رفتن به مطلب

ارسال های توصیه شده

تاریخچه بورس

 

كلمه بورس هم مثل هر كلمه‌اي، داراي يك پيشينه‌ي تاريخي است. برای مثال واژه‌ي بانك از آنجا پديد آمد كه در اروپا افراد براي انجام مبادلات پولي خود روي نيمكت‌هاي ميدان‌هاي قديمي مي‌نشستند و پول‌هاي خود را مبادله مي‌كردند. از آنجا كه لغت "بنك" در زبان ايتاليايي به معني نيمكت است. بعدها مراكزي كه وظيفه‌ي انجام مبادلات پولي را بر عهده گرفتند به بانك معروف شدند.

 

به گفته اغلب كارشناسان، تاريخچه پيدايش واژه بورس هم به قرن پانزدهم ميلادي باز مي‌گردد. در آن زمان، بازرگانان و كسبه‌ي شهري به نام «بورُوژ»(Bruges) در شمال غربي بلژيك، در ميداني به نام «تِربورس»(TerBeurze) در مقابل خانه‌ی بزرگ‌زاده‌اي به نام «واندِر بورس» جمع مي‌شدند و خريد و فروش مي‌كردند.از آن تاريخ به بعد مكان‌هايي كه مردم در آنجا خريد و فروش مي‌كردنـد، به بورس معروف شدنـد.

در آن زمان، اين مكان‌ها از نظم و انضباط خاصي برخوردار نبود و هر كس مي‌توانست در آنجا به فعاليت‌ بپردازد، اما به مرور زمان و رفته‌رفته، نظم و انضباط خاصي در اين مكان‌ها حاكم شد؛ به نحوي كه پس از مدتي، فقط بازرگانان، صرافان و دلالان بودند كه اجازه داشتند در اين مكان‌ها خريد و فروش كنند. در گذر زمان، تالارهاي مسقف بورس شكل گرفت و بازرگانان كه تا پيش از آن، در هواي آزاد خريد و فروش مي‌كردند، براي خريد و فروش به اين تالارها مي‌رفتند. در بسياري از منابع علمي و تاريخي، زمان آغاز به كار تالارهاي مسقف بورس را به عنوان تاريخ رسمي تأسيس بورس در دنيا معرفي مي‌كنند، اگرچه همانطور كه گفتيم، پيشينه آن به قبل‌ از آن تاريخ و به قرن پانزدهم ميلادي برمي‌گردد.

اما بازرگانان در اين تالارهاي مسقف -كه به بورس معروف شدند- چه چيزي را داد و ستد مي‌كردند؟ براي توضيح در اين‌بـاره، ابتدا بايد مفهوم ديگري را توضيح دهيم؛ مفهومي به نام شركت سهامـي.

در زمان‌هاي گذشته، بازرگانان همواره به دنبال آن بودند تا ضرر و زيان‌هاي احتمالي ناشي از تجارت خود را كاهش دهند. شراكت، راهي بود كه مي‌توانست ريسك كسب و كار آنها را كاهش دهد؛ چون با شريك‌شدن چندين فرد در يك كسب و كار، سود و زیان‌هاي احتمالي آن كسب و كار بين شركا تقسيم مي‌شد. اين تجربه، به تدريج به تشكيل شركت‌هاي سهامي منجر شد. در اين شركت‌ها، هر يك از شركا به نسبت سهمي كه در شركت داشت، در منافع و يا ضررهاي احتمالي شركت سهيم مي‌شد.

 

اولين شركت سهامي با نام «ماسكُوِي» (Muscovy) در سال 1553 ميلادي، با مشاركت عده‌اي از تجار در روسيـه ايجـاد شد. گسترش مبادلات تجاري در جهان، نياز به سرمايه‌هاي بيشتـر و شركاي بيشتري را آشكار كرد. پيدا كردن شركاي متعدد براي سرمايه‌گذاري در يك كسب و كار، به مراكزي نياز داشت كه بتواند در واقع بين دارندگان سرمايه و متقاضيان سرمايه، ارتباط برقرار كند. اين مراكز، به نام «بورس» معروف شدند. شركت‌ها با فروش سهام خود در بورس، در واقع سرمايه‌گذاران و شركاي بيشتري را براي مشاركت در كسب و كار خود، پيدا مي‌كردند.

اولين بورس اوراق بهادار جهان در اوايل قرن هفدهم ميلادي در شهر «آمستردام» هلند تشكيل شد و كمپاني هند شرقي، اولين شركتي بود كه سهام خود را در آن عرضه كرد. فعاليت‌هاي مرتبط با بورس در شهر لندن از اوايل قرن هجدهم ميلادي و در قهوه‌خانه‌ها شروع شد. اين فعاليت‌ها در سال 1773 ميلادي و با خريد ساختمان مستقل توسط معامله‌گران وارد فصل جديدي شد. در نهايت در سوم مارس سال 1801 ميلادي، بورس لندن فعاليت رسمي خود را آغاز كرد.

اما بورس نيويورك به عنوان سومين بورس بزرگ در گستره تاريخ، فعاليت خود را چگونه آغاز كرد؟ در 17 مي 1792، 24 كارگزار بازار سهام در خيابان وال استريت نيويورك و زير درخت چناري دور هم جمع شدند و توافق‌نامه‌اي را امضا كردند كه به توافقنامه «درخت چنار» مشهور شد. آنها در 8 مارس 1817 با تنظيم اساسنامه شروع به كار بورس نيويورك را رسميت بخشيدند. با شروع فعاليت بورس‌هاي بزرگ جهان، به تدریج ساير كشورها نيز داراي بورس شدند تا آنجا كه امروز كمتر كشوري را مي‌توان يافت كه بورس نداشته باشد.

لینک به دیدگاه

تاریخچه بورس در ایران

در بخش قبل، به تاريخچه پيدايش واژه بورس و همچنين تأسيس بورس در جهان پرداختيم و گفتيم كه اولين بورس جهان، در اوايل قرن هفدهم ميلادي، در آمستردام هلند تأسيس شد و اولين شركتي هم كه سهامش را در اين بورس عرضه كرد، كمپاني هند شرقي نام داشت. اما بورس در ايران، چگونه شكل گرفت؟

مطالعات اوليه درباره تأسيس بورس در ايران، به سال 1315هجري شمسي بر مي‌گردد. در اين سال، فردی بلژيكي به نام "ران لوترفِلد" پس از انجام مطالعات گسترده درباره‌ي تأسيس بورس در ايران، اساسنامه‌ی داخلي بورس را تهيه و به مسئولان ايراني ارائه كرد، اما با توجه به شرايط آن زمان و وقوع جنگ جهاني دوم، عملا موضوع بررسي و تأسيس بورس در ايران بيش از 25 سال به تأخير افتاد.

بالاخره در سال 1341، كميسيوني در وزارت بازرگانی و با حضور نمايندگان وزارت دارايي، وزارت بازرگاني و بانك توسعه‌ی صنعتي و معدني ايران تشكيل و موافقت‌‌نامه‌ اوليه تأسيس بورس سهام در اين كميسيون، تنظيم شد.

در اواخر همان سال يعني سال 41، هيأتـي از بورس بروكسل به سرپرستي دبيركل اين بورس براي مشاركت در راه‌اندازي بورس ايران، به كشورمان دعوت شدند و بالاخره پس از چهار سال، در سال 1345 قانون تشكيل بورس اوراق بهادار در مجلس تصويب و براي اجرا از سوی وزارت اقتصاد به بانك مركزي ابلاغ شد. حدود يك‌سال بعد از ابلاغ قانون تشكيل بورس اوراق بهادار، در پانزدهم بهمن ماه سال 1346، بورس اوراق بهادار تهران با انجام چند معادله بر روي سهام بانك توسعه‌ی صنعتي و معدني كه بزرگ‌ترين مجتمع واحدهاي توليدي و اقتصادي در آن تاريـخ به شمار مي‌رفت، به طور رسمـي فعاليت خود را آغاز كـرد.

بورس ايران در تاريخ 45 ساله فعاليت خود، همواره فراز و فرودهاي بسيار زيـادي را تجربه كرده است، اما شايد بتوان گفت يكي از مهم‌ترين تحولات تاريخ بورس ايران، تأسيس قانون جديدي تحت عنوان قانون بازار اوراق بهادار در اول آذر سال 1384 بوده است كه ضمن رفع برخي نارسايي‌ها و نواقص موجود در قانون اوليه، زمينه توسعه گسترده بورس در ايران را فراهم كرد.

براساس اين قانون، بخش نظارتي بورس از بخش‌هاي عملياتي آن تفكيك شد، به اين معنا كه سازماني به عنوان سازمان بورس و اوراق بهادار، به عنوان نهاد نظارتي بورس تشكيل شد. سازمان بورس كه خود تحت نظارت شورايي به اسم شوراي عالي بورس فعاليت مي‌كند، وظايف متعددي دارد كه يكي از مهم‌ترين وظايف آن، تأسيس و نظارت بر عملكرد بورس‌هاي مختلف است.

امروز، چهار بورس بزرگ كشـور تحت نظارت سازمان بورس و اوراق بهادار فعاليت مي‌كنند:

1-بورس اوراق بهادار تهران كه در آن، سهام شركت‌ها و ساير اوراق بهادار مانند اوراق مشاركت خريد و فروش مي‌شود.

2-فرابورس ايـران كه در آنجا هم سهام شركت‌هايي كه بنا به دلايلي موفق به پذيرش در بورس اوراق بهادار تهران نمي‌شوند، مورد داد و ستد قرار مي‌گيرد.

3-بورس كالاي ايران كه در آن، انواع كالاها مانند محصولات پتروشيمي، فلزات، محصولات كشاورزي و ... خريد و فروش مي‌شود.

4-و در نهايت بورس انـرژي كه به تازگي تأسيس شده و قرار است در آن، حامل‌هاي انرژي با محوريت برق، به‌عنوان يكي از مهم‌ترين حامل‌هاي انرژي، خريد و فروش شود.

گسترش ابزارهاي متنوع مالي و فعاليت‌هاي اطلاع‌رساني موجب شده تعداد سهامداران در طي سال‌هاي اخير رشد نمايد. در اين مجموعه برنامه‌ها، ما عمدتا به معرفي بورس اوراق بهادار و نحوه سرمايه‌گذاري در اين بازار، ازطريق خريد و فروش سهام شركت‌ها و ساير انواع اوراق بهادار مي‌پردازيم تا از اين رهگذر علاقه‌مندان به فعاليت در اين عرصه بتوانند به اطلاعات مفيـد و لازم دست پيدا كنند.

لینک به دیدگاه

انواع نیازهای انسان سبب شده است تا در جوامع مختلف، مردم محل­هایی را به نام بازار ایجاد نمایند. بازار مكانی عمومی است كه درآن خریداران و فروشندگان معاملات خود را مستقیماً یا ازطریق واسطه‌ها انجام می­دهند.در مطالب گذشته گفتيم كه بورس نيز يكي از انواع بازارهاست. امروزه، بازارها ديگر صرفا به يك مكان خاص محدود نمي‌شوند و مي‌توانند در قالب يك شبكه ارتباطی مثل اینترنت تشكيل شوند.

 

در بازارها دارايي‌هاي مختلفي مورد خريد و فروش قرار مي‌گيرد. در يك طبقه‌بندي كلي، دو نوع دارايي عمده وجود دارد: دارايـي مالي و دارايي واقعي. براي درك بهتر مفهوم بورس، بهتر است ابتدا درباره اين دو نوع دارايي توضيح دهيـم.

منظور از دارایی­های فيزيكي يا دارايي‌هاي واقعي، همان طور كه از نام آن برمي‌آيد، دارايي‌هايي هستند كه جنبه فيزيكي دارند، مثلا خودرو، املاك و مستغلات، لوازم منزل، طلا و.. دارايي‌هاي فيزيكي هستند اما دارايي‌هاي مالـي كه به آنها دارايي‌هاي كاغذي هم گفته مي‌شود، دارايي‌هايي هستندكه ارزش آنها به پشتوانه يك دارايي‌ ديگـر تعيين مي‌شود. به عنوان مثال، دارنده سهام يك شركت، به نسبت سهام خود در دارايي‌ها و منافع شركت مذكور سهيم مي‌شود يا دارنده اوراق مشاركت، به واسطه مشاركت در پروژه‌اي كه اوراق مذكور براي تأمين مالي آن پروژه منتشر شده، سود به دست مي‌آورد.

به نظر شما در بورس كدام نوع از اين داراي‌ها مورد معامله قرار مي‌گيرد؟ بله! بورس‌ به عنوان يك بازار، محلي است كه انواع دارايي‌ها، اعم از دارايي‌هاي مالي و يا واقعي در آنجا خريد و فروش مي‌شود. به بورسي كه در آن دارايي‌هاي مالي يا اصطلاحا دارايي‌هاي كاغذي خريد و فروش مي‌شود، بورس اوراق بهادار و به بورسي كه در آن دارايي‌هاي واقعي يا كالاهاي فيزيكي خريد و فروش مي‌شود، بورس كالا مي‌گوييم. نوع ديگري از بورس به اسم بورس ارز هم وجود دارد كه در آنجا، پول رايـج كشورها خريد و فروش مي‌شود.

توجه داشته باشيد كه ما در اين مجموعه برنامه‌ها، بيشتر به معرفي بورس اوراق بهادار يا اصطلاحـا بازار سهام و نحوه سرمايه‌گذاري در اين بازار مي‌پردازيـم و از معرفي تفصيلي بورس كالا يا بورس ارز صرف نظر مي‌كنيم؛ چون بخش عمده خريداران و فروشندگان بورس كالا را اشخاص حقوقي، اعم از شركت‌ها و سازمان‌ها با رقم‌هاي معاملاتي بالا تشكيل مي‌دهند و بنابراين، موضوعات آن دامنه محدودتري از مخاطبان را در بر مي‌گيرد و بورس ارز نيز هنوز در كشور ما راه‌اندازي نشده است.

اين در حالي است كه بخش زيادي از خريداران و فروشندگان سهام يا اصطلاحا سرمايه‌گذاران در بورس اوراق بهادار، اشخاص حقيقي‌ هستند كه بعضا حتي با مبالـغ كم و پس‌اندازهاي مازاد خود، ازطريق خريد سهام شركت‌ها يا ساير اوراق بهاداري كه در بورس خريد و فروش مي‌شود، در اين بازار سرمايه‌گذاري كرده‌اند.جالب است بدانيد در حال حاضر، بيش از 6 ميليون نفر در بورس كد سهامداري دارند كه اين موضـوع، نشان‌دهنـده فراگيـر بودن بورس اوراق بهـادار است. بنابرايـن، مناسب دانستيم بيشتر مباحث اين مجموعه آموزشی را به معرفي بورس اوراق بهادار و اصول و شيوه‌هاي سرمايه‌گذاري در اين بازار اختصاص دهيم.

قطعا مطالعه سایر مطالب، شيوه‌هاي جديد و جالبي از سرمايه‌گذاري را به شما آموزش خواهد داد. مهم نيست چقدر پس‌انداز داريد، مهم اين است كه با كمترين مبالغ هـم بتوانيـد يك سرمايه‌گذاري قانوني، سودآور و مؤثر انجام دهيد.

لینک به دیدگاه

در مطالب قبـل گفتيم كه بورس، يك بازار است كه انواع دارايي در آن مورد خريد و فروش قرار مي‌گيرد. البته بازاري كه ما از آن، با عنوان بورس صحبت مي‌كنيم، با بازارهاي متداول مثل بازار طلا، بازار خودرو، بازار فرش و... كه اغلب شما با آنها آشنا هستيد، تفاوت‌هاي عمده‌اي دارد.شايد بتوان رسمي‌بودن، شفافيت و برخورداري از پشتوانه محكم قانونـي را مهمترين تفاوت‌هاي بورس با بازارهاي سنتـي دانست.به اين معنا كه:

اولا بورس، برخلاف بازارهاي سنتي، يك بازار كاملا رسمي است و خريد و فروش در آن، براساس قوانيـن، مقررات و ضوابط مشخـص و نظام‌مند انجام مي‌شود.

تفاوت دوم بورس با بازارهاي سنتي، شفافيت بالاي بورس است، به اين معنا كه وقتي كه فردي تصميم به خريد يا فروش سهام يك شركت در بورس مي‌گيرد، به راحتي و تنها صرفا با دسترسي به اينترنت، مي‌تواند به همه اطلاعات مربوط به آن شركت دسترسي داشته باشد و بعد از بررسي كامل اين اطلاعات، درباره خريد يا فروش سهام آن شركت تصميم‌گيري كند، درحاليكه بازارهاي سنتي از چنين شفافيتي برخوردار نيستنـد.

تفاوت سوم بورس با بازارهاي سنتـي هم به برخورداري فعالان بورس از پشتوانه قانونـي مربوط است؛ زيرا به دليل اهميت فوق‌العاده بورس در نظام اقتصادي كشور، قانون‌گذار قوانين، مقررات و ساختارهاي لازم را براي حفظ حقوق سرمايه‌گذاران در بورس درنظر گرفته است تا سرمايه‌گذاران، با اطمينان خاطر از عدم بروز اتفاقاتي مثل سوء‌استفاده، كلاهبرداري و... در اين بازار سرمايه‌گذاري كنند؛ مزيتي كه در بازارهاي سنتي وجود نـدارد.از تفاوت بورس با بازارهاي سنتي كه بگذريـم، بهتر است اشاره‌اي هم به نقش بورس و به طور مشخص، بورس اوراق بهادار در اقتصاد جامعه داشته باشيـم.

اشاره كرديم كه به‌علت اهميت بالاي بورس در اقتصاد كشورها، قوانيـن و مقررات متعددي در زمينه بورس و حمايت از سرمايه‌گذاران اين بازار در همه‌جاي دنيا به تصويب رسيده و اجرا مي‌شود. اما چرا بورس تا اين اندازه، در نظام اقتصادي كشورهـا اهميت دارد؟

فرض كنيد شركتـي پس از انجام مطالعات كارشناسي، به اين نتيجه رسيده است كه با افزايش تعداد خطوط توليد خود، مي‌تواند محصول جديـدي را به بازار عرضه كند. طبيعتا موفقيت شركت در راه‌اندازي خط توليد جديد، منجر به افزايش ميزان توليد، فروش و سودآوري شركت، ايجاد فرصت‌هاي شغلي بيشتر، خودكفايي در عرصه ملي و در نهايت، رشد و رونق اقتصادي خواهد شد اما شركت براي راه‌اندازي اين خط توليد، نياز به پـول دارد. پس سوال اصلي اين است كه منابع مالي مورد نياز براي راه‌اندازي اين خط توليد، چگونه بايد تأميـن شود؟

يك راه متداول، مراجعه مسئولان شركت به بانك و دريافت تسهيلات بانكي است. اين روش ازنظر زماني، معمولا فرايندي زمان‌بر و طولاني است. همچنين هزينه بالايي را به شركت تحميل مي‌كند؛ چون شركت درصورت دريافت تسهيلات، بايدسود تسهيلات را به بانك پرداخت كند و نرخ سود نيز معمولا قابل‌توجه است؛ بنابراين با اين روش، ريسك شركت نيز تا حد زيادي افزايش پيدا مي‌كند.

اما در كنار اين روش، روش ديگـري هم وجود دارد كه تأمين مالـي ازطريق بورس اوراق بهـادار است. در اين روش، شركت مي‌تواند درصورت پذيرش در بورس، طرح توجيهي خود براي راه‌اندازي خط توليد جديد را به بورس ارائه كند. درصورتي كه كارشناسان بورس تشخيص دادند كه طرح ارائه شده، ازنظر ميزان سودآوري و ساير شرايط، طرح قابل قبولي است، به شركت اجازه مي‌دهند تا با عرضه و فروش سهام جديد به سرمايه‌گذاران در بورس اوراق بهادار، منابع مالي موردنياز خود را براي راه‌اندازي خط توليد جديد تأمين كند. به اين ترتيب، از يك‌سو شركت توانسته است با سهيم كردن ديگران در طرح خود، به راحتـي تأمين مالي كند. از سوي ديگر نيز، سرمايه‌گذاراني كه طرح شركت را سودآور تشخيص داده‌اند نيزتوانسته‌اند با خريد سهام آن شركت، هر چند به ميزان بسيار كم و با سرمايه اندك، در يك طرح سودآور و ملـي، شريك شوند. نتيجه چنين مشاركت مؤثري نيز قطعا، رشد و شكوفايي اقتصاد كشور خواهـد بود.

توجه به اين نكته ضروري است كه چون سرمايه‌گذاران در بورس اوراق بهادار، پس از بررسي و تحليل اطلاعات منتشر شده از سوي شركت‌ها، سهام شركت‌هاي سودآور و داراي عملكرد قابل قبول را انتخاب مي‌كنند، بنابراين بورس در واقع با ایجاد فضای رقابتی، باعث می‌شود که شرکت‌های موفق و سودده، بتوانند از طریق فروش سهام به تأمین مالی بپردازند و برعکس شرکت‌های زیان‌ده به‌طور خودکار از گردونه خارج شوند تا تخصيص منابع، به صورت مطلوب و بهينه انجام شود؛ امري كه به نوبه خود رونق اقتصادي را به دنبال خواهد داشت. به همين علت است كه كشورهايي كه داراي بورس تکامل یافته‌تر هستند، توانسته‌اند رشد اقتصادی بيشتـري را تجربـه كننـد.

لینک به دیدگاه

در مطالب گذشته، ضمن اشاره به تاريخچه تأسيس بورس در ايران و جهان، گفتيم كه سرمايه‌گذاري افراد جامعه در بورس، مي‌تواند نقش بسيار زيادي در رونق اقتصادي داشته باشد، چون با اين كار، منابع مالي موردنياز بنگاه‌هاي اقتصادي براي توسعه فعاليت‌ها تأمين شده و در نتيجه، رونق كسب و كار، اشتغال‌زايي و رشد و شكوفايي اقتصاد كشور را به دنبال خواهد داشت. اما حتما اين سوال براي شما ايجاد شده است كه سرمايه‌گذاري در بورس و خريـد سهام شركت‌ها، چه نفعـي براي شما دارد؟ به عبارت ديگر، چه دليلي دارد كه فرد، به جاي گزينه‌هاي متعددي كه براي سرمايه‌گذاري وجود دارد، خريد سهام و سرمايه‌گذاري در بورس را انتخاب كند؟ اگر ادامه مطالب را مطالعه کنید، پاسخ اين سوالات را دريافت خواهيد كرد.

1. كسب درآمد

يكي از اهداف اصلـي هر فرد در سرمايه‌گذاري كسب سود و درآمد است. سرمايه‌گذاري در بورس، اگر به‌صورت صحيـح و اگاهانـه باشد، از دو طريـق اين هدف را تأمين مي‌كند: يكي دريافت سود نقدي و ديگري افزايش قيمت سهام.

شركتي كه شما سهام آن را خريداري مي‌كنيد، درصورتي كه عملكرد موفق و سودآوري داشته باشد، سالانه مقدار قابل توجهي سود به دست مي‌آورد. براساس قانون، سود شركت متعلق به سهامداران آن شركت است، بنابراين افرادي‌كه سهام يك شركت را در اختيار دارند، به ميزان سهم خود، در سود شركت نيز سهيم هستند. البتـه شركت‌ها لزوما همـه سود سالانه خود را بين سهامدارانشان تقسيم نمي‌كنند، چون ممكن است براي توسعه فعاليت‌هايشان نياز به پول داشته باشند. بنابراين ترجيح مي‌دهند بخشي از سود سالانه را بين سهامداران توزيـع كنند و بخش ديگري از سود را هم در فعاليت‌هاي توسعه‌اي شركت صرف كنند. به سودي كه سالانه، بين سهامداران توزيع مي‌شود، سود نقدي يا اصطلاحا dps گفته مي‌شود. دريافت سود نقدي، اولين روش كسب درآمد توسط سهامداران است. براي مثال، شركتي را فرض كنيد كه ارزش سهامش در بورس 150 تومان است. اگر اين شركت در پايان سال 15 تومان سود بين سهامدارانش تقسيم كند، در واقع به ميزان 10 درصد سود نقدي به سهامدارانش داده است.

اما درآمد سهامداران فقط به سود نقدي محدود نمي‌شود. وقتي يك شركت عملكرد خوب و موفقيت‌آميزي داشته باشد، تمايل سرمايه‌گذاران براي خريد سهام آن شركت در بورس افزايش مي‌يابد، بنابراين سرمايه‌گذاران حاضر خواهند بود تا مبلغ بيشتري را براي خريد سهام آن شركت بپردازند، در نتيجه قيمت سهام شركت در بورس افزايش مي‌يابد. افزايش قيمت سهام شركت در بورس نيز باعث افزايش درآمد و دارايي سهامداران آن شركت مي‌شود.

در مثال قبل، فرض كنيد قيمت سهام شركت موردنظر كه پارسال 150 تومان بوده، در پايان سال، به علت عملكرد موفق شركت به 195 تومان رسيده است، يعني 30 درصد افزايش يافته است. بنابراين، سهامداران شركت، علاوه‌بر آنكه 10 درصد سود نقدي دريافت كرده‌اند، 30 درصد هم از محل افزايش قيمت سهام شركت سود به دست مي‌آوردند، يعني در طول يكسال 40 درصد سود به دست آورده‌اند.

البته بايد توجه داشت كه اگرچه شركت‌هايي كه سهامشان در بورس خريد و فروش مي‌شود، همگي جزو شركت‌هاي بزرگ، معتبر و موفق كشور هستند، اما هر شركتي عملكرد و سودآوري خاص خود را دارد و سرمايه‌گذاران بايد موقع خريد سهام شركت، اطلاعات شركت مربئط را به طور دقيق بررسي كنند تا بتوانند درآمد قابل قبولي داشته باشند.

نكته ديگري كه بايد مورد توجه سرمايه‌گذاران قرار گيرد اين است كه شركت‌ها، سياست‌هاي متفاوتي در توزيع سود نقـدي دارنـد، به اين معنا كه برخي شركت‌ها ترجيح مي‌دهند كه سود نقدي كمتري توزيع كنند و بيشتر سود سالانه خود را براي توسعه شركت به‌كار بگيرند، اما برخي ديگر از شركت‌ها، معمولا بخش عمده سود خود را بين سهامداران توزيع مي‌كنند. شما در هنگام خريد سهام شركت، بايد به اين موضوع توجه كنيد كه آيا دريافت سود نقدي ساليانه برايتان اهميت دارد يا اينكه ديد بلندمدت‌‌تري داريد و بيشتر، تمايل داريد ارزش سهامتان افزايش يابد. براي مثال، بازنشستگاني كه ترجيح مي‌دهند سود سالانه و مستمر را براي تأمين مخارج خود دريافت كنند، بهتر است سهام شركت‌هايي را انتخاب كنند كه سياست توزيع سود نقدي بيشتري دارند، اما جواني كه دوست دارد ارزش سهامش در چند سال آينده، افزايش قابل توجهي داشته باشد، سهام شركتي را ترجيح مي‌دهد كه سياست توسعه‌اي در پيش گرفته و بخش قابل توجهي از سود سالانه را به اين امر اختصاص مي‌دهد. اين موضوع را مي‌توانيد از سياست‌هاي گذشته شركت‌ها تشخيص دهيد كه آيا شركت مورد نظر بيشتر به توزيع سود علاقه‌مند است يا به توسعه شركت.

2. امنيت و شفافيت در سرمايه‌گذاري

اگر به شما بگويند با سرمايه‌گذاري در كاري، مي‌توانيد سرمايه خود را در يكسال چند برابر كنيد، ولي شما از جزئيات و كيفيت اين سرمايه‌گذاري مطلع نباشيد، مثلا ندانيد قرار است پول خود را در چه كاري سرمايه‌گذاري كنيد؟ آيا اين كار شرعي و قانوني است يا نه؟ آيا اصلا فردي كه ادعاي چند برابر كردن پول شما را مطرح كرده، فرد مطمئن و مورد اعتمادي است يا نه؟ آيا سرمايه شما باز خواهد گشت يا امكان كلاهبرداري در آن وجود دارد؟ و هزاران اما و اگر ديگر. در يك‌چنين شرايطي، آيا حاضر به سرمايه‌گذاري خواهيد شد؟ طبيعتـا پاسخ اغلب شمـا منفي است.

يكي از مهم‌ترين مزاياي سرمايه‌گذاري در بورس، امنيت در سرمايه‌گذاري و برخورداري از حمايت قانون و مقررات است. در برنامه‌هاي قبل، به جايگاه حياتي بورس در اقتصاد اشاره كرديم و گفتيم كه به دليل هميـن اهميت بالا، قوانين و مقررات متعددي درباره بورس و حمايت از سرمايه‌گذاران در اين بازار تصويب شده است كه اين امر، امنيت بورس را براي سرمایه‌گذاري تضميـن می‌کند.

براي مثال، اگر فردي سهام شركتي را در بورس خريداري كند و شركت مذكور، در پايان سال، باوجود تصويب سود نقدي، از پرداخت سود در مهلت مقرر خودداري كند، سهامدار مي‌تواند از شركت مذكور شكايت كـرده و سود خود را دريافت نمايد.

يا مثلا شركت‌هايي كه سهامشان در بورس خريد و فروش مي‌شود، موظف هستند اطلاعات مالي و عملكردي خود را بصورت مستمر، منتشر نمايند تا سرمايه‌گذاران، با اطلاع و شناخت كافي نسبت به وضعيت يك شركـت‌، درباره خريد يا فروش سهام آن شركت تصميم‌گيري كنند. درصورتي كه شركتي برخلاف قوانين و مقررات، اطلاعات خود را منتشر نكند، اعضاي هيأت مديره شركت مسئول خواهند بود و به خاطر اين اقدام، بايد به مراجع حقوقي پاسخگو باشند.

بنابراين، اگرچه شركت‌هاي پذيرفته شده در بورس، شركت‌هاي بزرگ و معتبري هستند و اغلب دچار چنين مشكلاتي نمي‌شوند، اما در عين حال قانونگذار با درنظر گرفتن اين تمهيدات، اطمينان لازم را براي سهامداران فراهم مي‌كند كه نهايت تلاش براي جهت حفظ و استيفاي حقـوق آنان به عمل آمده است.

همچنين همانطور كه گفته شد، براساس قوانين و مقررات، شركت‌هايي كه سهامشان در بورس خريد و فروش مي‌شود موظف‌اند كليه اطلاعات حائز اهميت خود اعم از اطلاعات مالي، برنامه‌ها و... را به بورس اعلام كنند. بورس نيز پس از بررسي اطلاعات ارسالي از سوي شركت‌ها، اين اطلاعات را در شرايط يكسان، براي اطلاع سهامداران منتشر مي‌كند. به‌علاوه، بورس بصورت لحظه‌اي، كليه اطلاعات مربوط به آخرين وضعيت معاملات انجام شده در بورس، قيمت سهام، ميزان عرضه و تقاضاي موجود براي هر يك از سهام‌ها، ميزان خريد و فروش صورت‌گرفته بر روي سهام و... را ازطريق اينترنت منتشر مي‌كند و سرمايه‌گذاران مي‌توانند با بررسي و تحليل اين اطلاعات، نسبت به خريد سهام جديد و يا فروش سهامي كه در اختيار دارند، تصميم‌گيري كنند. اين موضوع -كه از آن، به شفافيت در بورس ياد مي‌شود- باعث مي‌شود تا سرمايه‌گذاران در شرايط يكسان و عادلانه ازنظر ميزان دسترسي به اطلاعات، تصميم‌گيري نمايند. بنابراين، مي‌توان سرمايه‌گذاري در بورس را يك سرمايه‌گذاري كاملا شفاف دانست.

3. حفظ سرمایه در مقابل تورم

به‌طور معمول، ارزش پول در طول زمان،خود به خود كاهش مي‌يابد و با توجه به تورم موجود در جامعه، در صورتي كه افراد پس‌اندازهاي خود را در جاي مناسبي سرمايه‌گذاري نكنند، ارزش آن كاسته خواهد شد. براي حفظ ارزش پول در طول زمان، مناسب‌ترين راه حل، سرمايه‌گذاري است؛‌ البته سرمايه‌گذاري در فعاليت‌هايي كه بتواند بازدهي بيشتر از كاهش ارزش پول ناشي از تورم داشته باشد.

سرمايه‌گذاري در بورس، يكي از اين بهترين اين روش‌هاست.جالب است بدانيد براساس آمارها، متوسط سود سرمايه‌گذاري در بورس در دوره 20 سال اخير، يعني از از ابتداي سال 1370 تا اوايل سال 1391 به مراتب بيشتر از بازدهي سرمايه‌گذاري در بازارهايي مثل طلا، ارز و مسكن بوده است، اگرچه ممكن است اين بازارها، در مقاطعي نوسانات زيادي را هم تجربه كرده باشند.

اما سرمايه‌گذاري در بورس چگونه به حفظ ارزش پول در مقابل تورم كمك مي‌كند؟

همانطور كه قبلا هم گفتيم، افراد با خريد سهام يك شركت، در واقع به نسبت سهمي كه خريداري كرده‌اند، در منافع اين شركت، يعني دارايـي‌هاي شركت و همچنين سود و زيان آن سهيم مي‌شونـد. طبيعتا در طول زمان، اولا ارزش دارايي‌هاي شركت متناسب با تورم افزايش مي‌يابـد و ثانيا، شركت در اثر فعاليت‌هاي اقتصادي كه انجام مي‌دهد، سود قابل قبولي به دست مي‌آورد، بنابراين افرادي كه اقدام به خريد سهام شركت مي‌كنند- البته درصورتي كه انتخاب صحيح و آگاهانه‌اي داشته باشند- مي‌توانند سرمايه خود را در مقابل تورم حفظ كنند.

4. قابليت نقدشوندگي خوب

يكي از ويژگي‌هاي يك دارايي خوب، اين است كه قابليت نقدشوندگي بالايي داشته باشد؛ يعني بتوان آن را سريع به پول نقد تبديل كرد.

براي هر کسی، در طول زندگي ممکن است شرايطی پيش ‌آيد كه نياز به نقد كردن دارايي‌های خود پيدا کند. نقدكردن دارايي‌ها علاوه بر اين كه مشكلات خاص خود را دارد، نيازمند زمان است. فرض كنيد شما سرمايه‌ی خود را به يك دستگاه آپارتمان تبديل كرده‌اید و اکنون، به دليل شرايطي، به پول نياز پيدا كرده‌ايد و می‌خواهید آپارتمان را بفروشید. روشن است که شما، از زمان تصميم به فروش تا فروش و دريافت وجه آن با مشكلات فراوانی مثل پيدا شدن مشتري، توافق براي معامله، انتقال سند و... مواجه خواهيد بود.

اما افرادي كه با خريد سهام و يا ساير انواع اوراق بهادار، در بورس سرمايه‌گذاري مي‌كنند، به محض تصميم به فروش كافي است به اولين كارگزاري بورس در سراسر كشور مراجعه نمايند و تقاضاي فروش خود را ثبت كنند. حتي در شرايط بحراني نيز در صورتي كه شما سهام خود را به قيمت اندكي كمتر از قيمت روز بازار براي فروش عرضه كنيد، در كوتاه‌ترين زمان ممكنبه پول نقد تبديل خواهد شد. اين شرايط سبب شده است تا درجه‌ی نقدشوندگي اوراق بهادار نسبت به سايـر سرمايه‌گذاري‌ها بالاتر باشد.

5 . مشاركت در تصميم‌گيري براي اداره‌ي شركت‌ها

افرادي كه سهام یک شرکت را مي‌خرند، مي‌توانند با حضور در مجامع و رأي دادن، به نسبت سهمي كه در اختيار دارند، در تصميم‌گيري‌هاي شركت و نحوه اداره‌ی آن مشاركت ‌کنند. اين افراد با استفاده از حق‌رأی خود، قادرند هيئت‌مديره‌ي شركت را انتخاب نمايند، درباره طرح‌هاي جديدي كه مديران شركت پيشنهاد مي‌كند، اظهارنظر كنند و همچنين مي‌توانند ميزان سود تقسيمي به سهامداران شركت را مشخص كنند؛ خلاصه این که اين افراد به عنوان صاحبان اصلي شركت در تصميم‌گيري‌هاي شركت مشاركت مي‌كنند. البته همانطور كه گفتيم، ميزان اثرگذاري هريك از سهامداران در تصميمات شركت به ميزان سهامي است كه در اختيار دارد و بنابراين، افرادي كه سهام بيشتري در اختيار دارند، مي‌توانند در تصميم‌گيري‌هاي شركت نقش مؤثرتري ايفا كنند.

لینک به دیدگاه

در مطالب گذشته، مزيت سرمايه‌گذاري در بورس براي سرمايه‌گذاران را تشريح كرديم و گفتيم كه افرادي سهام شركت‌هاي پذيرفته شده در بورس را خريداري مي‌كنند، از مزيت‌هاي متعددي مانند كسب درآمد، امنيت و شفافيت در سرمايه‌گذاري، حفظ ارزش پول در مقابل تورم، قابليت نقدشوندگي سرمايه و امكان مشاركت در نحوه اداره شركت‌ برخوردار مي‌شوند.

اما در سوي ديگر ماجرا، شركت‌هاي بورسي قرار دارند، يعني شركت‌هايي كه سهامشان در بورس داد و ستد مي‌شود. سوال اينجاست كه پذيرش در بورس، براي شركت‌ها چه مزيتي دارند و شركت‌ها با چه انگيزه‌اي، علاقه‌مند به عرضه سهامشان در بورس هستند؟ آنهم در شرايطي كه پذيرش در بورس، طبيعتا براي آنها الزاماتي مانند لزوم اطلاع‌رساني مستمر و شفاف به سهامداران، رسيدگي دقيق به حساب‌هاي مالـي و... را ايجاد مي‌كند؟

در ادامه، سه مزيت عمده‌اي را كه پذيـرش در بورس، براي شركت‌ها بدنبال دارد، ذكر مي‌كنيم:

1. امکان تأمین آسان منابع مالی

شرکت‌ها معمولاً برای گسترش فعالیت خود به منابع مالی جدید نیاز دارند. این منابع مالی معمولاً یا از طریق استقراض از بانك و یا از طریق عرضه­ی سهام تأمین می­شود. تأمین مالی از طریق استقراض مشكلات فراوانی دارد. فرض كنید شركتی برای اجرای طرحی از بانك تقاضای وام می­كند. در اولین قدم باید طرح خود را به همراه تقاضا برای دریافت وام به بانك ارسال كند. بانك پس از بررسی، كارشناسان خود را برای بازدید و ارزیابی به محل اجرای طرح می­فرستد. در صورتی که هیچ گونه مشكلی از دید كارشناسان بانك وجود نداشته باشد، بانك اسنادی را برای تضمین بازپرداخت وام از شركت مطالبه می­کند و پس از انجام تشریفات و مراحل قانونی، وام را می­پردازد. البته شركت پس از دریافت وام باید مطابق برنامه­ی بانك، اقساط وام دریافتی و سود آن را پرداخت نماید. این فرآیند علاوه‌بر این كه به زمان بسیار طولانی نیاز خواهد داشت هزینه­های مستقیم و غیرمستقیم بسیار زیادی را نیز همراه دارد، از جمله این که بازپرداخت اقساط همراه با سود آن، فشار سنگین و ریسک بالایی را به شركت تحمیل می­كند.

اما روش دیگر تأمین مالی، عرضه­ی سهام است كه بسیار آسان خواهد بود. در این روش كافی است شركت در بورس پذیرفته شده و از ديد سرمايه‌گذاران، عملكرد و آينده قابل قبولي داشته باشد. در این صورت با عرضه سهام جدید شركت در بورس، این سهام به سرعت به فروش می­رسند و شركت مي‌تواند به‌راحتي و سريع، منابع مالي مورد نياز خود را تأمين كند. به اين ترتيت، شركت نه تنها اقساطی را پرداخت نمی­کند، بلكه شركایی به نام سهامداران دارد كه در سود و زيـان، با شركت سهيـم خواهند بود.

2. دریافت معافیت مالیاتی

براساس قانون، همه شركت‌هایی كه در كشور فعالیت می­كنند، بخشی از درآمد خود را در قالب مالیات به دولت می­پردازند. همانطور كه قبلا هم گفته بوديم، به سبب نقش مؤثر بورس در رشد و رونق اقتصادي، قوانين و مقررات متعددي براي تقويت بورس درنظر گرفته شده است. يكي از اين قوانين، معافيت مالياتي براي شركت‌هاي بورسي است، به اين معنا كه شركت‌هایی كه سهام آنها در بورس خريد و فروش می­شود مطابق قانون كمتـر از ساير شركت‌ها ماليات مي‌پردازند و بنابراين، هزينه‌هاي آنها كاهش و در نتيجه، سود آنها افزايش خواهد يافت. اين مزيت، باعث مي‌شود تا شركت‌ها تلاش كنند شرايط لازم را براي ورود به بورس بدست آورده و سهام خود را در اين بازار، عرضه كنند.

 

3. کسب اعتماد و شهرت عمومی

 

به هر شركتـي اجازه عرضه سهـام در بورس داده نمي‌شود و شركت‌ها بايد داراي شرايط خاصي باشند، براي مثـال، شركت بايد سهامي عام باشد، سودآور بـوده و اميـد به سودآوري آن در آينده هم براي آن شركت وجود داشته باشد، مدت مشخصي از زمان فعاليتـش گذشتـه و عملكرد قابل قبولي داشته باشد، حداقل سرمايـه مشخصي داشته باشنـد و.... . چنين شرایطي باعث می­شود تا مردم به شركت‌های فعال در بورس اعتماد كنند. این اعتماد است که موجب تمايل سرمايه‌گذاران به خرید سهام آن شركت‌ها و به دنبال آن توسعه­ی شركت‌هاي بورسي خواهد شد.

به علاوه، چـون شركت‌هاي بورسي در مقايسـه با سايـر شركت‌ها، از شفافيت و عملكرد بهتـري برخوردار هستند، نهادهای وام­دهنده مانند بانك‌ها نيز اين شركت‌ها را در اولويت اعطاي تسهيلات قرار مي‌دهند.

همچنين شركت‌هاي پذيرفته شده در بورس معمولا در مقايسه با ساير شركت‌ها، از شرايط اطلاع‌رساني و تبليغاتي مناسب‌تري برخوردار هستند، زيرا اطلاعات آن‌ها بصورت مستمر ازطريق رسانه‌هاي مختلف به مردم منعكس مي‌شود كه اين موضوع، مي‌توانـد امتيازي ويژه براي آن‌ها محسوب شود.

لینک به دیدگاه

در مطالب گذشتـه، ضمن معرفي تاريخچـه پيدايش بورس در ايران و جهان، مزاياي سرمايه‌گذاري در بورس را به طور مفصل تشريح كرديـم. همچنين گفتيم كه در بورس اوراق بهادار، نوعي از دارايي با عنوان دارايي مالي يا اصطلاحا دارايي كاغذي خريد و فروش مي‌شود. سهام، اوراق مشاركت و ساير انواع اوراق بهادار، ازجمله اين دارايي‌هاي مالي هستند. همچنين اشاره شد كه ارزش دارايي مالي، به پشتوانه يك دارايـي ديگر تعيين مي‌شود. براي مثال، ارزش سهام يك شركت به عملكرد شركت مذكور بستگي دارد و با بهبود و يا ضعف عملكرد شركت، ارزش سهام آن هم بالا و پايين مي‌رود.

بنابراين، در انتخاب يك دارايي مالي مثل سهام، توجه به اطلاعاتي كه مي‌تواند بر قيمت آن دارايي تأثيرگذار باشد، بسيار حائز اهميت است، چون تصميم‌گيري براساس اطلاعات مي‌تواند تا حد زيادي ريسك سرمايه‌گذاري شما را كاهش دهد. اما ريسك، چيست؟ و چطـور مي‌توان ريسك سرمايـه‌گذاري در بورس را كاهش داد؟

در يك تعريف بسيار ساده، ريسك، احتمال محقق نشدن پيش‌بيني‌هاست. براي مثال، فرض كنيد قيمت سهام شركت الف در حال حاضر 150 تومان است. شما پيش‌بيني مي‌كنيد كه قيمت سهام اين شركت در ماه آينده به 160 تومان برسـد و براساس اين پيش‌بيني، اقدام به خريد سهام مي‌كنيد. در اينجا دو حالت ممكن است رخ دهد: يا سهام مزبور در ماه آينده به 160 تومان يا بالاتر از آن مي‌رسد كه در اين صورت شما ريسك سرمايه‌گذاري را با موفقيت پشت سر گذاشته‌ايد و به اصطلاح ريسك سرمايه‌گذاري شما صفر بوده است يا اينكه پيش‌بيني شما محقق نمي‌شود و سهام آن شركت با قيمتي كمتر از آنچه پيش‌بيني كرده بوديد، به فروش مي‌رسد. مثلا در ماه آينده قيمت سهام مزبور به 155 تومان مي‌رسد. در اين صورت پيش‌بيني شما با 50 درصد عدم موفقيت همراه بوده است. بدين ترتيب مشخص مي‌شود كه تعريف ديگر ريسك، احتمال عدم موفقيت است. هر اندازه احتمال عدم موفقيت در سرمايه‌گذاري بيشتر باشد، اصطلاحا ريسك سرمايه‌گذاري بيشتر خواهد بود.

بنابراين، با دقت در مفهوم ريسك مي‌توان به دو نكتـه اساسي پي برد:

1- پيش‌بيني صحيح نقش بسيار زيادي در كاهش ريسك سرمايه‌گذاري دارد

2- چون لزوما همواره پيش‌بيني‌ها بطور كامل منطبق بر واقعيت نخواهد بود، لذا فردي كه قصد دارد با خريد سهام در بورس سرمايه‌گذاري كند، بايـد توانايي پذيرش ريسك را داشته باشد.

البته در آينـده، بيان خواهيم كرد كه در سال‌هاي اخير و با طراحي برخي شيوه‌هاي جديد سرمايه‌گذاري در بورس، امكان سرمايه‌گذاري بدون ريسك در بورس هم براي افراد فراهم شده است. اما به هر حال، بايد توجه داشت كه موضوعـي تحت عنوان ريسك، همواره بايد در سرمايه‌گذاري‌ها مدنظر قرار گيرد.

اما در كنار مفهوم ريسك، مفهوم ديگري نيز همواره در ادبيات سرمايه‌گذاري مورد استفاده قرار مي‌گيرد؛ مفهومي به نام بازده. منظور از بازده، درآمد حاصل از سرمايه‌گذاري است. در برنامه‌هاي قبل، توضيح داديم كه فردي كه سهامي را خريداري مي‌كند، از دو محل،كسب درآمد مي‌كند: اول دريافت سود نقدي سالانه و دوم، درآمد ناشي از افزايش قيمت سهام. مجموع اين دو را بازده مي‌گويند. مثلا فرض كنيد فردي، سهام شركتي را به قيمت 150 تومان خريداري مي‌كند. اگر اين شركت در پايان سال، به ازاي هر سهم، 15 تومان سود نقـدي به سهامدارانش بدهـد و قيمت سهم هم در پايان سال، به 195 تومان برسد، بنابراين بازده سرمايه‌گذاري فرد در مجموع 40 درصد بوده است، 10 درصد بازده ناشي از دريافت سود نقدي و 30 درصد بازده ناشي از افزايش قيمت سهام.

فرض كنيد شما به جاي خريد سهام يك شركت، اوراق مشاركت را از بانك خريداري كرده‌ايد و نرخ سود سالانه اوراق مشاركت هم 20 درصد تعيين شده است. مشخص است كه بازده سرمايه‌گذاري شما در يك سال از طريق اوراق مشاركت 20 درصد خواهد بود. در واقع، در اوراق مشاركت، برخلاف سهام، قيمت خود اوراق مشاركت ثابت است و سرمايه‌گذار، فقط سود ثابتي را در فواصل زماني تعريف شده دريافت مي‌كند.

سؤالي كه مطرح مي‌شود اين است كه چرا بايد يك نفر سهامي را خريداري كند كه 40 درصد بازده دارد ولي فرد ديگري به 20 درصد بازده راضي مي‌شود؟

اگر از شما چنين سؤالي را بپرسند، چه جوابي داريد؟ احتمالا پاسخ مي‌دهيد:

- از كجا معلوم كه سهام شركت موردنظر، حتما 40 درصد بازدهي داشته باشد؟

 

- اگر قيمت سهم برخلاف پيش‌بيني‌ها، به 195 تومان نرسيد، چه مي‌شود؟

- اگر شركت سود نقدي كمتري از مقدار پيش‌بيني‌ شده توزيع كرد، تكليف چيست؟

- خريد اوراق مشاركت، حداقل اين تضمين را دارد كه قطعا 20 درصد بازدهي به دست خواهد آمد و پاسخ‌هايي از اين دست.

اما با وجود همه اين ترديدها، بسيارند سرمايه‌گذاراني كه ترجيح مي‌دهند بجاي دريافت بازدهي 20 درصدي بدون تحمل ريسك، ريسك بيشتري را متحمل شوند و در ازاي پذيرش اين ريسك، بازدهي بيشتري بدست آورند. به همين علت است كه به بازده، پاداش ريسك هم مي‌گويند؛ يعني كسب بازدهي بيشتر، در ازاي پذيرش ريسك بيشتر و كسب بازدهي كمتر، در ازاي پذيرش ريسك كمتر.

در مطالب آتی، بيشتر درباره رابطـه ريسك و بازده و نقش آن در سرمايه‌گذاري صحبت مي‌كنيم.

لینک به دیدگاه

پیشتر، مفهوم ريسك و بازده را توضيح داديم و با بيان يك مثال ساده، گفتيم كه بين ريسك و بازده، رابطه مستقيمي وجود دارد، به اين معنا كه پذيرش ريسك بيشتر از سوي يك سرمايه‌گذار، به معناي انتظار وي براي كسب بازدهي بالاتر است و در مقابل، پذيرش ريسك كمتر از سوي سرمايه‌گذار، به معناي آن است كه وي، به كسب بازدهي پايين‌تر نيـز رضايت دارد.

توجه داشته باشيد كه همه تصميمات سرمايه‌گذاري براساس روابط ميان ريسك و بازده صورت مي‌گيرد؛ زيرا از يك‌سو سرمايه‌گذاران به‌دنبـال حداكثـر ‌كردن بازده خوداز سرمايه‌گذاري هستند و از سوي ديگر، به ‌علت شرايط عدم اطمينـان كه بر بخش عمده‌اي از فضاي سرمايه‌گذاري حاكم است، با ريسك مواجه‌اند.

با اين اوصاف، آنچه كه بسيار اهميت دارد، اين است كه سرمايه‌گذار براساس ميزان ريسك‌پذيري خود، گزينه‌هاي مناسب براي سرمايه‌گذاري را انتخاب كند. افرادي كه تحمل پذيرش ريسك را دارند، مي‌توانند مستقيما اقدام به خريد سهام كنند ولي به كساني كه تحمل پذيرش ريسك ندارد، توصيـه نمي‌شود كه مستقيما سهام بخرد، چون قيمت سهام همواره در حال نوسان است و سود تضمين شده‌اي به آن تعلق نمي‌گيرد. براي چنين افرادي سرمايه‌گذاري بدون ريسك مناسب است كه نمونه آن مي‌تواند خريد اوراق مشاركت باشد. سود اوراق مشاركت به فرد پرداخت مي‌شود و هيچ‌گونه ريسكي نسبت به كاهش سود يا از دست رفتن اصل سرمايه وجود ندارد.

بنابراين شايد بتـوان گفت اولين و مهمترين گام براي سرمايه‌گذاري در بورس، شناخت كافي از ويژگي‌هاي فردي و تصميم‌گيري براساس اين ويژگـي‌هاست.

 

نمودار زير رابطه بين ريسك و بازده مورد انتظار يك سرمايه‌گذار را نشان مي‌دهد:

yy92a1qn94vrqkj624v.jpg

دايره سبـز، بيانگر زماني است كه اين سرمايه‌گذار، تمايل به پذيرش هيچ ميزان ريسكي ندارد. اين نمودار نشان مي‌دهد كه فرد مذكور در شرايط عدم پذيرش ريسك، انتظار دارد حداقل 20 درصد بازدهي به دست آورد. فرد در اين حالت ممكن است به خريد اوراق مشاركت روي بيـاورد.

دايره نارنجي، شرايطي را نشان مي‌دهد كه فرد مذكور، حاضر به پذيرش مقداري ريسك شده‌ است، در اين حالت، وي انتظار خواهد داشت كه حداقل 40 درصد بازدهي، بدست آورد، يعني 20 درصد بازدهي بيشتر از حالتي كه هيچگونه ريسكي متحمل نشده بـود.

اما دايره قرمز، بيانگر شرايطي است كه فرد مذكور حاضر شده است ريسك بسيار بيشتري را بپذيرد، در چنين شرايطي، وي انتظار دارد پاداش مناسبي در ازاي پذيرش اين ميزان ريسك دريافت كند، بنابراين حداقل بازدهي مورد انتظار وي، عددي مثل 60 درصد خواهد بود.

اين نمودار به خوبي نشان مي‌دهد كه چگونه افراد پس از درك كامل و واقع‌بينانه نسبت به ويژگي‌هاي فردي و ميزان ريسك‌پذيري خود، مي‌توانند شيوه مناسب براي سرمايه‌گذاري را انتخاب كنند.

 

نكته‌اي كه بايد به آن اشاره شـود، اين است كه امروز خوشبختانه در بورس براي همه افراد، با سطوح مختلف ريسك‌پذيري، امكان سرمايه‌گذاري وجود دارد، يعني حتي افراد بسيار ريسك‌گريز، افراد بسيار ريسك‌پذير و افرادي‌كه در بين اين طيف سطوح ريسك‌پذيري متفاوتي دارند، همگي مي‌توانند با انتخاب شيوه مطلوب خود، اقدام به سرمايه‌گذاري در بورس نمايند؛ سرمايه‌گذاري‌اي كه بطور كامل منطبق بر ويژگي‌هاي فردي آنها باشد.

البته بايد توجه داشت كه راه‌هاي بسيار زيادي نيز براي كاهش ريسك سرمايه‌گذاري در بورس وجود دارد كه در آينـده، به آنها اشاره خواهيم كرد.

لینک به دیدگاه

همانطور که قبلا توضیح دادیم، افراد بايد قبل از شروع سرمايه‌گذاري در بورس، ارزيابي كنند كه تا چه اندازه توانايي پذيرش ريسك يا اصطلاحا عدم موفقيت را دارند. سپس در قالب يك نمودار توضيح داديم كه يك سرمايه‌گذار، هر اندازه كه ريسك بيشتري بپذيرد، انتظار دارد بازده بيشتري را به عنوان پاداش ريسكي كه متحمل شده است، دريافت كند. اما سرمايه‌گذاران، الگوهاي ريسك‌پذيري متفاوتي دارند، برخي از آنها ريسك‌پذيرند، برخي ريسك‌گريز و برخي هم بي‌تفاوت نسبت به ريسك.

افراد ريسك‌پذیربه دليل بالابودن ميزان بازدهي موردانتظارشان، معمولا به سرمايه‌گذاري‌هايي مثل سپرده‌هاي بانكي، خريد اوراق مشاركت و ... تمايل ندارند. اين دسته از افراد عموما سرمايه‌گذاري در بورس را ترجیح مي‌دهند، بنابراین تجزیه و تحلیل و تعیین ریسک سرمايه‌گذاري برای این گروه از سرمایه‌گذاران بسیار اهميت دارد.در مقابل، افراد ريسك‌گريز بیشتر علاقه‌مند به سرمايه‌گذاري در سپرده های بانکی یا خرید اوراق مشارکت هستند، چون اين‌گونه سرمايه‌گذاري‌ها تقريبا هيچ‌گونه ريسكي را متوجه آنها نمي‌كند و بازدهي‌اش، تضمين شده است.گروه سوم هم افراد بی‌تفاوت به ریسک هستند، افرادي که به دلايل مختلف، هیچ عكس‌العملي نسبت به فرصت هاي سرمايه‌گذاري و ريسك‌هاي مترتب بر آن از خود نشان نمي‌دهند.

نمودار زير تفاوت بين الگوهاي تصميم‌گيري يك سرمايه‌گذار ريسك‌پذير را در مقايسه با يك سرمايه‌گذار ريسك‌گريز، به‌خوبي نشـان مي‌دهد:

 

 

z193ffmom0ec22261yoe.jpg

به اين نمودار خوب دقت كنيد. شما چه برداشتي از اين نمودار داريد؟ فكر مي‌كنيد سرمايه‌گذار (الف) ريسك‌پذيرتر است يا سرمايه‌گذار (ب). احتمالا درست حدس زده‌ايد. سرمايه‌گذار (الف) در مقايسه با سرمايه‌گذار (ب) ريسك‌پذيرتـر است. اما چرا؟

اگر به نمودار دقت كنيد، متوجه خواهيد شد كه سرمايه‌گذار (الف) حاضر است در ازاي دريافت 30 درصد بازدهي، به ميزان مشخصي ريسك كند، درحاليكه سرمايه‌گذار (ب) درصورتي حاضر است همان اندازه ريسك را متحمل شود كه حداقل 45 درصد بازدهي كسب كند، يعني 15 درصد بازدهي بيشتر از سرمايه‌گذار (الف).

همچنين سرمايه‌گذار (الف) درصورتي كه 40 درصد بازدهي كسب كند، حاضر خواهد شد ريسك بالاتري را بپذيرد، درحاليكه سرمايه‌گذار ب درصورتي ريسك بالاتر را خواهد پذيرفت كه حداقل 65 درصد بازدهي بدست آورد. نتيجه مشخص است:

سرمايه‌گذار (الف) در مقايسه با سرمايه‌گـذار (ب)، راحت‌تر ريسك مي‌كند. بنابراين ريسك‌پذيرتر است. بنابراين هرچه شيب اين نمودار كمتر باشد، نشان‌دهنـده آن است كه سرمايه‌گذار قدرت ريسك‌پذيري بالاتري دارد.

همانطور كه اشاره شد، نخستين گام براي سرمايه‌گذاري، آن است كه از ميزان تحمل ريسك خود مطلع شويد. بد نيست شما هم نمودار ميزان ريسك‌پذيري خود را ترسيم كنيد تا مشخص شود تا چه اندازه، حاضر به پذيرش ريسك در ازاي دريافت بازدهـي مشخصي خواهيد بود. براي اين كار در نظر بگيريد كه اوراق مشاركت، سود سالانه 20 درصدي را تضمين مي‌كند؛ حال اگر تصميم بگيريد بجاي اوراق مشاركت، سهام خريداري كنيد، اين اقدام بايد چه مقدار سود بيشتر از سود اوراق مشاركت نصيب شما كند تا حاضر شويد ريسك خريد سهام را بپذيريد؟

اطمينان داشته باشيد چه ريسك‌پذير باشيد و چه ريسك‌گريز، امكان سرمايه‌گذاري در بورس براي شما وجود خواهد داشت. كافيست سرمايه‌گذاري شما با ميزان ريسك‌پذيري شما همخواني داشته باشد.

 

لینک به دیدگاه
  • 3 هفته بعد...

گام اول: مطالعه، مشورت و توجه به اصول سرمایه گذاری در بورس

گام اول برای سرمایه گذاری در بورس، مطالعه و شناخت کافی درباره این بازار، مشورت با افراد حرفه ای و تعیین هدف از سرمایه گذاری در بورس است. توصیه می کنیم به اصول زیر توجه داشته باشید:

1- با نگاه بلندمدت سرمایه گذاری کنیـد.

2- توجه داشته باشید که ذات بورس با نوسان همراه است، بنابراین در مواجهه با افت و خیزهای مقطعـی بازار، هیچگاه بصورت شتابـزده و هیجانی اقدام به خرید یا فروش سهام نکنید.

3- برای شروع کار، از سرمایه های مازاد خـود استفاده کنید و سرمایه های ضروری خود را وارد بورس نکنید.

4 - حتما برای سرمایه گذاری در بورس، با افراد متخصص مشورت کنید. کارگزاران رسمی بورس که مجوز مشاوره دارند، یکی از مناسب ترین گزینه ها برای مشورت در سرمایه گذاری هستند

 

گام دوم: دریافت کد معاملاتی

حتما شما هم در یک یا چند بانک، دارای حساب بانکـی هستید. همانطـور که برای پس انداز و سرمایه گذاری در بانک، نیازمند دریافت شماره حساب بانکی هستید، برای سرمایه گذاری در بورس هم باید در اولین گام، کد معاملاتی دریافت کنید. برای دریافت کد معاملاتی، می توانید با در دست داشتن مدارک شناسایی شامل شناسنامه و کارت ملی، به یکی از کارگزاران رسمی بورس مراجعه کنید .

 

گام سوم: خرید و فروش سهام

برای خرید و فروش سهام، نیازی نیست به تالار بورس مراجعه کنید. خرید و فروش سهام صرفا از طریق شرکت های کارگزاری و به یکی از روش های زیر انجام می گیرد:

- مراجعه حضوری به کارگزاری و ارائه سفارش خرید یا فروش - سفارش تلفنـی به کارگـزاری، برای خرید یا فروش سهام - سفارش اینترنتی به کارگـزاری، برای خرید یا فروش سهام - خرید یا فروش مستقیم سهام توسط خود فرد، ازطریق سامانه معاملات آنلاین (برخط)

 

تفاوت سفارش اینترنتی و معاملات آنلاین (برخط) این است که در سفارش اینترنتی، شما بجای مراجعه حضوری به دفتر کارگزاری و تکمیل فرم سفارش خرید یا فروش سهام، به پایگاه اینترنتی کارگزاری مراجعه کرده و فرم سفارش خرید یا فروش سهام را ازطریق اینترنت تکمیل کرده و در اختیار کارگزار قرار می دهید، اما در نهایت، این کارگزار است که عملیات خرید یا فروش سهام را براساس سفارش شما انجام می دهد، اما در معاملات آنلاین، شما پس از دریافت گذرواژه و رمز عبور از کارگزاری، می توانید شخصا نسبت به خرید و فروش سهام ازطریق اینترنت اقدام کنید. افزایش سرعت، سهولت و عدالت در دسترسی به بورس و خرید و فروش سهام، مهمترین مزیت معاملات آنلایـن است.

"توصیه می شـود افـرادی از روش معاملات آنلایـن استفاده کننـد که تجربه بیشتـری در خریـد و فروش سهام دارند."

لینک به دیدگاه
  • 2 هفته بعد...

1- همواره سبدی از سهام متنوع تشکیل دهید تا ریسک سرمایه گذاری شما کاهش یابد. با این کار، زیان ناشی از کاهش قیمت یک یا چند سهم، با سود ناشی از افزایش قیمت سایر سهام موجود در سبد سرمایه گذاری شما کاهش خواهد یافت.

 

2- حتی الامکان، بجای خرید مستقیم سهام، از طریق صندوق های سرمایه گذاری وارد بورس شوید، چون این صندوق ها، توسط افراد حرفه ای اداره شده و تحت نظارت سازمان بورس و اوراق بهادار فعالیت می کنند، بنابراین ریسک سرمایه گذاری شما تا حد زیادی کاهش می یابد. جالب است بدانید برخی از صندوق های سرمایه گذاری، پرداخت حداقل سود مشخصی را تضمین می کنند.

 

3- به شایعات توجه نکنیـد و همواره براساس اطلاعات واقعی و معتبر تصمیم گیری کنیـد. عمده پایگاههای اینترنتی رسمی بورس عبارتند از:

 

 

[TABLE=width: 100%]

[TR]

[TD]

برای مشاهده این محتوا لطفاً ثبت نام کنید یا وارد شوید.
[/TD]

[TD]

برای مشاهده این محتوا لطفاً ثبت نام کنید یا وارد شوید.

[/TD]

[/TR]

[TR]

[TD]

برای مشاهده این محتوا لطفاً ثبت نام کنید یا وارد شوید.
[/TD]

[TD]

برای مشاهده این محتوا لطفاً ثبت نام کنید یا وارد شوید.

[/TD]

[/TR]

[TR]

[TD]

برای مشاهده این محتوا لطفاً ثبت نام کنید یا وارد شوید.
[/TD]

[TD]

برای مشاهده این محتوا لطفاً ثبت نام کنید یا وارد شوید.

[/TD]

[/TR]

[TR]

[/TR]

[TR]

[TD]

برای مشاهده این محتوا لطفاً ثبت نام کنید یا وارد شوید.
[/TD]

[TD]

برای مشاهده این محتوا لطفاً ثبت نام کنید یا وارد شوید.

[/TD]

[/TR]

[TR]

[/TR]

[TR]

[TD]

برای مشاهده این محتوا لطفاً ثبت نام کنید یا وارد شوید.
[/TD]

[TD]

برای مشاهده این محتوا لطفاً ثبت نام کنید یا وارد شوید.

[/TD]

[/TR]

[TR]

[/TR]

[TR]

[TD]

برای مشاهده این محتوا لطفاً ثبت نام کنید یا وارد شوید.
[/TD]

[TD]

برای مشاهده این محتوا لطفاً ثبت نام کنید یا وارد شوید.

[/TD]

[/TR]

[TR]

[/TR]

[TR]

[TD]

برای مشاهده این محتوا لطفاً ثبت نام کنید یا وارد شوید.
[/TD]

[TD]

برای مشاهده این محتوا لطفاً ثبت نام کنید یا وارد شوید.

[/TD]

[/TR]

[TR]

[/TR]

[TR]

[TD]

برای مشاهده این محتوا لطفاً ثبت نام کنید یا وارد شوید.
[/TD]

[TD]

برای مشاهده این محتوا لطفاً ثبت نام کنید یا وارد شوید.

[/TD]

[/TR]

[TR]

[/TR]

[TR]

[TD]

برای مشاهده این محتوا لطفاً ثبت نام کنید یا وارد شوید.
[/TD]

[TD]

برای مشاهده این محتوا لطفاً ثبت نام کنید یا وارد شوید.

[/TD]

[/TR]

[/TABLE]

 

 

اگر نگران آن هستید که با سرمایه گذاری در بورس، ضرر و زیان کنید، توصیه می کنیم قبل از سرمایه گذاری واقعی در بورس، سرمایه گذاری در فضای شبیه سازی شده بورس را تجربه کنید؛ سامانه اینترنتی تالار مجازی بورس ایران به نشانی

برای مشاهده این محتوا لطفاً ثبت نام کنید یا وارد شوید.
این امکان را برای شما فراهم می کند.

تالار مجازی بورس ایران با شبیه‌سازی فضای واقعی بورس، به شما کمک می کند که بدون نیاز به پول و بدون آن‌که ریسکی متوجه شما شود، سرمایه‌گذاری براساس شرایط واقعی بورس را تجربه کنید، چون قیمت سهام و سایر شرایط در این تالار، تا حد بسیار زیادی، منطبق با شرایط واقعی بورس است، بنابراین شما می توانید مهارت خود در سرمایه گذاری و کسب بازدهی از بورس را با سایر کاربران تالار مقایسه کنید. اگر جزو 5 نفری باشید که بیشترین بازدهی را در رقابت های تالار کسب می کنید، از طرف سازمان بورس و اوراق بهادار به شما اعتبار واقعی جهت خرید سهام، به عنوان جایزه اعطا خواهد شد. همچنین انواع متون آموزشی الکترونیک از طریق این تالار، برای شما بصورت رایگان در دسترس است. پس فرصت را از دست ندهید. شعار تالار مجازی این است:

"بدون پول و بدون ریسک، در بورس مجازی سرمایه گذاری کنید و سهام جایزه بگیرید"

لینک به دیدگاه

به گفتگو بپیوندید

هم اکنون می توانید مطلب خود را ارسال نمایید و بعداً ثبت نام کنید. اگر حساب کاربری دارید، برای ارسال با حساب کاربری خود اکنون وارد شوید .

مهمان
ارسال پاسخ به این موضوع ...

×   شما در حال چسباندن محتوایی با قالب بندی هستید.   حذف قالب بندی

  تنها استفاده از 75 اموجی مجاز می باشد.

×   لینک شما به صورت اتوماتیک جای گذاری شد.   نمایش به صورت لینک

×   محتوای قبلی شما بازگردانی شد.   پاک کردن محتوای ویرایشگر

×   شما مستقیما نمی توانید تصویر خود را قرار دهید. یا آن را اینجا بارگذاری کنید یا از یک URL قرار دهید.

×
×
  • اضافه کردن...