دردهای شکمی 18 دلیل دارد

[Ssara 14641]

همه انسانها به گونه ای شکم درد یا معده درد را تجربه کرده اند. دردهای شکمی اصولا زودگذر هستند یا پس از صرف غذا سراغ فرد می آیند. این نوع دردها دلایل متنوعی دارند و ما چندین نمونه از آنها را برایتان نام برده ایم.

 

 

​1. مسومیت غذایی

 

مسومیت های غذایی که در نتیجه باکتری هابه وجود می آیند، به دردهای معده، اسهال و استفراغ منجر می شوند. حتی در موارد نادر مشاهده شده است فرد در نتیجه باکتری های غذای مسموم جان خود را از دست داده است. نشانه های مسمومیت غذایی یک تا دو روز در بدن باقی می مانند.

 

2. عوارض جانبی دارو

 

تقریبا همه داروها عوارض جانبی دارند که یکی از آنها دردهای شکمی است. برخی از داروها همچون آنهایی که برای جلوگیری از پوکی استخوان هستند، می تواند باعث دردهای شکمی بشوند. داروهایی که با نام nsaid می شناسید همچون ایبوپروفن و آسپرین ها نیز ممکن است ورم معده و یا حتی زخم معده را موجب بشوند.

 

3. آماس لوزالمعده

 

تورم لوزالمعده می تواند باعث ایجاد سوزش در معده و شکم بشود. حتی برخی از بیماران در نتیجه این ورم، دردی را متحمل می شوند که از پشت کمرشان تیر می کشد.

بهتر است بیمار در این حالت به کمر دراز بکشد تا درد، حالت تهوع و استفراغ کاهش پیدا کنند. مصرف بیش از اندازه الکل نیز موجب ناراحتی و سوزش معده می شود.

 

4. رفلاکس

 

رفلاکس یا به اصطلاح ترش کردن معده باعث ایجاد درد در بالای معده و پایین سینه می شود. رفلاکس چگونه به وجود می آید؟ وقتی دریچه ای که معده را از مری جدا می کند، ضعیف عمل کند غذا و اسیدهای معده از معده وارد مری می شوند و فرد سوزش شدیدی را در ناحیه زیر سینه احساس می کند که بسیار ناراحت کننده است.

 

درست غذا نخوردن یا مصرف غذاهای نامناسب (چرب) می تواند موجب ایجاد رفلاکس شود. برای برطرف کردن آن همیشه مراقب نوع غذایی که میل می کنید باشید. داروهای خنثی کننده اسید یا بلوکه کننده h2 هم می توانند در کم کردن این درد موثر باشند.

 

5. حساسیت به لاکتوز

 

در سراسر جهان مردم بسیاری هستند که به لاکتوز شیر حساسیت دارند. این حساسیت می تواند منجر به دردهای معده، نفخ شکم، اسهال، تولید گاز معده و هضم نشدن غذا بشود. برای درمان یا پیشگیری از این درد باید مصرف لبنیات و به ویژه شیر و پنیر را ترک کنید.

[Ssara 14641]

6. سنگ کیسه صفرا

 

صفرا یک عضو کوچک بدن است که زیر کبد قرار دارد و ممکن است سنگ‌ساز باشد. این سنگ ها می توانند موجب دردهای شکمی بشوند و راه روده ها را مسدود کنند و نتیجه آن دردی است که بیمار متحمل می شود. درد کیسه صفرا در سمت راست و بالای شکم احساس می شود و بیشتر پس از مصرف غذاهای چرب سراغ بیمار می آید.

 

7. دیورتیکول

 

بیماری دیورتیکول یا در نتیجه تورم آماس دیورتیکول یا کیسه هایی است که در روده بزرگ وجود دارند. نشانه های این بیماری شامل گرفتگی عضلات شکم است که شاید در واکنش به آنتی بیوتیک انجام شود. رژیم های غذایی که فیبر زیادی دارند می توانند کمک کننده باشند. در انواع بسیار شدید این درد می تواند شامل آبسه، خونریزی و حتی ایجاد حفره بشود که باید آن را جراحی کرد.

 

8. حساسیت به گلوتن

 

برخی از مردم به گلوتن واکنش های بدی نشان می دهند. گلوتن در گندم و دانه چاودار موجود است. حالت شدید حساسیت به گلوتن، بیماری سلیاک نام دارد.

گلوتن موجب آسیب دیدن روده کوچک و مانع از عملکرد درست آن می شود. در این حالت روده نمی تواند مواد غذایی را جذب کند. سلیاک می تواند منجر به گاز، نفخ و دردهایی همچون خستگی عمومی بدن می شود.

 

عدم توانایی روده کوچک در جذب مواد غذایی به استفراغ، کاهش وزن و حتی سوء تغذیه منجر می شود.

 

9. اندومتروز

 

این بیماری فقط مختص خانم ها است. اندومتروز زمانی به وجود می آید که بافت های درون رحم در بخش های دیگری از بدن و عموما در لگن رشد می کنند. دردهای شدید، خونریزی غیرمعمول و ناباروری از جمله صدمه های اندومتروز هستند.

 

از آنجا که این بیماری فقط بخش کوچکی از بدن را تخریب می کند، با جراحی می توان آن را برطرف کرد. البته روش های درمانی دیگری همچون هورمون تراپی نیز می تواند باعث کاهش درد شود.

 

10. بیماری تیروئید

 

با اینکه غده تیروئید در گلو قرار دارد اما می تواند موجب درد معده و شکم بشود. تیروئید پرکار موجب ترشح هورمون زیادی می شود که توسط فرایند هضم تشدید می شود و منجر به دردهای شکمی می شود. تیروئید کم کار هم موجب کاهش روند هضم می شود و به تولید گاز و ایجاد نفخ منجر می شود.

[Ssara 14641]

11. انگل

 

هیچ فردی دوست ندارد تصور کند دردهای شکم و معده او در نتیجه وجود کرم و انگل در بدن او است. اما این مساله می تواند حقیقت داشته باشد و انواع و اقسام کرم و انگل وجود دارند که به واسطه استخر یا آب رودخانه و دریا یا در نتیجه نوشیدن آب های تصفیه نشده وارد بدن و باعث دل درد شدید، دل پیچه، اسهال و استفراغ می شوند.

 

12. آپاندیس

 

افرادی که آپاندیس دارند به طور ناگهان دردی شدید در سمت راست شکم خود احساس می کنند که باید فرد را فورا به بیمارستان رساند.

این بیماری بیشتر در کودکان و جوانان شایع است. اگر آپادنیس برداشته نشود می تواند منجر به مرگ بیمار بشود.

 

13. زخم معده

 

زخم معده یکی از رایج ترین دردهای شکمی است. این درد اصولا در قسمت نیمه بالایی شکم فرد ایجاد و معمولا هم پس از غذا دردش شدیدتر می شود. افرادی که دچار زخم معده هستند ممکن است حتی نیمه های شب در اثر درد معده از خواب بی خواب شوند.

برای درمان این بیماری از انواع آنتی بیوتیک ها استفاده می شود.

 

14. استفاده بیش از اندازه آدامس های بدون قند

 

اگر بیش از اندازه سوربیتول استفاده کنید دچار دل درد و اسهال خواهید شد. این ماده در آدامس های بدون قند زیاد موجود است. شاید جالب باشد بدانید، خانمی 21 ساله به دلیل جویدن روزانه 16 آدامس بدون قند، به طور ناگهانی 5 کیلوگرم از وزن خود را از دست داد و دچار دردهای شدید معده و اسهال شد.

[Ssara 14641]

15. استرس

 

استرس منجر به سردرد، فشار خون بالا، بی خوابی و دردهای معده و شکم می شود. افسردگی نیز با گوارش و دردهای شکمی رابطه مستقیم دارد. بنابراین، اگر به طور دایم از درد معده در عذاب هستید شاید دلیل آن اضطراب های شدید باشد. باید سعی کنید تا حد امکان به مسایلی که در زندگی پیش می آیند اهمیت ندهید.

 

16. ورم روده

 

ورم روده در روده بزرگ یا کوچک ایجاد و باعث درد در ناحیه شکم فرد می شود. این بیماری می تواند خطرناک و با خونریزی روده یا اسهال همراه باشد.

دردهای شکمی خود را جدی بگیرید زیرا خونریزی و التهاب روده می تواند به بیماری های خطرناک تر منجر شود.

 

17. سندروم حساسیت روده

 

این بیماری با درد زیاد همراه است و گاهی سال ها ادامه دارد. البته همچون ورم روده با خونریزی یا اسهال همراه نیست. خانم ها بیشتر از مردها به این بیماری دچار می شوند.

 

18. سرطان

 

شاید کمی غیرمعمول به نظر برسد اما سرطان نیز می تواند یکی از دلایل دردهای ناحیه شکم باشد. سرطان می توان در کبد، پانکراس، معده، کیسه صفرا یا تخمدان به وجود بیاید و باعث درد شود.

 

دست دادن اشتها، کاهش وزن، حالت های تهوع دایمی، ورم زیاد و ... نشانه های دیگری از وجود سرطان هستند. یا مثلا اگر فردی عادت داشته است روزی یک بار دستشویی برود و اکنون روزی سه تا چهار بار دستشویی می رود، ممکن است روده او دچار مشکل شده باشد.

[masi eng 47044]

برخی از دردهای شكمی‌، ساده‌ و پیش‌پا افتاده‌اند و به درمان ‌نیاز ندارند و خود به?خود هم بهبود می‌یابند اما گاهی دردهای شکمی، خطرناك و حتی كشنده هستند و اگر طی چند ساعت به كمك بیمار نشتابیم، جان و سلامت وی در معرض خطر قرار می‌گیرد....

دردهای خطرناك یا جدی، خصوصیاتی دارند كه توجه به آنها برای اقدام به موقع و مراجعه به پزشك مهم است.

 

شكم به حد فاصل بین پرده دیافراگم (پرده زیر ریه‌ها) تا ناحیه ورودی لگن گفته می‌شود و یك حفره تو خالی است كه برخی اندام‌های توخالی مثل بخش كوچكی از مری، معده، روده بزرگ و كوچك و نیز كبد، لوزالمعده طحال و كیسه صفرا در آن جای گرفته‌اند. در دو طرف مهره‌ها و در ناحیه پشت، كلیه و سیستم مجاری ادراری و كمی پایین‌تر و در ناحیه تحتانی شكم، رحم، تخمدان‌ها و ضمائم آن در جنس مونث قرارگرفته‌اند.

 

آسیب و اختلال عملكرد در هر كدام از این بخش‌ها باعث ایجاد درد می‌شود. از آنجا كه این اندام‌ها در كنار هم قرار گرفته‌اند، یكی از بهترین روش‌های اولیه برای تشخیص درد، توجه به علایم و نشانه‌های ظاهری است. دردهای شكمی متفاوت و از شایع‌ترین علل مراجعه بیماران به پزشك هستند. 13 نوع از آنها كه به پیگیری نیاز دارند عبارتند از دردهایی كه:

 

درد ارجاعی‌

منشأ این دردها از محوطه خارج شكمی است یعنی بیمار با درد شكم به پزشك مراجعه می‌كند و بعد از معاینه‌ها و آزمایش‌ها معلوم می‌شود مثلا درد مربوط به عفونت قسمت تحتانی ریه و در اثر سینه پهلو كردن بوده یا عفونت باعث انتشار درد به حفره شكمی شده است. این نوع دردها از نوع ارجاعی هستند.

 

درد شدید و نفس گیر

دردهای ناتوان‌کننده و شدید که فرد در اثر آن خمیده و دولا راه می‌رود، نمی‌تواند بخوابد یا قادر به حضور در محل كارش نیست، از نوع شدید هستند و به بررسی نیاز دارند.

 

درد متداوم

دردهای كوتاه‌مدت شكمی معمولا مهم نیستند مثلا تولید گاز زیاد در روده‌ها و حركات آن ممكن است درد ایجاد كنند و معمولا بعد از مدت کوتاهی، بهبود می‌یابد ولی تداوم آن می‌تواند مشكل‌ساز باشد، دردهای شدید عودكننده و طول كشیده از مواردی هستند که باید بررسی شوند.

 

درد همراه با تب

درد همراه با تب، درد غیرمعمولی و معمولا نشان‌دهنده وجود عفونت داخل بدن است. گاهی زخم‌های معده یا اثنی‌عشر دچار عارضه پارگی می‌شوند و در حفره شكم عفونت ایجاد می‌کنند. آبسه‌های داخل شکمی، التهاب کیسه صفرا یا لوزالمعده و سنگ‌های کلیوی که دچار عارضه شده‌اند، از علل مهم تب همراه با دل‌درد هستند و همگی بیماری‌های مهمی به شمار می‌روند.

 

درد همراه با زردی پوست

وجود درد همراه زردی پوست، به بررسی دقیق‌تر و گاه بستری بیمار نیاز دارد. این علامت می‌تواند به علت وجود سنگ كیسه صفرا‌‌، تكان خوردن آن و در نتیجه انسداد مجرای صفراوی باشد. این بیماران با دل‌درد شدید و استفراغ مراجعه می‌كنند و گاهی لازم است در اسرع وقت تحت عمل جراحی قرارگیرند.

 

دردی که به پشت می‌زند

دردهایی كه به پشت‌ می‌زنند، ممكن است با دردهای كمر یا دردهای عضلانی اشتباه گرفته شوند ولی همراهی درد شكم و درد پشت‌ گاه به دلیل التهاب پانكراس (پانكراتیت) یا التهاب و زخم اثنی‌عشر است. این بیماران باید از نظر قلبی هم بررسی شوند.

 

درد همراه با خونریزی گوارشی

درد شكم و استفراغ حاوی خون، می‌تواند به دلیل خونریزی از مری یا معده باشد. خونریزی گاهی ناشی از وجود زخم در دستگاه گوارش فوقانی، بیماری‌های مزمن کبدی یا حتی سرطان‌های دستگاه گوارش است. گاهی خونریزی گوارشی خود را با سیاه‌رنگ شدن مدفوع نشان می‌دهد و برخی اوقات در فرد دچار دردشکم، خون روشن به همراه مدفوع یا بدون آن از مقعد دفع می‌شود. در همه این موارد باید هرچه سریع‌تر به پزشک مراجعه شود.

8 دردی که با تغییر وضعیت تشدید می‌یابد

اگر در اثر حركت، پهلو به پهلو شدن و سرفه درد ناحیه شكم تشدید شود، احتمالا اتفاق مهمی افتاده و پرده پوشاننده حفره شکم دچار التهاب شده است. به این حالت پریتونیت گفته می‌شود. پریتونیت یکی از اورژانس‌های پزشکی است و اغلب به عمل جراحی اورژانس نیاز دارد. چنین افرادی در زمان معاینه شکم با کوچک‌ترین فشار روی جدار شکم دچار درد بسیار شدید می‌شوند. سوراخ شدن جدار روده یا معده و انسداد عروقی که به روده‌ها خونرسانی می‌کنند، از علت‌های منجر به پریتونیت (التهاب حفره داخلی شکم) هستند.

 

دردی که به کشاله ران تیر می‌کشد

دردهایی که از ناحیه كمر شروع و به کشاله ران انتشار می‌یابند، معمولا ناشی از بیماری‌های كلیوی مانند عفونت كلیه و سنگ‌های كلیوی هستند. بیماران اغلب شكایت‌های دیگری از قبیل سوزش ادرار، تهوع و استفراغ هم دارند.

 

درد عصبی

برخی بیماران هنگام مراجعه به یك نقطه خاص مانند ناف یا پهلو یا نقطه‌ای در زیر دنده‌ها اشاره می‌كنند و از درد این نواحی شکایت دارند و در معاینه‌ و بررسی‌های نكته‌ای كه نشان‌دهنده بیماری باشد، یافت نمی‌شود. این دردها بیشتر جنبه روحی روانی (سایكوسوماتیك) دارند. در این زمان پزشكان بیمار را به خواب خوب، ورزش و کنترل استرس‌های محیطی تشویق می‌كنند و در صورت لزوم به روان‌پزشك ارجاع می‌دهند.

 

دردی که در اثر فعالیت‌ ایجاد می‌شود

این نوع درد شکم باید جدی‌تر بررسی شود. اگر درد بالای شکم در اثر فعالیت، مثلا ورزش یا از پله بالا رفتن ایجاد ‌شود، به‌خصوص اگر با تهوع و تنگی نفس یا تعریق همراه باشد، ممکن است درد قلبی باشد. متاسفانه مبتلایان به چنین دردهایی خیلی دیر مراجعه می‌كنند و اغلب درد را به مشکلات معده نسبت می‌دهند. خصوصیت مهم درد قلبی آن است که در اثر فعالیت تشدید می‌شود و با استراحت بهبود می‌یابد. گاهی درد ناشی از حمله قلبی به هیچ وجه در قفسه سینه یا بازوها احساس نمی‌شود و فقط در ناحیه بالای شکم احساس می‌شود.

 

درد زونا

یک بیماری ویروسی است كه گاهی با درد نسبتا شدید شكمی آغاز می‌شود و ابتدا تشخیص آن دشوار است ولی بعد از حدود یک هفته از شروع علایم، ضایعات تاولی آن در ناحیه دردناک شكم پدیدار و تشخیص قطعی می‌شود. معمولا این درد یک‌طرفه است.

 

درد قاعدگی

 

در بیشتر خانم‌ها به فاصله كمی قبل از شروع عادت ماهانه آغاز می‌شود. بسیاری از خانم‌ها با این نوع درد آشنایی دارند و آن را در هر بار قاعدگی تجربه می‌كنند. اگر هر دوره درد به صورت غیرعادی و متفاوت از دوره‌های قبلی بود، بیمار باید تحت بررسی قرارگیرد. ممکن است کیست تخمدان پاره شود یا حتی بارداری‌های خارج رحمی، شبیه این دردها را ایجاد کند.

گردآوری:گروه سلامت سیمرغ