اصلاح نظام مدیریت توسعه شهری ذر ایران بر اساس رویکرد راهبردی

[masoud 65 835]

اصلاح نظام مديريت توسعه شهري درايران براساس رويكرد راهبردي

شهرها به عنوان محل تجلي تمدن بشري همواره در حال تغيير وتحول اند زيرا با گسترش و پيشرفت فناوري، رشد سبك هاي جديد زندگي، كيفيت توسعهكالبدي شهرها تغيير نموده و با ژرف نگري در عمق علوم نظري و مباني انديشه بشريامروز ديدگاه هاي توسعه نيز دچار دگرگوني شده است. رشد و توسعه شهرهاي كهن به دليلساختار اجتماعي جامعه و در عين حال محدوديت ها و امكانات ناشي از فناوري هاي دردسترس، در مقايسه با شرايط كنوني بسيار متفاوت بوده است. فرايند برنامه ريزي توسعهشهر براساس قراردادهاي نانوشته اجتماعي، مراحل رشد خود را طي كرده است اما در جهانامروز دانش نوين برنامه ريزي براي توسعه شهري جايگزين روش هاي سنتي شده است.كتاب ״اصلاح نظام مديريت توسعه شهري در ايران״ حاصل تلاش گروهي ازمتخصصين برنامه ريزي شهري است كه با استفاده از روشهاي مرسوم در دانش شهرسازي سعيكرده اند طي مراحل مطالعه، به تحليل و استنتاج تجربيات چند دهه اخير طرح هاي توسعهشهري در ايران و جهان بپردازند و مطابق مسائل شهري در ايران راهكارهاي مناسبي برايبرنامه ريزي و اصلاح نظام مديريت توسعه شهري ارائه كنند.طرح هاي توسعه شهري در ايران، از حدود نيم قرن پيش، باتاثير پذيري از الگوهاي كشورهاي غربي، در كشور رواج پيدا كرده و اجراي اين طرح هابا توجه به شرايط و نيازهاي زماني خود، با مجموعه اي از نتايج مثبت و منفي همراهبوده است كه امروزه به ارزيابي همه جانبه و بازنگري دقيق، به منظور اصلاح و تكاملشهرسازي كشور نياز دارد. اين كتاب به دنبال حاد شدن مسائل شهرنشيني و شهرسازي دركشور و با توجه به ضرورت مطالعه موضوع تحول در نظام شهرسازي كشور، كه هم در ميانسازمان هاي تصميم گير و هم در بين نهادهاي تصميم ساز در حرفه شهرسازي مطرح است، بهبررسي، مطالعه و اصلاح نظام مديريت توسعه شهري در ايران پرداخته است.اين كتاب پس از ارائه چارچوب نظري، و طرح مفهوم برنامه ريزيراهبري به موانع موجود در مسير توسعه طرح هاي راهبردي پرداخته و از تجارب فرايندمديريت توسعه شهري و ساختار مديريت توسعه شهري در نظام هاي مختلف (كشورهايانگلستان، آلمان، فرانسه، آمريكا، چين و ژاپن) بهره گرفته است و بسيار هوشمندانهاز سازمانها، نهادها و صاحبنظران نظر خواهي نموده كه به غناي اين كار پژوهشيافزوده است.در اين كتاب اولا دستاوردهاي عمده الگوي برنامه ريزي جامع وطرح هاي جامع-تفصيلي در ايران كه منجر به ايجاد يك نظام نظارت قانوني بر روندتوسعه و عمران شهرها، و رواج دانش ها و روش هاي جديد شهرسازي براي پاسخگويي بهنيازهاي جديد شهرنشيني از جمله توليد انبوه مسكن، گسترش حمل و نقل جديد و توسعهفضاهاي جديد شده است را مورد مطالعه قرار داده و ثانيا بستر سازي كلان، اجراي طرحهاي جامع-تفصيلي در ايران، مشكلات و محدوديت هاي روبه رو و برخي عوارض منفي ونامطلوب و خصوصيات ماهوي و نظري اين الگو و عدم انطباق طرح هاي جامع با شرايط كشورو عدم امكانات اجرايي آنها را به دقت ديده است.كتاب ״اصلاح نظام مديريت توسعه شهري در ايران״ وضعيت كشورهاي در حال توسعه و ازجمله ايران را بسيار شفاف بررسي نموده و مسائل و مشكلات شهرنشيني و شهرسازي را بهعواملي فراتر از حوزه برنامه ريزي و مديريت شهري بر مي گرداند و در واقع عدمزيرساخت هاي مناسب اقتصادي- اجتماعي، رشد بالاي جمعيت و هجوم وسيع روستاييان به شهرها، كمبود قوانين مناسب در بهره گيرياز اراضي شهري، ضعف نهادهاي مدني و نظارت عمومي، بي ثباتي سكونتگاهها، ضعف نهادهايحرفه اي برنامه ريزي، ضعف نهادهاي حفاظت از منابع طبيعي و فرهنگي و مانند اينها راامكانات محدودي براي موفقيت طرح هاي توسعه عمران شهري مي داند. اين كتاب در چند مرحله شيوه سياستگذاري، شيوه هدايت وراهنمايي، شيوه تهيه طرح ها، شيوه نظارت بر روند تهيه طرح، شيوه بررسي طرح، شيوهاجراي طرح، شيوه نظارت بر اجرا و شيوه بازنگري و اصلاح طرح هاي توسعه عمران شهريرا براي دستيابي به راهكارها و اقدامات آتي پيشنهاد نموده است و با بررسي تجاربجهاني و مطالعات نظري عميق بحث در عرصه نظري را آسان و در عرصه عمل را با مشكلاتبيشماري مواجه مي داند و از آنجا كه هنوز زبان مشتركي بين متوليان، مسئولان رسمي شهرسازي و جامعه حرفه ايشهرسازي وجود ندارد بحث و تبادل نظر در زمينه دانش ها و تجارب مختلف را راهگشاياصلاح نظام مديريت توسعه شهري مي پندارد.هدف اين كتاب ارائه پاسخ نهايي به موضوعات طرح شده نيست بلكه باب كردنشيوه گفت و گو و انتقال تجارب و نظرات در اين زمينه است و چنين مي پندارد كه تجربههاي جديدي كه زير عنوان رويكرد راهبردي و يا طرح هاي راهبردي صورت مي گيرد، هنوز با كمبودهاي جديروبه روست و در نهايت اختلاف نظر فراوان و در مجموع نوعي بحران در فضاي شهرسازيكشور را گوشزد مي كند.كتاب مذكور با ارائه ساده پيچيدگي هاي موجود در نظام مديريتتوسعه شهري در ايران ابعاد مختلفي از اين پديده را بررسي كرده و بي‌شك اين كتاب مي‌تواندبراي متخصصين حرفه شهرسازي، مديران شهري، كارشناسان و دانشجويان راهگشا بوده ضمناينكه مبنايي براي پژوهشهاي آتي و راهنمايي مدون براي تصميم سازي و تصميم گيري درامر مهم توسعه شهري باشد.