«رویان»

[masi eng 47044]

«رویان» درانتظارتولد گاوهای داروساز! رییس پژوهشکده «رویان» جهاد دانشگاهی با اشاره به دو دستاورد جدید محققان پژوهشکده اظهار کرد: با این دستاوردها اتوبان بزرگی برای انجام تحقیقات پیش روی محققان کشور باز شده است.

 

دکتر حمید گورابی در گفت‌وگو با خبرنگار «پژوهشی» خبرگزاری دانشجویان ایران (ایسنا)، با بیان این‌که سلول‌های بنیادی دارای سه دسته هستند، گفت: سلول‌های بنیادی جنینی، سلول‌های بنیادی بالغ که در مغز استخوان موجود هستند و گروه سوم سلول‌های بنیادی خون بند ناف است.

 

 

 

وی درباره سلول‌های بنیادی جنینی گفت: این سلول‌ها چون از منشا جنین بوده امکان دارد به لحاظ انطباق بافتی با بیمار نیازمند به پیوند منطبق نباشند. به عنوان مثال زمانی که کلیه را پیوند می‌زنند، باید ابتدا به لحاظ بافتی بررسی شود تا این که مطابق با بافت گیرنده هم باشد چون در صورت عدم وجود سازگاری بافتی، عضو دفع خواهد شد.

 

رییس پژوهشکده رویان با بیان این‌که سلول‌های بنیادی جنینی که از قبل در دنیا موجود بودند، با بیماران نیازمند، انطباق ندارند، تصریح کرد: از این رو باید روشی کشف می‌شد تا این انطباق به وجود بیاید و تا پیش از این شبیه‌سازی درمانی بوده که به لحاظ بازده کم و مشکلات اخلاقی چندان قابل استفاده نبوده است.

 

وی با اشاره به موفقیت اخیر محققان رویان در استفاده از سلول‌های پوست برای دستیابی به سلولی شبیه به سلول‌های بنیادی جنین با استفاده از روش‌های مهندس ژنتیک توضیح داد: این امر باعث می‌شود تا بیمار یک رده سلولی بنیادی جنینی مربوط به خود را داشته باشد تا بتوان آن را به هر بافت مورد نیاز تمایز داد؛ به عنوان مثال برای بیمار کبدی ابتدا فیبروپلاست پوست را کشت داده و به سلول بنیادی پرتوان تبدیل می‌کنیم و در نهایت به سلول کبدی تمایز داده و پیوند صورت می‌گیرد.

 

رییس پژوهشکده رویان خاطرنشان کرد: به دلیل این که این سلول‌ها از بافت بدن بیمار است، دفع صورت نخواهد گرفت.

 

دکتر گورابی در عین حال با تاکید بر این که این روش در مرحله‌ای نیست که بتوان آن را بر روی تمامی بیماران استفاده کرد به ایسنا گفت: این فن‌آوری در دسترس ماست و به محققان پژوهشکده گفته‌ام که امروز یک اتوبان بزرگی برای ما باز شده که می‌توان در آن تحقیقات و کارهای جدید را شروع کرد و این امر منوط به این است که افرادی که بودجه و امکانات در اختیارشان است، پول بدهند تا این که ما خودروهای خوب بخریم تا در این اتوبان رانندگی کنیم در غیر این صورت بلا استفاده خواهد ماند.

 

وی با بیان این‌که ما از مهندسی ژنتیک با استفاده از ویروس‌ها استفاده می‌کنیم، یادآورشد: باید روش‌هایی را ابداع کنیم که به روش غیر ویروسی این کار را انجام دهیم و محققان پژوهشکده این کار را شروع کرده‌اند و در صورت تحقق این امر خیلی زودتر به پیوند سلول‌های بنیادی جنینی دست می‌یابیم.

 

رییس پژوهشکده رویان جهاد دانشگاهی با اشاره به این‌که محققان پژوهشکده در حال بررسی انتخاب یک بیماری صعب‌العلاج برای امکان تولید سلول‌های پرتوان القایی از بیماران صعب العلاج هستند، گفت: چنانچه بتوان از این گونه بیماران، لاین‌های سلولی بنیادی جنینی تولید کرد، اولا می‌توان درباره مکانیزم بیماری مطالعه و شناخت حاصل کرد و دوما در آینده برای ژن درمانی از آن ها بهره برد و سپس همین سلول‌ها را به سلول‌های مورد نیاز بیمار تبدیل و پیوند زد.

 

دکتر گورابی با بیان این‌که ساختمان قبلی رویان به مرکز سلول درمانی تبدیل شده است، عنوان کرد: امیدواریم با راه‌اندازی این مرکز بتوانیم از روش‌هایی که به مرحله درمان بیماران رسیده، خدمات ارائه دهیم.

 

گفتنی است، با تلاش محققان جهاد دانشگاهی تنها در مدت نه ماه پس از ارایه مقالات تولید سلول‌های پرتوان القایی (IPS) در مجلات معتبر دنیا، جمهوری اسلامی ایران بعد از کشورهای آمریکا، ژاپن، آلمان و چین به این فن‌آوری نوین دست یافت.

 

در این فرآیند سلول‌های پوست موش و انسان با کمک انتقال ژن‌های موردنظر باز برنامه‌ریزی شده به سلول‌های بنیادی پرتوان القایی که شبیه سلول‌های بنیادی جنینی هستند، تبدیل شدند که با توجه به تجربه پژوهشکده رویان در این زمینه این موضوع سبب توان مضاعف محققان در تولید سریعتر این سلول‌ها شده است.

 

تولید سلول‌های پرتوان القایی، علاوه بر اینکه بسیاری از مشکلات مربوط به کاربردی کردن سلول‌های بنیادی جنینی را مرتفع می‌سازد، می‌تواند در بحث ژن درمانی، توسعه داروسازی، ناهنجاری شناسی جنین‌ها و مطالعه عملکرد ژن‌ها نیز موثر باشد. ضمن اینکه دانشمندان در حال بررسی امکان تولید سلول‌های پرتوان القایی از بیماران صعب العلاج و دچار نقص ژنتیکی هستند تا با تمایز این سلول‌ها به سلول‌های موردنیاز بیماران، برای درمان آنها اقدام کنند.

 

فرآیند تولید سلول ‌های بنیادی پرتوان القایی نوعی بازبرنامه‌ریزی سلول است که بدون تخریب جنینی که خود موضوعی بحث برانگیز در تولید سلول‌های بنیادی جنینی است، صورت می‌گیرد و این کشف علمی دانشمندان را به رویای ترمیم اندام قطع شده و معیوب بدون تخریب جنینی نزدیک می‌کند.

 

به گزارش ایسنا، محققان پژوهشکده رویان جهاد دانشگاهی با توجه به اهمیت بیماری‌های عصبی، خونی، دیابتی و کبد و همچنین توان تولید این سلول‌ها از سلول‌های بنیادی جنینی ، در حال اجرای طرح‌هایی هستند که در آنها بتوانند برای گروهی از بیماران مزبور سلول‌های بنیادی پرتوان القایی ایجاد کنند تا در آینده با کاربردی شدن این سلول‌ها برای درمان این بیماران اقدام کنند.

 

دکتر گورابی در ادامه در توضیح دستاورد دیگر محققان پژوهشکده رویان در تولید و انتقال جنین‌های حاوی ژن تولید داروی درمان سکته قلبی (tPA) نیز اظهار کرد: داروی tPA در حال حاضر بهترین داروی درمان و نیز پیشگیری سکته قلبی محسوب می‌شود که به علت قیمت فوق العاده بالا، استفاده عمومی آن امکان‌پذیر نیست و تحقق این فن‌آوری، کشور را یک گام دیگر به هدف نهایی تولید فراوان و ارزان قیمت داروهای پروتئینی خاص از طریق فرآورده شیر دام‌های تراریخته نزدیک می‌کند.

 

دکر گورابی تصریح کرد: در حال حاضر محققان پژوهشکده رویان جهاد دانشگاهی توانسته‌اند با تلفیق فن‌آوری‌های یاد شده، مراحل تولید و انتقال اولین جنین‌های تراریخته حاوی ژن تولید داروی tPA را با موفقیت پشت سر بگذارند که امید است با اجرای این پروژه در ابعاد وسیع به زودی شاهد تولد نخستین گاو تراریخته با توان تولید داروی tPA در شیر این گاو باشیم.

 

رییس پژوهشکده رویان در گفت‌و‌گو با ایسنا خاطرنشان کرد: در این طرح جنین‌هایی که ترانس ژن بودند به گاو انتقال داده‌ایم و منتظر جواب حاملگی حیوان هستیم، زیرا جواب حاملگی در حیوانات سخت حاصل می شود. همچنین با مذاکراتی که با دامپروری تامین اجتماعی (فوکا) شده در ماه برای 10 گاو ماده جنین انتقال می دهیم.

 

دکتر گورابی در پایان تاکید کرد: هرچه بودجه بیشتری در اختیار مراکزی که توانایی خود را نشان داده‌اند، قرار گیرد، پیشرفت‌های علمی بیشتری حاصل خواهد شد.