معماران ایرانی

zahra22 · 8 شهریور، ۱۳۹۲

استاد قوام الدین شیرازی

قوام الدين بن زين الدين شيرازي معمار معروف قرن نهم هجري بود. از آثار جاويدان وي بناي تاريخي زيباي مسجد گوهر شاد در جوار مرقد حضرت رضا(ع) در مشهد است. مدرسه غياثيه در خرگرد و مسجد تايبا و احتمالا از ساختمانهاي اوست. وي در اوايل شوال 844ه.ق در گذشت.

در قوام الدين شيرازي ،‌ مردي شيرازي به نام زين الدين بوده است.

شيراز در اواخر قرن هشتم هجري و ابتداي قرن نهم، شاهد واپسين روزهاي حكومت آل مظفر درايالت هاي فارس،‌كرمان، يزد و سراسر جنوب ايران بود كه با حمله تيمور گوركان به پايان رسيد.قوام الدين شيرازي، مقدمات علوم و علوم پايه اي چون رياضيات، هندسه، علم مناظر و مزايا و معماري را در شيراز آموخت سپس با حمله تيمور به شيراز و بر افتادن آل مظفر به سمرقند رفت و تجربيات خود را در ساختن بناهاي تيموري به كار گرفت

امير تيمور گوركاني طبق عادت پس از فتح هر ناحيه دانشمندان و هنرمندان آنجا را به سمرقند( پايتخت خود) مي فرستاد تا در آبادي آنجا بكوشند، بعيد نيست كه قوام الدين شيرازي نيز از جمله اين هنرمندان بوده باشد.

قوام الدين شيرازي بر طبق سنت رايجي كه ميان اصناف و هنرمندان خود، معماري را از پايه كارگري ساده در ساختمان ( خربندگي) آغاز كرد و بتدريج در آن مهارت بسيار يافت.

بسياري از معماران شيرازي عصر آل اينجو و آل مظفر و احتمالا پدر قوام الدين شيرازي به نام زين الدين در انتقال ميراث معماري اسلامي به استاد قوام الدين شيرازي مواثر بوده اند.

قوام الدين شيرازي شاهد سقوط آل مظفر به دست امير تيمور گوركاني، فتوحات امير تيمور گوركاني در پايان عمر و نيز جنگهاي جانشيني فرزندان وي بود. وي در نهايت به دربار سلطان شاهرخ تيموري بار يافت و به فرمان ملكه وي گوهر شاد آغاخاتون به بناي مسجد گوهرشاد در مشهد پرداخت. وي به سفارش تيموريان در بناي مدرسه غياثيه خرگرد و مسجد تايباد نيز شركت داشت.

قوام الدين بن زين الدين شيرازي در ابتداي ماه شوال سال 844ه.ق در روزگار سلطنت سلطان شاهرخ تيموري در گذشت.

قوام الدين شيرازي به احتمال بسيار به عنوان معمار اختصاصي دربارهاي سلاطين تيموري به ويژه سلطان شاهرخ تيموري و همسر فرهنگدوست وي گوهرشاد آغاخاتون مشغول به فعاليت بوده و آثار مهمي از خود به جاي گذاشته است.

در منابع سخني از فعاليتهاي آموزشي استاد قوام الدين شيرازي نيامده است، اما چنانكه محققين تاريخ معماري معتقدند، معماري روزگار تيموري كه قوام الدين شيرازي از سرآمدن آن است، بر معماري ادوار بعد، به ويژه بر معماري صفوي تاثير فراوان برجاي گذاشت.

سفر در مناطق شرقي ايران از جمله در تايباد، هرات، خرگرد و مشهد و مشاهده آثار معماري گذشتگان از امور مورد علاقه قوام الدين شيرازي بوده است.

چنانكه محققين تاريخ معماري معتقدند، معماري روزگار تيموريان كه قوام الدين شيرازي از سرآمدن آن است، بر معماري ادوار بعدبه ويژه بر معماري عصر صفوي تاثير فراوان بر جاي گذاشت.

قوام الدين شيرازي بنا به روحيه خاص عرفان عصر خود، در ساختن فضاهاي التا كننده آرامش و معنويت تبحر داشت كه نمونه هاي آن را مي توان در مسجد گوهرشاد و مدرسه غياثيه يافت.

آثار :

1 مدرسه غياثيه

ويژگي اثر : اين مدرسه كه در عهد تيموريان توسط غياث الدين وزير دربار تيموري شهر كوچك خر گرد در خراسان شرقي ساخته شده است، از آثار استاد قوام الدين شيرازي است.

2 مسجد تايباد

ويژگي اثر : اين مسجد در شهر تايباد درمرز فصلي خراسان و افغانستان قرار دارد و احتمالا اثر استاد قوام الدين شيرازي است.

3 مسجد گوهرشاد

ويژگي اثر : اين مسجد كه مسجد همنام آن در شهر هرات پايتخت سلطان شاهرخ تيموري نيز ساخته شد و در جوار مرقد حضرت امام رضا( ع) در مشهد قرار دارد.

zahra22 · 8 شهریور، ۱۳۹۲

استاد علی اکبر اصفهانی

استاد علی اکبر اصفهانی یکی از بزرگترین معماران ایران است. اما متاسفانه از زندگینامه ایشان مطلبی در دست نیست.

مهمترین و بزرگترین اثر استاد اصفهانی مسجد اماماصفهان است.

مسجد شاه یا مسجد امام که به مسجد جامع عباسی نیز شهرت دارد یکی از مساجد