خرده‌ریزهای فضایی

[YAGHOT SEFID 29302]

خرده‌ریزهای فضایی ...

:icon_gol:

تفكری جدید درخصوص پیدایش سیارك‌ها؛ كمربند سیارك‌ها حدود 200 سال پیش كشف شد. این اجرام آسمانی در حد فاصل مریخ و مشتری قرار دارند و گرچه طی 2 قرن گذشته مملو از جذابیت بوده‌اند اما بعد معماگونه آنها بیشتر به چشم آمده است.

در میان انبوهی از ناشناخته‌های این بخش از منظومه شمسی، اخترشناسان امیدوار بوده‌اند تا انبوهی از سیارات جدید را شناسایی كنند. اما در عوض پهنه وسیعی از خرده اجرام كیهانی را شناسایی كرده‌اند. این كشفیات اخترشناسان را بیشتر از گذشته بر این نظریه مصمم كرده است كه كمربند سیارك‌ها در حقیقت بقایای سیاره‌ای هستند كه در دوران‌های بسیار گذشته پیدایش عالم و در اثر برخورد بزرگ فضایی از میان رفته است.

برای سالیان طولانی اخترشناسان بر این عقیده بودند كه این بخش از منظومه شمسی باقیمانده كنار گذاشته شده‌ای از معماری سیارات بوده‌اند اما آنها اكنون نگاه ویژه‌تری به این اجرام نه چندان بزرگ آسمانی دارند.

 

 

اخترشناسان به این نتیجه رسیده‌اند كه درخصوص حوادث و دگرگونی‌های عمده در نخستین دوران‌های پیدایش منظومه شمسی می‌توان سرنخ‌های قابل اطمینانی پیدا كرد. این كمربند مجموعه‌ای متنوع از اجرام فضایی است كه در میان آنها می‌توان ردپایی از توده‌های بزرگ توپی شكل متشكل از صخره و فلز (كه برخی از آنها تا صدها كیلومتر عرض دارند) تا توده‌های كوچك و شكننده متشكل از یخ و گرد و غبار پیدا كرد. اكنون پرسش دیگری مطرح می‌شود: چطور این امكان وجود دارد كه طیف گسترده‌ای از مواد و تركیبات گوناگون در كنار هم قرار گرفته باشند؟ این پرسشی است كه به دلیل ناتوانی فعلی دانش بشری در پاسخ دادن به آن بیشتر شكل و شمایل یك راز بزرگ را به خود گرفته است.

 

البته در سالهای اخیر تلاشهای زیادی برای پیدا كردن پاسخی مناسب به این پرسش انجام شده است و در این رهگذر برخی اخترشناسان موفق به ارائه توضیحاتی نیز شده‌اند: بسیاری از سیارك‌ها در مناطقی به دور از مركز منظومه شمسی شكل گرفته و به مرور زمان و به وسیله سیارات مختلف به این نقطه از عالم كشیده شده‌اند. در چنین حالتی می‌توان به سیاراتی كه در این ماجرا دست داشته‌اند عنوان زورگیر را داد!

تیمی از اخترشناسان به سرپرستی دكتر هال با استفاده از یك سری شبیه‌سازی‌های رایانه‌ای در دوران بسیار آشفته مربوط به اوایل پیدایش منظومه شمسی نشان داده‌اند كه به احتمال قریب به یقین اورانوس و نپتون از خورشید بسیار دور گشته و همچون اجرام آسمانی سرگردان به منطقه‌ای از فضا رسیده‌اند كه غنی از اجرام فضایی مشابه دنباله‌دارها بوده است.

این اجرام دقیقا مشابه آن دسته از اجرام آسمانی است كه هم اكنون و در قالب گلوله‌های برفی كثیف و چرك‌آلود در كمربند سیارك‌ها دیده می‌شود. این اجرام در ادامه و با گذشت زمان در دام میدان جاذبه سیارات بزرگ‌تر منظومه شمسی قرار گرفته و به خورشید نزدیك شده‌اند.

بر اساس این شبیه‌سازی‌ها بسیاری از این اجرام در حد فاصل فضای میان مشتری و مریخ متوقف شده‌اند و اینجا نقطه‌ای است كه خرده سنگ‌های آسمانی موجود در منطقه با آنها تركیب شده‌اند. البته این پایان مسافرت آنها نیست.

محاسبات رایانه‌ای نشان می‌دهند اگر آنها همچنان به حركت خود به سوی مدارات مشخصی از منظومه شمسی ادامه دهند، در منطقه جاذبه‌ای پرنوسان مربوط به مشتری متوقف خواهند شد. نكته جالب توجه این است كه بر اساس همین محاسبات مشتری بالغ بر 99 درصد از كمربند سیارك‌ها را دقیقا با توجه به همین فرآیند خالی از عضو كرده است.