رفتن به مطلب

جنگنده Yak-130


FARHUD

ارسال های توصیه شده

برای مشاهده این محتوا لطفاً ثبت نام کنید یا وارد شوید.

 

جنگندهء آموزشي ياك130، به عنوان برندهء «رقابت ساخت جت آموزشي» جهت نيروي هوايي روسيه‏، به تاريخ آوريل 2002 انتخاب شد. اين جنگندهء آموزشي، توسط كاخانجات ياكولوف، ايركوت و روسوبرون، عمدتن جهت صادرات درنظر گرفته شده است؛ هرچند كه نيروي هوايي روسيه نيز، نياز آتي خود به اين جنگنده را 200 فروند اعلام كرده است كه به عنوان جنگندهء نسل چهار يا پنج، جهت ماموريتهاي ضربتي سبك يا امور آموزشي، در اين نيرو به كار گرفته مي‏شوند. اين جنگنده‏ها قرار است جايگزين هواپيماهاي فرسوده و قديمي L-39 موسوم به آلباتروس شوند. اولين سري اين جنگنده‏ها كه مشتمل بر 10 فروند است، قرار است در طول سال 2006 وارد خدمت در مركز آموزشهاي هوايي كراسنودار شوند. خط توليد اين هواپيما نيز پيشتر به تاريخ مي 2003 راه اندازي شده بود.

آزمونهاي پروازي هواپيماهاي ساخته شده نيز از تاريخ آوريل 2004 آغاز شده و اوائل سال 2006 نيز تكميل شده‏اند. نيروي هوايي روسيه نيز، آزمونهاي رسمي پروازي اين هواپيما را به تاريخ مي 2005 صورت داد.

تمام آزمايشات پروازي و تاكتيكي اي كه براي به خدمت گيري يك جنگندهء پيشرفتهء آموزشي مورد نياز است، قبل از سال 2006 و تحويل به نيروي هوايي روسيه، انجام شده ‏اند.

 

رقابت ساخت جت آموزشي تحت برنامه‏اي به نام Voyenno Vozdushnyye Sily انجام شد.

ياكولوف، ايركوت و روسوبرون = Yakovlev, the Irkut company, and by Rosoboronexport

كراسنودار = Krasnodar

برای مشاهده این محتوا لطفاً ثبت نام کنید یا وارد شوید.

پيشرفت و توسعه

طرح مشترك توليد اين جنگنده با همكاري ياكولوف روسيه و آئروماچي ايتاليا (Aermacchi) در سال 1993 آغاز شد و اولين جنگندهء ساخته شده به نام Yak/AEM/130D به سال 1996، اولين پروازش را به انجام رساند. به سال 1999 مشاركت اين دو كمپاني برهم خورد و شركت ياكولوف طرح Yak-130 و آئروماچي طرح M346 را هركدام جداگانه دنبال كردند.

در سه ماههء دوم سال 2003، نمونهء اوليهء هواپيماي Yak-130 تكميل شد و بيش از 450 پرواز توانست انجام دهد. اين پروازهاي آزمايشي، عمدتن جهت تست قابليت مانورپذيري در حالت پرواز با حداكثر زاويهء حمله يعني 42 درجه انجام شد.

در اين آزمونهاي پروازي، همچنين اثبات شد كه Yak-130 قادر است شتاب ثقلي بين -3G تا +8G را حين انجام مانورهاي سنگين پروازي همانند جنگنده‏هاي عملياتي موجود در جهان نظير Su-30 ، MiG-29 ، F-15 ، F-16 ، F-22 و F-35 داشته باشد.

 

 

گونه ‏هاي ديگر Yak-130

* مدلي مجهز به ادوات مخصوص فرود بر روي ناو، جهت آموزش خلبانان ناوهاي هواپيمابر

* مدلي جهت انجام عمليات شناسايي سبك وزن (Lightweight Reconnaissance Aircraft)

* مدلي بدون سرنشين جهت انجام ماموريت ضربتي

برای مشاهده این محتوا لطفاً ثبت نام کنید یا وارد شوید.

 

طراحي

هواپيماي Yak-130 اندكي با نمونهء اوليه‏اي كه به نام Yak-130D شناخته مي‏شد، تفاوت دارد كه اين تفاوت در اين موارد است:

 

* اندكي وزن كمتر؛

* دماغه‏اي كه ميزان كروي بودن آن جهت نصب رادار بيشتر شده است؛

* بدنهء كوتاهتر؛

* سطح بال كمتر؛

به طور سنتي، بالهاي Yak-130 رو به عقب طراحي شده‏اند، قسمت دم به شكل هواپيمايي يك باله است و در ساخت سطوح كنترلي (نظير فلپها و شهپرها)، از الياف فيبر كربن استفاده شده است.

همچنين براي محافظت موتور و كابين در برابر توپهاي ضدهوايي، از پوششهاي مقاوم از جنس مواد شيميايي تركيبي استفاده شده است.

 

شكل خاص بالها كه اندكي به عقب متمايل طراحي شده‏اند، به هنگام برخاست هواپيما، ضمن كاهش جريانهاي گردابي، بر نيروي برا نيز مي‏افزايند و سكانهاي تمام متحرك كه اندكي پائين‏تر از بدنهء هواپيما تعبيه شده‏اند باعث مي‏شوند كه اين هواپيما، از زاويهء حملهء بالايي برخوردار باشد.

Yak-130 هواپيمايي بسيار مانورپذير است و اين قابليت مانور را حتا مي‏تواند در زاويهء حملهء 42 درجه نيز حفظ كند.

 

براي امكان‏پذيري فرود در باندهاي كوتاه، اين هواپيما مجهز به سه عدد فلپ جهت كاهش سرعت فرود مجهز شده است. اين فلپها چند تكه هستند و به هنگام فرود به سمت پائين جمع مي‎‏شوند و باعث كاهش نيروي برا و افزايش اصطكاك هوايي مي‎شوند.

بدنه و كابين هواپيما به دقت تمام طراحي شده‏اند به طوري كه در نمونه‏هاي شرقي، كمتر چنين طراحي‏‎اي به چشم مي‏‎خورد، ضمن اينكه كارخانهء ياكولوف به مدت 30 سال يا 10000 ساعت پرواز يا 20000 فرود، مقاومت بدنه را به مشتري تضمين مي‏كند.

 

 

كابين خلبان

كابين خلبان داراي سيستم تهويهء مطبوع و سيستم تنظيم فشار مي‏باشد. هر دو صندلي نصب شده ساخت كارخانهء زوزدا از نوع K-36LT3.5 بوده و از نوع صفر – صفر به شمار مي‏روند. هردو خدمهء‌ هواپيما، به علت طراحي خاص و برجسته بودن شيشه، ديد كاملي به اطراف خويش دارند. خدمهء جلويي داراي ديد پائيني تا زاويهء 16 درجه و خدمهء كابين عقب داراي زاويهء‌ ديد پائين 6 درجه مي‏باشد.

Yak-130 اولين هواپيماي روسي مي‏باشد كه در طراحي كابين آن، تمامن از ادوات ديجيتال استفاده شده است. اين سيستم‏هاي آويونيك نصب شده، مطابق استاندارد روسي Mil 1553 ساخته شده‏اند و مي‏توان آنها را مطابق سليقهء مشتري، تغيير داد.

كابين اين هواپيما تمامن بر اساس نمايشگرها رنگي ساخته شده است و در آن همانند ميگهاي29 اوليه يا سوخوي27 از عقربه و ادوات قديمي، خبري نيست.

* نمايشگرهاي نصب شده براي هر دو خدمهء هواپيما، با عينك‏هاي ديد در شب موسوم به NVG سازگار هستند و هنگام استفادهء خدمه از اين عينك‏ها، نور ساطع شده از ادوات و نمايشگرهاي كابين، چشم آنها را آزرده نمي‏كند.

* براي هر كابين، سه نمايشگر چندكارهء رنگي كريستال مايع (LCD) به اندازهء 6 اينچ در 6 اينچ نصب شده است.

* خلبان كابين جلو، مي‏تواند از سايت نشانه‏روي نصب شده در داخل كلاه خلباني خود استفاده كند.

* همانند F-16C/D از اخطارگر با صداي انسان استفاده شده است.

* همچنين از سيستم كامپيوتري پرواز با سيم موسوم به FBW جهت ايجاد پايداري بهتر در پرواز استفاده شده است كه باعث پرواز ايمن‏تر شده و اين هواپيما را قادر مي‏سازد شرائط پروازي مشابه جنگنده‏هاي پيشرفته نظير MiG-29 ، Su-27 ، Su-30 ، F-15 ، F-16 ، F-18 ، Mirage2000 ، رافال و يوروفايتر را تجربه كند، ضمن اينكه در مقابل جنگنده‏هاي نسل جديد نظير F-35 از نظر مقدورات پروازي، دچار نقصان نشود.

جالبترين بخش اين هواپيما، انتخاب نوع پرواز به وسيله نرم‏افزار تعبيه شده در كامپيوتر پروازي هواپيما مي‏باشد كه خلبان اصلي، مطابق با پيشرفت دورهء آموزش دانشجوي خلباني، نوع پرواز و محدوديت‏هاي خاص را براي هواپيما تعيين مي‏كند؛ براي مثال اطلاعات پرواز را طوري تعيين مي‏كند كه دانشجوي خلباني نتواند زاويهء حمله‏اي بيش از 15 درجه را ايجاد كند.

نوع طراحي كابين كه يك معماري باز به شمار مي‏رود، شامل دو كامپيوتر اصلي و سه درگاه اطلاعاتي قابل تقسيم بين كابين عقب و جلو مي‏باشد.

سيستم ناوبري هواپيما مجهز به ژيروسكوپ ليزري و مكان ياب جهاني از نوع GLONASS/NAVSTAR مي‏باشد.

 

كارخانهء زوزدا = سازندهء صندلي‏هاي پرتاب شونده در روسيه (NPO Zvezda)

NVG مخفف Night Vision Goggle

تصويري از کابين خدمهء جلو

کابين به دقت طراحي شدهء ياک130، نشاني از جنگنده هاي قديمي ميگ29 و سوخوي27 ندارد.

برای مشاهده این محتوا لطفاً ثبت نام کنید یا وارد شوید.

 

تسليحات

هواپيماي آموزشي Yak-130 مي‏‎تواند انواع مختلفي از تاكتيك‏هاي نبرد را شبيه‏سازي كند.

در اين هواپيما، يك محل حمله سلاح در وسط بدنه و تعداد 6 محل در زير بالها و 2 محل در نوك بالها، تعبيه شده است كه اين 8 محل، در مجموع مي‏توانند حداكثر 3000 كيلوگرم بار را حمل كنند. اين بار مي‏تواند مهمات جنگي، تانكهاي سوخت، غلافهاي شناسايي، سيستم‏هاي ضد عمل الكترونيك يا هدف‏ياب حرارتي باشد.

به علت نوع معماري باز در طراحي آويونيك اين هواپيما، Yak-130 مي‏تواند انواع گوناگوني از تسليحات غربي نظير موشكهاي هوا به هواي AIM-9L (سايدوايندر)، موشك هوا به زمين AGM-65 (ماوريك)، موشك هوا به هواي Magic2، موشك هوا به زمين هدايت ليزري ويخر، موشك هوا به هواي حرارت ياب كوتاه برد R-73، موشك هوا به زمين هدايت ليزري Kh-29 (موسوم به AS-15) و . . . را حمل كند.

همچنين يك لولهء مخصوص جهت استفادهء سيستم الكترواپتيكالي در زير بدنه تعبيه شده است كه پرتاب و هدايت بمب‏هاي هدايت شوندهء KAB-500Kr را امكان‏پذير مي‏‎سازد.

همچنين يك مسلسل بسيار پرقدرت 30 ميلي‏متري از نوع GSh-301 در درون بدنه تعبيه شده است. ضمن اينكه مي‏توان نوع ديگر اين مسلسل به نام GSh-23 را در يك محل بيروني بدنه نصب كرد.

همچنين راكت‏اندازهاي غيرهدايت شوندهء B-8M و B-18 و بمب‏هاي خوشه‏اي 250 و 500 كيلوگرمي نيز در زير بدنه مي‏توانند نصب شوند.

ياک130، مي تواند انواع گوناگوني از تسليحات ساخت غرب و روسيه را حمل کند:

برای مشاهده این محتوا لطفاً ثبت نام کنید یا وارد شوید.

 

رادار

Yak-130 مجهز به يك رادار Osa با فركانس كاري 8 تا 12.5 گيگاهرتز ساخت ژوكوفسكي مجهز شده است. اين رادار مي‏تواند همزمان 8 هدف هوايي را رهگيري نمايد و همزمان به سمت 4 هدف شليك كند؛ ضمن اينكه مي‏تواند دو هدف زميني را نيز همزمان زيرنظر داشته و هدفگيري كند.

حداكثر برد رهگيري براي اهداف زميني به اندازهء 5 مترمربع، براي اهداف مقابل 85 كيلومتر و براي اهداف پشت سر، 45 كيلومتر مي‏باشد. همچنين از فاصلهء 65 كيلومتري، به طور اتوماتيك بر روي اهداف زميني قفل مي‏كند و در صورت مجهز بودن به موشکي با برد حداقل 65 کيلومتر، مي تواند هدف زميني قفل شده را از همان فاصلهء دور، به طور بسيار دقيق، منهدم نمايد.

رادار هواپيما همچنين قادر است بر اساس اطلاعات ديجيتال دريافتي حاصل از بازتابش امواج، تصويري گرافيکي بر روي صفحهء نمايش ظاهر کند و خلبان هر منطقه را که در نظر داشته باشد، به راحتي مي تواند بر روي صفحهء نمايشگر، به صورت شبيه سازي شده، بزرگ کند. بدين ترتيب، بدون آنکه نياز به ديد بصري خلبان به بيرون باشد، رادار بسيار پيشرفته ياک130، اين امکان جالب را مي دهد که خلبان از آرايش نيروهاي زميني دشمن، اطلاعات مفيدي کسب کند.

البته براي Yak-130 رادار ديگري نيز قابل سفارش است. اين رادار به نام Kopyo شناخته مي شود که يک رادار جهت ماموريتهاي ضربتي زميني است.

همچنين همانند F-16C/D، مي توان يک غلاف جستجوگر مادون قرمز را در زير بدنهء اصلي هواپيما نصب کرد. اين غلاف جستجوگر به نام Platan شناخته مي شود و مي تواند حرارت ساطع شده از اهداف زميني را همراه با مشخصات جغرافيايي آنان، در صفحهء نمايش خلبان، ظاهر کند. اين علائم مادون قرمز، مي تواند حرارت ناشي از موتور خودروها يا حتا هواپيماها و هليکوپترهاي پارک شده بر روي زمين باشد که علائم حرارتي ناشي از کارکرد موتور آنها، حتا پس از خاموش شدن، توسط Platan قابل شناسايي است. اين اطلاعات حرارتي دريافت شده، به علت طراحي يکپارچهء رادار، مي توانند عينن به موشکهاي هوا به زمين نظير AGM-65 (ماوريک) يا موشک روسي «ويخر» منتقل شده، سپس اين موشکها، با دقت هرچه تمام، اهداف مورد نظر خود را منهدم مي نمايند.

 

سيستم هاي اقدام متقابل

سيستم هاي الکترونيک اقدام متقابل يا ECM در اين جنگنده، شامل منحرف کنندهء موشکهاي ضدهوايي Flare و Chaff مي باشد؛ همچنين يک گيرندهء اخطار راداري براي آگاهي خلبان از رهگيري توسط رادار دشمن و يک ايجاد کنندهء فعال پارازيت براي رادار دشمن، از ديگر ملزومات استاندارد پيش بيني شده هستند.

 

موتور

اين جنگنده داراي پيشرانه اي پرقدرت با نسبت کشش به وزن 0.85 مجهز شده است. در مدل اوليهء اين جنگنده از دو موتور توربوفن DV-2SM ساخت اسلواکي استفاده شده بود که هرکدام کششي برابر 2200 کيلوگرم ايجاد مي کردند.

اما در نمونهء اصلي در خط توليد قرار گرفتهء اين جنگنده جهت نيروي هوايي روسيه، از دو موتور پرقدرت تر و کم مصرف تر توربوفن Al-222-25 با کشش هرکدام 2500 کيلوگرم استفاده شده است. اين موتورها، محصول مشترک روسيه و اوکراين هستند؛ ضمن اينکه براي نمونهء صادراتي نيز از همان موتور DV-2SM استفاده خواهد شد.

 

موتور DV-2SM ساخت شرکت Slovakian Povazske Strojarne متعلق به جمهوري اسلواکي

موتور Al-222-25 ساخت شرکت اوکرايني Motor Sich, Zaporozh'e Progress Design Bureau و شرکت روسي Moscow Salyut Motor Building Production Enterprise

 

مخازن سوخت داخلي، شامل دو محل داخل بالها و يک مخزن سوخت تعبيه شده در داخل بدنه مي باشد که روي هم 1750 کيلوگرم (2250 ليتر) سوخت را شامل مي شوند؛ ضمن اينکه از دو مخزن سوخت خارجي به ظرفيت هرکدام 450 ليتر نيز مي توان استفاده کرد که حداکثر سوخت هواپيما را به 2650 کيلوگرم (3370 ليتر) مي رسانند.

محلي نيز براي سوختگيري هوايي پيش بيني شده است که بنا به سفارش مشتري، لولهء سوختگيري هوايي قابل نصب مي باشد.

 

دو صفحه بزرگ جهت جلوگيري از ورود اشياء خارجي به هنگام حمل و نقل هواپيما بر روي زمين در دهانهء ورودي موتورها نصب مي شود، ضمن اينکه يک پوشش مخصوص براي چرخ جلو در نظر گرفته شده است تا به هنگام حرکت بر روي سطوح گل آلود، مانع ورود اشياء خارجي به موتورها شوند.

 

برخي مشخصات فني

طرح اوليه: آئروماچي ايتاليا و ياکولوف روسيه

کشور سازنده: روسيه

نوع: جنگندهء بسيار پيشرفتهء آموزشي / ضربتي

 

پيشرانه

نوع مخصوص نيروي هوايي روسيه: موتور توربوفن Al-222-25 که در روسيه به نام RD-35M توليد مي شود؛ با کشش 4850 پاوند يا 2500 کيلوگرم.

نوع صادراتي: موتور ضعيف DV-2SM ساخت اسلواکي با کشش 2200 کيلوگرم.

 

وزن عادي جهت برخاستن: 11905 پاوند = 5400 کيلوگرم

حداکثر وزن براي برخاستن: 19841 پاوند = 9000 کيلوگرم

 

طول هواپيما: 11.24 متر

فاصلهء دو سر بالها: 10.4 متر

ارتفاع: 4.76 متر

سطح بالها: 23.5 مترمربع

 

اوزان

وزن خالي: 4600 کيلوگرم = 10141 پوند

حداکثر وزن قابل بارگذاري: 3000 کيلوگرم

وزن مخازن سوخت داخلي: 1750 کيلوگرم

حداکثر وزن هنگام برخاستن در نمونهء آموزشي: 6500 کيلوگرم

حداکثر وزن مدل ضربتي: 9500 کيلوگرم

حداکثر وزن قابل بارگذاري در بالها (نوع آموزشي): 276.4 کيلوگرم در هر مترمربع

حداکثر وزن قابل بارگذاري در بالها (نوع ضربتي): 403.9 کيلوگرم در هر مترمربع

 

عملکرد

حداکثر سرعت در سطح دريا: 0.92 ماخ

حداکثر سرعت در ارتفاع 15000 فوتي = 1037 کيلومتر بر ساعت = 644 مايل بر ساعت

سرعت به هنگام خيزش از باند: 205 کيلومتر بر ساعت = 128 مايل بر ساعت

سرعت فرود: 175 کيلومتر بر ساعت = 109 مايل بر ساعت

سرعت واماندگي (حداقل سرعت) با 20 درصد سوخت = 165 کيلومتر بر ساعت = 103 مايل بر ساعت

نرخ اوج گيري= 3048 متر بر دقيقه (تا ارتفاع 10000 فوت)

زمان لازم براي رسيدن به ارتفاع 30 هزار فوتي = 4 دقيقه

زمان لازم براي رسيدن به ارتفاع 35 هزار فوتي = 4 دقيقه و 12 ثانيه

سقف پرواز خدمتي: 41000 فوت

حداکثر سقف پروازي: 42660 فوت = 13000 متر

مسافت لازم جهت برخاستن: 340 متر = 1115 فوت

مسافت لازم جهت فرود: 550 متر = 1805 فوت

حداکثر برد با حفظ 10 درصد سوخت در هنگام فرود = 2546 کيلومتر = 1582 مايل

حداکثر برد به همراه دو مخزن سوخت خارجي: 3333 کيلومتر = 2071 مايل

برد عبوري در نوع صادراتي با مخازن سوخت داخلي: 2220 کيلومتر

برد عملياتي با دو بمب 500 پاوندي Mk83 و 5 دقيقه نبرد + دو موشک هوا به هوا + دو مخزن سوخت خارجي: 815 کيلومتر = 506 مايل

برد در ماموريت پشتيباني نزديک هوايي (CAP) با دو بمب 500 پاوندي Mk82 و دو بمب Mk83 + دو موشک هوا به هوا + تيربار نصب شده در زير بدنه + 30 دقيقه نبرد: 222 کيلومتر يا 183 مايل به صورت پرواز در ارتفاع بالا - پائين – بالا

 

برد در ماموريت ايجاد برتري هوايي با دو مخزن سوخت خارجي + دو موشک هوا به هوا و 2 ساعت گشت زني هوايي در ارتفاع 11600 متري: 444 کيلومتر

حداکثر فشار ثقل قابل تحمل در ارتفاع 15000 فوتي + 50 درصد سوخت داخلي و سرعت 0.8 ماخ = حدود 4.8G+

حد تحمل فشار ثقل: از +8G تا -3G

 

انواع ساخته شده

Yak-130D: نمونهء اوليه به شماره سريال RA-43130

Yak-130: نوع مخصوص نيروي هوايي روسيه که به تدريج از سال 2006 به تعداد 200 فروند در حال تحويل هستند.

Yak/AEM-130: نوع هيبريدي (سوخت هيدروژني) صادراتي از ياک130 که به علت مشکلات در نسبت کم کشش نسبت به وزن، آويونيک ضعيف نسبت به مدلهاي مشابه غربي و برخي مشکلات در طراحي بالها، کنار گذاشته شد.

Aermacchi M-346: نوع ساخته شده توسط پيمانکار ايتاليايي

 

 

ویرایش:FARHUD

برای مشاهده این محتوا لطفاً ثبت نام کنید یا وارد شوید.

لینک به دیدگاه
×
×
  • اضافه کردن...