Mohammad Aref 120452 اشتراک گذاری ارسال شده در 16 اردیبهشت، ۱۳۸۹ تعيين سطح و سرانه كاربري فضاي سبز در ايران ، تاكنون عمدتاً براساس استانداردهاي مورد استفاده در كشورهاي ديگر بوده است. تعيين سرانه فضاي سبز تا حد زيادي بستگي به خصوصيات بيوكلماتيك منطقه و شهر دارد، بر اين مبنا بايد گفت سرانه فضاي سبز در يك شهر كويري و يا يك شهر بزرگ مانند تهران نمي‌تواند شرايطي همانند با يك شهر ساحلي در استان مازندران داشته باشد. با وجود اين ، اطلاع از استانداردهاي فضاي سبز مي تواند به عنوان هدايتگر فعاليتها و خط مشي‌ها به شمار آيد. براساس مطالعات و بررسيهاي وزارت مسكن و شهرسازي ، سرانه متعارف و قابل قبول فضاهاي سبز شهري در شهرهاي ايران بين 7 تا 12 مترمربع براي هر نفر است كه در مقايسه با شاخص تعيين شده از سوي محيط زيست سازمان ملل متحد (20 تا 25 مترمربع براي هر نفر)، رقم كمتري است. با وجود اين ، در شهرهاي مختلف كشور نيز اين رقم ، با توجه به ويژگيهاي متفاوت جغرافيايي و اقليمي آنها، با اختلافاتي همراه است كه ميزان آنرا طرحهاي مصوب هر يك از شهرها تعيين ميكنند. در مجموع « آنچه از ديدگاه محيط اجتماعي در ارتباط با فضاي سبز شهري اهميت دارد، ميزان فضاي سبز عمومي است ، يعني فضاي سبزي كه رفت و آمد عموم مردم در آنها بدون مانع باشد، يا به تعبير ديگر فضاي سبز اجتماعي » بنابراين مفهوم سرانه فضاي سبز تنها ميتواند براي آن نوع فضاي سبز به كار رود كه براي گذران اوقات فراغت ، بازي و تفريح مهيا شده است. مكانيابي فضاي سبز نكته‌اي كه درخصوص فضاي سبز از اهميت بالايي برخوردار است، مكانيابي آن ميباشد. جين‌جكوب ، منتقد شهرسازي معاصر معتقد است كه « پارك بايد در جايي باشد كه زندگي در آن موج ميزند، جايي كه در آن ، فرهنگ و فعاليتهاي بازرگاني و مسكوني است. تعدادي از بخشهاي شهري، داراي چنين نقاط كانوني ارزشمندي از زندگي هستند كه براي ايجاد پاركهاي محلي يا ميادين عمومي ، مناسب به نظر ميرسند. بر اين اساس مكانيابي فضاي سبز بايد از اصولي چون « مركزيت ، سلسله مراتب و دسترسي» تبعيت كند : مركزيت فضاي سبز به اين مفهوم است كه فضاي سبز حتي‌المقدور در مركز محله، ناحيه و يا منطقه شهري مكانيابي شود. همچنين فضاهاي سبز در مقياسهاي متفاوت اعم از پاركهاي محله‌اي، منطقه‌اي و امثال آنها ، بايد با ساختار كالبدي متناظر خود انطباق داشته باشد، به عنوان مثال پارك منطقه‌اي در محدوده منطقه پيشنهاد شود. يكي از معيارهاي ديگري كه در مكانيابي فضاي سبز بايد به آن توجه شود، معيار « دسترسي» است. به اين مفهوم كه پاركهاي شهري بايد از چهار جهت به شبكه ارتباطي دسترسي داشته باشند تا بدين طريق هم جمعيت بيشتري از آن استفاده كند و هم امكان نظارت اجتماعي و امنيت پارك افزايش يابد. بدين‌ترتيب امكان بهره‌برداري ديداري از جلوه‌هاي زيباي پارك براي رهگذران از چهار جهت فراهم مي شود. معمولاً شهرها از چهار نوع فضاي اصلي پوشيده شده‌اند و در واقع كل سطح زمين موجود در شهرها به اين فضاها اختصاص يافته است ، كه عبارتند از : فضاهاي مسكوني ، فضاهاي سواره و پياده ، فضاهاي سبز و اماكن ورزشي و ساير فضاهاي خدماتي كه به ترتيب و به طور معمول حدود آنها در تراكمهاي متوسط شهري ، 50 ، 25 ، 15 ، 10 درصد سطح زمين ميباشد. سرانه فضاي سبز موجود در تهران استاندارد سرانه فضاي سبز- جدا از استانداردهاي فضاهاي تفريحي- در دنيا براي هر فرد 25 متر مربع است و در ايران براي هر فرد 9 مترمربع؛ در حالي كه در حال حاضر تنها 4/6 متر مربع از اين فضا در تهران تأمين شده است كه پراكندگي اين 4/6 متر نيز از توازن درستي برخوردار نيست. روش پیشنهادی برای تعیین سرانه فضای سبز روش پیشنهادی برای تعیین سرانه فضای سبز، عمدتا به منظور تعیین سرانه فضاهای سبز خاص گذران اوقات فراغت، یعنی پارک‌ها و گردشگاه‌های سبز شهری، طراحی شده است و سایر فضاهای سبز عمومی مانند فضای سبز میدان‌ها، شبکه راه‌ها، لچکی‌ها و جز اینها را در برنمی‌گیرد؛ زیرا در یک محیط شهری هر یک از عناصر سبز باید متناسب با عملکردی که بر عهده گرفته‌اند، ارزیابی شوند. برای مثال، هر چند ممکن است فضای سبز متعلق به شبکه راه‌ها آثار اکولوژیکی زیست محیطی داشته باشد، ولی عملکرد اصلی آن با شبکه و جریان ترافیک ارتباط می‌یابد و از همین لحاظ سایر اثرات آن از اهمیت کمتری برخوردار است. بنابراین، برای عناصر سبز شهری نیز همانند سایر کاربری‌های شهری باید هویت مستقلی در نظر گرفت. روش پیشنهادی برای محاسبه سرانه فضای سبز برای محاسبه فضای سبز درون شهری برای شهرهای ایران چهار پارامتر زیر استفاده شده است. 1. متوسط مساحت مورد نیاز برای رشد سالم یک درخت 2. ویژگی‌های اقلیم محلی 3. کیفیت محیط زیست 4. تراکم نفر یا اتاق در واحدهای مسکونی منابع : برگرفته بخشی از مقاله GIS در حیطه چشم‌انداز پارک‌های شهری سایت UAN (كتاب سبز، جلد 9) روزنامه همشهري (شيعه ، 1369) ارسال كننده مطلب سيد مصطفي حسيني 2 لینک به دیدگاه
ارسال های توصیه شده