا اندازه‌اي گرد و كرم رنگ هستند. از اواسط تابستان تا بهار آينده نزدگي خود را به حالت تخم مي‌گذارنند.

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

مبازه

1ـ دشمنان طبيعي

 

پارازيتوئيد شفيره Brachymeria intermedia (Hym.: Chalcididae)

 

پارازيتوئيد لارو Exorista larvarum (Dip.: Tachinidae)

 

پارازيتوئيد لارو Apanteles sp. (Hym.: Braconidae)

 

2ـ کنترل شیمیایی

 

استفاده از ديفلوبنزورون (ديميلين) به نسبت 0.3 در هزار يا باکتری B.t به نسبت 2.5 تا 3 در هزار...

[masi eng 47044]

سفيده رگ سياه(Black – Veined White)

 

Aporia crataegi

 

(Lep: Pieridae)

 

پروانه‌اي سفيد رنگ با رگبالهاي تيره مي‌باشد. روز پرواز، به طول 20 ميليمتر با شاخك سنجاقي است. در نرها مفصل آخر شاخك و در ماده‌ها چهار مفصل آخر سفيد رنگ است. در اكثر مناق كشور وجود دارد. لارو اين آفت از برگهاي درختان ميوه مانند سيب، گلابي، گوجه، بادام، آلبالو و گيلاس تغذيه مي‌نمايد. زمستان را به صورت لاروهاي غير كامل (لاروهاي سنين 3 و 4) در داخل لانه‌هايي از تارهاي خود و برگ درختان تهيه نموده است به سر برده و يك نسل در سال دارد.

 

 

 

 

کنترل:

 

زنبور Apanteles glomeratus از Braconidae لاروهاي اين آفت را پارازيته مي‌كند. بريدن و سوزاندن لانه‌هاي زمستاني آفت، موقع هرس درختان نقش عمده‌اي در كاهش آفت خواهد داشت....

[masi eng 47044]

پر طاووس گلابي

 

Saturnia pyri

 

(Lep.: Saturnidae)

 

حشره كامل با بالهاي باز حدود 140 ميليمتر، خاكستري مايل به قهوه‌اي و روي هر بال لكه درشتي شبيه به چشم وجود دارد. لارو سبز رنگ در حداكثر رشد اندازه آن به 120 ميليمتر مي‌رسد و روي حلقه‌هاي مختلف داراي غده‌هاي آبي رنگ با موهاي بلند است. به گلابي، سيب، بادام و گاهي پسته خسارت مي‌زند. لارو از برگ تغذيه مي‌نمايد. زمستان گذراني به صورت شفره و يك نسل در سال دارد.

 

 

 

 

کنترل: با جمع‌آوري لاروهاي درشت مي‌توان به روش مكانيكي با آن مبارزه نمود..

[masi eng 47044]

سن های پا برگی (Coreidae )

اعضای اين خانواده در اندازه متوسط بوده و غدد مولد بو د آنها خوب رشد کرده است . اين غدد در طرفين قفس سينه بين پيش ران های 2 و 3 باز می شوند . سر اين سن ها باريکتر از پيش قفس سينه است . در تعدادی از گونه ها ساق عقبی رشد زيادی کرده و شبيه برگ می باشد

 

 

Click here to view the original image of 657x756px.

اغلب اين سن ها از شيره گياهی تغذيه می کنند ولی تعدادی شکارگر هستند.

 

مثال : گونه Anasa tristis که از آفات مهم کدوئيان می باشد

 

 

[masi eng 47044]

پروانه بال دنباله‌دار

 

Iphiclides (=Papilio) podalirius

(Lep: Papilionidae)

 

به سيب، گلابي، بادام، گوجه، آلو، گيلاس، آلبالو و زالزالك حمله مي‌نمايد. لارو از برگ درختان تغذيه مي‌كند. دو نسل در سال دارد. زمستان گذراني به صورت شفيره است.

 

 

 

 

برای مشاهده این محتوا لطفاً ثبت نام کنید یا وارد شوید.

• ورود
• یا
• ثبت نام

 

دو شنبه ۲۱ اسفند ۱۳۸۵, ۰۱:۳۵

 

پروانه فري يا كرم خراط (Leopard moth)

 

Zeuzera pyrina

(Lep: Cossidae)

 

اين حشره به گونه‌هاي بسياري از درختان مثمر و غيرمثمر حمله مي‌كند. از درختان مثمر سيب ميزبان اصلي آن در ايران است ولي خسارت آن روي گلابي، به و گردو نيز ديده شده است. از گياهان غيرمثمر مي‌توان به افرا، بيدمشك، بيد، نارون، بوط و زبان گنجشك اشاره نمود. در دنيا 150 ميزبان براي آفت ذكر شده است. درخت سيب به اين آفت خيلي حساس و زود از پا درمي‌آيد در حاليكه گردو تا حدودي مقاوم است.

 

 

 

 

 

زيست‌شناسي

پروانه فري در ايران هر دو سال يك نسل دارد. زمستان را به صورت لاروهاي سنين مختلف در درون شاخه درختان ميزبان مي‌گذراند. در اواسط بهار لاروهايي كه رشدشان كامل شده تبديل به شفيره مي‌شوند و اواخر بهار شب‌پره‌ها به تدريج ظاهر مي‌شوند. حشرات ماده اصولاً هيچ نوعي تغذيه‌اي نداشته و به جهت سنگيني قادر به پرواز نيستند. پس از جفت‌گيري اغلب در مدخل سوراخ خروجي، شكاف ته و حتي روي زمين تخمريزي مي‌كنند. هر حشره ماده نزديك به هزار تخم مي‌گذارد. اين تخمها خوراك مناسبي براي مورچه‌ها هستند. به فاصله يك تا دو هفته تخم‌ها تفريخ شده و لاروهاي كوچكي خارج مي‌شوند. تغذيه اصلي لاروها از چوب شاخه و تنه است. لاروها ضمن تغذيه فضولات نارنجي رنگ خود را از سوراخ ورودي كه در ضمن سوراخ خروجي آنها نيز خواهد بود به صورت گلوله‌هاي كوچك و مدور بيرون مي‌ريزند. اين فضولات در پاي درختان مبتلا جمع مي‌شوند و اين خود يكي از راههاي بسيار آسان تشخيص وجود پروانه فري مي‌باشد. كانالهايي كه در داخل چوب بوسيله لارو اين حشره بوجود مي‌آيد مستقيم و حدود 30 تا 40 سانتيمتر طول دارد و بستگي به گونه ميزبان دارد.

 

 

 

حمله اين آفت روي سيب استقرار ساير حشرات چوبخوار و مخصوصاً اسكوليت درختان ميوه و پروانه زنبور مانند را به دنبال خواهد داشت. چون دهانه خروجي دالانهاي لاروي پروانه فري محل مناسبي براي تخمريزي و در نتيجه خسارت پروانه زنبور مانند است.

 

 

لاروها با تارهايي بسيار نارك كه با غدد دهاني خود مي‌سازد از شاخه‌اي به شاخه ديگر منتقل مي‌شوند. لاروها پس از تغذيه كامل تبديل به شفيره مي‌شوند. دوره شفيرگي 20 تا 40 روز طول مي‌كشد. در كرج اين زمان به تدريج از اوايل ارديبهشت ماه شروع و تا اوايل شهريورماه نزديك به 5 ماه اوليه ادامه دارد. پروانه‌هاي كامل پس از ظهور از همان سوراخ ورودي خارج مي‌شوند.

 

 

کنتـــــــرل:

1ـ از دشمنان طبيعي اين آفت مي‌توان به مورچه‌هاي شكاري (عادت تخم‌خواري) و سن‌هاي Reduviidae (عادت لاروخواري) اشاره نمود.

 

2ـ رعايت اصول به زراعي، هرس و سوزاندن شاخه‌هاي خشك و آلوده از شدت خسارت‌هاي بعدي مي‌كاهد.

 

3- در موردي كه تعداد درختان آلوده كم باشد مي‌توان با فرو بردن مفتولي در درون سوراخهاي ورودي، لاروهاي آفت را از بين برد.

 

4ـ استفاده از قرص و خمیرهایی که گازهای سمی تولید می کنند.

 

5ـ امروزه در اكثر كشورهاي جهان از فرمون‌هاي جنسي به صورت تكنيك Mating disruption در قالب مبارزه تلفيقي عليه اين آفت استفاده مي‌شود.

 

6- بهترين موقع مبارزه شيميايي زماني است كه لاروهاي سن اول به قسمت‌هاي جوان گياه كه همان رگبرگها و دمبرگها و شاخه‌هاي نازك است حمله مي‌كنند در اين موقع چون عمق نفوذ لاروها هنوز چندان زياد نيست مي‌توان با استفاده از سموم نفوذي مؤثر براي از بين بردن آفت استفاده كرد.

 

 

 

آزینفوس متیل(گوزاتیون) EC20% و 2درهزار

 

دیازینون EC60% و 1 درهزار...

[masi eng 47044]

كرم به Quince moth

Euzophera bigella

 

( Lep.:pyralidae)

 

 

در سال 1342 ضمن بررسي‌هاي دواچي و اسماعيلي در زمينه زيست‌شناسي و مبارزه با كرم سيب معلوم گرديد كه كرم‌زدگي ميوه‌هاي سيب، گلابي و بخصوص به منحصر به كرم سيب نيست و گاهي در ميان ميوه‌هاي آلوده لاروهاي قرمز ارغواني رنگي مشاهده مي‌شود كه اگرچه نحوه خسارت آنها به گونه كرم سيب شباهت نسبي دارد ولي از نظر شكل‌شناسي كاملاً قابل تفكيك مي‌باشند. همچنين مشاهده گرديد كه تعداد لاروهاي ارغواني رنگ نسبت به كرم سيب هرچه به پاييز نزديك‌تر مي‌شويم در زير پوستكهاي تنه درختان سيب و گلابي بيشتر مي‌شود. با تفكيك لاروها بر حسب مشخصت ظاهري و قرار دادن آنها در انكوباتور شب‌پره‌هايي بدست آمد كه از نظر شكل ظاهري كاملاً از كرم سيب متمايز بودند. نمونه‌هايي از اين حشرات براي تشخيص گونه به زوريخ ارسال گرديد و بوسيله سوتر W.Sauter گونه E.bigella تشخيص داده شد. لاروهاي اين آفت اخيراً زير پوست درختان انار مشاهده شده است.

 

زيست‌شناسي:

كرم به زمستان را به صورت لاروهاي كامل در داخل پيله‌هاي خاكستري رنگ و كشيده به سر مي‌برند. لاروهاي زمستان گذران در اواخر اسفندماه به شفيره تبديل مي‌شوند. شفيره در اوايل فروردين و كمي قبل از باز شدن شكوفه‌هاي سيب به حشرات كامل تبديل مي‌شوند. لارو اين حشره داراي دو رفتار چوبخواري و ميوه‌خواري است. لاروهاي چوبخوار فاقد دياپوز اجباري و لاروهاي ميوه‌خوار داراي دياپوز اجباري مي‌باشند. رفتار چوبخواري در اول فصل (نسل بهاره) مشاهده مي‌شود. برخي از لاروها تا آخر فصل اين رفتار را ادامه مي‌دهند. دوران چوبخواري روي سيب و گلابي و دوران ميوه‌خواري روي به و گردو انجام مي‌گيرد. پروانه‌هاي خارج شده از لاروهاي زمستان گذران قسمت اعظم تخمهاي خود را در شكاف‌هاي تنه و شاخه‌ها مي‌گذارند و لاروهاي حاصل از آنها شروع به چوبخواري مي‌نمايد. محل تغذيه، عمق پوست و ناحيه كامبيوه است. البته تعدادي از تخمها در طول بهار روي ميوه‌ها نيز گذاشته مي‌شوند كه لاروهاي حاصل هيچگاه قادر به ادامه اين شيوه زندگي نيستند. ميوه‌خواري از اوايل تابستان شروع مي‌گردد. در اين زمان تخمها اغلب به صورت انفرادي وگاهي 2 تا 6 تايي در روي ميوه، شكاف تنه درخت گذاشته مي‌شود. حشرات ماده محل تصال دم ميوه را به سطح آن ترجيح مي‌دهند، لاروها بيشتر از فرو رفتگي محل اتصال دو ميوه وارد آن مي‌شوند، در صورتيكه خراش‌هايي در سطح ميوه وجود داشته باشد از محل خراش‌ها نيز داخل مي‌شوند. يك لارو معمولاً چند ميوه را مورد حمله قرار مي‌دهد. ميوه‌هاي گردو معمولاً نمي‌ريزند. لاروها از زير پريكارپ و پوشش دانه آندوكارپ و گاهي از دانه تغذيه مي‌نمايند. لاروها ممكن است در داخل ميوه تبديل به شفيره شوند. اين آفت در شرايط كرج 3 تا 4 نسل در سال دارد و تراكم آن در نسل آخر به حداكثر خود مي‌رسد. به همين دليل خسارت آن در آخر تابستان و پاييز به خصوص روي سيب و گلاهي و به خيلي شديد است.

 

کنترل شیمیائی:

 

1. فوزالن(زولون) EC35% و 1.5 در هزار

 

2. آزینفوس متیل(گوزاتیون) EC20% و 2 درهزار

 

3. دیازینون EC60% و 1 درهزار

 

4. دیازینون WP40% و 1.5درهزار

 

5. اتریمفوس(اکامت) EC50% و 1در هزار

 

6. آزینفوس متیل WP20% و 2در هزار...

[masi eng 47044]

كرم آلو Plum fruit moth

Cydia funebrana

 

Syn: Grapholitha funebrana

 

(Lep: Tortricidae)

 

در اكثر مناطق كشور انتشار دارد. از آفات مهم درختان ميوه هسته‌دار شامل انواع آلو، گوجه، هلو و گاهي زردآلو و گيلاس، آلبالو و قيسي مي‌باشد. به آلو سياه خسارت زيادي مي‌زند، لاروهاي اين آفت علاوه بر ميوه ممكن است جوانه‌ها را نيز مورد حمله قرار دهند. خسارت عمده آن شامل تغذيه لارو از گوشت يا پريكارپ ميوه مي‌باشد. ميوه‌هاي كرم زده در صورتي كه لاروه ميوه را ترك كرده باشند محتوي توده متراكم فضولات سياه رنگ آن مي‌باشد. بر اثر عكس‌العمل اپيدرم ميوه ضمغي از آن بيرون مي‌آيد كه يكي از علائم تشخيص ميوه‌هاي آلوده مي‌باشد. اين ميوه‌ها اكثراً ريزش مي‌نمايند.

 

 

 

 

 

زيست‌شناسي

اين حشره زمستان را به صورت لارو به حالت دياپوز در داخل يك پيله سفيد چركي نسبتاً ضخيم مايل به قهوه‌اي به سر مي‌برد. اين پيله‌ها در زير پوستكهاي تنه درخت، داخل شكافها و سوراخ‌هايي كه حشرات ديگر ايجاد مي‌كنند و حتي در داخل خاك ديده مي‌شوند. در بهار پس از طي دوره شفيرگي مصادف با باز شدن شكوفه‌هاي درختان ميزبان حشرات كامل ظاهر مي‌شوند. بر اساس مشاهدات رجبي تخمهاي اين آفت تماماً روي ميوه گذاشته شده و روي برگها خيلي بندرت تخمي ديده مي‌شود. ولي در كرم سيبت عداد تخمهاي گذاشته شده روي برگها از اهميت ويژه‌اي برخوردار است. لاروها به فاصله يك هفته تا ده روز از تخم خارج مي‌شوند و چون از دانه ميوه‌هاي كوچك مي‌خورند، باعث ريزش آنها مي‌گردند. طرز زندگي اين آفت با مختصر جزئياتي شبيه طرز زندگي كرم سيب مي‌باشد. تعداد نسلهاي اين آفت از 2 تا 3 نسل متفاوت مي‌باشد.

 

 

 

کنترل کرم آلو:

اين حشره يك آفت كليدي روي گوجه و آلو مي‌باشد. در نقاط گوجه و آلوكاري مهم كشور بايد طبق برنامه دقيقي كه در قالب پيش‌آگاهي طرح‌ريزي مي‌گردد با آن مبارزه نموده مي‌توان سم‌پاشي بر عليه مهترين آفات آلو و گوجه را نيز بر اساس مبارزه با اين حشره تنظيم نمود و به عبارت ديگر با مبارزه بر عليه اين آفت ساير حشرات مهم اين دو ميوه را زير پوشش سم برد. البته حشراتي نظير زنبور گوجه Hoplocampa minuta از نظر زمان مبارزه مطابقت چنداني با اين حشره ندارد ولي در مقابل مي‌توان مبارزه بر عليه شپشك‌هاي نخودي Eulecanium coryli شپشك آسيايي Tecaspis asiatica و حتي شته‌هاي Hyalopterus pruni و Pierochloroia’es persioae را با مبارزه با نسل اول اين آفت تلفيق نمود.

 

زمان مبارزه با كرم آلو را مي‌توان بر اساس تخمگذاري حشره و مشاهده اولين تفريخ تخمها پي‌ريزي نمود. اكنون كه تله‌هاي فروموني براي پيگيري و نوسان جمعيت اين حشره به بازار آمده است (Fanemone فرمول تجارتي كرم آلو) مي‌توان با استفاده از داده‌هاي آن و روشن شدن شروع و پايان نسلها و طبيعتاً با كمك گرفتن از شروع تخمگذاري حشره (با مشاهدات عيني) زمانهاي مبارزه را مشخص نمود. در زمينه استفاده از پارازيتوئيدها بايد گونه‌هاي موجود از جنس تريكوگراما را جهت كنترل نسبي اين حشره حمايت نمود.

 

کنترل شیمیائی:

 

1. فوزالن(زولون) EC35% و 1.5 در هزار

 

2. آزینفوس متیل(گوزاتیون) EC20% و 2 درهزار

 

3. دیازینون EC60% و 1 درهزار

 

4. دیازینون WP40% و 1.5درهزار

 

5. اتریمفوس(اکامت) EC50% و 1در هزار

 

6. آزینفوس متیل WP20% و 2در هزار...

[masi eng 47044]

شپشه برنج Sitophilus oryzae

اين حشره در تمام مناطق گرم و نيمه گرم انتشار دارد و از شپشه گندم نسبت به سرما حساس تر می باشد .

 

در ايران اين حشره از رشت و مازندران گزارش شده و از آفات انباری مهم برنج محسوب ميگردد .

 

اين آفت از غلات و بخصوص برنج تغذيه می کند و دارای اهميت اقتصادی شايان توجهی است، به علت نشو ونمای سريع، خسارت آن زياد است و در ايران ساليانه در حدود 20000 تن محصول برنج دستخوش نابودی اين آفت می گردد.

 

مشخصات ظاهری:

 

اين سرخرطومی به طول 2 تا 4 ميليمتر و به رنگ قهوه ای مايل به سياه و طول صفحه پشتی سينه اول کوتاهتر از طول قسمت مذکور در شپشه گندم است.پشت سينه و بال پوش ها پوشيده از نقاط ريز فرورفته می باشد که گرد است . بالپوشها به رنگ تيره و روی هر کدام يک جفت لکه به رنگ قهوه ای روشن در قاعده و انتهای بال پوش وجود دارد . شکل ظاهری لارو و تخم شباهت زيادی به شپشه گندم دارد.

 

مبارزه:

 

در سيلوهاو انبارها: حرارت دادن ، گاز متيل برومايد ، تترا کلروردوکربن، اشعه گاما.

 

در مقياس کم : استفاده از قرص های فوستوکسين(به ازاء هر 50 کيلو يک قرص).

 

خانم های خانه دار برنج را با مقدار زيادی نمک مخلوط می کنند

 

.

[masi eng 47044]

شب پره زمستاني يا آگروتيس (

Lep

.:

Noctuidae

)

Agrotis Segetum

 

معرفي آفت

در تمام مناطق ايران انتشار داشته و علاوه بر چغندرقند به ريشه و طوقه گياهان مختلفي مانند ذرت، پنبه، خيار، گوجه، سيب زميني، يونجه، آفتابگردان و

…

حمله مي نمايد. لاروهاي جوان از قسمتهاي هوائي ميزبان تغذيه كرده و چندان خسارتي ندارند. در سنين بالاتر از محله طوقه و يا كمي پائينتر تغذيه نموده و سبب قطع شدن گياه مي گردند. از اين نظر به آن

Cut worm

يا كرم طوقه بُر گويند.

زيست شناسي:

زمستان را به صورت لارو سنين آخر در عمق 15-10 سانتي متري خاك مي گذرانند. در بهار با مساعد شدن شرايط آب و هوا لاروهاي بالغ از عمق زمين به طرف سطح خاك (حدود

cm6-5

) بالا مي آيند و براي خود لانه از خاك به شكل گهواره تهيه مي كنند و داخل آن تبديل به شفيره مي گردند. دورة شفيرگي 20-15 روز، سپس حشرات كامل ظاهر مي شوند. خروج پروانه هاي نسل زمستاني در طول نيمه دوم فروردين ماه مي باشد. حشرات كامل روزها زير كلوخه ها و بوته ها پنهان شده و اوايل غروب به بعد شروع به پرواز و جفت گيري مي كنند. تخمها به صورت تك تك يا در دسته هاي چند تائي (از 1 تا 8 تائي) در پشت برگ چغندرقند يا علفهاي هرز مانند پيچك، سلمه و پنيرك قرار مي دهند. يك پروانه ماده به طور متوسط 800 عدد تخم مي گذارد. دورة جنيني تخم 5-4 روز سپس لاروهاي جوان خارج، ابتدا از برگهاي جوان تغذيه مي كنند و از سن دوم به بعد از ناحيه طوقه تغذيه مي نمايند. دورة لاروي حدود يك ماه و در اين مدت 5 مرتبه پوست عوض مي كنند و سپس در داخل خاك تبديل به شفيره مي شوند. دورة شفيرگي حدود دو هفته و بعد از آن حشرات كامل نسل دوم تقريباً در اواخر خرداد ماه ظاهر مي شوند. در اين موقع تقريباً ريشه هاي چغندرقند قوي گرديده است. لذا در اين نسل آفت نمي تواند خسارت و صدمه شديدي وارد كند بنابراين نسل دوم را بيشتر روي ساير محصولات زراعي و علفهاي هرز مي گذراند. شب پره هاي نسل سوم آفت كه از اواخر مرداد ماه و اوايل شهريور ماه ظاهر مي گردند. روي چغندرهاي جواني كه به منظور بذرگيري كشت شده اند تخم ريزي مي كنند و لاروهاي اين آفت در شهريور ماه خسارت شديدي وارد مي كنند. اين لاروها كه اكثراً كامل مي گردند و زمستان را تا بهار سال بعد در اعماق خاك مي گذرانند بنابراين 3 نسل در سال دارد.

کنترل:

1- جمع آوري و انهدام بقاياي به جا مانده از محصول و شخم عميق بلافاصله بعد از برداشت.

2- از بين بردن علفهاي هرز داخل و حاشيه مزارع.

3- کارباریل ، طعمه مسموم(5%) در مراحل اولیه رشد، یک نوبت، شب هنگام

4- دیازینون

EC60%

و 1.5 لیتر در هکتار

5- کلرپیریفوس(دُرسبان)

EC40.8%

و 2لیتر

6- اتریمفوس(اکامت)

EC50%

و 2- 1.5 لیتر در هکتار

آفات چغندر قند

برگخوار کارادرینا

(Lep.: Noctuidae)

Spodoptera exigua

معرفي آفت

موسوم به آفت برگخوار يا كارادرينا كه از برگ ذرت و ساير گياهان علوفه اي و نيز چغندرقند تغذيه كرده و در تمام مناطق كشت از مراحل اولي رشد گياهي مزارع خسارت شديد ايجاد مي كند. در مزارع ذرت مصرف زياده از حد كود شيميائي موجب رشد سريع و در نتيجه تخم ريزي انبوه كاراد

ر

ينا مي گردد.

کنترل:

متاسیستوکس 1لیتر در هکتار

کارباریل

WP85%

و 3کیلوگرم

فوزولن

EC35%

و 3لیتر در هکتار

گوزاتیون 1لیتر در هکتار.

شب پره زمستاني يا آگروتيس

Segetum

Agrotis

(Lep.: Noctuidae)

معرفي آفت

در تمام مناطق ايران انتشار داشته و علاوه بر چغندرقند به ريشه و طوقه گياهان مختلفي مانند ذرت، پنبه، خيار، گوجه، سيب زميني، يونجه، آفتابگردان و

…

حمله مي نمايد. لاروهاي جوان از قسمتهاي هوائي ميزبان تغذيه كرده و چندان خسارتي ندارند. در سنين بالاتر از محله طوقه و يا كمي پائينتر تغذيه نموده و سبب قطع شدن گياه مي گردند. از اين نظر به آن

Cut worm

يا كرم طوقه بُر گويند.

زيست شناسي:

زمستان را به صورت لارو سنين آخر در عمق 15-10 سانتي متري خاك مي گذرانند. در بهار با مساعد شدن شرايط آب و هوا لاروهاي بالغ از عمق زمين به طرف سطح خاك (حدود

cm

6-5) بالا مي آيند و براي خود لانه از خاك به شكل گهواره تهيه مي كنند و داخل آن تبديل به شفيره مي گردند. دورة شفيرگي 20-15 روز، سپس حشرات كامل ظاهر مي شوند. خروج پروانه هاي نسل زمستاني در طول نيمه دوم فروردين ماه مي باشد. حشرات كامل روزها زير كلوخه ها و بوته ها پنهان شده و اوايل غروب به بعد شروع به پرواز و جفت گيري مي كنند. تخمها به صورت تك تك يا در دسته هاي چند تائي (از 1 تا 8 تائي) در پشت برگ چغندرقند يا علفهاي هرز مانند پيچك، سلمه و پنيرك قرار مي دهند. يك پروانه ماده به طور متوسط 800 عدد تخم مي گذارد. دورة جنيني تخم 5-4 روز سپس لاروهاي جوان خارج، ابتدا از برگهاي جوان تغذيه مي كنند و از سن دوم به بعد از ناحيه طوقه تغذيه مي نمايند. دورة لاروي حدود يك ماه و در اين مدت 5 مرتبه پوست عوض مي كنند و سپس در داخل خاك تبديل به شفيره مي شوند. دورة شفيرگي حدود دو هفته و بعد از آن حشرات كامل نسل دوم تقريباً در اواخر خرداد ماه ظاهر مي شوند. در اين موقع تقريباً ريشه هاي چغندرقند قوي گرديده است. لذا در اين نسل آفت نمي تواند خسارت و صدمه شديدي وارد كند بنابراين نسل دوم را بيشتر روي ساير محصولات زراعي و علفهاي هرز مي گذراند. شب پره هاي نسل سوم آفت كه از اواخر مرداد ماه و اوايل شهريور ماه ظاهر مي گردند. روي چغندرهاي جواني كه به منظور بذرگيري كشت شده اند تخم ريزي مي كنند و لاروهاي اين آفت در شهريور ماه خسارت شديدي وارد مي كنند. اين لاروها كه اكثراً كامل مي گردند و زمستان را تا بهار سال بعد در اعماق خاك مي گذرانند بنابراين 3 نسل در سال دارد.

کنترل:

1- جمع آوري و انهدام بقاياي به جا مانده از محصول و شخم عميق بلافاصله بعد از برداشت.

2- از بين بردن علفهاي هرز داخل و حاشيه مزارع.

3- کارباریل ، طعمه مسموم(5%) در مراحل اولیه رشد، یک نوبت، شب هنگام

4- دیازینون

EC60%

و

1.5

لیتر در هکتار

5-

کلرپیریفوس(دُرسبان)

EC40.8%

و 2لیتر

6-

اتریمفوس(اکامت)

EC50%

و 2-

1.5

لیتر در هکتار

لارو جوانه مركزي چغندرقند (بيد چغندر قند يا لتياي چغندرقند)

Scrobipalpa ocellatella

(Lep.: Gelechiidae)

معرفي آفت

در اغلب مناطق چغندر كاري ايران انتشار دارد ولي مناطقي را كه آب و هواي خشك دارند ترجيح مي دهند. اين آفت مونوناژ بوده و فقط روي چغندرقند فعاليت دارد. لارو اين آفت پس از خروج خود را به قسمت مركزي بوته رسانده و با چسبانيدن برگها به يكديگر شروع به تغذيه مي كند كه در نتيجه اختلاط فضولات لاروها و شيره گياه، جوان ها كاملاً به هم چسبيده و سياه مي گردند و قسمت مركزي بوته از ماده ساروج مانند سياه رنگي پوشيده مي شود كه لاروها در داخل آن فعاليت و تغذيه مي كنند.

زيست شناسي:

زمستان را به صورت لارو در داخل بقاياي چغندرقند به سر مي برد و در بهار در داخل پيله هاي سفيد و ابريشمي تبديل به شفيره مي گردد. ظهور حشرات كامل در اواخر فروردين ماه و اوايل ارديبهشت ماه صورت مي گيرد. پروانه ها فعاليت شبانه دارند و پس از جفت گيري تخمهاي خود را در اطراف جوانه مركزي يا در كنارة رگبرگها و يا انتهاي دمبرگ قرار مي دهند. تخمهاي به صورت انفرادي و يا در دستجات 6 تائي گذاشته مي شود. تعداد تخمهاي 50-40 عدد براي حشره ماده است. دورة جنيني حدود 8-4 روز و سپس لاروها خارج و به ترتيبي كه گفته شد خسارت مي زنند. دورة لاروي حدود 20 روز بوده سپس لاروها در همان محل تغذيه يا بر روي خاك و كلوخه ها پس از تنيدن پيله نازك سفيد رنگ تبديل به شفيره مي شوند. دورة شفيرگي حدود 12 روز و پس از آن پروانه هاي نسل بعدي خارج مي گردند. دورة زندگي يك نسل كامل آفت در تابستان حدود 35 روز طول مي كشد. تعداد نسل آن در اروميه 3 نسل، در مشهد 5 نسل، در اصفهان 6 نسل مي باشد. اين آفت مخصوص مناطق گرم و خشك است. روي همين اصل صدمه آن در اوايل بهار زياد جلب توجه نمي كند و از اوايل تابستان كه هوا گرم و خشك است شدت مي يابد.

کنترل:

1-چراندن مزرعه چغندرقند قبل از برداشت.

2-جمع آوري بقاياي چغندرقند در مزرعه شامل جمع آوري و سوزاندن بوته هاي باقي مانده و سرهاي قطع شده در پايين آوردن جمعيت كه معمولاً به صورت لاروهاي سنين مختلف در جوانه مركزي زندگي مي كنند اهميت دارد.

3-شخم عميق پس از برداشت محصول.

4-يخ آب زمستانه براي از بين بردن لاروهاي زمستان گذران

5- سموم دیازینون، اتریمیفوس، فنتوآت

EC

و 1.5 لیتر در هکتار؛ یک نوبت

كك چغندرقند

Col

.:

chrysomelidae

)

Chaetocnema tibialis

 

معرفي آفت

حشرت كامل اين آفت علاوه بر چغندرقند به چغندر علوفه اي و وحشي و همچنين علفهاي هرز، سلمك، گزنه، ترشك و ترتيزك حمله و از آنها تغذيه مي كند. بيشترين صدمه و خسارت اين آفت در مرحله 2 تا 4 برگي گياه مي باشد و بعد از مرحله 8 برگي به علت خشبي شدن برگهاي خسارت آفت اهميت اقتصادي ندارد. لاروها از ريشة گياه تغذيه مي كنند و خسارت قابل توجه ندارد ولي حشرات كامل از برگ تغذيه و در سطح برگ سوراخهاي گرد و نامنظم ايجاد مي نمايد كه در تراكمهاي بالا اين سوراخهاي كوچك بهم متصل شده و حفره هاي بزرگتري را ايجاد مي كنند. چنانچه تراكم جمعيت آفت در مراحل 4-2 برگي بالا باشد تمام مزرعه را از بين برده بطوريكه واكاري مجدد نياز مي باشد.

 

 

زيست شناسي:

زمستان را به صورت حشره كامل در زير گياهان خشكيده، كلوخه ها و شكافهاي زمين و حتي داخل خاك به سر مي برند. با مساعد شدن شرايط آب و هوائي وقتي كه متوسط درجه حرارت به حدود 10 درجه سانتي گراد برسد حشرات كامل خارج و شروع به فعاليت مي نمايند. ظهور حشرات كامل از اواسط فروردين ماه شروع و تراكم جمعيت آنها در اواخر ارديبهشت ماه به حداكثر خود مي رسد.

كك ها در روزهاي گرم و آفتابي از برگها تغذيه نموده و خسارت مي زنند. سپس جفت گيري نموده و حدود 6 روز بعد تخم ريزي مي نمايند. تخمگذاري بيشتر در محل طوقه چغندرقند و ساير گياهان ميزبان و نيز در سطح خاك مجاور طوقه انجام مي شود. تخمها به صورت انفرادي قرار داده مي شوند و حداكثر تعداد تخم مشاهده شده در پاي يك بوته چغندرقند 7 عدد مي باشد. نشو و نماي لاروي حدود 27 وز به طول مي انجامد. محل فعاليت لارو در خاك و بيشتر از عمق سه سانتي متر به پائين و در اطراف ريشه ها مي باشد. دورة شفيرگي حدود 13 روز مي باشد. محل تشكيل شفيره بيشتر به قسمتهاي سطحي خاك و تا عمق دو سانتي متري مي باشد. ككهاي نسل جديد از اواخر خرداد ماه فعاليت خود را آغاز مي كنند. جمعيت ككهاي نسل جديد از اواخر خرداد ماه و اوائل تيرماه رو به افزايش نهاده و در اواخر تيرماه به حداكثر خود مي رسد تراكم جمعيت كك چغندرقند مزارع ديركاشت به علت وجود شرايط مناسب براي فعاليت حشره به مراتب بيشتر از مزارع زود كاشت و ميان كاشت است. ككها پس از مقداري تغذيه با شروع سرما به تدريج در زير كلوخه ها و خاك و يا بقاياي چغندرقند يا ساير پناهگاهها تا بهار سال بعد زمستانگذراني مي كنند. بنابراين يك نسل در سال دارد.

کنترل:

1- با توجه به طرز زندگي آفت كه ككلها زمستان را در زميني كه چغندرقند بوده است و يا در حوالي آن بسر مي برند بنابراين زدن شخم عميق پس از برداشت محصول و يخ اب در صورتي كه كليه زارعين اين برنامه را انجام دهند جمعيت آفت را براي سال بعد پائين مي آورد.

2- از كشت متوالي چغندرقند در يك زمين بايد خودداري شود زيرا كه باعث بالا رفتن جمعيت ككها مي گردد.

3- از بين بردن علفهاي هرز ميزبان آفت به خصوص سلمه تره، ترشك، گزنه، ترتيزك و بوته هاي چغندرقند خودرو در بهار از اطراف و كنار مزارع باعث كاهش جمعيت آفت مي گردد.

4- آبياري مرتب زراعت و ايجاد رطوبت كه براي فعاليت آفت نامناسب مي باشد باعث مي شود كه خسارت آن كاهش يابد.

5- تقويت گياه با كودهاي حيواني و شيميائي سبب رشد سريع گياه و باعث مي شود كه تحمل آن در برابر آفت زياد كند.

6- کارباریل(سوین)

WP85%

و 3کیلوگرم

7- فوزولن

EC35%

و2.5- 2 لیتر

8- اتریمفوس(اکامت)

EC50%

و 1لیتر درهکتار

نکته: از سموم فوق در مرحله 4- 2 برگی(حقیقی) میتوان استفاده کرد

خرطوم كوتاه چغندرقند (

Col

.:

Curculionidae

)

Conorrhynchus brevirostris

 

اين سرخرطومي تقريباً در كليه مناطق چغندرقند كاري كشور وجود دارد ولي شدت شيوع آن بيشتر در خراسان، فارس،‌ مياندوآب، كرمان، كرج مشاهده مي گردد. خرطوم كوتاه چغندرقند يكي از آفات اختصاصي چغندر به حساب مي آيد زيرا فعالتي و خسارت اين آفت به جز انواع چغندر (قندي-لبوئي-علوفه اي) و علفهاي هرز سلمه تره-شور-خزنه، روي ديگر محصولات زرعي مشاهده نگرديده است.

 

طرز خسارت:

الف-حشره كامل خرطوم كوتاه:

به محض سبز شدن چغندر در اوايل بهار در مناطق سردسير و همزمان با رويش دو برگ اوليه (كوتيلدون) حشرات كامل خرطوم كوتاه در مزرعه ظاهر گرديده و شروع به تغذيه از برگهاي جوان مي كنند. طرز خسارت بدين ترتيب است كه سوسك خرطوم كوتاه خود را به بوتة جوان چغندر چسبانيده و از يك طرف شروع به خوردن مي كند به طوري كه برگ به شكل داس در مي آيد.

 

ب- لارو:

خسارت لارو به ريشة اصلي چقدر مي باشد كه در نتيجه تغذيه ريشة گياه به دو قسمت تقسيم مي شود و بوته مي خشكد. طرز رسيدن لارو به ريشه بدين ترتيب است كه از زير خالهاي سياه كه در واقع روپوش تخم مي باشد لارو زرد رنگ كوچكي از تخم خارج مي گردد. پس از جويدن قسمت زير برگ به روي زمين مي افتد و به تدريج از داخل خاك به طرف ريشه چغندر مي رود و شروع به خوردن اين اندام مي كند و در نتيجه باعث پژمردگي و زرد شدن و بالاخره خشكيدن بوته مي گردد.

 

زيست شناسي:

زمستان را به صورت حشره كامل (در زير كلوخه ها و خاك) و در شرايط مساعد گاهي به شكل لارو (در داخل خاك و ريشه هاي چغندر باقيمانده) به سر مي برد. در مناطقي كه شرايط جوي براي فعاليت آفت مساعد مي باشد خرطوم كوتاه را به اشكال مختلف (تخم، لارو، شفيره، حشره كامل) مي توان ديد ولي به هر حال در مناطق سردسيري كه يخبندان هاي زمستاني وجود دارد اكثراً اين آفت زمستان را به صورت حشره كامل و در زير كلوخه هاي خاك، بقاياي گياهي و داخل شكاف زمين به سر مي برد. در مناطق سردسير در اوايل بهار كه هوا گرم شد، سوسكهاي خرطوم كوتاه از پناهگاههاي زمستاني خود بيرون مي آيند و به طرف مزارع چغندري كه تازه سبز گرديده و دو برگي هستند مي روند. موقع ظهور حشرات كامل در بهار بسته به شرايط آب و هوائي و رويش چغندر در هر منطقه اي فرق مي كند. در آب هوائي نظير كرج ظهور خرطوم كوتاه و تقريباً از اواسط فروردين ماه مي باشد ولي به هر حال موقع ظهور اين آفت همزمان با سبز شدن چغندر است. حشرات كامل زمستان گذراني كرده پس از ورود به زراعت چغندر شروع به تغذيه مي كنند و تعدادي را كه زمستان را به صورت لارو باقي مانده بودند تبديل به شفيره و سپس حشره كامل گرديده و به دنبال حشرات كامل اولي، وارد زراعت چقدر مي گردند و به همين جهت است كه پيدايش اين آفت در مزارع چغندر در بهار تدريجي و طولاني است. سوسكهاي خرطوم كوتاه روزهاي آفتابي و گرم فعاليت زيادتري دارند و در روزهاي ابري و باراني حركت و تغذيه زيادي ندارند و در زير كلوخه ها و بوته پنهان مي گردند. حشرات كامل خرطوم كوتاه در بهار پس از مختصر تغذيه اي جفت گيري و سپس تخم ريزي را شروع مي‌كنند. تخمها در اول بهار روي دو برگ اوليه (كوتيلدون) و دمبرگها گذاشته مي شود. به اين ترتيب كه سوسك خرطوم كوتاه ابتدا با خرطوم خود حفره كوچكي در برگ ايجاد مي كند و سپس حشره كامل ماده در داخل اين حفره يك عدد تخم مي گذراد، بعد روي آن را با ترشح مخصوص دهان (بزاق) خود مي پوشاند به طوري كه روي تخم به صورت يك پولك يا خال سياهي در مي آيد. رنگ خالها ابتدا سبز و پس از چند روز در مجاورت هوا و آفتاب سياه مي گردند. تعداد خالهاي سياه روي هر بوته جوان چغندر بسته به شدت و ضعف آفت متفاوت است. حداقل يك عدد و حداكثر تا 15 عدد در هر بوته مشاهده گرديده است. دورة نشو و نماي تخم حدود 10 روز طول مي كشد. سپس از داخل آن لارو كوچك زرد رنگي خارج مي گردد. اين لارو يكي دو روز در همان محل تخمگذاري از برگ تغذيه و قسمت زير برگ را سوراخ مي كند و به روي زمين مي افتد كه به داخل خاك فرو مي رود و خود را به ريشه گياه ميزبان مي رساند. لاروها وقتي كه به ريشه چغندر رسيدند اول براي خودشان لانه اي از گل شبيه كوزه در مجاورت ريشه درست مي كنند. به طوري كه اين لانه به ريشه چغندر چسبيده و لارو از قسمت داخل به تدريج از ريشه تغذيه مي كند. در ابتدا بوته هاي آلوده به لارو حالت زرد و پژمردگي دارند كه با قطع كامل ريشه در اثر تغذيه لاروها بوته خشكيده و از بين مي رود. دورة لاروي حدود 2 ماه طول مي كشد كه پس از آن در همان لانه اي كه لارو از ابتدا براي خود درست كرده تبديل به شفيره مي گردد. دورة شفيرگي حدود 2 هفته طول مي كشد تا حشرات كامل خرطوم كوتاه خارج گردند و اين موقع در آب و هوايي نظير كرج تقريباً مصادف با اوايل تير ماه مي باشد. پس از پايان دورة شفيرگي حشرات كامل خرطوم كوتاه با شكستن لانه هاي گلي از زير خاك خارج مي گردند. رنگ اين حشرات در ابتدا قهوه اي روشن و بدن آنها نرم مي باشد كه به تدريج در مجاورت آفتاب حشره به رنگ خاكي در مي آيد و بدن آن نيز سفت و سخت مي شود. چنانچه شرايط آب و هوايي مساعد باشد (فارس) حشرات كامل مجدداً جفت گيري و تخم ريزي مي كنند ولي تخمها در نسل دوم بيشتر روي دمبرگها و طوفه گياه قرار داده مي شود كه لاروها پس از خروج از تخم روي خاك مي افتند و به داخل ريشه فرو مي روند. ضمناً تعداد آنها در يك ريشه چغندر به چند عدد هم مي رسد. در صورتي كه ريشه ها قوي باشند. با وجود تغذيه لارو، گياهان مقاومت كرده و خشك نمي شود. مگر اينكه در اثر تغذيه لارو و ايجاد راه نفوذ عوامل بيماريزا چغندر بپوسد، ولي به هر حال از وزن ريشه و ميزان قند چغندر به تعداد زيادي كاسته مي شود. علاوه بر اين ريشه هاي آسيب ديده خاصيت انباري خوبي نداشته و در سيلوهاي كارخانه بيشتر به عارضة پوسيدگي مبتلا مي گردند. آفت خرطوم كوتاه در شرايط كاملاً مساعد مي تواند تا 3 نسل در سال توليد مثل كند ولي در مناطق سردسيري 1 نسل بيشتر ندارد و مهمترين خسارت اين آفت در نسل اول به زراعت چغندر وارد مي گردد.

 

کنترل

1- شخم عميق پس از برداشت چغندر و دادن يخ آب در فصل زمستان براي از بين بردن سوسكهاي خرطوم كوتاه و لاروها و شفيره هاي باقي مانده در زمين

2- عدم كاشت چغندر در زميني كه سال قبل به زير كشت اين محصول بوده و همچنين عدم كشت در زمينهائي كه شني هستند و آب را به خوبي نگهداري نمي كنند و در نتيجه موجب فعاليت خوب آفت مي گردند.

3- آبياري مرتب و به موقع زراعت جهت نامناسب ساختن محيط فعاليت براي افت.

4- وجين و از بين بردن علفهاي هرز سلمه تره، شور، خرفه در بهار كه از ميزبانها و پناهگاههاي اين آفت مي باشند.

5- در زماني كه تفريخ تخمها (خال سياه) شروع شده باشد در صورتي كه زراعت آبياري گردد. لاروهاي زير اين آفت اكثراً در گل و لاي مدفون شده و از بين مي روند و نمي توانند در چنين شرايطي خود را به ريشه چغندر برسانند و اگر لازم باشد مي توان آبياري را براي مرتبة دوم نيز به فاصله كوتاهي از آبياري مرحله اول تكرار نمود.

6- کارباریل(سوین)

WP85%

و 3کیلوگرم

7- فوزولن

EC35%

و 2.5- 2 لیتر

8- اتریمفوس(اکامت)

EC50%

و 1لیتر درهکتار

خرطوم بلند چغندر قند (

Col

.:

Curculionidae

)

Linxus incanescens

 

معرفي آفت

در دو مرحله حشره كامل و لارو خسارت مي زند حشرات كامل در اوايل بهار از قسمت دمبرگ تغذيه نموده و در نسلهاي بعدي به تعداد زياد در وسط بوته هاي چغندر جمع مي شوند و به شدت برگهاي جوان را مورد تغذيه قرار مي دهند و آنها را مشبك مي كنند. لاروهاي حشره نيز از مقر دمبرگ چغندر تغذيه مي كنند كه در نتيجه باعث خالي شدن قسمت داخلي دمبرگها و پژمردگي و زردي برگها مي گردند. دمبرگهاي آلوده در اثر تغذيه لارو از بيرون قهوه اي و سياهرنگ مي شوند و در اثر باد و يا تكان خوردن به زودي مي شكنند. اين حشره علاوه بر چغندرقند از علفهاي هرز خزنه و سلمه تره نيز تغذيه مي نمايد.

 

زيست شناسي:

زمستان را به صورت حشره كامل در زير كلوخه ها و بقاياي گياهان باقي مانده و گاهي تا عمق چند سانتي متري زير خاك بسر مي بنرد. در بهار پس از گرم شدن هوا كه در آب و هوايي نظير كرج حدود اواخر فروردين ماه مي باشد، حشرات كامل به تدريج از پناهگاه زمستاني خود خارج مي گردند و روي چغندرهاي بذري و علفهاي هرز، چغندرهاي بهاره هراكشت كه چهار برگي شده و داراي دمبرگ باشند مي روند و شروع به تغذيه از دمبرگ مي نمايند. پس از چند روز تغذيه حشرات كامل جفت گيري و تخم ريزي را شروع مي نمايند. سر خرطومي ماده با فرو بردن خرطوم خود در داخل دمبرگ حفره اي ايجاد مي كند و سپس يك عدد تخم در داخل آن مي گذارد. تخمها بسته به حرارت محيط حدود 7 روز بعد باز مي شوند و از داخل آنها لاروهاي سفيد كوچكي بيرون مي آيند كه در همانجا از قسمت داخلي ساقه تغذيه و دالاني در آن توليد مي كنند. در هر دمبرگ از يك تا ده عدد لارو ممكن است وجود داشته باشد. دورة لاروي حدود 22 روز طول مي كشد كه پس از رشد كافي در داخل دمبرگ تبديل به شفيره مي گردند. دورة شفيرگي حدود 8 روز طول مي كشد كه پس از آن به حشره كامل تبديل مي شوند و با سوراخ كردن دمبرگها خارج مي گردند. بطور كلي دورة زندگي يك نسل كامل در شرايط مساعد حدود 35 روز طول مي كشد. خرطوم بلند چغندر تا 3 نسل در سال توليد مي كند و تخمريزي اولين نسل آفت روي چغندر موقعي است كه بوته ها 6-4 برگي شده و داراي دمبرگ باشند و اين موقع تقريباً اواسط ارديبهشت ماه مي باشد. خسارت نسلهاي دوم و سوم آفت از نسل اول بيشتر است زيرا با رشد دمبرگهاي چغندر و ضخيم شدن آنها محل مناسبي براي تخمريزي حشرات كامل و تغذيه لاروها بوجود مي آيد.

 

کنترل:

1- شخم عميق پس از برداشت محصول و يخ آب زمستانه.

2- وجين علفهاي هرز خرنه و سلمك در بهار در خارج يا داخل مزرعه.

3- از سموم اتریمفوس و دیازینون به مقدار 1 لیتر در هکتار، به محض دیدن حشره بالغ میتوان استفاده کرد.

كنه تركستاني (

Acari

.:

Tetranychidae

)

Tetranychus turkestani

 

معرفي آفت

تقريباً به تمام نباتات زراعي مخصوصاً صيفي جات، پنبه، سويا، كرچك، چغندرقند، بادمجان، گياهان زينتي، درختان ميوه و علفهاي هرز حمله مي كند. در مزارع چغندرقند علف هرز پيچك شديداً به اين آفت آلوده مي گردد. كنة مزبور از شيره گياهي برگها تغذيه نموده كه در اثر شدت حمله برگها زرد و قهوه شده و برگهاي آلوده خاك آلود به نظر مي آيد و در چنين وضعيتي ميزان محصول و عيار قند به طور قابل توجهي كاهش مي يابد. زمستان را به صورت كنة ماده جفت گيري كرده در پناهگاههاي مختلف زير و لابه هاي برگها و علفهاي هرز و شكاف زمين و زير كلوخه ها به سر برده و فعاليت خود را در بهار شروع مي نمايد.

کنترل:

1-شخم عميق بعد از برداشت محصول.

2-وجين علفهاي هرز حاشيه مزارع.

3-استفاده از بروموپيلات (نئورون) به مقدار 1.2 ليتر در هكتار يا پروپارژيت (اومايت) به مقدار يك ليتر در هكتار.

شته سياه باقلا (

Hom

:

Aphididae

)

Aphis fabae

 

معرفي آفت

به تمام اندامهاي هوائي گياه اعم از برگ، ساقه و گل حمله مي نمايد و با تغذيه از شيره گياهي باعث ضعف و زردي در گياه مي شود و با ترشحات عسلك و تجمع گرد و خاك روي گياه موجب اختلالات فيزيولوژيك در گياه مي شود. خسارت غير مستقيم اين آفت انتقال بيماريهاي ويروسي است. در دنيا بيش از 200 ميزبان دارد و يكي از اين گروه ميزبانها گياهان خانوادة

Chenopodiaceae

و بويژه چغندر قند مي باشد.

زيست شناسي:

اين شته دو ميزبانه بوده كه ميزبان اول آن شمشاد زينتي و ميزبان دوم آن گياهان پهن برگ يكساله است. از مرحلة تخم تا توليد شته هاي بالدار دخترزا روي ميزبان اول و از مرحله شته هاي بالدار دختر زا تا توليد افراد جنسي نر و ماده روي ميزبان دوم سپري مي شود.

زمستان را به صورت تخم در روي ميزبان اول بسر مي برد. در بهار شته هاي بالدار زنده زا ميزبان اول را ترك كرده و به روي ميزبانهاي دوم از قبيل صيفي جات، حبوبات، همچنين گياهان خانوادة

Chenopodiaceae

بويژه چغندرقند مي روند. در اواخر تابستان ماه هاي بالدار

***upare

ظاهر مي شوند كه بالدارند و به روي ميزبان اول برمي گردند و افراد نر و ماده را بوجود مي آورند كه پس از جفت گيري ماده ها در حاشية برگها و پائين جوانه ها تخم ريزي مي كنند و بدين ترتيب كه در يك سال چندين نسل بوجود مي آورند.

 

کنترل:

تیومتون(اکاتین)

EC25%

اکسی دیمتون متیل(متاسیستوکس)

EC25%

دیمتوآت(روکسیون)

EC40%

زنجرك هاي چغندرقند

Empoasca decipiens

Circulifer (=Neoaliturus

)

heamatoceps

Circulifer (=Neoaliturus) tenellus

Hom

:

Cicadellidae

 

زنجرك هاي فوق از مهمترين ناقلين عوامل بيماريزاي ويروسي بوده و ناقل بيماري كرلي تاپ در چغندرقند مي باشند.

کنترل:

تیومتون(اکاتین)

EC25%

اکسی دیمتون متیل(متاسیستوکس)

EC25%

دیمتوآت(روکسیون)

EC40%

[masi eng 47044]

مقدمه:

هنوز از بخشنامه هشدارآمیز وزارت جهاد کشاورزی در مرداد ماه 1388 دو سالی نگذشته پای آفت قرنطینه ­ای بید برگخوار گوجه فرنگی به کشور ما باز شد و اولین آثار خسارت وحشتناک این آفت در غرب و جنوب کشور بروز یافته است. سال گذشته جمعیت هایی از این آفت به صورت پراکنده در مناطقی از کشور ما رویت شد، ولی در سال جاری سطح خسارت مینوز برگ گوجه فرنگی افزایش پیدا کرده است و در سطح وسیعی از مزارع گوجه فرنگی و سیب زمینی استان های کرمانشاه، کردستان، ایلام، خوزستان و بوشهر ایجاد خسارت نموده است.

طبق گفته مدیر حفظ نباتات استان کرمانشاه شهرستان های قصر شیرین، سرپل ذهاب، دالاهو، کنگاور، روانسر و صحنه از جمله مناطقی هستند، که خسارت این آفت در آنها مشاهده شده است. به گفته مهندس صفوی امسال 16 تن عامل کنترل بیولوژیک Bt در بین کشاورزان توزیع می شود تا علیه لاروها استفاده شود.

وی همچنین ضمن اشاره به برخی روش های فیزیکی مقابله با آفت مذکور مانند تله نوری، شخم عمیق محصول آلوده به این آفت را در کاهش جمعیت نسل بعدی آفت موثر خواند.

مدیر حفظ نباتات استان بوشهر با اشاره به حضور پراکنده شب پره مزبور در سطح 1000 هکتار از مزارع گوجه فرنگی استان از خریداری هفت هزار فرمون این شب پره و نیز دو هزار تله برای مهار طغیان این آفت خبر داده است.

آنچه در ادامه خواهید خواند، مختصری از زیست شناسی، نحوه خسارت، شناسایی و روشهای مبارزه با طغیان این آفت است. امید است این نوشته راهی باشد به سوی بررسی بیشتر مسایل مربوط به مینوز برگ گوجه فرنگی و آگاهی بیشتر در مورد نحوه مقابله با خسارت آن.

قبل از هر چیز پرسش هایی در مورد شب پره مینوز برگ گوجه فرنگی مطرح است. در مورد این آفت آنچه بیشتر از هر چیز دیگر مورد تاکید قرار دارد، استفاده از روش های فیزیکی یا کنترل بیولوژیک برای مقابله با آفت است. چرا در مورد شب پره مینوز برگ گوجه فرنگی تا این حد روی چنین روش هایی تاکید می شود؟ آیا در مورد مبارزه شیمیایی کارامد نیست؟ آیا استفاده از روش های فیزیکی مانند تله های فرمونی برای مقابله با این آفت کافی است؟ آیا روش های غیرشیمیایی از قاطعیت کافی برای مقابله با این تهدید شوم برخوردار هستند؟ به نظر می رسد که استفاده از مجموعه ای از روش های شیمیایی، فیزیکی و .... در قالب برنامه های مدیریت تلفیقی می تواند در کنترل این آفت کلیدی موثر باشد. در ذیل به برخی از مهمترین ویژگی های مرفولوژی، زیست شناسی و نیز مهمترین راهکارهای کنترل این شب پره در کشورهای دیگر اشاره می شود.

شکل 1- نقشه پراکنش و مهاجرت شب پره مینوز برگ گوجه فرنگی از امریکای لاتین به مدیترانه و خاورمیانه

همان طور که اشاره شد، قدرت تولید مثل بالا و دوره زندگی کوتاه توانایی مقاومت نسبت به آفت کش ها را در این حشره افزایش داده است. بروز مقاومت به ویژه در صورت عدم تناوب در مصرف حشره کش ها دیده می شود. در حال حاضر وجود جمعیت های مقاوم در کشورهای امریکای لاتین گزارش شده اند، این مناطق برای دهه های متوالی در معرض مصرف مکرر و نادرست آفت کش های شیمیایی قرار داشته اند و به همین علت فشار انتخابی سموم منجر به رشد و گسترش جمعیتهای مقاوم به گروههای مختلف حشره کش ها گشته است. از آن جا که احتمال دارد، موج جدید گسترش آفت به کشورهای اروپایی و خاورمیانه از جمعیت های امریکای لاتین آغاز شده باشد، بنابراین احتمال وجود مقاومت در جمعیت های مینوز برگ گوجه فرنگی منطقه خاورمیانه و ایران زیاد است. با توجه به این، در درجه نخست ارزیابی کارآیی حشره کش ها بر روی جمعیت های این آفت در مناطق جغرافیایی مختلف اهمیت دارد. پس از این آزمایش های مقدماتی می توان برای کاربرد حشره کش ها در برنامه مدیریت تلفیقی و یا مدیریت مقاومت این آفت توصیه ارائه کرد.

نحوه خسارت:

این آفت در تمام مراحل رشدی بوته های گوجه فرنگی به آنها خسارت می زند و در تمام سنین لاروی احتمال خسارت به سبب تغذیه این حشره وجود دارد. تشخیص خسارت مینوز گوجه فرنگی روی گیاه معمولا آسان است، در روی برگها، لاروها از بافت مزوفیل تغذیه می کنند و مسیر تغذیه آنها به صورت لکه های نامنظم در می آید، فضولات سیاه لاروها درون دالان ها قابل مشاهده است. این لکه ها ممکن است بعدا نکروزه شوند. همچنین لاروها ممکن است، تونل هایی در ساقه ایجاد نمایند، که نمو کلی گیاهان را تغییر دهند. میوه ها به مجرد ظهور روی بوته ها در معرض هجوم این آفت قرار می گیرند. دالان های ناشی از این آفت درون میوه، ممکن است محل ورود عوامل بیماری زای ثانویه باشد، که موجب فساد و پوسیدگی میوه می شود. خسارت ناشی از این حشره به محصول گوجه فرنگی از نظر کمی و کیفی چشمگیر است و چنانچه مورد کنترل قرار نگیرد به 100% محصول می رسد.

روی سیب زمینی فقط قسمت های هوایی گیاه مورد حمله قرار می گیرد و لاروها به غده سیب زمینی خسارتی وارد نمی کنند.

شکل 2- تخم مینوز برگ گوجه فرنگی روی برگ گوجه فرنگی

شکل 3- لارو مینوز برگ گوجه فرنگی

 

شکل 4- لارو مینوز برگ گوجه فرنگی در حال خروج از دالان لاروی

 

شکل 5- آثار خسارت لارو (تونل لاروی در داخل مزوفیل برگ)

شکل 6- برگ خسارت دیده در اثر تغذیه لارو مینوز برگ گوجه فرنگی

شکل 7- شب پره بالغ مینوز برگ گوجه فرنگی

 

زیست شناسی

T. absoluta از گروه میکرو لپیدوپترا است و پروانه های بالغ به رنگ قهوه ای نقره ای با طول 5-7 میلیمتر دیده می شوند. کل دوره زندگی در 24 تا 40 روز (به استثنا ماه های زمستان که دوره زندگی بیشتر از 60 روز طول می کشد) تکمیل می گردد. حداقل دمای مورد نیاز برای فعالیت زیستی این آفت 9 درجه سانتیگراد است. پس از جفت گیری، حشرات ماده تخم های کوچکی به رنگ زرد کرمی با طول 0.35 میلیمتر می گذارند. لاروهایی که از این تخم ها خارج می شوند، به رنگ های زرد روشن یا سبز دیده می شوند و 0.5 میلیمتر طول دارند. به مجرد تکمیل دوره لاروی، یک نوار سبز تیره مشخص در سطح پشتی لاروها تا کپسول سر بروز می یابد. در دوره زندگی این حشره 4 سن لاروی مشاهده می شود. لاروها تا زمانی که غذا در دسترس داشته باشند، به دیاپوز نمی روند. تشکیل شفیره در خاک، روی سطح برگ یا درون دالان های لاروی صورت می گیرد. اگر شفیره در داخل خاک تشکیل نشود، معمولا یک پیله ابریشمی روی آن را می پوشاند. زمستان گذرانی به شکل تخم، شفیره یا پروانه های بالغ بسته به شرایط محیطی مشاهده می شود.

راه های کنترل بید مینوز گوجه فرنگی

مدیریت پایدار و کارآمد این آفت بر پایه تلفیق روشهای پیشگیری به همراه روش های کنترل شیمیایی و غیر شیمیایی استوار است.

 

روش های فیزیکی و زراعی شامل:

- رعایت تناوب زراعی

- استفاده از نشاء های عاری از آفت

- کاربرد تله های زرد چسبنده پیش از نشاء

- پایش آفت با استفاده از تله های فرمونی دلتا

- شخم عمیق خاک در فاصله دو فصل کاشت و پوشاندن خاک با مالچ پلاستیکی یا انجام سولاریزیشن

- رعایت فاصله زمانی 6 هفته ای برای نشاء مجدد در زمین آلوده به آفت

- درزبندی گلخانه با توری های با کیفیت بالا (9× 6 سانتی متر مربع)

- بازرسی منظم محصول برای شناسایی نخستین علایم خسارت

- استفاده از تله آب و روغن (به تعداد 20-40 تله/هکتار)برای تله گذاری به طور انبوه

- جمع آوری و نابودی محصولات و زواید گیاهان آلوده به آفت

- کنترل علف های هرز (به ویژه علف های هرز خانواده بادمجانیان) برای پیشگیری از ازدیاد جمعیت آفت روی میزبان های گیاهی جایگزین

روشهای کنترل بیولوژیک آفت شب پره مینوز برگ گوجه فرنگی شامل:

-استقرار جمعیت های عوامل کنترل بیولوژیک مانند سن شکارگر Nesidiocoris tenuis، Pseudapanteles dignus ، Trichogramma pretiosumدر مناطق انتشار آفت

-استفاده از قارچ بیمارگر Metarhizium anisopliae و باکتری Bacillus thuringiensis

 

 

 

پارازیتوئید لارو مینوز برگ گوجه فرنگیP. dignus شکل 8-زنبور

 

پارازیتوئید تخم مینوز برگ گوجه فرنگیT. pretiosum شکل 9-زنیور

 

در مطالعات به نقش زنبور تریکوگرامای T. pretiosum اشاره شده است، که از توانایی پارازیته کردن تخم های این آفت برخوردار است. نرخ پارازیتیسم تخم های این شب پره توسط پارازیتویید مذکور 28% گزارش شده است.

همچنین در منابع وجود زنبوری از خانواده Braconidae موسوم به P. dignus به عنوان پارازیتوئد لاروهای مینوز گوجه فرنگی مورد اشاره قرار گرفته است، که از میزان توانایی 30% در پارازیتیسم لاروهای آفت برخوردار می باشد.

علاوه بر این فعالیت قارچ M. anisopliae روی تخم های این آفت بررسی شده است، که امید بخش ذکر شده است.

باکتری B. thuringiensis به عنوان بیمارگر لاروهای مینوز برگ گوجه فرنگی نام برده می شود.

تله های فرمونی

از جمله وسایلی که در رابطه با مدیریت تلفیقی این آفت کاربرد دارد، تله های فرمونی است. با کاربرد تله فرمونی امکان پایش و آگاهی از طغیان احتمالی آفت وجود دارد و هم می توان تراکم و انبوهی آن را تخمین زد. در این نوع تله ها فرمون جنسی ماده برای جلب شب پره های نر استفاده می شود. شب پره های نر به محض ورود به داخل تله در اثر تماس با سطح چسبنده داخل آن به دام می افتند و شکار می شوند.

 

شکل 10-تله قیفی

شکل 11- تله دلتایی

 

کاربرد تله فرمونی در شکار انبوه شب پره مینوز گوجه فرنگی هم رضایت بخش گزارش شده است. طبق گزارش های موجود، هر تله به طور میانگین در شب 1200 شب پره نر را به دام می اندازد. تله فرمونی قبل از ظهور نسل اول باید مورد استفاده قرار بگیرد و کاربرد آن تا پایان فصل ادامه یابد، تا موثر واقع گردد.

دو نوع تله برای این آفت قابل کاربرد است. تله قیفی و دلتا. در صورت تراکم بالای جمعیت آفت و یا وجود غبار در هوا (که اکثر استان های غربی و جنوبی ایران با آن مواجه هستند) تله قیفی نسبت به تله دلتا کارآیی بهتری از خود نشان می دهد.

شایان ذکر است، در هر هکتار 1تا 2 تله لازم است، تله نزدیک به بالاترین نقطه گیاه و تقریبا در ارتفاع یک متری از سطح زمین نصب می شود.

 

شکل 12-آثار خسارت لارو مینوز برگ گوجه فرنگی روی میوه گوجه فرنگی

شکل 13- شب پره بالغ مینوز برگ گوجه فرنگی

شکل 14- سمت راست: علایم خسارت لارو مینوز برگ گوجه فرنگی در داخل ساقه گوجه فرنگی-سمت چپ: بوته گوجه فرنگی خسارت دیده در اثر مینوز گوجه فرنگی در نمای کلی

شکل 15- علایم خسارت مینوز برگ گوجه فرنگی در گلخانه

 

شکل 16- علایم خسارت لارو شب پره مینوز برگ گوجه فرنگی در برگهای گوجه فرنگی

شکل 17- شفیره شب پره مینوز برگ گوجه فرنگیکنترل شیمیایی

آنچه درباره کنترل شیمیایی شب پره مینوز برگ گوجه فرنگی باید دانست:

 

- کاربرد آستانه تحمل محلی و منطقه ای برای شروع کاربرد حشره کش ها

- انتخاب حشره کش ها بر اساس کارآیی محلی و عملکرد انتخابی

- تناوب کاربرد حشره کش ها بر اساس نحوه تاثیر

-استفاده صرف از حشره کش های ثبت شده برای T.absoluta

- رعایت نکات مندرج بر روی برچسب سم

- البته شایان ذکر است که، مبارزه شیمیایی با این حشره به سبب وجود لاروها درون دالان های داخل گیاه دشوار است و موفقیت کنترل شیمیایی در گرو استفاده صحیح از حشره کش های مناسب در بازه زمانی یک فصل کشت است. بر اساس گزارش های موجود آفت کش

برای مشاهده این محتوا لطفاً ثبت نام کنید یا وارد شوید.

• ورود
• یا
• ثبت نام

و نیز

برای مشاهده این محتوا لطفاً ثبت نام کنید یا وارد شوید.

• ورود
• یا
• ثبت نام

از جمله سموم موثر بر روی این آفت می باشند. البته به دلیل نکاتی که درباره قدرت بالای این شب پره در مقاومت نسبت به سموم ذکر شد، باید به هنگام کاربرد حشره کش ها حتما اصول مدیریت مقاومت مد نظر قرار گیرد.

 

 

مدیریت مقاومت

همان طور که اشاره شد، مقاومت نسبت به حشره کش های مختلف در جمعیت های شب پره مینوز برگ گوجه فرنگی با شدت زیادی دیده می شود. در امریکای لاتین مقاومت شدید و گسترده ای در جمعیت های مزرعه ای این آفت نسبت به ارگانوفسفره ها (از گروه 1B)، پایرتروئیدهای مصنوعی (از گروه 3)، بنزوئیل اوره (از گروه 15) گزارش شده است. اگرچه، احتمالا مقاومت نسبت به گروه های جدید آفت کش نیز گسترش پیدا کرده است، زیرا جمعیت های مقاوم امریکای لاتین به سوی اروپا، شمال افریقا و خاورمیانه مهاجرت کرده اند. بنابراین انچه در درجه اول اهمیت قرار دارد، تهیه پروفایل (نقشه) حساسیت جمعیت های مختلف آفت T. absoluta از سوی کارشناسان محلی می باشد، تا امکان توصیه محلی و بومی برای مصرف سموم در مبارزه با این آفت عملی گردد.

به طور کلی بهترین توصیه برای کارآیی آفت کش های موجود، بر تلفیق تمامی ابزارهای ممکن در مدیریت این آفت تاکید دارد و کاربرد حشره کش ها تنها در صورت لزوم بر اساس آستانه تحمل و با رعایت تناوب در مصرف انواع مختلف سموم شیمیایی (بر اساس نحوه تاثیر) مجاز می باشد.

در توضیح رعایت تناوب در مصرف حشره کش ها باید گفت، در این رویکرد از تکرار سمپاشی با یک گروه از حشره کش ها علیه جمعیت های متوالی یک آفت خودداری می شود. نمایه ای برای این منظور موسوم به پنجره های تیمار حشره کش A treatment windows Mo مورد استفاده قرار می گیرد.

در زیر یک پنجره تیمار که برای یک دوره 30 روزه، بر اساس حداقل دوره زندگی یک نسل از T. absoluta تعریف شده، نشان داده شده است.

پس از آنکه اولین پنجره گروه بندی 30 روزه تکمیل شد، چنانچه کاربرد مجدد حشره کش براساس آستانه تحمل مورد نیاز باشد، یک گروه متفاوت و موثر می بایست برای کاربرد در 30 روز بعدی انتخاب شود (پنجره گروه بندی دوم). به همین ترتیب، یک پنجره گروه بندی سوم بر اساس گروه متفاوت دیگری به کار می رود و...

برنامه پیشنهادی در جستجوی کاهش بروز مقاومت نسبت به یک گروه سم از طریق اطمینان نسبت به عدم کاربرد مجدد حشره کش های مربوط به آن گروه شیمیایی به مدت حداقل 60 روز پس از اتمام پنجره حاصل می آید. این دوره زمانی براساس احتمال دوره زندگی طولانی تر آفت در طول فصل زراعی پیش بینی می شود.

این استراتژی به حداقل سه گروه شیمیایی از حشره کش ها نیاز دارد، اما به طور تئوری گروه های شیمیایی بیشتری هم که به طور محلی و ثبت شده علیه T. absoluta موثر هستند.

[masi eng 47044]

کرم سفید ریشه

 

Polyphylla ollivieri

 

(Lep: Scarabaeidae)

 

این حشره در اکثر مناطق ایران وجود دارد و از ریشه گیاهان مختلفی تغذیه می‌نماید. از این جهت می‌توان به گیلاس، گلابی، سیب، به، هلو، گوجه، آلو، زردآلو، آلبالو، انار، مو، تاج خروس وحشی، گونه‌های Chenopodium، خیار، بادمجان، لوبیاسبز، کدو، سیب‌زمینی، یاس بنفش، برگ بو، برگ نو، گلایول، چمن، تبریزی، بید و نارون اشاره نمود.

 

 

زیست‌شناسی

این حشره طول یک نسل را در 3 سال طی می‌کند. در شریط مساعد تغذیه‌ای و خاک می‌تواند یک نسل را در طی دو سال بگذراند. زمستان را به صورت لارو به سر می‌برد و در بهار سال سوم قبل از آنکه وارد مرحله شفیرگی شود یک محفظه گلی برای خود درست می‌کند و در آنجا تبدیل به شفیره می‌شود (در برخی موارد خانه شفیرگی ساخته نمی‌شود). دوره شفیرگی 17 تا 24 روز می‌باشد.حشرات کامل از دهه سوم خردادماه تا دهه سوم مردادماه بسته به شرایط محیطی منطقه ظاهر می‌گردند. اوج خروج معمولاً در تیرماه است. حشرات کامل برای خروج در خاک سوراخهایی ایجاد و خارج می‌شوند. سپس از برگ درختان مثمر و غیرمثمر تغذیه می‌نمایند. تمام فعالیت‌های حیاتی، تغذیه، جفت‌گیری و تخمریزی در غروب و اوایل شب انجام می‌گیرد.

 

در روز حشرات کامل بدون هیچ فعالیتی در لابه‌لای شاخ و برگ درختان و جاهای امن به سر می‌برند. جفت گیری در اوایل شب و اغلب در روی شاخه‌ها انجام می‌شود. تخمریزی معمولاً چند روز (معمولاً 4 روز) بعد از جفت‌گیری انجام می‌شود. حشره کامل ماده با پاهای جلویی خود زیر خاک رفته و در منطقه‌ای مناسب که غذای کافی برای لاروسن اول وجود دارد تخم‌ریزی می‌کند. تخم‌ها به صورت انفرادی یا دسته‌های تا شش عددی در عمق صفر تا 12 سانتیمتری خاک گذاشته می‌شود. دوره جنینی یا Incobation period در منطقه کرج و شهریار 30 تا 35 روز است. حشره دارای 3 سن لاروی است. لارو سن اول از مواد هوموسی یا ریشه علفهای هرز و سنین دو و سه لاروی از ریشه درختان تغذیه می‌کنند. لارو در خاکهای مرطوب فعالیت بیشتری دارد. فعالیت این حشره در سطح باغ لکه‌ای است.

 

 

 

مبارزه

1ـ جمع‌آوری حشرات کامل از اواخر بهار به بعد

 

الف‌ـ جمع‌آوری حشرات در صبح زود بوسیله تکاندن درختان

 

ب‌ـ جمع‌آوری حشرات کامل با کمک نور چراغ

 

2ـ از بین بردن علف‌های هرز سطح باغ از علف‌های هرز یکساله و چند ساله چون منبع غذایی خوبی برای لاروهای سن اول است.

 

3ـ شخم زمستان و جمع‌آوری لاروها در اسفندماه

 

4ـ مبارزه شیمیایی با استفاده از دیازینون (3 تا 3.5 لیتر) و پودر وتابل لیندین 10 کیلو در هکتار به طریق محلول پاشی پای درخت در اوایل بهار و اوایل تابستان. بهتر است بعد از ریختن محلول پای درخت آبیاری سبکی نیز انجام شود.

 

5ـ امروزه از باکتری Bacillus popilliae بر علیه این آفت استفاده می‌کنند که باعث بوجود آمدن بیماری شیری (Milky disease) در لاروها می‌شود.

 

6ـ قارچ Metarrhizium anisopliae نیز روی لاروها تأثیر دارد

[masi eng 47044]

آفات مهم سیب زمینی

سوسک برگخوار سیب زمینی(سوسک کلرادو) leptinotarsa decemlineata

مشخصات ظاهری :

 

حشرات کامل به شکل بیضی برآمده ، به طول حدود یک سانتی متر و عرض ۶ میلی متر است. پشت سینه نارنجی با لکه های سیاه رنگ و روی بالپوش ۵ نوار طولی سیاه و ۵ نوار زرد دیده می شود. تخمها نارنجی رنگ و شبیه تخم کفشدوزک ها ، به طور دسته جمعی در سطح زیر برگ قرار داده می شود . لاروها کامپیودئی فرم ، با بدنی درشت و خمیده و قرمز رنگ که ۲ ردیف لکه های سیاه در طرفین بدن دیده می شود. کپسول سرو پاها نیز تیره رنگ می باشند. شفیره زرد رنگ است و در داخل گهواره کم وبیش کروی شکل که از خاک ساخته می شود ، مشاهده می گردد.

 

 

این آفت بومی کشور آمریکا می باشد و سالها قبل در شیب شرقی سلسله جبال راکی rocky روی گیاه بومی buffalo-fur با نام علمی solanum rostratum زندگی می کرده است. ولی از سال ۱۸۵۹ به بعد که زراعت سیب زمینی در آمریکا رواج یافت آفت سیب زمینی گردید و سوسک تمایلی به تغذیه و تخمریزی روی گیاه هرز میزبان نشان نداد. در سال ۱۸۷۷ همراه با غده های آلوده به اروپا آورده شد. سپس در سال ۱۹۲۲ در شهر بردو فرانسه حالت طغیانی به خود گرفت و بعد از چندین سال قسمتهای زیادی از اروپای مرکزی و شرق اروپا را مورد تهاجم قرار داد. در ایران سوسک کلرادو برای اولین بار در شهرستان اردیبل در سال ۱۳۶۳ گزارش گردید. در آن سال زراعتهای سیب زمینی در سطح ۹ هزار هکتار سمپاشی شد.

سوسک کلرادو طالب آب و هوای معتدل و زمستان سرد است. حرارت بالاتر از ۱۱/۵ درجه سانتی گراد برای نشو و نمای سوسک مؤثر شناخته شده است. تخم در حرارت کمتر از ۱۲ درجه سانتیگراد تفریخ نمی شود و حرارت بالاتر از ۳۵ درجه سانتی گراد تخم و لاروها را می کشد و سوسکها برای فرار از گرما به داخل خاک پناهنده می شوند. این آفت علاوه بر سیب زمینی روی گوجه فرنگی،‌ بادمجان، توتون، فلفل فرنگی و عده زیادی از گیاهان هرز می تواند تغذیه کند.

زیست شناسی:

زمستان را به صورت حشره کامل در داخل خاک و در اعماق مختلف آن سپری می کند. در اوایل بهار که حرارت خاک در بستر سوسک به حدود ۱۲ درجه سانتی گراد رسید از محلهای زمستان گذران خارج و شروع به فعالیت می کند. در شهرستان اردبیل خروج سوسکهای زمستانه معمولاً از اواخر فروردین تا اوایل اردیبهشت ماه می باشد. سوسکها در ابتدای خروج ۳-۲ روز در سطح خاک استراحت کرده سپس در هوای گرم و آفتابی شروع به فعالیت و پرواز می کنند. حشرات کامل بعد از یک تغذیه کافی از جوانه ها و برگها که معمولاً چند روز طول می کشد در ساعات گرم و آفتابی روز به جفت گیری پرداخته،‌سپس حشره ماده تخمهای خود را در دستجات ۸۰-۲۰ تائی در سطح زیرین برگها قرار می دهد. یک سوسک زمستانه ممکن است تا ۲۴۰۰ عدد نیز تخم بگذارد. تخمها در حرارت ۲۵-۲۰ درجه سانتی گراد طی ۶-۴ روز و در حرارت پائین تر طی ۳-۲ هفته تفریخ می شوند و در حرارت بالاتر از ۳۵ درجه خشک شده و نازا می شوند. این حشره دارای ۴ سن لاروی است و تا ابتدای شفیره شدن ۴ نوبت پوست عوض می کند. دورة لاروی حدود ۱۵ روز طول کشیده و سپس لارو در داخل خاک در گهوارة گلی و در عمق ۱۰-۳ سانتی متری تبدیل به شفیره می شود. شفیرگی حدود ۲۰ روز به طول می انجامد. نسل اول این آفت حدود ۴۵ روز به طول می انجامد. در اردبیل سوسکهای نسل اول از دهة اول تیر ماه به بعد از شفیره خارج و در ساعات گرم روز به تدریج در خاک دیده می شوند. قسمت عمده ای از جمعیت سوسکهای نسل اول به زیر خاک رفته و در عمق ۲۵-۱۰ سانتی متری یا بیشتر، دورة استراحت دراز مدت ۳-۱ ساله را می گذرانند. اما عده ای نیز به دورة استراحت نرفته و در سطح زراعت باقی مانده، جفت گیری و تخم ریزی می نمایند و نسل دوم آفت را می سازند. طرز تغذیه و رشد و نمو افراد نسل دوم مشابه با نسل اول آفت می باشد و حشرات کامل در اواخر تابستان و اوایل پائیز به دیاپوز رفته و همان گونه زمستان را در درون خاک سپری می کنند. این آفت در دیگر نقاط دنیا ۴-۱ نسل در سال دارد.

کنترل:

کنترل زراعی:

 

· در شهرستانهای اردبیل در سالهائی که قیمت محصول ارزان و هزینه های زراعی برابر قیمت فروش محصول است سیب زمینی در مزرعه رها شده و یا با دقت جمع آوری نمی گردند. بقایای غده های سیب زمینی در بهار آینده جوانه زده و سبز می شود و چنانچه قبل از تخم ریزی سوسکها، کنده و معدوم نگردد، کانون نشو و نمای آفت می شود. اما در سالهائی که قیمت سیب زمینی گران است کشاورز به منظور سود زراعی بیشتر تا چند سال پی در پی در یک زمین، سیب زمینی می کارد و چون گیاه سودآور دیگری هم طراز سیب زمینی در منطقه وجود ندارد تناوب زراعی رعایت نمی شود. در نتیجه خسارت آفات بالا می رود. بنابراین جمع آوری و حذف بقایای آلوده و تناوب زراعی در امر مبارزه بسیار مهم می باشد.

· برداشت بعد از دگردیسی حشرات(برداشت دیر)

· اجرای عملیات قرنطینه ای.

مبارزه : جمع آوری حشرات کامل یا توده های تخم و لارو در سطوح کم ، از شدت خسارت آفت می کاهد. حشرات کامل و لاروها بسادگی با محلول ۲ در ۱۰۰۰ زولن یا ۶ لیتر در هکتار از این ماده تحت کنترل در می آیند

دشمنان طبیعی:

· قارچ beaveria bassiand دشمن لارو، شفیره و حشره کامل

· سن شکارگر rhinocoris punctiventris از خانوادة reduviidae شکارچی حشرة کامل.

· بالتوری chrysopa carnea (chrysopidae). لارو آن از تخم تغذیه می کند.

کنترل شیمیایی

۱٫ فوزالن(زولون) ec 35% و ۲لیتر در هکتار

۲٫ اندوسولفان(تیودان) ec35% و ۲- ۱لیتر درهکتار

۳٫ تیودیکارب(لاروین) df 80% یک کیلوگرم در هکتار

بید سیب زمینی potato tuber moth

phthorimaea operculella

(lep.: gelechiidae)

 

 

اهمیت اقتصادی:

 

بید سیب زمینی در مناطق حاره علاوه بر مزارع در انبارها نیز به سیب زمینی خسارت می زند. این آفت در مرحلة لاروی از گیاهان خانوادة بادمجانیان تغذیه می کند. میزبانهای زراعی این آفت به ترتیب اهمیت تنباکو، بادمجان، سیب و گوجه فرنگی می باشد. گیاهان هرز میزبان آفت در ایران محدود به تاج ریزی solanum nigrum و داتوره datura stramonium می باشد. این آفت یک آفت قرنطینة داخلی است و در فارس، خوزستان، اصفهان، کرمان، کرج انتشار دارد.

زیست شناسی:

زمستان را به صورت لارو در داخل غده های سیب زمینی می گذراند و در اوایل بهار تبدیل به شفیره و حشره کامل خارج، جفت گیری و تخم ریزی می نماید. تخم ریزی پراکنده و انفرادی است و در اندامهای هوایی گیاه میزبان صورت می گیرد. در بوته سیب زمینی، تخم ریزی پروانه با گیاهان زراعی میزبان دیگر تفاوت دارد. بدین معنی که در ابتدای رویش گیاه تا ظهور گل بوته سیب زمینی، تخم ریزی در اندامهای هوایی گیاه و پس از تشکیل غده ها در خاک، در کنار چشمک روی غده دیده می شود. در اندامهای هوائی گیاه، لارو پس از خروج از تخم در پشت برگ، کنارة رگبرگ را سوراخ می کند و به داخل صفحه برگ می رود و در فاصلة بین دو پوستة غشاء روئی و غشاء زیرین برگ مواد سبزینه برگ را می خورد و برگهای آفت زده، لکه های سفیدی شبیه به تاول دارد.

در غده سیب زمینی صدمات لارو در مقایسه با برگ تفاوت دارد. در غده، لارو زیر پوست رفته دالان مستقیم یا پیچ و خم دار می سازد و به تدریج که لارو به سنین بالاتر می رود داخل دالان را با فضولات و مواد جویده شده پر می نماید. دالان پر شده از فضولات رنگ قهوه ای شبیه چوب پنبه دارد. لاروهای درشت به داخل غده هم می روند و از محتویات داخل غده تغذیه می کنند.

۵ سن لاروی دارد. در سن پنجم لاروی اندازه و قطر بدن لارو به سرعت بزرگ می شود و در خاتمة دورة لاروی از غده خارج می شود. این لارو کامل بوده و در سطح خاک یا در اندامهای هوائی گیاه میزبان پیله ابریشمی تنیده و در داخل آن به شفیره و سپس پروانه می شود. در موقع تنیدن پیله، لارو کامل روی پیله را با مخلوطی از فضولات و مواد زاید و یا خاک آغشته کرده و می پوشاند. در برخی موارد لارو پس از رشد کامل همراه با غده به انبار منتقل می شود و روی کیسه یا قفسه های داخل انبار به شفیره تبدیل می گردد. با توجه به مطالب گفته شده بید سیب زمینی خسارت خود را از مزرعه شروع کرده و به انبار ختم می گردد. این حشره در سال ۶ نسل دارد که فاصله نسلها در تابستان یک ماه، در زمستان ۴ ماه و در بهار و پائیز ۲ ماه می باشد. در مناطق حاره این حشره بین ۱۳-۱۲ نسل دارد. خسارت این آفت روی برگهای توتون و گوجه فرنگی تا ۷۰% گزارش شده است. در استان فارس خسارت اندامهای هوایی سیب زمینی برخی اوقات به ۹۰% می رسد.

کنترل:

الف- مزرعه:

 

۱-در منطقه فارس اگر کشت سیب زمینی در اواسط اسفند ماه شروع و برداشت در اواخر خرداد ماه خاتمه یابد خسارت آفت ضعیف و آلودگی غده ها کم می باشد.

۲-پنج تا شش هفته بعد از کشت پای بوته های سیب زمینی خاک داده شود که حشره کامل قادر به تخمریزی روی غده ها نشود. در ضمن پس از آبیاری سله شکنی انجام می گیرد. چون در هنگام آبیاری به خصوص نوبت اول سطح پشته ها فرسایش نموده و در زیر ترک خوردگی ایجاد شده که دسترسی پروانه ها به غده ها داخل خاک سهل و آسان می گردد.

۳-از بین بردن بقایای گیاهی.

۴- کشت ارقام زودرس

۵- شخم عمیق پس از برداشت

ب- انبار:

 

۱- شیوة انبارداری صحیح.

۲- پائین نگه داشتن درجه حرارت بین ۴ تا ۶ درجه سانتی گراد.

۳- عدم انتقال غده های آلوده به انبار.

۴- استفاده از تله های فرمونی و نوری در انبار برای شکار پروانه ها

پروانه کله مرده

acherontia atropos

(lep: sphingidae)

 

 

زمستان را به صورت شفره در خاک می گذراند. اوایل بهار پروانه ها ظاهر و پس از جفت گیری، تخمهای خود را روی علفهای هرز یا بوته سیب زمینی یا گوجه فرنگی می گذارد. لاروها پس از خروج از تخم از برگ گیاه میزبان تغذیه می کنند و بعد از حدود ۸۰ روز در درون خاک تبدیل به شفیره می شوند. در نقاط معتدل دو نسل در سال دارد. این حشره علاقة زیادی به عسل داشته و گاهی وارد کندوهای عسل می شود ولی زنبورها این حشره را می کشند و مومیائی می کنند. به دلیل بزرگی جثه توسط پرندگان و سایر جانواران شکار شده و احتیاج به مبارزة اختصاصی ندارد.

کرم مفتولی ریشه click beetle

agriotes lineatus

(col.: elateridae)

 

 

 

 

معرفی آفت

 

به گیاهان مختلفی نظیر سیب زمینی، گندم، هویج، ذرت، کاهو، گوجه فرنگی، چغندرقند، توتون، تره فرنگی، جو و پنبه خسارت می زند. لارو این حشره از گیاهچه هاییکه به تازگی از جوانه زدن بذر ایجاد شده اند تغذیه نموده و حشره کامل نیز از گردة گلها تغذیه می نماید. لارو آفت غدة سیب زمینی را سوراخ می کند و در داخل آن کانالهائی به طول ۳-۲ میلی متر بوجود می آورد و خود نیز در داخل این کانالها به سر می برد. روی ریشه گندم نیز قسمتی از آن را به صورت قلوه کن مورد تغذیه قرار می دهد.

زیست شناسی:

سوسکهای ماده پس از جفت گیری به داخل خاک نفوذ کرده و در آنجا تخم خود را روی ریشة‌ میزبان قرار می دهد. تخمها پس از چند روز تفریخ می شود ولی دورة تکامل لارو طولانی و ممکن است ۵-۳ سال طول بکشد. لاروها در برابر خشکی بسیار حساس هستند. مرحله شفیرگی نیز در داخل خاک سپری می شود. به صورت لارو یا شفیره زمستان گذرانی می کند.

کنترل:

 

· تناوب، کنترل علفهای هرز، شخم عمیق و ازبین بردن غده های آلوده

· آبیاری مناسب . استفاده از تله های نوری برای به دام انداختن حشرات کامل

· کلرپیریفوس(دورسبان) و دیازینون(بازودین) g 5%و ۳۰کیلوگرم در هکتار

· مونوکروتوفوس (نوواکرون) به نسبت ۱٫۵ تا ۲ در هزار

[masi eng 47044]

چرا عکسی از این سوسک محترم منتشر نمیکنی میترسی؟

لطفا تو تاپیک های علمی اسپم نکنید..!!

[masi eng 47044]

[masi eng 47044]

نام آفت: آبدزدک

نام علمی: Gryllotalpa gryllotalpa

طرز خسارت: ایجاد دالان زیر خاک و قطع ریشه گیاهان . نحوه مبارزه: گذاشتن قوطی های خالی کنسرو حاوی روغن یا نفت همسطح خاک- گذاشتن توده کود کنار باغچه و سوزاندن آن پس از پایان زمستان گذرانی - استفاده از طعمه مسموم.