masi eng 47044 اشتراک گذاری ارسال شده در 23 مهر، ۱۳۹۲ گل محمدی گل محمدی گل محمدي يا گل گلاب با نام علمي Rosa damascena درختچه‌اي است خزندار (Decideous) و شايد بندرت در بين آنها هميشه سبز (Evergreen) يافت شود. گل محمدي درختچه‌اي داراي شاخه‌هاي گل دهنده تيغ دار، استوانه‌اي شكل، بدون شيار و داراي برگهاي مركب شانه‌اي كه داراي 5-3 برگچه متقابل دندانه‌دار مي‌باشد. رگبرگهاي پشت برگ مشخص و بهم رفته، برگچه چرمي و بيضي شكل، نوك تيز به طول 5-3 سانتي متر، و روي برگها صاف و سبز و پشت آنها سبز كمرنگ و دمگبرگهايش خزي و نمدي است و با كركهاي غده‌اي پوشيده شده و تا انتهاي جام گل كشيده شده است. گلها به شكل صورتي خوشرنگ با 32 گلبرگ صورتي مشابه و يكدست كه در اوائل صبح شروع به ظاهر شدن مي‌نمايند. كاسبرگها به تعداد 5 عدد كه حداقل سه تاي آنها داراي زوائد بزرگي در لبه‌ها هستند. پرچم‌ها زرد رنگ به تعداد 100 عدد در تركيب گل وجود دارند. ميوه آن پس از ريزش گلبرگها گوشتي گرد و يا تخم مرغي به طول 5/1 سانتي متر كه در داخل برجستگي كوزه‌اي شكل زير گلبرگها قرار دارند. زمان باز شدن گلها در اوائل ارديبهشت تا اوائل تيرماه مي‌باشد. و در هر منطقه مدت زمان باز شدن گلها 30-20 روز طول مي‌كشد. دوام گل حداكثر يك روز بوده و بعد از آن رنگ صورتي خوشرنگ گلبرگها به سفيد مي‌گرايد و با اندك نسيمي گلبرگها پرپر شده و مي‌ريزند. لذا توصيه ميشود كه گلها در اوائل صبح و حتي قبل از طلوع آفتاب برداشت شوند تا از پر پر شدن آنها جلوگيري شود و همچنين درصد مواد مؤثره آن حفظ شود. برای مشاهده این محتوا لطفاً ثبت نام کنید یا وارد شوید. ورود یا ثبت نام گل محمدي از اواخر قرن شانزدهم از آسياي صغير و به احتمال زياد از دمشق به اروپا برده شده است. اين درختچه توليد گهاي بسيار معطر مي‌نمايد كه خاصيت دارويي دارد. گل محمدي در بيشتر مناطق و استانهاي كشور به خصوص آذربايجان، اصفهان، مركزي، كرمان، فارس، چهارمحال و بختياري، همدان، سمنان، گنبد و گرگان و يزد سابقه كشت دارد و از آن گل خشك، گلاب و اسانس تهيه ميشود كه مصارف خوراكي، دارويي و عطرسازي دارند. بر اساس آخرين اطلاعات حدود 2500 هكتار به كشت گل محمدي اختصاص دارد و حدود 1350 تن گل تر و 190 تن گل خشك، 1350 تن گلاب و حدود 200 كيلوگرم اسانس از آن استحصال ميشود. اسانس گل محمدي، بي رنگ، زرد و يا سبز رنگ است و در 20 درجه سانتيگراد حالت روان دارد و در 12 درجه سانتيگراد منجمد ميگردد و كريستال ميشود. اين گياه بسيار مقاوم بوده و اكثر شرايط آب و هوائي را به خوبي تحمل مي كند ولي اصولاً مناطق باز و آفتابگير با شبهاي نبستاً خنك را ترجيح مي دهد. نسبت به كم آبي مقاوم بوده و بسته به منطقه كشت شده بين 7 تا 15 روز يكبار در زمان گلدهي و 20 تا 30 روز يكبار در ديگر دوره هاي رشد آبياري مي شود. در كاشان آبياري 5 تا 10 مرتبه با دوره آبياري 12 تا 50 روز مرسوم مي باشد. خاكهاي حاصلخيز شني- رسي داراي بافت نسبتاً خشك كه هوا را به خوبي از خود عبور دهد و داراي مقاديري مواد آلي پوسيده باشد و PH حدود 5/6 بهترين محيط رشد براي گل محمدي مي باشد. تکثير گل محمدي تکثير اين گياه از طريق پاجوش، قلمه و تقسيم بوته مي‌باشد. عمليات تکثير در مرحله خواب و استراحت گياه صورت مي‌گيرد. عمده‌ترين روش تکثير از طريق پاجوشهاي ريشه‌دار صورت مي‌گيرد بدين ترتيب که پاجوشهاي ريشه‌دار را از پايه مادري جدا کرده و پس از آماده‌سازي زمين آنرا در زمين اصلي به فاصله 4*3 متر کشت مي‌نماييم و بعد از کشت بايد بلافاصله آبياري شود. عمليات کشت در دو فصل صورت مي‌گيرد. يک مرحله اواخر پاييز بعد از خزان کردن پايه‌هاي مادري و يک مرحله هم در بهار قبل از بيدار شدن پايه مادري. کشت پاييزه بر کشت بهاره برتري دارد. زيرا امکان استفاده از نزولات جوي را بيشتر و استقرار بهتر نهالها را باعث شده و خطر گرماي بهار را در عدم استقرار نهالها کاهش مي‌دهد. عمليات هرس بيشتر براي حذف شاخه هاي ضعيف و كنترل بيماري ها و آفات انجام مي شود و در اكثر مناطق عمل هرس فرم دهي ديده مي شود. معمولاً 5 تا 6 سال بعد از كاشت درختچه هاي گل محمدي را كف بر مي كنند تا عمل جوان سازي گياه انجام شود. گل محمدي از سال دوم شروع به گل دهي مي كند و بيشترين محصول را در سالهاي 3 و 4 دارد ولي از سال ششم گل ها ريز شده و مقدار محصول نيز كم مي شود. زمان برداشت از اول ارديبهشت شروع شده و در بعضي مناطق گاهي تا آخر خرداد نيز ادامه مي يابد ولي معمولاً طول دورة برداشت 20 تا 30 روز است. ميانگين مقدار محصول يك درختچة گل محمدي 2 تا 5/2 كيلوگرم است. گل محمدي از راه پاجوش ، قلمه زدن ، خوابانيدن و پيوندزدن و از طريق بذر ( براي مصارف خاص ) تكثير مي شود كه در كاشان اكثراً به روش پاجوش است. مهمترين آفات گل محمدي شته ها ( خصوصاً شتة گل سرخ ) كنه ها، شپشك ، كرم ساقه خوار و مهمترين بيماري آن سفيدك مي باشد. در كاشان سموم مصرفي براي كنترل آفات بيشتر گوزاتيون، مالاتيون و ديازينون و براي بيماري سفيدك سموم سولفوره مي باشد. استخراج مواد معطر گل از تقطیر گل‌های تازه گل محمدی با روشهای مختلف ، مواد معطر آن استخراج می‌شود این روش‌ها در کشورهای مختلف تولید کننده مانند ایران بلغارستان ، ترکیه ، آرژانتین ، اسپانیا ، پرتغال ، سوئیس کاملا باهم تفاوت دارند. در ایران مناطقی مانند قمصر و توابع دیگر کاشان سابقه دیرینه در امر تولید گلاب و اسانس از گل محمدی دارند. روشهای استخراج اسانس گل سرخ محمدی استخراج اسانس گل سرخ از سه روش امکان‌پذیر است: استخراج از طریق تقطیر با آب شامل تعلیق گلها در آب و جوشاندن آنها و سپس خنک‌کردن بخارات و جمع آوری آنها می‌باشد. در این روش مقدار مشخصی از گل سرخ محمدی را براساس گنجایش مخازن با مقداری آب که حدود 3 تا 4 برابر وزن گل می‌باشد تقطیر می‌‌کنند. کاربرد دما در عمل تقطیر باید خیلی آهسته و ملایم باشد. بعبارتی افزایش ناگهانی دما ، بعضی از اجزای معطر سبک‌تر را با هوای باقی‌مانده در دستگاه تقطیر خارج خواهد کرد. براساس گزارشاتی که ارایه گردیده است تا زمانی که در دستگاه تقطیر یک لیتر گلاب از هر کیلو گل سرخ محمدی جمع آوری گردد عمل تقطیر ، گلاب و اسانس اول می‌باشد. بار اسانس که از تقطیر اول بدست می‌آید کم است زیرا مقدار زیادی از اسانس گل سرخ محمدی در گلاب محلول بوده و برای جدا کردن این اسانس ، محلول گلاب حاصله باید تقطیر شود. لازم به ذکر است که در ایران و هندوستان از روش تقطیر با آب برای تهیه اسانس گل سرخ محمدی استفاده می‌گردد. البته در برخی مناطق ایران ایران روش تقطیر با بخار و آب با هم بکار گرفته می‌شود. در دو روش ذکر شده بدلیل وجود ترکیبات ناپایدار که در دمای بالا ، آسیب دیده یا بطور کلی از بین می‌روند، بازده عمل چندان مطلوب نمی‌باشد. بنابراین روش دیگری نیز برای جداسازی ترکیبات معطر از گل بکار می‌رود که استخراج با حلال نامیده می‌شود. در این روش میزان فنیل الکل که ماه موثر اسانس می‌باشد 10 برابر بیش از محصول حاصل از تقطیر با بخار است. تولید گلاب از گل محمدی گلاب به حاصل تقطیر گل‌های سرخ محمدی و از خانواده Rosaceae تازه چیده شده و مخلوط آن با آب تحت روشهای مختلف با شرایط خاص که اسانس اضافی آن از محلول آبکی جدا شده است، اطلاق می‌گردد. گلاب در ایران به دو روش سنتی و صنعتی تولید می‌گردد. تولید سنتی گلاب تولید گلاب به روش سنتی از قدیم‌الایام در ایران مرسوم بوده است. گلاب اولین بار توسط ابوعلی‌سینا استخراج و گوهر گل سرخ یا جوهر گل سرخ نام گرفته است. در تولید سنتی گلاب مقادیر مشخصی از گل محمدی و آب را که به ازای هر کیلوگرم گل یک لیتر می‌باشد در یک دیگ مسی محصول می‌ریزند و سپس درپوش روی دیگر را قرار داده و با تعبیه نمودن واشر لاستیکی مابین دیگ و درپوش دیگ که باعث جلوگیری از نشست بخارات می‌باشد، محکم می‌بندند. روی در دیگ سوراخی وجود دارد که به لوله‌های استیل یا آلومینیومی متصل و سر دیگر لوله به ظرف مسی که پاچ می‌نامند منتهی می‌شود و بخارات حاصل از تقطیر پس از عبور از این لوله در پاچ مسی که در داخل آن آب و یا آب سرد قرار دارد به تدریج سرد شده و گلاب حاصل می‌شود مدت زمان گلاب‌گیری در روش سنتی معمولا 5 تا 7 ساعت می‌باشد و از یک کیلوگرم گل محمدی 1.5 کیلوگرم گلاب بدست می‌آید که 500 گرم اولیه بسیار خوشبو و غلیظ‌تر است. تولید صنعتی گلاب در تولید گلاب بروش صنعتی از ماشین آلات پیشرفته که قطعات آن از استیل زنگ‌نزن می‌باشد، استفاده می‌شود. ابتدا گل محمدی و آب در دیگ‌های استیل قرار گرفته و با حرارت‌دادن غیر مستقیم که معمولا بخار آب می‌باشد، از لابلای مخلوط گل و آب عبور داده می‌شود. مراحل تقطیر انجام و بخارات حاصله در مبردها که دارای لوله آب با جریان آب سرد می‌باشند، خنک و به مایع تبدیل می‌گردند و سپس به مخازن استیل گلاب منتقل می‌شوند. از این مرحله عملیات پاستوریزاسیون و صاف نمودن گلاب شروع می‌گردد و پس از گرم نمودن گلاب تا 80 درجه سلسیوس ، از *****های مخصوص کاغذی یا پلاستیکی بسیار ریز عبور داده شده و سپس در منبع پرکردن بطری‌ها قرار می‌گیرد. گلاب همچنان که داغ می‌باشد به داخل بطری‌های شیشه‌ای یا پلی‌اتیلن که قبلا با آب داغ شسته شده و میکروب‌زدایی گردیده هدایت و پس از دربندی با درب آلومینیومی یا پلاستیکی غیر قابل نفوذ ، بر روی بطری‌ها برچسب‌گذاری می‌شود و در داخل کارتن قرار می‌گیرند. در روش صنعتی با توجه به رعایت موازین مختلف در حین تولید و بسته‌بندی، گلاب حاصله از نظر ویژگی‌های فیزیک و شیمیایی و میکروبی مطابق استاندارد خواهد بود. عطر گل محمدی بصورت لایه زرد رنگ و چرب مانند ، سبک ، ، غیر محلول و نیمه جامد با توده کریستالی در حین تقطیر بر روی سطح گلاب قرار می‌گیرد. ویژگی فیزیکی و شیمیایی گلاب گلاب باید از آب کاملا بهداشتی تولید گردد. گلاب باید کاملا زلال ، بیرنگ ، بدون سرد و رسوب و فاقد ذرات خارجی باشد. دارای بوی مطبوع گل سرخ ، مزه مایل به تلخی ، فاقد بوی پختگی و ترشیدگی و دارای طعمی مطبوع و مختصری مایل به تلخی باشد. میزان اسانس گلاب حداقل 12 میلی گرم در 100 سانتی‌متر مکعب باشد. عدم استفاده از اسانس‌های تقلبی و سنتزی در تولید گلاب. مطابق بودن گلاب با فاکتورهای PH ، وزن مخصوص ، عدد اسیدی ، عدد استر ، عدد اکسیداسیون و الکل اتیلیک طبق استاندارد ملی ایران. از بطری‌های شیشه‌ای شفاف نو ، استریل شده و بدون حباب هوا و یا ظروف پلاستیکی پلی اتیلن که جهت مصرف مواد غذایی مناسب باشد استفاده شود. از درب غیرنفوذ آلومینیومی و یکبار مصرف استفاده شود. دارای برچسب مناسب حاوی درج اطلاعات شامل: نام کالا ، میزان اسانس ، تاریخ تولید و انقضا ، حجم بطری ، سری ساخت ، نام و نشانی تولید کننده باشد. از کارتن‌های مناسب و مقاوم جهت بسته‌بندی استفاده شود و نوع بسته‌بندی و شکیل باشد. مصارف گلاب گلاب با طبیعت گرم در صنایع غذایی و در تهیه شربت‌ها ، خوشبو نمودن شیرینی‌جات و در صنایع دارویی و آرایشی در خوشبو نمودن تعدادی از داروها و پمادها بکار می‌رود. در طب سنتی از گلاب جهت دفع دل‌درد شدید و از مخلوط گلاب و نبات برای تقویت اعصاب معده و رفع درد معده ، خونریزی و از مخلوط گلاب و سرکه جهت شتسوی دهان استفاده می‌شود. بوییدن و مالیدن گلاب به بدن باعث معطر شدن و ایجاد نشاط و تقویت اعصاب ، قلب ، حواس و رفع سردرد می‌گردد. برای مشاهده این محتوا لطفاً ثبت نام کنید یا وارد شوید. ورود یا ثبت نام لینک به دیدگاه
ارسال های توصیه شده