رفتن به مطلب

فرمولاسيون سموم کشاورزي


masi eng

ارسال های توصیه شده

فرمولاسيون سموم کشاورزي

فرمولاسيون سموم ، به صور مختلف سم اطلاق مي گردد. فرمولاسيون مشخص مي کند که يک سم چگونه بايد بکار برده شود. مثلاً اگر سمي به صورت گَرد باشد، فرمولاسيون نشان مي دهد که براي استفاده از آن از دستگاه گرد پاش استفاده شود.

 

 

 

 

 

● نام هاي ترکيبات شيميايي

 

- نام عمومي؛

 

- نام تجارتي؛

 

- نام شيميايي؛

 

- فرمول بسته شيميايي؛

 

- فرمول ساختماني.

 

هر آفت کش يا سم داراي چندين نام مي باشد.

 

● نام عمومي (Entry name)

 

نام عمومي (Entry name) که توسط شرکت سازنده ارائه مي شود و بايد توسط موسسه استاندارد جهاني يا (International Standard Organization) که نام مخفف آن (ISO) است مورد تاييد قرار گيرد. براي مثال کارباريل (Carbaryl) نام عمومي ترکيبات شيميايي از گروه (Carbamatha) است.

 

● نام تجارتي (Trade name)

 

نام ديگر سموم ، نام تجارتي آن است که توسط کارخانه سازنده آن ارائه مي شود. هر سم معمولاً داراي چندين نام تجارتي است، زيرا بسياري از سموم توسط شرکت هاي مختلف ساخته مي شوند. نام تجارتي (Trade name) را با علامت ® نشان مي دهند.

 

نام شيميايي

 

نام ديگر ترکيبات شيميايي، نام شيميايي آن است که اجزاء يک ترکيب شيميايي را نشان مي دهند. براي مثال نام شيميايي کارباريل (Carbaryl)، (Naphtyl methyl carbamate)مي باشد.

 

فرمول بسته شيميايي

 

نام ديگر ترکيبات شيميايي فرمول بسته شيميايي است. اين فرمول نشان دهنده، تعداد اتم هاي تشکيل دهنده ي مولکول سم است. بعنوان مثال در مورد (Carbaryl)، فرمول بسته شيميايي C۸H۱۲O۲N است.

 

● فرمول ساختماني

 

فرمول ساختماني، نام ديگري از ترکيبات شيميايي است که نشان دهنده نحوه اتصال اتم هاي مختلف در داخل ملکول سم مي باشد.

 

فرمولاسيون سموم

 

فرمولاسيون سموم ، به صور مختلف سم اطلاق مي گردد. فرمولاسيون مشخص مي کند که يک سم چگونه بايد بکار برده شود. مثلاً اگر سمي به صورت گَرد باشد، فرمولاسيون نشان مي دهد که براي استفاده از آن از دستگاه گرد پاش استفاده شود. ولي اگر سمي بصورت امولسيون باشد، براي استفاده از آن حتماً نياز به محلول پاش داريم. در کل فرمولاسيون سموم را در سه گروه اصلي تقسيم بندي مي کنند.

 

فرمولاسيون هاي مختلف سموم

 

۱) فرمولاسيون هاي خشک؛

 

۲) فرمولاسيون هاي مخصوص محلول پاشي؛

 

۳) فرمولاسيون هاي گازي يا شبه گازي.

 

فرمولاسيون هاي خشک

 

- گردها يا فرمولاسيون هاي پودري (Dustable powder) و (Dust)

 

- گرانول (Granules)

 

- ميکرو کپسول هاMicro capsulated formulated) (

 

- خميرها (Pastes)

 

فرمولاسيون هاي خشک، انواع مختلفي دارند که دسته اول گردها يا فرمولاسيون هاي پودري(Dusts) و (Dustable power) هستند. اين فرمول، مخلوطي فيزيکي از ترکيب سم با يک ماده حامل يا(Carrier) است. مواد حامل عموماً رُس ها، مانند (Montmorilonit)و (Caolonit) يا پودر سيليکات ها مانند پودر (Talk) و موادي مانند (Perlite) مي باشند. گردها گياه سوزي شديدي روي گياهان ايجاد نمي کنند، ولي براي تعدادي از حشرات، مانند حشرات گرده افشان مثل زنبورهاي گرده افشان مضر مي باشند. زيرا در لابه لاي موهاي سطح بدن آن ها تجمع پيدا مي کنند و به کلني زنبورهاي عسل منتقل مي شوند و هم چنين بر روي لاروهاي آن ها نيز تاثيرات مخربي دارند.

 

گروه دوم (Granules) مي باشند و براي جلوگيري از اثر (Drift) يا باد بردگي سموم ساخته شده اند. وقتي از گرد آفت کش در طبيعت استفاده مي شود، در اثر وزش باد، مقداري از گرد به خارج از منطقه مورد استفاده منتقل مي شود که اصطلاحاً به اين موضوع (Drift) يا باد بُردگي مي گويند، براي مقابله با اين عامل گرانول ها ساخته شدند.

 

گرانول ها، سموم ي هستند که اطراف آن ها را يک ماده حامل، مانند پودر تالک(Talk) يا رُس هاي وِرمي کوليت (Vermicolite) در بر مي گيرد. قطر اين گرانول ها عموماً ۲۵صدم ميلي متر تا ۵ ميلي متر است و در داخل خاک استفاده مي شوند. تعداد زيادي از سموم که به اين صورت ساخته مي شوند، سيستميک هستند و از طريق ريشه گياهان جذب مي شوند و حشراتي را که در روي قسمت سبزينه فعاليت مي کنند را از بين مي برند.

لینک به دیدگاه

گروه ديگر اين سموم ، ميکرو کپسول ها (Micro capsulated formulation) هستند. ميکرو کپسول ها سموم ي هستند که اطراف آن ها را پوششي از جنس ژلاتين يا آگار (به صورت جامد يا مايع) و در مواردي مواد پلي وانيل در برمي گيرد. ميکرو کپسول ها سموم را بتدريج آزاد مي کنند و براي مبارزه با مگس ها و پشه ها استفاده مي شوند.

 

گروه ديگري از سموم خشک، طعمه هاي م سموم هستند. طعمه هاي م سموم در واقع با مواد غذايي که مورد علاقه آفات، يا جوندگان هستند مخلوط شده و از اين طريق مورد استفاده قرار مي گيرند. البته در مواردي طعمه هاي م سموم ممکن است به صورت آماده وجود داشته باشند که اين طعمه ها عمدتاً براي جوندگان بکار مي روند. در مورد گياهان زينتي، بيشتر شامل ملخ ها و آبدزدک ها مي شوند.

 

گروه ديگري از ترکيبات شيميايي، خميرها (Pastes) هستند. در اين فرمولاسيون ، ماده سمي را با يک ماده که خاصيت فرار بودن دارد مخلوط مي کنند و بعد مقداري ماده چسبناک به آن اضافه مي شود. از جمله اين سموم ، ترکيبي است بنام آنتي تارلو که براي مبارزه با آفات چوبخوار در داخل ساقه و تنه درختان مورد استفاده قرار مي گيرد.

 

بطور کلي در بين سموم ، گَردها بيشترين خطرات را براي جانداران مخصوصاً حشرات مفيد دارند.

 

فرمولاسيون هاي مخصوص محلول پاشي

 

- گردهاي خيس شونده Wetable powder

 

- امولسيون شونده ها Emulcitable concentrate

 

- امولسيون هاي معکوس Inverted emulsion

 

- محلول هاي قابل حل در آب Water solvable concentrate

 

- پودرهاي قابل حل در آب water solvable powder

 

- سوسپانسيون هاي کلوئيدي Flowable

 

- فرمولاسيون غليظ با حجم کم Ultra volume

 

- محلول هاي روغني Oil solution

 

- فرمولاسيون آماده مصرف Ready to use

 

قطر گردهاي خيس شونده حدود ۳ ميکرون است و وقتي داخل آب حل شوند بصورت سوسپانسيون نسبتاً پايداري در مي آيند.

 

● طبقه بندي سموم

 

اولين گروه از سموم ي که بشر از آن ها براي مبارزه با آفات استفاده کرد، سموم معدني بود که بصورت گَرد مورد استفاده قرار مي گرفتند.

 

سموم

 

- سموم معدني

 

- روغن ها

 

- هيدروکربن هاي کلره

 

- حشره کش ها

 

- سموم فسفره

 

- کاربامات ها

 

- کنه کش ها

 

- حلزون کش ها

 

- سموم گازي

 

- سموم هورموني

 

سموم معدني

 

- گوگرد معدني

 

- ترکيبات آرسنيکي

 

- ترکيبات فلوئوره

 

از ديگر ترکيبات معدني مي توان به ترکيبات آرسنيکي و ترکيبات فلوئوره اشاره کرد که اين ترکيبات بطور کلي در روي گياهان ايجاد گياه سوزي مي کنند، و در حال حاضر کاربرد آن ها بسيار محدود مي باشد. از جمله ترکيبات معدني که هنوز هم به صورت کم و بيش و در رابطه با برخي از آفات و عوامل بيماريزا کاربرد دارد گوگرد است که براي مبارزه با قارچ ها استفاده مي شود. ولي گوگرد، بر روي حشرات مفيد، مخصوصاً بر روي کنه هاي شکارگر اثرات مخربي دارد و لذاکاربرد بسيار محدودي دارد.

 

ـ گوگرد معدني

 

ـ ترکيبات آرسنيکي

 

- گِل گوگرد

 

- محلول در آب (آرسنيک سفيد، ارسنيات سديم، ارسنيت سديم)

 

- گوگرد آسيابي

 

- غير محلول در آب (سبز پاريس، ارسنيات کلسيم، ارسنيات سرب)

 

- گوگرد قابل تعليق در آب

 

- گوگرد کلوئيدي

 

- مخلوط پلي سولفور

 

▪ ترکيبات فلوئوره

 

- فلوئوريد سيدم

 

- فلوئوروآلومينات سديم

 

- فلوئوروسيليکات سديم

 

- فلوئوروسيليکات باريوم

 

● روغن ها

 

دومين گروه سموم روغن ها هستند. روغن ها به شکل هاي معدني، حيواني و گياهي در مبارزه با آفات کاربرد دارند، ولي بيشترين کاربرد آن ها مربوط به روغن هاي نفتياست. در گذشته ترکيبات روغني که از نفت استخراج مي شدند، براي مبارزه با آفات و مخصوصاً شپشک ها و کنه ها مورد استفاده قرار مي گرفتند که به شدت ايجاد گياه

 

سوزي مي کردند. اما ترکيباتي که در حال حاضر مورد استفاده قرار مي گيرند گياه سوزي ندارند. درجه سلفوناسيون ترکيباتي که در تابستان براي مبارزه مورد استفاده قرار مي گيرد.بين ۹۰ تا ۹۸ درصد و براي ترکيباتي که در زمستان مورد استفاده قرار مي گيرد بين ۷۰ تا ۹۰ درصد مي گيرد.

 

درجه سولفوناسيون مقدار درصد هيدروکربن هاي اشباع نشده، خارج شده از روغن (در مراحل تصفيه) مي باشد. به اين معني که اگر روغني داراي درجه سولفوناسيون ۹۸ درصد مي باشد. حدود ۹۸ در صد از هيدرو کربن هاي اشباع نشده آن در طي مراحل تصفيه از روغن خارج شده اند.

لینک به دیدگاه

● هيدروکربن هاي کلره

 

گروه ديگري از سموم هيدروکربن هاي کلره هستند و از اولين سموم آلي مصنوعي هستند که توسط بشر براي مبارزه با آفات ساخته شده اند. علي رغم خدمات بسيار ارزنده اي که در طي جنگ جهاني به انسان کرده اند، بعد از مشخص شدن پايداري بسيار شديد آن ها در طبيعت، بسيار محدود شدند. اين سموم بصورت انتخابي عمل نمي کنند و همه ي اجزاء طبيعت، اعم از انسان و ساير گروه هاي جانوري را تحت تاثير قرار مي دهند. بعلاوه در بافت هاي چربي نيز تجمع پيدا مي کنند. ترکيبات کلره نيز به چند دسته تقسيم بندي مي شوند که عبارتند از:

 

۱) ددت و آنالوگ هاي آن (دِدِت متوکسي کلر)

 

۲) هگزا آلکروسيلکوهگزان يا گامکسان (ليندين)

 

۳) سيکلودين ها (آلدرين، دي آلدرين، هپتاکر ، کلردان و آندوسولفان )

 

۴) پلي کلروترپن ( توکسافن و استروبان)

 

▪ ددت: از جمله سموم ي که براي مبارزه با آفات ساخته شده است ولي بعد از آن، آنالوگ هاي مختلفي از اين سم در مبارزه با آفات مورد استفاده قرار گرفتند.

 

▪ گامکسان: يکي از سموم اين گروه به نام ليندين براي مبارزه با آفات ريشه خوار مثل سوسک هاي ريشه خوار خانواده (Scabaeidae) مورد استفاده قرار مي گيرد.

 

▪ پلي کلروترپن: از جمله اين حشره کش ها توکسافن است که در گذشته کاربرد بسيار زيادي در مبارزه با آفات پنبه داشته ولي در حال حاضر سموم بهتري جايگزين آن شده است.

 

● حشره کش ها

 

گروه ديگر از حشره کش ها، حشره کش هاي گياهي هستند. گياهان از حدود ۴۰۰ ميليون سال قبل بر روي کره زمين زندگي مي کردند و براي مقابله با آفات، ترکيبات مختلفي در آن ها تکامل پيدا کرده است. برخي گياهان خواص ضد تغذيه دارند و برخي در مواردي منجر به مرگ حشرات مي شوند. استفاده از حشره کش هاي گياهي در حال حاضر بسيار محدود شده است. علي رغم اينکه در برخي از کشورهاي آفريقايي در حال حاضر هم تعدادي از گياهان را براي استحصال سم، کِشت مي کنند.

 

▪ از مهم ترين حشره کش هاي گياهي عبارتند از:

 

الف) نيکوتين؛ که از ترکيبي از بعضي گياهان مانند(Nicotina rustica) و (Nicotina tubacum)استخراج مي شود و بر عليه شته ها و ساير حشرات مکنده مثل زنجرک ها، بسيار موثر است.

 

ب) روتنون؛ که از گياهاني مانند (Derris elliptica) استخراج مي گردد و بر روي حشرات مکنده فوق العاده موثر است. اين سم روي ماهي ها هم تاثير مي گذارد.

 

ج) ريانودين؛

 

د) پيرترين؛ (Pyrethrins) که سابقه ي کار با آن ها بسيار قديمي است و اولين بار در ايران و توسط ايراني ها استفاده شده است، و از گياهان کريزان تِموم (Chrysantemum) استخراج مي شود.

 

امروز ترکيبات متعددي بر اساس (Pyrethrins) ساخته شده است و بر عليه بسياري از حشرات بکار گرفته مي شوند مانند آلترين، دلتامترين، سپترامترين و تعداد ديگر که سموم تماسي و گوارشي هستند و اثر ضربه اي بسيار شديدي دارند.

لینک به دیدگاه

سموم فسفره

 

گروه ديگر از سموم ، سموم فسفره هستند که بسيار متنوع و داراي گروه هاي متعددي مي باشند و در مقايسه با سموم کلره داراي مزايا و معايبي مي باشند. سموم فسفره عبارتند از:

 

- مشتقات اسيد فسفريک (تترااتيل پيروفسفات، هپتنوفوس، ديکرووس، فسفاميدون، ديکروتوفوس و مونوکروتوفوس و غيره)؛

 

- مشتقات اسيد فسفر و تيوبيک (پاراتيون، متيل پاراتيون، اکسي دي متون متيل، فنيتروتيون، فنتيون، ديازينون، فوکسيم، پيريمفوس متيل، پروپتامفوس، تري ازوفوس)؛

 

مشتقات اسيد فسفر و دي تيوئيک (مالاتيون، آزينفوس متيل، فوزالون، اتيون، فوسمت، متيرا تيون، فنتوات، فوريت، تيومتون، ديمتوات، فورموتيون)؛

 

- مشتقات اسيد فسفريک (نظير تري کلروفن)؛

 

- مشتقات فسفر و آميدات (متاميدوفوس، آسفات).

 

▪ مزاياي سموم فسفره

 

۱- داراي تاثير سريع هستند؛

 

۲- در طبيعت دوام زيادي ندارند؛

 

۳- اثر کنه کشي و حشره کشي آن ها از ترکيبات کلره شديدتر است؛

 

۴- در بافت چربي و زنجيره هاي زيستي تجمع پيدا نمي کنند؛

 

۵- ميزان مصرف آن ها در واحد سطح نسبت به ترکيبات کلره کمتر است.

 

▪ معايب سموم فسفره

 

۱- بروز مقاومت در آفات بويژه آفات چند نسلي؛

 

۲- سميت شديد براي انسان و جانوران خونگرم؛

 

۳- طيف تاثير وسيع آن ها باعث ظهور آفات ثانوي مي شود.

 

● کاربامات ها

 

ترکيبات کاربامات گروه ديگري از سموم هستند که نخستين آن ها سمي بنام (Physostigmine) است که از گياهي با نام (Physostigma venenosum) که محل رويش آن در آفريقاي جنوبي مي باشد استخراج مي شود.

 

ترکيبات کاربامات سموم ي هستند که هسته مرکزي آن ها اسيد کارباميک (COONH۲) است و شامل دو گروه اصلي مي باشند.

 

▪ ترکيبات کاربامات

 

۱) دي متيل کاربامات ها (پيرولان، ايزولان، دي متيلان، پريميکارب). براي مبارزه با مگس ها مورد استفاده قرار مي گيرند اما امروزه کاربرد آن ها محدودتر شده است؛

 

۲) متيل کاربامات ها که داراي استفاده وسيعي هستند و به چندين گروه تقسيم مي شوند:

 

الف) نفتيل کاربامات ها (کاربايل)

 

مهم ترين ترکيب اين گروه کاربايل است که عليه حشرات، نرمتنان و کنه هاي دامي موثر است؛

 

ب) متيل کاربامات هاي هتروسيکليک (کاربوفوران، بنديوکارب)

 

يکي از مهم ترين ترکيبات اين گروه کاربوفوران است که داراي خاصيت سيستميک بوده و عليه آفات خاک زي، برگ خوار و ساقه خوار و نماتدها موثر است. کاربوفوران سمي بسيار قوي است که به دليل اثر فوق العاده قوي بصورت گرانول ساخته مي شود و در داخل خاک براي مبارزه با آفات مورد استفاده قرار مي گيرد. اين سم سيستميک بوده و از طريق ريشه گياهان جذب مي شود و حشراتي را که در روي گياهان جمع مي شوند را از بين مي برد

 

ج) فنيل کاربامات ها (مگزاکاربات، پروپوکسور، ميتو کارب)

 

پروپوکسور سمي با دو نوع فرمولاسيون مي باشد که يک نوع آن براي مبارزه با حشرات خانگي (به صورت حشره کش) و نوع ديگر براي شته ها و کنه ها در گلخانه ها و مزارع استفاده مي شود؛

 

ميتوکارب داراي طيف وسيعي بوده و عليه گروه هاي مختلفي از حشرات، کنه ها و نرمتنان و حتي سخت بالپوشان، دوبالان، پروانه ها مورد استفاده قرار مي گيرد؛

 

د) اُگزايم ها (آلديکارب، متوميل و تيوديکارب)

 

همه جزء سموم سيستميک هستند و عليه طيف وسيعي از آفات در مزارع و گلخانه ها استفاده مي شوند.

 

● کنه کش ها

 

گروه ديگري از آفت کش ها، کنه کش ها هستند که طيف وسيعي از سموم را شامل مي شوند. کنه ها مخصوصاً کنه هاي خانواده (Tetranychidae) از جمله آفات بسيار مهم گياهان زينتي و محصولات گلخانه اي به شمار مي آيند. براي مبارزه با اين آفات، تعدادي از سموم فسفره، کلره و کاربامات مورد استفاده قرار مي گيرند و در عين حال تعدادي کنه کش اختصاصي نيز وجود دارند.

 

▪ کنه کش ها

 

- سموم گوگردي؛

 

- گوگرد معدني؛

 

- سموم گوگرد آلي؛

 

-سولفون ها (تتراديفون)؛

 

- سولفونات ها (فنزون، کلرفنزون)؛

 

- سولفيت ها (پروپارژيت)؛

 

- سولفيدها (تتراسول، کلرفن سولفيد).

لینک به دیدگاه

سموم گوگرد آلي داراي ساختمان شيميايي شبيه به ساختمان شيميايي (D.D.T) هستند اما با اين تفاوت که به جاي اتم کلر مرکزي، اتم گوگرد قرار گرفته است. اين ترکيبات، همه مراحل مختلف سني کنه ها، از جمله تخم آن ها را از بين مي برند.

 

گروه ديگر از کنه کش ها، آنالوگ هاي د .د .ت هستند- کلروفنتول - ديکلوفول - کلروپروپيلات - کلروبنزيلات - بروموبروپيلات .

 

نيتروفنول ها گروه ديگر از کنه کش ها هستند.

 

- دينوبوتون، بيناپاکريل؛

 

- اين ترکيبات علاوه بر خاصيت کنه کشي، خاصيت قارچ کشي نيز دارند.

 

آخرين گروه کنه کش ها اُرگانوتين ها هستند.

 

- سي هگزاتين، آزوسيکلوتين، فن بوتاتين اکسايد؛

 

- در ساختمان شيميايي آن ها اتم قلع (Sn) وجود دارد؛

 

- همه مراحل متحرک کنه ها را از بين مي برند؛

 

- بعضي از آن ها علاوه بر خاصيت کنه کشي، خاصيت دور کنندگي و ضد تغذيه اي نيز دارند.

 

● حلزون کش ها

 

گروه ديگر از آفت کش ها حلزون کش ها هستند، حلزون ها گاهي اوقات و تحت شرايط خاصي با عنوان آفات نسبتاً مهم محصولات گلخانه اي و گياهان زينتي در مي آيند.

 

براي مبارزه با حلزون ها سموم ي که مورد استفاده قرار مي گيرند محدود هستند.

 

- مهم ترين ترکيب مورد استفاده در مبارزه با نرمتنان متالدئيد است؛

 

- بعضي از حشره کش ها نظير کاربايل، ميتوکارب و مگزاکاربات خاصيت نرم تن کشي نيز دارند.

 

متالدئيد سمي تماسي و گوارشي است و همانند ساير سموم بصورت محلول پاش مورد استفاده قرار مي گيرد. براي توليد يک طعمه ي م سموم براي حشرات، سبوس را با گرد متالدئيد مخلوط مي کنيم و بتدريج مقداري آب به آن اضافه مي کنيم، البته نبايد آب به مقداري باشد که سبوس خمير گردد. بعد از اضافه کردن آب طعمه را بصورت يکنواخت يا بصورت کپه در محيط هايي که با نرمتنان مبارزه مي کنيم قرار مي دهيم.

 

سموم گازي

 

گروه ديگري از سموم ، سموم گازي هستند. تعدادي از سموم وقتي در شرايط مناسب محيطي قرار مي گيرند تبديل به گاز شده و از راه تنفس انواع حشرات و موجودات را از بين مي برند.

 

سموم گازي

 

- کلروپيکرين، اتيلن دي برومايد، متيل برومايد، اتيلن اکسايد و فسفين؛

 

- سموم گازي عموماً بر روي همه مراحل رشد حشرات و ساير بندپايان موثر هستند؛

 

- از سموم گازي براي ضدعفوني خاک و از بين بردن آفات محصولات انباري استفاده مي شود.

 

سموم گازي براي انسان فوق العاده خطرناک هستند علي الخصوص سم متيل برومايد که باعث بي هوشي و حتي مرگ مي شود، به همين خاطر در کاربرد اين سم حتماً از افراد متخصص استفاده شود.

لینک به دیدگاه
×
×
  • اضافه کردن...