معرفي‌ دندان‌ها

[sasan2007 1323]

 

[TABLE=class: TPSS602]

[TR]

[TD=class: TPSS602SpaceBorder][/TD]

[TD=class: TPSS602Row2Text]

به طور كلي انسانها دو سري دندان در دهانشان ظاهر مي‌شود:

1- دندان هاي شيري كه رشد آنها از 6 ماهگي شروع شده و تا 3 سالگي ادامه پيدا مي‌كند. البته تشكيل قسمت عمده دندان‌هاي شيري در دوره جنبي انجام مي‌شود كه نقش تغذيه را در تشكيل اين دندان در طول دوره حاملگي نشان مي‌دهد. تعداد دندان‌هاي شيري 20 عدد مي‌باشد كه شامل 4عدد پيش+، 2 عدد نيش و 4 عدد آسياب در هر فك است. اين دندان به اختصار با علامت حروف انگليسي نشان داده مي‌شود. 2- دندان‌هاي دائمي كه رويش آنها با دندان‌هاي شماره شش در شش سالگي شروع شده و با رويش دندان هفت در دوازده سالگي پايان مي‌يابد، البته اگر دندان عقل را كه كه بين سنين 18 تا 25 سالگي رشد مي‌كند را استثنا قرار دهيم. لازم به ذكر است كه تشكيل اين دندان‌ها درون فك قبل از 8 سالگي انجام مي‌شود كه نقش بسيار بالاي تغذيه درست را در اين سنين نشان مي‌دهد. دندان‌هاي دائمي شامل 32 عدد دندان است كه 4 عدد پيشين، دو عدد نيش، 4 آسياب كوچك و 6 عدد آسياب بزرگ در هر فك است. دندان‌هاي قدامي براي بريدن و پاره كردن غذا و دندان‌هاي خلفي بيشتر براي آسياب كردن و له كردن غذا به كار مي‌روند. دندان از لحاظ آناتوميكي شامل دو قسمت تاج و ريشه مي‌باشد كه قسمتي كه در دهان ديده مي‌شود تاج كلينيكي و قسمتي كه ديده نميشود ريشه‌ي كلينيكي ناميده‌ مي‌شود كه به طور متوسط ريشه دوبرابر تاج است. تشكيل دندان معمولا از تاج شروع شده و به سمت نوك ريشه ادامه پيدا مي‌كند و معمولا ريشه دو تا سه سال بعد از رويش دندان در دهان كامل مي‌شود. دندان از نظر بافت شناسي شامل سه قسمت مينا، عاج و پالپ در تاج و درريشه سمان وعاج و پالپ در ريشه است.

مينا سخت ترين ومعدني ترين ماده در درون بدن است كه حس ندارد و از نظر بافت‌شناسي مرده به حساب مي‌آيد و سلول زنده در آن يافت نمي‌شود. مينا درسطوح برنده و يا آسياب كننده دندان داراي بيشترين ضخامت است هر چقدر به ريشه نزديك تر مي‌شويم از ضخامت آن كاسته مي‌شود.

 

عاج بيشترين حجم دندان را مي‌سازد و بافت زنده محسوب مي‌شود و معمولا به صورت منشور شكل ميگيرد. عاج در طول عمر انسان به ساخته شدن ادامه مي‌دهد و مرتب توسط پالپ دندان توليد و ته‌نشين مي‌شود.

 

 

 

 

[/TD]

[TD=class: TPSS602SpaceBorder][/TD]

[/TR]

[/TABLE]

در درون تمام اجزايي كه گفته شد پالپ (كه به ‌صورت عاميانه عصب ناميده ‌مي‌شود) قرار گرفته است كه مسئول ساخت قسمت عمده دندان مي‌باشد و تا زماني كه مرگ آن فرانرسيده است به ساخت ادامه مي‌دهد.

پالپ دندان وظايف زير را دارد:

1- ساخت و ساز 2- تغذيه بافت ساخته شده 3- حس 4- دفاع عاج و پالپ در ريشه و تاج مشترك است و تفاوت در سمان روي ريشه است كه در تاج وجود ندارد. سمان ريشه جزئي از بافت نگه‌دارنده دندان نيز محسوب مي‌شود كه توسط الياف بسيار نازك به نام PDL به استخوان وصل است. در حقيقت دندان مستقيما به استخوان وصل نيست، بلكه توسط همين الياف PDL به صورت بسيار محكمي مانند يك پل معلق نگه‌داشته شده است. اين الياف علاوه بر نگه داشتن دندان نقش تغذيه و نيز نقش اضمحلال نيروهاي وارد شده به دندان را نيز دارد و مانع از انتقال مستقيم نيرو به استخوان مي‌شود. اين الياف PDL نقش بسيار مهمي در حركت دندان (ارتودنسي) و ساخت استخوان ايفا مي‌كنند. علاوه بر الياف PDL و سمان دندان، استخوان و لثه نيز تحت عنوان بافت‌هاي نگه‌دارنده دندان طبقه‌بندي مي‌شوند. لثه سالم به عنوان يك پوشش بسيار مناسب عمل مي‌كند و مانع از نفوذ باكتري‌ها و ميكروب‌ها به درون اين سيستم مي‌شوند.لثه‌اي كه تحت فشار مضغ و فشار‌هاي جويدن (اكلوژن) قرار مي‌گيرد تبديل به لثه‌ي كراتنيزه مي‌شود. در غير اين صورت به صورت غيركراتنيزه خواهد بود.