مورچه ها،رفتارشناسي و آناتومي

[Ala Agrin 14,476]

از بيش از ۱۰۰ ميليون سال پيش مورچه ها بر روي کره زمين زندگي مي کنند و تقريبا در سرتاسر اين کره ي خاکي يافت مي شوند و تخمين زده مي شود که در حدود ۲۰۰۰۰ گونه ي مختلف از مورچه ها موجود مي باشد و به همين دليل است که مورچه ها موفق ترين گونه ي جانوري بر روي زمين مي باشند.مورچه ها انواع متفاوتي از خانه ها را ايجاد مي کنند اما اغلب آنها تپه هاي ساده ي خاکي يا شني درست مي کنند.ديگر مورچه ها از کلوخ هاي کوچک که ترکيبي از شن و خاک است براي ساختن تپه اي مستحکم در برابر باران استفاده مي کنند. مورچه هاي دروگر غربي تپه ي کوچکي در بالا ايجاد مي کنند اما تونل هايي با عمق ۱۵ فوت مکاني مناسب را براي خواب زمستاني آن ها فراهم مي سازد. تپه ي مورچه ها شامل دالان هايي است که توسط تونل هايي به يکديگر متصل شده اند.اين اطاقک ها به منظورهاي متفاوتي از جمله پرستاري ، ذخيره ي غذا ، محل استراحت مورچه هاي کارگر و … ساخته مي شوند.برخي از مورچه ها مانند موريانه ها درون چوب زندگي مي کنند. مورچه هاي ارتش به هيچ وجه خانه نمي سازند بلکه در قالب گروه هاي بزرگ به دنبال آذوغه مي گردند.

 

جامعه شناسي

 

مورچه ها حشراتي کاملا اجتماعي هستند و آن بدين معني است که در گروه ها و کلوني هاي وسيعي زندگي مي کنند.بعضي از کلني ها حتي شامل چندين ميليون مورچه مي باشند.در هر گونه از مورچه ها سه نوع قابل تفکيک اند ، ملکه ، کارگران ماده ي عقيم و نر ها.مورچه هاي نر تنها براي يک مقصود وجود دارند و آن جفتگيري با ملکه ي آينده مي باشد و زياد هم عمر نمي کنند.يک کلني ممکن است فقط يک ملکه و يا بر حسب گونه چندين ملکه داشته باشد.مورچه ها براي تکامل بايد ۴ مرحله تخم ، لاروي ، شفيرگي و بلوغ را سپري کنند.

آناتومي مورچه

 

بدن مورچه ها داراي سه قسمت اصلي است. سر ، تنه (يا بخش مياني) و پشت يا متازوم(Metasoma) . تمامي پاها (۳ جفت) به قسمت تنه متصل مي شوند.

 

سر شامل فک ها،چشم ها و شاخک ها(آنتن ها) مي باشد.چشم هاي مورچه ها از تعداد زيادي عدسي تشکيل شده است که آنها را قادر مي سازد تا به خوبي حرکت کنند. شاخک ها عضو مخصوص براي بويايي،لمس،چشايي و شنوايي مي باشد.متازوم شامل معده و راست روده مي باشد.بسياري از گونه هاي مورچه ها به منظور دفاع از خود در برابر شکارچيان داراي کيسه ي زهر / نيش در انتهاي متازوم خود مي باشند.

 

اندام ها

 

مورچه ها ريه (شش) ندارند.اکسيژن از طريق سوراخ هاي کوچک و ريزي که در سرتاسر بدن آنها وجود دارد وارد شده و دي اکسيد کربن نيز از طريق همين منافذ خارج مي شوند.هيچ رگ خوني اي در آنها يافت نمي شود.قلب شامل يک تيوب طويل است که خون بدون رنگ آنها را از سر به متازوم پمپ کرده و از آنجا مجددا به سر باز مي گرداند.

 

سيستم عصبي در مورچه ها شامل يک طناب عصبي طويل است که آن نيز از سر تا انتها ادامه دارد و در اين مسير انشعاباتي را به ساير اعضاي بدن عصب رساني مي کند و تقريبا شبيه نخاع در انسان مي باشد.

 

ارتباطات

 

اگر شما يک مورچه را براي مدت زمان طولاني مشاهده نماييد متوجه اين امر خواهيد شد که آنها با يکديگر ارتباط برقرار مي کنند و اين ارتباط نيز بسيار مؤثر و مفيد مي باشد. بر قراري اين ارتباط از طريق تماس شاخک ها (آنتن ها) به يکديگر صورت مي پذيرد.آنها همچنين توسط مواد شيميايي که فرومون ناميده مي شود ردي از خود برجا مي گذارند تا ساير مورچه ها بتوانند آنها را جست و جو کنند و بيابند.