Mahdi Eng 22940 اشتراک گذاری ارسال شده در 7 آبان، ۱۳۹۲ اين بيماري اولين بار در منطقه كوئينزلند استراليا در سال 1935گزارش شد . لغت Qبه معني كوئينزلند نيست بلكه به معني علامت سئوال (question mark) است. تاریخچه و تعریف بیماری : بيمـاري تبدار ريكتزيائي است كــه ممكن اســت بــا نشانه هــاي ناگهانــي لرز، سردرد پشت چشمي (Retrobulbar) ، ضعف، كسالت و تعريق شديد تظاهركند (تب Qيك بيماري تبدار حاد است كه توسط آلودگي كوكسيلا بورتني (C.burnetii)ايجاد مي شود . تب Qيك بيماري زونوتيك (با منشا،حيواني )است .) اين بيماري اولين بار در منطقه كوئينزلند استراليا در سال 1935گزارش شد . لغت Qبه معني كوئينزلند نيست بلكه به معني علامت سئوال (question mark) است. در سال 1999بيماري تب كيو در ايالات متحده به عنوان يك بيماري قابل ملاحظه معرفي شد بسياري از عفونت هاي انساني ظاهرا غير قابل تشخيص هستند . گاو ، گوسفند و بز به عنوان اولين مخازن كوكسيلا بورنتي به شمار مي آيد . اين آلودگي در بخش هاي گسترده اي از حيوانات ديگر هم مشاهده شده است. كه حيوانات اهلي خانگي نيز جز،آنها مي باشند ولي اين ارگانميسم در بيماران خانگي ايجاد علايم باليني نمي كند . ارگانيسم ها از راه شير ، ادرار و مدفوع حيوانات آلوده دفع مي شوند . همچنين در هنگام تولد ، مقادير زيادي از ميكروارگانيسم ها در مايع آمنيوتيك و جفت موجود مي باشند . اين ارگانيسم ها نسبت به گرما ، خشك شدن و بسياري از مواد ضد آلودگي مقاوم هستند . اين مشخصات ارگانيسم را قادر مي سازند تا كه به مدت طولاني در محيط باقي بمانند . علائم بیماری : تنها نيمي از افراد آلوده به كوكسيلا بورنتي علايم و نشانه هاي باليني بيماري را از خود بروز مي دهند .بسياري از موارد حاد تب كيو با استقرار ناگهاني يكي و يا بيشتر از يكي از علايم زير آغاز مي شوند. - تب بالا (بالاي 104تا 105در جه فارنهايت) - سردرد شديد - نا خوشي عمومي - درد عضلاني - كنفوزيون(confusion) - گلودرد - لرز-عرق ريزش – سرفه بدون خلط – تهوع – استفراغ – اسهال –درد شكم - درد قفسه سينه - تب معمولا به مدت 1تا 2هفته طول مي كشد . كاهش وزن مي تواند رخ دهد و مدتي باقي مي ماند. سي الي پنجاه درصد بيماران با عفونت علامت دار به پنوموني دچار خواهند شد. همچنين در تعداد زيادي از بيماران نتايج غير طبيعي در تست عملكرد كبدي مشاهده و برخي از آنها مبتلا به هپاتيت مي شوند ،به طور كلي ،بيشتر بيماران در عرض چند ماه و بدون هر گونه درماني بهبودي خوبي را به دست مي آورند . تنها 1تا 2درصد افراد مبتلا به تب كيو به علت بيماري فوت مي كنند عوارض ایجاد شده : يك عارضه جدي تب كيو به صورت آندوكاريت است كه عموماً دريچه هاي آئورتي قلب را درگير مي كند كه درگيري دريچه هاي ميترال كمتر از همه است . بيشتر بيماراني كه به تب كيو دچار مي شوند داراي يك بيماري دريچه اي قبلي و يا داراي سابقه عمل جراحي گرافت عروقي مي باشند. گيرندگان پيوندهاي جراحي ،بيماران مبتلا به كانسر ،و بيماران كليوي مزمن در معرض خطر ابتلا به تب مزمن كيو هستند . حدود 65درصد افراد مبتلا به تب كيو ممكن است به خاطر بيماري فوت نمايند. مدت دوره بیماری : دوره نهفتگى : بستگي به تعداد عامل عفوني كه وارد بدن ميشود دارد و معمولاً بين 2 تا 3 هفته است. بورنتي به مدت زيادي در بدن كنه و ساير بندپايان باقي مي ماند و از اين طريق به حيوانات اهلي و آزاد، انتقال مي يابد. حيوانات سم دار مبتلا معمولاً بدون علامت هستند و گاهي ممكن است متحمل سقط و مرده زائي نيز بشوند ولي در عين حال، نسوج جفت آنان حاوي تعداد زيادي ميكروارگانيسم است وبه هنگام زايمان باعث آلودگي محيط مي شود. اين ارگانيسم ها پس از استنشاق، وارد ريه ها شده در آنجا تكثير يافته به جريان خون راه مي يابند و بر اساس شدت عفونت و سويه بيماريزا علائم و نشانه هاي مختلفي را به بار مي آورند. به طوري كه پس از پشت سر گذاشتن دوره كمون 20ـ9 روزه عفونت حاصله در انسان در اغلب موارد به شكل بدون علامت يا كم علامت تظاهر مي كند و در موارد با علامت به طور ناگهاني با لرز، كسالت عمومي، درد عضلاني، درد قفسه سينه، و سردرد بسيار شديد تظاهر مي نمايد و در اغلب موارد پس از 2ـ1 هفته خود به خود بهبود مي يابد و بهبودي كامل با درمان يا بدون درمان در عرض 2ـ1 ماه حاصل مي شود . بعد از هفته سوم بيماري، حرارت هاي بالاتر از39 درجه سانتيگراد، غيرمتداول بوده ليكن تعداد كمي از بيماران ممكن است دوره هاي تب روزانه تا 3 ماه را طي نمايند. تقريباً تمامي بيماران بويژه در اولين هفته بيماري دچار لرز بوده، و اكثراً يك يا چند بار لرز شديد واقعي را متحمل مي شوند. همواره تعريق شديد با بازگشت تب، همراه بوده و برخي از بيماران به جايگزيني مايعات وريدي نياز دارند . ميزان مرگ ناشي از بيماري در بين 207 بيمار در حدود 4/2 درصد بوده است. به عبارت ديگر پنوموني ناشي از كوكسيلابورنتي، ندرتاً كشنده واقع مي شود و در چنين مواردي معمولاً شرايط ديگري غير از تب Q به طور همزمان وجود دارد و بر ميزان بروز مرگ مي افزايد تب مزمن كيو به صورت بيماري است كه بوسيله عفونتي كه براي بيشتر از 6ماه باقي مي ماند ،زياد شايع نيست ولي بسيار بيماري جدي است. بيماراني كه به تب كيو مبتلا بوده اند ممكن است پس از 1ماه تا 2سال بعد از عفونت به فرم مزمن بيماري دچار شوند. منشا و علل بیماری : عامل اتيولوژيك تب Q كوكسيلابورنتي است كه هرچند جزو ريكتزيا ها طبقه بندي مي شود ولي سيكل زندگي منحصر به فردي دارد كه با ساير ريكتزيا ها متفاوت است. ضمنا بر خلاف ساير ريكتزيا ها در محيط خارج سلولي نيز به حيات خود ادامه مي دهد . كوكسيلابورنتي كوكوباسيل پلئومرفيك گرم منفي 3/0 تا 7/0 نانومتري است كه برخلاف ريكتزيا هاي واقعي با يك مكانيسم انفعالي، وارد سلول ميزبان مي شود و داخل فاگوزوم هاي درون سلولي به حيات خود ادامه مي دهد زيرا PH پائين محيط فاگوزوم ها براي فعاليت هاي متابوليك آن ضروري است . در اثر تكثير اين ميكروارگانيسم، اشكال كوتاه و بلند و حتي اسپور نيز توليد مي شود و پايداري آن را در شرايط محيطي نامساعد تضمين مي نمايد. كوكسيلابورنتي ارگانيسم مقاومي است به طوري كه به مدت 10ـ7 روز در دماي 20ـ15 درجه سانتيگراد در پشم گوسفندان، به مدت بيش از يك ماه در گوشت تازه و به مدت 40 ماه در سرشير، زنده مي ماند. در تماس با فرمالدئيد 2% از بين مي رود ولي بر اساس بعضي از گزارشات تا 5ـ4 ماه بعد از قرار دادن نسوج آلوده در فرمالدئيد توانسته اند آنرا همچنان در نسوج بيابند و در بافت هاي فيكس شده پارافينه نيز يافت شده است . موادي نظير ليزول 1% و پراكسيد هيدروژن 5% به حيات كوكسيلابورنتي خاتمه ميدهند . ارگانيسم ها تنها در سلول هاي زنده تكثير يافته و با رنگ هاي گيمنز و ماكياولو، قرمز رنگ و با روش گيمسا به رنگ ارغواني ديده مي شوند. از آنجا كه كوكسيلابورنتي قابليت سرايت بسيار زيادي دارد، نسبت به حرارت و خشك شدن در محيط خارج از مقاومت بالائي برخوردار است، قابليت تبديل به افشانه و انتقال از طريق استنشاق را دارا مي باشد و حتي يك عدد آن قادر به بيماريزائي در افراد حساس، مي باشد لذا از نقطه نظر كارشناسان جنگ هاي بيولوژيك، جنگ افزار مناسبي به حساب مي آيد ، ضمنا در طبقه بندي سلاح هاي بيولوژيك، جزو ارگانيسم هاي گروه دوم، طبقه بندي شده است كه همگي معمولا با سهولت نسبي انتشار مي يابند، بيماري با شدت متوسط و مرگ و مير ناچيزي به بار مي آورند و در عين حال نياز به اقدامات تشخيصي خاص و نظارت بعدي دارند. روش های انتقال بیماری : اين ارگانيسم ها را در بدن بندپايان، ماهي، پرندگان، خزندگان، كيسه داران و احشام بسياري از نقاط جهان يافته اند ولي رايج ترين مخازن آن را گاو، گوسفند و بز تشكيل مي دهد. كوكسيلابورنتي را در بدن اسب، سگ، خوك، شتر، كبوتر، اردك، غاز، بوقلمون، چندين گونه از پرندگان آزاد (وحشي) و جوندگاني نظير سنجاب، موش هاي صحرائي مختلف، گربه و خرگوش نيز يافته اند . دامنه ميزبان هاي حيواني درگير در همه گيري شناسي تب كيو بسيار وسيع و از كنه ها تا پريماتها گسترده است و در نتيجه تمايز بين ميزبانان واقعي و غيرواقعي آن غيرممكن مي باشد. با اين وجود، ارگانيسم از طريق دو سيكل كه ضرورتاً مستقل بوده ولي گاهي اوقات در يكديگر مداخله مي كنند، در طبيعت حفظ ميشود. سيكل اصلي، بسياري از انواع حيات وحش و اكتوپارازيت هاي آنها را شامل مي شود و در سيكل دوم، حيوانات اهلي كه به عنوان منشاء اصلي عفونت انسان عمل مي كنند دخالت دارند. سيكل زندگي وحش، بسياري از انواع حيوانات علفخوار و گوشتخوار را در بر مي گيرد. قابل تصور است كه ارگانيسم ميتواند از طريق هوا در بين اين حيوانات، انتشار يابد. به علت آنكه اكثر حيوانات، جفت را پس از زايش به مصرف مي رسانند، مدفوع آنها براي دوره كوتاهي عفوني بوده و بدينوسيله محيط را آلوده ساخته و انواع حيات وحش را درگير ميسازند. اكثر بندپايان، قادر به انتقال عامل عفوني از طريق نيش يا به وسيله مدفوع آلوده مي باشند. گوشتخواران از طريق مصرف علفخواران آلوده به عفونت دچار ميگردند. در بين حيوانات اهلي، اساسا گاو، گوسفند و بز ماده در سيكل عفونت دخالت دارند. ريكتزياي تب كيو از طريق جفت، مايع آمنيوتيك و شير به محيط خارج دفع مي شود. به علت آلودگي شديد جفت حيوانات، عمدتا مسئوليت آلودگي محيط به عهده آنهاست. انسان به متداولترين شكل از طريق استنشاق ارگانيسم در محيط گوسفند، بز و گاو آلوده به بيماري دچار ميگردد. در كاليفرنياي جنوبي، سه عامل مستعد كننده عفونت : 1 ـ استفاده از شير خام در منزل، 2 ـ سكونت در نزديك محل پرورش گاو هاي شيري يا ديگر چهار پايان، و 3 ـ شاغل بودن در صنايع نقل و انتقال گاو هاي شيري زنده يا به تازگي كشتار شده و گوساله هاي جوان، شناسايي شده اند. همچنين تب كيو بسياري از افراد را در مشاغل گوناگون و بدون ارتباط مستقيم با صنايع دامپروري مبتلا مي سازد. اين افراد به هنگام مسافرت در محيط روستايي آلوده يا از طريق تماس با انواع مختلف اشياء و عوامل محرك انتقال بيماري، به عفونت دچار ميگردند. عليرغم اينكه ادرار، بزاق و ترشحات دستگاه تنفس بيماران مبتلا به تب كيو عفوني هستند، انتقال انسان به انسان ندرتا اتفاق مي افتد. خون تهيه شده از افرادي كه در اواخر دوره كمون بيماري مي باشند ممكن است تب كيو را به دريافت كنندگان، منتقل كند. مصرف شير خام آلوده، تماس با گربه حامله مبتلا و جداكردن پوست خرگوش هاي وحشي نيز منجر به انتقال بيماري شده است. اين ارگانيسم ها را از شير و جفت انسان نيز جدا كرده اند. ذرات ريز معلق در هوا كه حامل كوكسيلا هستند ممكن است مسافت زيادي را (800 متر يا بيشتر) در مسير باد طي كنند . روش هاي ديگر انتقال توسط نيش كنه و انتقال از انسان به انسان از روش هاي نادر مي باشند. پیشگیری از ابتلا : معيارهاي زير را بايد در پيشگيري و كنترل تب كيو به كار گرفت. تنها از شير ها و محصولات لبنياتي پاستوريزه استفاده شود. راههاي دسترسي به وسايل و آزمايشگاه هاي آلوده به عفونت را محدود نماييد. محتويات جفت ،محصولات تولد ،پرده هاي جنيني و جنين هاي سقط شده در مكان مناسب تخليه نماييد. از روشهاي درست ،اتوكلاو ،بسته بندي و شستشوي پوشش هاي آزمايشگاهي استفاده كنيد. حيوانات وارداتي را قرنطينه نماييد. يقين حاصل نماييد كه تسهيلات نگهدارنده گوسفند بايد خارج از منطقه آلوده شده قرار داشته باشد. يك واكسن براي تب كيو توليد شده و به طور موفقيت آميزي انسانها را در استراليا مورد حفاظت قرار داده است. ارتقاء آگاهي هاي افراد در معرض خطر نظير كشاورزاني كه در تماس با گوسفند و دست اندر كار تهيه لبنيات هستند، پژوهشگران دامپزشكي و كاركنان كشتارگاه ها نسبت به منابع عفونت و لزوم گندزدايي كامل و معدوم كردن فراورده هاي حيواني آلوده و تاكيد بر اهميت اقداماتي نظير پاستوريزه كردن شير براي از بين بردن كوكسيلا بورنتي. پاستوريزه كردن شير گاو، گوسفند و بز در 7/62 درجه سانتي گراد به مدت 30 دقيقه يا دماي 6/71 درجه سانتي گراد به مدت 15 ثانيه و يا جوشاندن شير، ريكتزيا هاي عامل تب Q را غيرفعال مي كند. واكسيناسيون كساني كه با كوكسيلا برنتي زنده تماس دارند به شدت توصيه شده است. ايمن سازي كارگران كشتارگاه ها و ساير كساني كه از نظر شغلي در خطر ابتلاء به اين عفونت هستند از جمله محققيني كه در بررسي هاي خود از گوسفند باردار، استفاده مي كنند بايد مورد توجه قرار گيرد. قبل از تزريق واكسن و به منظور پيشگيري از بروز واكنش هاي شديد بايد آزمون پوستي حساسيت را با مقدار كمي از واكسن رقيق شده انجام داد و همچنين به كساني كه پادتن اين كوكسيلا را در خون داشته و يا سابقه مشخص ابتلاء به تب كيو را دارند نبايد واكسن تزريق كرد. واكسن مزبور را در آمريكا مي توان از " موسسه مطالعات بيماري هاي عفوني" ارتش تهيه نمود . اين واكسن در صددرصد موارد از بروز عفونت طبيعي و در 95% موارد از بروز عفونت القاء شده به وسيله افشانه هاي آلوده، جلوگيري مي نمايد و ايمني حاصله حداقل به مدت پنج سال ادامه مي يابد. تجويز آن در افراد ايمن ممكن است باعث ايجاد قرمزي و تورم شديد موضعي، تشكيل آبسه هاي استريل و حتي نكروز محل تزريق بشود و لازم است قبل از مصرف واكسن، تست پوستي حساسيت با تزريق 02/0 ميلي گرم از واكسن اختصاصي توليد شده از سلول كامل باكتري، وضعيت ايمني دريافت كنندگان واكسن، سنجيده شود. تشخیص بیماری : تثبيت تشخيص نيازمند تست سرو لوژيكي خون به منظور تشخيص آنتي بادي هاي آنتي ژن c.burnetiiاست بيمارى تب دار خود محدود شونده : احتمالا شايعترين چهره باليني تب Q را تشكيل مي دهد به طوري كه در سرم 12ـ11 درصد ساكنين مناطق بومي بيماري، آنتي بادي ضد كوكسيلابورنتي يافت شده است در حاليكه اغلب آنها سابقه واضحي از ابتلاء به اين بيماري را ذكر نمي كنند. به نظر مي رسد عواملي نظير سن ابتلاء و تعداد ميكروارگانيسمي كه وارد بدن مي شود در ميزان بروز اين چهره بيماري دخيل باشد. ضمنا ممكن است عفونت مزبور، كاملا بدون علامت باشد. تعداد گلبولهاي سفيد خون محيطي معمولا طبيعي است ولي در يك سوم موارد ممكن است افزايش يابد. افزايش خفيف ترانس آميناز ها تا 3ـ2 برابر طبيعي تقريبا در تمامي بيماران، حاصل مي شود ولي بيليروبين سرم، معمولا طبيعي است، با اين وجود گاهي ممكن است زردي واضح نيز رخ دهد. در اين بيماران ترشح نامتناسب هورمون آنتي ديورتيك نيز ندرتا حادث مي شود. درمان بیماری : حساسيت به اين بيماري عموميت دارد. احتمالا مصونيتي كه بعد از بهبودي حاصل ميشود تا پايان عمر، ادامه خواهد يافت و در اين حالت دوام ايمني سلولي بيشتر از ايمني هومورال است به طوري كه آنتي بادي هاي فيكساسيون كمپلمان به مدت 5ـ3 سال و آنتي بادي هاي قابل كشف با تست فلورسنت غيرمستقيم به مدت 15ـ10 سال دوام خواهد يافت. منابع : - اطلس میکروبیولوژی مواد غذایی / سید علی مرتضوی ، الهام خانی پور ، سید هاشم حسینی پرور - برای مشاهده این محتوا لطفاً ثبت نام کنید یا وارد شوید. ورود یا ثبت نام برای مشاهده این محتوا لطفاً ثبت نام کنید یا وارد شوید. ورود یا ثبت نام - برای مشاهده این محتوا لطفاً ثبت نام کنید یا وارد شوید. ورود یا ثبت نام - برای مشاهده این محتوا لطفاً ثبت نام کنید یا وارد شوید. ورود یا ثبت نام - برای مشاهده این محتوا لطفاً ثبت نام کنید یا وارد شوید. ورود یا ثبت نام 2 لینک به دیدگاه
ارسال های توصیه شده