پرورش گوجه ماهی (اصلاح نباتات)

[masi eng 47,044]

پرورش گوجه ماهی :

 

نزدیک به سه دهه از خلق محصولات بهینه‌شده ژنتیکی می‌گذرد، ولی دانشمندان با زیاده‌روی خود، گوجه‌فرنگی‌هایی تولید کرده‌اند که یک ژن ماهی را هم در خود دارند.

این محصولات ژنتیکی در اصل برای این ساخته شدند تا گیاهان را در برابر آفات و سموم مقاوم کنند، ولی گویا دانشمندان با زیاده‌روی خود، کار را به جایی رسانده‌اند که گوجه فرنگی‌هایی تولید کرده‌اند که یک ژن ماهی را هم در خود دارند.

به گزارش سان‌پست، امروزه 8.25 میلیون کشاورز محصولات دست‌کاری‌شده ژنتیکی می‌کارند و این محصولات تقریبا 80 میلیون هکتار از زمین‌های کشاورزی را در 117 کشور جهان به خود اختصاص داده‌اند. طبق آمار سرویس بین‌المللی یافتن کاربردهای زیست‌فناوری کشاورزی، ISAAA ، یک شرکت فناوری دی.ان.ای در اوکلند (که اکنون دیگر وجود ندارد) اولین شرکتی بود که یک ژن ماهی را وارد یک گوجه فرنگی کرد.

یک ژن ضد یخ‌زدگی که به ماهی فلاندر کمک می‌کند تا در آب‌های یخ‌زده دوام بیاورد، به درون سلول گوجه فرنگی تزریق شد تا مقاومت این گیاه را در برابر سرما افزایش دهد. ولی این گوجه ماهی نتوانست راهی به سوی میوه‌فروشی‌ها (یا بازار ماهی فروش‌ها) بیابد، ولی به یاد آوردن آن ما را وا می‌دارد که به طور جدی به این فکر کنیم که گیاهی که داریم می‌خوریم، واقعا چه چیزی است؟ به رغم این که این گوجه ماهی سر سفره ما نیامده، ولی یک گوجه فرنگی دیگر با استفاده از ژنی که از باکتریوم باسیلوس توریژینسیس به عاریت گرفته شده بود، در برابر آفات مقاوم شده است. نتیجه این کار، گوجه فرنگی‌ای است که سمی مهلک برای حشرات تولید می‌کند، ولی برای انسان‌ها خطری ندارد. شما اگر این ادعا را باور می‌کنید می‌توانید این گوجه را بخورید، ولی من چنین کاری نمی‌کنم.

اگر یک گوجه فرنگی سمی شما را تحت تاثیر قرار نمی‌دهد، در مورد گوجه فرنگی مقاوم در برابر نمک چه می‌گویید؟ دانشمندان امریکایی و کانادایی دانشگاه کالیفرنیا این گوجه مقاوم در برابر نمک را تولید کرده‌اند. شاید بپرسید که چرا باید چنین گوجه‌ای تولید کرد؟ طبق آمار USDA، هر سال ده میلیون هکتار از زمین‌های کشاورزی در سراسر زمین به دلیل نمکی شدن از دست می‌روند. ولی این گوجه فرنگی جدید مقاوم در برابر نمک قادر خواهد بود تا در زمین‌هایی که میزان نمک موجود در آنها تا 50 برابر حالت عادی است، دوام بیاورد. به علاوه این‌که این گوجه فرنگی قادر خواهد بود تا با استخراج نمک از خاک و ذخیره آن در برگ‌هایش، هم خاک را از نمک تصفیه کند و هم اینکه نمک را وارد محصول گوجه فرنگی نکند. به این فکر کنید که اگر تا چند سال دیگر دانشمندان بتوانند خیارشور ژنتیکی هم تولید کنند، حاشیه دریاچه نمک چه منظره‌ای خواهد داشت!

هیچ کدام از این گوجه فرنگی‌ها تاثیر گذار نبودند؟ خوب در مورد گونه‌ای از برنج که هم ژن‌هایی از گل نرگس و هم ژن‌هایی از یک باکتری به آن تزریق شده‌اند، چه می‌گویید؟ انستیتوی فدرال فناوری سوئیس دو ژن از یک نرگس زرد و یک ژن از یک باکتری را به برنج تزریق کرد تا یک گونه از برنج حاوی بتاکاروتن تولید کند. این برنج اکنون «برنج طلایی» نامیده می‌شود و به خیلی از کشورهای جهان سومی کمک کرده تا بر معضلات ناشی از کمبود ویتامین آ در رژیم‌های غذایی فائق آیند.

ما می‌دانیم که این شرکت‌های کشاورزی تمام تلاش خود را به‌کار می‌گیرند تا کارهای خوبی انجام دهند، اما واقعا تا چه حد می‌توانیم به این محصولات ژنتیکی اعتماد کنیم؟ در حال حاضر در ایالات متحده زدن برچسب مخصوص بر روی محصلات بهینه شده ژنتیکی الزامی نیست. سازمان غذا و داروی ایالات متحده، زدن برچسب محصول ژنتیکی را بر روی محصولات کشاورزی لازم نمی‌داند، چرا که در بررسی‌های خود هیچ تفاوتی از لحاظ مواد تشکیل دهنده و یا خواص تغذیه‌ای بین این محصولات و محصولات سنتی پیدا نکرده است. زدن برچسب تولید ژنتیکی مطلوب فروشندگان هم نیست، بیشتر به این دلیل که گزارش‌ها و نظرسنجی از مصرف‌کنندگان نشان می‌دهد که مردم تمایل کمتری به خرید محصولاتی دارند که می‌دانند دست‌کاری ژنتیکی در آنها صورت گرفته است.

در اواخر سال 2004 / 1383، شرکت کشاورزی سینجنتا اعلام کرد که در چهار سال قبل از آن، به طور تصادفی یک گونه بحث‌برانگیز از یک ذرت بهینه شده ژنتیکی را در ایالات متحده و اتحادیه اروپا با بازار عرضه کرده بود. این ذرت جنجال‌ برانگیز Bt10 نام داشت و هرگز برای خواص و عوارض آن مورد بررسی قرار نگرفته بود. به رغم این‌که هیچ بیماری مرتبط با آن گزارش نشد، ما چقدر می‌توانیم مطمئن باشیم که در آینده چیزی شبیه به این اتفاق نیفتد و محصولی که زیان‌بارتر از Bt10 باشد به سبد غذایی ما راه نیابد؟

حتی به رغم این‌که در حال حاضر ایده‌هایی مانند گوجه ماهی و برنج طلایی به نظر جالب و مسخره می‌رسند، زدن برچسب مخصوص بر روی محصولات ژنتیکی باید الزامی شود. به عنوان مصرف‌کننده این حق ما است که بدانیم که چیزی که می‌خریم، می‌خوریم و به کودکانمان هم می‌دهیم چه چیزی است. .