قندهاي انورت در قند و شكر با روش edta (نايت و آلن)

[Mahdi Eng 22940]

استاندارد قند كله - ويژگيها و روشهاي آزمون كه به وسيله كميسيون فني مربوطه تهيه و تدوين شده و در يكصدوشصت و دومين كميته ملي استاندارد كشاورزي و غذائي مورخ 74/5/23 مورد تائيد قرار گرفته , اينك به استناد بند 1 ماده 3 قانون اصلاحي قوانين و مقررات مؤسسه استاندارد و تحقيقات صنعتي ايران مصوب بهمن ماه 1371 به عنوان استاندارد رسمي ايران منتشر مي‏گردد .

 

براي حفظ همگامي و هماهنگي با پيشرفتهاي ملي و جهاني در زمينه صنايع و علوم استانداردهاي ايران در مواقع لزوم مورد تجديد نظر قرار خواهد گرفت و هرگونه پيشنهادي كه براي اصلاح يا تكميل اين استانداردها برسد در هنگام تجديد نظر در كميسيون فني مربوط مورد توجه واقع خواهد شد .

 

بنابراين براي مراجعه به استانداردهاي ايران بايد همواره از آخرين چاپ و تجديد نظر آنها استفاده نمود .

 

در تهيه و تدوين اين استاندارد سعي شده است كه ضمن توجه به شرايط موجود و نيازهاي جامعه حتي المقدور بين اين استاندارد و استاندارد كشورهاي صنعتي و پيشرفته هماهنگي ايجاد شود .

 

لذا با بررسي امكانات و مهارت‏هاي موجود و اجراي آزمايش‏هاي لازم استاندارد حاضر با استفاده از منابع زير تهيه گرديده است :

 

1 ـ نظريه كارشناسان صنايع قند

 

2 ـ نتايج آزمايش‏ها در آزمايشگاه صنايع قند بخش صنايع غذائي مؤسسه استاندارد

 

 

 

 

 

 

 

كله قند - ويژگيها و روش‏هاي آزمون

 

1 ـ هدف

 

هدف از تدوين اين استاندارد تعيين ويژگيها , بسته‏بندي , نشانه‏ گذاري , نمونه ‏برداري و روش‏هاي آزمون قند كله مي‏باشد .

 

2 ـ دامنه كاربرد

 

اين استاندارد در مورد قند كله كاربرد دارد .

 

3 ـ تعاريف و اصطلاحات

 

افزون بر تعاريفي كه در استاندارد ملي ايران به شماره 69 ( ويژگيها و روش‏هاي آزمون شكر ) منظور گرديد در اين استاندارد واژه‏ها و اصطلاحات با تعاريف زير به كار برده مي‏شود :

 

3 ـ 1 ـ قند كله : فرآورده‏اي است كه طي فرآيند ويژه‏اي از شكر تهيه و به صورت كريستال‏هاي يكنواخت بهم چسبيده ساكارز به شكلي شبيه مخلوط عرضه مي‏شود .

 

3 ـ 2 ـ پاكيزگي : عبارت است از تميز بودن سطح بيروني قند كله و نداشتن هيچ‏گونه لكه و آثار آلودگي .

 

3 ـ 3 ـ تخلخل : عبارت است از وجود خلل و فرج در سطح بيروني قند كله .

 

3 ـ 4 ـ ترك خوردگي : عبارت است از وجود شيارهاي كم عرض و عميق در سطح بيروني قند كله كه با چشم غير مسلح ديده مي‏شود و ممكن است در ترابري و گذاشت و برداشت سبب شكسته شدن قند كله گردد .

 

3 ـ 5 ـ شيشه‏اي : عبارت است از وجود سطح صاف و براق در سطح پاييني و ته قند كله .

 

3 ـ 6 ـ پري : عبارت است از تهي نبودن ته قند كله .

 

3 ـ 7 ـ پوكي : عبارت است از سست بودن اتصال كريستال‏هاي ساكارز در قند كله .

 

3 ـ 8 ـ مواد خارجي : عبارت است از موادي غير از كريستال ساكارز در قند كله كه برابر آزمون بند 9 ـ 10 با چشم غير مسلح ديده شود .

 

3 ـ 9 ـ بار : مقداري از كالاست كه برابر قرارداد در يك نوبت تحويل مي‏شود و ممكن است شامل يك يا چند بهر باشد .

 

3 ـ 10 ـ بهر : مقداري از بار است كه داراي بسته ‏بندي و ويژگيهاي يكسان ( از يك روز ) باشد .

 

4 ـ ويژگيها

 

ويژگيهاي قند كله به شرح زير است :

 

4 ـ 1 ـ پاكيزگي : قند كله بايد پاكيزه و عاري از هرگونه لكه و آلودگي در سطح خارجي باشد . برابر روش آزمون بند 9 ـ 1 اين استاندارد .

 

4 ـ 2 ـ تخلخل : سطح بيروني ( سطح بدنه و ته ) قند كله بايد صاف و يكنواخت بدون خلل و فرج باشد . برابر روش آزمون بند 9 ـ 2 اين استاندارد .

 

4 ـ 3 ـ ترك خوردگي : سطح بيروني قند كله بايد صاف و عاري از ترك خوردگي باشد . برابر روش آزمون بند 9 ـ 3 اين استاندارد .

 

4 ـ 4 ـ سنگيني : وزن هر واحد قند كله بايد 2800±400 گرم باشد .

 

برابر روش آزمون بند 6 ـ 4 اين استاندارد .

 

4 ـ 5 ـ شيشه‏اي : سطح پائيني قند كله ( ته قند كله ) نبايد شيشه‏اي باشد . برابر روش آزمون بند 9 ـ 5 اين استاندارد .

 

4 ـ 6 ـ پري : ته قند كله حتي‏المقدور بايد پر و صاف باشد . برابر روش آزمون بند 9 ـ 6 اين استاندارد .

 

4 ـ 7 ـ پوكي : قند كله بايد داراي استحكام و سفتي مطلوب بوده و پوك نباشد . برابر روش آزمون 9 ـ 7 اين استاندارد .

 

4 ـ 8 ـ بو : قند كله بايد عاري از هرگونه بو باشد . برابر روش آزمون بند 9 ـ 8 اين استاندارد .

 

4 ـ 9 ـ مزه : قند كله بايد داراي مزه مخصوص به خود ( مشابه مزه شكر ) باشد .

 

برابر روش آزمون بند 9 ـ 9 اين استاندارد .

 

4 ـ 10 ـ مواد خارجي : قند كله بايد عملا عاري از مواد خارجي باشد . برابر روش آزمون بند 9 ـ 10 اين استاندارد .

 

4 ـ 11 ـ پلاريزاسيون : پلاريزاسيون قند كله نبايد از 99/8 درصد كمتر باشد .

 

برابر روش آزمون بند 9 ـ 11 اين استاندارد .

 

4 ـ 12 ـ قند وارو 1: قند وارو در قند كله نبايد از %4 درصد بيشتر باشد . برابر روش آزمون بند 9 ـ 12 اين استاندارد .

 

4 ـ 13 ـ رنگ محلول : نمره رنگ در محلول قند كله نبايد از 6 بيشتر باشد . برابر روش آزمون بند 9 ـ 14 اين استاندارد .

 

4 ـ 14 ـ نم : نم قند كله نبايد از %6 درصد بيشتر باشد . برابر روش آزمون بند 9 ـ 13 اين استاندارد .

 

4 ـ 15 ـ رنگ ظاهري : نمره رنگ ظاهري قند كله نبايد از 9 بيشتر باشد . برابر آزمون بند 9 ـ 15 اين استاندارد .

 

4 ـ 16 ـ خاكستر : نمره خاكستر قند كله نبايد از 15 بيشتر باشد . برابر آزمون بند 9 ـ 16 اين استاندارد .

 

4 ـ 17 ـ جمع نمره‏ها : جمع نمره‏هاي قند كله نبايد از 22 بيشتر باشد .

 

4 ـ 18 ـ انيدريد سولفورو (so2): انيدريد سولفورو در قند كله نبايد از 15 ميلي‏گرم در كيلوگرم بيشتر باشد . برابر روش آزمون بند 9 ـ 17 اين استاندارد .

 

5 ـ بسته‏بندي

 

هر قند كله بايد داراي پوششي از كاغذ يا پلاستيك مناسب و تميز باشد . قند كله را مي‏توان در بسته‏ هاي حداقل 3 كيلوگرمي تا حداكثر 30 كيلوگرمي و بيش از 30 كيلوگرمي تا 50 كيلوگرمي در كيسه‏ هاي كنفي و يا پلاستيكي بافته شده بسته‏بندي نمود . موادي كه براي بسته‏ بندي به كار مي‏رود بايد تميز , خشك و عاري از هرگونه آلودگي باشند . شيوه بسته‏ بندي بايد طوري باشد كه حتي الامكان قند كله‏ هاي بسته‏ بندي شده در كارتن و كيسه كمترين اصطكاك را داشته و سبب خرد و خاكه شدن قند نشود .

 

6 ـ نشانه گذاري

 

روي هر بسته قند كله اعم از يك قند كله يا چند قند كله در كارتن و يا كيسه بايد نشانه ‏هاي زير با خط خوانا و جوهر غير سمي و پاك نشدني به زبان فارسي و در صورت نياز به زبان انگليسي يا زبان مورد نظر نوشته يا برچسب شود :

 

6 ـ 1 ـ نام كالا

 

6 ـ 2 ـ نام و نشاني كارخانه ( سازنده )

 

6 ـ 3 ـ شماره : شماره و پروانه ساخت از وزارت بهداشت , درمان و آموزش پزشكي

 

6 ـ 4 ـ تاريخ روز پخت

 

6 ـ 5 ـ وزن خالص و ناخالص

 

6 ـ 6 ـ ساخت ايران

 

7 ـ نمونه ‏برداري

 

7 ـ 1 ـ شرايط كلي نمونه ‏برداري :

 

هنگام نمونه‏ برداري رعايت نكات و احتياطهاي زير ضروري است :

 

7 ـ 1 ـ 1 ـ نمونه‏ برداري بايد توسط يا در حضور نماينده ذي صلاح مرجع يا مراجع آزمايش كننده و در حضور صاحب كالا و يا نماينده او صورت گيرد .

 

7 ـ 1 ـ 2 ـ وسايل نمونه‏برداري بايد مناسب و تميز و خشك باشد .

 

7 ـ 1 ـ 3 ـ بايد كاملا كوشش شود كه وسيله نمونه‏برداري , گنجايه ‏هاي نمونه و قندهايي كه از آنها نمونه‏برداري مي‏شود آلوده نگردد .

 

7 ـ 1 ـ 4 ـ نمونه‏ ها را بايد در گنجايه‏هاي مناسب قرار داد تا در كيفيت آنها تغييري پيدا نشود . گنجايه‏ هاي شيشه‏اي كه در آن به خوبي بسته شود براي اين منظور مناسب است .

 

7 ـ 1 ـ 5 ـ در گنجايه‏ هاي نمونه را پس از پر كردن از نمونه و قرار دادن يك نسخه از گزارش نمونه‏ برداري برابر بند 8 اين استاندارد بايد به خوبي بست و لاك و مهر كرد .

 

7 ـ 1 ـ 6 ـ نمونه‏ ها بايد با كمترين درنگ و هرچه زودتر به آزمايشگاه فرستاده شود .

 

7 ـ 2 ـ روش نمونه‏ برداري :

 

شماري قند كله را متناسب با شماره كل قند كله‏هاي موجود در بار يا بهر با استفاده از جدول شماره 1 به شيوه تصادفي مشخص كرده و از بخش‏هاي مختلف هر قند كله به ويژه سر و ته و بخش مياني برابر بخش نمونه مندرج در جدول مذكور با تقريب اضافي برداريد .

 

آنگاه نمونه ‏هاي برداشته شده را به طور كامل مخلوط كنيد . سپس بخش 3 كيلوگرم از اين نمونه را به سه بخش برابر بخش نموده و هر بخش را در بسته يا گنجايه جداگانه ريخته برابر بند 7 ـ 1 ـ 5 عمل كنيد . بعد از لاك و مهر كردن گنجايه‏ها , دو گنجايه را براي آزمايشگاه ارسال و يك گنجايه را همراه با مازاد نمونه به صاحب كالا تحويل دهيد .

 

 

8 ـ گزارش نمونه‏ برداري

 

در گزارش نمونه ‏برداري علاوه بر اطلاعات عمومي بايد شرايط نمونه‏ برداري و روش اعمال شده و يا هرگونه - انحراف از اين استاندارد و يا حالتي كه احتمالا در نمونه‏ برداري تأثيري نموده به روشني نوشته شود .

 

8 ـ 1 ـ نوع كالا .

 

8 ـ 2 ـ نام صاحب كالا .

 

8 ـ 3 ـ تاريخ نمونه‏ برداري .

 

8 ـ 4 ـ مكان نمونه ‏برداري .

 

8 ـ 5 ـ شماره كل بسته ‏هاي موجود در بهر .

 

8 ـ 6 ـ وزن هر بسته .

 

8 ـ 7 ـ نوع بسته‏ بندي .

 

8 ـ 8 ـ شمار كل بسته ‏هاي كوچك هر بسته . ( در صورتي كه بسته‏هاي موجود در بهر خود حاوي بسته‏هاي كوچكتر باشد .)

 

8 ـ 9 ـ شمار و نمونه‏ هاي نخستين برداشته شده .

 

8 ـ 10 ـ پاكيزگي قندهاي كله مشخص شده براي نمونه‏ برداري .

 

8 ـ 11 ـ تخلخل قندهاي كله مشخص شده براي نمونه‏ برداري .

 

8 ـ 12 ـ ترك خوردگي قندهاي كله مشخص شده براي نمونه‏ برداري .

 

8 ـ 13 ـ وزن هر يك از قندهاي كله مشخص شده براي نمونه‏ برداري .

 

8 ـ 14 ـ شيشه‏اي بودن يا نبودن قندهاي كله مشخص شده براي نمونه‏ برداري .

 

8 ـ 15 ـ پر بودن يا نبودن قندهاي كله مشخص شده براي نمونه‏ برداري .

 

8 ـ 16 ـ پوكي قندهاي كله قندهاي كله مشخص شده براي نمونه ‏برداري .

 

8 ـ 17 ـ هرگونه مشاهداتي كه بتواند در داوري مؤثر باشد .

 

8 ـ 18 ـ توضيحات .

 

8 ـ 19 ـ نام و امضأ نمونه بردار .

 

9 ـ روش‏هاي آزمون

 

9 ـ 1 ـ پاكيزگي : نمونه‏ برداري هنگام نمونه‏ برداري بايد قبل از شكستن قند كله‏ هاي نمونه را از نظر پاكيزه بودن و نداشتن هرگونه لكه و آثار آلودگي مورد معاينه قرار داده و نتيجه را در گزارش نمونه‏برداري ذكر كند .

 

9 ـ 2 ـ نمونه بردار هنگام نمونه‏ برداري بايد پيش از شكستن قند كله‏هاي نمونه را از لحاظ تخلخل مورد دقت قرار داده و نتيجه را در گزارش نمونه‏برداري قيد نمايد .

 

9 ـ 3 ـ ترك خوردگي : نمونه‏بردار هنگام نمونه‏ برداري بايد پيش از شكستن قند كله ‏هاي نمونه را از لحاظ ترك خوردگي مورد بررسي قرار داده و نتيجه را در گزارش نمونه ‏برداري ذكر كند .

 

9 ـ 4 ـ سنگيني : نمونه بردار هنگام نمونه‏ برداري بايد پيش از شكستن قند كله‏ هاي نمونه را تك تك وزن و نتيجه را در گزارش نمونه برداري قيد نمايد .

 

9 ـ 5 ـ شيشه‏اي : نمونه‏ برداري هنگام نمونه برداري بايد پيش از شكستن قند كله‏ هاي نمونه را از لحاظ سطح پاييني ( ته قند كله ) مشاهده نموده , شيشه‏اي بودن و يا نبودن آنها را در گزارش نمونه‏ برداري ذكر كند .

 

9 ـ 6 ـ پري : نمونه‏ بردار هنگام نمونه ‏برداري بايد پيش از شكستن , قند كله‏ هاي نمونه را از لحاظ ته قند كله مشاهده نموده , پر بودن و يا نبودن آنها را در گزارش نمونه‏ برداري قيد نمايد .

 

9 ـ 7 ـ پوكي : نمونه بردار هنگام نمونه‏ برداري موقع شكستن قندهاي قند كله ‏هاي نمونه به ويژه قسمت پائين هر قند كله بايد پوكي كله قندهاي نمونه را مورد توجه قرار داده و نتيجه را در گزارش نمونه ‏برداري ذكر نمايد .

 

8 ـ 9 ـ بو : در گنجايه ‏هاي حاوي نمونه را باز كرده و آن را ببوئيد كه عاري از هر بويي باشد .

 

9 ـ 9 ـ مزه : بخشي از نمونه را بچشيد مزه آن بايد مشابه شكر سفيد باشد .

 

9 ـ 10 ـ مواد خارجي : مقدار 25 گرم از نمونه را در يك بالن ژوژه 100 ميلي‏ ليتري ريخته و با آب مقطر آن را حل نموده و به حجم برسانيد . سپس آن را در مقابل نور معمولي با چشم غيرمسلح ( در صورت نياز استفاده از عينك طبي مجاز است ) نگاه كنيد . اگر ريزه‏هاي شناور نداشت آن را به مدت 5 دقيقه آرام بگذاريد و آن را از ديدگاه ريزه‏هاي ته نشين شده نگاه كنيد .

 

9 ـ 11 ـ پلاريزاسيون : به استاندارد ملي ايران شماره 69 ( ويژگيها و روش‏هاي آزمون شكر ) بند 8 ـ 6 مراجعه كنيد .

 

قند وارو : ( به استاندارد ملي ايران شماره 69 ويژگيها و روش‏هاي آزمون شكر بند 8 ـ 5 مراجعه كنيد .

 

9 ـ 13 ـ نم : به استاندارد ملي ايران شماره 69 ( ويژگيها و روش‏هاي آزمون شكر ) بند 8 ـ 1 مراجعه كنيد .

 

9 ـ 14 ـ رنگ در محلول : به استاندارد ملي ايران شماره 69 ( ويژگيها و روش‏هاي آزمون شكر ) بند 8 ـ 3 مراجعه كنيد .

 

9 ـ 15 ـ رنگ ظاهري : به استاندارد ملي ايران شماره 69 ( ويژگيها و روش‏هاي آزمون شكر ) بند 8 ـ 2 مراجعه كنيد

 

9 ـ 16 ـ خاكستر : به استاندارد ملي ايران شماره 69 ( ويژگيها و روش‏هاي آزمون شكر ) بند 8 ـ 4 مراجعه كنيد .

 

9 ـ 17 ـ انيدريد سولفورو (so2) : به استاندارد ملي ايران شماره 69 ( ويژگيها و روش‏هاي آزمون شكر ) بند 8 ـ 7 مراجعه كنيد .